1359.05.13

روزشمار جنگ سال 1359 1359.05.13
نام‌های دیگر	سیزده مرداد
تاریخ شمسی	1359.05.13
تاریخ میلادی	4 اوت 1980
تاریخ قمری	22 رمضان 1400

1360.05.13

1361.05.13

1362.05.13

1363.05.13

1364.05.13

1365.05.13

1366.05.13

گزارش - 151

با وقوع انقلاب اسلامی در ایران و سقوط نظام شاهی، تأثیر این تحول در سیاست داخلی و خارجی رژیم عراق، همواره در محافل جهانی مورد بحث و بررسی بوده است. آرزوی برتری در میان کشورهای منطقه، به‌ویژه رهبری جهان عرب، با سقوط شاه، بازهم در میان سران عراق جان تازه‌ای گرفت. شروع روند نزدیکی به غرب نیز ازجمله تغییرات سیاست خارجی عراق است. بخشی از این فرایند شامل ارتباط عراق با آن دسته از همسایگان خود می‌شود که در بلوک‌بندی جهانی از وابستگان امریکا محسوب می‌شوند. دراین‌زمینه، خبرگزاری آسوشیتدپرس از بغداد ضمن پرداختن به روابط عراق با کشورهای عرب و همسایه و با اشاره به اینکه پس از سقوط شاه ایران، بغداد دومین منبع مهم نفتی با استخراج 5/3 میلیون بشکه در روز شد و خط اول جبهه دربرابر توسعۀ انقلاب اسلامی آیت‌الله خمینی گردید، چنین می‌نویسد: «عراق روابط خاصی را با کشور همسایۀ سلطنتی، اردن که کلید درگیری خاورمیانه محسوب می‌شود برقرار می‌نماید. کمک 186 میلیارد دلاری عراق به‌طور سالانه به "امان" می‌رود و طرح پروژۀ 130 میلیون دلاری برای توسعۀ تأسیسات بندر عقبه و ساختن راه جدیدی از عقبه به بغداد با کمک مالی عراق انجام می‌شود.»* همچنین به نوشتة میدل ایست چاپ لندن: «عراق در عرض دو سال گذشته، تلاش زیادی برای دست‌یافتن به آرزوی قدیمی خود درزمینۀ رهبری منطقه و پرکردن خلأ ناشی از قدرت ایران بعد از سقوط شاه مخلوع نموده است. اثرات این امر کاملاً در سیاست خارجی عراق مشهود است. عراق ازلحاظ بین‌المللی گرایش بیشتری به غرب پیدا کرده و از شرق فاصله گرفته است. ازلحاظ منطقه‌ای نیز سیاست خارجی آن کشور بیشتر به‌سوی "میانه‌روی" متمایل گردیده.» میدل ایست می‌افزاید: «خبرهایی در دست می‌باشد که واشنگتن مشغول برقراری تماس‌هایی با دولت بعثی عراق جهت ایجاد نوعی همکاری در مسائل مورد علاقۀ دو کشور است. طبق گزارش‌های موثق، وزیر خارجۀ عراق، سعدون حمادی، ضمن سفر خود به نیویورک جهت شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد با وزیر خارجۀ امریکا ملاقات نموده است. آخرین نمونۀ این روابط جدید را می‌توان سخنرانی اخیر پرزیدنت سادات رئیس‌جمهوری مصر دانست. سادات ضمن سخنرانی خود تقریباً به همۀ رهبران کشورهای عربی غیر از ملک خالد و صدام حسین حمله نموده و از آنها به‌شدت انتقاد نمود. این امر بدون شک به دستور مقامات واشنگتن بوده است. واشنگتن آشکارا به کمک عراق در مناقشات خود با ایران امیدوار است و نیز عراق در اختلافات خود با ایران از مسائل موجود بین ایران و امریکا بهره‌برداری می‌نماید. خبرهایی در دست است که واشنگتن بدون جاروجنجال از تلاش عراق برای طرح مجدد مسئلۀ جزایر خلیج‌فارس در سازمان ملل متحد حمایت می‌نماید. درعین‌حال، عراق به‌خوبی آگاه است که اگر خواستار رهبری منطقه است دوستی با غرب خیلی بیشتر برایش صرف دارد.» یادآوری می‌شود درحالی‌که سه روز بیشتر از تصویب فروش 8 فروند موتور جت امریکایی برای نصب در چهار کشتی جنگی عراقی درحال‌ ساخت در ایتالیا نمی‌گذرد، «مقامات رسمی بویینگ امروز اعلام کردند که این شرکت یک قرارداد 150 میلیون دلاری برای فروش 4 فروند هواپیمای جت مسافربری دیگر به دولت عراق را منعقد کرده است.» نیویورک تایمز به نقل از خبرگزاری یونایتدپرس ضمن اعلام این خبر، افزوده است: «وزارت خارجه [امریکا] در هفتۀ جاری درحال بررسی اجازه‌نامۀ مربوط به فروش یک فروند جمبوجت 747 و سه فروند هواپیمای 727 به عراق می‌باشد. سخنگوی شرکت بویین گفت: این قرارداد 150 میلیون دلاری شامل لوازم یدکی و کمک فنی برای چهار فروند هواپیمای جت می‌شود.» بخش دیگری از تحلیل‌های مربوط به سیاست خارجی عراق، دربارة مقایسة رابطة این کشور با عربستان سعودی و ایران است. میدل ایست دراین‌باره نوشته است: «عراق برای پذیرفته‌شدن به‌عنوان رهبر خاورمیانه، مجبور بوده است که یکی از این دو راه را انتخاب نماید: یا به تفاهمی با رقبای بالقوۀ خود برسد و یا اینکه درصورت توانایی، آنها را تضعیف نموده و تحت ‌کنترل خود درآورده، به‌طوری‌که دیگر نتوانند نقش یک کشور جانشین را به‌عنوان رهبر منطقه بازی کنند. ظاهراً تا همین اواخر عراق امیدی به کنترل ایران یا عربستان سعودی نداشت و به ‌همین ‌جهت از در مسالمت و تفاهم وارد شد؛ تفاهمی که در سال 1975 بین شاه و رهبران عراق به وجود آمد، به شورش کردهای مورد حمایت ایران در شمال عراق پایان بخشیده و منجر به توافقی راجع به راه آبی شط‌العرب گردید. این توافق درواقع دامنۀ گسترده‌ای داشت و مسائل امنیتی را نیز در بر می‌گرفت. توافق مذکور حکم یک ازدواج مصلحتی را داشت و پس از سقوط شاه، بغداد به این فکر افتاد که ایران ضعیف شده است و احتمالاً می‌توان رفتار نوع دوم را با آن کشور کرد. ... [اما] عربستان سعودی هنوز در طبقه‌بندی سیاست خارجی عراق جزء دستۀ اول محسوب می‌شود و همکاری رسمی با آن کشور از سال 1973 به‌دنبال انعقاد یک پیمان همکاری امنیتی داخلی شروع شده است. همکاری‌های سیاسی و اقتصادی عراق با عربستان سعودی قابل‌ملاحظه است. آقای عبدالکریم، وزیر نفت عراق، اخیراً روابط دو کشور را "عالی" توصیف کرده و نیز عراق از سیاست میانه‌روی عربستان در قیمت‌گذاری نفت ضمن کنفرانس‌های اوپک جانب‌داری می‌نماید.»

گزارش - 152

امروز علاوه‌بر اینکه در اولین ساعات بامداد، منطقۀ مرزی شلمچه هدف تجاوز هوایی سه فروند هواپیمای جنگندۀ عراق قرار گرفت، درگیری‌های مرزی ایران و عراق در منطقۀ عمومی قصرشیرین، با آتشباری ارتش عراق به پاسگاه‌های گروهان خان‌لیلی از سر گرفته شد. در ساعت 09:30، پاسگاه خسروآباد و در ساعت 10:30 نیز پاسگاه "تپه‌گل" زیر آتش سلاح‌های مختلف دشمن واقع شد. از ساعت 10:30 امروز، ازطریق پایگاه "محمدخسرو" و "مانگاهول" عراق مقابل گروهان خان‌لیلی، پاسگاه‌های تپه‌گل، زینل‌کش، امینه، رضاآباد و خسروآباد آماج حملات توپخانۀ دشمن قرار گرفتند و خساراتی به آنها وارد آمد. به گزارش خبرنگار کیهان، این درگیری‌ها تا ساعت 1 بعدازظهر، ادامه داشت. نیروهای ایرانی نیز به دفاع از خود پرداختند. خبرنگار کیهان دراین‌زمینه از قول "یک منبع آگاه مرزی"، افزوده است: «در درگیری‌های امروز و دیروز در نوار مرز قصرشیرین یک تانک در مقابل پاسگاه پرویز و یک تانک در مقابل پاسگاه برارعزیز که متعلق به نیروهای عراق است، توسط نیروهای ایرانی منهدم شد. ...» همچنین به گفتۀ یک منبع دیگر مرزی «در درگیری‌های امروز و دیروز، تأسیسات بزرگ نفتی "بانمیل" عراق منهدم و لوله‌های نفت "باغچه‌بان" عراق نیز طعمۀ گلوله‌های توپ ایران شد.» از ساعت 18، یک‌ بار دیگر نیروهای ارتش عراق، به تنگ‌هوان و تنگ ترشابه واقع در منطقۀ ازگله حمله کردند. نیروهای ایران نیز به حملات آنها پاسخ دادند. این درگیری‌ها تا صبح روز بعد، به‌طور پراکنده در مناطق تنگ‌هوان، پیشه‌گان، زینل‌کش، دربندجوق، باویسی و مناطق قصرشیرین ادامه داشت. خبرنگار روزنامۀ جمهوری اسلامی نیز از درگیری سپاه پاسداران با ارتش عراق در منطقة "باباهادی" خبر داد. بنا به این گزارش، امروز درگیری سختی بین افراد سپاه پاسداران در قریۀ "باباهادی" و ارتش بعث عراق رخ داد. در این درگیری، سپاه پاسداران مستقر در قریۀ "باباهادی" زیر آتش توپخانۀ ارتش عراق قرار گرفت و تعداد 21 منزل مسکونی براثر اصابت آتشبارهای عراقی ویران شد. همچنین، برابر اعلام شهربانی قصرشیرین: «مهاجمین ارتش بعث عراق در ساعت 22:30 امروز به‌سوی شهرک امام خمینی [این شهر] تیراندازی [کردند] و نیروهای نظامی مستقر در محل، متقابلاً پاسخ دادند.» از طرف دیگر، منابع اطلاعاتی ژاندارمری از آمادگی تعداد زیادی از عوامل وابسته به پالیزبان برای ایجاد ناامنی و تحرکات ایذایی در منطقۀ عمومی قصرشیرین خبر می‌دهند. بنا به گزارش این منابع: «در تاریخ 13/5/59، حدود 1175 نفر از افراد ضدانقلاب وابسته به گروه پالیزبان به سرپرستی رحمان گچ الیاس از عراق به ایران وارد و در اطراف قریۀ سیاکانی* (تابع قصرشیرین) مستقر و ضمن تقسیم مهمات، به هر نفر 2400 تومان پرداخت نموده‌اند. در خبر اضافه شده هدف آنان به شرح زیر است: الف) کوچ‌‌دادن ساکنین قریۀ قوچیاش به عراق. ب) حمله به پاسگاه ژاندارمری بالاطاق. پ) اقدام به سرقت احشام اهالی قریۀ بانزرده.** ت) اقدام به خرابکاری در پاسگاه‌های مرزی قصرشیرین و کوزران.***» همچنین، در ساعت 2 بعدازظهر امروز، یک بمب تخریبی قوی که حاوی 7 پوند تی.ان.تی. بود، با هوشیاری یکی از پرسنل ارتش در بازار علاف‌خانه، بخش 3 کرمانشاه، کشف و تحویل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این شهر شد. بمب مذکور خنثی گردید. علاوه‌براین، از داخل عراق و در مناطق مشرف به مرز ایران نیز خبر از نقل‌وانتقالات دیگری از نیروهای عراقی می‌رسد. دراین‌مورد، «برابر اعلام نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 13/5/59، نیروهایی به استعداد 400 نفر با 40 دستگاه خودرو زیل، 7 دستگاه تانک و 2 قبضه ضدهوایی سام6 وارد پنجوین شده‌اند.» در همین ‌حال، تیمسار سرتیپ ظهیرنژاد، فرمانده نیروی زمینی و سرپرست ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران، پیش‌ازظهر امروز، پس از حضور در پادگان صالح‌آباد و سخنرانی در اجتماع پرسنل لشکر81 زرهی پشتیبانی منطقه و ناحیۀ ژاندارمری کرمانشاه، به خبرنگار خبرگزاری پارس گفت: «در این سفر برای مبارزه و سرکوبی ضدانقلاب و عناصر سلطه‌جو چه خارجی و چه داخلی دستوراتی داده شد و تأکید گردید که درصورت ادامۀ تجاوزات، هرجا گلوله‌ای به‌سوی ملت و ارتش جمهوری اسلامی ایران شلیک شد با 10 گلوله پاسخ داده شود و اگر به یک نقطه از شهرهای ما گلوله‌ای بزنند، 10 منطقه را ویران خواهیم کرد. اگر یکی از تأسیسات ما را ویران کنند، 10 مؤسسۀ آنها را ویران خواهیم کرد. ... دستور جدید این است که اگر بار دیگر علیه تأسیسات ما تجاوزی صورت گیرد تمام تأسیسات و مواضع دشمن را مورد حمله قرار دهند.»

گزارش - 153

مناطق کردنشین امروز هم شاهد تحرکات و حملات گروه‌های مسلح غیرقانونی بود. در مریوان برابر اعلام ژاجا: «از ساعت 24 روز گذشته تا [ساعت] 5 [بامداد] امروز، ضدانقلابیون با سلاح‌های سبک و سنگین از دو طرف، پاسگاه مریوان را مورد حمله قرار داده که پرسنل پاسگاه حملات مهاجمین را دفع کردند.» در این حمله یک درجه‌دار زخمی شد و از میزان تلفات دشمن، اطلاعی در دست نیست. بنا به گزارش خبرگزاری پارس، بعدازظهر امروز نیز «یک گروه 10 نفری از ضدانقلابیون مسلح در گردنۀ "گاران" در راه سنندج ـ مریوان کمین کرده و قصد حمله به نیروهای ارتش و سپاه پاسدار مستقر در یک پاسگاه نظامی را داشتند، ولی با همکاری مردم مسلمان و به‌ستوه‌آمدۀ روستاهای اطراف، نیروهای انقلاب از نقشۀ مهاجمان مطلع شده و طی یک درگیری که پیش آمد، هر 10 مهاجم کشته شدند. در این جریان، تلفاتی به نیروهای انقلاب وارد نیامد. کشته‌شدگان از بقایای مهاجمینی بوده‌اند که پنجشنبۀ گذشته به کاروان حامل سوخت حمله کرده بودند. این خبر مورد تأیید ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت.» یادآوری می‌شود برای تقویت نیروهای خودی در مریوان، عصر روز گذشته یک گروه از نیروهای سپاه شیراز وارد مریوان شده بودند. در کامیاران، به گزارش ستاد مشترک ارتش: در حوالی نیمه‌شب، مهاجمین با سلاح سنگین و سبک به‌طرف واحدهای مستقر در کامیاران تیراندازی [کردند] که آتش متقابل و درگیری دو ساعت ادامه داشت. در نقده شب‌هنگام، پاسگاه ژاندارمری مورد حمله واقع شد. به گزارش سپاه ارومیه: «از بالای تپه‌ای که مشرف به پاسگاه ژاندارمری نقده می‌باشد، با خمپاره، آر.پی.جی. و کالیبر50 در ساعت 5/2 بعد از نیمه‌شب از‌طرف مهاجمین شروع به تیراندازی شد که تا ساعت 5/3 ادامه داشت. برادران پاسدار به یاری برادران ژاندارمری شتافته و مهاجمین را به عقب می‌رانند.» در سنندج و در ادامۀ پاک‌سازی روستاهای اطراف این شهر، سخنگوی سازمان پیشمرگان مسلمان کرد اعلام کرده است که «یکی از عوامل جلال طالبانی توسط پیشمرگان مسلمان مقر شهید عدنان مردوخی دستگیر شده است. این سخنگو اعلام داشت در پاک‌سازی آبادی یمینان،* دو قبضه اسلحۀ ژ3 و برنو کشف و ضبط شده است.» در کامیاران، به گزارش ستاد مشترک ارتش: «در ساعت 11:30، 13/5/59 بمبی در ساختمان آموزش‏وپرورش کامیاران منفجر [شد] که خساراتی نسبتاً زیاد به وجود آورد.» دراین‌حال، در استان آذربایجان‌غربی، ستون عملیاتی هنگ ژاندارمری ماکو، مستقر در خوی، با انتشار اطلاعیه‌ای به افراد مسلح غیرقانونی تا پایان مرداد فرصت داد تا سلاح‌های خود را تحویل دهند. در این اطلاعیه آمده است: «بدین‌وسیله به اهالی و عشایر و چادرنشین‌های شهرها و بخش‌های ماکو، سلماس، پلدشت، شوط، سیه چشمه، قره ضیاءالدین و ساکنین حوزۀ استحفاظی گروهان‌های ژاندارمری سد ارس، اسلام کندی، پلدشت ماکو، سیه چشمه، قطور، خوی و سلماس ابلاغ می‌گردد که تا عصر روز جمعه مورخ 31/5/59 فرصت دارند کلیۀ اسلحه‌ها و مهمات مجاز و سایر تجهیزات نظامی و وسایل مخابراتی ژاندارمری و ارتش و شهربانی را که در اختیار دارند بدون هیچ‌گونه واهمه و ترس و در قبال اخذ رسید به نزدیک‌ترین پاسگاه عملیاتی یا گروهان ژاندارمری تحویل نمایند.»

گزارش - 154

درحالی‌که از یک‌سو در مناطق مرزی ایران و عراق تشنج و ناامنی روزافزونی در جریان است و از سوی دیگر در مناطق کردنشین، بخشی از نیروهای مسلح جمهوری اسلامی مشغول مبارزه با گروه‌های مسلح ضدانقلاب هستند، در برخی شهرهای دیگر اتفاقاتی رخ می‌دهد که به ناآرامی و ناامنی بیشتر دامن می‌زند. دراین‌میان، رد پای عوامل رژیم گذشته، به‌ویژه عناصر فراری و شبکه‌های کشف‌نشدۀ کودتای نافرجام تیرماه گذشته نیز، محسوس است. در همین خصوص، درحدود ساعت 14:30 دقیقۀ امروز، دو بمب نسبتاً قوی در مقابل مسجد جامع همدان منفجر شد. به گزارش خبرنگار روزنامۀ جمهوری اسلامی «این بمب که در حوض‌خانۀ مسجد جامع نصب شده بود، توانست 24 تن از خواهران و برادران نمازگزار را مجروح کند، به‌طوری‏که حال یکی از آنها وخیم بوده و 4 نفر دیگر به اتاق عمل برده شده‌اند.» خبرنگار کیهان ضمن ارسال گزارشی می‌نویسد: «یک مقام آگاه در شهربانی اعلام کرد که بمب مذکور از نوع خمیره‌ای و با ساعت تنظیم شده بود و طوری میزان شده بود که وقتی نمازگزاران از مسجد خارج می‌شوند بمب منفجر شود. دراین‌رابطه به گفتۀ سخنگوی سپاه پاسداران همدان، سه نفر دستگیر شده‌اند و تحقیقات از آنها ادامه دارد.» به گزارش خبرگزاری پارس «درپی انفجار بمب در مقابل مسجد جامع همدان، یک ناشناس ساعت 3:30 بعدازظهر، در تماس تلفنی به خبرگزاری پارس اظهار داشت که مسئولیت انفجار این بمب را "سازمان پاک‌سازان مجلس" که خود را نیز عضو آن می‌خواند، به عهده می‌گیرد. وی افزود: این سازمان تا زمانی‌که حزب جمهوری اسلامی ایران منحل نشود به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد.» امروز همچنین درپی درگیری‌ها و تظاهرات مربوط به بازماندگان فاجعۀ سینما رکس در چند روز گذشته، از ساعت 21 شب، گروه کثیری از مردم آبادان از محل جهاد سازندگی به پشتیبانی از سپاه پاسداران و حاکم شرع به راه‌پیمایی پرداختند و با دادن شعارهایی ازقبیل "حمله به پاسداران، حمله به انقلاب است"؛ "پاسدار، پاسدار، حمایتت می‌کنیم"؛ "حکم طباطبایی مورد تأیید ماست"، خیابان‌های شهر را طی کرده و پس از عبور از مقابل ادارۀ دارایی در محل استادیوم تختی، اجتماع کردند و سپس قطعنامه‌ای خوانده شد. همچنین انجمن اسلامی کارکنان صنایع نفت و جهاد سازندگی در اطلاعیۀ جداگانه‌ای پشتیبانی خود را از پاسداران و حاکم شرع اعلام کردند.

گزارش - 155

در منطقۀ فارس، درگیری‌ها و دغدغه‌های سپاه، از نوعی متفاوت با قضایای غرب کشور است. در این منطقه مسائل مربوط به تحرکات خوانین و عوامل وابسته به آنها از موضوعات مورد ابتلای سپاه است؛ به‌طور مثال، دو گزارش از فیروزآباد و آبادۀ فارس مربوط به تحرکات خسرو و ناصر قشقایی در روزنامه‌های امروز آمده است. در گزارش روزنامۀ اطلاعات آمده است: «تعداد زیادی اوراق تعرفۀ انتخابات مجلس و مهر انتخابات شهرستان اقلید فارس از منزل خسرو قشقایی به دست آمد. سپاه پاسداران فیروزآباد جهت سرکشی به یکی از باغ‌های منطقه رفته بود که در آن باغ منزل خسرو قشقایی مورد شناسایی قرار گرفت. مأمورین سپاه به بازرسی از منزل پرداختند و تعداد زیادی مدارک و مهمات جنگی به دست آوردند. به‌دنبال این جریان، شایع شد که مجدداً به‌وسیلۀ افراد مسلح راه شیراز به فیروزآباد بسته شده است.» در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «همچنین از منزل خسرو و ناصر قشقایی تعداد 3 هزار و 500 تیر فشنگ، 50 عدد خشاب ژ3 و کلت، تعداد 521 عدد پوکۀ انواع فشنگ‌ها، 5 عدد اسلحۀ کمری، 4 عدد تفنگ‌های جنگی، تعدادی شیشۀ مشروبات الکلی، همچنین تعدادی عکس سکسی که به گفتۀ دکتر آیین فرمانده سپاه پاسداران فیروزآباد، مربوط به دختر ناصر قشقایی می‌باشد، همچنین عکسی از ناصر قشقایی در فرودگاه شیراز در کنار شاه مخلوع، یک رادیو با دستگاه گیرنده و فرستنده، 2 عدد پروژکتورهای قوی، دوربین‌های دریایی و تعدادی دوربین‌های تفنگ‌دار* مختلف، [به دست آمد]. سرپرست پاسداران فیروزآباد گفت: طبق مدارک به‌دست‌آمده، هنگامی که دریادار مدنی وزیر دفاع بوده دستور مسلح‌کردن خوانین سراسر ایران را داده و طبق این دستور تعداد 26 قبضه اسلحۀ برنو توسط ژاندارمری فیروزآباد در اختیار خوانین قشقایی قرار گرفته است. وی همچنین گفت: هم‌اکنون ناصر و خسرو قشقایی در سرحد چهاردانگه می‌باشند و عبدالله قشقایی نیز در کوه‌های مهرپویه فیروزآباد مشغول جمع‌آوری و تجدیدقوا هستند و طبق گزارش‌های رسیده، ازطریق بنادر جنوب از امریکا وسایل جنگی زیادی به آنها رسیده و قرار است در پاییز آینده، توسط عشایر [وابسته به خسرو قشقایی] درگیری بزرگی به وجود بیاورند. وی همچنین گفت: عشایر [مزبور] تعداد زیادی از مهمات جنگی ژاندارمری فیروزآباد و قیر و کارزین را به غنیمت برده‌اند.» در گزارش کیهان آمده است: «فرمانده سپاه پاسداران آباده اعلام کرد که خسرو و ناصر قشقایی به‌علت احساس خطر در منطقه، دو ماه زودتر از هر سال از منطقه به‌طرف گرمسیر حرکت کردند. وی همچنین افزود: گزارش‌هایی به ما رسیده که اتومبیل‌هایی مرتب به منطقه می‌آیند و بین عشایر [وابسته به خسرو قشقایی] اسلحه توزیع می‌کنند.» حجت‌الاسلام عبدالکریم رضوانی، فرمانده سپاه پاسداران آباده، در ادامۀ مصاحبه با خبرنگار کیهان در آباده افزود: «پس از افشاگری درمورد خسرو و ناصر قشقایی و ارتباطشان با ساواک، این دو، پایگاه و محبوبیتشان را بین عشایر از دست دادند و چون احساس خطر می‌کردند، 52 روز زودتر از هر سال از منطقه به‌سوی گرمسیر کوچ کردند. آنها قبل از حرکتشان اعلام کردند که هرکس با ماست باید با ما به‌طرف گرمسیر حرکت کند تا ما حساب بقیه را تسویه کنیم.»

گزارش - 156

مناقشات میان دو جناح حاکم بر کشور، از یک‌سو با ادعای تضعیف رئیس‌جمهوری و از سوی دیگر با ادعای تضعیف مجلس شورای اسلامی، همچنان ادامه دارد و این مسئله در تنش بر سر انتخاب نخست‌وزیر نیز آشکار می‌گردد. دراین‌میان، نقش برخی گروه‌ها ازجمله گروه‌های چپ و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در تشدید آتش این مناقشات، هرروز آشکارتر می‌شود. انتشار بیانیة حزب جمهوری اسلامی و همراه با آن سرمقالة روزنامۀ جمهوری اسلامی به‌عنوان ارگان این حزب ضمن اینکه دربردارندة گوشه‌ای از مفاد و مضمون این جناح‌بندی است، به موضع اخیر و نقش منافقانۀ گروه‌های مزبور اشاره کرده است. در بخشی از بیانیة حزب آمده است: «دشمنان قسم‌خوردۀ انقلاب که خصمانه‌ترین ضربه‌ها را به نهادهای اصیل و خودجوش انقلاب یعنی سپاه، کمیته، دادگاه‌های انقلاب، جهاد سازندگی و مایۀ اصلی این نهضت یعنی روحانیت وارد کرده و درعین‌حال به نتیجۀ مطلوب نرسیده‌اند، اکنون با تمام نیرو برای درهم‌کوبیدن مهم‌ترین پایۀ این رژیم مقدس که مجلس شورای اسلامی است، بسیج شده‌اند. آنها می‌خواهند این سنگر را که به فرمودۀ امام، اصل است، درهم بکوبند تا مانع تمامیت رژیم جمهوری اسلامی شوند و نگذارند مجلس رسالت خود را در انتخاب نخست‌وزیر که باید متعهد و مکتبی و انقلابی باشد به انجام برساند. برای ما جای هیچ‌گونه تردیدی نیست که در تشدید این منازعات، گروه‌های مطرودی که این روزها مردم با نفرت به آنها می‌نگرند، نقش اساسی دارند و هدفشان این است که در این آشفته‌بازار پروندۀ سیاه خود را به فراموشی بسپارند و مردم را متوجه مسائل دیگر کنند. مایۀ تأسف فراوان است که این روزها... گروهی از کسانی که خود را به آقای رئیس‌جمهور نزدیک نموده و از نام ایشان سوءاستفادۀ آشکار می‌کنند به آتشی که ازسوی دشمنان انقلاب اسلامی برافروخته شده دامن می‌زنند و با تمام امکاناتشان درصدد تشدید اختلافاتی هستند که خود به‌وجودآورندگان آن می‌باشند و درنتیجه به تضعیف مجلس و تأخیر تمامیت رژیم جمهوری اسلامی و استقرار نظم و امنیت و قانون در کشور کمک می‌کنند. ... آیا این افراد در تلاش آن نیستند که نمایندگان را وادار کنند در انتخاب نخست‌وزیر و وزرا از معیارهای مکتبی دست بردارند و تسلیم جوی شوند که آنها ساخته‌اند؟ ما وظیفۀ خود می‌دانیم به برادرمان آقای بنی‌صدر هشدار دهیم که این افراد که هرگز کاری به ‌نفع ایشان و انقلاب انجام نداده‌اند و همواره نقش تخریبی‌شان جامعه را آزار داده است از خود طرد نمایند و مطمئن باشند که ملت انتظار ندارد این افراد را در اطراف رئیس‌جمهور خود و در پست‌های مهم مملکتی ببیند. ... حزب جمهوری اسلامی همچنین وظیفۀ خود می‌داند به ملت عزیز اعلام خطر کند که کسانی که اختلاف‌ها را تشدید و مجلس را تضعیف می‌کنند هدفی جز نابودی انقلاب اسلامی ندارند. ...» روزنامۀ جمهوری اسلامی همچنین در سرمقالۀ امروز خود به نقد و بررسی سخنرانی‌های اخیر بنی‌صدر، به‌ویژه سخنرانی شنبه گذشته وی در مدرسه عالی شهید مطهری پرداخته است. در بخشی از این سرمقاله آمده است: «اولین رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی پرشکوهمان در سخنرانی‌های مختلف اخیرشان، سخن از دشمنانی به میان آورده‌اند که در مقابل حکومت علی‌وار او ایستاده‌اند و سنگ‌اندازی می‌کنند. البته یک‌بار نیز در سرمقاله‌ای ایشان از حکومت علی‌وار خود و حزب معاویه سخن گفته بودند. ... در روزهای اخیر همراه مقایسه‌ای که رئیس‌جمهورمان از زمان خود و حضرت علی(ع) به عمل آورده‌اند، به‌کرات به نمایندگانی در مجلس شورای اسلامی اشاره کرده‌اند که اگر مخالفت خود را با ایشان به‌هنگامۀ انتخابات، برملا می‌ساختند، مردم حاضر نمی‌گردیدند آنها را برای مجلس انتخاب نمایند. به نظر ما راست‌تر از این نمی‌توان سخن گفت، ولی باید بلافاصله تذکر داد که سخن بالا درست است، ولی ناتمام است؛ چراکه اگر خود آقای بنی‌صدر به‌هنگام انتخابات ریاست‌جمهوری به‌فرض‌محال اظهار می‌داشتند که در آینده به خواست نمایندگان ملت اعتنا نخواهند کرد، مسلماً مجموع آرای ایشان بیش از آرای آقای مدنی نمی‌توانست باشد.»

گزارش - 157

امروز از سه مقام عالی‌رتبۀ جمهوری اسلامی ایران؛ رئیس مجلس، رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه، سخنانی منتشر شد که نشان می‌دهد حل بحران گروگان‌های امریکایی به‌طرز خاصی با بحران تازۀ دستگیری دانشجویان ایرانی توسط پلیس امریکا، گره خورده است. همچنین ملاقات نمایندة ایران در سازمان ملل متحد با دانشجویان زندانی درخور توجه است. سخنان امروز آقای هاشمی رفسنجانی در مجلس شورای اسلامی، پیام وزیر امور خارجۀ ایران به دبیرکل سازمان ملل متحد و پیام رئیس‌جمهور ایران خطاب به دانشجویان در بند ایرانی، حاکی است که مسئولان جمهوری اسلامی ایران، امریکا را در این امر مقصر دانسته و اذعان دارند که رهبران امریکا علاقۀ چندانی به آزادی گروگان‌ها از خود نشان نمی‌دهند. رئیس مجلس شورای اسلامی در سخنان امروز خود در مجلس با اشاره به ماجرای دستگیری دانشجویان ایرانی در امریکا گفت: «خوشبختانه عمل انقلابی دانشجویان دختر و پسر مسلمان ایرانی در امریکا که ازنظر اهمیت باید بعد از اشغال انقلابی جاسوسخانۀ امریکا در ایران به حساب بیاید، کاری بود که دوباره تضاد درونی امریکا را رو کرد و امریکا درست برعکس همۀ تبلیغاتی که در دنیا کرده بود، عمل کرد. ... و اما در دنبال این جنایت امریکا، نخستین عکس‌العملی که ما نشان می‌دهیم این است که بحثی را که قرار بود امروز پیرامون نامۀ کنگرۀ امریکا بکنیم به تأخیر می‌اندازیم و با این مسئله با بی‌اعتنایی برخورد می‌کنیم.» وی سپس گفت: «پیشنهادی با قید دو فوریت به هیئت‌رئیسه رسیده است راجع به اینکه بعضی از نمایندگان از شورای عالی قضایی خواسته‌اند تا مقدمات تشکیل هیئت محاکمه‌کنندۀ جاسوسان امریکایی را فراهم کند. گفت‌وگو راجع به این پیشنهاد را نیز به جلسۀ بعد موکول می‌کنیم.» بنی‌صدر رئیس‌جمهور نیز امروز پیامی خطاب به دانشجویان مسلمان ایرانی در امریکا صادر کرد. در بخشی از این پیام آمده است: «من بارها گفته‌ام که خود امریکا مانع حل‌شدن مسئلۀ گروگان‌ها است و هربار مسئله‌ای پیش می‌آورد، تا این مسئله به‌صورت لاینحل باقی بماند و هربار که سخن طرح مسئله پیش می‌آید ما شاهد یکی از این بازی‌ها می‌شویم. اینکه ملت امریکا نمی‌داند که دولت امریکا در خدمت سرمایه‌داری امریکا چه نقشه‌هایی را مجبور به اجرا است یک سخن است و اینکه دستگاه‌های تبلیغاتی امریکا در همه ‌جای جهان مسئله‌اش انزوای سیاسی ما گردیده سخن دیگر و اینکه خود ما سیاست دوراندیشانه‌ای باید داشته باشیم تا اسیر بازی‌های امریکا نشویم، مسئلۀ سوم است. فرزندان عزیز من، دانشجویان مسلمان مبارز، محکم و استوار در مواضعی که دارید بایستید، سختی را همچون خواهران و برادران خودمان که در روزهای نخست با شکیبایی آنها را تحمل کردند تحمل کنید. تا می‌توانید تسلیم ماجراطلبی امریکا نشوید. اگر می‌خواهند شما را اخراج کنند تا می‌توانید مقاومت کنید؛ تا شما را کشان‌کشان به داخل هواپیما نبرند، خود نروید. ...» امروز همچنین صادق قطب‌زاده، وزیر امور خارجۀ ایران، در پیامی به کورت والدهایم، دبیرکل سازمان ملل متحد، نوشت: «متجاوز از یک هفته است که در حدود 200 نفر از دانشجویان زن و مرد ایرانی در امریکا مورد وحشیانه‌ترین حملات پلیس امریکا قرار گرفته و باوجود آنکه عده‌ای از آنها هنوز جراحات ناشی از ضرب‌وشتم پلیس را در بدن‌های خود دارند در زندان‌های نیویورک زندانی هستند و حال بعضی از آنها وخیم است. خواهران و برادران دانشجوی ما هیچ گناهی نداشته مگر آنکه در مقابل تظاهرات خائنین به وطنشان که توسط دولت امریکا تقویت و پشتیبانی می‌شدند، می‌خواستند صدای حق‌طلبانۀ خود را نیز بلند کنند و با تظاهرات آرام خود نشان دهند که ملت مسلمان ایران از خائنان وابسته به رژیم پهلوی منزجر و متنفر است.» وی در بخش دیگری از پیامش آورده است: «جناب آقای والدهایم، از شما می‌پرسم این چگونه حقوق بشری است که امریکا مدعی رعایت آن و سازمان ملل مدعی نگهبانی و نظارت بر انجام آن هستند؟ پلیس امریکا حتی رعایت قوانین داخلی امریکا را هم نمی‌کند و اعضای سازمان ملل متحد نیز در همان کشور حاضرند و ناظر؛ حال چگونه است که همه صحبت از رعایت قوانین بین‌الملل می‌کنند و می‌کنید؟... آیا ابرقدرت‌ها حق دارند هرآنچه می‌خواهند بکنند و هیچ اعتراض و صدایی از کسی نباید برآید؟ که هرکدام زورش بیش، ظلمش بیش؟ و اگر چنین است چگونه است که صحبت و یا اعتراض به عدم انجام قوانین بین‌المللی توسط ایران می‌شود؟ اینجانب به نام جمهوری اسلامی ایران از شما مصراً و قطعاً می‌خواهیم که: 1. بلافاصله هیئتی ازطرف سازمان ملل تعیین نمایند که از زندانیان ایرانی در امریکا بازدید کرده و موارد نقض حقوق بشر را به سازمان ملل متحد گزارش نمایند. 2. از مقامات امریکا خواسته شود که زندانیان بلافاصله و بدون قیدوشرط آزاد گردند و درصورت تأخیر در این امر، 3. به زندانیان امکان داده شود که اطبای موردنظر خود را انتخاب نمایند تا از آنها بازدید نموده و مجروحین را معالجه کنند. 4. ... اگر حضور ایرانیان مسلمان متعهد برای دولت امریکا غیرقابل ‌تحمل است به برادران و خواهران امکان دهند که آن دیار را ترک و به وطن خود بازگردند که ما آمادۀ استقبال از آنها هستیم. از آنجا که ما با دولت امریکا هیچ رابطه‌ای نداریم، لهذا مصراً از شما می‌خواهم که در موارد فوق فوراً اقدام نموده و نتیجه را به دولت جمهوری اسلامی ایران گزارش کنید.» در همین ‌حال، جمال شمیرانی نماینده ایران در سازمان ملل، پس از ارسال پیام برای والدهایم، امروز از ایرانیان زندانی در زندان منهاتان نیویورک بازدید کرد. در این زندان 20 دختر ایرانی زندانی هستند و بازدید نماینده ایران در سازمان ملل مدت 45 دقیقه به طول انجامید. زندان 171 تن از دانشجویان پسر در یک‌صد کیلومتری شهر نیویورک واقع شده و ورود به این محوطه برای دیپلمات‌های ایرانی ممنوع است. مقامات آگاه اظهار کرده‌اند این مقررات را به‌تلافی همان سیستمی که دانشجویان خط امام درمورد گروگان‌های امریکایی به کار بسته‌اند، برقرار کرده‌اند.

گزارش - 158

امروز ساعت 8:15 دقیقۀ صبح به وقت لندن، دانشجویان عضو اتحادیۀ انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا به‌منظور اعتراض به رفتار خشونت‌بار پلیس امریکا با دانشجویان ایرانی، تظاهرات ایستاده‌ای در مقابل سفارت امریکا در لندن برگزار کردند. گزارش روزنامه کیهان به نقل از خبرگزاری‌ها از لندن حاکی است: «پلیس لندن در حمله‌ای به دانشجویان ایرانی تظاهرکننده در جلو سفارت امریکا در انگلستان، بیش از 150 تن از آنان را بازداشت کرد. این دانشجویان به دعوت انجمن اسلامی دانشجویان اروپا و به‌نشانۀ همبستگی با برادران و خواهران ایرانی توقیف‌شده در جلو کاخ سفید امریکا، دست به تظاهرات زده بودند و هدف آنان تسلیم یک اعتراض‌نامۀ کتبی به مقامات سفارت امریکا بوده است. 20 تن از بازداشت‌شدگان دختر هستند. خبرگزاری فرانسه، آسوشیتدپرس و رویتر در آغاز، گزارش‌های پر از [اخبار] ضدونقیض به نقل از پلیس لندن درمورد تعداد تظاهرکنندگان و دستگیرشدگان و همچنین درمورد چگونگی شروع درگیری و مقصر جلوه‌دادن دانشجویان ایرانی مخابره نمودند. سرانجام خبرگزاری آسوشیتدپرس در قسمت پایانی خبر خود گزارش داد که تظاهرات به‌صورت آرام در اوایل صبح روز دوشنبه در جلو سفارت امریکا آغاز شد، ولی ظاهراً پلیس تظاهرکنندگان را به دو قسمت تقسیم کرده و از الحاق آنها به یکدیگر جلوگیری به عمل می‌آورد. سپس دانشجویان اقدام به شکستن سد پلیس و پیوستن به یکدیگر می‌نمایند، ولی پلیس با حمله به آنان از این اقدام جلوگیری به عمل آورده و زدوخورد آغاز می‌شود. لازم به یادآوری است که تنها وسیلۀ دانشجویان برای دفاع از خود، پلاکاردهایشان بوده است. حدود 90 دقیقه بعد، بیش از 150 افسر پلیس سعی در متفرق‌ساختن دانشجویان نموده و زدوخورد دیگری را به وجود می‌آورند. بنا به گزارش خبرگزاری‌ها به نقل از پلیس انگلیس، هیچ‌یک از طرفین به‌طور جدی آسیبی ندیده است.» رادیو لندن نیز در گزارشی به آخرین وضعیت دانشجویان زندانی در امریکا و برخی حواشی آن پرداخت. این رادیو در تفسیری، ضمن اشاره به حوادثی که موجب بازداشت دانشجویان ایرانی در تظاهرات یکشنبۀ هفتۀ پیش در امریکا شد، خبر داد: «بازداشت‌شدگان ایرانی اینک به زندان ایالتی منتقل شده‌اند و در این محل تحقیقاتی دربارۀ موقعیت قانونی آنها در امریکا آغاز شده است. این تحقیقات طبق مقررات و دستورالعمل‌های اکید و جدیدی که به‌دنبال اسارت گروگان‌های امریکایی در تهران اتخاذ شده است، انجام می‌گیرد و به نظر می‌رسد که مقامات ادارۀ مهاجرت امریکا مترصدند این دستورالعمل‌ها را مورد اجرا قرار دهند؛ دستورالعمل‌هایی که طبق آن خارجی‌ها باید به‌درستی و به‌طور کامل هرگونه اطلاعاتی را که مقامات از آنها می‌خواهند در اختیارشان بگذارند و در غیر این صورت از امریکا اخراج خواهند شد. آقای دیوید کراسلند، کمیسر موقت ادارۀ مهاجرت و تبعیت، طبق گزارشی گفته است کلیۀ کسانی که از اعلام هویت و اطلاعات مربوط دیگر خودداری کنند تا فردا، سه‌شنبه، رسماً خبر آغاز مراحل قانونی اخراج خود را دریافت خواهند کرد. آنچه که جالب‌توجه است آن است که او اضافه کرد تصمیم برای آغاز مراحل قانونی اخراج این عده با سایر دستگاه‌های دولتی من‌جمله کاخ سفید همگام می‌باشد. تاکنون به نظر می‌رسد که تنها یکی از بازداشت‌شدگان که یک زن می‌باشد، هویت خود را اعلام کرده و اطلاعات دیگر مورد تقاضا را در اختیار مقامات گذاشته است.» گویندة رادیو لندن در این تفسیر همچنین گفت: «بازداشت دانشجویان ایرانی بلافاصله پس از وصول نامۀ قریب به 180 تن از اعضای کنگرۀ امریکا صورت گرفت. اگر لحن نسبتاً دوستانۀ این نامه اثری داشت، اکنون آن اثر به‌کلی از میان رفته است. درحقیقت تقارن این دو مسئله نتیجه‌ای خلاف آنچه که اعضای کنگرۀ امریکا انتظار داشتند پدید آورد.»

گزارش - 159

در کنار تبلیغات انبوه بخش فارسی و عربی رادیو صوت‌الجماهیر عراق، رادیوهای مختلفی از داخل خاک این کشور و نیز کشور مصر ـ که به فراریان رژیم شاه مخلوع تعلق دارند ـ با شیوه‌های مختلف عملیات روانی، علیه انقلاب اسلامی ایران دست به تبلیغات وسیع می‌زنند. دراین‌خصوص، امروز روزنامۀ کیهان ترجمۀ مقاله‌ای را از نشریۀ ایت دیز منتشر ساخته که در آن آمده است: «یکی از روزنامه‌های نیویورک اخیراً گزارش داده بود که مقامات امریکایی به یاری مقامات مصری شتافته تا بتوانند برنامه‌های فارسی‌زبان ضد [آیت‌الله] خمینی انور سادات را ازطریق دو فرستندۀ رادیویی هرچه بیشتر تقویت نمایند. در گزارش مزبور که از مقامات امریکایی نقل‌قول گردیده، گفته شده است که درحقیقت سازمان سیا در ماه می‌گذشته (اردیبهشت)، برنامه‌های فارسی‌زبان این دو فرستنده را به راه انداخته است. این برنامه‌ها پر از تبلیغات ضد [امام] خمینی و آهنگ‌های فارسی سبک غربی است. به‌دنبال گزارش روزنامۀ مزبور، سازمان سیا و همچنین عالی‌ترین مشاور امنیتی کاخ سفید؛ یعنی زبیگنیو برژینسکی، از تأیید و یا رد این گفته خودداری ورزیدند. یکی از سخنگویان برژینسکی در شورای ملی امنیت در اظهارنظر نسبت به گزارش فوق گفت که ممکن است این خبر جان 52 امریکایی گروگان در ایران را به خطر اندازد.» در این مقاله همچنین آمده است: «بخش فارسی رادیو مصر که رادیو "صدای وطن" نام دارد غالباً دربارۀ شاهپور بختیار، آخرین نخست‌وزیر شاه مخلوع ایران، سخن رانده و به جانب‌داری از او می‌پردازد، ولی از آنجایی ‌که اکثر قریب‌به‌اتفاق مردم ایران سرسختانه مخالف "شیطان بزرگ" امریکا می‌باشند و بختیار را هم عامل امریکا و سیا می‌دانند، ازاین‌رو، پخش این‌گونه برنامه‌ها موجب رسوایی بیشتر او می‌گردد. ... روی‌هم‌رفته، چهار ایستگاه مخفی رادیویی به فرستادن پیام‌هایی بر ضد انقلاب ایران به داخل خاک این کشور اختصاص یافته‌اند. حامیان بختیار، رادیو دیگری را نیز به نام "رادیو ایران" اداره می‌کنند و ایستگاه صد کیلوواتی آن در محلی در نزدیکی بصره عراق در آن‌سوی اروندرود واقع در مرز ایران و عراق واقع شده است. این رادیو هم به پخش نقطه‌نظرهای شاهپور بختیار و آهنگ‌های فارسی و همه‌گونه شایعه و دروغ علیه انقلاب ایران و رهبران این کشور مبادرت می‌ورزد. ... اویسی نیز که رقیب تبعیدی شاهپور بختیار و فرمانده اسبق ارتش شاه مخلوع بود، سه ساعت از برنامه‌های رادیو دولتی بغداد را در اختیار گرفته است.» در مقالة فوق اضافه شده است: «البته اویسی فعالیت خود را به پخش برنامه‌های رادیویی منحصر نساخته و به جمع‌آوری افراد برای ترتیب‌دادن جنگ‌های کوهستانی در کوه‌های استان کرمانشاه پرداخته است. ... اویسی که به‌خاطر دادن فرمان آتش به‌سوی انبوه تظاهرکنندگان ضدشاه در جمعۀ خونین به "قصاب تهران" معروف شده، مایۀ امید مخالفین انقلاب و سردمداران غرب است. وی به‌خصوص پس از افشای ارتباط سیا و بختیار از اعتبار بیشتری برخوردار گردیده است.» در این مقاله همچنین از برنامه‌های "صدای آزاد ایران" یاد شده که از رادیو بغداد پخش می‌شود و به برنامه‌های شاهپور بختیار شباهت دارد و می‌کوشد تا زمینه را برای کودتای نظامی و سقوط حکومت کنونی ایران فراهم سازد. این نشریه در پایان تحلیل خود می‌افزاید: «در پایان باید اضافه کرد که نه بختیار، نه اویسی و نه هیچ‌کس دیگری از افراد شاه و سیا نمی‌توانند حتی قدمی در براندازی رژیم جمهوری اسلامی [آیت‏الله] خمینی بردارد و تنها شاید کشمکش قدرت بین گروه‌های مختلف این کشور بتواند سهمی در تضعیف این رژیم داشته باشد.»

منابع و مآخذ روزشمار 1359/05/13