1365.08.22
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.08.22 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بیست و دو آبان |
| تاریخ شمسی | 1365.08.22 |
| تاریخ میلادی | 13 نوامبر 1986 |
| تاریخ قمری | 10 ربیع‌الاول 1407 |
گزارش -964
جلسات بررسي طرح مانور يگان‌هاي عمل‌كننده در عمليات بزرگ آتي و ميزان آمادگي آنها امروز نيز برگزار گرديد و اقدامات دو لشكر41 ثارالله و 19 فجر در اين زمينه مورد بررسي قرارگرفت. بعدازظهر امروز جلسه مشترك قرارگاه‌هاي قدس و نوح با لشكر41 ثارالله و با حضور فرمانده نيروي زميني سپاه برگزار شد. در اين جلسه فرمانده لشكر41 (برادر قاسم سليماني) بيان كرد كه مانور اين لشكر در 4 محور طرح‌ريزي شده‌است كه يك محور آن به عهده سه گردان از نيروهاي غواص است. آموزش گردان‌ها در 4 مرحله (آموزش عمومي و سلاح؛ آموزش تاكتيك و پاك‌سازي به طور تئوري؛ آموزش عملي و مانور از ساحل به ساحل؛ مانور در منطقه‌اي مشابه منطقه عملياتي) صورت مي‌گيرد كه بعضي در مرحله دوم و برخي در مرحله سوم آموزشي هستند. گردان‌هاي غواص هم آموزش‌هاي خوبي ديده‌اند و آموزش خود را در اروند تكميل كرده‌اند، اكثر نيروهاي لشكر نيز كه در عمليات والفجر8 خط‌شكن بوده‌اند نيز حضور دارند. به نوشته راوي قرارگاه مركزي سپاه، گردان‌هاي لشكر41، سرحال و از نظر كمي و كيفي و تركيب نيرو و فرماندهان داراي وضعيت بسيار مناسب هستند. منطقه مأموريت لشكر41 جنوب‌شرقي جزيره ام‌الرصاص است كه نيروهاي شناسايي لشكر تاكنون در زمان جزر شش بار از اروند عبور كرده‌اند و سواحل دشمن در منطقه مأموريت را شناسايي كرده‌اند. البته شناسايي در تنگه (به طرف جزيره ام‌البابي شرقي) به دليل مهتابي بودن هوا هنوز صورت نگرفته‌است. فرمانده لشكر41 بر اين نظر بود كه اگر قرار باشد همه طول خط دشمن شكسته شود، اين كار زمان زيادي طول مي‌كشد لذا براي تسريع در كار عمليات پيشنهاد مي‌كرد كه در جزيره ام‌الرصاص خط دشمن از روبه‌رو شكسته شود، سپس نيروها با نفوذ در منطقه، خط را پاك‌سازي كنند. لشكر41 همچنين براي رسيدن و پياده شدن نيروها در غرب پتروشيمي طرح‌هاي مختلفي داشت، اما مباحث طرح مانور در اين زمينه هنوز ادامه داشت و نتيجه قطعي حاصل نشده‌بود. لشكر41 ثارالله براي شكستن خط در منطقه مأموريت خود 2 گردان پيش‌بيني كرده‌بود. همچنين 3 گردان براي اجراي مرحله اول مأموريت لشكر منظور شده‌بود. فرماندهان گردان‌هاي لشكر به طرح مانور عمليات توجيه شده‌بودند و در اين جلسه كلياتي از اقدامات گردان‌ها و ميزان آمادگي آنها ارائه دادند. فرمانده قرارگاه قدس در اين جلسه با پي بردن به وضعيت مناسب لشكر41 از نظر تعداد گردان‌ها و آمادگي آنها پيشنهاد كرد كه خط حد مأموريت اين لشكر600 تا 700 متر به سمت چپ افزايش يابد و محاسني نيز براي آن برشمرد. البته مقرر شد در جلسات ديگر در اين باره بحث بيشتري صورت گيرد. فرمانده قرارگاه قدس در اين جلسه همچنين استفاده از نوعي مخزن هوا كه مي‌تواند مشكل عبور طولاني از اروند را حل كند و تلاش براي تهيه آن از انگلستان را مطرح ساخت و ابراز اميدواري كرد كه تا قبل از آغاز عمليات تهيه شود.[۱] وضعيت لشكر19 فجر نيز با حضور فرماندهان اين لشكر، مسئولان قرارگاه كربلا و جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه (برادر رحيم صفوي) مورد بررسي قرارگرفت. لشكر19 فجر كه از حدود يك ماه قبل در منطقه عملياتي مستقر شده‌است، آموزش نيروهايش را كامل كرده‌است و فرماندهان گردان‌ها 5 روز قبل به مأموريت خود توجيه شده‌اند. اين لشكر در اولين مرحله عمليات از دو محور در منطقه واگذار شده (از كوت سواري تا ضلع دوم پنج‌ضلعي) وارد عمل خواهد شد. اقدامات شناسايي اين لشكر شروع شده، اما هنوز كامل نشده‌است. فرمانده لشكر19 در اين جلسه همچنين مشكلات و كمبودهاي لشكر از جمله در زمينه مهندسي، توپخانه، بهداري و … را برشمرد كه قرارگاه اطمينان داد تا كمبودهاي اين يگان را تأمين كند. در ادامه جلسه، برادر رحيم صفوي نكاتي را درباره وضعيت كنوني جنگ و عمليات آينده به شرح زير يادآور شد: «جنگ ما به مرحله‌اي رسيده‌است كه بايد در تمامي زمينه‌ها توان خود را افزايش دهيم. جنگ اينجا بسيار پيچيده است. شكستن خط و مانور در اينجا به مراتب سخت‌تر از (منطقه) فاو است. هوشياري دشمن بيشتر شده‌است و براي تكميل اطلاعاتش در تلاش براي اسير گرفتن (از نيروهاي خودي) است … عواملي كه در فاو باعث پيروزي شد در اينجا بايد ده برابر بيشتر رعايت گردد. آخر جنگ فشار بيشتر است لذا فداكاري، ايثار و صبر بيشتري مي‌خواهد. دشمن پيچيده شده‌است، شما هم بايد پيچيده و با دقت بيشتري عمل نماييد. عمليات لشكر فجر در شكستن خط خيلي مشكل است ولي ادامه‌اش بسيار آسان خواهد بود… عمليات لشكر فجر در اين منطقه باعث مي‌شود تا سپاه سوم دشمن از منطقه كوشك جاكن شود.» برادر صفوي توجه لشكر19 را به جناح خود و اهميت آن در ادامه مأموريت لشكر و همچنين آمادگي براي جنگيدن در روز جلب كرد و با توجه به عدم امكان سرازير كردن آب در منطقه آب‌گرفتگي، يادآور شد كه تا هفته آينده نبايد مشكلي در مورد طرح‌ريزي و مانور و واحدهاي پشتيباني داشته‌باشيد و بايد براي جنگيدن در همين وضعيت آماده شويد چون ما نمي‌توانيم آب منطقه آب‌گرفتگي را افزايش دهيم.[۲] قاسم سليماني فرمانده لشكر41 ثارالله، حسين علايي فرمانده قرارگاه نوح، علي فدوي مسئول اطلاعات قرارگاه نوح
گزارش -965
عمليات فتح3 در عمق خاك عراق پنجشنبه شب (22/8/65) آغاز شد. قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) طي اطلاعيه‌اي، اين عمليات را چنين تشريح كرد: «بسمه‌تعالي؛ "قاتلوا هم حتي لا تكون فتنه". امت قهرمان و خداجوي ايران، رزمندگان پرتوان اسلام با آغاز عمليات چريكي فتح3 در منطقه شمال‌غربي كردستان عراق، واقع در عمق 300 كيلومتري زميني و 200 كيلومتري هوايي خاك اين كشور موفق شدند تلفات و ضايعات سنگيني را به نيروهاي صدامي وارد آورند. در اين عمليات متهورانه كه در سه محور زاخو، موصل و دشت اربيل انجام گرفت نيروهاي قرارگاه جنگ‌هاي نامنظم نيروي زميني سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامي و نيروهاي مبارز كُرد بارزاني موفق شدند مقر لشكر38 ارتش بعثي عراق را در منطقه "تلگبر" كه مسئوليت حفاظفت از جاده بين‌المللي و خطوط لوله نفت عراق ـ تركيه را به عهده داشت، منهدم سازند. رزمندگان اسلام در محور زاخو با به محاصره درآوردن اين شهر، به مواضع دشمن در منطقه دره "گل‌اسپي" و ارتفاعات مشرف بر آن يورش برده و جاده ترانزيتي عراق ـ تركيه را مسدود كردند كه درگيري در اين محور همچنان ادامه دارد. نيروهاي اسلام همزمان در يك عمليات نفوذي ديگر به شهر موصل در منطقه "حي‌صدام" مراكز نظامي و دولتي دشمن را مورد حمله قرار داده و تعداد زيادي از آنان را به هلاكت رساندند كه در ميان كشته‌شدگان چند افسر و درجه‌دار عراقي به چشم مي‌خورد. همچنين در محور دشت اربيل رزمندگان اسلام ضمن حمله به پايگاه‌هاي نظامي ارتش بعث عراق موفق شدند 70 تن از مزدوران عراقي را به هلاكت رسانده و يك فروند هلي‌كوپتر توپدار دشمن و تعدادي تانك را منهدم سازند. اين عمليات همچنان ادامه دارد و دشمن بعثي پس از شكست در محورهاي مختلف عملياتي اقدام به بمباران شهر زاخو و روستاهاي اطراف آن نمود كه منجر به كشته يا مجروح شدن تعدادي از مردم بي‌دفاع عراق گرديد. قرارگاه خاتم‌الانبيا مركز عمليات مشترك سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي و ارتش جمهوري‌اسلامي‌ايران» [۳]
گزارش -966
در منطقه عمومي موسيان، گردان "شهادت" از لشكر21 حمزه ارتش، در ساعت 22 تاريخ 21/8/65 براي تصرف قله دوم "ارتفاع 160" ـ كه نسبت به ارتفاعات همجوار سركوب محسوب مي‌شود ـ با پشتيباني آتش سنگين توپخانه اقدام به تك كرد. اين گردان در ساعت 2:30 بامداد 22/8/65 موفق به تصرف ارتفاع مذكور شد. روي اين ارتفاع 9 تن از افراد دشمن مستقر بودند كه 6 تن فرار كردند، 2 تن كشته شدند و 1 تن اسير شد. در ساعت 5:30 دشمن با اجراي آتش اقدام به پاتك كرد كه در پي آن نيروهاي خودي عقب‌نشيني كردند و به مواضع اوليه بازگشتند. در اين تك نيروهاي خودي متحمل 25 مجروح و 3 شهيد شدند.[۴] فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق در اطلاعيه شماره 2438 خود، در گزارشي از تك مذكور، ادعا كرد: «در منطقه عملياتي شرق ميسان، يك گروهان پياده از نيروهاي ايراني، صبح روز جاري (22/8/65) قصد پيشروي به خطوط مقدم نيروهاي عراقي را داشت كه نيروهاي عراقي با سلاح‌هاي مختلف و آتش توپخانه توانستند جلوي پيشروي اين گروهان را گرفته، تعداد زيادي از آنها را كشته و بقيه را فراري دهند. تعدادي مسلسل، موشك‌انداز و تفنگ نيز به غنيمت سپاه چهارم درآمد.»[۵]
گزارش -967
يك قايق گشتي دشمن كه در ساعت 14 امروز قصد نزديك شدن به مواضع رزمندگان اسلام در آب‌هاي خورعبدالله را داشت، هدف آتش توپخانه ساحلي سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي قرارگرفت و به آتش كشيده‌شد.[۶]
گزارش -968
ارتش عراق در ادامه اعلام آماده‌باش‌هاي مكرر به يگان‌هاي خود، در ساعت 9:52 امروز نيز پايگاه هوايي شعيبيه به كليه برج‌هاي ديده‌باني شرق اروندكنار و جزيره مجنون جنوبي اعلام آماده‌باش كامل كرد.[۷]
گزارش -969
آسمان شهر باختران در ساعت 13:40 امروز مورد تجاوز يك هواپيماي عراقي قرارگرفت. به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، هواپيماي دشمن كه با آتش پدافند مواجه شده‌بود، هنگام فرار از باختران، اقدام به شكستن ديوار صوتي كرد. همزمان با اين تجاوز، چند هواپيماي دشمن در نوار مرزي استان باختران و ايلام به پرواز درآمدند.[۸]
گزارش -970
به گزارش سپاه ناحيه باختران، شب هنگام 22/8/65 "هيزشاهو" از حزب منحله دمكرات، همزمان به چندين مقر نيروهاي خودي در منطقه پاوه حمله كرد. در حمله به مقر "تراشه" از 11 تن افراد مقر 4 تن شهيد و بقيه ناپديد شده‌اند كه به احتمال قوي اسير شده‌اند و تمامي سلاح‌ها و مهمات مقر به دست دشمن افتاد. همچنين عناصر حزب دمكرات در تپه شيخان و روستاي شيخان به نيروهاي خودي حمله كردند كه در روستا يك تن شهيد و 4 تن مجروح شدند و يكي از افراد دشمن كشته شد. اين افراد همچنين 4 تن از اهالي روستاي شيخان را با خود بردند. حمله سوم عناصر دمكرات به مقر "تله‌كوي" صورت گرفت كه در جريان درگيري در اين مقر 2 نيروي خودي و چندين نفر از دشمن زخمي شدند. در پي اين حملات، سپاه با بسيج نيروهايش به تعقيب افراد ضدانقلاب پرداخت كه آنها منطقه را ترك كردند و به داخل خاك عراق رفتند.[۹]
گزارش -971
بنا به گزارش سپاه پنجم رمضان، نيروهاي عراقي در روز جاري از سه محور به مقرهاي پيش‌مرگان اتحاديه ميهني و حزب سوسياليست كردستان عراق در اطراف اربيل يورش بردند كه در دو محور با مقاومت نيروهاي اتحاديه روبه‌رو و مجبور به عقب‌نشيني شدند.[۱۰] در همين حال هواپيماهاي دشمن در ساعت 10:20 به مراكز استقرار نيروهاي اتحاديه ميهني كردستان عراق در ياغسمر و مناطق اطراف آن حمله كردند. در اين حمله راكتي به روستاي ياغسمر اصابت كرد كه به دليل تخليه روستا تلفاتي در برنداشت.[۱۱]
گزارش -972
سپاه‌پاسداران باختران گزارش داد: «يك گروه 50 نفري از منافقين از طريق دهلران و قرتپه وارد خاك ايران شده‌اند كه همگي داراي برگ تردد جعلي ميباشند و ده قبضه سلاح جديد در اختيار دارند كه مواد شيميايي را تا مسافت 100 متري شليك مي‌كند. همچنين به گزارش سپاه چهارم حمزه، اخيراً يكي از چته‌هاي حزب دمكرات چهار بمب از شهر چولان عراق وارد شهر بانه كرده‌است كه جهت عبور از برگه تردد تيپ37 جلال طالباني (اتحاديه ميهني) استفاده شده‌است.[۱۲]
گزارش -973
در آستانه هفته بسيج و اعزام گسترده نيروهاي مردمي به منظور تأمين نيروي رزمي مورد نياز براي عمليات سرنوشت‌ساز، نواحي سپاه همدان، كرمان، لرستان و چهارمحالوبختياري ميزان نيرويي كه در اين دوره اعزام كرده و يا اعزام خواهند كرد را اعلام نمودند. سپاه همدان نيروهاي اعزامي از اين ناحيه در اعزام بزرگ را 5000 رزمنده بسيجي اعلام كرد كه در قالب 17 گردان 313 نفره اعزام خواهند شد.[۱۳] سپاه باختران نيز تعداد نيروي اعزامي از باختران در اين اعزام بزرگ را دو برابر سهميه مقرر شده يعني 3500 تن اعلام كرد كه در 12 گردان 300 نفره متشكل شده‌اند.[۱۴] همچنين سپاه ناحيه كرمان نيروهاي اعزامي از اين ناحيه را 10 گردان و در مجموع 2189 نفر اعلام كرد كه به منطقه عملياتي اعزام شدند.[۱۵] همچنين 64 نفر از لرستان[۱۶] و 1200 نفر از ناحيه چهارمحالوبختياري به جبهه‌ها اعزام شدند.[۱۷] در همين حال كاروان كمك‌هاي مردمي استان مازندران در دو نوبت در تاريخ 18/8/65 از غرب مازندران و 22/8/65 از شرق مازندران و جمعاً بالغ بر 256 كاميون و وانت به جبهه‌ها ارسال شد. دومين كاروان به عنوان كاروان وحدت نام‌گذاري شده‌است.[۱۸]
گزارش -974
دبيركل سازمان كنفرانس اسلامي جنگ ايران و عراق را از مهم‌ترين مسائلي برشمرد كه در پنجمين كنفرانس سران كشورهاي اسلامي كه ماه آينده در كويت تشكيل مي‌شود بررسي خواهد شد. شريف‌الدين پيرزاده طي مصاحبه‌اي با روزنامه سعودي الجزيره كه امروز انتشار يافت اعلام كرد كه تماس‌هاي فشرده‌اي با دو طرف درگير صورت خواهدگرفت تا تصميمات كميته حسن‌نيت اسلامي با آنها مطرح گردد كه طي آن از دو طرف خواسته خواهد شد تا به گسترش مستمر جنگ ميان خود پايان دهند. وي افزود كه دادگاه بين‌المللي عدل اسلامي كه توافق‌نامه مربوط به آن طي كنفرانس آينده سران اسلامي اعلام خواهد شد داراي نقشي در تصميمات مربوط به متوقف ساختن خون‌ريزي ميان مسلمانان در اين جنگ خواهد بود. درباره نتايج گردهمآيي كميته حسن‌نيت اسلامي آقاي پيرزاده اظهار داشت: اين كميته در پايان گردهمآيي خود تصميم گرفت كه رهبران اسلامي توجه بيشتري به جنگ ايران و عراق مبذول كنند تا به اين جنگ كه ميان دو كشور مسلمان درگرفته‌است به سرعت پايان داده‌شود. آقاي پيرزاده افزود كه كنفرانس سران در كويت ايستگاه پاياني اين كميته خواهد بود و اين كميته اكنون كوشش‌هاي خود را فشرده‌تر خواهد ساخت تا با مقامات مسئول دو كشور مسلمان تماس بگيرد و عكس‌العمل آنان را دريافت نمايد و نتايج آن را به كنفرانس آينده سران اسلامي تقديم كند. دبيركل سازمان كنفرانس اسلامي اظهار داشت كه حضور مقامات عالي رتبه ايران و عراق در كنفرانس آينده سران اسلامي فرصتي خواهد بود تا صلح تحقق يافته و پاياني باشد بر جنگي كه همه نشانه‌ها دلالت بر اين دارد كه عكس‌العمل‌ها و زيان‌هاي فراواني بر دو كشور برادر و منطقه و امنيت و صلح بين‌المللي وارد خواهد ساخت.[۱۹]
گزارش -975
امريكا و شوروي توافق كرده‌اند كه جنگ ايران و عراق بدون يك طرف پيروز، خاتمه يابد. در ديدار سفيران لبنان و ايران در مسكو با يكديگر، سفير لبنان گفته‌است: «در كميته‌هاي سياسي ـ كه در كنار اجلاس سران دو ابرقدرت تشكيل شده‌است ـ مهم‌ترين مسئله‌اي كه مورد بحث قرارگرفته‌است، جنگ ايران و عراق بوده‌است. از جانب شوروي يولياكف مسئول اداره خاورميانه و از طرف امريكا، سفير اين كشور در مسكو مأمور اين كار بوده‌اند ـ‌كه هر دو يهوديندـ. در اين مذاكرات دو طرف توافق كرده‌اند كه اين جنگ نبايد پيروز داشته‌باشد و با توجه به قدرت ايران، بايستي مانع پيروزي آن شد و هر دو طرف در مورد پايان و توقف جنگ نظرهاي يكساني داشته‌اند.[۲۰]
گزارش -976
در پي حمله عراق به مجتمع پتروشيمي بندر امام‌خميني، وزارت خارجه ژاپن امروز با احضار سفير عراق در توكيو، در مورد اقدام به بمباران اين مجتمع اعتراض كرد. مقام وزارت امورخارجه ژاپن به سفير عراق در آن كشور گفت: حمله به يك پروژه مهم ژاپن در ايران اقدامي تأسف‌بار است و ديگر نبايد تكرار گردد. رويتر كه اين گزارش را مخابره كرده‌است به نقل از سفير عراق در توكيو آورده‌است كه وي هدف اين حمله را در راستاي حملات عراق به تأسيسات اقتصادي ايران براي كشاندن اين كشور به پاي ميز مذاكرات صلح توصيف كرد و اعلام كرد كه هدف اين حمله به هيچ وجه تيره ساختن روابط ژاپن و عراق نبوده‌است.[۲۱]
گزارش -977
شوراي سياسي دولت صبح امروز تشكيل جلسه داد. در پايان اين جلسه مهندس ميرحسين موسوي نخست‌وزير درباره جنجالي كه رسانه‌هاي غربي درباره مسئله گروگان‌ها و مسئله خريد اسلحه راه انداخته‌اند، گفت: «امريكا دچار انفعال است ما بارها اعلام كرده‌ايم كه آنچه تروريسم سازمان‌يافته و دولتي ناميده مي‌شود مربوط به دولت امريكا است و ما هميشه در مقابل سياست‌هاي تروريستي امريكا خواهيم ايستاد و تا هنگامي كه ما ارزش‌هاي اسلامي خود را حفظ كرده‌ايم امريكا با ويژگي‌هاي خود همچنان براي ما شيطان بزرگ خواهد بود. شعار مرگ بر امريكا يك شعار استراتژيك براي انقلاب اسلامي است.» وي افزود: «البته همان‌طوري كه رياست محترم مجلس نيز در نمازجمعه اعلام كرده‌اند شايد نيروهايي در لبنان باشند كه شناخت ما را در برخي از موارد بپذيرند و شايد هم نپذيرند در هر حال تا امريكا به اقداماتي چون ضبط غيرقانوني كالاهاي نظامي ادامه مي‌دهد كسي نبايد از ما انتظار داشته‌باشد در مواردي چون موضوع گروگان‌هاي امريكايي شفاعت كنيم.»[۲۲]
گزارش -978
آقاي سعيد رجايي‌خراساني نماينده جمهوري‌اسلامي ايران در سازمان‌ملل درباره تمايل امريكا به برقراري رابطه با ايران، در يك مصاحبه مطبوعاتي گفت كه به خاطر گسترش همكاري روسيه و اروپا با ايران از يك سو و احتمال پيروزي قريب‌الوقع جمهوري‌اسلامي ايران از سوي ديگر، دولت امريكا تصميم گرفت كه با دولت ايران رابطه برقرار كند و نماينده‌اي به ايران بفرستد كه مقامات ايران از پذيرش او خودداري كردند. افشاي اين جريان به وسيله ايران، امريكا را در شرايط بسيار ناجوري قرار داد و كاملاً روشن بود كه براي كاهش فشار افكار عمومي، امريكا سعي مي‌كند صحنه‌اي بيافريند تا بخشي از اين فشار را به جمهوري‌اسلامي ايران منتقل كند، لذا مسئله اسرائيل و معامله اسلحه با رژيم اشغالگر قدس را مطرح كرد. رجايي خراساني افزود كه اين اتهامات كاملاً بي‌اساس و عاري از حقيقت است و حقيقت اين است كه قسمت عمده اختلافات جمهوري‌اسلامي ايران با امريكا ناشي از حمايت امريكا از رژيم غاصب قدس مي‌شود و علت شكست سياست‌هاي امريكا در خاورميانه نيز ناشي از همين است. وي اضافه كرد: اقلام نظامي كه ايران در زمان شاه از امريكا خريداري كرد و يا مطالباتي كه ايران از آن كشور يا فرانسه دارد هيچ‌گونه ارتباطي با مسئله گروگان‌گيري در لبنان ندارد و وصول آن تعهدات را حق قانوني خود مي‌دانيم. شرايط آزادسازي گروگان‌ها نه از سوي ما تعيين شده و نه با ما ارتباطي دارد و در صورتي كه امريكا تعهدات خود به ما را بازپرداخت كند، قدمي مثبت در راه پايان دادن به مواضع خصمانه امريكا نسبت به مسلمانان منطقه و انقلاب اسلامي تلقي مي‌شود و در نتيجه از احساسات ضدامريكايي مردم مي‌كاهد و حل مشكلات امريكا در لبنان نيز آسان‌تر مي‌گردد. آقاي رجايي‌خراساني در بخش پاسخ به سؤالات خبرنگاران در مورد اين‌كه آيا ايران در مقابل آزادي گروگان‌ها از امريكا اسلحه دريافت كرده‌است، اظهار داشت كه اين دو مسئله از هم جداست و ما در زمان شاه خريدهايي از امريكا كرده‌ايم كه امريكا هنوز به ما تحويل نداده‌است و اين تقاضاي قانوني ماست كه اسلحه‌ها را بخواهيم. مسئله گروگان‌ها، مسئله مردم لبنان است و ما نفوذي نسبي در لبنان داريم و زماني براي همكاري آماده‌ايم كه امريكا ثابت كند سياست خود را نسبت به منطقه و مسلمانان عوض كرده‌است. در جواب اين سؤال كه آيا جمهوري‌اسلامي ايران از اسرائيل اسلحه دريافت كرده‌است رجايي‌خراساني گفت كه مشكل منطقه وجود غده سرطاني صهيونيسم است و ما قاطعانه هرگونه معامله اسلحه با اسرائيل را رد مي‌كنيم. رجايي‌خراساني افزود كه چندي قبل يكي از هواپيماهاي حامل سلاح كه عازم ايران بود و از طريق دلالان بين‌المللي خريداري شده‌بود به ايران اطلاع دادند كه در ميان آن سلاح‌ها، اسلحه اسرائيلي نيز وجود دارد و هواپيما نزديك به مرز هوايي ايران است. مقامات جمهوري‌اسلامي پاسخ دادند كه چنانچه اين هواپيماي حامل سلاح‌هاي اسرائيلي به فضاي ايران نزديك شود، نيروي هوايي جمهوري‌اسلامي ايران آن را سرنگون مي‌كند. رجايي‌خراساني در مورد اين سؤال كه چه اسنادي دال بر سفر مك‌فارلين به ايران وجود دارد گفت كه فتوكپي گذرنامه ايرلندي و نوار مذاكرات آنها با مقامات كاخ سفيد در اختيار مقامات جمهوري‌اسلامي ايران است و در صورت لزوم علني مي‌شود. در اين باره كه اگر مك‌فارلين بدون نظر مقامات ايران به اين كشور آمده‌بود پس چرا پنج روز در ايران نگاه داشته‌شد، رجايي‌خراساني پاسخ داد كه در اين مدت آنها تحت بازجويي بودند و بعد از اين‌كه مقامات جمهوري‌اسلامي از اهداف آنها آگاه شدند آنان را اخراج كردند. وي افزود كه امريكا از طرق مختلف از جمله از طريق نخست‌وزير ژاپن سعي كرد كه با ما مصالحه كند و سفرهاي مك‌فارلين به ايران نيز يكي از بهترين نمونه‌هاست.[۲۳]
گزارش -979
مصاحبه مطبوعاتي نماينده جمهوري‌اسلامي ايران در سازمان‌ملل بازتاب گسترده‌اي در رسانه‌هاي جهان از جمله راديو لندن، راديو امريكا، راديو تلويزيون و مطبوعات آلمان و خبرگزاري‌ها داشت و هر يك با نقل قسمت‌هايي از اين مصاحبه بعضاً به تفسير آن پرداختند. راديو امريكا گفت: «سفير ايران در سازمان‌ملل اذعان كرد كه ايران تجهيزات و تسليحات نظامي ساخت امريكا دريافت كرده‌است. وي انكار كرد كه دريافت اسلحه در مقابل كوشش براي آزادي گروگان‌ها بوده‌است. وي همچنين تكذيب كرد كه اسرائيل وسيله انتقال تسليحات نظامي امريكا به ايران بوده‌است.»[۲۴] يونايتدپرس نيز از نماينده ايران در سازمان‌ملل چنين نقل كرد كه خيلي محتمل است كه بر اثر كوشش‌هاي ايران گروگان‌هاي امريكايي بيشتري در لبنان آزاد شوند، اما اخطار كرد كه مقامات امريكا بايد از ناميدن ايران به عنوان يك كشور تروريست خودداري كنند.[۲۵] تلويزيون آلمان نيز به نقل از وي گفت كه ايران در قبال آزادي گروگان‌ها، از امريكا سلاح دريافت نكرده، بلكه فقط سلاح‌هاي خريداري شده در زمان شاه معدوم را پس گرفته‌است. روزنامه‌هاي آلماني نيز در گزارش‌هاي خود ادعا كرده‌اند كه در يك مسير دريايي بين ايران و دانمارك تاكنون بيش از 60 كشتي دانماركي به ايران اسلحه حمل كرده‌اند.[۲۶]
گزارش -980
سرانجام ريگان رئيس‌جمهوري امريكا پس از ده روز از افشاي سفر يك هيئت امريكايي به ايران، پنجشنبه شب (22/8/65) در يك نطق تلويزيوني درباره ارتباط با ايران، ارسال اسلحه به ايران، گروگان‌هاي امريكايي در لبنان، اهميت ژئوپلتيك ايران، جنگ ايران و عراق، سخناني ايراد كرد و از اقدامات خود در اين زمينه، دفاع كرد. ريگان در سخن‌راني خود گفت: «در اين زمان من مي‌خواهم تا با شما درباره يك موضوع شديداً حساس و عميقاً مهم سياست خارجي صحبت كنم. اكنون هجده ماه است كه ما يك ابتكار سياسي محرمانه در ارتباط با ايران را در جريان داريم. اين ابتكار به خاطر ساده‌ترين و بهترين دلايل در جريان قرارگرفت.» وي دلايل مذكور را تجديد روابط با كشور ايران، تحقق خاتمه شرافت‌مندانه جنگ شش ساله بين ايران و عراق، محو كردن تروريسم دولتي و خرابكاري، تأثير در امر بازگشت تمامي گروگان‌ها از لبنان دانست و گفت: «بدون همكاري ايران ما قادر به خاتمه بخشيدن به جنگ خليج‌فارس نيستيم و بدون رضايت ايران امكان برقراري يك صلح بادوام در خاورميانه وجود ندارد.» وي در ادامه گفت: «اين اتهام مطرح شده‌است كه ايالات متحده تسليحاتي را به عنوان "باج‌سبيل" براي آزادي گروگان‌هاي امريكايي در لبنان، به ايران ارسال كرده و اين‌كه ايالات متحده اعتبار متحدان خود را از بين برده و مخفيانه سياست امريكا عليه هرگونه معامله‌اي با تروريست‌ها را نقض كرده‌است … ايالات متحده امتيازي به كساني كه گروگان‌هاي ما را در لبنان نگه‌داري مي‌كنند نداده‌است و اين كار را نيز نخواهد كرد. ايالات متحده اقدام به ارسال كشتي‌ها يا هواپيماهاي پر از اسلحه در قبال آزادي گروگان‌ها نكرده و نخواهد كرد و گزارش‌هاي مربوط به استفاده از كشتي‌هاي دانماركي براي حمل تجهيزات امريكايي به ايران و استفاده از كشتي‌ها و بنادر اسپانيايي براي حمل مخفيانه تجهيزات امريكايي و استفاه از بنادر ايتاليايي براي ارسال لوازم يدكي و تسليحات براي هواپيماهاي جنگنده. تمامي اين گزارش‌ها كاملاً تحريك‌كننده است و تا جايي كه به ما مربوط مي‌شود هيچ يك از اين گزارش‌ها حقيقت ندارد.» ريگان افزود: «در جريان مذاكرات محرمانه‌اي كه ما داشتيم، من اجازه انتقال مقدار كوچكي از تسليحات دفاعي و قطعات يدكي براي سيستم دفاعي ايران را دادم. هدف من متقاعد كردن تهران به اين بود كه مقامات مذاكره‌كننده امريكايي با اجازه من عمل مي‌كنند و هدف اين بود تا به ايران علامت دهيم كه ايالات متحده آماده است تا خصومت بين ما (امريكا و ايران) جاي خود را به يك روابط و مناسبات جديد بدهد. اين تحويل اندك تسليحات در مجموع مي‌تواند در يك فروند هواپيماي باري جاي بگيرد و تمامي اين تسليحات در مجموع نمي‌تواند تأثيري بر نتيجه جنگ شش ساله بين ايران و عراق داشته‌باشد و همچنين نمي‌تواند به هيچ‌وجه در تعادل نظامي بين دو طرف تأثيري داشته‌باشد. در همان حال كه ما اين ابتكار را مدنظر قرار داديم، روشن ساختيم كه ايران مي‌بايست با تمامي اشكال تروريسم بين‌المللي به عنوان شرطي در پيشرفت روابط ما مخالفت كند. ما اشاره كرديم كه مهم‌ترين قدمي كه ايران مي‌تواند بردارد، استفاده از نفوذ خود در لبنان براي تأمين آزادي تمامي گروگان‌هايي است كه در آنجا نگه‌داري مي‌شوند. پيشرفت‌هايي قبلاً به دست آمده‌بود. از زماني كه دولت امريكا با ايران در تماس قرارگرفته‌است هيچ‌گونه شواهدي دال بر اين‌كه دولت ايران در اقدامات تروريستي عليه امريكا همدستي كرده‌باشد، وجود ندارد. گروگان‌ها به كشور بازگشته‌اند و ما از تلاش‌هايي كه دولت ايران در گذشته اتخاذ كرده و در حال حاضر مدنظر قرار مي‌دهد، استقبال مي‌كنيم.» وي سپس به اهميت ژئوپلتيك ايران براي امريكا اشاره كرد و گفت: «هرگونه رابطه‌اي با ايران براي ايالات متحده داراي اهميت است زيرا ايران در قسمتي از پر اهميت‌ترين منطقه جغرافيايي جهان قرار دارد. اين كشور بين شوروي و نزديك به آب‌هاي گرم اقيانوس هند واقع گرديده‌است. همچنين منابع نفتي ايران براي سلامت درازمدت اقتصاد جهان حائز اهميت است. به اين دلايل اين به نفع ماست تا در پي تحولاتي در داخل ايران باشيم كه ممكن است اميدهايي را از يك روابط بهبود يافته، مطرح سازد.» ريگان افزود: «در واقع ما اختلافات شديد و پايايي داريم كه اكنون نيز وجود دارد. در قلب درگيري و اختلافات ما، عهده‌داري مسئوليت تروريسم بين‌المللي از سوي ايران قرار دارد. سياست ايران به نفي تمامي نفوذ غرب در خاورميانه متمركز گرديده‌است. ما قادر به چشم پوشيدن از اين واقعيت نيستيم، چرا كه منافع ما در خاورميانه حياتي هستند. در همين حال ما در پي دست‌يابي به قلمرو و يا موضع خاصي در ايران نيستيم. انقلاب ايران يك واقعيت تاريخي است، اما نيازي نيست كه بين منافع پايه‌اي ملي ايران و امريكا يك منازعه و مغايرت دائمي وجود داشته‌باشد.» وي سپس با اشاره به عدم موفقيت تمامي كوشش‌ها براي ايجاد رابطه با ايران گفت: «با داشتن چنين تاريخچه‌اي در ذهن خود بود كه ما سال گذشته هنگامي كه نسبت به امكان تثبيت يك سري مذاكرات مستقيم با مقامات ايران مطلع شديم، آن را قبول كرديم … مذاكرات ما در بهار سال جاري ادامه يافت و اين تداوم مبتني‌بر پيشرفتي بود كه ما احساس كرديم به دست آمده‌است. ما در صدد ارتقا سطح سياسي تماس‌ها برآمديم. ديداري در تهران ترتيب يافت. در آن زمان من از مشاور امنيتي سابق خود رابرت مك‌فارلين خواستم تا ديدار محرمانه‌اي را از ايران به عمل آورد و به وي دستورات روشني دادم. از او خواستم تا براي باز كردن باب مذاكرات و اعتراضات موارد مخالفت اساسي ما را روشن و تصريح سازند. مذاكرات چهار روزه در يك چارچوب غيرنظامي برگزار گرديد و با پرسنل امريكايي بدرفتاري نشد. از آن زمان مذاكرات ادامه يافته‌است و قدم به قدم پيشرفت‌هايي حاصل گرديده‌است. اجازه بدهيد تكرار كنم، منافع ما به طور روشني از طريق باز كردن باب مذاكرات با ايران و بدين ترتيب كمك به خاتمه جنگ ايران و عراق تأمين مي‌گردد. اين جنگ براي بيش از شش سال بدون هيچ‌گونه دورنمايي از يك حل و فصل مذاكره‌اي ادامه يافته‌است. قتل و كشتار در ميان افراد دو طرف بسيار زياد است و عواقب وخيم اقتصادي و سياسي آن براي اين منطقه حياتي خاورميانه رو به رشد مي‌باشد. ما خواستار آن شديم كه در رابطه با اين درگيري بي‌معنا، با دو طرف تماس‌هايي برقرار نماييم و بدين ترتيب قادر به كمك به برقراري آتش‌بس و نهايتاً حل و فصل جنگ شويم. ما خواهان آن بوده‌ايم كه از طريق كار كردن با دو طرف و ديگر كشورهاي ذي‌نفع حالت بي‌طرفي را حفظ كرده و از گسترش جنگ، جلوگيري كنيم. اين وظيفه حساس متضمن ريسك بزرگي براي دست‌اندركاران آن بوده‌است. بدون شك اگر اين ماجرا قبلاً فاش شده‌بود، هرگز نمي‌توانستيم اين مذاكره را آغاز كنيم، يا ادامه دهيم. اما با توجه به تبليغات هفته گذشته اين ابتكارعمل امروز به طور كامل در معرض خطر قرارگرفته‌است در حالي كه در تاريخ گذشته ما موارد بسياري از اين نوع ديپلماسي پنهان از جمله در مورد چين وجود داشته‌است.» ريگان در ادامه اضافه كرد: «يك اتهام ديگر اين است كه ما در جنگ خليج به سمت ايران چرخش نموده‌ايم. اين نيز موضوعي بي‌اساس است، به طور مستمر بحران‌آفريني از سوي دو طرف را محكوم كرده‌ايم. ما به طور مستمر در پي حل و فصل جنگ از طريق مذاكره كه متضمن تماميت ارضي دو طرف باشد، هستيم. تلاش اخير نسبت به دولت ايران يك تغيير موضع به سمت حمايت از يك طرف نبوده‌است، بلكه يك ابتكارعمل سياسي براي دست‌يابي به درجه‌اي از نفوذ و راه‌يابي در ايران و نيز عراق و نيز تحقق خاتمه آبرومندانه جنگ خونين بوده‌است. اين به نفع تمام جناح‌ها در منطقه خليج است كه اين جنگ حتي‌الامكان هرچه زودتر خاتمه يابد. به طور خلاصه دولت امريكا يك سياست محكم دائر بر تسليم نشدن در مقابل خواست‌هاي تروريست‌ها را داراست. اين سياست عدم امتياز دهي علي‌رغم تمام شايعات و اخبار دروغ درباره ارائه اسلحه در برابر آزادي گروگان‌ها و نيز عدم باج‌دهي، كماكان به قوت خود باقي است.[۲۷] ( ضميمه دارد).
گزارش -981
موضوع سفر هيئت امريكايي به ايران، با گذشت ده روز از افشاي آن، همچنان از مهم‌ترين مسائلي است كه رسانه‌هاي خبري درباره آن به گزارش و تفسير پرداخته‌اند. مجله لبناني "الشراع" ـ كه طرف‌دار سوريه است و نخستين بار گزارش ديدار "مك‌فارلين" و ارسال اسلحه به ايران را منتشر كرد ـ در شماره امروز خود نوشت: «مك‌فارلين نماينده امريكا امسال دوبار (ماه‌هاي اوت و سپتامبر) براي پيشنهاد تحويل اسلحه به تهران رفته‌است و ايراني‌ها با آزادي يكي از گروگان‌هاي امريكايي در لبنان، به وي پاسخ داده‌اند.» اين مجله به نقل از منابع نزديك به آيت‌الله منتظري نوشتهاست كه مك‌فارلين در دومين سفر خود پنج روز در تهران ماند تا امكان دهد قطعات يدكي ارسال شده از طرف امريكا مورد آزمايش قرارگيرد. الشراع اضافه كرده‌است كه ايراني‌ها فوراً به پيشنهاد تحويل اسلحه از طرف امريكا پاسخ دادند و يكي از گروگان‌هاي امريكايي به نام ديويد جاكوبسن در بيروت آزاد شد. خبرگزاري كويت نيز گزارش داد: «افشاي خبر سفر مك‌فارلين به تهران و ارسال سلاح به اين كشور نشان مي‌دهد كه واينبرگر وزير جنگ امريكا آخرين فرد در دولت آن كشور است كه از قضايا مطلع مي‌شود … فاش شدن اخبار تلاش‌هاي امريكا براي برقراري رابطه با ايران تعداد زيادي از رهبران مجالس نمايندگان و سناي اين كشور را در تعجب فرو برده‌است … اين اخبار همچنين مانند آب سردي بر روي مواضع سخت جورج‌شولتز وزير خارجه امريكا داير بر مبارزه بي‌امان با تروريسم بوده‌است.»[۲۸] شوروي كه سخت نگران نزديكي ايران با امريكاست، با تفسيرهاي مختلفي كه از رسانه‌هايش منتشر مي‌كند، به اين جريان مي‌تازد. راديو مسكو در اين باره گفت: «واشنگتن اميدوار است به كمك افسانه گروگان‌ها، ارسال سلاح امريكايي به ايران را توجيه كند و اين در حالي است كه اين محمولات در وهله نخست به ادامه جنگ ايران و عراق كمك مي‌كند. در نتيجه بايد گفت كه ادعاهايي مبني‌بر آن‌كه امريكا در اين جنگ بي‌طرف است چيزي جز يك مانور فريب‌كارانه نيست، البته مانوري كه كمتر كسي را مي‌تواند فريب دهد.»[۲۹]
گزارش -982
خبرنگار روزنامه كيهان در گزارشي از نيويورك ديدگاه‌هاي برخي سياستمداران امريكايي را درباره ارتباط امريكا با ايران درج كرد: «كيسينجر در مصاحبه‌اي گفت: "من از بهبود روابط با ايران به عنوان يك حركت استراتژيك قدرداني مي‌كنم، زيرا ايران بزرگ‌ترين و پيشرفته‌ترين كشور منطقه است و بايد يك دوست بي‌طرف امريكا گردد، در جايي كه ايران داراي مرز طولاني با شوروي است و ما از آن دور هستيم. لذا با بخشي از حركت اخير موافقم و فكر مي‌كنم اين مسئله باعث شده‌است ريگان اين سياست را اتخاذ كند. وي افزود معامله براي گروگان‌ها، زمينه گروگان‌گيري بعدي را فراهم مي‌كند و معامله اسلحه در جنگ كه منجر به پيروزي ايران گردد، مخالف منافع ملي امريكاست". كمپ (يكي از اعضاي سابق شوراي امنيت ملي امريكا) ضمن حمايت از تلاش كابينه ريگان براي نزديكي به ايران، گفت: "در تصويري بزرگ‌تر امريكا بايد با ايران تماس مي‌داشت و اين عمل خوبي است. نه تنها بايد از اين حركت حمايت كرد، بلكه فكر مي‌كنم عراقي‌ها نيز با آن موافق هستند، چون اين رابطه به خاتمه جنگ منجر مي‌شود … اما در اين مورد خاص، كابينه نه در اهداف استراتژيك خود، بلكه در تاكتيك دچار سردرگمي شده‌است." رابين (متخصص امور خاورميانه و ايران و استاد دانشگاه) گفت: "امريكا در ايران منافع استراتژيك دارد و بايد درها را باز نگه داشت … امريكا بايد نگران توسعه روابط ايران و روسيه يا بي‌ثباتي در آن باشد." سناتور گلدواتر (از دست‌راستي‌هاي كنگره امريكا) در مصاحبه خود به معاوضه سلاح در برابر آزادي گروگان‌ها به شدت حمله كرد و گفت اين سياست حيثيت جهاني امريكا را لكه‌دار كرده‌است."» خبرنگار كيهان در پايان گزارش خود آورده‌است: «آنچه از فضاي نشريات و مواضع مطرح شده قابل درك است، اين‌كه اكثر نظردهندگان با داشتن رابطه استراتژيك با ايران موافق هستند ولي نسبت به تاكتيك اتخاذ شده انتقاد دارند. آنها معاوضه اسلحه در برابر گروگان را مغاير سياست ضدتروريستي مي‌دانند و از آنجا كه كابينه ريگان سال‌ها ايران را متهم به تروريسم مي‌كرد، اكنون ريگان در توجيه بهانه نزديك شدن به ايران دچار سردرگمي شده‌است.»[۳۰]
گزارش -983
مسئولان وزارت خارجه امريكا خاطرنشان كردند كه ايران و امريكا نزديك است درباره آزاد كردن حدود پانصد ميليون دلار دارايي ايران كه از سال 1981 توسط سازمان "اندوخته فدرال نيويورك" ضبط شده‌است به توافق برسند.[۳۱] ديوان ويژه رسيدگي به دعاوي ايران و امريكا در لاهه در ماه اوت گذشته به هر دو كشور فرصت داد تا روز بيستم دسامبر (29 آذر) درباره شرايط استرداد پول‌ها گفت‌وگوهايي انجام دهند. ردمن سخن‌گوي وزارت امورخارجه امريكا گفت: پول‌هايي كه نزد بانك مركزي امريكا است پول‌هايي است كه پس از بازپرداخت سه‌هزار و پانصد ميليون دلار بدهي‌هاي ايران به بانك‌هاي امريكايي باقيمانده‌است. وي افزود: مذاكرات جاري با اقدامات دولت امريكا براي رهايي گروگان‌هاي اسير در لبنان ارتباطي ندارد.[۳۲] راديو اسرائيل در بخش خبري خود در اين باره گفت: حكومت اسلامي ايران هم‌اكنون با امريكا مشغول مذاكره است تا يك سپرده پانصد ميليون دلاري را كه در بانك فدرال نيويورك مسدود مي‌باشد، بازپس بگيرد.[۳۳]
گزارش -984
بنا به گزارش برخي منابع سياسي به نقل از فرمانده نيروهاي مخصوص سوريه (علي‌حيدر)، "سوريه نيروهاي زيادي را در مرزهاي سوريه و عراق در قسمت مرزي منطقه موصل متمركز نموده‌است كه به محض تغيير اوضاع حكومتي در داخل عراق چه به صورت كشته شدن صدام و يا برافتادن او به واسطه كودتا و يا تصرف بصره توسط جمهوري‌اسلامي و مغشوش شدن اوضاع در داخل عراق، نيروهاي خود را وارد اين كشور نمايد و قسمت‌هاي شمال غربي عراق را تصرف كند."[۳۴]
گزارش -985
حدود پنج‌هزار نظامي انگليسي از نيروهاي سه‌گانه به زودي در مانورهاي سلطان‌نشين عمان شركت خواهند كرد. خبرگزاري فرانسه ضمن اعلام اين خبر به نقل از وزارت دفاع انگليس گزارش داد اين مانورها به آزمايش توانايي انگلستان براي مداخله در هر منطقه‌اي از جهان در صورت بحران، اختصاص دارد. اين مانور از 25 آبان تا 19 آذر سال جاري با شركت نيروهاي مسلح سلطان‌نشين عمان ادامه خواهد يافت. يك سخن‌گوي وزات دفاع انگلستان خاطرنشان كرد كه اين مانورها با مناقشه ايران و عراق ارتباطي ندارد.[۳۵] ضميمه گزارش شماره 980: بازتاب اعترافات رئيس‌جمهور امريكا درباره اعزام يك هيئت امريكايي به ايران در پي سخنان ريگان درباره اعزام يك هيئت امريكايي به ايران و … كه 10 روز پس از افشاي اين ماجرا صورت گرفت و در آن به توجيه اقدامات خود و دفاع از آن پرداخت، شخصيت‌هاي داخلي و خارجي و رسانه‌هاي عمومي به اظهارنظر در اين زمينه پرداختند كه در اينجا به خلاصه‌اي از آن اشاره مي‌شود. آيت‌الله خامنه‌اي در نمازجمعه تهران در اين باره اظهار داشت: «موج سؤالات و اعتراضات از سوي محافل مختلف عليه امريكا به حدي رسيده‌بود كه رئيس‌جمهوري امريكا را وادار به بيان اظهاراتي كرد كه خود سؤالات بيشتري را ايجاد كرده‌است … هم‌پيمانان امريكا و دوستان ريگان نيز به احمقانه بودن اين تلاش پي‌برده‌اند … گرچه اظهارات وي حاوي چند نكته درست است، اما اكثر آن دروغ‌هايي است كه دستگاه حاكمه امريكا براي توجيه عمل خود ابراز داشته‌است … ريگان در نطق خود گفته‌است كه اين روابط از 18 ماه پيش آغاز شده‌است و از آنجايي كه ايران قدرت بزرگي در منطقه است و نقش مهمي در خاورميانه دارد، ما خواستار تماس و مذاكره با آنها هستيم … تماس امريكا با مقامات ايراني در 18 ماه گذشته به هيچ وجه صحت ندارد و شايد آنها مذاكره با دلال‌هاي اسلحه را تماس با مقامات ايران قلمداد مي‌كنند.» امام‌جمعه تهران در ادامه افزود: «البته دستگاه رياست‌جمهوري امريكا بسيار ابا دارند كه اعتراف كنند ما براي آزادي گروگان‌ها به ايران باج‌سبيل داده‌ايم و ما هم مدعي گرفتن اين باج‌سبيل نيستيم، اما اين نكته روشن است كه شما براي فرار از خفت و خواري در منطقه حاضر به هرگونه اقدامي هستيد … تلاش امريكا براي نزديك شدن به ايران از اقداماتي است كه امريكا مجبور به آن شده‌است، چرا كه آنها بسيار مايلند كه با شروع مذاكرات، فرياد حق‌طلبانه ملتي را خاموش كنند … ريگان گفته‌است يكي از هدف‌هاي ما در اين تلاش‌ها قطع جنگ ايران و عراق بود كه اين نيز از دروغ‌هاي ديگري است كه ريگان به دنيا گفته‌است، چرا كه شما خود با تحريك عراق و كمك به رژيم بعث اين رژيم را به تجاوز به ايران ترغيب كرديد. حالا كه جمهوري‌اسلامي ايران نشان داده‌است كه حق خود را خواهدگرفت و متجاوز را عقب زده‌است، شما مايليد ايران را به صلح و آتش‌بس راضي كنيد. من در اينجا از طرف امام و شما امت حزب‌الله اعلام مي‌كنم كه اين جنگ جز با پيروزي رزمندگان ما پايان نخواهد يافت.» آيت‌الله خامنه‌اي با اشاره به تجاوز امريكا به ليبي و بمباران شهرهاي اين كشور، گفت: «در حالي كه تروريسم دولتي مظهرش امريكاست، شما چطور مي‌توانيد عامل فرونشاندن تروريسم باشيد؟» وي با اشاره به بلوكه كردن سلاح‌ها و اموال ايران در امريكا، گفت: «اگر شما مي‌خواهيد حسن‌نيت خود را نشان دهيد، طلب‌هاي ما را بدهيد و بدانيد با سفر مك‌فارلين به تهران شما نمي‌توانيد كاري صورت دهيد.»[۳۶] نخست‌وزير نيز در اين زمينه به خبرنگاران گفت: «جمهوري‌اسلامي نمي‌تواند پلي براي حفظ منافع امريكا در منطقه و جهان اسلام باشد و ما عليه منافع امريكا مي‌جنگيم … ريگان درصدد توجيه سياست‌هاي منافقانه خود بوده و ما درك مي‌كنيم كه او مشكلات زيادي در داخل امريكا دارد. البته در سخنان وي ما به سند مهمي دست يافتيم و آن اعتراف امريكا مبني‌بر عظمت انقلاب‌اسلامي و آثار گسترده آن در سطح جهان است … ما هيچ نوع رابطه‌اي نمي‌توانيم با امريكا داشته‌باشيم، امريكايي كه ماهيتش با جنايت‌كاري، ترور و وحشت و سركوب عجين شده‌است.» نخست‌وزير نطق ريگان را عكس‌العملي براي جلوگيري از گسترش فشار به حيثيت دولت امريكا از سوي متحدان و ايادي آن كشور دانست و افزود: «استكبار جهاني اگر به طور مستقيم موفق به لطمه وارد آوردن به انقلاب نگردد سعي مي‌كند حداقل رابطه‌اي به منظور حفظ منافع خود برقرار نمايد و اين همان چيزي است كه ما نمي‌توانيم آن را بپذيريم.» [۳۷] سرمقاله روزنامه كيهان نيز در اين باره چنين نوشتهاست: «رئيس‌جمهور امريكا در پي‌آمد سفر پنهاني فرستاده ويژه‌اش به ايران اظهار داشته‌است: "انقلاب ايران يك واقعيت تاريخي است، اما نيازي نيست كه بين منافع پايه‌اي ملي ايران و امريكا يك مغايرت دائمي وجود داشته‌باشد." وي در تداوم همين برداشت خود كوشيد تا اهميت برقراري نوعي رابطه و يا حتي تماس را با ايران تا سطح حياتي‌ترين منافع امريكا بالا ببرد. از اين رو بي‌پروا گفت: "منافع ما به طور روشني از طريق باز كردن باب مذاكرات با ايران و بدين ترتيب كمك به خاتمه جنگ ايران و عراق تأمين مي‌گردد." در حقيقت ريگان با اين سخنان استراتژي جديد امريكا را براي مقابله با انقلاب اسلامي اعلام داشت. اين استراتژي روشن مي‌كند كه عاجل‌ترين تلاش امپرياليسم امريكا براي خدشه‌دار كردن حيثيت انقلاب و كنترل امواج گسترش يابنده آن، پيشي‌گرفتن ديپلماسي مذاكره و فراهم آوردن ابراز لازم براي آن است … دولت امريكا تصميم گرفته‌است با زدن مهر "تماس"، "مذاكره" و توافق" آن هم با شكل پنهاني و "سري"اش دامن انقلاب و هفت سال دفاع مقدس را آلوده سازد و شائبه اين ادعاي خويش را به نوعي ايجاد كند كه هيچ انقلابي را از نياز و مذاكره و تفاهم با استكبار جهاني گريزي نيست و فرجام هر مبارزه و تلاش قهرآميزي جز مسالمت و گفت‌وگو نخواهد بود …[۳۸] نماينده جمهوري‌اسلامي ايران در سازمان‌ملل، آقاي رجايي‌خراساني، طي مصاحبه‌اي با شبكه "اي.بي.سي" امريكا در مورد سخنان ريگان گفت: «اين يك بيانيه اميدواركننده و تا حدودي سازنده بود و فكر مي‌كنم براي اولين بار من شنيدم كه يك مقام امريكايي با يك روش سياسي، تصويري را ترسيم مي‌كند كه نشان مي‌دهد برخورد دولت امريكا در قبال جمهوري‌اسلامي ايران با توجه به تجربيات اخير، در مسير به رسميت شناخته‌شدن انقلاب اسلامي در منطقه تغيير نموده‌است. من صميمانه اميدوارم اين برخورد مثبت نهايتاً ادامه يافته و نيز دليل عمده مشكلات خاورميانه، يعني وجود رژيم اشغالگر قدس را مورد توجه قرار دهد. ما اميدواريم سياست خارجه امريكا در قبال اين رژيم نيز به نحو مقتضي و مناسبي تغيير پذيرد.» رجايي‌خراساني درباره اظهارات ريگان در مورد جنگ گفت: «برداشت مردم و دولت ايران از سناريوي كلي جنگ با آنچه در ذهن رئيس‌جمهور امريكاست فرق مي‌كند و در اين مورد نمي‌توان نسبت به انتظارات وي اميدوار بود.» وي در ادامه افزود: «نه رئيس‌جمهور و نه كساني كه امشب در اين برنامه اظهارنظر كردند هيچ‌گونه توجهي به اين واقعيت كه مردم لبنان نيز داراي حقوق و خواسته‌ها و انتظاراتي ميباشند، نكردند … بخش مهمي از خاك لبنان هنوز در اشغال دشمن صهيونيستي است كه اين مسئله بسيار مهم در بحث امشب ناديده گرفته‌شد.» رجايي‌خراساني سپس گفت: «مسئله دومي كه بايد در مورد آن تجديدنظر شود، اين است كه دولت امريكا هرگز در مورد جنگ تحميلي بي‌تفاوت نبوده‌است … هركس در مورد هلي‌كوپترها، كمك‌هاي نقدي، آواكس‌ها و ديگر كمك‌هايي كه عراق مستقيم يا غيرمستقيم از امريكا دريافت مي‌كرده‌است، آگاهي دارد…» وي در پايان گفت: «مسئله ديگري كه بسيار آزاردهنده است، اتهام تروريسم است كه به ايران نسبت داده مي‌شود و به عقيده ما ادامه چنين برخوردي، خشم مردم ايران در قبال امريكا را كاهش نخواهد داد.»[۳۹] از سوي ديگر، مشاور سابق امنيت ملي ريگان (مك‌فارلين) موضع نماينده ايران در سازمان‌ملل در قبال بيانيه ريگان را بسيار معتدل و حاكي از جوّ مناسب در ايران جهت ادامه مذاكرات ناميد. [۴۰]مشاور امنيت ملي ريگان (جان پويندكستر) نيز در مصاحبه با شبكه "ان.بي.سي"، كنفرانس مطبوعاتي روز چهارشنبه (21/8/65) رجايي‌خراساني را در مقر سازمان‌ملل، عامل عمده تصميم ريگان براي علني ساختن برنامه مذاكرات خود با ايران دانست. پويندكستر دليل سكوت دولت ريگان درباره ايجاد رابطه با ايران را در معرض خطر بودن ادامه تماس‌ها با ايران و نيز آزادي گروگان‌ها اعلام كرد و گفت كه كنفرانس خبري سفير ايران در سازمان‌ملل به ما كمك نمود كه در مورد زمان علني ساختن اطلاعات مربوط به برنامه تماس خود با ايران تصميم‌گيري نماييم.[۴۱] راديو امريكا در گزارشي از بازتاب‌هاي سخنان ريگان، گفت: «مشاوران عالي‌رتبه كاخ سفيد بر همان نكته‌اي كه از طرف رياست‌جمهوري امريكا بيان گرديد، تأكيد مي‌گذارند و آن هم اين‌كه ارسال وسايل يدكي نظامي به ايران در ميزاني كم و محدود، بخشي از اقدامات محرمانه‌اي را تشكيل مي‌دهد كه 18 ماه قبل به منظور برقراري تماس و باثبات‌سازي روابط امريكا و ايران آغاز گرديده‌است.» راديو امريكا اضافه كرد: «در مصاحبه‌ها و سخنان رياست‌جمهوري بر اين نكته تأكيد شده‌است كه هدف اصلي اين گفت‌وگوها و اين اقدامات پايان دادن به جنگ ايران و عراق، حفظ تماميت ارضي ايران و عراق و جلوگيري از تسلط شوروي بر منطقه و پايان دادن به حمايت دولت‌ها از تروريسم و بازگشت گروگان‌هاي امريكايي به وطن خود بوده‌است.»[۴۲] راديو مسكو نيز در اين باره گفت: «پرزيدنت ريگان اعتراف كرد كه امريكا طي 18 ماه اخير مشغول اجراي برنامه سري ديپلماسي در مورد ايران بوده‌است و تحويل سلاح امريكايي به اين كشور نيز در چارچوب آن انجام مي‌شد. وي گفت كه واشنگتن تلاش كرد به نفوذ خود در ايران كه داراي موقعيت استراتژيكي مهمي در منطقه نفت‌خيز و در نزديكي اتحاد شوروي است، بيفزايد.» راديو مسكو اضافه كرد: «امريكا ضمن تحويل اسلحه به ايران قصد داشت محافل نظامي اين كشور را به طرف خود جلب نمايد تا سياست ايران در جهت مورد نظر مطلوب واشنگتن تأمين گردد.»[۴۳]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/08/22
- ↑ سند شماره 1257 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه خاتم‌الانبيا (داود رنجبر)، 12 تا 24/8/65، ص‌ص133 تا 137.
- ↑ سند شماره 1271 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه كربلا (عبدالله درويشي)، 16/8/65 تا 23/8/65، ص‌ص96 تا 101.
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 25/8/65، ص2، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.
- ↑ سند شماره 121569 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: قرارگاه كربلا1 (طرح و عمليات)، 7/9/65.
- ↑ سند شماره 087916 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستادمشترك ارتش جمهوري‌اسلامي(ركن 2)، 22/8/65.
- ↑ روزنامه كيهان، 24/8/65، ص19.
- ↑ سند شماره 024382 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: قرارگاه عمليات جنوب(ركن 2).
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 239، 23/8/65، ص3.
- ↑ سند شماره 076391 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه باختران، 27/8/65.
- ↑ سند شماره 024747 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات سپاه پنجم رمضان، بولتن هفتگي شماره 9، 10/9/65.
- ↑ سند شماره 024481 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي سپاه پنجم رمضان، 27/8/65.
- ↑ سند شماره 087922 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه باختران، 22/8/65؛ وـ سند شماره 024367 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: يگان‌اطلاعات سپاه چهارم حمزه، گزارش نوبه‌اي شماره 45، 22/8/65.
- ↑ سند شماره 087927 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه ناحيه همدان (واحد بسيج)، 22/8/65.
- ↑ سند شماره 087931 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه باختران، 22/8/65.
- ↑ سند شماره 087925 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد ناحيه كرمان(واحد بسيج)، 22/8/65.
- ↑ سند شماره 087938 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد سپاه ناحيه لرستان، 24/8/65.
- ↑ سند شماره 097520 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه ناحيه چهارمحالوبختياري، 22/8/65.
- ↑ سند شماره 076400 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي سپاه ناحيه مازندران، 27/8/65.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 25/8/65، ص‌ص5 و 6.
- ↑ گزارش‌هاي سياسي خارجي، شماره 142/4، 22/8/65، ص2.
- ↑ مأخذ شماره 8، ص6، رويتر.
- ↑ مأخذ شماره 6، ص17.
- ↑ روزنامه كيهان، 22/8/65، ص20.
- ↑ مأخذ شماره 8، ص39.
- ↑ مأخذ شماره 8، ص46.
- ↑ مأخذ شماره 8، ص47.
- ↑ مأخذ شماره 6، ص20، يونايتدپرس.
- ↑ مأخذ شماره 8، ص43.
- ↑ مأخذ شماره 8، ص48.
- ↑ مأخذ شماره 23، ص20.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 24/8/65، خبرگزاري فرانسه.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران بولتن "راديوهاي بيگانه"، 24/8/65، ص17، راديو امريكا، 23/8/65.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 240، 24/8/65، ص چهار، راديو اسرائيل، 23/8/65.
- ↑ مأخذ شماره 20.
- ↑ مأخذ شماره 32، ص‌ص50 و 51، راديو اسرائيل، 22/8/65.
- ↑ روزنامه كيهان، 24/8/65، ص‌ص17 و 18.
- ↑ روزنامه كيهان، 25/8/65، ص19.
- ↑ مأخذ شماره 36، ص1.
- ↑ مأخذ شماره 33، ص‌ص24 و 25.
- ↑ مأخذ شماره 33، ص24.
- ↑ مأخذ شماره 33، ص30.
- ↑ مأخذ شماره 33، ص47.
- ↑ مأخذ شماره 33، ص48.