1366.10.14
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.10.14 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | چهارده دی |
| تاریخ شمسی | 1366.10.14 |
| تاریخ میلادی | 4 ژانویه 1988 |
| تاریخ قمری | 13 جمادی‌الاول 1408 |
گزارش- 588
مسائل نظامي خليج‌فارس امروز در جلسهاي با حضور فرمانده كل سپاه و معاون عملياتي وي (غلامعلي رشيد) و فرماندهان نيروي دريايي سپاه بررسي شد. در اين جلسه ـ كه در ساعت 7:40 صبح در منزل فرمانده منطقه يكم دريايي سپاه (ستوده) در بندرعباس تشكيل شد ـ برخلاف روش معمول جلسات، در همان ابتدا آقاي رضايي به اظهارنظر درباره مسائل جنگ و هدف و استراتژي امريكا در اوضاع كنوني در قبال مسئله جنگ، پرداخت. وي درباره نبرد در خليج‌فارس، گفت: «درگيري در خليج‌فارس، پي‌آمد جنگ با عراق است، زيرا عراق فقط يك كشور نيست بلكه بخشي از جهان است كه در مقابل انقلاب اسلامي ايران مقاومت مي‌كند، به همين خاطر، در صورت پيروزي ايران، منافع امريكا در خاورميانه و ساير نقاط جهان به طور جدي به خطر خواهد افتاد. خليج‌فارس نزديك‌ترين جبهه‌اي بود كه امكان فعال نمودن آن عليه ايران وجود داشت و در اين‌جا سردم‌دار مسئله، امريكا است. هدف امريكايي‌ها، كنترل و حفظ آينده جنگ و نيز حمايت از حكومت‌هاي عربي است. قصد امريكايي‌ها اين است كه با فشار بر ايران، ضمن حمايت از صدام، ميانه‌روي را در ايران تحريك نمايند تا با طرح مسائلي هم‌چون كمبود بودجه، نداشتن تكنولوژي و بحران در مسئله فروش نفت، مقابل انقلابيون بايستند و ادامه جنگ را با مشكل مواجه سازند. زمينه‌سازي براي فشار بيش‌تر و افزايش آمادگي نظامي براي خود نيز از جمله هدف‌هاي ديگر ايالات متحده است.» فرمانده سپاه يادآور شد كه اگر در برابر موج اول ورود امريكايي‌ها به خليج‌فارس مقابله نمي‌شد و ايران واكنش نشان نمي‌داد، فشار بيش‌تر ميشد. آقاي رضايي افزود: «با اين حال، ما نتوانستيم ناامني كافي را به امريكايي‌ها تحميل كنيم و لذا آن‌ها به طور كامل عقب‌نشيني نكردند.» وي با اشاره به اين‌كه زمينه‌سازي سياسي مانع اقدامات شديدتر امريكا عليه ايران است، تأكيد كرد: «اگر در دور جديد ما عليه امريكا اقدام نكنيم و اگر انقلاب از خود واكنش مناسب نشان ندهد، بايد ذليل امريكا شويم. امروز امريكايي‌ها به‌دنبال تحريم تسليحاتي و اقتصادي جمهوري اسلامي ايران هستند و ابزار اين سياست هم نيروي دريايي امريكا است. اگر به اين سياست ضربه وارد شود، در دنيا سربلند هستيم و ساير كشورها متوجه مي‌شوند كه اگر بخواهند امريكا را همراهي كنند، ضربات ما متوجه آن‌ها هم خواهد بود. در اين شرايط اگر ما در خليج‌فارس حتي سه چهار هزار نفر شهيد بدهيم اما يك ضربه محكم به نيروي دريايي امريكا وارد كنيم و داخل امريكا را با بحران مواجه كنيم، مي‌ارزد و اين يك هدف اساسي در نظر ما است.» فرمانده سپاه هدف از سفر خود به منطقه را بررسي همين موضوع اعلام كرد؛ يعني بررسي نحوة حمله به نيروي دريايي امريكا. وي سپس افزود: «ان‌شاء‌الله بايد قبل از آغاز دور جديد اقدام امريكا، همان بلايي كه به سر نفت‌كش بريجتون آمد (برخورد با مين)، براي نيروهاي امريكايي تكرار شود.[۱] اكنون اسلام احتياج به فعاليت نجات بخش دارد.»[۲] بعد از سخنان آقاي رضايي، يكي از فرماندهان، مقابله با امريكا و حمله به نيروي دريايي اين كشور را مستلزم وجود اراده و تصميم در سطوح مختلف كشور دانست: «اگر حمله به ناو يا پايگاه امريكا يك تصميم است، بايد به عنوان يك دستور نظامي اعلام شود؛ مشكل امكانات حل خواهد شد، عمده، اتخاذ اين تصميم در سطح ملي است. ما براي اقدام، بايد پشتوانه اين تصميم را در ذهن آن‌ها مشاهده كنيم. در حالي كه در جلسه ما بحث حمله به ناو مطرح است، در جايي ديگر گفته مي‌شود "مواظب باشيد, در ذهن ما اصلاً اين حرف‌ها نيست." اگر اين تصميم در سپاه، وزارت سپاه و ساير آقايان به طور مشترك وجود داشته باشد، به طور جدي مي‌رويم پاي كار و خداوند نيز مسلماً راه‌هاي خود را به ما نشان مي‌دهد و ما را هدايت مي‌كند.»[۳]
گزارش- 589
مسائل خليج‌فارس و موضوع تحريم اقتصادي و تحريم تسليحاتي ايران و راهكارهاي عملياتي در منطقه خليج‌فارس امروز در بندرعباس در گفتوگوي آقاي رضايي و آقاي "سوري" مدير شركت نفت، مورد بررسي قرار گرفت. گفت‌وگو ابتدا از چند و چون صدور نفت آغاز شد. آقاي سوري با اشاره به ناامني موجود در تحويل نفت به نفت‌كش‌ها، گفت: «براي حل اين مسئله آقاي هاشمي‌رفسنجاني پيشنهاد كرد كه انتقال نفت به "جاسك" و تحويل به نفت‌كش‌ها در آن مكان، بررسي شود. اين پيشنهاد نيز مورد بررسي قرار گرفت؛ مهم‌ترين پي‌آمد منفي اين نحوة فروش، افزايش هزينه به دليل طولاني شدن مسير به ميزان 200 كيلومتر، بود. اين هزينه اضافي سالانه حدود 250 تا 300 ميليون دلار برآورد شده.» وي معتقد بود كه چنانچه ممكن باشد، اين هزينه صرف تأمين دفاع ضدهوايي شود و نفت نيز در "كيش" تحويل نفت‌كش‌ها شود. مدير شركت نفت همچنين گفت كه در دو هفته اخير به نفت‌كش‌هاي حامل نفت ايران كم‌تر حمله شده است. وي افزود: «قبل از اين از شدت حملات خسته شده بوديم، زير از مهرماه به بعد از هر دو نفت‌كش به يك كشتي حمله ميشد.» آقاي سوري، جشن كريسمس و يك عامل ديگر را سبب كاهش حملات مي‌دانست، اما آقاي رضايي گفت كه كاهش حملات, بر اثر همكاري برادران سپاه با نيروي هوايي ارتش در خصوص استفاده از رادارها، است.[۴] آقاي سوري درباره فروش نفت توضيحاتي ديگر را بيان كرد. وي درباره مشتريان گفت: «قبلاً روزانه 400 هزار بشكه به امريكا فروخته ميشد كه از خريد آن خودداري مي‌كند. به فرانسه روزانه 150 هزار بشكه فروخته ميشد كه به طور جدي روي تحريم اقتصادي عمل مي‌كند و نفت ايران را نمي‌خرد. ژاپن نيز براي شركت‌هاي خود سقف تعيين كرده و با اين كار، 40 درصد خريد ژاپن كاهش يافته است. اسكانديناوي به بهانه آلوده بودن نفت ايران، از خريد خودداري مي‌كند. آن‌ها مي‌گويند: "نفت ايران پالايش‌گاه‌هاي ما را خراب مي‌كند." علي‌رغم پذيرش هزينه خسارات وارده به پالايش‌گاه آن‌ها كه [چنانچه] در اثر آلودگي نفت ايران به وجود آيد، آن‌ها 50 درصد خريد خود را كاهش داده‌اند.» آقاي سوري فروش واقعي نفت ايران را يك ميليون و دويست هزار بشكه در روز اعلام كرد و افزود: «تحريم اقتصادي ايران، در خريد نفت به طور كامل قابل مشاهده است.»[۵] آقاي رضايي نظر ايشان را در مورد ميزان امكان تحريم تسليحاتي و كنترل نفت‌كش‌هاي ايراني به وسيلة نيروي دريايي امريكا پرسيد كه وي پاسخ داد: «ما بايد روي تنگه هرمز سرمايه‌گذاري كنيم، به خاطر اين‌كه بسته شدن تنگه در مقايسه با كشورهاي منطقه به مراتب تأثير منفي بيش‌تري بر ايران خواهد گذاشت.» سوري همچنين با اشاره به گزارش آقاي "آقازاده" وزير نفت، به هيئت دولت درباره توليد، صدور و آثار توقف صدور نفت ايران، گفت: «در اين گزارش كه به هيئت دولت داده شده است، آمده‌است: در صورت توقف نفت، توليد تمام كارخانجات متوقف مي‌شود، 80 درصد خودروها از حركت باز مي‌مانند، قطارها به ندرت قادر به حركت هستند، هواپيماها با مشكل جدي سوخت روبه‌رو مي‌شوند و ….» آقاي رضايي مجدداً پرسش خود را تكرار كرد. اين بارآقاي سوري در پاسخ گفت: «من نظامي نيستم، اما الآن شش ميليون بشكه نفت از خليج‌فارس صادر مي‌شود و سه كشور بيش از همه از اين ناحيه در خطر هستند: عربستان، كويت و قطر.» وي پيشنهاد داد كه مراكز برق خليج‌فارس، منهدم شود، زيرا تأثير شديدي بر ساكنان و شيوخ منطقه دارد. و با اين كار، آب آن‌ها هم كه به برق وصل است، قطع مي‌شود. آقاي رضايي در ادامه مطرح كرد: «شما بررسي كنيد كاهش خريد نفت ژاپن از ايران، توسط چه كشوري تأمين مي‌شود.» وي سپس افزود: «الآن حدود 15 روز است كه قرار شده كشتي‌هاي عربستان مورد حمله قرار نگيرند، اگر نياز ژاپن در آن بخش كه خريد نفت از ايران را كاهش داده، توسط عربستان تأمين مي‌شود، به آن‌ها بگوييم كه نبايد به ژاپن بفروشند.» آقاي رضايي همچنين از سوري پرسيد: «در صورت تحريم، زيان و تهديدي كه متوجه ايران مي‌شود، چيست؟ شما با نيروي دريايي سپاه هماهنگ كنيد و به ما اطلاع دهيد كه نقاط ضعف وزارت نفت و يا جاهايي كه آن‌ها مي‌توانند فشار آورند، كدام است تا نسبت به اين موارد چاره‌انديشي شود.»[۶] فرمانده سپاه در جلسه ديگري كه با يكي از مسئولان بندر شهيد رجايي انجام شد، درصدد يافتن پاسخ اين پرسش بود: در صورت مسدود شدن بندرهاي جنوب بر اثر تحريم اقتصادي و تسليحاتي، به طور دقيق و مبتني بر نظر كارشناسي، از كدام بندرهاي ديگر در مرزهاي ايران ـ شوروي و يا مسيرهاي زميني مي‌توان نيازهاي كشور را تأمين كرد؟[۷]
گزارش- 590
در جبهه شمال غرب، امروز برادر "شمشيري" فرمانده سپاه آذربايجان شرقي، به قرارگاه نيروي زميني آمد و با برادر شمخاني درباره تبديل گردان‌هاي مستقل قائم به تيپ‌هاي مستقل و تعيين خط حد براي اين گردان‌ها، گفت‌وگو كرد. نظر فرمانده نيروي زميني سپاه اين بود كه هر دو پيشنهاد را سپاه استان اجرا كند. در مقابل، شمشيري درخواست امكانات كرد. وي خطاب به آقاي شمخاني گفت: «با دمپايي كه نمي‌شود خط نگه داشت! ما وسايل موتوري نداريم؛ براي اين كار حداقل به 20 دستگاه خودرو نياز است.» آقاي شمخاني در پاسخ گفت: «الآن در تمام مجموعه نيروي زميني، 20 خودرو وجود ندارد.»[۸] معضل امكانات و كمبود ابتدايي‌ترين نيازها، يك مسئله اساسي يگان‌ها در تمام مناطق جبهه‌هاي نبرد است كه تأثير خود را بر سازمان رزم و كارآيي آن به نحو چشم‌گيري گذاشته است. امروز همچنين تعيين زمان عمليات "بيت‌المقدس2" مطرح شد. آقاي شمخاني خطاب به برادر نورعلي شوشتري، بيستم اين ماه را زمان شروع عمليات اعلام كرد. به نظر مي‌رسيد بر اين زمان در گذشته نيز تأكيد شده است.[۹]
گزارش- 591
به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، طبق برآوردهاي غرب، در جنگ ايران و عراق بيش از يك ميليون تن كشته و 7/1 ميليون تن نيز مجروح شده‌اند. در اين گزارش درباره حمله آينده ايران آمده است: «قريب 250 الي 300 هزار تن را براي انجام يك حمله جديد به بخش جنوبي جبهه اعزام كرده است. عراقي‌ها به منظور دفع هر حمله نفوذي جديد از سوي ايران، سپاه‌هاي 3 و 7 خود را كه در جنوب مستقر هستند، با 50 الي 100 هزار نيروي اضافي تقويت كرده‌اند. صدام حسين اخيراً براي تقويت روحيه و بازرسي خطوط محكم دفاعي در حومه شرقي بصره، به اين شهر عزيمت كرد. او همچنين در پي آخرين تهاجم عظيم ايران در ماه‌هاي ژانويه و فوريه سال گذشته (عمليات كربلاي 5)، فرماندهي عالي خود را تصفيه كرد. در اين حمله، پاسداران انقلابي از سه خط دفاعي عراق گذشتند و تا مدتي به نظر مي‌رسيد ممكن است بصره را تصرف كنند. نيروهاي ايراني تا 10 كيلومتري بصره پيش رفتند تا آنكه قواي عراق آن‌ها را با واردكردن تلفات سنگين، متوقف ساختند. ناتواني ارتش عراق ـ حتي پس از تقويت شدن توسط تيپ‌هايي از نيروي نخبه گارد رياست جمهوري ـ براي بيرون راندن ايرانيان از سرپل‌هايي كه ايجاد كرده بودند، روحيه عراقي‌ها را به شدت تضعيف كرد. ديپلمات‌هاي غربي در بغداد گزارش مي‌دهند كه پس از آن تاريخ، صدام چند تن از فرماندهان خود را تعويض كرده است. عراقي‌ها كه با جت‌هاي شكاري و تانك‌هاي جديدي از شوروي و فرانسه (بزرگ‌ترين عرضهكنندگان اسلحه به بغداد) تقويت شده‌اند، نيروهاي واكنش سريعي ايجاد كرده‌اند كه مي‌توانند هر بخشي را كه مورد تهديد قرار گيرد، بدون خالي كردن ديگر مناطق، به سرعت تقويت كنند.» اين گزارش به تاكتيك نظامي ايران نيز اشاره كرده و گفته است: «روش فشار آوردن به يك قسمت و حمله به بخشي كه از نظر نيرو تضعيف شده است، روش ايران در گذشته بوده است.»[۱۰]
گزارش- 592
دولت نروژ از پيشنهاد تشكيل نيروي دريايي سازمان‌ملل متحد در خليج‌فارس، پشتيباني كرده است. به گزارش خبرگزاري رويتر، "جل راسموسن" رئيس گروه تهيه "طرح‌هاي احتياطي" وزارت خارجه نروژ، به روزنامه "خليج‌تايمز" گفته است كه يك نيروي چند مليتي در خليج‌فارس مورد نياز است، زيرا ناوگان‌هاي غربي كه اكنون در اين آب‌راه گشت‌زني مي‌كنند، قادر به حفاظت از بيش‌تر كشتي‌ها نيستند. وي گفت: «ما از نظريه حضور يك نيروي دريايي متعلق به سازمان‌ملل براي حفاظت از كشتي‌راني تجاري، حمايت مي‌كنيم، چرا كه 95درصد از اين كشتي‌ها در حال حاضر فاقد تدابير حفاظتي هستند. شوروي تشكيل چنين نيرويي را پيشنهاد كرده, لكن امريكا از آن به سردي استقبال كرده است.»[۱۱] خبري ديگر درباره خليج‌فارس حاكي است كه به رغم انتشار خبرهاي متعدد درباره حمله عراق به يك كشتي يوناني، سخن‌گوي نظامي عراق امروز اين خبر را كه هواپيماهاي عراقي پنجشنبه شب اشتباهاً يك نفت‌كش قبرسي ثبت شده در مالت را در خليج‌فارس هدف قرار داده‌اند، تكذيب كرده است.[۱۲]
گزارش- 593
روزنامه "كريستين ساينس مانيتور" دربارة جنگ عراق با ايران و اقدامات كشورهاي ديگر براي پايان دادن به آن، نوشته است: «به اعتقاد مقامات بلندپايه دولت امريكا، ممكن است در ماه جاري در زمينه پايان دادن به جنگ ايران و عراق پيشرفت‌هاي ديپلماتيك چشم‌گيري حاصل شود. علي‌رغم اختلاف نظر در زمينه ميزان آمادگي رزمي ايران در جمع كارشناسان اطلاعاتي امريكا, برخي از مقامات بلندپايه دولت امريكا مي‌گويند ايران از آن نگران است كه هر چيزي به‌جز پيروزي قاطع در هجوم بزرگ زميني، عواقب ناگوار و منفي به دنبال داشته باشد. اينك با توجه به استحكام بيش‌تر خطوط دفاعي عراق و تمايل بين‌المللي براي اعمال تحريم عليه ايران، دولت تهران در مورد گام بعدي در جنگ با احتياط عمل مي‌كند. مقامات امريكايي مي‌گويند فشارهاي شديد بي‌سابقه و غيرمعمول اعراب ميانه‌رو خليج‌فارس براي وادار ساختن ايران به صلح، بسيار مهم بوده است. آن‌ها مي‌گويند تغيير روش اخير مسكو نمايان‌گر فشار جديد اعراب است. در بيانيه نهايي كنفرانس سران عرب در اردن ماه نوامبر گذشته, اعراب غيرمستقيم به شوروي گفتند كه موضوع مرگ و زندگي آن‌ها مطرح است و اعراب متمول به هر دو كشور گفتند اگر از پشتيباني ايران دست برندارند، نبايد انتظار دريافت وام، كمك و سرمايه‌گذاري آن‌ها را داشته باشند. هم‌زمان با اين تحولات، كشورهاي ژاپن، آلمان غربي و ايتاليا نيز به جناح طرف‌دار اعمال تحريم در شوراي امنيت پيوستند. ايران به خاطر تحريم خريد نفت توسط امريكا و فرانسه و كاهش خريد ژاپن، در مضيقه مالي قرار گرفته است و اعراب نيز آگاهانه و عمداً نفت خود را از نفت ايران ارزان‌تر مي‌فروشند. پس از گردهم‌آيي سران امريكا و شوروي در واشنگتن، مسكو به نتيجه رسيد كه روابطش با اعراب متزلزل شده و بهبود روابطش با تهران نيز به جايي نرسيده است.»[۱۳]
گزارش- 594
نشريه "دي‌ولت" چاپ آلمان، در گزارشي دربارة منابع تسليحاتي ايران، مدعي شده است كه در سال 1987 كشورهاي كمونيستي يك ميليارد دلار تجهيزات نظامي گوناگون براي حكومت اسلامي ايران فرستاده‌اند. در اين گزارش ـ كه در آخرين شماره اين روزنامه چاپ شده ـ آمده است: «كشورهاي بلوك شرق اروپا كه عضو پيمان "ورشو" هستند، در سال 1987 ميلادي بخش اعظمي از تسليحات مورد نياز ايران را به تهران فرستاده‌اند كه به سيصد و هشتاد ميليون دلار بالغ مي‌شود.» به گزارش دي‌ولت، چين نيز يكي از كشورهاي عمدة تأمين كننده اسلحه ايران در سال گذشته بوده است: «علي‌رغم ادعاهاي مكرر دولت "پكن" در مورد عدم فروش جنگافزار به ايران، چين سيصد و پنجاه ميليون دلار، تجهيزات نظامي مختلف به ايران فروخته است.» دي‌ولت افزوده است: «كره شمالي نيز در سال 1987 حدود سيصد و پانزده ميليون دلار از سلاح‌هاي ساخت خود را به ايران فرستاده است. تجهيزات فروخته شده كشورهاي كمونيستي به حكومت اسلامي شامل وسايل نقليه زرهي، توپخانه، هواپيماهاي جنگي، مين‌هاي شناور و قطعات يدكي گوناگون بوده است.»[۱۴]
گزارش- 595
ژاپن روزانه 50 هزار بشكه خريد نفت از ايران را كاهش داده است. هفتهنامه "ميدل‌ايست اكونوميك دايجست" (ميد) ضمن اعلام اين خبر نوشته است: «كاهش ميزان ياد شده خريد نفت خام ژاپن از ايران، بهترين واكنشي است كه از سوي مقامات "توكيو" در برابر فشارهاي امريكا به اين كشور و در جهت تحريم اقتصادي ايران به عمل آمده است.» اين نشريه افزوده است: «وزارت صنايع و بازرگاني خارجي ژاپن به كمپاني‌هاي نفتي اين كشور دستور صادركرده است كه خريد روزانه نفت خود از ايران را در نخستين فصل سال 1988 به 242 هزار بشكه محدود كنند.» به نوشته ميد, حجم مجاز خريد نفت خام براي كمپاني‌هاي ژاپني در سال گذشته مسيحي، روزانه سيصد هزار بشكه تعيين شده بود. نشريه اقتصادي ميد در بخشي از اين گزارش به تحريم خريد نفت خام ايران به وسيله امريكا و فرانسه از پائيز سال گذشته، اشاره كرده و وابستگي دولت ايران به درآمد فروش نفت خام براي تهيه مخارج جنگ تحميلي را يادآور شده است. هفتهنامة "بررسي‌هاي اقتصادي خاورميانه" سپس نوشته است كه ژاپن بر اثر تهاجم به نفت‌كش‌ها در خليج‌فارس، ميزان نفت خام وارداتي خود را از اين منطقه به نصف كاهش داده است. اين هفتهنامه ميزان خريد جاري نفت خام ژاپن از عراق را روزانه 200 هزار بشكه اعلام كرده است.[۱۵]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/10/14
- ↑ سند شماره 1560 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي نيروي دريايي سپاه در عمليات اسكله‌هاي البكر و العميه (حسين اردستاني)، صص 12 تا 18.
- ↑ سند شماره 1559مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي نيروي دريايي سپاه در عمليات اسكله‌هاي البكر و العميه (سعيد سرمدي)، صص 114 تا 118.
- ↑ همان، صص 119 و 120.
- ↑ مأخذ1، صص 29 تا 32.
- ↑ مأخذ1، صص 34 و 35.
- ↑ مأخذ1، صص 35 تا 39.
- ↑ مأخذ1، ص آخر (47).
- ↑ سند شماره 1577 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي قرارگاه نيروي زميني (مجيد مختاري)، ص 31.
- ↑ همان، ص 30.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، نشريه "گزارش‌هاي ويژه" شماره 291، 15/10/1366، صص 3 تا 5، آسوشيتدپرس، 14/10/1366.
- ↑ همان، ص 18، خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 14/10/1366.
- ↑ همان، ص 2، خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 13/10/1366.
- ↑ همان، صص 21 و 22، راديو امريكا، 14/10/1366.
- ↑ همان، صص 19 و 20، راديو اسرائيل، 14/10/1366.
- ↑ همان، ص24، خبرگزاري آسوشيتدپرس، 14/10/1366.