1359.05.28
| روزشمار جنگ سال 1359 1359.05.28 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بیست و هشت مرداد |
| تاریخ شمسی | 1359.05.28 |
| تاریخ میلادی | 19 اوت 1980 |
| تاریخ قمری | 8 شوال 1400 |
گزارش - 300
درحالی‌که در مرزهای مشترک ایران و عراق تحرکات رژیم بعث عراق و درپی آن درگیری‌های مرزی روز به روز شدیدتر می‌شود، بحران در مناسبات و روابط سیاسی این دو کشور نیز همچنان رو به افزایش است. دراین‌زمینه، سخنرانی امروز صدام حسین در یک اردوگاه نظامی موسوم به "دلیران قادسیه"، کینة وی را از انقلاب اسلامی ایران و شخص امام خمینی آشکار می‌سازد و همسو با آن، تبلیغات رسانه‌های گروهی عراق نیز به این امر دامن می‌زند. صدام حسین در سخنرانی تهدیدآمیز امروز خود در میان جمعی از نظامیان این کشور شدیداً به امام خمینی حمله کرد و گفت: «این عمامة شرقی که سرگرم سایر عمامه‌های کوچک‌تر شده، دیگر ارزشی ندارد. در ابتدا هنگامی که [آیتالله] خمینی آمد، سربه‌سرگذاردن با امت عرب، خلیج و عراق را آغاز نمود. هر بیگانه اگر حتی به هر عربِ بد تجاوز کند ما شمشیر خود را کشیده و حتی قبل از آن عرب در کنار او قرار خواهیم گرفت و با بیگانه نبرد می‌کنیم.» وی سپس با انتقاد از برخی کشورهای عربی ـ بدون آنکه نامی از این کشورها ببرد ـ افزود: «انقلاب ایران صورت گرفت و ما برای آن آرزوی خیر کردیم و گفتیم شاه رفت و شاید شخصی که شاه نباشد روی کار بیاید، ولی دیدیم که این مرد که چهارده سال در عراق سپری کرده و از خیرات عراق خورد و در حمایت عراق بود از ابتدا با اعراب سر ستیز آغاز نمود. البته در آغاز که [آیتالله] خمینی سخن می‌گفت همین‌که رو به شوروی می‌کرد از راهش کنار می‌رفتند و همین‌که به‌طرف امریکایی‌ها حمله می‌برد از راهش کنار می‌رفتند، ولی با کمال تأسف و تأثر برخی از رژیم‌های عرب مانند برگ می‌لرزیدند. ما به آنها گفتیم که چرا از او می‌ترسید، بعثی‌ها و عراقی‌ها در پرتو اصول حزب بعث سوسیالیست عرب به‌هیچ‌وجه از او ترسی ندارند. او و آنهایی که در پشت او قرار دارند؛ یعنی آنهایی که طرح چنین ایرانی را ریخته‌اند فکر می‌کردند که اولین طرفی را که ضربه خواهند زد حزب بعث در عراق خواهد بود، ولی در اشتباه بودند و ملت عراق را به‌خوبی درک نمی‌کردند و همچنین حزب بعث را درک نمی‌کردند.»[۱] در همین حال، روزنامه الثوره، ارگان رسمی حزب بعث عراق نیز امروز در سرمقالة خود، با اشاره به درگیری‌های مرزی میان ایران و عراق و ضمن حمله به امام خمینی نوشت: «خصلت سرنوشت نبرد میان بعث و دشمنانش روشن و آشکار به نظر تجلی می‌نماید؛ علی‌الخصوص با رژیم [آیتالله] خمینی؛ چه این رژیم از نخستین لحظة به‌دست‌گرفتن زمام سلطه در ایران، تشخیص داد که حزب سوسیالیست بعث از تفوق خود جهیده و قد راست نموده است و رسالت عربی‌اش روز به روز بیشتر تحقق می‌یابد و دایرة تأثیر و شعاعش هرلحظه بیشتر گسترش می‌یابد و تا سرحد آزادساختن تمام خاک میهن عربی و برپاساختن دولت وحدت عربی گام پیش برداشته است. به همین جهت رژیم [آیتالله] خمینی دریافت که بهتر آن است نخستین درگیری‌هایش را علیه عراق آغاز کند و این رژیم ضدخلقی درگیری‌های خود را تا مرز تشدید نمود. ... و درجهت مقابل [مقابله] و رویارویی با بعث و رژیم انقلابی عراق حرکت کرد. زیرا رژیم خمینی یقین حاصل کرده که این آخرین فرصتی است که می‌تواند از خلال آن با حزب سوسیالیست بعث مقابله کند تا پیش از اینکه قدرت‌هایش رشد و تکامل یابند و بیش از پیش پایگاه توده‌ای‌اش در سراسر خاک میهن عربی گسترده‌تر گردد، آن را تضعیف کند. ...»[۲]
گزارش - 301
اوضاع مرزی نسبتاً آرام است، اما نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران همچنان در این مناطق در آماده‌باش به سر می‌برند. دراین‌حال نقل‌وانتقالات نیروهای عراق در مناطق مرزی غرب و جنوب، امروز نیز ادامه یافت. گزارش هنگ ژاندارمری قصرشیرین حاکی است: «در ساعت 21:30 دقیقة امروز، تعداد 3 دستگاه خودرو گاز 66 و 2 دستگاه تانک وارد پاسگاه المصور عراق روبه‌روی پاسگاه سلمان‌کشتة ایران شده و مستقر گردیده‌اند.»[۳] در گزارش دیگری آمده است که امروز «نیروهای ارتش عراق در مرز نوسود و شهر طویلة عراق به‌طرف نوسود در حرکت و قصد مستقرشدن در کوه‌های روبه‌روی نوسود را دارند.» در این گزارش، منطقة موردنظر و ارتفاعات مقابل نوسود ازنظر سوق‌الجیشی بسیار بااهمیت توصیف شده است.[۴] در منطقة عمومی خرمشهر نیز اخبار از تقویت شدید نیروهای زرهی عراق حکایت دارد: «[امروز] ارتش عراق به یگان زرهی خود در استان بصره اعلام آماده‌باش نمود و نیروهایش را در مناطق مرزی بصره شدیداً تقویت کرد.»[۵] همچنین، در ساعت 21:15 دقیقة امروز یک فروند هواپیمای ناشناس در آسمان پایگاه نیروی دریایی خرمشهر مشاهده شد که با آتش پدافند خودی متواری گردید.[۶]
گزارش - 302
امروز نیز پیگیری و بررسی تحرکات مختلف گروه‌های مسلح ضدانقلاب در مناطق کردنشین در گزارش‌های مربوطه مورد توجه بود. گزارش پادگان مریوان حاکی است که «72 نفر مسلح از دزلی به‌طرف سه‌راهی گاران و آبادی کوریزه در حرکت‌اند.»[۷] گزارش مبسوط دیگری از نیروهای اطلاعاتی ارتش در منطقه حاکیاز تحرکات گروه‌های مسلح غیرقانونی در مناطق مختلف کردنشین، به‌ویژه اطراف بانه، مریوان و اورامانات است. در این گزارش آمده است: «2 نفر از جاسوسان وابسته به عراق اخیراً جهت جاسوسی به‌وسیلة دولت بعث عراق به بانه اعزام گردیده‌اند. همچنین، اخیراً محمدصادق خان جاف با 500 نفر تفنگ‌دار وارد شیلر گردیده است. نیز، فعالیت افراد مسلح در آبادی سیف بالا در شمال‌شرقی دریاچة مریوان بیشتر شده است. این افراد قصد دارند از راه سیف به پاسگاه دریاچه حمله نمایند.» بنا به همین گزارش، «قاسملو و عزالدین حسینی با مقامات عراقی صحبت کرده‌اند که پیشمرگان کرد به ارتفاعات شمال تهران ـ شمیرانات اعزام و [از آن طریق] مبادرت به خرابکاری نمایند.» همچنین، در ادامة گزارش مزبور آمده است: «اخیراً اسلحه‌های سنگین از اورامانات و مریوان وارد می‌شود و نوعی سلاح به نام قناسه نیز وارد می‌شود. نیز، ضدانقلابیون مقادیر زیادی اسلحه و مهمات در باغی به نام باغ خان نزدیک دزلی مخفی نموده‌اند.» در پایان، این گزارش می‌افزاید: «اغلب عناصر ضدانقلاب در دزلی و اورامان تخت و اطراف هانی‌گرمله تجمع نموده‌اند.»[۸] همچنین ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران گزارش داد: «اخیراً تعدادی از کردهای شهرستان نقده خانواده‌های خود را از این شهرستان خارج کرده و به محل دیگری کوچ نموده‌اند. شایعات موجود در شهر حاکی است که افراد زیادی از مهاجمین مسلح [ضدانقلاب] با سلاح‌های سبک و سنگین قصد حمله به این شهر را دارند.»[۹] فرماندار مریوان نیز در مصاحبه با خبرگزاری پارس ضمن اشاره به وضعیت مواد سوختی در این شهر گفت: «مردم مریوان ازنظر آذوقه کمبودی ندارند، تنها مشکل ما مواد سوختی است، زیرا پخش شایعات سوء، سبب شده که رانندگان اتومبیل‌ها از حمل مواد سوختی به مریوان خودداری کنند، خصوصاً اینکه راه پایین سنندج ـ مریوان هنوز در دست پاک‌سازی است. ولی به‌هرحال، راه گاران پاک‌سازی شده و در نقاط مختلف این جاده برادران ارتشی، پاسدار و پیشمرگ مسلمان کرد مستقر هستند و امیدواریم به‌زودی امنیت کامل در راه پایین نیز به وجود آید. ...»[۱۰] گزارش امروز فرماندهی و عملیات سپاه ارومیه نیز از ورود 13 هواپیمای حامل نیرو، مهمات و اسلحه برای مهاجمان مسلح ضدانقلاب، از ترکیه به عراق خبر می‌دهد.[۱۱] دراین‌حال، باتوجهبه تحرکات گروه‌های مسلح معاند با نظام در حوالی ارتفاعات سردشت، اطلاعات سپاه ارومیه امروز اعلام کرد: «احتمال دارد فردا در غرب کشور درگیری بین مهاجمین [ضدانقلاب] و نیروهای خودی رخ دهد و نیروهای بختیار و [حزب] دمکرات [کردستان ایران] و بعثی در مرز مستقر و امکان حملة زمینی و هوایی از منطقة سردشت تا بلندی کالیشن را دارند.» در این گزارش باتوجهبه تحرکات و امکان حملة قریب‌الوقوع و مشترک مهاجمان مسلح ضدانقلاب و نیروهای عراقی، درخواست شده که فانتوم‌های پایگاه شکاری تبریز و همدان درحال آماده‌باش قرار گیرند.»[۱۲]
گزارش - 303
دربارة درگیری‌های امروز گروه‌های مسلح معاند با نظام جمهوری اسلامی و نیروهای خودی در مناطق کردنشین، گزارش مرکز فرماندهی ستاد غرب کشور حاکی است: «در عملیات گروه ضربت ارتش و سپاه که [با پشتیبانی آتش] توپخانة ارتش و خمپاره‌انداز سپاه همراه بود تعداد 41 نفر از ضدانقلابیون در سه‌راهی سنندج ـ مریوان کشته و تعداد زیادی زخمی شدند.» این گزارش می‌افزاید که در درگیری آبادی نی‌آباد (از سنندج به‌طرف مریوان) نیز 4 نفر از مهاجمان مسلح ضدانقلاب کشته و یک نفر زخمی شده است. در ادامة همین گزارش آمده است که «ساعت 4 بعدازظهر امروز، در جریان شناسایی جادة توبره‌ریز، سپاه روانسر و کامیاران به ده توبره‌ریز و آهنگران رفته بودند و فرمانده سپاه روانسر برای مردم صحبت کرد، ولی در آهنگران به‌طرف آنها تیراندازی کردند که احتمالاً در این درگیری 3 نفر از ضدانقلابیون کشته و 1 نفر زخمی شدند.» این گزارش در پایان می‌افزاید: «در ساعت 19 همین روز، افراد کومه‌له و فدائیان خلق با خمپاره به مقر سپاه و محل استقرار ارتش در جادة توبره‌ریز حمله کرد که درنتیجه 6 نفر از مردم کشته شدند و ضدانقلاب در این حمله بیش از 5 خمپاره به داخل شهر شلیک کرد.»[۱۳] گزارش روابط عمومی ستاد عملیات مشترک غرب کشور نیز حاکی است که ساعت 17 امروز، یک درگیری بین گروه رزمی تیپ یک اسلام‌آباد مستقر در ارتفاعات شمال قلخانی و مهاجمان مسلح ضدانقلاب در منطقة بیو‌نیج روی داد، یک نفر از افراد ضدانقلاب دستگیر شد و 6 تن از آنها کشته شدند، تعدادی سلاح نیز به دست نیروهای خودی افتاد.[۱۴] همچنین به گزارش روابط عمومی ناحیة ژاندارمری کرمانشاه، از ساعت 20 تا ساعت 21:45 امروز، ضدانقلابیون با خمپاره‌انداز به پایگاه ارتش مستقر در ارتفاعات غربی پاسگاه ژاندارمری کامیاران حمله کردند که نیروهای خودی با آتش متقابل به آنها پاسخ داده، مهاجمان مجبور به عقب‌نشینی شدند. بنا به این گزارش، «هم‌زمان با این درگیری، ارتفاعات قریة نوریاب و اطراف آن توسط مهاجمین [ضدانقلاب] مورد حمله قرار گرفت. 4 خمپاره به‌سوی این روستا شلیک شد. این درگیری تا ساعت 22 ادامه داشت.»[۱۵] یک گزارش دیگر نیز از وقوع درگیری در پاسگاه مرزی خانه‌شور بین افراد فدائیان امام خمینی و پاسداران با مهاجمان مسلح معارض با نظام حکایت دارد. در این درگیری یک نفر از نیروهای فدائیان امام خمینی مجروح شد.[۱۶] از سوی دیگر، در ادامة بمب‌گذاری و مین‌گذاری افراد گروه‌های مسلح غیرقانونی، در ساعت 2 بامداد امروز، بمبی در درمانگاه آغداشت ارومیه منفجر شد که براثر انفجار آن، بخشی از درمانگاه ویران گشت، اما به کسی آسیبی نرسید.[۱۷] همچنین، یک بمب ساعتی که افراد مسلح در زیر پل مرگ‌سنجابی در منطقة خوره کار گذاشته بودند، با هوشیاری پاسداران کشف و خنثی شد.[۱۸] امروز همچنین افراد حزب کومه‌له، شخص مسلمانی را که هفتة قبل به گروگان گرفته بودند، از روی منطقة مین‌گذاری‌شده عبور دادند که براثر انفجار مین، یک پای این شخص که ابوبکر صفاریان نام داشت، قطع و نامبرده دچار اختلال حواس گردیده است.[۱۹] از طرفی، بنا به گزارش دفتر ویژة کردستان مستقر در نخست‌وزیری، به‌دنبال اقدامات این دفتر، 5 تن از پاسداران و سربازان که در درگیری‌های مهاباد در اواسط سال پیش و در اوایل امسال دستگیر شده بودند، امروز آزاد شدند.[۲۰]
گزارش - 304
دربارة اوضاع کردستان و خوزستان، که تحرکات مرزی عراق و گروه‌های سیاسی مسلح معاند با نظام با حمایت بی‌وقفة دولت عراق در این مناطق روز به روز شدت بیشتری می‌یابد، دیدگاه‌ها و مواضع حزب توده قابل‌توجه است. نشریة نامة مردم ارگان مرکزی حزب توده در دو مطلبی که امروز منتشر کرده است، ضمن اشاره به برخی مسائل خوزستان و کردستان، درمورد عواقب آن هشدار می‌دهد. در اولین مطلب، با عنوان "از ایجاد تشنج در خوزستان جلوگیری کنید!" آمده است: «دست‌هایی در کارند تا در شرایطی که توطئه‌های عظیمی علیه انقلاب در شرف تکوین است، بذر تشنج بپاشند و درواقع زمینة عمل ضدانقلاب را فراهم سازند. این دست‌ها به‌ویژه می‌کوشند تا در صنعت نفت، شاهرگ حیاتی اقتصادی کشور، نارضایتی، تشنج و تفرقه ایجاد کنند. ما نسبت به عواقب خطرناک این تلاش‌ها، به مسئولان امر هشدار می‌دهیم و خواستار رسیدگی فوری و جدی آنها به نارضایی‌تراشی در صنعت نفت هستیم.»*[۲۱] تضاد میان حزب توده که به‌طور مستقیم وابسته به شوروی سوسیالیستی است و حزب دمکرات کردستان ایران و شخص قاسملو که با حمایت‌های بی‌دریغ و انبوه عراق در مناطق کردنشین مدام به حملات خود به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ادامه می‌دهد، از مطلب دوم نامة مردم به‌خوبی آشکار می‌شود. این نشریه در مطلب دوم با حمله به تبلیغات ضدتوده‌ای و ضدچپی رادیو سنندج، این نوع تبلیغات را تلویحاً نتیجة نفوذ عوامل وابسته به قاسملو و حزب دمکرات دانسته و نوشته است: «رادیو سنندج مدتی است که به‌طورمرتب و پیگیر به پخش تهمت و افترا علیه سازمان‌های انقلابی و به‌خصوص حزب تودة ایران پرداخته است. این رادیو، در شرایطی که عمال امپریالیسم امریکا و رژیم بعث عراق منطقه را به صحنة جنگ برادرکشی مبدل کرده‌اند، به‌جای افشای عوامل جنگ‌افروز و مزدوران امپریالیسم امریکا، به‌جای تبلیغ حل مسالمت‌آمیز مسئلة کردستان بر پایة احقاق حقوق خلق کرد و به‌جای متمرکزکردن آماج حمله‌های خود روی دشمن اصلی انقلاب، شیطان بزرگ ـ امریکا، نیروهای انقلابی* را مورد حمله قرار می‌دهد و بدین‌گونه مرز بین دوستان و دشمنان انقلاب را مخدوش می‌کند. ظاهراً گرایش‌های نو و مثبت در میان نیروهای انقلابی کردستان و از آن جمله کمیتة مرکزی حزب دمکرات کردستان ایران (پیرو کنگرة چهارم) و مواضع مثبت اخیر چریک‌های فدایی باعث خشم و ناراحتی گردانندگان رادیو سنندج شده و ازاین‌رو، این رادیو بخش عمده‌ای از برنامه‌های خود را صرف حمله به این مواضع صحیح و انقلابی کرده است. ...»[۲۲]
گزارش - 305
تحریکات و تبلیغات شدید گروه‌های سیاسی در شهرها و روستاهای مختلف، اغلب باعث ایجاد درگیری‌هایی میان هواداران آنها و مخالفانشان می‌شود. این تحریکات معمولاً در قالب دامن‌زدن به اعتصابات و تحصن‌ها شکل می‌گیرد و بازهم محور اصلی آنها، سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و گروه‌های چپ می‌باشند. وقایع امروز، ازجمله بیانگر این وضعیت است. در شهرستان ملایر، امروز سپاه پاسداران این شهر ضمن انتشار اطلاعیه‌ای درخصوص دستگیری 12 تن از دیپلمه‌های بیکار که قصد اشغال فرمانداری این شهر را داشتند، اعلام کرد: «عده‌ای از آقایان دیپلمه‌های بیکار معتقدند باید تحصن کرد، اعتصاب کرد، فشار آورد و دولت را در منگنه قرار داد تا کار به دست آورد. همان‌گونه‌که بارها اعلام کرده‌ایم ضایعة بیکاری باید جبران گردد تا از تورم بیکاران کاسته شود چون راه صحیح اشتغال، تحصن و تصرف اماکن نیست؛ که ما این میان نه‌تنها به هیچ گرفته شدیم، بلکه متحصنین از اهانت و تمسخر به ما نیز ابایی نداشتند، به‌طوری‌که ناچار شدیم 12 تن از کسانی را که متفقاً از مسیر عدل خارج شده بودند بازداشت کنیم. ...»[۲۳] در صومعه‌سرا، هواداران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بازهم دست به تحریک مردم وفادار به انقلاب اسلامی زدند. گزارش خبرنگار روزنامة انقلاب اسلامی از این شهر حاکی است: «با درگیری لفظی که دامنة آن گسترش یافت، اجتماع و سخنرانی سازمان مجاهدین خلق [منافقین] در صومعه‌سرا برهم خورد و متعاقب آن چند صد نفری با شعار "حزب فقط حزب‌الله"، نمایشگاه عکس و پوستر سازمان مجاهدین خلق را که در محل سخنرانی برپا شده بود، برهم زدند.» براساس این گزارش: «به‌دنبال پخش اطلاعیة سازمان مجاهدین خلق [منافقین] مبنی‌بر سخنرانی یکی از هواداران این سازمان در میدان شهر، حدود ساعت 9 شب 28 مردادماه، گروهی از هواداران سازمان برای استماع سخنرانی در میدان شهر جمع شده بودند، که بین یکی از هواداران سازمان و رانندة کامیون به‌هنگام عبور از میدان برخوردی لفظی روی می‌دهد و به‌تدریج دامنة آن گسترش یافته که عده‌ای از مسلمانان که در فاصلة کمی از کامیون ایستاده بودند با شعار "الله‌اکبر" به‌همراه عده‌ای دیگر با شعار "مرگ بر منافقین با آرم مجاهدین" و "حزب فقط حزب‌الله" درگیری‌های پراکنده و ناسزاگویی‌های متقابل آغاز می‌شود و هرلحظه بر تعداد آنان اضافه می‌شود تا اینکه چند صد نفری با شعار "حزب فقط حزب‌الله" ابتدا به عکس‌ها و پوسترهای سازمان حمله می‌کنند و پس از آن با "شعار مرگ بر منافقین با آرم مجاهدین" به حرکت درآمده و به پاک‌سازی خیابان‌های شهر می‌پردازند. ...» در پایان این گزارش آمده است: «اطلاع حاصل شد که پرچم لااله‌الا‌الله که بر سردر دفتر حزب جمهوری اسلامی صومعه‌سرا نصب شده بود، شب گذشته [28/5/1359] به آتش کشیده شده است. ...»[۲۴] دراین‌حال، فعالیت شدید گروه‌های چپ و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در شهرستان مسجدسلیمان نیز که یکی از شاهرگ‌های حیاتی صنعت نفت در کشور است، نگرانی‌هایی را در مسئولان امور انتظامی برانگیخته است، به‌طوری‌که در گزارش شهربانی استان خوزستان آمده است: «... بنا به گزارش افسر اعزامی از شهربانی استان، طی مذاکراتی که با فرماندار شهرستان مسجدسلیمان و سایر ارگان‌های ذی‌صلاح به عمل آمده، قرار شد به‌علت افزایش فعالیت‌های گروه‌های چپ‌گرا و ضدانقلاب در روستاها و کوه‌های اطراف و احتمال موضع‌گیری آنان برای حملة احتمالی، شهربانی استان به‌منظور تقویت کادر انتظامی شهربانی مسجدسلیمان 15 نفر مأمور از کارآموزان فارغ‌التحصیل دورة جاری به محل منتقل و ازطریق مرکز نیز نسبت به تدارک و اعزام یک گروهان حداقل 60 نفری به شهرستان مذکور اقدام گردد.»[۲۵]
گزارش - 306
در آستانة تشکیل دادگاه ویژة رسیدگی به پروندة فاجعة سینما رکس و به اسم حمایت از بازماندگان و خانواده‌های شهدای این فاجعه، چندین روز متوالی است که گروه‌های سیاسی چپ و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در آبادان دست به تحرکات و تبلیغات وسیعی زده‌اند. این درحالی است که رسیدگی به این پروندة پیچیده و پر از رمز و راز و تشکیل دادگاه آن، چند روزی است که با آمدن نقیبی دادستان ویژة رسیدگی به پرونده متهمان این فاجعه، در دست اقدام است. امروز ازجمله، حزب مائوئیست "رنجبران" ـ شاخة آبادان، "سازمان رزمندگان آزادی طبقه کارگر" ـ حوزه خوزستان و "سازمان چریک‌های فدایی خلق (اکثریت)" ـ شاخه خوزستان، به مناسبت دومین سالگرد این فاجعه (28 مرداد 1357)، اعلامیه‌های تحریکآمیزی در سطح شهر آبادان پخش کردند[۲۶] از سوی دیگر و در چارچوب طرف‌داری از نظام جمهوری اسلامی، امروز به مناسبت فرارسیدن دومین سالگرد فاجعة سینما رکس آبادان، مردم این شهر دست به راه‌پیمایی بزرگی زدند. این راه‌پیمایی که به گزارش مطبوعات، ده‌ها هزار نفر در آن شرکت داشتند، از خیابان کارگر آغاز شد و در مرکز شهر، جایی که بقایای سوختة سینما رکس به چشم می‌خورد، با نثار شاخه‌های گل به پای دیوارهای سوختة سینما به پایان رسید. در این راه‌پیمایی که روحانیون پیشاپیش مردم در حرکت بودند، حجت‌الاسلام معادیخواه نمایندة مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، به سخنرانی پرداخت و آن‌گاه قطعنامة راه‌پیمایی توسط "بازماندگان شهدای سینما رکس" قرائت شد. در بخشی از این قطعنامه شش‌ماده‌ای به گروه‌های سیاسی هشدار داده شده و آمده است: «هرگونه فرصت‌طلبی و سوءاستفاده از خون عزیزانمان را به‌شدت محکوم کرده و هشدار می‌دهیم که بیش از این، خشم مردم را برنینگیزند. ما بازماندگان مسلمان و متعهد این فاجعه از برادر نقیبی دادستان ویژة فاجعة سینما رکس، می‌خواهیم عاملین و مسامحه‌کاران در فاجعة سینما رکس را در هر مقام و لباسی که هستند به ملت ایران معرفی و به مجازات شرعی برسانند. از دادستان محترم مصرانه می‌خواهیم درمورد این مسئله که متهمین این فاجعه ممنوع‌الخروج بوده‌اند، به چه عنوان و مجوزی از کشور خارج شده‌اند، تحقیق نموده و نتیجه را اعلام نماید. ما بازماندگان این فاجعه، توجه آن دادستان محترم را به این مسئلة مهم جلب نموده که ما بازماندگان احتیاج به قربانی نداشته، تنها و تنها خواستار مجازات عاملین این فاجعه هستیم. ...»[۲۷] یادآوری می‌شود امروز در سخنان امام خمینی، در ملاقات با عده‌ای از بانوان کرمانشاه و اعضای بنیاد فرهنگی امام در شیراز، به این مسئله نیز چنین اشاره شد: «ما پیروز شدیم ان‌شاءالله، ولى خسارت هم زیاد دیدیم. امروز روزى است که منطبق است با روز آتش‌زدن سینماى رکس در زمان آن شاه معدوم غدّار. آن‌طورى‌که شواهد شهادت مىدهد و در آن وقت شواهد زیاد بر این مطلب بود، سینما رکس را عمداً عمال آن شاه معدوم مخلوع آتش زدند و شاید نظرشان به این بود که اذهان ملت را منصرف کنند از نهضت و متوجه کنند به این مصیبت و ما زمینة جنایتکارى این رژیم را مىفهمیم که یک عده بی‌گناه را محصور کنند در جایى و آتش بزنند که ذهن مردم از خود آنها منصرف بشود و متوجه به آن مصیبت بشود. او به جزاى اعمال خودش رسید و الآن در محضر خداى تبارک و تعالى بر او چه خواهد گذشت خدا مىداند. من این مصیبت را به ملت ایران تعزیت عرض مىکنم و امیدوارم که آن شهدا در محضر خداى تبارک و تعالى روسفید باشند. ما خسارات زیاد بردیم و مِن‌جمله، در کردستان که امروز باز روز شهادت عدهاى از مسلمین در آن محل بوده است و بازهم منتظر خرابکاری‌ها هستیم. و باید خرابکاران بدانند که ملت ایران مهیاست براى همة مصیبت‌ها در راه خدا. ما که براى خدا قیام کردیم و مىخواهیم مملکت اسلامى ما احکام اسلام در آن جارى بشود باک از این مصیبت‌ها نداریم.»[۲۸]
گزارش - 307
امروز در دیدار عده‌ای از مردم کرمانشاه با امام خمینی، ایشان سخنان مبسوطی بیان کردند که از آن میان تأکید بر ضرورت شکل‌گیری نظام جدید و استقرار ارکان آن و نیز تکیه بر مردمی‌بودن مسئولان کشور و اسلامی‌بودن مضمون و مقصد حرکت نظام، قابل‌ملاحظه است. بخش‌هایی از سخنان امام خمینی چنین است: - «در عالم، نهضت‌هاى زیاد واقع شده است و انقلاب‌هاى بسیار، لکن اکثراً نهضتى بوده است از یک ظالمى بر ضد ظالم دیگر، از یک ستمکارى براى ستمکار دیگر. نهضت‌ها همچو نبوده است که همه آنها نهضت‌هاى صحیح باشد، بلکه غالباً نهضت‌هایى بوده است که یک رژیم ظالمى مىآمده است و رژیم ظالم دیگر را از بین مىبرده است و خودش جایگزین آن مىشده است و به ظلم ادامه مىداده است. آن دستورى که قرآن مجید در چند کلمه فرمودهاند براى نهضت، که کیفیت نهضت باید چه باشد، آن این آیه شریفه است که مىفرماید: انَّما اعِظُکمْ بِواحِدَةٍ. خطاب مىفرماید به رسول خدا که بگو به امّت که من یک موعظه فقط دارم و آن این است که قیام بکنید براى خدا. اگر یک نفرید براى خدا قیام کنید، اگر جمع هستید براى خدا قیام کنید.»[۲۹] - «بعد هم دیدید که در ظرف یک سال و چند ماه، تمام چیزهایى که یک حکومت لازم دارد، ملت ما بر آن رأى دادند و متحقق کردند. شما بدانید که در بعضى از ممالک، که انقلاب کرده‌اند، انقلاب شیطانى، بعد از بیست سال، بعد از سى سال، باز قانون اساسى ندارند. این عراق ـ نزدیک ما که حکومت جابر دارد، و یک حکومت جابر یک حکومت جابرِ دیگر را از بین برده است ـ بااینکه با تمام قدرت دارد سرکوبى مىکند ملت خودش را، نتوانسته تا حالا یک قانون اساسى براى خودش درست کند. حالا هم باز یک عدهاى از خدا بىخبر مىنشینند و حکومت مىکنند؛ حکومت استبدادى بدتر از هر استبداد.» - «هیچ سابقه ندارد، هیچ، که یک کشورى ملتش که قیام کردند و آن رژیم فاسد را از بین بردند، بعد از یک سال و نیم ـ مثلاً ـ همه چیزهایى که باید حکومت داشته باشد اینها متحقق کردند. قانون اساسىشان را نوشتند، جمهورى اسلامىشان را رأى دادند، رئیس‌جمهورشان را رأى دادند، مجلس خبرگانشان را رأى دادند، مجلس شوراى اسلامىشان را رأى دادند و همین چند روز هم نخست‌وزیر، وزراى خودش را معرفى مىکند و تمام و کمال آنچه که حکومت لازم دارد متحقق مىشود و این سابقه ندارد در دنیا که همچو چیزى بشود.» - «ممالک دیگرى که نهضت هم نکردند، لکن در بین خودشان، از باب اینکه ملت با دولت موافق نیست، حکومت نظامى دارند. همین ترکیه نزدیک به ما، شهرهاى بسیارى از ترکیه حکومت نظامى است و چندین ماه است بازهم تجدید کردند حکومت نظامى را؛ براى اینکه ملت با دولت نیست. چرا نیست؟ براى اینکه ملت مسلمان است و دولت روى ترتیب اسلامى عمل نمىکند. همین عراق، ملت با این دولت غاصبش موافق نیست. لهذا، نمىتواند که مملکت خودش را آرام کند، باید دائماً سرکوب کند مردم را و نمىتوانند یک دولتى که همه ارکانش یک ارکان صحیحى باشد، متحقق کنند.» - «اما مملکتى که حکومتش با خودش باشد و حکومتش از خودش باشد، یک مملکتى است که وقتى رئیس‌جمهورش یک سانحهاى برایش حاصل مىشود [مردم نگران مىشوند.] آن سانحه هم حقیقتاً جزء اعجازها بود؛ براى اینکه اگر دیده باشید در تلویزیون، آن تکههایى که از آن هلیکوپتر پخش شده بود در زمین، اینها این عدهاى که بودند که همهشان جزء رجال بزرگ ما بودند؛ رئیس‌جمهور بود، رئیس نیروى زمینى بود، رئیس‌هاى دیگرى بودند، یکى از آنها آسیب ندید و بعد هم از سرتاسر ایران، یا مجلس دعا درست کردند یا تلگراف کردند یا تظاهر کردند یا راه‌پیمایى کردند. کجا همچو چیزى هست؟ براى این است که آقاى بنى‌صدر از خارج نیامده تحمیل به شما بشود، یک قدرتى نداشته است که آن قدرت را به شما تحمیل بکند، یک نفر آدم مثل همه شما بوده، بدون اینکه قدرتى داشته باشد، لکن بیان کرده، صحبت کرده، مردم را متوجه کرده، مردم به او رأى دادهاند. این از ملت است. وقتى یک چیزى از ملت شد، همه ملت همراهش هستند. حالا چنانچه، در عراق یک سانحهاى براى صدام حسین پیدا بشود، یا در مصر یک سانحهاى براى سادات پیدا بشود و این سانحه ـ مثلاً ـ به آنها ضرر وارد نکند، مردم عزا مىگیرند! و اگر آنها را از بین ببرد مردم شادى مىکنند!» - «شما این حکومت اسلامى و این نهضت اسلامى را قدر بدانید و همه چیز را از خدا بدانید. خیال نکنید که من و شما و نمىدانم کى غلبه کرده‌ایم. ما چیزى نداشتیم که، یک‌وقت در ذهنتان وارد نشود که خیر، ما ایرانىها خودمان چه کردیم. خیر، آنکه پشتیبان شما بود ـ چون قیام للَّه بود، نهضت لله بود ـ آن قدرت مطلق الهى بود که طرف‌دار شما و مؤید شما بود.»[۳۰]
گزارش - 308
با رأی امروز دادگاه رسیدگی به اتهامات 65 دانشجوی ایرانی که دو هفته پیش مقابل سفارت امریکا در لندن تظاهرات کرده و توسط پلیس انگلیس دستگیر و زندانی شدند، تعداد دانشجویان اخراج‌شده به 7 تن رسید.[۳۱] از رم نیز خبر می‌رسد که طبق اعلام کاخ دادگستری رم، امروز 12 دانشجوی ایرانی که در جریان تظاهرات روز 17 مردادماه در رم دستگیر شدند، به پای میز محاکمه می‌روند. از 22 دانشجویی که در آن روز در میدان سن‌پیترز رم دستگیر شدند، 10 تن به‌طورموقت آزاد شدند.[۳۲]
گزارش - 309
وضعیت بازار نفت و تخلف کشورهای عراق و عربستان از میزان سهمیة فروش نفت در آخرین اجلاس سازمان اوپک، مشکلاتی را برای دیگر کشورها ازجمله ایران، درپی داشته است. علی‌اکبر معین‌فر، وزیر نفت ایران، امروز دراین‌باره گفت: «... متأسفانه دو تولیدکنندة عمدة اوپک یعنی عربستان سعودی و عراق که مجموعاً 40 درصد کل صادرات کشورهای عضو اوپک را در اختیار دارند، نه درزمینة تقلیل تولید و نه درزمینة تعدیل قیمت هیچ اقدام اساسی انجام نداده‌اند. مثلاً نفت خام سبک عربستان که مشابه نفت خام سبک ایران است هم‌اکنون بشکه‌ای 7 دلار ارزان‌تر از نفت خام ماست و به نفت‌خواران امریکایی تقدیم می‌شود.» وزیر نفت ایران افزود: «صدام حسین نیز که کمر همت بسته است تا در کلیة جبهه‌های ممکن درجهت اضرار امت اسلام به امپریالیزم خونخوار جهانی و صهیونیزم بین‌المللی خوش‌خدمتی کند و از این طریق با تولید حداکثر ممکن صنایع نفتی، این ثروت ملت مسلمان عراق را به باد فنا می‌دهد و جالب آن است که در انجام مأموریت‌های محوله ازجانب اربابان خود، هرجا ایران فروش و صدور نفت را قطع کرده و یا میزان آن را کاهش می‌دهد، بلافاصله حضور یافته و جای خالی ایران را پر می‌کند. ...»[۳۳] امروز همچنین علیرضا نوبری، رئیس‌کل بانک مرکزی ایران، دربارة برخی مشکلات اقتصادی ایران ازجمله کاهش صادرات نفت و کسری بودجه گفت: «صادرات نفت ایران در تیرماه، متأسفانه به سطح 570 هزار بشکه رسید و این سطح بسیار پایین است. موقعی که صادرات و بودجة کشور در سال 1359 تصویب شد، صادرات نفت را براساس 2 میلیون بشکه گذاشته بود؛ یعنی 3 میلیون بشکه تولید و 2 میلیون بشکه صادرات. با این حساب کسری بودجه از صددرصد بیشتر بود. یعنی کسری از خود بودجه بیشتر بود؛ که این در تاریخ بی‌نظیر است. حالا این درآمد ما به‌جای آن، یک‌سوم و یا یک‌چهارم شده و با این مسئله، کسری بودجه خیلی زیاد است و کشور در یک مضیقة مالی شدید خواهد بود. ولی این بن‌بست دقیقاً یک بن‌بست اقتصادی نیست؛ بن‌بست سیاسی است که بایستی ازطرف سیاسی راه‌حل برایش پیدا بشود...» وی در بخش دیگری از این مصاحبه گفت: «700 هزار الی یک میلیون نفر نیروی کار جوان 18 ساله به بازار می‌آیند؛ کسی به این فکر نیست که برای اینها کار ایجاد کند و یک برنامه‌ای، طرحی برای بیکاران بریزد... و دقیقاً در همان زمینه‌هایی که می‌شود در مقابل غرب ایستاد و نیروی جوان را تربیت کرد، این زمینه‌ها را ما بسته‌ایم. نفت را هم که به شما عرض کردم؛ درآمد ارزی نمی‌تواند این‌جوری دوام بیاورد. تورم کنونی ایران هم که بعد از جنگ دوم در دنیا بی‌سابقه است. ...»[۳۴] دراین‌حال وضعیت اقتصادی و میزان درآمدهای دو کشور ایران و عراق ازجمله مطالب قابل‌توجه است. گزارش‌های متعددی از محافل رسمی و مطبوعاتی، اوضاع اقتصادی هر دو کشور را که اتکای شدیدی به تولید و فروش نفت دارند، مشخص می‌سازد. روزنامة عربی‌زبان الشرق‌الاوسط چاپ لندن، در شمارة دیروز خود به نقل از خبرگزاری فرانسه از تهران، دربارة اوضاع اقتصادی ایران چنین نوشته است: «افزایش هزینه‌های زندگی در ایران، که همچنان ادامه دارد، تاکنون به میزان افزایش دستمزدها که در بحبوحة انقلاب اعطا شده نرسیده است. در همین حال نشانه‌های بازار سیاه و قحطی، منجر به توقف قدرت خرید شده است. علی‌رغم آنکه تعداد بیکاران به 2 میلیون تن از مجموع 10 میلیون نیروی کار در ایران می‌رسد، دستمزدها افزایش زیادی یافته و به اعتقاد ناظران، دستمزد کارگران از آغاز انقلاب حداقل 2 برابر شده و این علاوه بر افزایش‌هایی است که پیش از سرنگونی رژیم شاه اعطا شده بود. افزایش مخارج زندگی به میزان 50% در سال تخمین زده می‌شود، اما این رقم کلی، در اقتصادی که نشانه‌های بازار سیاه بر آن تسلط داشته معنی و مفهومی ندارد. مسئولین ایرانی تأثیر محاصرة اقتصادی بر نرخ تورم و کالاهای مصرفی وارداتی را 35% ارزیابی می‌کنند.»[۳۵]
منابع و مآخذ روزشمار 1359/05/28
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 155، تاریخ 30/5/1359، ص38، بخش عربی رادیو صوت‌الجماهیر بغداد، ساعت 16:30، 29/5/1359.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 154، تاریخ 29/5/1359، صص 4 و 5، بخش فارسی رادیو بغداد، ساعت 13:00، 28/5/1359، به نقل از روزنامه الثوره، ارگان رسمی حزب بعث عراق، چاپ بغداد.
- ↑ سند شماره 276725 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ قصرشیرین به ناحیه رک3 ـ رک2، 28/5/، 1359، برابر گزارش گروهان سومار؛ و ـ سند شماره 56064 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 به نزاجا، 30/5/1359، برابر اعلام ژاجا قصرشیرین.
- ↑ سند شماره 56091 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 31/5/1359.
- ↑ سند شماره 43275 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش واحد اطلاعات سپاه اهواز، 1/6/1359؛ و ـ سند شماره 56069 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: 29/5/1359، گزارش واحد اطلاعات سپاه اهواز.
- ↑ سند شماره 43275 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات سپاه اهواز به اطلاعات سپاه مرکز، 1/6/1359.
- ↑ سند شماره 56027 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (مریوان)، ج1، ص154، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به ژاجا، 28/5/1359.
- ↑ سند شماره 106733 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (مریوان)، ج1، ص156، گزارش سماجا2 (ه ـ ع)، 28/5/1359.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 155، تاریخ 30/5/1359، ص38، بخش عربی رادیو صوت‌الجماهیر بغداد، ساعت 16:30، 29/5/1359.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 28/5/1359، ص3، به نقل از خبرگزاری پارس از سنندج.
- ↑ سند شماره 56030 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی و عملیات ارومیه به فرماندهی و عملیات مرکز، 28/5/1359.
- ↑ سند شماره 56028 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (سردشت)، ص70، از اطلاعات سپاه ارومیه به اطلاعات و عملیات سپاه مرکز، 28/5/1359؛ و ـ سند شماره 425563 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (نقده)، ص70، از واحد اطلاعات ارومیه به واحد اطلاعات سپاه مرکز، 28/5/1359.
- ↑ سند شماره 56049 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (مریوان)، ج1، ص158، از مرکز فرماندهی ستاد غرب به مرکز فرماندهی ـ تهران، 29/5/1359.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/5/1359، ص3؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 30/5/1359، ص4، هر دو به نقل از خبرگزاری پارس از کرمانشاه.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 30/5/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس از کرمانشاه.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 28/5/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس از کرمانشاه.
- ↑ روزنامه کیهان، 29/5/1359، ص3، به نقل از خبرگزاری پارس از ارومیه؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/5/1359، ص5، خبرنگار جمهوری اسلامی از ارومیه.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 28/5/1359، ص3.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/5/1359، ص5، خبرنگار جمهوری اسلامی از سنندج.
- ↑ روزنامه کیهان، 30/5/1359، ص‌آخر؛ و ـ روزنامه اطلاعات، 30/5/1359، ص3؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 30/5/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس از تهران.
- ↑ نامه مردم، شماره 311، 28/5/1359، ص1.
- ↑ همان، ص2.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 28/5/1359، ص5.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 29/5/1359، ص11، خبرنگار انقلاب اسلامی از صومعه‌سرا.
- ↑ سند شماره 286845 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان خوزستان (اهواز) به ستاد عملیاتی شهربانی جمهوری اسلامی ایران، 30/5/1359، به موجب تلفنگرام 28/5/1359، شهربانی مسجدسلیمان.
- ↑ سند شماره 292301 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان خوزستان (اهواز) به استاندار خوزستان، 6/6/1359، به ضمیمه متن کامل اعلامیه سازمان چریک‌های فدایی خلق (اکثریت) شاخه خوزستان، 25/5/1359.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 29/5/1359، ص11، خبرنگار انقلاب اسلامی از آبادان؛ و ـ روزنامه کیهان، 29/5/1359، ص3؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/5/1359، ص4، هر دو به نقل از خبرگزاری پارس از آبادان.
- ↑ صحیفه نور، جلد 13، صص145 ـ144.
- ↑ همان، ص137.
- ↑ همان، صص 142 ـ140.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 154، تاریخ 29/5/1359، ص24، رادیو لندن (فارسی)، ساعت 19:45، 28/5/1359.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/5/1359، ص9، به نقل از خبرگزاری پارس از تهران.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 29/5/1359، ص10.
- ↑ جنگ ایران و عراق از نگاه مطبوعات جهان، ج1، صص245 و 246، روزنامه الشرق‌الاوسط، چاپ انگلستان، به نقل از خبرگزاری فرانسه از تهران، مترجم نعمت‌الله سلیمانی‌خواه.