1359.06.06
| روزشمار جنگ سال 1359 1359.06.06 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | شش شهریور |
| تاریخ شمسی | 1359.06.06 |
| تاریخ میلادی | 28 اوت 1980 |
| تاریخ قمری | 17 شوال 1400 |
گزارش - 393
به‌دنبال پناهنده‌شدن چهار خلبان نظامی ایرانی با یک هواپیمای فراندشیب* به عراق در 14 مردادماه گذشته، امروز اعلام شد که قرار است هواپیمای مذکور به دولت ایران بازپس داده شود. امروز ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که برای بازپس‌گرفتن هواپیمای فراندشیب که با چهار خلبان به عراق فرار کرده بود اقداماتی انجام شده است و به‌زودی برای استرداد آن یک خلبان ایرانی به بغداد اعزام می‌شود تا هواپیما را به ایران بیاورد.[۱] در این اطلاعیه آمده است: «با اقداماتی که ازطریق وزارت امور خارجة جمهوری اسلامی ایران به عمل آمد، یک فروند هواپیمای فراندشیبی که در تاریخ 14 مردادماه گذشته از مرز ایران خارج شده و در خاک عراق به زمین نشسته بود، حکومت بعث عراق به سرنشینان آن پناهندگی سیاسی داده، ولی هواپیما بازپس گرفته می‌شود.»[۲] همچنین «دولت عراق به ایران اطلاع داده که برای بازگرداندن این هواپیما به خاک خود می‌تواند خلبانی را به عراق بفرستد.»[۳]
گزارش - 394
درپی یک آرامش چندساعته در نوار مرزی قصرشیرین، مجدداً از ساعت 4 بامداد امروز، مواضع و پاسگاه‌های مرزی این منطقه مورد هجوم ارتش عراق و آتشبارهای عراقی قرار گرفت. سپاه پاسداران قصرشیرین ضمن تأیید این خبر اعلام کرد: «در این حمله درحالی‌که ارتش عراق از آتش توپخانه و سلاح‌های سبک استفاده می‌کرده، حملة خود را متوجه شهر قصرشیرین ساخته و دراثر گلولة توپ عراقی‌ها که به یک خانه در منطقة نصرت‌آباد اصابت کرد، یک دختر چهارده‌ساله، یک کارگر و یک زن مجروح شدند.»[۴] این حملات درحالی رخ می‌دهد که شهر به‌تدریج حالت جنگ‌زده به خود می‌گیرد. در گزارش امروز خبرنگار خبرگزاری پارس نیز آمده است: «تا قبل از درگیری‌های اخیر، مردم قصرشیرین و نفت‌شهر که شهر و محل خود را ترک کرده بودند، به‌تدریج به قصرشیرین و نفت‌شهر بازمی‌گشتند، ولی پس از درگیری‌های اخیر و به‌ویژه روز گذشته، اتومبیل‌های شخصی و مینی‌بوس‌ها مملو از اهالی راهی شهرهای دیگر استان کرمانشاهان شدند. شهر قصرشیرین ازلحاظ تبلیغات اسلامی با کمبود بسیار مواجه است و زمینة نامساعدی را فراهم آورده که گروه‌های مختلف در این منطقه فعالیت می‌کنند. این موضوع را مسئولان سپاه پاسداران و فرماندهان ارتشی به خبرگزاری پارس گفتند و اظهار شد در 5 مسجد موجود در قصرشیرین حتی نماز جماعت اقامه نمی‌شود. اکثر مردم در گفت‌وگوهایی که به عمل می‌آمد، خواهان قاطعیت برای حل مسئلة مرزی و جلوگیری از درگیری‌ها بودند و می‌گفتند زندگی ما ازهم پاشیده شده و نمی‌توانیم تصمیم بگیریم که آیا در قصرشیرین بمانیم و یا کوچ کنیم؛ زیرا ارتش بعث عراق برخلاف تمام رویه‌ها و قراردادهای اجتماعی و بین‌المللی داخل شهرها را مورد هدف قرار می‌دهد، درحالی‌که نیروهای جمهوری اسلامی فقط حملات خود را متوجه پاسگاه‌ها و نیروهای نظامی عراق کرده است.»[۵] این درگیری‌ها تا شامگاه امروز و بامداد روز بعد ادامه یافت. خبرنگار اعزامی خبرگزاری پارس دراین‌باره گزارش داد: «در درگیری‌های امروز که از ساعت 19 [مجدداً] آغاز شد، نیروهای ایران مواضع و پایگاه‌های ارتش مزدور بعث عراق را درهم کوبیدند.» بنا به همین گزارش: «پایگاه [پاسگاه] پرویز عراق که ازسوی آن به مواضع نیروهای ایران آتش گشوده می‌شد، در یک حملة شجاعانة متقابل به‌وسیلة نیروهای ایران درهم کوبیده شد و دستگاه ترانس مخابراتی پایگاه از کار افتاد. همچنین پایگاه مجیدقادر عراق با یک دستگاه تانک و با یک قبضه خمپاره‌انداز و یک واحد توپخانة عراقی در منطقة بردعلی عراق توسط نیروهای انتظامی و سپاه پاسداران از کار افتاد.»[۶] درمورد درگیری‌های امروز این منطقه، گزارش خبرنگار کیهان حاکی است: «پنجشنبه شب، تنگ ترشابه با مزدوران و نیروهای بعثی درگیری شدیدی داشت که یکی از سنگرهای نوار مرزی نزدیک هوان به‌دست افراد سپاه پاسداران تصرف شد.» این گزارش به نقل از فرمانده سپاه قصرشیرین، افزوده است: «مزدوران بعثی با تلفات زیادی در این سنگر به عقب رانده شدند. طبق اطلاعات رسیده و دقیق از منابع بعث عراق، در درگیری‌های یک هفتة اخیر، 43 نفر از نیروهای نظامی بعثی کشته [اند] که اجساد کشته‌شدگان به سردخانة بیمارستان ارتش در پادگان رمادیة خانقین منتقل شده است.» در ادامة گزارش کیهان آمده است: «در درگیری پنجشنبه شب که بین مزدوران بعث و پاسگاه ژاندارمری پاطاق صورت گرفت، مزدوران بعث یک کامیون به شمارة کرمانشاه و یک نیسان‌بار را که در جاده عبور می‌کردند با آر.پی.جی7 به آتش کشیده و 2 نفر از سرنشینان نیسان‌بار در دم کشته و رانندة کامیون توسط مهاجمین به گروگان برده شد.» بنا به همین گزارش: «هوان و تنگ ترشابه از ساعت 9 تا 12 شب جمعه، درگیری شدیدی داشت که نیروهای خودی در این درگیری تلفاتی نداشتند.»[۷] یک گزارش که امروز از خبرگزاری پارس ارسال شد، جنبه‌هایی از وضعیت مناطق درگیر غرب کشور را نشان می‌دهد. در گزارش امروز خبرنگار خبرگزاری پارس از منطقة مرزی قصرشیرین، سومار، نفت‌شهر و سرپل ذهاب درمورد وضعیت راه‌ها و سنگرهای مرزی ایران و عراق چنین آمده است: «اکثر راه‌های منتهی به پاسگاه‌های مرزی از نوع خاکی هستند و [لذا] ازنظر مین‌گذاری آسیب‌پذیرترند. به همین دلیل، ازلحاظ سرعت‌عمل در رساندن تدارکات مشکلاتی وجود دارد. چند نفر از جوانمردانی که در صف مقدم در پاسگاه‌های ایران با دشمنان انقلاب اسلامی در ستیز هستند طی نامهای که به خبرنگار خبرگزاری دادند، گفتند ما از شما که به مرز میان ما آمده‌اید تقاضا داریم خواست‌های ما را به مقامات مسئول برسانید. آنها مدعی شدند که حدود سه تا پنج ماه است حقوق دریافت نکرده‌اند. به گفتة جوانمردان، وضع پاسگاه‌های مرزی ما با پاسگاه‌های عراق قابل‌مقایسه نیست. پاسگاه‌های آنها محکم و ساخته‌شده از بتون آرمه مسلح و اکثراً در مقابل حملات مقاوم است و علاوه‌برآن پاسگاه‌های عراق کاملاً پنهان از دید دیدبان‌ها است. راه‌های منتهی به پاسگاه‌های عراقی آسفالت است و طبق اظهارات فرماندهان پاسگاه‌های ایرانی، زمینة این تدارکات عراقی‌ها از ده سال پیش فراهم شده است. خبرنگار خبرگزاری پارس کسب خبر کرد یکی از موارد اختلاف قراردادهای مرزی رژیم گذشته با عراق روی چهار پاسگاه در منطقة قصرشیرین ـ نفت‌شهر است و آنها ادعا دارند که باید نیروهای ایران این پاسگاه‌ها را تخلیه کنند و حدود 3 کیلومتر به داخل خاک ایران عقب‌نشینی کنند.» در این گزارش همچنین درمورد وضع راه‌ها تأکید شده است: «وضع راه‌ها حائز اهمیت فراوان است و چنانچه این درگیری‌ها به فصل سرما کشیده شود این راه‌ها غیرقابل عبور خواهد شد. ...»[۸]
گزارش - 395
علاوه‌برآنچه در منطقة قصرشیرین می‌گذرد تحرکات عراق در جنبه‌های دیگر نیز ادامه دارد. ازجمله گزارش امروز ستاد نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران حاکی است: «حدود 25 نفر از چریک‌های عراقی مجهز به اسلحه و بمب‌های آتش‌زا جهت خرابکاری در خوزستان و سایر نقاط ایران، وارد و اکثراً دارای شناسنامة ایرانی بوده، به‌طوری‌که شایع است خرابکاری‌های اخیر در لوله‌های نفتی کرمانشاه به‌وسیلة این گروه‌ها انجام گرفته است.»[۹] دراین‌حال، «گزارش واصله از شهربانی آبادان حاکی است دولت عراق اخیراً افراد نظامی شیعه‌مذهب را بهبهانة اینکه اجدادشان ایرانی بوده از ارتش عراق اخراج نموده است.»[۱۰] ازسوی دیگر، باتوجه‌به افزایش شدید تحرکات و درگیری‌های مرزی عراق در غرب و جنوب کشور و نیز تحرکات گروه‌های مسلح داخلی معارض با نظام و وضعیت خاص و بحرانی کشور ازلحاظ امنیتی، امروز مرکز فرماندهی سپاه مرکز به کلیة واحدهای تابعة خود بر لزوم جدی‌گرفتن آماده‌باش تأکید و شهرهای مختلف ایران را از این لحاظ به دو بخش تقسیم کرد: الف) شامل شهرهای مرزی و توابع آنها چون مشهد، زاهدان، بندرعباس، بوشهر، اهواز، ایلام، کرمانشاه، همدان، رضائیه، رشت و ساری دارای آماده‌باش درجه‌یک و ب) شامل شهرهای داخلی و استان‌های مرکزی نظیر زنجان، قم، اراک، اصفهان، یزد، کرمان، شیراز، سمنان، تبریز، شهرکرد، یاسوج و شهرهای تابعة آنها دارای آماده‌باش درجه‌دو اعلام گردید.[۱۱] در همین حال، براساس گزارش واصله به استانداری خوزستان، «پایگاه هوایی الخلیج که در ام‌القصر واقع است، امروز به‌وسیلة هلیکوپتر و هواپیماهای میگ اکتشافی و هواپیماهای سوخو تقویت گردید. این هواپیماها تمرینات خود را فقط شب‌ها انجام می‌دهند.»[۱۲]
گزارش - 396
درگیری نیروهای مسلح انقلاب با گروه‌های مسلح ضدانقلاب در مناطق کردنشین به‌ویژه منطقة کامیاران همچنان ادامه دارد. بنا به گزارش فرماندهی سپاه مرکز، «درگیری شدیدی که از ساعت 22 روز گذشته در 35 کیلومتری جادة کامیاران در دهی به نام گازرخانی شروع شد، تا ساعت 8:55 صبح امروز، همچنان ادامه دارد.» براساس این گزارش: «عدة تلفات خیلی زیاد است، ولی امکان تخلیه نمی‌باشد و تاکنون 3 شهید تخلیه شده است. ازقرارمعلوم یک تانک ارتش به تصرف نیروهای ضدانقلاب درآمده است.» در پایان این گزارش درخواست تقویت و پشتیبانی نیروهای خودی درگیر در این منطقه شده است.[۱۳] همچنین، ستاد مشترک ارتش ـ که از نیروی زمینی درخواست اخبار تکمیلی دربارة درگیری‌های امروز کامیاران و آمار دقیق‌تر تلفات خودی را داشته است ـ[۱۴] به نقل از ژاندارمری اعلام کرد: «واحدهای مستقر در گازرخانی از ساعت 11 امروز، زیر آتش شدید افراد مهاجم قرار گرفته و نیروهای خودی دراثر فشار مهاجمین حدود 20 کیلومتر عقب‌نشینی کرده‌اند که در جریان عقب‌نشینی، پاسداران در محاصره قرار گرفته و تعدادی در حدود 30 الی 35 نفر از برادران پاسدار شهید شده‌اند. همچنین برابر اعلام تلفنی ستاد عملیات مشترک غرب، سروان نصراللهی، کلیة ارتباطات منطقة کامیاران در دست نیروهای خودی (ارتش و سپاه) می‌باشد و گزارش ژاندارمری مبنی‌بر شهادت 30 الی 35 نفر پاسدار تأیید نمی‌شود. تلفات وجود دارد، ولی نه به‌صورتی‌که ژاجا گزارش داده است.» در پایان این گزارش نیز آخرین وضعیت منطقة درگیری و میزان دقیق تلفات درخواست شده است.[۱۵] دراین‌حال، گزارش شهربانی جمهوری اسلامی حاکی است: «به‌دنبال درگیری‌های اخیر در کامیاران، شاهپور فیروزی، فرمانده دستة دمکرات، امروز با حضور دکتر مادح نقشبندی فرزند شیخ عثمان نقشبندی و حدود 5 نفر از افراد دمکرات جلسه‌ای در پایگاه خود در فاصلة بین روستای گازرخانی و کاشتر در سی کیلومتری شمال‌شرق کامیاران، تشکیل و تصمیم گرفتند که در این هفته به عوامل ارتشی و سپاه پاسداران در کاووشان حدود ده کیلومتری پاسگاه خود، حمله نموده و پلی را که در ده کیلومتری جادة کامیاران ـ کرمانشاه می‌باشد، منهدم سازند.»[۱۶] همچنین یک گزارش دیگر خبر از تجمع 200 فرد مسلح در آبادی‌های شمزیران و دوپل ورهر و نیز تجمع همین تعداد در شمال‌شرقی مریوان می‌دهد. طبق این گزارش: «احتمالاً این افراد از مهاباد به مناطق یادشده آمده و به‌سمت کامیاران در حرکت‌اند.»[۱۷]
گزارش - 397
علاوه‌بر کامیاران، برخی از دیگر مناطق کردنشین نیز امروز دچار درگیری و ناامنی بود. براساس گزارش روابط عمومی ستاد عملیات غرب کشور: «ساعت 10 صبح امروز، هنگامی‌که اتومبیل حامل آذوقه جهت رساندن محمولة خود به نیروهای مستقر در منطقة گاران مریوان [عازم این منطقه] بود با ضدانقلابیون ـ که در محل کمین کرده بودند ـ روبه‌رو شد.» براساس همین گزارش، «ضدانقلابیون که قصد تصرف اتومبیل را داشتند به این خودرو حمله‌ور شدند که با دفاع متقابل افراد ارتشی، سپاه پاسداران و پیشمرگان مسلح روبه‌رو شدند و حملة آنها خنثی شد.» در ادامة این گزارش آمده است: «مهاجمین که از این حملة ناگهانی غافلگیر شده بودند، از محل درگیری گریختند و نیروهای جمهوری اسلامی ایران به تعقیب آنها پرداختند که درنتیجه 35 تن از ضدانقلابیون دستگیر و 10 قبضه سلاح مختلف به غنیمت گرفته شد.» روابط عمومی این ستاد همچنین گزارش داد که «از اهالی روستاهای "سیه سیه" توسط مأموران انتظامی تعداد زیادی اسلحه جمع‌آوری شد و 8 تن از اشرار منطقه نیز دستگیر شدند.» همچنین طبق گزارش‌های رسیده، در درگیری‌های دیواندره نیز 10 تن از مهاجمان مسلح کشته، مجروح یا دستگیر شدند.[۱۸] گزارش پاسگاه مستقر در سیلوی سنندج نیز حاکی است درگیری شدیدی که از ساعت 23:45 دقیقة شب پیش درپی حملة مهاجمان با سلاح‌های سبک و سنگین به این پاسگاه آغاز شده بود، تا ساعت 13 امروز ادامه داشت و نیروهای پاسگاه به آتش مهاجمان پاسخ دادند. این درگیری تلفات و خساراتی برای نیروهای خودی درپی نداشت.[۱۹] واحد اطلاعات سپاه کرمانشاهان نیز گزارش داد که یکی از افراد حزب دمکرات امروز با یک قبضه کلاشینکف خود را به پاسداران انقلاب اسلامی باینگان معرفی و امان‌نامه دریافت کرد.[۲۰] نیروی زمینی نیز در گزارشی خبر از یک درگیری دیگر در منطقة سقز می‌دهد. بنا به این گزارش، امروز «خودرو حامل غذای پایگاه سه‌راهی سقز در بین راه مورد کمین واقع شد که با اعزام کمک به محل، درگیری خاتمه پیدا کرد و نیروهای خودی پس از پاک‌سازی آبادی کماره و دستگیرنمودن 42 نفر بدون هیچ تلفاتی مراجعت نمودند.»[۲۱] دراین‌حال، «حزب کومه‌له در بانه مدعی است که در مورخه 6/6/59، دو دسته از پیشمرگان کومه‌له با استقبال گرم مردم بانه وارد این شهر شدند و در ساعت 9:30 دقیقه به کمیتة انقلاب اسلامی محل استقرار جاش‌ها با آر.پی.جی7 و نارنجک‌انداز و سلاح‌های سبک دیگر حمله و مدت یک ساعت آن محل را زیر آتش گرفتند. درنتیجه قسمتی از ساختمان منهدم ولی از میزان دقیق تلفات خبری در دست نیست. ضمناً در موقع بازگشت به منازل، 2 تن از جاش‌ها را محاصره و آنان را دستگیر و خلع‌سلاح نموده و یک یوزی به غنیمت گرفته شد و وقتی یکی از جاش‌ها از محل محاصره فرار می‌کرد با رگبار پیشمرگان کومه‌له به‌شدت زخمی و احتمالاً کشته شده است. حزب کومه‌له همچنین مدعی است که: این عمل پیشمرگان به‌خاطر ایجاد وحشت و هراس عمیق در میان پاسداران و اکراد طرف دولت بوده و درعوض روحیة توده‌های مردم شهر و روستا را جهت مقابله با آنها بالا برده است.»[۲۲] اما در کنار عملیات‌ها و درگیری‌های خونین در مناطق کردنشین، تحرکات و اقدامات تأمینی و تقویتی گروه‌های ضدانقلاب نیز در سایة کمک‌ها و حمایت‌های تدارکاتی دولت عراق، افزایش چشمگیری داشته است. دراین‌زمینه، گزارش منابع اطلاعاتی مرکز فرماندهی غرب کشور حاکی است: «حدود 910 نفر در مزارع حوالی منطقة پنجوین واقع در خاک عراق، چادر زده‌اند و تجهیزات نظامی ازقبیل تانک، توپ، ماشین‌آلات، و وسایل جنگی زیادی در اختیار دارند.» این گزارش به نقل از منبع اطلاعاتی خود افزوده است: «اشرف پهلوی به کمیتة حزب دمکرات رفته و قرار گذاشته‌اند که با همکاری یکدیگر دست به عملیات بزنند و همچنین نیرویی حدود 600 نفر در اردوگاه بغداد پیاده شده‌اند تا به گروه فوق بپیوندند و قرار است تعداد زیادی نفرات از کشور مصر جهت امداد به گروه‌های ذکرشده، اعزام گردند.»[۲۳] همچنین، خبرگزاری پارس به نقل از منابع آگاه مرزی از منطقة اورامانات، گزارش داد: «نیروهای مهاجم بعث عراق و مزدوران ضدانقلاب با نیروهای زیادی در نزدیکی‌های منطقة مقابل نوسود متمرکز شده‌اند. این نیروها برای مردم پاوه پیام فرستاده‌اند که شهر را تخلیه کنید که ما به‌زودی قصد حمله به پاوه را داریم.»[۲۴] در یک گزارش منابع اطلاعاتی خودی نیز آمده است: «14 تن از افراد شیخ جلال حسینی در درگیری با افراد بارزانی [قیاده موقت] کشته و خودِ شیخ جلال سه گلوله خورده که با تمام نفرات به پنجوین عراق رفته‌اند.» بنا به همین گزارش: «6 نفر از معتمدان بوکان نیز جهت کسب اطلاع و اخبار به حضور شیخ عزالدین حسینی رسیده‌اند.» در پایان این گزارش آمده است: «اسلحه‌های زیادی به‌وسیلة دکتر شاکری در دهات بوکان و یا زرلاب سلمان‌کندی بین کشاورزان تقسیم شده است.»[۲۵]
گزارش - 398
دربارة مناطق کردنشین آذربایجانغربی یک گزارش که امروز در روزنامة جمهوری اسلامی درج شد، حاکیاز شدت تشنج در این مناطق است. این گزارش نشان می‌دهد که از سه روز پیش با گروگان گرفتهشدن حدود 500 نفر ـ که اغلب از مسافران بین راه مهاباد ـ بوکان بوده‌اند، به‌دست افراد مسلح، منطقة مهاباد و اطراف آن با بحران تازه‌ای روبه‌رو شده است. شورای تأمین شهرستان میاندوآب پس از کسب اطلاع از واقعیت امر، 24 ساعت به گروگان‌گیران مهلت داده که گروگان‌ها را بدون قیدوشرط آزاد کنند، در غیر این صورت ارگان‌های نظامی منطقه به وظایف خود عمل خواهند کرد و مسئولیت هر نوع پیشامد ناگواری به‌عهدة افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی و گروگان‌گیران خواهد بود.[۲۶] علاوه‌براین، گزارش‌های متعدد دیگر از درگیری‌ها و تحرکات گروه‌های مسلح معارض با نظام در مناطق کردنشین آذربایجانغربی، خبر از ادامة ناآرامی‌ها و ناامنی در این مناطق می‌دهد. ازجمله، در ساعت 8:30 دقیقة امروز، یک گلولة توپ 105 و بعدازظهر نیز 2 گلوله توپ ازسمت مهاباد به‌سوی سه‌راهی محمدیار شلیک شد که با آتش متقابل نیروهای خودی به آن پاسخ داده شد.[۲۷] همچنین، گزارش پاسگاه ژاندارمری ارومیه حاکی است: «اکیپ گشتی پاسگاه در قریة سکلر در ساعت 15:40 دقیقة امروز، با ضدانقلابیون برخورد نمود که این درگیری تا ساعت 17:40 ادامه داشت و در این درگیری به نیروهای خودی تلفاتی وارد نشد و 5 نفر از ضدانقلابیون مجروح شدند.»[۲۸] از زنجان نیز خبر می‌رسد که «در منطقة تکاب به‌علت درگیری، برق شهر در محور تکاب ـ شاهین‌دژ قطع و مردم این نواحی ازلحاظ آب و برق در مضیقه هستند.»[۲۹] از سوی دیگر، بنا به گزارش منابع اطلاعاتی سپاه میاندوآب: «گرچه افراد حزب دمکرات تا ده کیلومتر مانده به مهاباد، عقب‌نشینی کرده‌اند، ولی راه‌های خروجی و ورودی مهاباد توسط حزب دمکرات به‌شدت کنترل می‌شود.» براساس همین گزارش: «بین جلدیان و نقده در جادة آسفالت، یک مین منفجر و مین دیگری خنثی شده و به‌تازگی در جاده آسفالت نیز مین‌گذاری می‌کنند.»[۳۰] گزارش شهربانی ارومیه نیز حاکی است: «صبح امروز در جادة قریه بیگم‌قلعه به نقده، دراثر انفجار مین، 2 نفر کشته و 4 نفر زخمی شدند. ...»[۳۱]
گزارش - 399
در ادامة محاکمه و محکومیت عوامل دخیل در کودتای نافرجام تیرماه گذشته، بهحکم دادگاه انقلاب اسلامی خوزستان، 7 تن ازجمله 5 افسر و درجه‌دار لشکر92 زرهی اهواز امروز در این شهر تیرباران شدند. دراین‌باره در بخشی از اطلاعیة دادگاه انقلاب خوزستان آمده است: «دادگاه انقلاب اسلامی خوزستان پس از برگزاری جلسات مکرر جهت محاکمة کودتاچیان، نهایتاً حکم خود را درمورد 7 تن از متهمین کودتا در تاریخ 5/6/59 به شرح زیر صادر کرد: 1. سرگرد زرهی سیروس ستوده، فرمانده گردان221 تانک، به‌جرم شرکت در طرح برنامه‌های کودتا و ارتباط با شاخة اصلی در تهران و داشتن مسئولیت در انهدام نهادهای انقلابی من‌جمله سپاه پاسداران. 2. سروان زرهی محمد براتی، رئیس رکن سوم گردان 264 تانک، به‌جرم شرکت در طراحی برنامه‌های کودتا و داشتن مسئولیت مستقیم سرکوبی مردم در روز کودتای نافرجام و ارتباط با شاخة شیراز. 3. استوار یکم محمدعلی محرابی کپورچال، مکانیک عمومی و مسئول آب آشامیدنی پادگان، به‌جرم شرکت مستقیم در طراحی و اجرای کودتا ازطریق عضوگیری و تحریک عده‌ای از عناصر فریب‌خورده. 4. استوار یکم ایرج مرودشتی، تعمیرکار، به‌جرم شرکت مستقیم در طرح و اجرای کودتا ازطریق عضوگیری از عناصر فریب‌خورده. 5. ستوانیار رسول یحیی‌پسند کبوجانی، درجه‌دار بهداری بیمارستان لشکر، به‌جرم شرکت در طرح و اجرای کودتا ازطریق عضوگیری و تحریک عده‌ای از عناصر فریب‌خورده. 6. امیدوار آتش‌برو، از شرکت نفت، به‌جرم شرکت در برنامة کودتا و تحریک برای ایجاد زمینه‌ای مساعد جهت کودتا. 7 داریوش آتش‌برو، غیرنظامی، به‌جرم شرکت در طرح و برنامة کودتا و رازداری عوامل کودتا.» در ادامة این حکم آمده است: «اشخاص فوق‌الذکر مفسدفی‌الارض و محارب با خدا تشخیص داده شدند و محکوم به اعدام گردیدند.»[۳۲] همچنین برای جلوگیری از ورود اسلحه یا فرار کودتاچیان، امروز به دستور استاندار بوشهر تا اطلاع ثانوی، خروج موتورلنج‌های باری و مسافربری از بوشهر و مناطق تابع این استانداری ممنوع شد.*[۳۳] یادآوری می‌شود، در ادامة دستگیری و محاکمة عوامل شرکت در کودتای نافرجام 18 تیرماه گذشته، از بعدازظهر دیروز نیز محاکمة 3 تن دیگر از متهمان شرکت در کودتا در دادگاه ویژة انقلاب اسلامی مرکز آغاز شده است.[۳۴] از اصفهان نیز خبر می‌رسد که روز گذشته 6 تن از بازاریان سرشناس اصفهان به‌اتهام رابطه با کودتای مزبور دستگیر شدند. مسئول واحد اطلاعات و تحقیقات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اصفهان ضمن تأیید دستگیری این عده اظهار کرد: چون هنوز از آنها بازجویی نشده و اتهام آنها ثابت نشده، ازنظر اصول اسلامی افشای نام آنها صحیح نیست. به گزارش خبرنگار کیهان از اصفهان، «یک گزارش تأییدنشده حاکی است که مجرمینی که تاکنون در دادگاه انقلاب اسلامی ایران دررابطه‌با کودتای نافرجام امریکایی دستگیر و محاکمه شده‌اند، در بازجویی‌های دادگاه، نامی از افراد دستگیرشده در بازار اصفهان آورده‌اند.»[۳۵]
گزارش - 400
پس از اظهارنظر روز یکشنبة گذشتة صادق قطب‌زاده، وزیر امور خارجه، درمورد مسئلة گروگان‌های امریکایی و لزوم آزادسازی آنها ـ که در مصاحبه با مجلة تایم بیان شده بود، و در داخل مخالفت‌هایی را به‌ویژه درمیان گروه‌های چپ و مخصوصاً حزب توده برانگیخته بود ـ[۳۶] امروز نیز بنی‌صدر در مصاحبه با روزنامة انگلیسی‌زبان تهران‌تایمز ضمن بحث درخصوص مسائل مختلف، دربارة گروگان‌های امریکایی گفت: «پس از گروگان‌گیری امریکایی‌ها، درحقیقت ایران خود به‌صورت گروگان امریکا درآمد.» روزنامة جمهوری اسلامی ضمن درج بخش‌هایی از این مصاحبه، از قول تهران‌تایمز افزوده است: «او در صحبت‌هایش قبول نکرد تا دربارة آیندة 53 گروگان امریکایی صحبت بکند، ولی تأکید کرد که نسل کنونی باید واقعیات عریان را ببیند، نه سراب‌ها را. او گفت اشتغالات غلط ذهن، مانع از رسیدن به استقلال واقعی و متقابل با امریکا خواهد شد. بنی‌صدر افزود: برای احقاق این امر باید درمورد امکانات بین‌المللی رسیدگی و تفکر کرده و از آنها به نفع خودمان استفاده کنیم. کارهای زیادی هست که ما می‌توانیم برای رسیدن به استقلال واقعی انجام دهیم، ولی تصورات غلط ذهنی به‌جای پرداختن به واقعیات، مانع می‌شود تا به آنها عمل کنیم. آقای بنی‌صدر از اظهارات آقای صادق قطب‌زاده درمورد آزادی 53 گروگان امریکایی که از اواخر نوامبر (آبان) در ایران نگهداری می‌شوند، پشتیبانی کرد و گفت که ای‌کاش قطب‌زاده از اول این حرف‌ها را می‌زد و نه درحال‌حاضر که لطمات زیادی را متحمل شده‌ایم. ...»[۳۷] امروز همچنین، عبدالحسین جلالی، نمایندة مردم نیشابور در مجلس شورای اسلامی، طی سخنانی در مجلس اظهار کرد: «مسئلة اول دررابطه‌با گروگان‌هاست. اصل قضیة جاسوس‌های گروگان در زمان و شرایطی، مسلماً ثمرات بسیار مثبت داشت، کمااینکه مورد استقبال امام و امت نیز واقع گردید، ولی ادامة وضع گروگان‌ها به‌صورت فعلی به نظر من به نفع ما نیست و فقط امریکا از آن بهره‌برداری می‌کند و با استفاده از آن در دنیا حالتی مظلوم‌مآبانه به خود گرفته است... من درخواست می‌کنم همان‌طور که امام حل این قضیه را به‌عهدة مجلس گذاشته‌اند، ریاست محترم مجلس این مسئله را هرچه زودتر در دستور کار مجلس قرار بدهند.»[۳۸] از سوی دیگر، امروز دکتر بهشتی، رئیس دیوان عالی کشور و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی، در یک مصاحبة مطبوعاتی درمورد اظهارات قطب‌زاده درخصوص گروگان‌های امریکایی، گفت: «اظهارات وزیر خارجه دربارة گروگان‌ها، تنها نظر شخصی اوست.»[۳۹] رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در یک مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری پارس دربارة مسائل گوناگون ازجمله گروگان‌های امریکایی سخن گفت. بنا به این گزارش: «حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی درمورد رسیدگی به کار تعیین سرنوشت گروگان‌های امریکایی گفت: این کار را در اولین فرصت باید شروع کرد؛ البته پس از انجام کارهای فوری و بسیار ضروری مجلس مثل تصویب اعتبارنامه‌ها و مسئله کابینه که قاعدتاً در این هفته از اهم مسائل مجلس است. ...»[۴۰] در همین حال، امروز دانشجویان پیرو خط امام مستقر در شیراز، دربارة انتقال گروگان‌های امریکایی در شیراز پیامی منتشر کردند که در بخشی از آن آمده است: «... در شرایطی‌که شیطان بزرگ هرروز و هرلحظه برعلیه انقلاب اسلامی ما دست به توطئة جدیدی می‌زند و بر آن است تا با ازبین‌بردن جاسوسان گروگان مانع از افشای جاسوسان پلید و عملکرد شوم و ضدانسانی‌شان در پیشگاه مستضعفین جهان بشود، تصمیم گرفتیم جاسوسان گروگان مستقر در شیراز را به نقطه‌ای نامعلوم منتقل کنیم. ...»[۴۱]
گزارش - 401
درپی افزایش تنش و سردی در روابط ایران و اتحاد شوروی و در پاسخ به نامة شدیداللحن بیستم مردادماه گذشتة صادق قطب‌زاده، وزیر امور خارجة جمهوری اسلامی ایران، امروز سفارت شوروی در تهران، متن نامة جوابیة آندره گرومیکو وزیر امور خارجة اتحاد جماهیر شوروی را تسلیم وزارت امور خارجة ایران کرد. در این نامه خطاب به صادق قطب‌زاده آمده است: «جناب آقای وزیر امور خارجه، نامة مورخة یازدهم اوت شما به‌عنوان اینجانب دریافت شد. اگر با سخن بسیار نرم حرف بزنیم، باید تذکر بدهیم که این نامه ما را دچار حیرت ساخت. رفتار بی‌مسئولیت درمورد تعبیر حقایق و دعاوی کاملاً بی‌پایه و بی‌اساس، و سرانجام لحن نامة شما که برای مناسبات دو کشور دارای حق حاکمیت ملی به‌هیچ‌وجه مناسب نیست، همة این عوامل را نمی‌توان با استناد به شیوه‌های تازة مکاتبة دیپلماتیک و صداقت انقلابی استتار کرد. در نامة شما که شامل حملات به اتحاد شوروی است، هیچ فکر تازه‌ای بیان نشده، تا چه رسد به افکار انقلابی. بدیهی است که ممکن بود ادعای غیردوستانة شما را درمورد اتحاد شوروی، که سیاست کشور ما را وارونه نشان می‌دهد، نادیده گرفت، ولی چون شما مضمون نامة خود را علنی کردید، صلاح می‌دانم به این نامه پاسخ مختصری بدهیم، تا اشخاص بی‌اطلاع را در ایران، که ما نسبت به مردم آن احساسات دوستانه داریم، گمراه نکند. شما در نامة خود تلاش کردید خط مشی اصولی کشور ما را در امور بین‌المللی بدنام کنید و اتحاد شوروی را در یک ردیف با ایالات متحدة امریکا قرار بدهید، ولی از تاریخ نمی‌توان این حقیقت را حذف کرد که اتحاد شوروی در تمام سال‌های موجودیت، علیه امپریالیسم مبارزه کرده و می‌کند و از مبارزة عادلانة ملت‌ها در راه آزادی و استقلال پیگیرانه پشتیبانی می‌کند. ده‌ها کشوری که به راه پیشرفت مستقل گام گذاشته‌اند، به تجربة خود می‌دانند که اتحاد شوروی آنها را در این مبارزه یاری کرده و می‌کند. در میان این کشورها تعداد زیادی کشورهای اسلامی هم دیده می‌شوند. آیا می‌توان این حقیقت را، که لغو قراردادهای نابرابر منعقده میان روسیه و ایران یکی از نخستین اقدام‌های جمهوری نوبنیاد شوروی در رشتة سیاست خارجی بوده، نادیده گرفت و از حقیقت سر نزد؟ اما راجع به قرارداد 1921 شوروی و ایران، باید گفت که این قرارداد اصولاً جنبة کاملاً دیگری دارد و چند ده سالی که از روز امضای آن گذشته، نشان داد که این پیمان به سود طرفین است. شما دررابطه‌با قرارداد سال 1921 و حوادث جنگ جهانی دوم اشاره کردید، ولی نحوة تعبیر این حوادث نمایشگر آن است که از حقایق تاریخ یا بی‌خبر هستید و یا عمداً آن را نادیده می‌گیرید. حقیقت این است که اگر اتحاد شوروی اقداماتی را که به عمل آورده بود، به عمل نمی‌آورد، ایران ناگزیر به دام آلمان هیتلری می‌افتاد و درنتیجه دچار همان سرنوشتی می‌شد که نصیب آلمان هیتلری گردید. آیا می‌توان جدی گمان کرد که اگر اتحاد شوروی نبود و جمهوری اسلامی ایران از پشتیبانی مجدانه آن برخوردار نبود، امپریالیسم امریکا تلاش نمی‌کرد انقلاب ایران را به‌زور مختل سازد؟ درعین‌حال، اصل عدم دخالت در امور داخلی، جزء لاینفک سیاست شوروی، هم نسبت به ایران و هم نسبت به دیگر کشورها بوده و هست. ادعای اینکه گویا اتحاد شوروی در رویدادهای داخلی ایران دست دارد، گرچه با ساخته‌های ذهنی فانتاستیکی، ازقبیل دعاوی دربارة تحویل موهوم عکس‌هایی از ماهواره‌های شوروی و عناصر ضدانقلابی درآمیخته می‌شود، دراین‌صورت هم قانع‌کننده‌تر به نظر نمی‌آید. حتی مشکل بتوان گفت که آیا این امر بیشتر از عدم شناخت واقعیت و ناتوانی در تشخیص آنچه که عمداً ازسوی دشمنان اتحاد شوروی و ایران، به‌منظور انداختن جدایی میان دو کشور در اختیار رهبری ایران گذاشته می‌شود، ناشی می‌گردد و یا نتیجة سرهم‌بندی عمدی بی‌بندوبار ادعاهای پوچ و باطل برای ایجاد سوءظن درمورد اتحاد شوروی است. در نامة شما همچنین به مسئلة افغانستان اشاره شده است. روش ما دراین‌مورد به‌کلی معلوم است و جزئیات آن را بهتفصیل تکرار نخواهیم کرد. فقط می‌خواهم یک بار دیگر خاطرنشان سازم که خود مردم افغانستان و دولت آنها مسائل مربوط به امور داخلی افغانستان را می‌توانند حل کنند و حل خواهند کرد، و بجز آنها، هیچ‌کس دیگری این کار را نمی‌تواند بکند و نخواهد کرد. و اما ایران، با اعلام رضایت خود برای انجام مذاکرات با دولت قانونی این کشور پیرامون مسئلة عادی‌کردن مناسبات جمهوری اسلامی ایران و جمهوری دمکراتیک افغانستان، خواهد توانست سهمی از خود در امر رفع تشنج ناشیاز مسائل افغانستان ادا کند. ما جداً معتقدیم که این امر با مصالح اصلی ملل دو کشور و با هدف حفظ صلح و ثبات این حوزة جهان وفق خواهد داد [داشت]. تکرار می‌کنیم، اتحاد شوروی می‌خواهد با جمهوری اسلامی ایران مناسبات خوب و حسن هم‌جواری، مبتنی‌بر اصل احترام به استقلال، حق حاکمیت، تمامیت ارضی و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر داشته باشد. شما نیز در پایان نامة خود بهشکل کلی بر له این امر اظهارنظر کردید. اگر سخنان به‌صورت کارهای مشخصی متجلی شود، این جریان البته فقط مورد حسن استقبال ما قرار خواهد گرفت. و اما دربارة مسائل عملی مناسبات شوروی و ایران، من‌جمله مسئلة تعداد پرسنل مؤسسات مربوطة دو کشور و کنسولگری‌های آنها، باید گفت این مسائل هم‌اکنون مورد بررسی وزارتخانه‌های دو کشور قرار گرفته است و درصورت ابراز حسننیت و تمایل طرفین به یافتن راه‌حل قابل‌قبول می‌تواند کاملاً حل شود.»[۴۲]
منابع و مآخذ روزشمار 1359/06/06
- ↑ روزنامه کیهان، 6/6/1359، ص2.
- ↑ روزنامه کیهان، 6/6/1359، ص2.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 163، 7/6/1359، ص21، رادیو اسرائیل (بخش فارسی)، ساعت 19، 6/6/1359.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 8/6/1359، ص4، خبرنگار جمهوری اسلامی از تهران.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 163، 7/6/1359، صص 1 و 2، خبرگزاری پارس از تهران، 6/6/1359.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 8/6/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس از قصرشیرین.
- ↑ روزنامه کیهان، 8/6/1359، ص2، خبرنگار کیهان از قصرشیرین.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 163، 7/6/1359، صص 1 و 2، خبرگزاری پارس از تهران، 6/6/1359.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 163، 7/6/1359، ص21، رادیو اسرائیل (بخش فارسی)، ساعت 19، 6/6/1359.
- ↑ سند شماره 287218 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان خوزستان (اهواز) به استاندار استان خوزستان، 6/6/1359.
- ↑ سند شماره 43411 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به کلیه واحدها، 6/6/1359.
- ↑ سند شماره 409319 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 13/6/1359، بنا به گزارش لشکر92 زرهی اهواز، 9/6/1359، مستند به گزارش رکن2 ناحیه ژاندارمری.
- ↑ سند شماره 43418 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 6/6/1359.
- ↑ سند شماره 43422 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 6/6/1359.
- ↑ سند شماره 43429 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا (مرکز فرماندهی)، 6/6/1359؛ و ـ سند شماره 409285 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن خبری، مرکز فرماندهی (عملیات سپاه)، 6/6/1359، صص 3 ـ 1، اسناد مناطق کردنشین (کامیاران)، ص83.
- ↑ سند شماره 94585 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت کشور به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 9/6/1359، برابر تلفنگرام 9/6/1359 شهربانی جمهوری اسلامی ایران، اسناد مناطق کردنشین (کامیاران)، ص93؛ و ـ سند شماره 141654 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی غرب، 10/6/1359، اسناد مناطق کردنشین (کامیاران)، ص97.
- ↑ سند شماره 43408 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 6/6/1359، اسناد مناطق کردنشین (کامیاران)، ص87.
- ↑ روزنامه کیهان، 8/6/1359، ص2، به نقل از روابط عمومی ستاد مشترک غرب کشور.
- ↑ سند شماره 34353 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ژاجا (رکن3) مرکز فرماندهی به دفتر ریاستجمهوری (دفتر امور انقلاب)، 6/6/1359.
- ↑ سند شماره 56383 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات کرمانشاهان (مرکز بررسی مناطق ایران) منطقه7 به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 6/5/1359، اسناد مناطق کردنشین (پاوه)، ص192.
- ↑ سند شماره 94548 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (ح ع) به ت ـ ف ـ ژاجا (رکن2)، 22/6/1359، اسناد مناطق کردنشین (سقز)، ص141.
- ↑ سند شماره 42976 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (ح ع) به ت ـ ف ـ نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات ـ مد اطلاعات)، 19/6/1359، اسناد مناطق کردنشین (بانه)، ص207.
- ↑ سند شماره 409285 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 163، 7/6/1359، ص4، خبرگزاری پارس از کرمانشاه.
- ↑ سند شماره 43407 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 6/6/1359، برابر خبر واصله از ستاد عملیات غرب.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 6/6/1359، ص4، خبرنگار جمهوری اسلامی از ارومیه.
- ↑ سند شماره 43365 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا (مد اطلاعات)، 7/6/1359.
- ↑ سند شماره 425511 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 6/6/1359، اسناد مناطق کردنشین (ارومیه)، ص181.
- ↑ سند شماره 43426 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به وزارت نیرو، 6/6/1359.
- ↑ سند شماره 43417 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 6/6/1359.
- ↑ سند شماره 43420 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 6/6/1359، برابر گزارش شهربانی ارومیه.
- ↑ روزنامه کیهان، 6/6/1359، ص2؛ و ـ روزنامه کیهان، 8/6/1359، ص2، هر دو به نقل از خبرنگار کیهان از اهواز.
- ↑ روزنامه کیهان، 8/6/1359، ص2، خبرنگار کیهان از شیراز.
- ↑ روزنامه کیهان، 6/6/1359، ص آخر.
- ↑ روزنامه کیهان، 8/6/1359، ص2، خبرنگار کیهان از اصفهان.
- ↑ روزنامه نامه مردم، ارگان مرکزی حزب توده، مقاله "قطب‌زاده علیه خط امام"، شماره 319، صص 1 و 8.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 9/6/1359، ص12، به نقل از تهران‌تایمز، 6/6/1359.
- ↑ مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، دوره اول، ص556.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 8/6/1359 ص16.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 8/6/1359، ص12، به نقل از خبرگزاری پارس از تهران.
- ↑ سند شماره 94548 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (ح ع) به ت ـ ف ـ ژاجا (رکن2)، 22/6/1359، اسناد مناطق کردنشین (سقز)، ص141.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 163، 7/6/1359، صص 18 و 19، رادیو مسکو (بخش فارسی)، ساعت 15:30، 6/6/1359؛ و ـ روزنامه نامه مردم، ارگان مرکزی حزب توده، شماره 323، 11/6/1359، ص7؛ و ـ روزنامه کیهان، 9/6/1359، ص آخر، به نقل از رادیو مسکو؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 10/6/1359، ص11.