1366.08.24

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۵۱ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.08.24
نام‌های دیگر بیست و چهار آبان
تاریخ شمسی 1366.08.24
تاریخ میلادی 15 نوامبر 1987
تاریخ قمری 22 ربيع‌الاول 1408




گزارش- 872

موج جديد حملات هوايي ارتش عراق به مناطق غيرنظامي جمهوري اسلامي ايران امروز با شدت بيش‌تري ادامه يافت. در اين حملات شهرك ورمهنگِ كامياران، پالايشگاه باختران (كرمانشاه) و چند مركز صنعتي و كارگري در استان‌هاي غربي كشور هدف قرار گرفت و چند تن شهيد يا مجروح شدند و خساراتي به بار آمد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي ساعت 7:45 صبح ده هواپيماي عراقي به استان ايلام تجاوز و از شهرهاي ايلام، مهران و صالح‌آباد عبور كردند كه واحدهاي پدافند هوايي به سوي آنها آتش گشودند. همچنين پنج هواپيماي دشمن ساعت 7:45 چند نقطه مسكوني از شهرك ورمهنگ در پنج كيلومتري جنوب كامياران را با 7 راكت هدف قرار دادند كه بر اثر آن 7 غيرنظامي (پنج كودك 4 تا 11 ساله و يك زن 29 ساله و ...) شهيد و 16 تن مجروح شدند و به چند خانه خساراتي وارد شد. هواپيماهاي متجاوز از نوع ميگ، ميراژ و سوخو اعلام شد.[۱] سپاه چهارم بعثت باختران در گزارشي از اين حمله، آمار شهيدان را 6 تن و مجروحان را 20 تن اعلام كرد.[۲] در ساعت 11:46 نيز هواپيماهاي دشمن واحد بهره‌برداري شماره 2 دشت بلوط گچساران را بمباران كردند كه در جريان آن 16 تن از كاركنان اين واحد مجروح و خساراتي به آن وارد شد. خبرگزاري جمهوري اسلامي در گزارش خود از اين حمله آورده است كه دو دقيقه پس از اين بمباران، در اين منطقه وضعيت قرمز اعلام شد. اين گزارش حاكي است كه در جريان اين حمله هوايي دو جنگنده دشمن هدف آتش پدافند هوايي رزمندگان قرار گرفتند و سرنگون شدند كه خلبان يكي از دو هواپيما اسير شده است.[۳] مركز فرماندهي ژاندارمري در گزارش اين حمله به دفتر نخست‌وزير آورده است كه يكي از هواپيماهاي دشمن هدف پدافند هوايي قرار گرفت و سرنگون شد كه جسد خلبان هواپيما، كه سروان صباح محمد چارله نام دارد، بر اثر متلاشي شدن هواپيما دچار سوختگي شديد گرديده است.[۴] همچنين در ساعت 12:10 امروز، در وضعيت عادي (سفيد) هواپيماهاي دشمن به تلمبه‌خانه گچساران و مركز منطقه خطوط لولـه كوهدشت حمله كردند كه سه تن مجروح شدند و خساراتي به تأسيسات تلمبه‌خانه وارد شد و بر اثر موج انفجار شيشه‌هاي اتاق كنترل و اتومبيل‌هاي مستقر در محل در هم شكست.[۵] در ساعت 13:37 نيز شش هواپيماي دشمن به باختران تجاوز كردند و چندين نقطه از پالايشگاه باختران را هدف گرفتند. گزارش فرماندهي سپاه چهارم بعثت باختران حاكي است كه در اين حمله 2 منبع بزرگ نفت خام، لولـه بخار آب، دستگاه پالايش و قسمت بارگيري هدف حمله موشك‌هاي هوا به زمين و رگبار تيربارهاي هواپيماهاي دشمن قرار گرفت و 7 خودرو نيز آسيب ديد. سه موشك پرتاب شده نيز عمل نكردند.[۶] علاوه بر حملات مذكور، هواپيماهاي دشمن امروز به حريم هوايي استان‌هاي ايلام، لرستان و اصفهان تجاوز كردند و ديوار صوتي را بر فراز شهرهاي ايلام و خرم‌آباد شكستند.[۷]

گزارش- 873

به گزارش يك منبع موثق، در نتيجه بمباران تأسيسات نفتي مناطق جنوب طي چند روز اخير، از مجموع 8/2 ميليون بشكه توليد روزانه، مقدار 700هزار بشكه كاهش يافته است كه 450هزار بشكه آن مربوط به تأسيسات بهره‌برداري شماره 2 و 3 گچساران مي‌باشد.[۸] خبرگزاري فرانسه در گزارشي از حملات اخير عراق به تأسيسات نفتي ايران آورده است: «دولت عراق به مرحله جديد بسيج ايران رسماً واكنش نشان نداده، ليكن فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق اعلام كرد كه عزم راسخ دارد تمام راه‌هايي را كه كمك مي‌كند ايران جنگ را ادامه بدهد، درهم بكوبد. حملات تازه دنباله حملات بي‌وقفه هواپيماهاي عراقي طي سه روز اخير به نفتكش‌هايي است كه نفت خام ايران را در خليج فارس حمل مي‌كنند. در نظر بغداد اصولاً تنها راه از دست ندادن ابتكار عمل در جنگ، محروم ساختن ايران در عايدات نفتي است كه منبعِ اصليِ گرداندن ماشين جنگي‌اش مي‌باشد. از سوي ديگر، اعلام بسيج در ايران احتمالاً عراق را بر آن خواهد داشت تا حملات هوايي عليه استخوان‌بندي اقتصادي و نظامي ايران را دو چندان كند.»[۹]

گزارش- 874

حملات تلافي‌جويانه يگان‌هاي توپخانه سپاه پاسداران و ارتش جمهوري اسلامي در پاسخ به حملات هوايي عراق به مناطق غيرنظامي پس از اطلاعيه و هشدار ستاد تبليغات جنگ آغاز شد. در گلولـه‌باران امروز كارخانه كبريت‌سازي ام‌القصر، قرارگاه‌هاي تاكتيكي لشكر هفتم دريايي، پايگاه دريايي ام‌القصر، تأسيسات نفتي الزبير، كارخانه برق الحارثه، آكادمي علوم دريايي بصره، كارخانه‌هاي كاغذسازي و آلومينيوم‌سازي بصره، مقرهاي تداركاتي سپاه‌هاي سوم، چهارم و ششم عراق در شرق بصره و شرق دجله زير آتش توپخانه دوربرد قرار گرفت.[۱۰]

گزارش- 875

يك نفتكش حامل پرچم ليبريا موسوم به "لوسي" در ساعت 8:30 صبح امروز در جنوب خليج فارس و نزديك تنگه هرمز هدف حمله قرار گرفت. گفته مي‌شود كه اين نفتكش 36512 تني به تلافي حملات عراق به كشتي‌ها در خليج فارس، به آتش كشيده شده است.[۱۱]

گزارش- 876

ميزان آمادگي واحدهاي قرارگاه نجف براي عمليات در منطقه ماووت، شامگاه امروز در جلسه‌اي با حضور فرمانده و مسئولان واحدهاي اين قرارگاه بررسي شد. راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، در يادداشت‌هاي خود از مباحث اين جلسه چنين نوشته است: در اين جلسه مسئول واحد نيرو (سعيد صادقي) توضيحاتي درباره جمع‌آوري آمار و آمارگيري كه واحدهاي تعاون و بهداري و معاونت نيرو بايد انجام دهند و اهميت آن بيان كرد. وي همچنين گفت در نزديكي سقز نقاهتگاهي در حال آماده شدن است كه مشكل آن بخاري بزرگ است. برادر صادقي به كمبود راننده ماهر اشاره كرد و گفت مي‌توانيم از نيروهاي وظيفه‌اي كه رانندگي بلدند استفاده كنيم ولي آنها مثل بسيجي‌ها نيستند. وي سپس به مشكلات جذب نيروي متخصص اشاره كرد از جمله اينكه اين كار به عهده وزارت سپاه گذاشته شده است و نيروي زميني سپاه جايگاهي كه بتواند از تهران براي نياز جنگ نيرو بگيرد ندارد كه اين به مشكلات تشكيلاتي برمي‌گردد. در ادامه جلسه معاون واحد تعاون (برادر قرباني) گفت: ما براي انتقال شهدا، قبل از اينكه جاده احداث شود، تعدادي قاطر آماده كرده‌ايم و خورجين‌هايي براي آنها تهيه شده كه هر قاطر مي‌تواند دو شهيد را حمل كند، روي قاطرها برانكارد هم مي‌توان نصب كرد و مجروحان را منتقل كرد. علاوه بر آن از افراد نيز مي‌توانيم براي حمل شهدا و مجروحان استفاده كنيم تا اينكه جاده زده شود. با تعاون همه يگان‌ها به طور جداگانه جلسه گذاشته‌ايم و آنها را توجيه كرده‌ايم. به يگان‌ها تأكيد شده كه شهدا را تا نقطه امني به عقب بياورند. فرمانده قرارگاه نجف (برادر شوشتري) خطاب به برادر قرباني گفت: وضعيت اينجا با دشت فرق مي‌كند، شما بچه‌ها را توجيه كنيد كه صبح عمليات شهدا را جايي بياورند كه امن و در دسترس باشد. به هر يگان گفته شود كه خودش شهدا را تا جاي مشخص بياورد مثلاً تا كنار رودخانه، آنجا شما يك واحد معراج فرعي بزنيد و از آنجا به بعد به عهده قرارگاه است. معاون واحد تعاون نيز اضافه كرد كه از نظر كلي آمادگي هست فقط مشكل خودرو داريم، چون فاصله منطقه درگيري با عقبه زياد است. وي همچنين گفت به همه يگان‌ها در بانه كارت و پلاك (براي رزمندگان) داده شده و پرونده تشكيل شده است.[۱۲] مسئول بهداري قرارگاه نجف در ادامه جلسه درباره انتقال و درمان مجروحان گفت: «لشكر7 ولي‌عصر(عج) و تيپ12 قائم(عج) هركدام يك اورژانس در ژاژيله احداث كرده‌اند و بقيه يگان‌ها نيز منتظرند عمليات شروع شود و بروند جلوتر پست امداد بزنند. همچنين اكثر يگان‌ها يك گردان "انصار‌المؤمنين" براي انتقال مجروحان دارند كه تا جاده به وسيله قاطر و از جاده به بعد به‌وسيله خودرو حمل مي‌شود. در حال حاضر مشكل آمبولانس داريم. يگان‌ها مجروحان را قرار است تا پاي گلان بياورند و از آنجا ما بايد ببريم. چون احتمال استفاده از هلي‌كوپتر نيست بايد علاوه بر آمبولانس بزرگ (ميني‌بوس و اتوبوس آمبولانسي)، مجروحان عادي و سطحي را به يك بيمارستان در محدوده شانخسه و يك بيمارستان در بانه برسانيم و كساني نيز كه نياز به ادامه درمان دارند به تبريز منتقل شوند و كلاً اين مسئله به سپاه پنجم محول شده است.» وي ضمن اعلام آمادگي براي عمليات، از جمله مشكلات بهداري را كمبود آمبولانس، كمبود راننده آمبولانس، كمبود ماشين آب‌رساني براي حمام‌هاي ش.م.ﻫ و لزوم يك كانكس براي انتقال رزمندگاني كه پس از جراحت در بيمارستان شهيد مي‌شوند، ذكر كرد. وي همچنين افزود كه دو نقاهتگاه با حداقل 20 تخت براي استفاده مجروحان آماده شده است. فرمانده قرارگاه نجف ضمن تأكيد بر ضرورت آماده شدن آب گرم براي مجروحان شيميايي، گفت كه بچه‌ها از پس‌فردا آمادگي صددرصد براي حملات شيميايي دشمن داشته باشند. از سوي ديگر، با توجه به تذكر مسئول حفاظت قرارگاه و يكي ديگر از مسئولان مبني بر حضور افراد ناباب و ضدانقلاب در منطقه كه از جانب آنها مجروحاني كه به بيمارستان‌هاي شهرها منتقل مي‌شوند، مورد تهديد هستند، برادر شوشتري دستور داد كه اين مسئله از طريق بهداري قرارگاه و استان حل شود و از دكترهاي مؤمن و مورد اعتماد براي سرپرستي بخش مجروحان استفاده شود. مسئول بهداري قرارگاه نيز افزود كه آقاي دكتر مرندي (وزير بهداشت و درمان) مسئول بهداري جنگ شده است. در ادامه جلسه مسئول واحد ش.م.ﻫ توضيح داد كه در حال حاضر حدود 26 تيم پدافند ش.م.ﻫ از قرارگاه و يگان‌ها در منطقه مستقر هستند. با توجه به احتمال بارندگي، چون دستگاه‌هاي ما سنگين هستند، در منطقه درگيري كارايي ندارند و بايد عقب بروند و بيش‌تر از موتور سيكلت و كپسول استفاده شود. در جاهايي هم كه جاده نيست بايد از قاطر استفاده كنيم. وي افزود ما در شب‌ها هم نگهبان داريم كه اگر دشمن حمله شيميايي كرد با شليك گلولـه منور و بلندگو به بچه‌ها خبر بدهند. نكات و مسائل حفاظتي و امنيتي عمليات را مسئول حفاظت قرارگاه چنين بيان كرد: براي حفاظت منطقه، تردد، ستون‌كشي يگان‌ها براي انتقال نيرو و پدافند غير‌عامل در زمان حملات هوايي دشمن، چند دستورالعمل تهيه شده است. مسئله ديگر افراد نفوذي دشمن هستند كه در چند مورد كسب اطلاع كرده‌اند. بايد در اطراف مقرها توجه بيش‌تري به اين موضوع شود. همچنين تمامي تلفن‌ها را دشمن شنود مي‌كند و آسيب‌پذيري از اين جهت زياد است. براي مقابله با آن دفترچه‌هاي كد و رمز تهيه‌شده و به يگان‌ها و واحدهاي قرارگاه تحويل شده‌است، بايد همه موظف‌شوند كه از آن استفاده‌كنند. در ادامه جلسه برادر جان‌محمد مسئول پشتيباني غرب سپاه پاسداران درباره كمبودها و نيازهايي كه در جلسه مطرح شد، گفت: توپخانه آمار مصرفي مهمات خود را بدهد. در مورد موشك سهند برادر شمخاني دستور داده كه همه موجودي به قرارگاه رمضان داده شود. گريس ضديخ نداريم. مخابرات مشكل خودرو دارد كه نمي‌توانيم بدهيم. لودر اگر حواله از آقاي عندليب داشته باشيد، مي‌دهند. تعاون اگر لوازم مصرفي دارد، رجوع كند. مشكل بخاري را ان‌شاءالله حل مي‌كنيم. موارد مصرفي معاونت فرهنگي را مي‌دهيم. بهداري نياز آمبولانس سنگين خود را مشخص كند تا آماده كنيم. براي همه يگان‌ها سهميه زنجيرچرخ تعيين كرده‌ايم. در مورد غذاي حاضري، ما كاملاً مشكل غذاي كنسروي داريم، ولي مراجعه كنيد، حل مي‌كنيم. تعميرگاه سيار در محل چشمه‌سفيد مستقر شده است. در پايان جلسه فرمانده قرارگاه نجف گفت: «روي‌هم‌رفته مشكلات مشخص شد. مشكل مهمي نبود. مشكلات اصلي را خود خدا حل مي‌كند. تا حد توان نظر بر اين است كه مشكل حل شود، به‌طوركلي الحمدلله آمادگي خوب بود. اين برادري و اتحاد و هماهنگي را حفظ كنيد، خدا لطف مي‌كند و پيروزي نصيب مي‌كند.» برادر شوشتري همچنين ضمن اعلام تاريخ 27 آبان براي آغاز عمليات، بر آمادگي براي مقابله با سرمازدگي، برف‌زدگي و نيز آمادگي در برابر تغييرات جوّي و بارش برف و باران تأكيد بسيار كرد و دستور فراهم كردن تعدادي عينك مخصوص (عينك‌دودي) براي ديده‌بان‌ها، موتورسواران، راننده‌ها و همچنين تهيه دستكش براي مقابله با سرما را داد و افزود كه ممكن است در سرما سلاح‌هاي پدافندي، توپخانه، لودر و بولدوزر يخ بزنند. بايد آمادگي براي مقابله با اين مسائل فراهم شود.[۱۳]

گزارش- 877

چند پايگاه نيروهاي عراقي و مقر منافقين هدف حملات رزمندگان اسلام قرار گرفت. بنابر گزارش فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان، امروز يك پايگاه ارتش عراق در دشت هرت هدف هجوم پيشمرگان حزب‌الله عراق قرار گرفت كه در اين عمليات تلفات و خسارات زيادي به دشمن وارد شد، از جمله چندين دستگاه بولدوزر و ماشين راه‌سازي منهدم گرديد و تعدادي زخمي شدند.[۱۴] قرارگاه رمضان نيز اعلام كرد طي چند روز گذشته با اجراي آتش توپخانة اين قرارگاه روي پادگان بردشت، حدفاصل شهر سيدصادق و بخش كاني‌ پانكه، كه مقر منافقين و ضدانقلابيون در داخل خاك عراق مي‌باشد، مركز توپخانه "استبكه" واقع در جاده شانه‌دري به پنجوين و پادگان "بستان سوره" در حوالي شهر اربط از استان سليمانيه، تعدادي از نيروهاي دشمن كشته و مقاديري از تجهيزات نظامي آنها به آتش كشيده شد.[۱۵]

گزارش- 878

جلال طالباني، دبير‌كل اتحاديه ميهني كردستان عراق به‌منظور بررسي مسائل اين اتحاديه و همكاري‌هاي مؤثر با قرارگاه رمضان، در اين قرارگاه حضور يافت و با فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي گفت‌وگو كرد.[۱۶] دعوت از جلال طالباني براي سفر به ايران بيش از دو ماه است كه مطرح شده و به دلايلي از جمله تصميم به اجراي عمليات سد دوكان به تعويق افتاد و در اين ميان مسائلي بروز كرد كه موجب سردي روابط اتحاديه ميهني و ايران شد.[۱۷] حضور دبيركل اتحاديه ميهني كردستان عراق در قرارگاه رمضان، گام مؤثري است در جهت هماهنگي و همكاري بيش‌تر اين اتحاديه و فراهم شدن زمينه سفر وي به ايران. از سوي ديگر، در كردستان ايران از نيمه دوم سال 1365 به بعد فعاليت نظامي حزب دمكرات عليه نيروهاي خودي كاهش بسياري يافته است. نشريه داخلي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ در مقاله‌اي به عملكرد اين گروه در طول سال گذشته و نقش جلال طالباني در تغيير خط‌مشي خصومت‌آميز آن پرداخته و نوشته است: «جلال طالباني در كنار محكم‌تر كردن پيوندهاي خود با ايران، اقداماتي را در جهت كاهش خصومت‌هاي حزب دمكرات ايران و جمهوري اسلامي و مآلاً نزديكي اين گروه با ايران آغاز كرد [ر.ك.به: كتاب48 - 25/1/1366] كه اين مسئله موجب گرديد تا مدتي حزب دمكرات در كردستان از عمليات‌هاي خود بكاهد و به تبع آن فضاي امنيتي بيش‌تري براي عمليات‌هاي نظامي نيروهاي خودي عليه ارتش عراق در جبهه‌هاي غرب كشور فراهم شود.»[۱۸]

گزارش- 879

كاهش تدريجي نيروهاي داوطلب بسيجي از جمله مشكلاتي است كه يگان‌هاي رزم با توجه به گسترش دامنه جنگ و تشكيلات سپاه با آن روبه‌رو مي‌باشند و فرماندهان سپاه به جذب نيروي وظيفه همراه با جذب نيروهاي مردمي تأكيد دارند.[۱۹] بنابراين براي فعال‌كردن جبهه‌ها هم‌زمان با اعلام عزم و اراده مردم و مسئولان در تأمين نيازمندي‌هاي جنگ و اعلام آمادگي نهادهاي مسئول در جذب نيرو و امكانات براي جبهه‌ها، برخي مناطق سپاه پاسداران علل عدم مراجعه فعال نيروهاي بسيج جهت اعزام به جبهه‌ها را بررسي كرده‌اند. ستاد سپاه يكم ثارالله در گزارشي مفصل علل اين وضعيت را در سه گروه: موارد مربوط به داخل تشكيلات سپاه، موارد مربوط به خارج از تشكيلات سپاه و موارد مربوط به هر دوي آنها، تقسيم‌بندي كرده است. اين گزارش عملكرد ضعيف نهادها و وزارتخانه‌ها در بسيج نيروهاي مردمي و عدم حمايت قانوني از نيروهاي بسيجي را در خارج از سپاه و وجود مشكلات اداري و تشكيلاتي را در درون سپاه از موانع جذب نيرو مي‌داند. برخورد نامناسب و عدم توجه كافي به امور مربوط به بسيج نيروهاي مردمي از سوي مسئولين، ضعف عقيدتي، كاهش حضور روحانيون در مسائل مربوط به جنگ، وجود ضعف‌هاي تبليغاتي، مشكلات مالي و تداركاتي، ضعف فرماندهان، به‌وجود آمدن فاصله ميان مردم و مسئولين، افزايش مشكلات اقتصادي و اجتماعي مردم و تأثيرات سوء فعاليت مجامع بين‌المللي براي برقراري آتش‌بس، مي‌توانند از عوامل مهم در عدم مراجعه فعال نيروهاي بسيج جهت اعزام به جبهه‌ها به حساب آيند.[۲۰] گزارش مذكور علاوه بر علل عمومي فوق، درخصوص كاهش مراجعه نيروهاي مردمي براي اعزام به ناحيه كردستان، موارد زير را يادآور مي‌شود: 1- يكنواخت بودن مأموريت در كردستان، كه نيرو از بدو ورود به پاسداري و حفاظت مشغول مي‌شود و برنامه خاصي ندارد. 2- نبودن جوِّ معنويت در داخل شهرها و عدم حضور روحانيت مبارز به شكل فعال در ميان رزمندگان. 3- عدم تبليغات لازم از جانب نظام جمهوري اسلامي. 4- كيفيت جغرافيايي محيط كه امكانات خاص خود را مي‌طلبد، لكن عنايت لازم صورت نمي‌پذيرد. 5- مشكلات كردستان مشكل مملكت است نه مشكل فقط سپاه، لكن سپاه تنها به‌طور مؤثر درگير مي‌باشد. 6- عدم آشنايي مسئولين سپاه به فرهنگ كردستان به‌علت كثرت تعويض و شهادت خارج از حد و به تبع آن برخورد غيرصحيح با نيروهاي اعزامي. 7- حضور فعال ضدانقلاب و ...[۲۱]

گزارش- 880

مسئولان بلندپايه جنگ طرح اعزام وسيع نيرو به جبهه‌ها را بهترين راه براي تداوم عمليات آفندي مي‌دانند كه در اين ‌صورت مهلت تجديد نفس از دشمن گرفته مي‌شود. حجت‌الاسلام هاشمي‌رفسنجاني در ديدار با فرماندهان لشكر10 سيدالشهدا(ع) و مسئولان ستاد پشتيباني جنگ شهرهاي استان تهران با تأكيد بر تحرك اخير در حمايت از جنگ گفت: «ما تصميم گرفتيم نيروها و امكانات كشور را به‌گونه‌اي در خدمت جنگ درآوريم كه بتوانيم براي مدت معيني تداوم عمليات داشته باشيم. برنامه‌هايتان را به‌گونه‌اي تنظيم كنيد كه جبهه از دور نيفتد و دشمن مهلت تجديد نفس پيدا نكند. در يك نقطه معيني خودمان را گرفتار نكنيم، امكانات بايد به گونه‌اي تقسيم بشود كه در سراسر جبهه هر جا كه لازم باشد، ضربه مؤثر را وارد كنيم.»[۲۲] از سوي ديگر جلسه مشترك هيئت وزيران، شوراي عالي دفاع و شوراي عالي پشتيباني جنگ صبح امروز با حضور فرماندهان ارتش و سپاه و به رياست رئيس‌جمهوري تشكيل شد. در اين جلسه موقعيت حساس كشور از جنبه منطقه‌اي و بين‌المللي و در ارتباط با جنگ مورد ارزيابي قرار گرفت و درباره برنامه‌هاي مربوط به سازمان‌دهي نيروهاي مردمي، تأمين امكانات مورد نياز براي طرح‌هاي عمليات زنجيره‌اي، اعزام سراسري نيرو به جبهه‌ها، تقويت آمادگي نظامي در خليج فارس و پشتيباني از مبارزات مردم مسلمان عراق تصميم‌گيري شد.[۲۳]

در جلسه مشترك هيئت وزيران، شوراي عالي دفاع و شوراي عالي پشتيباني جنگ درباره موقعيت حساس كشور، سازمان‌دهي و اعزام نيرو، آمادگي نظامي در خليج فارس و ... تصميم‌گيري شد. همچنين بيش از 200 تن از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي با ارسال نامه‌اي به محضر امام خميني، پشتيباني كامل خود را از درخواست شوراي عالي پشتيباني جنگ اعلام كردند. در قسمتي از اين نامه آمده است: «ما نمايندگان مردم در مجلس شوراي اسلامي چون گذشته اطاعت از مقام رهبري را وظيفه خود مي‌دانيم و با همه توان و امكانات، همگام و همدوش با ملت فداكار پيام خطير شوراي عالي پشتيباني جبهه و جنگ را كه انعكاس از فرماندهي آن فرمانده محترم كل قوا است، طليعه و فجر روشني در شكست دشمنان متجاوز و حاميان بيگانه از فضيلت آنها، به‌ويژه امريكاي جهانخوار مي‌دانيم و خارج از تمام حركت‌هاي سياسي ديپلماسي، براي پايان جنگ تحميلي راهي جز منطق توفنده رزمندگان در مقابل جهان استكباري نمي‌شناسيم.»[۲۴] از سوي ديگر ستاد كل نيروهاي سه‌گانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي با صدور اطلاعيه‌اي تاريخ اعزام سپاهيان حضرت محمد(ص) و برگزاري مانورهاي شهري در استان‌هاي مختلف كشور را اعلام كرد. در اين اطلاعيه آمده است: «تاريخ اعزام در 26 ناحيه از اول تا 15 آذر مي‌باشد و هم‌زمان با اولين اعزام سراسري رزمندگان اسلام به جبهه‌هاي نبرد، به منظور اعلام آمادگي نيروهاي رزمنده اعم از پاسداران، بسيجيان و نيروهاي احتياط، مانوري در شهرهاي ميهن اسلامي‌مان برگزار خواهد شد و در مراكز استان‌ها مسئولين بلند‌پايه نظام از جمله آقايان خامنه‌اي و هاشمي‌رفسنجاني شركت نموده و سخنراني خواهند كرد.»[۲۵]

گزارش- 881

در خليج فارس هم‌زمان با پايان مأموريت هفدهمين كاروان نفتكش‌هاي كويتي تحت اسكورت امريكا در سواحل بندر الاحمدي، كاروان بعدي حركت خود را به‌سوي تنگه هرمز آغاز كرد. در اين كاروان دو نفتكش كويتي با پرچم امريكا حركت مي‌كند و ناوهاي موشك‌انداز "تاچ" و "كار" مأموريت حفاظت از آنها را بر عهده دارند.[۲۶]

گزارش- 882

اشتياق شوروي به حضور در خليج فارس و عدم استقبال جمهوري اسلامي ايران از طرح‌هاي اين كشور موجب افزايش فشارهاي شوروي بر ايران از طرق مختلف از جمله كشورهاي هم‌پيمان شوروي در خاورميانه شده است. علاوه بر طرح شوروي در مورد حفظ امنيت كشتي‌راني در خليج فارس زير پرچم سازمان ملل متحد، دبير اول سفارت شوروي در افغانستان در صحبتي با كاردار ايران ‌خواهان دعوت جمهوري اسلامي از ناوگان شوروي براي اسكورت نفتكش‌هاي ايراني شد كه مسلماً و با توجه به ويژگي‌هاي انقلاب اسلامي و رد طرح قبلي كه پذيرفتني‌تر مي‌نمود، طرح جديد قابل پذيرش نبود.[۲۷] اختلاف‌نظر ايران و شوروي درباره سياست تلافي‌جويانه جمهوري اسلامي و عدم قبول طرح‌هاي شوروي و برخورد سرد با سفر ورنتسف (معاون وزير خارجه شوروي) به ايران، فشار ليبي و سوريه را بر ايران افزايش داده است. ماهنامه الجهاد ارگان جمعيت دعوت اسلامي ليبي در سرمقاله آخرين شماره خود با اشاره به حضور گسترده ناوگان امريكا در خليج فارس نوشته است: «اصرار غيرمسئولانه به گسترش و ادامه جنگ با هر هدفي كه باشد در نهايت به اهداف صليبي‌گرايانه امريكا خدمت مي‌كند و بهانه اشغال منطقه را فراهم مي‌سازد.» الجهاد در پايان تأكيد كرده است: «هيچ‌گونه بهانه‌اي براي ادامه جنگ جنون‌آميز، پذيرفتني نيست و ناديده گرفتن درخواست‌هاي صادقانه جهت پايان خون‌ريزي ميان مسلمانان اين بهانه را فراهم مي‌كند كه نيروهاي ناتو و صليبي حضور نظامي خود را در منطقه افزايش دهند.»[۲۸] سوريه نيز با شركت در اجلاس سران عرب در امان و امضاي قطعنامه پاياني آن، مخالفت خود را با سياست تلافي‌جويانه جمهوري اسلامي در قبال كشورهاي حامي عراق نشان داد. ملاقات حافظ اسد با صدام هرچند بي‌حاصل بود و با توجه به دشمني آنها با يكديگر نمي‌توانست موجب نزديكي دو كشور بشود، ولي براي جمهوري اسلامي ايران اين پيام را داشت كه سوريه نسبت به پيروزي‌هاي ايران در جنگ و سياست مقابله‌به‌مثل در خليج فارس نظر مثبت ندارد و احتمال نزديكي آنها بعيد نيست.[۲۹]

گزارش- 883

وزير خارجه ژاپن با ارسال پيامي به وزارت خارجه جمهوري اسلامي، از ايران خواست براي مذاكره با دبيركل سازمان ملل و پيگيري نحوه اجراي قطعنامه 598 هرچه زودتر نماينده خود را معرفي و به نيويورك اعزام دارد تا در ماه نوامبر (آذرماه) كه ژاپن رياست شوراي امنيت را برعهده مي‌گيرد، نتيجه ملموسي حاصل شود. سفير ژاپن اين پيام را به معاون سياسي وزارت خارجه ايران تسليم و تأكيد كرد كه نبايد وقت بگذرد.[۳۰] سفير ژاپن در تهران، فوجيموتو، در يك مصاحبه مطبوعاتي مواضع كشورش در قبال خليج فارس، اقدامات ژاپن براي تأمين امنيت خطوط كشتي‌راني در اين منطقه، علل بحران و اجراي قطعنامه 598 را تشريح كرد. وي با تأكيد بر اهميت تداوم جريان نفت از خليج فارس براي ژاپن، درباره اقدامات اين كشور گفت: «براي ايجاد امنيت تردد كشتي‌ها، ژاپن اعلام آمادگي كرده است كه در منطقه ساحلي خليج فارس سيستمي تحت عنوان سيستم امنيت تردد كشتي‌ها در خليج فارس ايجاد مي‌كند. اين سيستم به‌اين‌صورت است كه در سواحل خليج فارس يك‌سري ايستگاه‌هاي زميني را مستقر مي‌كند كه اين ايستگاه‌ها امواجي را پخش مي‌كنند و هر كشتي كه در خليج فارس در حال تردد است با دريافت امواج، محل و موقعيت دقيق خودش را به دقت بشناسد و اين مي‌تواند به رفت و آمد آزاد كشتي‌ها در خليج فارس كمك كند. به‌وسيله اين سيستم مي‌توان موانعي را كه در جلوي كشتي‌ها وجود دارد شناسايي كرد و با شناسايي اين موانع يا آنها را مي‌شود برطرف كرد و يا آنكه از نزديك شدن كشتي‌ها به اين موانع جلوگيري كرد. البته اين سيستم نمي‌تواند تجاوز نظامي را دفع كند و فقط براي تعيين راه كشتي‌راني خيلي مؤثر است؛ به اين معني كه استقرار اين سيستم هيچ ربطي به حملات نظامي و يا رفتارهاي نظامي عليه كشتي‌ها ندارد و منظور ژاپن از پيشنهاد اين طرح و اين سيستم فقط كمك به حفظ امنيت كشتي‌راني به‌گونه‌اي مسالمت‌آميز و صلح‌جويانه مي‌باشد، زيرا ژاپن براي حمايت يا اسكورت نفتكش‌هاي خود در خليج فارس نمي‌تواند كشتي جنگي به اين منطقه اعزام نمايد و قانون اساسي ژاپن اجازه چنين كاري را نمي‌دهد.» سفير ژاپن در تهران علت بحران منطقه را استمرار وضعيت جنگي اعلام كرد و درباره حملات امريكا عليه سكوهاي ايراني گفت: «البته ايران يك كشور دوست ژاپن است و از طرفي روابط ژاپن و امريكا خيلي دوستانه است. بنابراين رويارويي آنها براي ژاپن خيلي نگران‌كننده است. ژاپن هميشه سعي كرده كه مواضع اين دو كشور را به يكديگر نزديك كند.» فوجيموتو با تأييد كاهش ميزان واردات نفت ژاپن از ايران، آن را متأثر از بازار جهاني نفت دانست و گفت: «سير نزولي واردات نفت از ايران براساس همان روند اقتصادي بازار جهاني نفت صورت گرفته است و اصول اقتصادي خودبه‌خود چنين روندي را طي كرده است. بنابراين كاهش واردات نفت ايران توسط شركت‌هاي خصوصي ژاپن، به هيچ‌وجه ربطي به تصميمات اقتصادي امريكا ندارد.»[۳۱]

گزارش- 884

درصورتي‌كه ايران قطعنامه 598 را نپذيرد، سازوكار مورد نظر براي اعمال آن، تحريم تسليحاتي است. از زمان تصويب اين قطعنامه هميشه اين سؤال مطرح بوده كه آيا تحريم تسليحاتي ايران امكان‌پذير است يا نه؟ يكي از دبيران روزنامه اقتصادي تايمز‌مالي چاپ لندن در مقاله‌اي كه با همكاري خبرنگاران اين روزنامه در سراسر جهان تنظيم شده، پس از بررسي روند خريد‌هاي تسليحاتي ايران در سال‌هاي گذشته به صراحت مي‌نويسد: «تحريم تسليحاتي در مقابل طمع فروشندگان و انگيزه‌هاي سودجويانه عرضه‌كنندگان اسلحه مقاومت نخواهد كرد. تجارت اسلحه با ايران گاه از مسير قانوني و بيش‌تر به‌خاطر فساد فروشندگان، انجام تقلب درصورت حساب‌هاي معاملاتي، ضعف در كنترل‌هاي رسمي، وجود واسطه‌ها و انگيزه‌هاي سودطلبي شركت‌هاي مشتاق انجام گرفته و نهايتاً به تقويت قدرت تجهيزاتي ايران منجر شده است. در نتيجة وجود اين خصوصيات و توانايي مالي ايران براي پرداخت بهاي اسلحه در بازار سياه، تلاش كشورهاي غربي براي اعمال تحريم تسليحاتي عليه ايران كه در متن مصوبه قطعنامه 598 پيش‌بيني شده، نمي‌تواند مؤثر افتد.» نويسنده مقاله تايمز‌مالي در ادامه، راه‌هاي خريد اسلحه توسط ايران به روش‌هاي مستقيم، مسيرهاي پيچيده و غيرمستقيم از غرب و همچنين كشورهاي بلوك شرق را بررسي كرده و مي‌نويسد: «به‌نظر مي‌رسد تا زماني‌كه سودهاي سرشاري در بازار اسلحه وجود دارد و امكانات مالي ايران جوابگوي تقاضاي فروشندگان است، اين جريان همچنان ادامه خواهد داشت.» وي سپس پيشنهاد مي‌كند براي تحريم تسليحاتي عليه ايران حكومت‌هاي غربي نه‌ فقط بايد مسئولان كنترل فروش اسلحه از طريق كشورهاي جهان سوم را تهديد كنند بلكه آنها را تحت يك الزام شديدتري قرار دهند تا جريان تسليحاتي گسترش يافته كنوني از طريق مرزهاي آنها تحت كنترل قرار گيرد.[۳۲]

گزارش- 885

درحالي‌كه امريكا با تحريم خريد نفت ايران و اعمال فشار بر كشورهاي ديگر براي كاهش واردات نفت از ايران سعي دارد بر تنها درآمد خارجي جمهوري اسلامي ايران لطمه بزند، يك نشريه اقتصادي به‌نام "عرب اويل انديكس" اعلام كرد: «خريد نفت خام امريكا از عراق به‌طور ويژه‌اي به‌شدت افزايش يافته است ‌طوري‌كه طي ماه اوت گذشته ميزان خريد نفت امريكا از عراق روزانه 31هزار بشكه بود ولي در ماه‌هاي ژانويه تا ژوئن سال جاري به روزانه 64 هزار بشكه افزايش يافت.[۳۳]

گزارش- 886

قيمت طلا و ارزش برابري ارزهاي عمده در مقابل بهاي ريال در بازار آزاد تهران به شدت افزايش يافت. براساس گزارش خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي از مراكز عمده معاملات ارز آزاد در تهران، ارزش برابري تمامي ارزهاي عمده نسبت به ريال طي امروز در مقايسه با آخرين روز بررسي قيمت‌ها (20/8/1366) افزايش نشان مي‌دهد. اين افزايش نرخ برابري، براي دلار 40 ريال، براي پوند انگليس 5 ريال و براي مارك آلمان 10 ريال است. بنا بر اين گزارش هر دلار امريكا در فروش‌هاي بالاي هزار دلار در مقابل 973 ريال مبادله شد درحالي‌كه در هفته‌هاي گذشته اين نرخ تا حد 920 ريال نيز كاهش يافته بود. درهمين‌حال امروز (يكشنبه) هر سكه طلاي بهار آزادي برابر 108000 ريال قيمت داشت كه در مقايسه با بهاي آن در روز 20/8/1366، 1700 ريال افزايش نشان مي‌دهد. ضمناً هر مثقال طلا نيز امروز برابر 46300 ريال بود كه اين ميزان 1000 ريال بيش‌تر از قيمت قبلي مي‌باشد. دست‌اندركاران بازار آزاد ارز و طلا در گفت‌وگو با خبرنگاران ما دلايل اين تغيير روند را عمدتاً اهميت بيش‌تر قائل شدن مسئولان و دست‌اندركاران كشور به امر جنگ تحميلي و نهايتاً دستورالعمل ده ماده‌اي شوراي عالي پشتيباني جنگ ذكر كردند.[۳۴]




منابع و مآخذ روزشمار 1366/08/24

  1. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 241، 25/8/1366، ص6.
  2. سند شماره 75983 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: تلكس از دفتر فرماندهي سپاه چهارم بعثت، به دفتر فرماندهي كل سپاه، 27/7/1366.
  3. مأخذ 1، ص7.
  4. سندهاي شماره 075921 و 075929 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: مركز فرماندهي ژاندارمري، 24/8/1366.
  5. مأخذ 1، ص8.
  6. سند شماره 075920 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي سپاه چهارم بعثت (باختران)، 24/8/1366.
  7. مأخذ 1، ص6 و 7.
  8. سند شماره 200669 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش‌هاي سياسي داخلي، 28/8/1366.
  9. مأخذ 1، ص10، منامه - خبرگزاري فرانسه، 24/8/1366.
  10. روزنامه كيهان، 25/8/1366، ص2.
  11. سند شماره 29635 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: تاريخ 27/8/1366.
  12. سند شماره 1534 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نجف‌اشرف در عمليات نصر8 (يدالله ايزدي)، 24/8 تا 28/8/1366، ص2 تا 13.
  13. همان، ص3 تا 30.
  14. سند شماره 138186 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان، 28/8/1366.
  15. روزنامه اطلاعات، 25/8/1366، ص14.
  16. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 242، 26/8/1366، ص23، باختران - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/8/1366.
  17. سند شماره 029569 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه فتح، به قرارگاه رمضان، 15/8/1366، ص95.
  18. مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، نشريه "بررسي جنگ"، شماره 3، 24/8/1366، ص9.
  19. همان، ص19 و 20.
  20. سند شماره 147564 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از رئيس ستاد يكم ثارالله، به رئيس ستاد مركزي سپاه كشوري، 24/8/1366، ص1 تا 5.
  21. همان، ص5.
  22. مأخذ 10، ص2.
  23. روزنامه جمهوري اسلامي، 25/8/1366، ص‌آخر.
  24. مأخذ 10، ص3.
  25. سند شماره 137257 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از رئيس ستاد مركزي، به فرمانده كل سپاه، 25/8/1366، ص1 و 2؛ و - مأخذ 23، ص‌آخر.
  26. مأخذ 16، ص32، منامه - خبرگزاري فرانسه، 25/8/1366.
  27. مأخذ 18، ص36.
  28. مأخذ 1، ص11، طرابلس - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 24/8/1366، به نقل از ماهنامه الجهاد.
  29. مأخذ 1، ص30 و 31، كويت - خبرگزاري رويتر، 24/8/1366.
  30. سند شماره 212731 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن وزارت‌خارجه، نشريه شماره 118/5، 24/8/1366.
  31. روزنامه رسالت، 24/8/1366، ص3.
  32. مأخذ 1، ص51 و 52، لندن - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 24/8/1366؛ و - روزنامه كيهان، 24/8/1366، ص1 و آخر.
  33. روزنامه رسالت، 25/8/1366، ص11.
  34. مأخذ 1، ص19.