1359.07.12
| روزشمار جنگ سال 1359 1359.07.12 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | دوازده مهر |
| تاریخ شمسی | 1359.07.12 |
| تاریخ میلادی | 4 اکتبر 1980 |
| تاریخ قمری | 24 ذی‌القعده 1400 |
روزسيزدهم-تأكيد امام بر وجوب دفاع در مقابل تجاوز
در سيزدهمين روز؛ اقدامات دشمن توسط نيروي زرهي و پشتيبانيآتش توپخانه براي تصرف خرمشهر ادامه يافت، ليكن رزمندگاناسلام آنها را مجبور به عقب‌نشيني كردند، همچنين تلاش دشمنبراي تقويت جبهه شلمچه خنثي گرديد. اهواز امروز هم زير آتشتوپخانه و بمباران عراقيها بود و فعاليت ضدانقلاب به نفع دشمن در اين شهر ادامه يافت، تحركات امروز عراقيها در محور سوسنگردهشداري براي تقويت نيروهاي خودي در اين محور بود. همچنيناجراي آتش دشمن روي شوش و دزفول تداوم يافت و در جبههمياني، درگيري در سرپل‌ذهاب ادامه داشت. هواپيماهاي دشمن چند شهر را بمباران كردند و با هدف قرار دادننقاط مسكوني دزفول و تبريز، عده‌اي از مردم را به خاك و خونكشيدند. هواپيماهاي جمهوري‌اسلامي، امروز علاوه بر بمبارانتاسيسات نفتي عراق، چند موضع و پايگاه نظامي دشمن را هدف قرار دادند.
حملات و درگيريهاي زميني
جبهه جنوبي از شب گذشته سرهنگ رضوي، فرمانده ناحيه ژاندارمري خوزستان، به دستور رئيس‌جمهور، فرماندهي عمليات منطقه را به عهده گرفت. [۱] با وجود عقب‌زدن نيروهاي دشمن از خرمشهر در روز گذشته، امروز تلاش عراقيها براي تصرفخرمشهر ادامه يافت. به گزارش سپاه خوزستان: «امروز خرمشهر مواجه با هجوم دشمن بود. آتشتوپخانه عراق منازل مسكوني و اماكن عمومي را به شدت مي‌كوبيد و نيروهاي دشمن با ميدان راه‌آهنپيش آمدند كه براثر حملات نيروهاي رزمنده ارتش، سپاه و مردم مبارز خرمشهر، دشمن تا شلمچهعقب نشسته و تلفات زيادي به آنان وارد شد و تعداد زيادي تانك منهدم گرديد. نيروهاي خودي در ايندرگيري صدمات قابل توجهي ديدند، به خصوص كه اكثر شهدا و مجروحين از مردم هستند. [۲] شهرباني خرمشهر نيز در ساعت 30/12 اعلام كرد: "در حال حاضر نيروهاي خودي در 5كيلومتري خرمشهر، در پل‌نو، صددستگاه و به طرف جاده شلمچه با دشمن درگيرند. « نيروهاي دشمن در روستاهاي واقع در جاده خرمشهر اهواز به طور پراكنده ديده شده‌اند. عراقيهااز نيمه‌شب گذشته قصد تقويت جبهه شلمچه را داشتند كه با مقابله گارد ساحلي تحركاتشان متوقفشد. امروز وضعيت آبادان آرام توصيف شده است. [۳] به گزارش سپاه خوزستان: «اهواز و اطراف آن همچنان مواجه با آتش توپخانه و بمباران دشمناست. بنا به‌اطلاع رسيده، فرماندهي نيروهاي عراقي كه اطراف اهواز را محاصره كرده‌اند. تقاضايسوزاندن جنگهاي اطراف اهواز را كرده‌اند تا بتوانند پيشروي نمايند، امّا دشمن نه تنها نتوانست به اين عمل اقدام كند، بلكه به مقدار قابل توجهي نيز عقب نشست. از سوي ديگر، با وجود وضعيت عادي شهر، گروههاي ضدانقلاب به پخش شايعات و اعلاميه، ايجاد تفرقه و خرابكاري مشغولند كه تعداديشناسايي و تحويل دادسراي انقلاب شده‌اند.» [۴] پس از عقب‌زدن دشمن از سوسنگرد، وضع كلي اين شهر آرام بوده و عراقيها تا سوبله عقب نشستندو از آنجا روي بستان اجراي آتش مي‌كنند. همچنين نيروهاي دشمن در تپه‌هاي الله‌اكبر مستقر شده، و منطقه را زير‌نظر دارند. گزارشهاي متعدد حاكي از تحركات دشمن در اين محور است. فرماندهان سپاهمستقردر سوسنگرد مكرراً درخواست نيرو مي‌كنند. گزارشي نيز از محاصره شديد جاده هويزه به سوسنگرد در دست است. [۵] شهرباني سوسنگرد وضعيت را چنين اعلام كرده است: «از 8 صبح، تعدادي از نيروهاي عراقي و تعدادي تانك و خودرو در 5 كيلومتري سوسنگرد، كنار رودخانه كرخه، مستقر گرديده‌اند، بلافاصلهنيروهاي ژاندارمري، سپاه، شهرباني و نيروهاي محلي در كنار رودخانه سنگر گرفته، به مقابله پرداختند. تا ساعت 16، شهر سوسنگرد زير آتش قرار داشته و عده زيادي كشته و مجروح شدند و بيشتر ادارات تخريب شده است. [۶] شوش و دزفول همچنان زيرآتش دوربرد دشمن قرار دارند. به گزارش ستاد لشكر 92: «نيروهايدشمن قصد داشتند بر رودخانه كرخه از شوش تا كانال توانا ايجاد پل نمايند و با عبور از آن وارد جادهانديمشك اهواز شوند، كه موفق نشدند.» [۷] طبق اعلام ژاندارمري: «قرارگاه گروهان ژاندارمر در موسيان، تحت فشار شديد دشمن قراردارد. [۸] جبهه مياني ژاندارمري جمهوري‌اسلامي اعلام كرد: «قرارگاه گروهانهاي دهلران و صالح‌آباد با دشمندرگيرند.» [۹] به گزارش سپاه غرب: « طي حمله‌اي كه توسط افراد بومي به نيروهاي مهاجم عراقي در گور‌سفيدگيلان‌غرب صورت گرفت، 8 چريك محلي به شهادت رسيدند، محل استقرار دشمن در منطقه گيلانغرب عبارت است از: 1 تنگ حاجيان تا گور‌سفيد ( محور گيلانغرب قصرشيرين ) 2 پشتارتفاعات برآفتاب و تنگ كودك و آبادي ميدان 3 ده گور‌سفيد و باغهاي پشت آن 4 توپخانه‌هايدشمن در قلعه سفيد، باباهادي و تنگ حمام ستقر است.» [۱۰] سپاه غرب طي گزارش ديگري اعلام كرد: «ضدانقلاب قصد دارد با حمله به تنگه دالاهوو بيرونيت، راه را براي دستيابي عراقيها به گردنة پاتاق هموار سازد. همچنين گروههاي ضدانقلابقصد حمله به ريجاب و بان زرده، در شمال گردنه پاتاق را دارند.» [۱۱] خبرگزاري پارس اعلام كرد: «امروز نيروهاي ارتش در منطقه سرپل‌ذهاب، 18 تانك دشمن و مقدار زيادي از مهمات آنها را نابود كردند. » [۱۲] گزارش ديگري از اين خبرگزاري حاكي است كه: «مهاجمين عراقي طي شبهاي 11 و 12 مهر به اسلام‌آباد غرب حمله كردند كه توسط رزمندگان خودي عقب رانده شدند و چند تن از آنها به اسارت در آمدند.» [۱۳] به گزارش ستاد مشترك ارتش: «صبح امروز 41 دستگاه خودروي خالي و 39 دستگاه كمرشكن( مخصوص حمل تانك ) خالي از نقاط مرزي مياني وارد ايران شده‌اند.» [۱۴]
حملات هوايي
امروز هواپيماهاي دشمن اطراف آغاجاري، اميديه، آبادان، نقاط مختلف شهر اهواز ونقاطمسكوني شهرهاي دزفول و تبريز را هدف قرار دادند و عده‌اي از مردم، به خصوص در دزفول شهيد و مجروح شدند. [۱۵] ژاندارمري اهواز اعلام كرد: «صبح امروز 2 ميگ عراقي در 15 كيلومتري شمال دزفول سقوط كردكه جسد يكي از خلبانان سوخته و خلبان ديگر كه با چتر نجات فرود آمده، فرار نموده است.» [۱۶]
خلاصه اطلاعيه‌هاي ستاد مشترك ارتش جمهوري‌اسلامي
اطلاعيه 128 روز 12/7/59، آبادان زيرآتش توپخانه دشمن شجاعانه جنگيد و اهواز مورد بمباران هواييمزدوران عراقي قرار گرفت كه چند خانه مسكوني خراب و تعدادي از هموطنان ما شهيد و مجروحشدند. مردم غيور اين شهرها دلاورانه به مقابله با متجاوزان پرداختند و آنان را به عقب‌نشيني وادارساختند. هواپيماهاي جنگندة نيروي هوايي نيز در منطقه غرب تعدادي از تانكها، سنگرها و افراد دشمنرا با راكت هدف قرار داده و منهدم نمودند. و همچنين دو ميگ عراقي در دزفول هدف قرار گرفت و سرنگون شد و در عمليات برون‌مرزي، مواضع دشمن در خاك عراق بمباران شد و جنگنده‌هاي ما سالمبه پايگاه خود بازگشتند. روز 12/7/59 يك درجه‌دار و دو سرباز عراقي به ارتش اسلام پيوستند. [۱۷]
قسمتي از اطلاعيه 170 ... فعاليتهاي نيروي هوايي در روز 12 مهر 59: 1 بمباران و انهدام منطقه نفتي هلفانيه، تاسيسات نفتي فاو، تلمبه‌خانه بوزرگان، شبكه برق بغداد و تخريب پل كركوك به طور خرماطو 2 بمباران پادگان هلشو و اردوگاه نظامي حوالي شهر فرمان و واردكردن تلفات و خسارات زيادي به دشمن 3 بمباران مواضع مقدم نيروهاي عراقي. 4 سرنگوني يك فروند از جنگنده‌هاي متجاوز عراقي. [۱۸]
خلاصه بيانيه‌هاي نظامي عراق
بيانيه 59 طي روز شنبه 9 فروند از هواپيماهاي ايراني سرنگون شد كه 3 فروند بر فراز بغداد و 2 فروند بر فرازبصره مورد اصابت قرار گرفت. از جانب ديگر، 13 نظامي ايراني كشته و 12 تن اسير شدند. تلفاتعراق 8 كشته و 40 زخمي است و دو ناوچه غرق و 17 تانك، 19 خودرو و يك پايگاه موشك‌اندازايران منهدم شده است. براثر حمله هوايي ايران در بغداد 6 نفر زخمي شده‌اند و يك مسجد خسارتديده است. نيروي هوايي عراق يك اردوگاه نظامي، يك انبار سوخت، تجمعي از تانكهاي ايراني در ناحيه دزفول و تاسيسات نفتي بهبهان را بمباران كرده است. [۱۹]
بازتاب حملات و درگيريها
راديو امريكا: نبرد سنگين ايران و عراق براي به دست گرفتن مناطق سوق‌الجيشي خوزستانهمچنان ادامه دارد. ايران و عراق هر دو ادعا مي‌كنند در دوازدهمين روز نبرد، خرمشهر را به تصرف درآورده‌اند، ولي هنوز مشخص نيست حرف كداميك از درست است. جنگ در اطراف آبادان، اهواز و اطراف پادگان نظامي دزفول همچنان ادامه دارد گزارشها حاكي است كه نيروهاي ايراني هنوز هر 3 نقطهرا در دست دارند. [۲۰] خبرگزاري رويتر: امروز عراق در جنگ خود، جهت تصرف نيروهاي عمدة استان خوزستان كه سرنوشت آنها نامعلوم است نيروها و تدارك بيشتري به جبهه جنوبي جنگ اعزام داشت.شاهدان عيني در بندر بصره مي‌گويند يك ستون مركب از 70 كاميون نفربر، مهمات، آب و ديگرتداركات را در حال عبور از شط‌العرب مشاهده كرده‌اند. اين دومين روز است كه قواي كمكي سنگينعراق، بصره را به طرف جبهه جنگ ترك مي‌كنند. عراق اعلام كرده پيشروي نيروهاي خود را به طرفايران متوقف ساخته و اكنون در سيزدهمين روز جنگ براي استحكام آنچه به دست آورده تلاشمي‌كند... با آن كه نيروهاي عراقي ادعا كرده‌اند خرمشهر را تصرف كرده‌اند، گزارشهاي‌رسيده از بغداد حاكي است كه جنگ همچنان در خرمشهر ادامه دارد. [۲۱] راديو لندن: ايران بار ديگر ادعاهاي عراق را مبني بر سقوط خرشهر به شدت تكذيب كرد.مقامات مسئول ايران اعلام كردند كه در نبرد اطراف خرمشهر، عراقيها پس از تلفات و خسارات فراوان، فرار كرده، تانكها و خودروها و وسايل نظامي زيادي به جاي گذاشته‌اند و دهها سرباز عراقي را به اسارت خويش درآورده‌اند. امّا عراق كه تاكنون بارها ادعاي تصرف خرمشهر و اهواز و دزفول را رسماً اعلام كرده، اكنون مي‌گويد كه نيروهاي عراقي بر منطقه خرمشهر و قسمت شرقي شهر تسلطيافته‌اند ولي ايرانيها هنوز مواضع استراتژيكي را در محله‌هاي غربي خرمشهر در اختيار دارند. [۲۲] خبرگزاري فرانسه: براساس گزارش خبرنگاران، پرچم عراق هنوز در شهر مهران افراشته استو به نظر مي‌رسد عراقيها به طرف شرق پيشروي كرده‌اند. يكشنبه گذشته ( 6/7/59 )، در پانزدهكيلومتري مهران هنوز صداي توپ شنيده مي‌شد، ولي بعد از شش روز اثري از نبرد و ضد‌حمله ايرانياندر اين منطقه ديده نمي‌شود. هيچ تانكي در شهر يا نزديكي آن نيست و در اطراف شهر خط دفاعي وجودندارد. [۲۳] راديو لندن: ايران اعلام كرد جنگنده‌هاي عراقي به هفت شهر ايران از جمله تبريز، دزفول، خرمشهر و آبادان حمله كرده‌اند و خسارات و تلفاتي وارد كرده‌اند.. از سوي ديگر شكاريهاي ايرانمدت پانزده دقيقه هدفهاي خود را در اطراف بغداد بمباران كردند. [۲۴] راديو اسرائيل: هواپيماهاي ايراني امروز برفراز بغداد به پرواز درآمدند و محله‌هاي جنوبي و غربي بغداد و نيز بندر بصره را بمباران كردند. در فعاليت نيروي هوايي عراق كه پس از چند روزسكوت به عمل مي‌آمد و بسيار چشمگير بود 7 شهر آبادان، خرمشهر، دزفول، تبريز، خرم‌آبادمسجد سليمان و سوسنگرد را بمباران شد خبرگزاريها خاطرنشان كردند كه بمباران شهرهاي نامبردهثابت مي‌كند كه برخلاف ادعاهاي دولت بغداد، هيچيك از اين شهرها به تصرف ارتش عراق درنيامددهاست. [۲۵]
روزشمار سياسي 12/7/59
در اين روز امام‌خميني طي پيامي مقابله با رژيم متجاوز را اقداميعقلي و شرعي دانسته و صلح با "«صدام جنايتكار و غارتگر» را امري غيرانساني و ضداسلامي اعلام كردند. همچنين مسئولين جمهوري‌اسلامي، كشورهاي حاشيه خليج‌فارس را از قرار گرفتن در كنار رژيم عراق و همكاري با آن برحذر داشتند و عواقب سوء آن را بر‌شمردند. از سويديگر، رژيمهاي مرتجع منطقه و حامي عراق به كمك آمريكا و ساير دولغربي، براي تقويت توان دفاعي خود، با خريد پيشرفته‌ترين تسليحاتجنگي، در حال بازسازي نيروهاي نظامي خود هستند. در سطح قدرتهاي بزرگ، روسها همچنان تلاش مي‌كنند روزنه‌اي به سويايران بگشايند. در ملاقات سفير شوروي با نخست‌وزير ايران، پيشنهادفروش تسليحات ساخت شوروي به ايران براي همين صورت گرفت.دولت كارتر نيز كه شديداً به نرمش ايران در اراتباط با آزادي گروگانهايآمريكايي در تهران نياز دارد تلاش گسترده‌اي را پيش گرفته تا به ايرانبقبولاند كه در جنگ بي‌طرف است. در كنار آن، آمريكا با تقويت حضورنظامي خود در منطقه سعي دارد تا ساختار امنيتي فرو پاشيده گذشته را با همكاري رژيمهاي منطقه سرو سامان دهد. با اين وجود، جنگ ايران و عراقهمچنان ادامه دارد بي اين كه هيچيك از دو ابرقدرت توان تأثير‌گذاري بر جهت‌گيري جمهوري‌اسلامي را داشته باشند.
جمهوري‌اسلامي ( اوضاع داخلي، مواضع و... )
پيام امام‌خميني به ملت و ارتش عراق:.... شما مي‌دانيد كه اين جنگ را به كشور ايران تحميل شده و ما از كشور خود دفاع ميكنيم، دفاعي كه عقلاً و شرعاً واجب است و با كمال تأسف‌و تاثر مشاهده ميكنيم كه كفار و نوكران خبيث آنان دو طايفه از مسلمانان را به جان هم ريخته و خودشان در كناري نشستهو ميخواهند از اين موضوع استفاده كنند. ... نبايد روزي كه محتاج به بسيج عمومي شويم كه دنيا خواهد ديد قدرت اسلام چيست و نيرويايمان بر همه قوا پيروز است و شما و ما ديديم كه صدام پس از آن همه شرارت و خونريزي و حمله به شهرهاي بي‌پناه و مسلمين بي‌گناه، اكنون تقاضاي آتش‌بس كرده، البته هر جنايتكاري و غارتگري پساز جنايت مايل است حريف ساكت باشد تا او با كمك‌گيري از اشرار و ديگران همچنان تجديد‌قوا كند و به شرارت و خونريزي ادامه دهد. .... بعضي شيخ‌نشينهاي خليج و بعضي دولتهاي كشورهاي اسلامي در جنگ بين اسلام و كفر، طرف كفر را اختيار و كمكهاي نظامي و تبليغاتي به دولت غاصب و جنايتكار بعث مي‌كنند... اينان بايدبدانند اگر ثابت شود كه برخلاف مصالح اسلام عملي انجام داده‌اند و برائت خود را ثابت نكنند، دولتو ملت اسلام با آنان به وظيفه شرعيه عمل مي‌نمايد. اينجانب آنان را موعظه مي‌كنم كه دست از مخالفت با اسلام و طرفداري از كفر بردارند و به وظيفه انساني و اسلامي خود عمل كنند و با سرنوشتخود بازي نكنند. [۲۶] رئيس جمهور ( بني‌صدر ): ما با كشورهايي كه ثابت بشود با عراق همكاري مي‌كنند، ماننددشمن عمل خواهيم كرد و اين را قبلاً هم به همه كشورهاي منطقه اعلام كرده‌ايم. [۲۷] نخست‌وزير ( آقاي رجايي ) در جمع استانداران: محاصرة اقتصادي آمريكا و ساير كشورهايغربي نه تنها ما را فلج نكرد، بلكه باعث رشد و تكامل ما هم شد. به اعتراف خود محاصره كنندگان، آمريكا بعد از اين شكست درصدد راههاي ديگري افتاد و در نتيجه ضدانقلاب را در داخل و خارجكشور تقويت كرد و به كشورهاي همجوار اين طور فهماند كه ايران به شما حمله خواهد كرد. امريكا تصور مي‌كرد كه ايران با شكست كامل روبه رو خواهد شد ارتش جمهوري‌اسلامي ايران و مردم ماارادت چنداني به جمهوري‌اسلامي ندارند، لذا ايران با حمله عراق دچار شورش خواهد شد. [۲۸] امام جمعه تهران ( حجت‌الاسلام خامنه‌اي ):.... ماا دولت كويت، دولت امارات متحده و اردن و دولت مصر و دولت عربستان سعودي را نخواهيم بخشيد. بحرين فرودگاه بدهد كه هواپيماهاي عراقياز آنجا پرواز كنند. كويت به هواپيماهاي عراقي بنزين بدهد كه بيايد به مرزهاي جمهوري‌اسلامي تجاوزكند. عربستان سعودي و خانواده سلطنتي... دست مريزاد بگويند و دولت مصر به آنها سلاح و مهماتو نفر بدهد. و آن وقت ما خودمان را دشمن آنها ندانيم؟ وزارت خارجه ما تكليف خودش را بايد با ايندولتهاي خائن و منافق روشن كند بايد مشخص شود كه ما با كي در جنگيم. هريك از اين دولتها، درصورتيكه به عراق كمك كرده‌اند، بايد از شدت ضربات كوبنده ما خود را در امان ندانند. [۲۹] ملاقات سفير شوروي با نخست‌وزير: ساعت 30/10 شنبه شب، سفير شوروي با آقاي رجائينخست‌وزير ديدار كرد. در اين ملاقات سفير شوروي ضمن ابلاغ سلام الكسي كاسيگين، نخست‌وزيرشوروي، اظهار داشت: كشور شما مبارزه شديدي عليه امپرياليسم آمريكا آغاز كرده و با توجه به اين امركه شوروي هم مبارزه مي‌كند، ما در سياست خارجي با هم اشتراك‌نظر داريم. ما براي انقلاب شماو اراده مردم احترام خاصي قائليم. ما مي‌توانيم با هم در رشته‌هاي زيادي همكاري كنيم و به شما كمك نمائيم. آقاي رجائي: مردم ما موضعگيري‌هاي شما را در دوران دكتر مصدق و رژيم سابق فراموشنكرده‌اند و ناگهان با هجوم شما به افغانستان مواجه شدند. انتظار مردم ايران از شما كه نسل دوم انقلابكشور خودتان هستيد اين است كه با همسايه « جنوبي خودتان ايران، رفتار انقلابي داشته باشيد... ما از تحويل 100 تانك تي 72 به عراق از طرف شما و پذيرفتن طارق‌عزيز در آستانه جنگ و پروازهايشناسايي شما در خاك ايران و فرستادن كارشناسان شوروي به اردن ابراز نگراني ميكنيم. در صورتيكهشما نمي‌توانيد انكار كنيد كه مردم انقلابي ما بزرگترين رقيب شما را از كشور خود بيرون راندند. [۳۰] مهدي امير كمالي، كاردار ايران در بيروت: هرگونه تلاش آمريكا براي دخالت در جنگ مرزيايران و عراق، به مرگ 52 گروگان آمريكايي خواهد انجاميد. [۳۱]
تلاشهاي صلح
ضياءالحق در نشست سازمان‌ملل: بي‌طرفي كامل و عدم مداخله قدرتهاي خارجي شرط اساسيبرقراري صلح بين ايران و عراق است.. ماموريت حسن‌نيتي كه من به درخواست كنفرانس اسلامي در تهران و بغداد انجام دادم، در محيطي آكنده از حسن تفاهم و اعتماد انجام گرفته است... جنگ دو كشوربرادر، ناشي از عدم ثباتي است كه كشمكشهاي برتري‌طلبانه ابرقدرتها در منطقه به وجود آورده است. [۳۲] سعود الفيصل وزير خارجه عربستان در سازمان‌ملل: كوششهاي ميانجيگري ضياءالحق و حبيبشطي دبيركل كنفرانس اسلامي، نخستين گامها در جهت راه حل است. وي از پاسخ مثبت عراق به قطعنامه آتش‌بس شوراي امنيت استقبال كرد و از ايران خواست تا اقدام مشابهي به عمل آورد:.. به هر حال آنچه اهميت دارد، پايان دادن به اين نبرد بدون هرگونه دخالت خارجي ابرقدرتهاست. [۳۳]
مواضع و اقدامات كشورها
كارتر: آمريكا در حال حاضر روش فوق‌العاده احتياط‌آميزي در برابر ايران پيش گرفته است. ما در اين شرايط حساس مي‌كوشيم به ايران بفهمانيم كه در بحران اخير بي‌طرف هستيم و به هيچ‌كاري عليهايران در مورد گروگانهاست دست نخواهيم زد. من خيال نمي‌كنم جنگ ايران و عراق جان گروگانهاي آمريكايي را به خطر بياندازد و تا آنجا كه مي‌دانم، بحران كنوني دورنماي بازگشت آنها را تغيير دادهاست. ما مي‌خواهيم ايران امنيت داشته باشد. و مردم ايران سرنوشت آينده خود را آزادانه انتخابكنند. [۳۴] ژنرال ديويد جونز، رئيس ستاد مشترك آمريكا روز گذشته با حسني مبارك درباره روابط آمريكا و مصر و جنگ ايران و عراق گفتگو كرد. [۳۵] روزانه الوطن: ايالات متحده براي افزايش توانايي عمان در حراست از تنگة هرمز اخيراً موشكهايضدهوايي هاوگ در اختيار اين كشور قرار داده است. ايالات متحده و عمان، تابستان گذشته موافقت‌نامههمكاري نظامي امضاء كردند كه به موجب آن عمان در صورت مداخله آمريكا در منطقه خليج‌فارستسهيلات نظامي در اختيار آن كشور قرار خواهد داد. [۳۶] سعود الفيصل وزير خارجه عربستان در ديدار با ادموند ماسكي وزير خارجه آمريكا نگراني و اضطراب شديد عربستان را از ادامه نبرد ايران و عراق ابراز داشته و گفته است كه بايد از توسعه دامنهجنگ كه ممكن است مانع آزادي رفت و آمد كشتيها در تنگه هرمز بشود، جلوگيري شود. [۳۷] روزنامه گاردين: عربستان سعودي تعدادي از هواپيماهاي جنگنده عراق را تا رسيدن چهارهواپيماي آواكس به عربستان سعودي، در آن كشور پناه داده است. [۳۸] پرنس عبدالعزيز، وزير دفاع عربستان سعودي، اين موضوع را كه عربستان سعودي چهارهواپيماي مجهز به رادار هشدار دهنده گرفته است، چون خود را از جنگ ايران و عراق در خطر مي‌ديدند تكذيب كرد و گفت: عربستان سعودي هواپيماهاي مزبور را كه به عنوان پاسگاههاي خبرگيرندهمعروف هستند براي اين از امريكا گرفته تا توانايي نيروي هوايي خود را افزايش دهد. [۳۹] انور سادات در سخنراني خود در كنگره حزب دمكراتيك ملي اين كشور به ايران در مقابلكوشش براي برقراري حاكميت خود بر كشورهاي عرب منطقه خليج‌فارس، اخطار كرد و به امريكاپيشنهاد نمود كه حاضر است خاك مصر را براي دفاع از كشورهاي منطقه در اختيار امريكا قرار دهد. [۴۰] تعداد زيادي از وسايل نقليه ارتش كويت در چند روز اخير از مرز عراق عبور كرده و نيروهاي كويتيوارد جزيره فيلكه در مجاورت اروندرود شده‌اند. [۴۱] روزنامه السفير: به دنبال جنگ ايران و عراق هواپيماهاي جنگي كويت ظرف روزهاي اخيرپروازهايي برفراز خاك كويت انجام دادند. علاوه بر آن، كويت نيروي هوايي و تعدادي از واحدهايارتش خود را به حال آماده‌باش درآورده است. [۴۲] ملك حسين در مصاحبه‌اي اعلام كرد: اگر كاري باشد كه من بتوانم انجام دهم يك لحظه درنگنخواهم كرد. اگر ضرورت داشته باشد، من به طرفداري از عراق دخالت خواهم كرد. [۴۳] ملك‌حسين، شاه اردن: با آن كه عراق هنوز هيچ كمك نظامي از اردن درخواست نكرده، بعيدنيست اردن چنين كمكي را براي جنگ با ايران در اختيار دولت عراق قرار دهد... بستن تنگه هرمز به منزله تهاجم عليه جهان عرب خواهد بود و همه كشورهاي عربي عليه آن اقدام خواهند كرد. [۴۴] اردن به هواپيماهاي حمل و نقل عراقي، براي حفاظت از حملات هوايي ايران، در خاك خودپناهگاه داده است و اين در حالي است كه نشانه‌هاي روزافزوني از حمايت پشت‌پرده كشورهاي عرب از بغداد در جنگ 12 روزه خليج‌فارس ديده ميشود. [۴۵] سخنگوي وزارت خارجه هند: دولت هند با هرگونه اقدام براي اعزام يك نيروي دريائي بين المللي به ناحيه خليج‌فارس براي تضمين ادامه جريان نفت از طريق تنگه هرمز مخالف است. [۴۶] دولت تركيه با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد: تركيه از همان آغاز براين عقيده بوده است كه ايران و عراق بايد فوراً جنگ را متوقف كنند و براي حل اختلاف خود از روشهاي صلح‌آميز استفاده نمايند. [۴۷] نخست‌وزير هند ضمن ابراز ترديد نسبت به امكان ميانجيگري كشورهاي غيرمتعهد براي پاياندادن به جنگ عراق با ايران گفت: اين بحران تهديدي براي اقتصاد هند به شمار مي‌آيد و تمام كشورهايدر حال توسعه نيز از اين تهديدات بركنار نخواهند بود. [۴۸]
تحليلها و تفسيرها
راديو امريكا به نقل از روزنامه كريستين ساينس مانيتور: ظاهراً عراق، در قمار پيروزي سريع بر ايران، بازنده است. وضعي كه مي‌تواندن رهبري عراق را به گسترش ادامه دامنه جنگ برانگيزد و با وجودپيشنهاد آتش‌بس عراق، نگراني مقامات ديپلماتيك از ادامه جنگ كاهش نيافته است. در مقابل، نيروهاي نظامي ايران به حمله در حوالي خرمشهر دست زده، مصمم به كشتار قواي اشغالگر هستند.غالب كارشناسان منطقه معتقدند كه صدام را بايد به نحوي قانع كرد كه در اين جنگ كوتاه بيايد گرچهبسياري نگرانند كه وي درست عكس آن را عمل كند. هدف صدام از راه‌اندازي جنگ عليه ايران، كنترلآبراه شط‌العرب بود، هرچند وي پس از سقوط شاه كنترل آبراه را كمابيش در دست گرفته بود. [۴۹] راديو امريكا: تحليل‌گران امريكايي معتقدند كه جنگ ايران و عراق به يك نبرد ديرپا تبديل ميشود. آنها مي‌گويند عراق تنها بخشهايي از ايران را كه سپاهيانش تصرف كرده‌اند، نگاه خواهد داشت و جلوتر نخواهد رفت. انتظار مي‌رود مردم ايران بدون توجه به مسائل سياسي، برپايداري خويشبيافزايند. مناطق اصلي جنگ، شهرهاي دزفول و خرمشهر است كه هر دو از مراكز اصلي استاننفت‌خيز خوزستان به شمار ميآيند... عراق مايل نيست واحدهايش را تا پيش از روشن‌شدن تكليفآتش‌بس، در عمليات عمده درگير كند، در حالي كه نيروهاي ايران از جمله پاسداران انقلاب، به پايداري بيشتري دست زده‌اند. [۵۰] راديو مسكو: شخصيتهاي دولتي امريكا و مطبوعات اين كشور از همان ابتداي درگيري نظاميايران و عراق، دربارة خطري كه خطوط دريايي خليج‌فارس را تهديد مي‌كند، جار و جنجال راه انداختندو آمادگي خود را براي دفاع از اين خطوط كه بيش از نصف نفت مورد نياز غرب را تأمين مي‌كند، اعلامكردند. به اين بهانه ناوهاي جديد امريكا و متحدين آن در نزديكي تنگه هرمز متمركز شده، و واحدهاينيروهاي دريايي و زميني امريكا به خاورميانه منتقل گرديده‌اند. .. زمينه‌سازي براي بازنگه داشتن تنگه هرمز به عبارت ديگر براي مداخله در منطقة خليج‌فارس، اكنون با سرعت بسيار زياد جريان دارد. هم‌اكنون چهل و دو ناو جنگي از جمله دو ناو هواپيما‌بر امريكادر نزديكي تنگه هرمز قرار گرفته‌اند. علاوه براين، دو ناو انگليسي و يك ناو هواپيما براستراليا به سرعت روانه اين منطقه شده‌اند. چهار هواپيماي آمريكايي مجهز به سيستم آواكس كه از آنها به عنوانمركز پرنده فرماندهي در عمليات گسترده نيروي هوايي نام برده ميشود به عربستان سعودي وارد شده‌اند. سپاه امريكايي واكنش سريع به حالت آماده‌باش تا به منطقه خليج‌فارس منتقل شود. [۵۱] راديو لندن: روزنامه فاينشنال مي‌نويسد: عراق در حال حاضر مشغول بررسي ميزان خسارتياست كه در اثر جنگ نسنجيده، متحمل شده است. شهرهاي جنوب ايران به صورت شهر ارواح درآمدهاند. از سوي ديگر، روزنامه ديلي اكسپرس نوشت: جنگ ايران و عراق به يك جنگ فرسايشي تبديلمي‌شود. آنچه مهم است، عدم ثبات عربستان است، زيرا تنها اعزام هواپيماي رادار به اين كشور كافينيست و بايد يك نيروي دريايي بين‌المللي ايجاد كرد. [۵۲] راديو لندن: تمايل عراق به برقراري آتش‌بس، به خاطر مشكلاتي است كه اين كشور در جبههجنگ با آن مواجه است. براي عراق مشكل‌تر است، آنچه را كه در اين جنگ به دست آورده حفظ كند، زيرا در جبهه‌ها با شكست مواجه شده و نيروهاي ايران با موفقيت بيشتري به جنگ ادامه مي‌دهند. پساز 10 روز هنوز عراق نتوانسته هيچيك از شهرهاي ايران را به تصرف درآورد شهر مهران را هم كه قبلاًتصرف كرده بود، از دست داده است. به عقيده كارشناسان، جنگ طولاني‌مدت، بيشتر به زيان عراقاست تا ايران. كارشناسان مي‌گويند: صدام در مورد تضعيف نيروهاي ايران اشتباه كرد. [۵۳] خبرگزاري فرانسه: روزنامه الثوره، چاپ دمشق، صدام را به سادات ديگري تشبيه كرد كه داوطلبانه مجري طرحهاي كارتر و بگين شده است.. صدام با آغاز جنگ عليه ايران، منطقه را به ويرانيمي‌كشد و جامعة عرب را براي جلوگيري از رويارويي با تجاوزات امپرياليستها و صهيونيستها به ضعفمي‌كشاند. [۵۴] راديو آلمان: دولت عراق به موازات عمليات نظامي عليه ايران، جنگ تبليغاتي وسيعي را نيز به راهانداخته و سعي مي‌كند با اعلام موفقيتهاي موهوم، روحيه ارتش ايران را تضعيف و آنان را تشويق به دست كشيدن از پيكار با تسليم نمايد. از جمله در روزهاي اخير چند بار از طرف ستاد فرماندهي ارتشعراق اعلام شد كه نيروهاي عراق شهرهاي آبادان و خرمشهر و اهواز را به تصرف كامل خود در آورده‌اند، در صورتي كه هربار معلوم شد اين امر واقعيت ندارد و نيروهاي ايراني به خوبي حملاتارتش عراق را دفع و پيشروي آنان را متوقف كرده‌اند. [۵۵]
منابع و مآخذ روزشمار 1359/07/11
- ↑ « گزارشات روز » استانداري خوزستان 12/7/59 به نقل از شهرباني خوزستان، سند 001090
- ↑ « بولتن خبري » واحد اطلاعات سپاه خوزستان /5912/7 سند 001790
- ↑ ماخذ 1، همان
- ↑ ماخذ 2، همان
- ↑ « بولتن نوبه‌اي 24 ساعته » اطلاعات عمليات جنوب، 12/7/59، سند 001942
- ↑ ماخذ 1، همان
- ↑ ماخذ 2، همان
- ↑ سماجا 3 ( مركز فرماندهي ). 057122
- ↑ سماجا 3 ( مركز فرماندهي ). 057122
- ↑ سپاه غرب ( مركز فرماندهي ). سند 057124
- ↑ پيشين، سند 057128
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 13/7/59.
- ↑ روزنامه انقلاب‌اسلامي، 13/7/59
- ↑ سماجا 3 ( مركز فرماندهي ). سند 057123
- ↑ ماخذ 13، همان.
- ↑ ماخذ 14، سند 057126
- ↑ روزنامه انقلاب‌اسلامي، 14/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه خبرها و گزارشهايايران، شماره 201، 20/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 14/7/59. بهنقل از خبرگزاري فرانسه
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 13/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 13/7/59
- ↑ . خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 13/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 13/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 13/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 13/7/59
- ↑ وزارت ارشاد اسلامي، صحيفه نور، جلد 13، ص 27
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 13/7/59
- ↑ روزنامه اطلاعات، 13/7/59
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 12/7/59
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 12/7/59
- ↑ ماخذ 29، خبرگزاري يونايتدپرس
- ↑ . ماخذ 29. خبرگزاري فرانسه
- ↑ ماخذ 27، خبرگزاري يونايتدپرس
- ↑ روزنامه اطلاعات، 12/7/59. خبرگزاري فرانسه
- ↑ روزنامه كيهان، 13/7/59. خبرگزارييونايتدپرس
- ↑ روزنامه ميزان، 13/7/59. خبرگزاري فرانسه
- ↑ ماخذ 34.همان
- ↑ ماخذ 20. راديو امريكا
- ↑ ماخذ 20. راديو امريكا
- ↑ ماخذ 34. خبرگزاري يونايتدپرس
- ↑ ماخذ 29. خبرگزاري فرانسه
- ↑ روزنامه انقلاب‌اسلامي، 12/7/59. خبرگزارييونايتدپرس
- ↑ ماخذ 27. خبرگزاري آسوشيتدپرس
- ↑ ماخذ 20. راديو اسرائيل
- ↑ ماخذ 27. خبرگزاري آسوشيتدپرس
- ↑ ماخذ 20. راديو لندن
- ↑ ماخذ 27. خبرگزاري آسوشيتدپرس
- ↑ روزنامه انقلاب‌اسلامي، 13/7/59. خبرگزاريفرانسه
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 13/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 13/7/59
- ↑ خبرگزاري پارس، نشريه ويژه، 13/7/59
- ↑ ماخذ 48
- ↑ روزنامه كيهان، 12/7/59
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 13/7/59
- ↑ روزنامه اطلاعات، 13/7/59