1362.04.30
روزشمار جنگ سال 1362 1362.04.30 | |
---|---|
نامهای دیگر | سی تیر |
تاریخ شمسی | 1362.04.30 |
تاریخ میلادی | 21 ژوئیه 1983 |
تاریخ قمری | 10 شوال 1403 |
1. برای ادامه عملیات والفجر۲، براساس تصمیمات قبلی قرار شد ۲ گردان کوهستانی از لشکر۸ نجف و یک گردان نیز از تیپ۳۳ المهدی(عج) و ۲ گردان از تیپ۱۵۵ شهدا بهمنظور تقویت نیروهای درگیر امروز وارد منطقه شده و اجرای عملیات کنند. مانور کلی این گردانها بدینصورت بود که ۱ گردان از لشکر۸ نجف همراه باقیمانده گردان۱۵۳ ارتش از سمت راست (شمال) ارتفاع کینگ وارد عمل شده و یک گردان دیگر از این لشکر نیز همراه یک گردان از تیپ۳۳ المهدی(عج) از سمت چپ جاده عملیات کرده و هر دو پس از پاکسازی و تصرف تپهها و ارتفاع، بهسمت حاجعمران و گمرک پیشروی و باهم الحاق کنند. در محور جنوبی نیز (سمت چپ جاده) نیروهای تیپ۱۵۵ با هدف تصرف ارتفاع ۲۸۰۰ (کدو)، تپهها و پاسگاههای باقیمانده، عملیات خود را اجرا کنند. همچنین قرار شد نیروهایی که شب قبل عملیات کرده و باوجود پیشروی در عمق نتوانسته بودند اهداف خود را بهطور کامل به تصرف درآورند برای تکمیل تصرف اهداف قبلی اقدام کنند. بر همین اساس، نیروها بعد از غروب آفتاب حرکت خود برای نزدیکشدن به خطوط دشمن آغاز کردند و بعد از طی مسافت لازم، تا زمان شروع عملیات در شیارهای پیشبینی شده مستقر شدند. قبل از شروع عملیات، گردان فجر که از شب قبل و امروز در محور شمالی و در سمت راست ارتفاعات منطقه دربند و بردزرد مستقر بود به قرارگاه فرماندهی تیپ۳۳ المهدی(عج) اطلاع داد که دشمن بهشدت منطقه را هدف آتش توپخانه قرار داده است. گردان ابوذر هم که در جنوب این گردان قرار داشت گزارش مشابهی را به قرارگاه ارسال و درخواست کرد که توپخانه خودی علیه مواضع و توپخانههای عراق اجرای آتش کند. با استقرار نیروها در مواضع خود و با سپریشدن زمان، در اولین دقایق بامداد امروز حرکت نیروها از آخرین موضع بهسمت مواضع عراقیها شروع شد. محمود کاوه فرمانده تیپ۱۵۵ شهدا، اولین فرماندهی بود که در ساعت ۲:۵۰ اعلام کرد نیروهای این تیپ ارتفاع کدو، تپههای اطراف و پایگاههای موجود عراقی در منطقه را تصرف کردهاند. درهمینحال، نیروهای عملکننده از لشکر۸ نجف نیز باوجود هوشیاری دشمن و اجرای آتش علیه آنها، موفق شدند قله اصلی ارتفاع کینگ را تصرف کنند، ولی در بخشی از سمت راست این ارتفاع، دشمن بهشدت مقاومت و علیه نیروهای خودی اجرای آتش کرد، لذا پاکسازی آن منطقه و الحاق دو محور در روی جاده محقق نشد. بااینحال، نیروهای عملکننده در محور جاده با شکستن خطوط دشمن در روی جاده و پاکسازی تپههای اطراف تا نزدیکی گمرک پیش رفتند، اما مقاومت نیروهای عراقی در جلوی گمرک مانع پیشروی آنها به عمق شد. ازاینرو، فرماندهی بلافاصله برای پشتیبانی و کمک به نیروهای عملکننده لشکر۸ نجف و تیپ۳۳ المهدی(عج) و شکستن مقاومت عراقیها، چند قبضه توپ ۱۰۶ میلیمتری به منطقه گمرک ارسال کرد. ازطرفی، در محور جنوبی، فشار دشمن مانع پیشروی نیروهای خودی از ارتفاع کدو بهسمت تنگه دربند شد. در این محور، دشمن نهتنها از پیشروی نیروهای گردان مالک اشتر جلوگیری کرد، بلکه با آتش انبوه و گسیل نیروهای فراوان و تازهنفس تلفات زیادی به نیروهای این گردان وارد آورد، لذا نیروهای این گردان چهار کیلومتر از مواضع متصرف را رها کرده و به عقب آمدند. دراینباره محمود کاوه به قرارگاه اطلاع داد که فشار دشمن در تپهها و قلههای جلوتر از ارتفاع کدو زیاد است و نیروهای گردان مالک اشتر آسیب زیادی دیدهاند و سازمان آنها به هم ریخته است و به عقب آمدهاند. وی اعلام کرد شیرزادی فرمانده این گردان، به مقر تاکتیکی تیپ۱۵۵ شهدا در روی ارتفاع کدو آمده است. دراینحال، در محور راست، فشار دشمن در ارتفاعات جلوتر از بردزرد روی نیروهایی که دیشب از ارتفاعات پیشروی کرده بودند افزایش یافته بود. تا روشنشدن هوا وضعیت عمومی صحنه نبرد به این صورت بود: دشمن از غافلگیری در عمق در شب اول رها شده و خود را بازیافته بود و با برخورداری از عقبه مناسب و نزدیک و استفاده از جاده آسفالت و آوردن نیروهای جدید و سازماندادن به آنها و همچنین دقت آتش توپخانه، در مقابل پیشروی نیروی خودی بهشدت مقاومت میکرد و اراده جدی برای بازپسگیری مناطق ازدسترفته داشت، ازاینرو پیشروی نیروهای خودی در محور راست (شمال) باوجود تصرف ارتفاع کینگ میسر نشد. علاوهبرآن، بخشی از نیروهای خودی که تا ارتفاعات جلوتر (غرب) رایات پیش رفته بودند مجبور به عقبنشینی شدند. این وضعیت در محور چپ (جنوب) هم اتفاق افتاد و آن دسته از نیروهای خودی که با دورزدن ارتفاع ۲۵۱۹ در منطقه رایات، خود را به جاده رسانده بودند با تحمل تلفاتی مجبور به عقبنشینی شدند. بدینترتیب با طلوع آفتاب اوضاع «خط خودی» بدینصورت بود: در محور شمالی ارتفاع سمت راست رایات، در محور جاده گمرک و در محور جنوبی ارتفاع ۲۸۰۰ کدو در دست نیروهای خودی بود، البته ارتفاع بسیار مهم کینگ هم تصرف شده بود، ولی بخشی از تپههای سمت راست این ارتفاع هنوز در دست دشمن بود. با روشنشدن هوا، فرماندهی برای تحکیم مواضع بهدستآمده در محور جنوبی، نیروهای جدیدی از تیپ۱۵۵ شهدا را با بالگرد برای کمک به ارتفاع ۲۸۰۰ کدو اعزام کرد. بنابراین، جبهه مذکور تا حدی استحکام یافت. نیروهای محور راست نیز باوجود عقبنشینی از ارتفاعات سمت راست رایات موفق شدند ارتفاع مهم بردزرد را در دهانه تنگه به تصرف درآورند و رفتوآمد نیروهای عراقی را از عقبه به مناطق درگیری مختل کنند. با گذشت زمان، در طول روز فشار دشمن بر روی جاده افزایش یافت. اخبار رسیده به قرارگاه حاکیاز آن بود که یک ستون زرهی دشمن شامل ۵۰ تانک و نفربر از سمت جاده و از عمق منطقه بهطرف گمرک درحال حرکت است، درحالیکه نیروهای عراقی بر روی جاده برای تصرف خاکریز سوم و عقبراندن نیروهای خودی در تلاش بودند. احمد کاظمی که بهمنظور دادن گزارش به قرارگاه فرماندهی آمده بود درباره شدت درگیری و سماجت نیروهای عراقی در بازپسگیری منطقه و ساختمان گمرک مطالبی بیان کرد. وی گفت: دشمن فشار میآورد تا ارتفاع کینگ را پس بگیرد، ساختمان گمرک را با گلوله مستقیم تانک میزند. سپس اضافه کرد: در نزدیکی گمرک یک تونلی وجود دارد که نیروهای عراقی در آنجا پناه گرفتهاند و بهسمت قوای خودی شلیک میکنند، البته عراق از همه طرف منطقه را زیر آتش گرفته است. درحالحاضر، عده نیروهای موجود در پشت خاکریز سوم در گمرک کم است و باید آنها را تقویت کرد. جعفر اسدی نیز درباره اوضاع کلی محور جنوبی گفت که گردان ۱۲۲ نیروهایش را عقب کشیده و عراقیها هم وارد پایگاههایی شدهاند که پیشتر در دست ما بود. آنها روی نیروهای ما گلوله میریزند. آتش عراق بسیار سنگین است و از هر طرف گلوله میریزد. وی همچنین خاطرنشان کرد: باتوجهبه تحرکاتی که مشاهده میشود عراق قصد پاتک به بردزرد و بازپسگیری این ارتفاع را دارد. وی افزود: چون بردزرد در دهانه تنگه رایات است و روی جاده تسلط دید و تیر دارد، لذا عراق بر این امر مصّر است. در ادامه گزارشها و باتوجهبه اینکه نیروهای عراقی در جاده از تنگه رایات بهسمت افراد خودی امکان تردد داشتند حدس غلامعلی رشید و محسن رضایی بر آن بود که نیروهای خودی ارتفاع بردزرد و پایگاههای موجود در آن منطقه را از دست دادهاند، ولی جعفر اسدی اصرار داشت که این ارتفاع و پایگاههای آن سقوط نکرده و درحالحاضر ما با نیروهای گردان فجر و شخص مرتضی جاویدی فرمانده این گردان، تماس داریم، اما تعداد نیروهای موجود در این منطقه کم است. با رسیدن اخبار جدید مشخص شد که عراق ارتفاع بردزرد را دور زده و تعدادی از نیروهای گردان فجر همراه فرمانده این گردان روی ارتفاع مزبور به محاصره افتادهاند. تلاش اصلی این نیروها حفظ ارتفاع بردزرد و ازدستندادن پایگاههای تصرفشده منطقه بود. دراینحال، باوجود داشتن تسلط نسبی بر روی جاده، توفیق چندانی برای بستن جاده در تنگه رایات نداشتند. بنابراین با پیش آمدن چنین وضعیتی، محسن رضایی خطاب به حاضران در قرارگاه و بهویژه جعفر اسدی گفت که الآن بردزرد مهمترین تپه راهبردی در این عملیات است، دشمن فشار وارد خواهد کرد که آنجا را پس بگیرد، پس ما باید برای حفظ آن تلاش کنیم. علاوهبر تلاشهایی که بهمنظور کمک به باقیمانده نیروهای گردان فجر برای حفظ ارتفاع انجام شد، محسن رضایی خود نیز ازطریق بیسیم با مرتضی جاویدی فرمانده گردان فجر، تماس گرفت که بخشی از گفتوگو فرمانده سپاه با وی بدینشرح است: محسن رضایی: محسن، محسن، جاوید. مرتضی جاویدی: محسن، جاوید، به گوشم. محسن رضایی: جاوید جان، ناراحت نباش ما ترتیب عقبآمدن شما را خواهیم داد. مرتضی جاویدی: من همانطور که به فرماندهام قول دادهام تا آخرین قطره خون خواهم ایستاد، اینجا تنگه احد است و نخواهم گذاشت احد دوباره تکرار شود.[۱] دراینحال، گزارشهایی از تلفات فراوان عراق در منطقه راست کینگ، رایات و گمرک به قرارگاه ارسال میشد. درهمینباره یکی از مسئولان ستاد تیپ۳۳ المهدی(عج) اطلاع داد که آمبولانسهای زیادی از دشمن در روی جاده تردد دارند و حرکت آنها بهصورت ستونی و همچون کاروان است. با فرارسیدن ظهر و خستگی نیروهای هر دو طرف، از شدت درگیریها کاسته شد و بعدازظهر نیز غیر از تبادل آتش و کشمکشهای معدود گزارشی از تحولات در جبهههای مختلف به قرارگاه ارسال نشد. ازاینرو، برای حفظ ارتفاعات و پاسگاههای تصرفشده و همچنین تداوم عملیات، نظر فرماندهان قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) بر آن بود که این منطقه حداقل باید تا تنگه دربند تصرف شود. بهطور مثال غلامعلی رشید در گفتوگویی که با رحیم صفوی داشت گفت ما باید تا دربند پیش برویم و تنگه را تصرف کنیم و باید عملیات را تا دربند ادامه بدهیم. رحیم صفوی هم در تأیید نظر وی اظهار کرد: بله، اگر آن منطقه را تصرف نکنیم عملیات ناقص میماند و بیفایده است.[۲] سپس غلامعلی رشید به نگاه جدی به جبهه شمالی، طراحی عملیات در مرزهای شمالغربی و موضوع کمبود نیرو اشاره کرد و گفت: سپاه و ارتش درمجموع ۲۰ لشکر دارند، درحالیکه عراق ۴۰ لشکر بیش از ما دارد و ما باید ۹۰ لشکر داشته باشیم و ۴۰ لشکر را در مرزها بگذاریم تا عراق را خسته کنیم، نمیتوان با ۲۰ لشکر در کل مرز کاری کرد، ما برای عملیات در این منطقه باید کل نیروهای عراقی در مناطق قلعهدیزه، رواندوز و چومان را بهحساب بیاوریم و نیروهایی را که از سپاه میتوان برداشت کرد، وارد عمل کنیم و اگر مواضعی را تصرف کردیم در همان منطقه نیرو بگذاریم.[۳]
________________________________________
2. اقدامات مهندسی ازجمله احداث جاده بهمنظور برقراری امکان پشتیبانی بهتر و تأمین نیرو برای تداوم عملیات از اموری بود که فرماندهی قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) سپاه در اولویت قرار داد. محسن رضایی اعتقاد داشت که ادامه عملیات از محور جاده اشتباه است، چون پایگاههای عراقی خودکفا هستند و در سمت چپ و راست هم جادههایی دارند که بر این جاده مسلط است و جلوگیری از پیشروی نیروهای خودی را برای عراق راحت میکند، لذا برای ادامه عملیات باید از پیشروی از سمت جاده صرفنظر کرده و از سمت ارتفاعات پیشروی کنیم، ولی برای این کار هم به جاده نیاز داریم، بنابراین باید جادهای از عقبههای خود تا ارتفاع کینگ و از کینگ هم دو جاده به دشت زینو و رایات احداث کرد. اگر این کار انجام شود لازم نیست برای هر پایگاه دشمن یک واحد نیرو اختصاص داد و متحمل تلفات شد. دراینحال، رحیم صفوی درباره جاده کینگ اظهار کرد: احداث این جاده تقریباً رو به پایان است. وی افزود برای تصرف حاجعمران هم نباید از جاده عمل کنیم، بلکه باید ازطریق جاده احداثشده از روی کینگ به زینو برویم و آنجا را تصرف کنیم. وی در پاسخ به غلامعلی رشید که پرسید آیا در زینو امکان احداث جاده وجود دارد؟ گفت: نیروهای اطلاعات لشکر۱۴ امام حسین(ع) را با موتور فرستادیم، آنها تا پاسگاه دشمن رفتند و بررسی کردند، اعتقاد داشتند که میشود در این منطقه جاده احداث کرد. بهدنبال این گفتوگوها رحیم صفوی با واحدهای مهندسی تماس گرفت و دستور اعزام لودر و بولدوزرها را برای احداث جاده به منطقه صادر کرد.[۴] مورد بعدی که فرماندهی قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) سپاه پیگیری کرد فراهمآوردن زمینه اعزام نیروی جدید به منطقه بود. بدینمنظور محسن رضایی با واسطه یا بهصورت مستقیم فرماندهان لشکر۱۰ سیدالشهدا(ع) و تیپ۳۲ انصارالحسین را در جریان قرار داد. وی همچنین با مسئول ستاد منطقه۲ سپاه برای تأمین نیروهای لشکر۱۴ امامحسین(ع) و لشکر۸ نجف بهطور حضوری گفتوگو کرد.* حسین خرازی فرمانده لشکر۱۴ امامحسین(ع) هم صبح امروز خودش برای سازماندادن و اعزام نیروهای این یگان که در پادگان سنندج بودند، به آن شهر رفت. گفتنی است بخشی از نیروهای این لشکر نیز در اهواز بودند که قرار شد بهوسیله هواپیما به ارومیه و از آنجا به منطقه اعزام شوند. همچنین قرار شد ۴۰۰ نفر از نیروهای تیپ۳۳ المهدی(عج) که شب گذشته با هواپیما از شیراز به تبریز آورده شده بودند فوری به منطقه اعزام شوند.[۵] از سوی دیگر، با فراخوانی مسئولان توپخانه به قرارگاه برای استفاده بهتر و مؤثرتر از آتش توپخانه اقداماتی انجام شد و برای این منظور محسن رضایی همراه مسئول توپخانه ارتش و سپاه به روی تپهای رفت که به منطقه اشراف داشت و از آنجا ضمن بررسی وضعیت، هماهنگیهایی درباره هدایت آتش توپخانه انجام شد. علاوهبرآن، بهمحض دریافت اخباری از ورود یک ستون از خودروهای زرهی عراقی به منطقه، سرهنگ صیاد شیرازی خودش با هماهنگی توپخانه ارتش به دیدبانی پرداخت و درپی این هماهنگی و اقدامات گزارشهایی از انهدام یک انبار مهمات، پارک موتوری، تانک و... و همچنین تلفات نیروهای عراقی از مناطق مختلف درگیری به قرارگاه رسید. در منطقه رایات نیز مرتضی جاویدی که همراه چند نفر از نیروهای گردان در محاصره قرار داشتند اطلاع داد که به این منطقه توپ روانه نکنید، زیرا انبار مهمات دشمن درحال انهدام است.[۶]
________________________________________
3. سایر اخبار مهمی که از مناطق مختلف درگیری تا شب به قرارگاه فرماندهی رسید بدینشرح بود: ـ یکی از نیروهای اطلاعات عملیات که برای کسب خبر و بررسی اوضاع به ارتفاع کینگ رفته بود به قرارگاه فرماندهی آمد و ضمن دادن اطلاعاتی از وضعیت عمومی ارتفاع کینگ و عملکرد نیروهای لشکر٨ نجف در منطقه چپ این ارتفاع گفت که تعدادی از نیروهای عراقی در یک پایگاه (خودکفا) باقی ماندهاند که ٢ خمپاره ١٢٠ میلیمتری دارند و مدام بر روی نیروهای خودی شلیک میکنند. نیروهای خودی درصدد بودند پایگاه را تصرف کنند، ولی هنوز امکانپذیر نشده است. وی همچنین در تمجید از عملکرد نیروهای ارتش در این منطقه اظهار کرد دیروز نیروهای ارتش واقعاً مقاومت کردند. علاوهبراین، همه مجروحان را به عقب منتقل کردهاند و فقط تعدادی زخمی در جلوی کینگ بود که امروز نیروهای امداد آنها را به عقب انتقال دادند. ـ بعدازظهر امروز، بالگردهای هوانیروز یک گردان از تیپ شهدا را به منطقهای در نزدیکی ارتفاع کدو منتقل کردند. انتقال این نیروها علاوهبر آنکه نوعی پشتیبانی از نیروهای موجود در ارتفاع کدو است عامل تسهیلکننده برای عملیات امشب نیز بهشمار میرود، زیرا مقدار مسافتی که قرار است این گردان از عقبههای خودی تا خط تماس با دشمن طی کند با بالگرد طی شد، لذا نیروها بهدوراز خستگی و با آمادگی کافی خواهند توانست مأموریت امشب خود را اجرا کنند.[۷] شامگاه خبر رسید که دشمن در منطقه رایات تجمع کرده و قصد حمله به مواضع نیروهای خودی را دارد، بنابراین بلافاصله به توپخانه گفته شد روی آن منطقه آتش متمرکز اجرا شود. درضمن، امروز یک بالگرد کبری از هوانیروز ایران و یک بالگرد عراقی در منطقه ازسوی دو طرف هدف قرار گرفت و هر دو سقوط کردند.[۸] ـ در ساعت ٨:٣٠ اورژانس تیپ٣٣ المهدی(عج) مورد اصابت گلوله توپخانههای عراقی قرار گرفت و منهدم شد و کلیه وسایل و امکانات آن از بین رفت. در این حادثه ٤ تن ازجمله دکتر علیرضا کاظمیان یکی از پزشکان داوطلب به شهادت رسیدند و ١٢ تن نیز زخمی شدند. پس از این حادثه، بنا به توافقات انجامشده قرار شد تیپ۳۳ المهدی(عج) با تقویت یک اورژانس ارتش که در آن منطقه فعال بود، مجروحان خود را بهصورت موقت به آنجا تخلیه کند.[۹] دراینحال، احمد کاظمی در تماس با قرارگاه اعلام کرد که در عملیات شب گذشته ۶۰ تن از عراقیها کشته شدند. از سوی دیگر، علی اسحاقی مسئول شنود قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) سپاه، گفت یک واحد از نیروهای عراقی اعلام کرده که اطراف ارتفاع بردزرد دست ما است، اگر ۲ گردان کماندویی اعزام کنید و بتوانید آتش دقیق توپخانه بر روی این ارتفاع اجرا کنید میتوانیم آنجا را تصرف کنیم، این واحد گفته است که نیروهای موجود ایرانی در این ارتفاع بیش از ۵۰ نفر هستند.[۱۰] محمد باقری مسئول اطلاعات قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) نیز اعلام کرد که عراق تیپ۶۶ نیرومخصوص و یک گردان کوهستانی را به منطقه آورده است. همچنین خبر آمد که دشمن برای استحکام محور جنوبی و حفظ ارتفاع ۲۵۱۹ در این ارتفاع ۲ پایگاه جدید احداث کرده است. علاوهبرآن، عراق برای هماهنگی و پشتیبانی بیشتر نیروهای درگیر در منطقه، یک قرارگاه تاکتیکی به نام نیروی اربیل راهاندازی کرده که عناصر اصلی آن از فرماندهی لشکر۱۰ پیاده هستند.
________________________________________
4. باتوجهبه فعلوانفعالات صحنه نبرد و مقدورات و امکانات موجود، رفع محاصره بردزرد، کاملکردن عملیات در کینگ، پیشروی نیروها در جاده تا حاجعمران در محور شمالی، تصرف ارتفاع ۲۵۱۹ در محور جنوبی و درصورت امکان الحاق ۲ محور چپ و راست در روی جاده در دستور کار فرماندهان قرار گرفت. برای تحقق این امور قرار شد گردان۱۲۲ تیپ۲ لشکر۷۷ خراسان از ارتش، ارتفاعات کینگ را تحویل بگیرد و نیروهای قبل و یک گردان جدید از لشکر۸ نجف ادامه عملیات شب گذشته، یعنی پاکسازی سمت چپ کینگ و درهم شکستن مقاومت عراقیها در جلوی گمرک را اجرا کرده و با بخشی از نیروهای تیپ۳۳ المهدی(عج) از ارتفاعات و جاده بهسمت حاجعمران پیشروی کنند. همچنین مقرر شد یک گردان از تیپ۳۳ المهدی(عج) هم شبانه خود را به بردزرد برساند و با شکستن محاصره این ارتفاع با کمک نیروهای آزادشده از محاصره، ارتفاعات منطقه همچون زینو در رایات را پاکسازی کرده و بار دیگر با نیروهای عملکننده الحاق کنند. البته قرار شد یک توپ ۱۰۶ میلیمتری هم به منطقه درگیری منتقل شده و در تپههای مشرف به بردزرد مستقر شود که پاسگاههای تصرفنشده و استحکامات دشمن را هدف قرار دهد. همچنین قرار شد گردانهایی که موفقیتهایی در پیشروی به دست آورده و برخی پایگاهها و پاسگاههای عراقی را تصرف کرده بودند همزمان با نیروهایی که مأموریت جدید داشتند، از همان موقعیت خود اقدام به پاکسازی یا توسعه منطقه تصرفشده کنند.[۱۱]
________________________________________
5. امروز فرماندهی کل سپاه نامهای برای فرماندهان سپاههایی همچون سیستان و بلوچستان، خوزستان و هرمزگان که دارای مناطق ساحلی هستند، ارسال کرد. محتوا و دستورات مندرج در این نامه بهنوعی بیانگر آیندهنگری سپاه در توسعه احتمالی جنگ به منطقه خلیجفارس باتوجهبه تهدیدات اخیر مسئولان رژیم عراق و آمادگی این سپاهها برای گسترش توان دریایی در روزهای آینده بود. در نامه مذکور آمده است: نظر به ضرورتهای جنگ و حساسیت در مأموریت یگان دریایی، این مراتب به کلیه واحدها، نواحی و پایگاههای تابعه ابلاغ شود؛ ١. در ایجاد زمینه برای جذب نیروی پاسدار و مستعد بهمنظور خدمت در دریا، مطابق دیدگاههای یگان دریایی سپاه، کوشش عاجل به عمل آید. ٢. از نیروهای پاسدار موجود سپاههای تحتامر، نیازهای فعلی و آتی یگان دریایی را تأمین کنید. ٣. درخصوص کمّیت و کیفیت تأمین نیروهای مذکور هر ماهه به فرماندهی کل گزارش دهید.[۱۲]
________________________________________
6. در ادامه کشف مینهای سرگردان در سواحل جنوبی خلیجفارس، امروز قطر اعلام کرد که یک مین در سواحل این کشور پیدا شده است. به گزارش خبرگزاری رویترز، کشور قطر یک مین دریایی را که عراق کار گذاشته بود در سواحل شمالشرقی مرزهای آبی خود کشف و خنثی کرد. خبرگزاری مزبور ضمن اعلام این خبر افزود: قطر همچنان به جستوجو برای یافتن مینهای دیگر در خلیجفارس ادامه میدهد. رویترز به نقل از یک منبع نظامی قطر اضافه کرد: مین یادشده حاوی بیست کیلوگرم مواد منفجره تی.ان.تی بوده است. براساس گزارش خبرگزاری رویترز، این اولین گزارش رسمی دولت قطر درمورد وجود مین در خلیجفارس از زمان هشدار آژانس نقشهکشی دفاعی در واشنگتن به کشتیها درخصوص مینهای سرگردان در منطقه است. منابع نظامی قطر همچنین گفتند این مین که در پنجاه مایلی ساحل شمالشرقی قطر قرار داشت در یک پرواز شناسایی بالگرد که بهمنظور آگاهی از موقعیت اسکله عظیم نفتی که از حوزه خسارتدیده نفتی ایران در خلیجفارس نشت میکرد کشف شد و این جستوجو همچنان ادامه دارد. رادیو دوحه روز گذشته به مردم هشدار داد درصورت مشاهده هر نوع شیء غیرعادی پلیس را در جریان قرار دهند و از صیادان نیز خواسته شد مراقب خود باشند. یادآوری میشود طارق عزیز وزیر امور خارجه رژیم عراق، چند روز پیش به کارگذاشتن مین در آبهای خلیجفارس ازسوی عراقیها اعتراف کرده بود.[۱۳]
________________________________________
7. گلولهباران شهرهای آبادان و خرمشهر و مناطق اطراف ایزدشهر ازسوی توپخانهها و خمپارهاندازهای عراقی امروز هم ادامه داشت. در این اقدام در منطقه آبادان براثر اصابت گلوله، خمپاره و توپ، بخشی از یک مدرسه تخریب و بخشی دیگر دچار آتشسوزی شد. به ۲ باب منزل مسکونی نیز خسارات سنگینی وارد آمد. در گلولهباران جزیره مینو نیز ۲ تن شهید و ۲ نفر زخمی شدند.[۱۴] همچنین در گلولهباران خرمشهر که در ساعات مختلف انجام شد منطقه دیریفارم، محوطه راهآهن، ساختمان گمرک، منطقه پل نو و شلمچه هدف آتش توپخانههای عراقی قرار گرفتند که علاوهبر خسارتهای واردشده به این مناطق، تأسیسات و اماکن، ۲ تن شهید و ۵ نفر زخمی شدند.[۱۵]
________________________________________
8. افراد مسلح شورشی امروز نیز علیه پایگاهها و نیروهای خودی در مناطق کردنشین غرب عملیاتهایی اجرا کردند. در این حملات ۸ تن از نیروهای خودی شهید، ۱۱ نفر مجروح و ۳ تن به گروگان گرفته شدند. در ساعت ۱۸، نیروهای ژاندارمری که با خودرو در محور سنندج - کامیاران درحال تردد بودند به کمین یک واحد از افراد مسلح غیرقانونی افتادند که موجب شهادت ۳ تن از آنان و زخمیشدن ۲ نفر دیگر شد.[۱۶] در همین محور دو حادثه دیگر نیز رخ داد. در حمله عناصر مسلح به نیروهای ژاندارمری در حوالی روستای شیلان در شرق این محور، یک تن از نیروهای خودی مجروح شد. همچنین عوامل مسلح غیرقانونی یکی از نیروهای بسیج محلی که با خودروی شخصی عازم روستای گندمان در غرب این محور بود را دستگیر کردند و با خود بردند.[۱۷] در منطقه عمومی سقز نیز در درگیری بین نیروهای خودی و افراد مسلح غیرقانونی ۳ تن از آنان کشته شدند و یک نفر از نیروهای خودی به شهادت رسید.**[۱۸] علاوهبراین، افراد گروه رزگاری که بیشتر در منطقه اورامانات مریوان فعال هستند شبانگاه بهطور مسلحانه وارد روستای اورامانتخت در محور فرعی مریوان - نوسود شدند و قصد داشتند یکی از افراد این روستا را که معلم بود ترور کنند، اما وی با آگاهی از قصد افراد رزگاری اقدام به فرار کرد. بنابراین، مهاجمان همسر و فرزند این شخص را به رگبار گلوله بسته و هر دو را به شهادت رساندند.***[۱۹] از سوی دیگر، یک گروه از افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به پایگاه نیروهای خودی در روستای بیوران در شمالغربی سردشت حمله کردند که براثر آن یک تن از نیروهای خودی شهید و یک تن نیز زخمی شد. با آتش متقابل نیروهای خودی مهاجمان از منطقه فرار کردند. ازاینرو، نیروهای خودی به تعقیب آنها پرداختند و موفق شدند منافقان را در روستای کوربنا به دام انداخته و تعدادی از آنان را دستگیر کنند.[۲۰] سازمان مجاهدین خلق که توان عملیاتی آن بهشدت کاسته شده است، اما دستی گشاده در امر تبلیغات و شعارهای واهی دارد این اقدام محدود را در حد یک عملیات بزرگ چریکی افسانهسازی کرد و گزارش شگفتآوری از اجرای آن و نتایجش داد. در بخشی از اطلاعیه این سازمان که از رادیو بغداد پخش شد درباره این عملیات آمده است: پیشمرگهای مجاهد خلق یکی از بزرگترین پایگاههای رژیم را در منطقه سردشت در هم کوبیدند. رزمندگان مجاهد خلق در شامگاه روز ۳۰ تیرماه پس از نفوذ به عمق منطقه حفاظتشده پایگاه دشمن و استقرار در سنگرهای اطراف آن، در ساعت ۸:۲۰ بعدازظهر تهاجم سنگین و غافلگیرانه خویش را آغاز کرده و از فاصله نزدیک دشمن را زیر آتش موشکهای آر.پی.جی، تیربار و مسلسلهای خویش قرار دادند. شدت آتش پیشمرگان مجاهد به حدی بود که مزدوران مستقر در پایگاه توان هرگونه مقاومت و عکسالعملی را از دست دادند. در جریان این تهاجم انقلابی، ۲ سنگر اجتماعی، یک دستگاه پدافند دولول، یک قبضه تیربار کالیبر۵۰، یک خودروی رنجروور فرماندهی و یک تانکر بزرگ سوخت براثر اصابت موشکهای آر.پی.جی کاملاً منهدم شدند. علاوهبراین، براثر انفجار تانکر مزبور، آتش، سطح بسیار وسیعی از پایگاه را در بر گرفت و قسمت اعظم آن را نابود کرد. شدت انفجار و آتشسوزی به حدی بود که تا دو ساعت و نیم پس از پایان عملیات شعلههای آتش از سرتاسر محوطه پایگاه زبانه میکشید و منطقه اطراف و قسمتی از شهر را روشن کرده بود. در جریان این حمله غافلگیرانه حداقل ۲۰ پاسدار مزدور و ضدخلقی به هلاکت رسیده و تعداد زیادی زخمی شدند.[۲۱] ازطرفی، در محور دیواندره به سقز هم افراد مسلح شورشی بهسمت تعدادی از عابران در جاده شلیک کردند که در نتیجه آن یک زن و ۲ مرد زخمی شدند. هر ۳ فرد مصدوم برای مداوا به بیمارستان سقز انتقال یافتند.[۲۲] همچنین در منطقه مهاباد، افراد حزب دمکرات به نیروهای ژاندارمری که تأمین جاده آسیاب را برعهده داشتند حمله کردند که منجر به شهادت یک تن و زخمیشدن ۴ نفر دیگر از آنان شد. از تلفات واردشده به افراد مهاجم اطلاعی در دست نیست. در یکی از محورهای بیجار نیز یک دستگاه خودروی تویوتای سپاه به مینی که افراد مسلح غیرقانونی کار گذاشته بودند برخورد کرد و منهدم شد. در این حادثه سرنشینان خودرو مصدوم شدند.[۲۳] درضمن، در محور بوکان به سقز در حوالی روستای قهرآباد، افراد مسلح سازمان کومهله بر سر راه یک دستگاه خودروی تریلر متعلق به جهاد سازندگی که حامل تیرآهن بود کمین کرده و پس از به دام انداختن آن، خودرو را آتش زدند و راننده و کمکراننده را به گروگان بردند.****[۲۴] علاوهبراین، در امروز و دو روز گذشته در منطقه نقده، میاندوآب و سنندج ۴ تن از افراد حزب دمکرات خود را به نیروهای سپاه معرفی و درخواست اماننامه کردند. دو تن از این افراد ۲ قبضه اسلحه و مقادیری فشنگ را نیز تحویل دادند.[۲۵] در منطقه اشنویه نیز افراد سپاه موفق شدند ۲ تن از اعضای فعال و فراری حزب دمکرات را در روستای نالوس دستگیر کنند.[۲۶] علاوهبر مبارزه با افراد مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین غرب کشور، نیروهای نظامی، انتظامی و اطلاعات با سایر عناصر ضدانقلاب همچون عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در برخی شهرهای دیگر نیز درگیر هستند. دراینباره ستاد منطقه ۳ سپاه کشوری اعلام کرد که یک نفر از عوامل سازمان مجاهدین خلق در گرگان و ۴ نفر دیگر از افراد این سازمان در آمل دستگیر شدهاند. یادآوری میشود که سپاه برای دستگیری افراد سازمان مذکور در آمل هنگامی اقدام کرد که هر ۴ عضو سازمان در یک خانه تیمی اجتماع کرده بودند.[۲۷]
________________________________________
9. درپی مواضع یکپارچه مسئولان و نهادهای جمهوری اسلامی علیه احتکار و گرانفروشی در روزهای اخیر، امروز هم حجتالاسلام عزیزیان حاکم شرع و رئیس دادگاه انقلاب اسلامی امور صنفی، در مصاحبهای ضمن اعلام اینکه محتکرانی که قصد براندازی نظام و ایجاد نارضایتی داشته باشند بنا به قانون مفسدفیالارض بهحساب میآیند، دیدگاههای خود درباره قاطبه بازاریان و کسبه و جداکردن این صنف از معدود افراد سودجو و گرانفروش، نوع و چگونگی کیفر افراد محتکر و اقدامات انجامشده درباره کنترل نرخ برخی اقلام اساسی را بیان کرد. بخشهایی از گفتههای حاکم شرع دادگاه انقلاب امور صنفی بدینشرح است: «اگر من گرانفروش یا محتکر میگویم، مراد تمام بازاریان نیستند، زیرا ما آنچه داریم اکثر و اغلب از بازاریان است، چه در به ثمر رساندن انقلاب ما، بازاریان با اعتصاب انقلابیشان و چه بعد از انقلاب با کمکهایشان به جبهههای جنگ و دولت، نشان دادند که به این جمهوری معتقدند. البته در هر صنفی و در هر دایرهای عدهای هستند که خواسته یا ناخواسته آبرو و حیثیت آن دسته و صنف را از بین ببرند، لذا من فکر میکنم در میان بازاریان، گرانفروشان و محتکران که قصد سودجویی و مکیدن خون مردم را دارند معدودی هستند که اگر آن عده شرشان از سر مردم و بازاریان کم شود، هم بازاریها راحتتر میشوند و هم مردم از گرفتاریهای آنها نجات پیدا میکنند. مواردی ما داریم که اقداماتی کردیم و جداً برادران ما در بازار به ما کمک کردند و ما را مورد تشویق قرار دادند. برای نمونه سرای بازرگان محلی است برای قاچاقفروشان و این سرا از بعد از انقلاب تبش تندتر شده بود. تصمیم گرفتیم به گرانفروشی فاحش در این محل خاتمه دهیم. گروهی را مأمور کردیم، عدهای از برادران پلیس بودند و عدهای هم از گروه ضربت خودمان. قرار بر این شد که [با کمک] این برادران مغازههایی را که در زیرزمین سرای بازرگان واقع شدهاند و صاحبان آنها اقدام به فروش پارچههای قاچاق و گرانقیمت میکنند، ببندیم و پارچهها را توقیف کنیم. این عمل صورت گرفت. صاحبان این نوع مغازهها به دادگاه هدایت شدند. به من گزارش رسید که در همان موقعی که این برادران پلیس و گروه ضربت مشغول توقیف پارچهها بودند، عده کثیری از بازاریان متعهد و مسلمان به این برادرها کمک میکردند و بعداً هم به دادگاه نامههایی رسید و تلفنهایی شد که محتوای نامهها و تلفنها نشان میداد که آنها کار ما را پسندیدهاند. این مسئله گویای این است که در بازار هم یک مشت بیدین و ازخدابیخبر میخواهند بازار را از بین ببرند. بنابراین گرانفروشان و محتکران بازاری نیستند. اینها اسم بازار را روی خود گذاشتهاند و اینها هم چند دسته هستند، یک دسته آنهایی هستند که قصد سودجویی دارند. اینها برای پرکردن جیب خودشان و برای استفاده زیادتر این کار را میکنند. یک دسته هم افرادی هستند که قصد سودجویی ندارند، قصدشان براندازی حکومت است، به این معنی که جنس را احتکار میکنند یا گران میفروشند تا بین مردم نارضایتی زیاد شود. مواد اولیه نمیرسانند تا ازاینطریق بتوانند در دل مردم حالت شک و تردید ایجاد کنند و به مقاصد شوم خود برسند. ما برای مبارزه با اینها که تعدادشان هم اندک است آنهایی که قصد سودجویی دارند و خون شهدا را نادیده گرفتهاند، برخورد ما با اینها تعزیر است و همانطور که در تحریرالوسیله امام آمده است تعزیر بهنظر حاکم شرع است که با اینها چه رقم مبارزه میکند. ما اینها را به شلاق محکوم میکنیم. در محل کارشان هرکجا باشد، برای ما فرقی نمیکند بازار باشد یا ادارات دولتی یا حتی اگر از اسم اماکن مقدسه هم استفاده کرده باشند در جلوی همان محل کار، آنها را ۷۴ ضربه شلاق میزنیم و جریمه هم میکنیم. یعنی میزانی که سوءاستفاده کردهاند تا چند برابر آن میزان از آنها گرفته میشود. علاوهبرآن، تعزیر بدنی هم میشوند. مغازهها و بنگاههای آنها را هم با نصب تابلوی گرانفروشی تا چندین روز و بسا تا چندین ماه تعطیل میکنیم و اگر میزان گرانفروشی آنها خیلی زیاد باشد، آنها را به زندان طویلالمدت یا تبعید محکوم میکنیم، تاکنون این کار را کردهایم. اما اگر افرادی باشند که گرانفروشی آنها به قصد براندازی و مقاصد سیاسی باشد ما اینها را در زمره افرادی قرار میدهیم که مفسدفیالارض و محارب با خدا هستند و همان عملی را با آنها انجام میدهیم که با محاربین و مفسدین انجام میشود. طبق مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی، دادگاه امور صنفی دادگاه انقلاب شده، یعنی با افراد خاطی، انقلابی رفتار خواهد کرد. با آنهمه تأکیدی که برادران عزیزمان نسبت به محتکرین و گرانفروشان دارند، فکر میکنم دیگر دادگاه حاضر نمیشود هیچگونه ارفاقی نسبت به آنها داشته باشد، چراکه ارفاق، نادیدهگرفتن خون شهدا است. ما اعلام میکنیم از این به بعد بهطور قاطع و جدیتر با مسئله برخورد میکنیم و نمیگذاریم یک عده با گرانفروشی و احتکار جیب خودشان را پر کنند، اما یک عده در جبههها برای قرآن و اسلام و مملکت خون بدهند. ما گرانفروشان و محتکران را به اشد مجازات خواهیم رساند.»[۲۸]
________________________________________
10. حمایت عراق از مصر و تلاش سران آن کشور برای بازگرداندن مصر به جمع کشورهای عربی و عضویت مجدد در اتحادیه عرب و همچنین پشتیبانی لجستیکی و دیپلماتیک مصر از عراق بخشی از دادوستد سیاسی بین این دو کشور است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، براساس همین سیاست، امروز حسنی مبارک رئیسجمهور مصر، در نطقی که به مناسبت سالگرد روی کار آمدن دولت عبدالناصر در مصر ایراد کرد قسمتی از سخنان خود را به حمایت از عراق اختصاص داد و اعلام کرد که دولت مصر بهعلت دفاع از کرامت عراق از آن کشور جانبداری میکند.[۲۹] از سوی دیگر، روزنامه کویتی الوطن که یکی از مجریان سیاستهای تبلیغاتی و سیاسی عراق در کشور کویت است از تلاش جدید عراق برای عضویت مجدد مصر در اتحادیه کشورهای عربی خبر داد. الوطن دراینباره به نقل از منابع دیپلماتیک عرب از بغداد نوشت که عراق درصدد تشکیل یک گردهمایی فوری متشکل از کشورهای عربی در تونس است. این اجلاس بهمنظور اعاده همبستگی عربی برگزار خواهد شد و در آن هیئتهای سیاسی عراقی از کشورهای عربی دیدن خواهند کرد. به نوشته الوطن این منابع افزودند درصورتیکه برگزاری این گردهمایی محقق شود دولت عراق مسائلی را مطرح خواهد کرد که ازجمله آنها همبستگی عربی و بازگشت مصر به دامن اعراب میباشد.[۳۰]
________________________________________
11. رادیو بیبیسی ضمن بررسی وضعیت کل جنگ ایران و عراق، اوضاع فعلی جنگ بین دو کشور را پس از دو عملیات والفجر مقدماتی و والفجر یک بهنوعی در حالت بنبست ارزیابی کرد. این رادیو همچنین به نقل از خبرنگار خود از بغداد، درباره واهمه عراق از حمله مجدد نیروهای ایرانی به بصره و تهدید ایران در روز گذشته ازسوی طارق عزیز نفر دوم عراق در کشاندن جنگ به خلیجفارس و اظهارنظر وی درباره جنگ فرسایشی مطالبی را اعلام کرد. بیبیسی همچنین تهدید عراق مبنیبر اقدام نظامی علیه قطع صدور نفت ایران و امکانات جدید این کشور با تحویل هواپیماهای جدید از فرانسه و شوروی و همچنین واکنش احتمالی ایران را بررسی کرد. بنا به اعلام این رادیو از یک سال پیش که نیروهای ایران در کوشش بهمنظور پیشروی بهسوی بصره ناموفق ماندند چندان تغییری در بنبست جبهههای جنگ ایران و عراق پدیده نیامده است، ولی عراق همواره انتظار دارد که ایران حمله تازهای صورت دهد و بنابراین نیروهایش بهناچار به حال آمادهباشاند، دیوید برادشو از کارکنان سرویس عربی بیبیسی که از جبهه بیرون بصره دیدار کرده است، گزارشی از بغداد فرستاده و آن را شاید در برنامه بامداد امروزی ما شنیده باشید. خلاصه کلام آن بود که خیابانهای بصره سخت سنگربندی شده است، اقتصاد عراق سخت نابسامان است و مدتی است که ابتکارعمل در جنگ با ایران بوده است. امروز دیوید برادشو گزارش دیگری از بغداد فرستاد و ضمن آن گفت که طارق عزیز وزیر امور خارجه و معاون نخستوزیر عراق، تهدید کرده است که عراق تأسیسات صنعتی و اقتصادی ایران را هدف خواهد گرفت. دنباله گزارش چنین است؛ طارق عزیز که در سلسلهمراتب قدرت عراق نفر دوم پس از صدام حسین است، گفت که از اکنون به بعد عراق در داخل ایران و در خلیجفارس به اقتصاد ایران لطمه وارد خواهد کرد. وی افزود که همگی شاهد خواهیم بود که چگونه اقتصاد ایران صدمه خواهد دید. طارق عزیز در توجیه این اقدامات جدید و شدید علیه اقتصاد ایران گفت که ایران، عراق را از صادرات نفتیاش ازطریق خلیجفارس محروم کرده است و طبیعی است که عراق هم با ایران مقابلهبهمثل کند. وی سپس گفت که ایران پس از آنکه موفق نشده است که عراق را ازطریق نظامی شکست دهد، اینک قصد دارد که در یک جنگ فرسایشی اقتصادی علیه عراق پیروز شود. به گفته او، این هدف یک خیال خام است، زیرا درآمد عراق برای تأمین نیازمندیهای اساسی مردم و همچنین ملزومات نظامی عراق کافی است که این درآمد اگر برای ابد کافی نباشد، لااقل برای پنج سال کفایت خواهد کرد. باید گفت که تهدید به آغاز عملیات و تز تازه و شدید علیه اقتصاد ایران موضوعی است که بهتازگی در سخنرانیهای رهبران عراق گنجانده شده است. طی سال گذشته نیروهای عراق به تأسیسات نفتی ایران در خلیجفارس و کشتیهایی که در آبهای ساحلی ایران حرکت میکنند حمله کردهاند، اما تاکنون موفق نشدهاند که به هدف اصلی خود، یعنی قطع صادرات نفت ایران دست یابند، صادراتی که دولت ایران از محل درآمد آن مخارج جنگ با عراق را تأمین میکند. رهبران عراق اینک ممکن است که درخصوص قدرت خود در واردآوردن ضربات مؤثر به اقتصاد ایران اطمینان به نفس بیشتری پیدا کرده باشند چراکه نیروی هوایی که دولت عراق در جریان جنگ بهطورکلی آن را حفظ کرده است بهتازگی با دریافت هواپیماهای جنگنده میگ از شوروی و هواپیماهای میراژ فرانسه تقویت شده و قرار است بهزودی نیز فرانسه چند فروند هواپیمای جنگی سوپراتاندار مجهز به موشکهای اگزوست به عراق وام بدهد، اما باید گفت که سیاست حمله به اقتصاد ایران سیاست خطرناکی است، زیرا عراق تنها خود را در معرض خطر اقدام متقابل ایران قرار نمیدهد. ایران در گذشته اخطار کرده بود که علیه هر کشور عربی که به عراق کمک کند اقدام خواهد کرد. هدف اصلی این تهدید ایران، عربستان سعودی و کشورهای عرب کرانه خلیجفارس تعبیر شدهاند، بنابراین این خطر آشکار وجود دارد که جنگ ایران و عراق که تاکنون به این دو کشور محدود بوده به سایر کشورهای این منطقه سرایت کند.[۳۱]
________________________________________
- سپاه منطقه۲ کشوری شامل استانهای اصفهان و کهگیلویه و بویراحمد بود و مسئولیت پشتیبانی از ۲ یگان مذکور؛ لشکر۱۴ امام حسین(ع) و ۸ نجف برعهده این منطقه بود.
- مکان دقیق این حادثه و چگونگی درگیری گزارش نشده است.
- افراد رزگاری در ۲۱/۴/۱۳۶۲ نیز در روستای کماله در جنوب مریوان، اقدام مشابهی را انجام دادند و پدر و دختر شخصی جداشده از این گروه را به شهادت رسانده بودند.
- دو فرد گروگانگرفتهشده در پنجم مردادماه آزاد شدند. [سند شماره ۳۵۱۹۹۸ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه مهاباد به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع) سپاه، ۶/۵/۱۳۶۲]
- افراد رزگاری در ۲۱/۴/۱۳۶۲ نیز در روستای کماله در جنوب مریوان، اقدام مشابهی را انجام دادند و پدر و دختر شخصی جداشده از این گروه را به شهادت رسانده بودند.
- مکان دقیق این حادثه و چگونگی درگیری گزارش نشده است.
پاورقیها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/04/30
- ↑ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، شناسنامه یگانهای رزمی سپاه، کارنامه عملیات لشکر۳۳ المهدی ... مشغول، ص ۲۰۵.
- ↑ سند شماره: ۱۱۹۱۲، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیاده نوار: ۵۷۷۲، قرارگاه خاتمالانبیا سپاه در عملیات والفجر۲، داود رنجبر، صص ۴ و ۵، ۳۰/۴/۱۳۶۲.
- ↑ سند شماره: ۱۱۹۱۲، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیاده نوار: ۵۷۷۲، قرارگاه خاتمالانبیا سپاه در عملیات والفجر۲، داود رنجبر، صص ۴ و ۵، ۳۰/۴/۱۳۶۲.
- ↑ ـ سند شماره: ۳۵۳۰۸۴، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، از: شهربانی استان خوزستان، به: استانداری خوزستان، ۳۰/۴/۶۲.
- ↑ دفتر ۲۴۶، داود رنجبر، ص ۲۷۶.
- ↑ سند شماره: ۲۵۴، دفتر راوی تیپ۳۳، محمد اسحاقی، صص۷۷ ـ ۷۸؛ دفترچه راوی شماره: ۲۴۶، صص ۲۹۱، ۲۹۵، ۲۹۶ و ۲۹۸.
- ↑ دفتر ۲۴۶، داود رنجبر، ۱۰/۴/۶۲ تا ۳/۵/۶۲.
- ↑ دفتر ۲۴۶ و ۳۰۶، صص ۳۰۰ تا ۳۰۶.
- ↑ منبع: سند شماره ۱۱۷۵۹، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، از: بهداری تیپ۳۳ المهدی، به: ستاد تیپ۳۳ المهدی، ۳۰/۴/۶۲.
- ↑ دفتر ۲۴۶، صص ۲۸۶ ـ ۲۹۰.
- ↑ سند شماره: ۲۴۶، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، داود رنجبر، ص ۳۰۰؛ دفتر ۲۵۴، محمد اسحاقی، صص ۷۶ ـ۷۷.
- ↑ منبع: سند شماره: ۳۸۵۳۳، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، به: فرماندهان مناطق ۳، ۶، ۸ و ۹، ۳۰/۴/۶۲.
- ↑ منبع: نشریه ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، شماره ۱۲۵، ۱/۵/۶۲، بحرین، خبرگزاری رویتر، ۳۱/۳/۶۲، ص ۱۳.
- ↑ سند شماره: ۳۵۳۰۸۴، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، از: شهربانی استان خوزستان، به: استانداری خوزستان، ۳۰/۴/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۳۵۳۰۷۸، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، از: شهربانی استان خوزستان، به: استانداری خوزستان، ۳۰/۴/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۳۵۱۶۲۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: قرارگاه قدس سپاه ـ اطلاعات، به: قرارگاه حمزه ـ اطلاعات، ۱/۵/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۳۱۵۱۰۶، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: ناحیه ژاندارمری کردستان، به: استانداری کردستان، ۳۱/۴/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۳۵۱۶۷۶، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: فرماندهی منطقه ۱۱ سپاه (قرارگاه حمزه)، به: فرماندهی کل سپاه، ۱/۵/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۳۴۵۹۷۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: شهربانی استان کردستان، به: استانداری کردستان، ۲/۵/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۱۹۷۸۶، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: قرارگاه حمزه سپاه، (به: ندارد)، ۴/۵/۶۲.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره ۱۳۵، ۱۱/۵/۱۳۶۲، ص۴۲.
- ↑ سند شماره: ۴۳۵۹۸۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: شهربانی، استان کردستان، به: استاندار کردستان، ۵/۵/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۳۵۱۶۷۶، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: فرماندهی منطقه ۱۱ سپاه (قرارگاه حمزه)، به: فرماندهی کل سپاه، ۱/۵/۶۲؛ سند شماره: ۳۵۱۶۴۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: فرماندهی سپاه حمایاد، به: قرارگاه حمزه فرماندهی، ۱/۵/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۳۱۵۷۷۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: لشکر۲۸ کردستان رکن ۲، به: فرمانده سپاه کردستان، ۳۱/۴/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۳۵۱۶۲۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: فرماندهی منطقه ۱۱ سپاه، (قرارگاه حمزه)، به: فرماندهی کل سپاه، ۱/۵/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۳۵۱۶۳۷، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: اطلاعات سپاه اشنویه، به: اطلاعات قرارگاه حمزه، ۱/۵/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۸۰۰۲۲، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: ستاد منطقه ۳ سپاه فرماندهی، به: ستاد مرکز سپاه فرماندهی کل سپاه، ۱/۵/۶۲، گزارش روزانه ۳۰/۴/۶۲.
- ↑ منبع: روزنامه اطلاعات، ۳۰/۴/۶۲، صص ۳ و ۱۵.
- ↑ نشریه ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، شماره ۱۲۴، ۳۱/۴/۶۲، ص ۱۵، تهران خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، به نقل از رادیو قاهره.
- ↑ نشریه ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، شماره ۱۲۴، ۳۱/۴/۶۲، ص۱۷، کویت خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران،۳۰/۴/۶۲.
- ↑ سند شماره: ۲۱۴۳۵۶، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ واحد مرکزی خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، پولتن رادیوهای بیگانه، ۳۰/۴/۶۲، صص ۹ـ ۱۰.