1362.05.12

روزشمار جنگ سال 1362 1362.05.12
نام‌های دیگر	دوازده مرداد
تاریخ شمسی	1362.05.12
تاریخ میلادی	3 اوت 1983
تاریخ قمری	23 شوال 1403

1360.05.12

1361.05.12

1363.05.12

1364.05.12

1365.05.12

1366.05.12

1367.05.12

1. در منطقه عملیاتی والفجر۳ فرماندهان ارتش عراق برای بازداشتن نیروهای خودی از تحت‎فشار قراردادن نیروهای محاصره‏شده عراقی در منطقه زالوآب و همچنین قطع ارتباط و لجستیک قوای ایرانی از عقبه اصلی مهران، از صبح امروز تحرکاتی را در محور میانی عملیات آغاز کردند. بدین‎منظور واحدهایی از تیپ‌های پیاده ۱۸، ۳۸، ۶۸ و ۴۲۰ و تیپ‌های ۳۷ و ۷ زرهی در مقابل محور مهران - دهلران و در منطقه فرخ‌آباد تا دُراجی در برابر نیروهای تیپ۲۱ امام رضا(ع) و در منطقه راست ارتفاع نمه‎کلان‎بو سازمان داده شدند و از ساعت ۸ صبح پاتک خود را از محور اصلی دراجی شروع کردند. نیروهای خودی که با مشاهده تمهیدات دشمن هوشیار شده بودند موفق شدند دشمن را به عقب برانند. باوجود شکست دشمن در این اقدام، ارتش عراق مجدد پاتک دیگری را که به‎نظر می‌رسید به‏دلیل ناتوانی نیرو‌ها قادر به اجرای آن نیست و تحت فشار و دستور فرماندهان رده بالا بوده است، در ساعت ۱۲ از محور دراجی آغاز کرد که همانند پاتک قبلی موفقیتی درپی نداشت و نیروهای عراقی با تحمل تلفاتی، دوباره به عقب رانده شدند. با شکست نیروهای عراق در پاتک‎های امروز، فرماندهان عراقی نه‏تنها استعداد به کار گرفته‏شده در پاتک‌ها را همچنان در خط مقدم حفظ کردند، بلکه چندین دستگاه تانک دیگر نیز به منطقه افزودند و در شیارهای موجود در حدفاصل فرخ‎آباد تا نمه‏کلان‏بو مستقر کردند. علاوه‌براین تحرکات، فرماندهان عراقی همچنان بر باقی‎ماندن نیروهای محاصره‎شده در ارتفاع ۳۹۰ زالوآب (کله‌قندی) و چند ارتفاع اطراف آن، اصرار دارند، زیرا باتوجه‌به وضعیت جغرافیایی منطقه، عراق با ازدست‎دادن این ارتفاع حساس، برای استقرار نیروهایش در منطقه‌ای که عارضه قابل‏اتکایی داشته باشد باید کیلومترها عقب‌نشینی کند، بنابراین، حفظ این ارتفاع برای فرماندهان عراق حیاتی است. ازاین‎رو، رساندن مهمات، آذوقه و آب به نیروهای محاصره‎شده در این ارتفاع ازطریق بالگردها، ازجمله برنامه‌هایی است که باوجود خطرات فراوان انجام می‎شود. البته از چندین پروازی که بدین‎منظور انجام شد تعداد اندکی موفق به رساندن آذوقه و... شدند. در یکی از این اقدامات در ساعت ۱۵ امروز، بالگردهای عراقی که قصد کمک‌رسانی داشتند با آتش ضدهوایی نیروهای خودی مواجه شدند و دو محموله‌ای که قرار بود به ارتفاع کله‌قندی پرتاب کنند را در منطقه خودی فرو ریختند و نیروهای ایراین آنها را تصاحب کردند. برخی از اقلام محموله ‎های مذکور عبارت بودند از: ۷ بسته گلوله خمپاره ۶۰، ۱۱ بسته گلوله خمپاره۸۲، ۱ بسته گلوله سیمینوف، ۲ بسته گلوله کلاش، ۱ کیسه آذوقه، ۳ بسته کمک‌های اولیه شامل باند، آمپول و...، یک کیسه نان، ۱۰ باکس سیگار و۲۰ عدد مشک پلاستیکی آب. همچنین امروز هواپیماهای عراقی منطقه عملیاتی والفجر۳ و عقبه‌های آن را بمباران کردند که تلفات و خساراتی به‎بار آمد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، هواپیماهای دشمن ۸ بار محوطه قرارگاه تاکتیکی نجف، ستاد قرارگاه نجف، اطراف بیمارستان صحرایی حومه صالح‌آباد و مواضع عمومی نیروهای خودی را بمباران کردند که براثر آن چندین خودرو ازجمله ۲ خودروی خبرنگاران آسیب دید. همچنین در یکی از این بمباران‌ها احمد تدین معاون فرمانده تیپ۱۱۴ امیرالمؤمنین(ع)، در منطقه عمومی مهران به شهادت رسید. از سوی دیگر، در این روز دشمن اقدام به ساخت جاده از ورمهزیار به دراجی کرد. علاوه‎براین، بنا به گزارش منابع اطلاعاتی، یک باند فرود اضطراری بالگرد در عقبه‌های نزدیک دشمن در منطقه عمومی ورمهزیار مشاهده شد. فرماندهی منطقه‌ای دشمن هم چندین قبضه توپ در جاده ورمهزیار مستقر کرده و نیروها و تانک‌های زیادی را به این منطقه آورده است. درهمین‏ حال، حسن‌پور مسئول اطلاعات و عملیات قرارگاه نجف، اقدامات امروز دشمن در منطقه را بدین ‎صورت جمع‌بندی کرد: ۱. تقویت نیروهای زرهی ۲. پاتک‌های شدید در منطقه دراجی و نمه‎کلان‎بوی کوچک ۳. آتش سنگین در منطقه ۴. بمباران شدید هوایی.

________________________________________

2. آخرین جلسه قبل از شروع عملیات در منطقه والفجر۲ برای بررسی نهایی وضعیت مانور و آمادگی یگان‎ها و واحدهای پشتیبانی رزم، در قرارگاه مالک اشتر با حضور فرماندهان حاضر در منطقه در دو بخش تشکیل شد. * در بخش مربوط به بررسی طرح مانور و آمادگی یگان‎ها، کاظم رستگار مانور گردان‌های خود را تشریح کرد. به گفته وی، تیپ۱۰ سیدالشهدا(ع) برای تصرف ارتفاع ۲۵۱۹ و ۲۰۶۲ و تپه‌های مجاور آنها ۳ گردان منها با ۷ گروهان در نظر گرفته بود. به‏علاوه، ۲ گروهان پیاده و یک گروهان ضدزره برای سمت راست ارتفاع ۲۵۱۹ و ۲ گروهان پیاده با یک گروهان ضدزره در سمت چپ این ارتفاع و یک گروهان برای ارتفاع ۲۰۶۲ و ۴ گروهان نیز در احتیاط خواهند بود. پس از توضیحات رستگار، چون یگان تحت‎امر او تازه به منطقه آمده بود فرماندهان دیگر برای اجرای بهتر عملیات به وی توصیه‏هایی کردند و بر تدابیری ازجمله خاموش‎کردن تیربارهای دشمن در مرحله اول عملیات با استفاده از نیروی سبک و نفوذی تأکید کردند. علی قمی جانشین تیپ۱۵۵ شهدا نیز که در مرحله قبلی روی این ارتفاع اجرای عملیات کرده بود بر شدت عمل و عبور قدرتمندانه از موانع دشمن تأکید کرد. در ادامه جلسه، احمد کاظمی فرمانده لشکر۸ نجف و حسین خرازی فرمانده لشکر۱۴ امام حسین(ع)، ضمن اعلام آمادگی برای اجرای عملیات، مانور یگان تحت‎امر خود را توضیح دادند. احمد کاظمی گفت که گردان‌های ما کوهستانی و سبک هستند و حدود ۲۰۰ نفر نیرو دارند. وی با اولویت قراردادن پاک‎سازی و تصرف جاده پیشنهاد کرد که نیروها قبل از پاک‎سازی ارتفاعات از محل استقرار خود به‎سمت چپ و تا روی جاده سرازیر شوند و از سمت شرق به غرب در روی جاده پیشروی کنند. نیروهای لشکر۱۴ امام حسین هم با سرازیرشدن از ارتفاعات، خود را به جاده رسانده و از سمت غرب به شرق به‎طرف تنگه دربند پیشروی کرده و هر دو یگان در روی جاده الحاق کنند. سپس زمانی‎که امکان تدارک و پشتیبانی نیروهای عراقی از جاده بسته شد هر دو یگان مجدد به‎سمت ارتفاعات رفته و به پاک‎سازی این ارتفاعات بپردازند. این موضوع گفت‌وگوهایی را درپی داشت و در آخر جمع‌بندی و تصمیم محسن رضایی بر آن شد که ۲ یگان یادشده ارتفاعات را پاک‎سازی کنند و پاک‎سازی جاده و ارتفاعات مجاور آن برعهده تیپ۳۲ انصارالحسین باشد و این تیپ ضمن پاک‎سازی به‎سمت غرب حرکت کرده و هر سه یگان در نقطه معینی در جاده باهم الحاق کنند. تأمین لجستیک یگان‌ها و گزارش مسئولان واحدهای پشتیبانی‎کننده، موضوع دیگری بود که در این جلسه بررسی شد. براساس گزارش‌ مسئول ارتشی مهمات قرارگاه مالک اشتر و همچنین گزارش مسئولان مهمات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، مهمات درخواستی یگان‎ها به آنها تحویل داده شده است. مسئول مخابرات سپاه هم از واگذاری بی‌سیم و امکان برقرارشدن مکالمه داخلی یگان‏ها با قرارگاه، خبر داد. به‏علاوه، مسئول مهندسی ارتش درباره واگذاری اقلام مهندسی همچون مین، سیم‎خاردار، گونی و آهن پلیت نبشی به واحدها و یگان‌ها و آمادگی برای تأمین آنها برای بعد از عملیات گزارش داد. آماده‏شدن یک بیمارستان ۲۰ تخت‏خوابی در حاج‎عمران، اختصاص ۲ دستگاه آمبولانس به هر واحد، آماده‏سازی ۴ اتاق عمل با ۴ جراح و آماده‏شدن پد بالگرد برای انتقال مجروحان خبرهایی بود که مسئولان بهداری نیروی زمینی ارتش و مسئول بهداری سپاه به اطلاع فرماندهی رساندند. مسئولان توپخانه ارتش و سپاه نیز درمورد هماهنگی کامل تطبیق و دیدبان‎ها و پیش‌بینی قبضه‌های ضد آتشبار و احتمال فرستادن دیدبان نفوذی به منطقه دشمن برای دقت در هدف‌گیری قبضه‌های توپ گزارش دادند.

________________________________________

3. قرار است هم‎زمان با عملیات تیپ۱۰ سیدالشهدا(ع) در اولین دقایق روز ۱۳/۵/۱۳۶۲ در سمت چپ جاده با هدف تصرف ارتفاع مهم ۲۵۱۹، نیروهای دو لشکر۸ نجف و ۱۴ امام حسین(ع) نیز در سمت راست جاده با هدف تصرف ارتفاعات مسلط به تنگه دربند عملیاتی را اجرا کنند. ازطرفی، چون بخشی از نیروهای عمل‎کننده لشکر۸ نجف برای رسیدن به خط تماس باید از منطقه بحرانی که در روز عملیات زیر آتش توپخانه دشمن قرار دارد عبور کنند، لذا برای پرهیز از تحمل تلفات، فرماندهی یگان مزبور تدبیر کرد که این نیروها امشب با عبور از منطقه یادشده، خود را به محلی که در فاصله مناسبی با دشمن دارد و امکان دید و تیر ندارد، رسانده و مستقر شوند و روز را در همان منطقه به حالت استتار باقی بمانند و ساعتی قبل از عملیات با پیاده‌روی، خود را به خط مقدم رسانده و با دشمن درگیر شوند. لذا از ساعت ۲۱:۳۰ امروز، یک گردان از نیروهای لشکر۸ نجف از محل اردوگاه خود حرکت کرده و پس از طی مسافت در جاده با کامیون ایفا، در جای مناسب پیاده شده و سپس پای پیاده به‎سمت محل مقرر حرکت کردند. خبر دیگر اینکه یکی از افراد اسیرشده از تیپ۱۱۴ در گفت‌وگو با احمد کاظمی گفت که نیروهای عراقی موجود در منطقه عملیاتی لشکر۸ نجف فاقد جاده به عقبه‌های خود هستند و به‎وسیله بالگرد پشتیبانی می‌شوند. وی همچنین افزود تیپ۵ گارد به منطقه آمده است.

________________________________________

4. خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارشی به مشاهدات و مطالب خبرنگاران خبرگزاری فرانسه، کانال اول تلویزیون آلمان و خبرگزاری امریکایی رویترز که پس از بازدید از مناطق عملیات والفجر ۲ و ۳ منتشر کرده‏اند،** پرداخت. در این گزارش آمده است: خبرنگار خبرگزاری فرانسه درباره بازدید خود از منطقه نبرد، تصرف ارتفاعات مهم منطقه، فعالیت ایرانی‌ها در پشت خط مقدم، شور و هیجان رزمندگان ایرانی و حضور نیروهای مخالف رژیم عراق در منطقه عملیاتی نوشته است که گروهی از خبرنگاران خارجی و ایرانی در دیدار روز گذشته خود مشاهده کردند که نیروهای ایرانی مواضع خود در کردستان عراق و به‎ویژه در سربازخانه‌ها (پادگان حاج‎عمران) و ارتفاعات راهبردی را که عراق بر بازپس‌گیری آنها تأکید دارد، استوارانه حفظ کرده‎اند. ایرانیان در جریان مرحله دوم تهاجم والفجر۲، در ۲۲ ژوئیه به اراضی عراق حمله کردند و ازاین‎طریق مانع تدارک تسلیحاتی ضدانقلابیون (کردهای ایرانی) ازسوی عراق شدند. خبرنگاران حاضر در محل و به‎ویژه فرستاده ویژه خبرگزاری فرانسه روز گذشته توانستند دریابند که ایران هنوز هم این مواضع از قبیل سربازخانه‌های حاج‌عمران و ارتفاعات مجاور شبیه کوه کدو را تحت‏ کنترل خود دارد. نیروهای ایرانی در این نوار که حدود هفده کیلومتر از اراضی عراق را در یک زمین کوهستانی در بر می‌گیرد روز گذشته امکان یافتند مواضع عراقی‌ها را زیر خمپاره‌باران پراکنده خود قرار دهند. این درحالی بود که نیروهای عراقی به این آتش توپخانه پاسخی ندادند و اقدام به هیچ‌گونه فعالیت هوایی نکردند. ازطرفی، بالگردهای ایرانی کبرا و شنوک به‏طور مداوم بر فراز این اراضی اشغالی عراق درحال پرواز هستند. درهمین‎حال، بولدوزرهای عظیم ژاپنی مواضع را به‎ویژه برای حمایت از خودروها و کامیون‌های موشک‌انداز ایران مستحکم می‌کنند. ایرانی‌ها احساس امنیت دارند، طوری‏که برخی از نظامیان حتی اسلحه خود را همراه ندارند. در کنار سربازان ارتش منظم می‌توان پاسداران انقلاب، بسیجی‎ها و پیرمردانی را دید. همچنین در جبهه شمال، مجاهدان عراقی و کردهای ایرانی حضور دارند که در کنار نیروهای ایرانی می‌جنگند. ازطرفی، گروهی از مجاهدان ضمن شلیک هوایی با تفنگ تهاجمی کلاشینکف خود و با فریاد "مرگ بر صدام” و “مرگ بر فرانسه” به رقص جنگ در مقابل دوربین‌ها پرداختند. هیچ‌چیز مجاهدان عراقی را از ایرانیان متمایز نمی‌کند، اونیفورم سبز روشن، نوار قرمز در پیشانی تزئین‌شده با کلمات قرآنی و قیافه مشابه. یک نظامی ایرانی می‌گوید "اینها برادران ما هستند و به ما شبیه‎اند." کانال اول تلویزیون آلمان نیز گزارشی از منطقه عملیاتی پخش کرد که موضوع آن تصرف ارتفاعات و پادگان مهم حاج‎عمران و تکذیب ادعای عراق مبنی‌بر بازپس‌گیری این پادگان پس از سقوط آن به‎دست نیروهای ایرانی بود. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی: «تلویزیون یک آلمان در اخبار سراسری و مشروح پربیننده ساعت ۲۰ دیشب خود گزارش مصور ۲ دقیقه‌ای از منطقه جنگی کردستان و حاج‎عمران پخش کرد. قبل از نمایش فیلم، گوینده اخبار از تناقض اخبار ایران و عراق گفت و یادآور شد که بنا به اعلام بغداد نیروهای عراقی به ایرانی‌های مهاجم خسارات سختی وارد کرده‌اند، ولی در مقابل دولت تهران صحبت از پیروزی‌های نیروهایش می‌کند. این تلویزیون سپس به نقل از خبرنگار اعزامی خود به ایران (روبرت هت کمپر) که شاهد پیشروی نیروهای ایرانی بوده ضمن نمایش گوشه‌ای از منطقه عملیاتی و نیز ساختمان پادگان حاج‏عمران و انبوه پوکه‌های توپ‎های ایرانی و حرکت هلیکوپترها و شعارهای رزمندگان اسلام همراه با یکی از روحانیون می‌افزاید: ایرانی‌ها در شمال مرز خود تا هیجده کیلومتر وارد خاک عراق شده‌اند و عملیات در منطقه کوهستانی بدون راه و جاده را به مرحله اجرا درآوردند. جایی که کردهای پیشمرگ (گروه‎های مسلح غیرقانونی) در دو طرف مرز عمل می‌کنند. هدف حمله ایرانی‌ها قطع راه تدارکاتی آنها است تا نیروهای ایرانی بتوانند دررابطه‏با جنگ علیه یاغیان در کشور موفق شوند. این تلویزیون با اشاره به این نکته که پادگان عراقی حاج‎عمران ده روز پیش توسط ایرانی‌ها تسخیر شده است، می‌افزاید: آنها (ایرانی‌ها) برای نشان‌دادن و اثبات این امر، خبرنگاران خارجی را به اینجا آورده‌اند، چون عراق از بازپس‌گیری این محل خبر داده بود.» دراین‎حال، خبرگزاری امریکایی رویترز گزارشی درباره عملیات والفجر۳ داد. در این گزارش به همه دروغ‌گویی رژیم صدام درباره اینکه ایران قصد تصرف شهر زرباطیه را داشته، صحه گذاشته شده است. خبرنگار این خبرگزاری تمام اطلاعات درج‎شده در این گزارش را با استناد به بیانیه‌های نظامی عراق تنظیم کرده است. در گزارش خبرگزاری رویترز آمده است: «عراق امروز گفت نیروهایش یک حمله دیگر ایران را در بخش مرکزی جبهه جنگ خلیج (فارس) دفع کرده و چندصد نفر از نیروهای ایرانی را کشتند و ۱۰ تانک و دیگر تجهیزات را منهدم نمودند. خبرگزاری رسمی عراق گفت حمله شب گذشته، آخرین حمله در یک سری از حملات ایران در شرق زرباطیه در حدود یک‎وصد‌وشصت کیلومتری شرق بغداد محسوب می‌شود. ایران تهاجم جدید خود را در این ناحیه از شنبه گذشته آغاز کرد. جمع ارقام گزارشات رسمی عراقی‌ها، تعداد تلفات ایرانی‌ها در این تهاجم را درحدود ۷۵۰۰ کشته ذکر کرد. این تهاجم برخی از شدیدترین درگیری‌ها از زمان آغاز جنگ خلیج (فارس) را در بر می‌گرفت. در این گزارش‌ها رقم تلفات عراقی‌ها ذکر نشده است.»

________________________________________

5. افراد حزب دمکرات کردستان شبانه وارد روستای گنبد در شمال‎غربی ارومیه شدند و ۲ تن از اهالی روستا را دستگیر کرده و با خود بردند. در همین منطقه در روستای بردوک، براثر برخورد یک خودروی نیروهای خودی به مین کار گذاشته‎شده به‎دست افراد مسلح غیرقانونی، ۳ تن از آنان مصدوم شدند. در مریوان نیز عناصر وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی در آخرین دقایق امروز با چند گلوله‌ آر.پی.‌جی۷ به ایستگاه برق این شهرستان شلیک کردند که در نتیجه آن یکی از ژنراتورهای برق این نیروگذاه آسیب دید. همچنین به گزارش یک نشریه داخلی سپاه، نیروهای سپاه بانه یک خودرو را که در داخل آنن مواد منفجره جاسازی شده بود و قصد عزیمت به تهران را داشت متوقف و راننده آن را دستگیر کردند. علاوه‎براین، سازمان کومه‏له ضمن دریافت اقلام خوراکی و وجه نقد از روستائیان مناطق کردنشین غرب کشور، از خانواده‌های افرادی که اسیر کرده‌ بود در قبال آزادی آنها درخواست پول کرد. بنا به یک گزارش داخلی سپاه، واسطه‎ای با مراجعه به منزل یکی از افراد اسیر این سازمان که ساکن لاهیجان بود نامه‌ای را که ازطرف سازمان کومه‏له به خانواده وی داد که در آن سازمان مزبور اعلام کرده بود برای مذاکره درباره نحوه آزادی فرزندشان به دیواندره مراجعه کنند. حامل نامه گفته است که یکی از بستگان ما در ازای پرداخت چهارصدهزار ریال توانست پسر خود را از دست این سازمان رها کند. ازطرفی، ۴ نفر از افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) از اهالی لاهیجان که در تشکیلات این سازمان در شهر سقز فعال بودند، دستگیر شدند. دراین‎حال، امروز در نقده و منطقه عمومی سنندج، ۲ تن از افراد وابسته به حزب دمکرات با ۲ قبضه اسلحه و تعدادی فشنگ خود را به پایگاه خورخوره در محور سنندج - مریوان و سپاه نقده معرفی و درخواست امان‎نامه کردند. با پاک‌سازی مناطق و روستاهای مختلف، امکان خدمات‌رسانی به آنها نیز فراهم می‌شود. به گزارش شبکه بهداری شهرستان بانه، درپی پاک‌سازی چند روستای اطراف این شهرستان و گسترش اقدامات و خدمات بهداشتی به مردم این مناطق، تاکنون ۲۷۳ نفر بیمار، خود را به مراکز بهداری معرفی کرده‎اند که از میان آنها ۱۶ بیمار جذامی شناسایی و تحت‎درمان قرار گرفته‌اند. همچنین برای ۵۹ بیمار پرونده پزشکی تشکیل شده و به مراجع بالاتر معرفی شده‌اند.

________________________________________

6. یکی از افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و همسرش که مدتی متواری بودند مجدد به منزل خود در خیابان قلعه‎مرغی تهران بازگشتند که با اطلاع همسایه‌ها نیروهای کمیته به‎قصد جلب آنها به محل رفتند، اما وی همراه همسر خود ازطریق پشت‎بام اقدام به فرار و در همین قرار اقدام به تیراندازی کرد که براثر آن یکی از افراد محلی و یکی از نیروهای کمیته مجروح شدند. سرانجام با تیراندازی متقابل، این فرد زخمی و دستگیر شد، ولی همسر نامبرده فرار کرد. در اصفهان و هشتپر طوالش نیز ۳ نفر از اعضای این سازمان دستگیر شدند. خود دستگیرشده در هشتپر طوالش از افراد فعال در بخش جنگل این سازمان بود. همچنین در قائم‌شهر به حکم دادگاه انقلاب یکی از افراد این سازمان که در ارتباط با تشکیلات جنگل بود، به‎طور مسلحانه دستگیر و به اعدام محکوم شد که حکم درباره وی به اجرا درآمد. در شادگان هم ۲ تن از افراد نفوذی سازمان جاسوسی عراق که اقدام به واردکردن سلاح از آن کشور برای اغتشاشات شهری کرده بودند، دستگیر شدند.

________________________________________

7. درپی اوج‌گیری تبلیغات رسانه‌ای درباره امکان اقدام ایران در قطع خط لوله نفتی کرکوک به بندر طرابوزان ترکیه، امروز طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، به‌طور غیرمنتظره به آنکارا پایتخت ترکیه، سفر کرد. رادیو امریکا درباره اهداف سفر و موضوعات احتمالی گفت‌وگوهای وی با مقامات ترکیه اعلام کرد: «قرار است وی طی اقامتش در ترکیه با ایلتر ترکمن وزیر امور خارجه ترکیه و پرزیدنت کنعان اورن، ملاقات و گفت‌وگو کند. سخنگوی وزارت خارجه ترکیه اعلام کرد که طارق عزیز پیام ویژه صدام حسین رئیس‎جمهوری عراق را تسلیم رئیس‎جمهور ترکیه خواهد کرد. منابع سیاسی در آنکارا بر این باورند که طارق عزیز طی این سفر، مقام‌های ترکیه را در جریان رویدادهای جنگ ایران و عراق خواهد گذارد. دامنه برخی از زدوخوردهای ایران و عراق به مناطق کردنشین عراق در نزدیکی مرز ترکیه کشیده شده است. ترکیه در طول این جنگ سه‎ساله بی‌طرفی خود را حفظ کرده است. آنچه موجب هوشیاری دولت ترکیه شده تهدید دولت جمهوری اسلامی ایران درمورد بمباران حوزه نفتی موصل است. ایلتر ترکمن روز دوشنبه به دولت ایران هشدار داد که از اقدام به عملیاتی که منافع ترکیه را به خطر می‌اندازد برحذر باشد. حمله ایران به حوزه‌های نفتی، جریان نفت در خط لوله عراق - ترکیه را دستخوش اختلال خواهد کرد. آنکارا درمورد مسئله کردها نیز حساسیت دارد. بنا به گزارش‌های رسیده، ایران کردهای عراق را برای نبرد با دولت عراق مسلح می‌کند.»

________________________________________

8. رادیو امریکا با اذعان به اینکه به گفته وزیر امور خارجه ژاپن سفر وی به ایران و عراق برای میانجیگری در جنگ دو کشور نیست، این سفر را تلاش برای برقراری صلح در منطقه اعلام کرد. این رادیو همچنین به اهداف دیگر این سفر ازجمله امکان ازسرگیری تکمیل پروژه نیمه‌کاره پتروشیمی بندر امام خمینی و امکان استمهال بدهی عراق به ژاپن پرداخت. براساس گزارش این رادیو «بنا به اظهار منابع نزدیک به وزارت خارجه ژاپن هدف این سفر یاری‎کردن به پیشبرد آرمان صلح در آن منطقه است، هرچند شینتارو آبه اعلام کرده است که قصد ندارد به‎عنوان یک میانجی در جنگ سه‎ساله ایران و عراق انجام وظیفه کند. کشمکش ایران و عراق موجب توقف پروژه چند میلیارد دلاری پتروشیمی ژاپن در ایران شده است. سفر وزیر خارجه ژاپن به تهران نخستین دیدار وزیر امور خارجه ژاپن از ایران پس از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ خواهد بود. انتظار می‌رود آقای آبه در عراق با امضای یک قرارداد، بازپرداخت وام یک‎و‎نیم میلیارد دلاری ژاپن به عراق را به تأخیر بیندازد.» این رادیو همچنین از افزایش خرید نفت ایران ازسوی کشور ژاپن خبر داد و دراین‌باره اعلام کرد: «در لندن منابع صنعت نفت گفتند که شرکت‌های بازرگانی و پالایشگاه‌های ژاپن بر خریدهای نفتی خود از ایران افزوده‌اند. شرکت‌های ژاپنی درحال‎حاضر روزانه ۳۳۰ هزار بشکه نفت از ایران خریداری می‌کنند.»

________________________________________

9. روزنامه امریکایی واشنگتن پست در بررسی عمومی اقتصاد عراق باتوجهبه مشاهدات میدانی خبرنگار خود در بغداد، به تأثیر جنگ در اقتصاد این کشور پرداخت و نمونه‌هایی از کمبودهای اقتصادی که مردم درگیر آن هستند را درج کرد. بخش‌هایی از این مقاله به نقل از رادیو امریکا بدین‎شرح است:*** «این روزها در فیلم‌های خبری اخبار شامگاهی تلویزیون بغداد، دیدن صف‌های طولانی زنانی که حلقه‌ها و سینه‌ریزها و النگوها و سکه‌های طلا و پول نقد خود را برای کمک به پرداخت هزینه‌های جنگ اهدا می‌کنند امری عادی است، اما این نمایش‌ها ظاهراً درد چندانی را دوا نمی‌کند چراکه هزینه جنگ کشدار عراق با ایران سرسام‌آور است. بانک‌داران و دیپلمات‌ها مخارج ماهانه جنگ را دست‌کم یک‎میلیارد دلار تخمین می‌زنند. سخنگویان دولتی می‌گویند از محل کمک‌های مردم تاکنون بیش از تن طلا و میلیون‌ها دینار عراقی گردآوری شده است. طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، این نبرد را جنگ اصطکاک و سایش اقتصادی می‌خواند. عراقی‌ها هم‎اینک اثرات اقتصادی جنگ را حس می‌کنند و درحالی‌که عراق سعی می‌کند با کاهش واردات جلوی خروج ارز معتبر را بگیرد و در شرایطی که حکومت سوسیالیست این کشور خود را روزبه‎روز با مشکلات تازه‌ای درزمینه پرداخت هزینه‌ها روبه‌رو می‌بیند، کمبودهای فراوان و گسترده‌ای به چشم می‌خورد. کالاهای تجملی و مواد خام نایاب‎اند و شیر، کره، آرد، سس گوجه‎فرنگی، قطعات یدکی اتومبیل، آبجو و سیگار به‎دشواری یافت می‌شود. این روزها عراقی‌ها باید برای بنزین‎زدن یا تعویض روغن موتور حدود یک ساعت یا بیشتر در صف بایستند. ظاهراً دلیل این امر خسارات وارده به پالایشگاه‌ها و اشکالات مربوط به توزیع است. حضور سربازان مسلح در گرداگرد پمپ‌های بنزین از وجود ناآرامی خبر می‌دهد. نشانه‌های دیگر فشار مالی را می‌توان در محدودیت‌های وضع‌شده در مسافرت به چشم دید. محدودیت‌هایی که برای جلوگیری از خروج وضع و اعمال شده است. برخی از بیمارستان‌های تازه‌ساز نیز سرمایه لازم برای تجهیز خود را ندارند و مقام‌های دولتی تجهیزات بیمارستان‌های قدیمی را به بیمارستان‌های نوساز منتقل می‌کنند. پروژه‌های عمرانی و خانه‌سازی نیز نیمه‌تمام مانده است. گزارشگران خارجی که در دیدار ده‎روزه خود بارها از کنار این ساختمان‌های نیمه‌تمام گذشته‌اند می‌گویند در برخی از این ساختمان‌ها تنها مشتی کارگر ساختمانی را دیده‌اند و در بقیه ساختمان‌ها پرنده هم پر نمی‌زده است. ظاهراً این جنگ طولانی بخش اعظم ذخایر مالی عراق را بلعیده و این کشور را وادار کرده که میزان تولیدی نفت خود را تا حدود یک‌پنجم کاهش دهد. گرچه عراقی‌ها معتقدند که با این‌همه ذخایر و منابع نفتی با عربستان سعودی هماوردی و رقابت می‌کنند، اما مشکل، خارج‎ساختن این نفت و رساندنش به بازار است. ترمینال نفتی عراق در خلیج‎فارس در همان اوایل جنگ منهدم شد. یک سال بعد سوریه هم‌پیمان رژیم ایران ضربه ویرانگر دیگری به پیکر عراق زد و یکی از دو شاه‌لوله حیاتی ناقل نفت عراق به مدیترانه را بست.» واشنگتن پست همچنین درباره اقدام دولت بعث عراق در مجبورکردن مردم به اهدای طلا و... و فشار سیستماتیک نظامیان برای اخذ کمک به جبهه‌های جنگ که دولت عراق آن را داوطلبانه و نشانه میهن‌دوستی مردم عراق می‌خواند، نوشته است: «این روزها یکی از برنامه‌های بعدازظهر تلویزیون بغداد نشان‌دادن صفی است که مردم برای دادن حلقه، النگو، گردن‌بند، سکه‌های طلا و پول نقد خود جهت کمک به دولت که برای جنگ طولانی‌اش با ایران لازم دارد، تشکیل داده‌اند. صدام حسین هر هفته چندین‌بار این مردم سخاوتمند و بخشنده را در کاخ خود پذیرا می‌شود و به‎خصوص زنان را مورد تمجید و تقدیر قرار می‌دهد و مثلاً می‌گوید ای زنان بزرگ (مرتبه) عراق، من چه می‌توانم به شما بگویم، سه سال پس از اینکه عزیزان خود را تقدیم کرده‌اید اینک آماده‌اید طلا و جواهرات خود را برای جبهه‌ها تقدیم کنید. شواهد وافر حاکی‎از آن است که این بخشش‌ها آن‌چنان هم از روی میل و رغبت نبوده است. سربازان یونیفرم‎به‎تن خانه‎به‎خانه از مردم درخواست پول می‌کنند و بنا به گفته دیپلمات‌ها و بازرگانان غربی مقیم بغداد، حزب حاکم بعث به مردم فشار می‌آورد تا در امر کمک به دولت سهیم باشند و به اعتقاد نویسنده فعالیت اخیر بغداد که اینک دو ماه از آغاز آن می‌گذرد به هزینه جنگی عراق که به گفته دیپلمات‌ها حداقل ماهانه یک‎میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، کمکی نخواهد کرد. سخنگوی دولت عراق برآورد کرده است که در اقدام اخیر دولت ۳۰ تن طلا و میلیون‌ها دینار عراقی جمع‌آوری شده است.»

________________________________________

10. ازآنجایی‎که بیشترین کشورهای عضو اوپک در حاشیه خلیج‎فارس و از حامیان دولت عراق هستندف به‎جای اتخاذ تصمیم اصولی برای مسدودکردن نشت نفت ازطریق فشار به دولت عراق، امروز دبیرخانه این سازمان (اوپک) در بولتن ماهانه خود ادامه نشت نفت از حوزه‌های نفتی صدمه‌دیده ایران به آّ‌ب‌های خلیج‎فارس را تهدیدی جدی برای محیط زیست سواحل این خلیج اعلام کرد. به گزارش خبرگزاری کویت «در بولتن ماهانه آ اوپک که در کویت منتشر شد تأکید شده است مسئله نشت نفت که در ماه مارس (اسفندماه) شروع به آلوده‌کردن آب‌های خلیج [فارس] کرد موجب افزایش آگاهی نسبت به تهدیدی شد که ازجانب آلودگی عادی ناشی‎از تانکرها و تأسیسات نفتی و صنایع متوجه خلیج [فارس] است. این بولتن می‌افزاید تانکرها سالیانه ۶۸۲ میلیون تن نفت را از خلیج [فارس] به خارج حمل می‌کنند، از این مقدار حداقل ۲۵۰ هزار تن در نتیجه نشت و تمیزکردن غیرقانونی تانکر‌ها و مسائل دیگر در دریا باقی می‌ماند. جریان آب و جزرومد فقط آلودگی‌ها را پخش کرده و آنها را از بین نمی‌برد. علاوه‌بر تلاش‌های گسترده لکن تاکنون بی‌ثمر کشورهای خلیج [فارس] برای مبارزه با نشت نفت، کشورهای خلیج هم‌اکنون با وظیفه فوری تضمین این امر روبه‌رو هستند که مقررات مربوط به حفاظت از محیط زیست فقط تشدید نشود، بلکه در عمل به اجرا درآید. درحالی‌که [جلوگیری از نشت] نفت از چاه‌های نوروز به‎طور مسلم درحال‎حاضر یک اولویت محسوب می‌شود، آ اوپک تأکید کرد که طرح‌های عاقبت‌اندیشانه برای کنترل تولیدات نفتی ساحلی، پالایش، ذخیره و حمل‌ونقل، به‎طورکلی اقدام مهمی برای جلوگیری از بروز یک فاجعه عمده و اگرچه کمتر دیدنی در آینده است.»

________________________________________

• فرماندهان شرکت‌کننده در جلسه عبارت بودند از: محسن رضایی، سرهنگ ستاری، حسین خرازی، احمد کاظمی، جواد استکی، مرتضی صفاری، علی اسحاقی، کاظم رستگار، علی رضاییان، حسن شفیع‌‎زاده، علی قمی و محسن رخصت‌طلب راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص).
  • به دعوت ستاد تبلیغات جنگ یک گروه ۲۰ نفره از خبرنگاران، فیلم‌برداران و عکاسان خارجی به مدت ۴ ساعت از منطقه عملیاتی والفجر۲ بازدید کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در طول بازدید ادعای مسئولان عراقی مبنی‌بر بازپس‌گیری پادگان حاج‎عمران مورد استهزا خبرنگاران قرار گرفت. [روزنامه اطلاعات، ۱۱/۵/۱۳۶۲، ص۲]
    • رادیو امریکا در نقل گزارش مقاله روزنامه واشنگتن پست قسمت مهمی از مقاله که حاوی اقدام دولت عراق برای اجبار مردم به اهدای طلا و کمک به جبهه‌های جنگ بود را حذف کرد که در ادامه گزارش آن قسمت حذف‌شده آورده خواهد شد.

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/05/12