1366.12.03

روزشمار جنگ سال 1366 1366.12.03
نام‌های دیگر	سه اسفند
تاریخ شمسی	1366.12.03
تاریخ میلادی	22 فوریه 1988
تاریخ قمری	4 رجب 1408

1359.12.03

1360.12.03

1361.12.03

1362.12.03

1363.12.03

1364.12.03

1365.12.03

گزارش - 1

1. امروز از صبح تا شب بحثهای عملیاتی بدون وقفه ادامه داشت. اکثر فرماندهان قرارگاهها و یگانها به باختران آمدند و در جلسه با محسن رضایی به ارائه گزارش، دیدگاهها، کمبودها و مسائل مربوط به عملیات در حلبچه پرداختند. موضوعات مهندسی، جاده، توپخانه، مانور عملیات، وضعیت دشمن و مانند آن محور گفتوگوها بود. این جلسات از ساعت ١٠:٢٠ صبح در محل قرارگاه رمضان در باختران شروع شد.* در اولین جلسه ابتدا حمیدینیا گزارش مختصری از اقدامات انجام شده در عقبههای محور جنوبی عملیات در حلبچه ارائه کرد. وی گفت: جادهها و بیمارستان در محور راست [قرارگاه ثامنالائمه] در حال آماده شدن است اما بیمارستان در محور چپ هنوز شروع نشده، در این محور هنوز اورژانس هم آماده نیست. پس از وی فرماندهان یگانها گزارش دادند. علی زاهدی فرمانده لشکر١٤ امام حسین به مشکلات اشاره کرد و گفت: «الان مشکلات زیادی داریم که کسی جوابگو نیست مشکل مخابرات داریم، نیروها را میخواهیم بیاوریم جا نداریم.» رضایی به وی گفت سریعتر به منطقه بیایید تا نیروها با جوّ منطقه آشنا شوند. صبوری فرمانده تیپ٤٤ قمربنیهاشم هم مشابه مشکلات لشکر١٤ را تکرار کرد و گفت: «جا نداریم برای استقرار نیرو، مشکل جا داریم، امکانات احداث سنگر هم نداریم، سوله نداریم.» پس از وی کرمی، فرمانده لشکر١١ امیرالمؤمنین و برادر عباسی فرمانده تیپ انصارالمهدی (زنجان) نیز توضیحاتی ارائه دادند. در جلسه بعدی که با حضور تقریبی همان فرماندهان جلسه قبل برگزار شد، موضوعات مانور، جاده، توپخانه، ادوات، زرهی و چگونگی عبور مورد بررسی قرار گرفت. در جلسه سوم، عمدتاً مانور عملیات بررسی گردید. حمیدینیا، فرمانده قرارگاه کاظمین، دربارۀ خط حد یگانها و مأموریت آنها در مرحله اول عملیات توضیح داد که شامل تصرف ارتفاع مگر، ارتفاعات شیندروی، پروینه و ارتفاعات شمال پروینه و پس از آن پاکسازی ارتفاع پنج قله و ... [در جنوب منطقه عمومی حلبچه] است. محسن رضایی در این مرحله بر اهمیت ارتفاعات ارتباطی بین شیندروی و بالامبو تأکید کرد و آن را قلب منطقه نامید که اگر دست دشمن بماند، همه را بیرون میکند. بخش محور جنوبی (چپ) عملیات را رحیم صفوی توضیح داد که تصرف ارتفاع تمورژنان، دامنه شمالی بالامبو، شیندروی، رسیدن به رودخانه و کنار جادۀ حلبچه، شامل شهر و ارتفاع شمال پروینه و احتمالاً پنجقله یا شنام را شامل میشد. رحیم صفوی ادامه داد: نیروها در آخرین مرحله عملیات هم میروند تا ساحل شرقی دریاچه دربندیخان و حلبچه را پاکسازی میکنند و در آنجا با قرارگاه قدس الحاق میکنند. البته قرار شد به محض آغاز آخرین مرحله (سوم)، یگانهای سپاه چهارم بعثت باقیمانده نیروهای ضدانقلاب ایرانی شامل حزب دموکرات، کومله و رزگاری، روی ارتفاعات شنام و پنجقله را پاکسازی کند. همچنین قرار شد پس از پایان عملیات، پدافند روی ارتفاعات جنوبشرقی حلبچه یعنی شیندروی و بالامبو را سپاه چهارم تحویل بگیرد. محسن رضایی تأکید کرد که یکی دو روز مانده به شروع عملیات جلسهای با شرکت فرماندهان گردانها تشکیل و در حضور خودش آخرین وضعیت مانور بررسی شود. محمد تهرانیمقدم، فرماندۀ تیپ٧٥ ظفر از یگانهای قرارگاه رمضان نیز در گزارش به فرمانده سپاه، دربارۀ وضعیت دشمن و مردم در حلبچه و شمال عراق اظهار داشت: «ارتش عراق با آوردن نیرو، ارتفاع شیندروی را تقویت کرده است. این اقدام با مانور و شلوغ کردن همراه بود. عراقیها همچنین مقداری نیرو به حلبچه آوردند و مردم را تهدید کردند که اگر اینجا عملیات شود، همه شهر را خراب خواهند کرد.» وی افزود: «منافقین بهدلیل مسائلی که اخیراً با رژیم عراق پیدا کردند از این منطقه رفتهاند.» مقدم درباره حزب دموکرات کردستان عراق (بارزانیها) و آمادگی آنها برای مشارکت در عملیات گفت: «آنها خانوادههایشان را به عقب فرستادند و برای عملیات آمادهاند.» مقدم مجدداً دربارۀ دشمن گفت: «عراق پایگاههای بالای چناره را پر کرده اما مجدداً خالی کردند و رفتند. با این حرکات دشمن، حتی خود گروههایی که با ما کار میکنند، خصوصاً فریدون (نفر سوم اتحادیه میهنی کردستان) به شک افتادند که احتمالاً عملیات ما ایذایی است و حرکت اصلی ما جای دیگری است.» مقدم سپس دربارۀ پیامدهای عملیات برای مردم کردستان عراق و آوارگی احتمالی آنها اظهار داشت: «حدود ٢٠ هزار نفر از مردم شهر حلبچه احتمالاً مجبور خواهند شد شهر و روستا را ترک کنند. باید برای تخلیه و اسکان آنها و ادارۀ امورشان و مسائل شهر فکر کرد. ما با آقای تابش استاندار کردستان در این باره صحبت کردیم و ایشان اعلام آمادگی کردند.» در آخرین جلسه که ساعت ٢٠:٤٥ امشب برگزار شد، حاضران درباره موضوع مهندسی و جادهها بحث کردند. محسن رضایی وضعیت امسال جبههها و صحنۀ نبرد را حاد و پیچیده توصیف کرد و دربارۀ شرایط و لزوم تحرک بیشتر و تسریع در شروع عملیات، نکاتی را بیان کرد. وی گفت: «وضعیت عملیات امسال پیچیدگی خاصی دارد، پیچیدگی آن این است که دشمن در جنوب تمرکز دارد و لذا ما گفتیم چون اطمینان به پیروزی نیست، در جنوب عملیات نکنیم و به همین دلیل سریع تصمیم گرفتیم در آنجا (شمال سلیمانیه - بیتالمقدس٢) عمل کنیم و علتش آمادگی کامل دشمن در جنوب بود. لذا ما آمدیم در شمالغرب سرمایهگذاری کردیم. منتها الان وضعی داریم که احتیاج به کمک برادرهاست و اگر کمک نکنید لطمه خواهیم خورد. ما میخواستیم غلامپور (فرمانده قرارگاه کربلا) را بیاوریم اینجا اما دیدیم که دشمن از دهم تا بیستم اسفند (یعنی وقتی دشمن بفهمد ما در جنوب کاری نداریم) حمله میکند (به فاو).» وی درباره عملیات آینده گفت: «تاریخ هشتم اسفند جلسه یگانها با فرمانده گردانها را بگذارید که آخرین بررسی انجام شود و بعد عملیات شروع شود.» وی افزود: «مشکل، جاده [محور گوزیل] را هم در حین عملیات دنبال کنید، با پیشروی، جاده هم دنبالتان بیاید. یک جاده در محور سازان، یک جاده در دامنۀ جنوبی بالامبو و یک جاده در حاشیه رودخانه در غرب بالامبو. اینجا ممکن است دشمن جانسختی از خود نشان بدهد و باتوجهبه اینکه ما از دو محور (دزلی، بالامبو - شیندروی) وارد عمل میشویم انشاءالله تلفات سنگینی به دشمن وارد خواهیم کرد.» رضایی همچنین گفت: «اگر عملیات عقب بیفتد و از ١٥ اسفند به آن طرف آغاز شود مطمئن باشید که هم دشمن میآید و هم نیروهایمان فشار میآورند که بروند، چون پایان مأموریت آنها میرسد. لذا محکوم هستیم عملیات را قبل از پانزدهم شروع کنیم.»

گزارش - 2

2. افزایش تحرکات امروز ارتش عراق در منطقه عمومی حلبچه نیز حاکی از تقویت این منطقه و ناشی از اطلاعاتی است که یگانهای ارتش عراق از احتمال عملیات ایران از راههای مختلف بهدست آوردهاند. اهم اقدامها به شرح ذیل است: به گزارش قرارگاه رمضان، ارتش عراق امروز یکصد ماشین نظامی حامل نیروی نظامی را به منطقه طویله و بیاره آورده است. ضمن آنکه در روزهای اخیر خطوط دفاعی نالپاریز تا شاندری و بهسمت جنوب تا طویله را تقویت کرده است. همچنین تیپ٧٥ ظفر از مجموعۀ قرارگاه رمضان در گزارشی به فرماندهی این قرارگاه اعلام کرد: امروز ١٥ دستگاه تانک و تعدادی یگانهای رزم، چند قبضه توپ سبک و سنگین به همراه نیروهای مرکزیت از سیدصادق به حلبچه انتقال داده است. اخیراً لشکر٥ در منطقه حلبچه و خرمال و دیگر قسمتهای منطقه مستقر شدند. رژیم بعث در بعضی از مناطق توردلی و سازان و هاوار تا بانیبنوک روزانه به طور مداوم در تلاش و احداث استحکامات میباشند و کم و بیش روزانه به نیروهای خط در این مناطق افزوده میشود.

گزارش - 3

3. حفاظت نیروی زمینی سپاه امروز گزارشی از عملکرد این واحد در نظارت و کنترل تحرکات و جابهجایی یگانها و واحدهای عملیاتی بهویژه در محور جنوبی منطقه عملیاتی حلبچه (موسوم به منطقه کاظمین) به فرماندۀ نیروی زمینی سپاه ارائه کرد. در این گزارش با تأکید به افزایش نقل و انتقالات یگانها به ایجاد جمعاً ١١پست دژبانی در محورهای پاوه، باینگان، جوانرود و کرپل و توزیع کارت تردد مخصوص و همچنین توجیه کردن مسئولین واحدها و نیروهای یگانها برای رعایت نکات حفاظتی در رفت و آمدها در جادههای نزدیک منطقه عملیات اشاره شده است. تخلیه ٥ روستای عقبه، جلوگیری از ورود رزمندگان به شهرهای باینگان و جوانرود و شبانهروزی کردن تردد برخی مسیرها از دیگر اقداماتی است که انجام شده است. در قسمت دیگری از گزارش بهطور جداگانه ضعفهای عملکرد حفاظتی ٩ یگان محور کاظمین برشمرده شده است. در پایان گزارش اطلاعات ارائه شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که در قسمتی از آن آمده است: «باتوجهبه اخبار فوق و وضعیت جاده تنگ سرابی، اولاً دشمن انتقالات ما به منطقه از جاده سرپل ذهاب را زیر دید دارد و متوجه این انتقالات تا حدودی شده است. ثانیاً انتقال بسیار زیاد كه از مورخ ١٠/١١ تا ١٧/١١ در منطقه باینگان شده دشمن را نسبت به محور گوزیل حساس کرده است. ثالثاً نحوه عمل تیپ٧٥ ظفر و نحوه برخورد با نیروهای کرد معارض در حلبچه و بین افراد خودی به نحوی بوده که آنها تصورشان این است که ما قصد آزادسازی حلبچه را داریم و این موضوع در خود حلبچه شایع است. رابعاً با تقویت پاسگاههای روی (ارتفاع) شیندروی و بالامبو و سازان و تقویت آتش و منور در شاخ شمیران و افزایش آتش توپخانه دشمن در اطراف پل ایمان و منطقه پل جمهوری حاکی از آن است که دشمن هم به محور گوزیل و هم به محور بیزل تا شاخشمیران حساس شده است (این موضوع را ایجاد چند ردیف سیمخاردار در محور لشکر نجف و امام حسین و ایجاد میدان مین در محور این لشکرها نشان میدهد.) لکن درست نكردن خط ممتد در این منطقه، عدمحضور تیپهای گارد و نیروی مخصوص به عنوان احتیاط منطقه و صرفاً بالا بردن حساسیت توسط دشمن در خطوط اول و دوم و افزایش نسبی آتش توپخانه، بیانگر این موضوع است که دشمن عملیات محدود در این منطقه از ما توقع دارد. لکن اگر زمان عملیات به درازا بکشد و انتقال از جنوب به غرب به همین وضعیت که از روز قبل شروع شده است ادامه یابد و نتوانیم نسبت به استتار و انتقال حسابشده پل و قایق به این منطقه دقت خوبی نماییم و انتقال توپخانه و زرهی بدون استتار انجام پذیرد قطعاً دشمن حساب جدیدی روی این منطقه باز خواهد کرد. به خصوص که حضور و تحرک جدی از ما در جنوب ندیده و بالعكس انتقالات زیادی را از جنوب به غرب مشاهده کرده است.» در انتها نیز چند اقدام ازجمله افزایش تحرکات قرارگاه کربلا در منطقه فاو با هدف حساس کردن دشمن در این منطقه، افزایش نقل و انتقالات مهندسی و زرهی یگانهای ارتش در منطقه هور، شلمچه و فاو برای القای احتمال عملیات ایران در این مناطق؛ و در عقبههای منطقه حلبچه هم نظارت بهتر و بیشتر بر نقل و انتقالها، حمل امکانات با کامیونهای روپوشدار و محدود شدن فعالیتهای مخابراتی پیشنهاد شده است.

گزارش - 4

4. همزمان با فعالیتهایی که برای آمادهسازی زمین منطقه عملیاتی حلبچه در جریان است، اجرای عملیات در منطقه عملیاتی بیتالمقدس٢ و مشکل انتقال تجهیزات برای قرارگاه رمضان و معارضین کرد عراقی از موضوعات مطرحشده در جلسه فرماندهان در اینجا است. علی شمخانی فرمانده نیروی زمینی سپاه و فرماندهان لشکرهای ٢٧ محمد رسولالله، ١٠ سیدالشهدا، ٣١ عاشورا، ٥٧ ابوالفضل، تیپ١٨ الغدیر و محمدباقر قالیباف جانشین قرارگاه نجف، دربارۀ انجام عملیات در دو یا یک مرحله و نیز عملیات در دشتکاریزه در منطقه عملیاتی بیتالمقدس٢، بحث و گفتوگو کردند. نظر عمده یگانها این بود که در یک مرحله باید به مواضع دشمن و هدفها حمله کرد زیرا انجام عملیات در دو مرحله موجب هشیاری ارتش عراق و پر کردن مواضع از نیروی دشمن خواهد شد؛ البته در فاصله مرحله اول و دوم این حُسن را دارد که برفها آب میشود و امکان پشتیبانی، آتش و جاده فراهم خواهد آمد اما در مقابل، باید با ارتفاعات پر از دشمن جنگید. در حالی که در عملیات یک مرحلهای و بدون تأخیر به رغم جنگ با شرایط جوّی، دشمن کمتری در شرایط سخت طبیعی یعنی ارتفاعات، در مقابل رزمندگان قرار خواهد داشت. شمخانی در این باره گفت: «اگر برف آب شود، دشمن فشار خواهد آورد، ما مجبوریم مواضعی را که دشمن از ترس برف، خالی کرده بپوشانیم. بدترین شرایط این است که دشمن با ما درگیر شود ولی توان کافی ندارد. ضمن اینکه طبق تجربهای که از گذشته داریم در جنگ کردستان، اگر دشمن در روز با ما درگیر شود، صد در صد ما پیروز خواهیم بود. پس اگر برف آب شود دشمن منطقه را پر خواهد کرد. دیگر آنکه دشمن در این شبها بهدلیل وجود نور ماه انتظار حمله ما را نخواهد داشت. ضمن آنکه از داخل هم توسط قرارگاه رمضان میخواهیم عملیات کنیم.» محمدباقر قالیباف، جانشین قرارگاه نجف، اظهارات شمخانی را ناظر بر یک بُعد مسئله دانست و آماده شدن جاده را که هنگام عملیات باید قابل تردد باشد مهمتر و اصلتر خواند. در حالی که شمخانی معتقد بود جهاد سازندگی ظرف چند روز دیگر احداث جاده را تمام خواهد کرد، ابوالفضل حسنبیگی، از مسئولین جهاد، گفت اتمام جاده حداقل ٧ روز دیگر طول خواهد کشید. تعدادی از فرماندهان حاضر در جلسه از جمله قالیباف اصرار دارند که باید گوجار را در مرحله اول تصرف کرد اما ازنظر دیگر فرماندهان، شناسایی، انتقال امکانات و همچنین جلو کشیدن عقبهها نیز ازجمله مشکلاتی بود که وجود داشت. جانشین قرارگاه نجف تصرف ارتفاع گوجار را در مرحله اول حلّال اکثر مشکلات ازجمله امکان رفع مشکل عقبه میدانست. با این حال انجام عملیات در دو مرحله مورد نظر همه فرماندهان نبود، مثلاً اکبر آقابابایی فرمانده تیپ١٨ الغدیر هم با اجرای عملیات در دو مرحله موافق نبود. وی گفت: «اگر ما گوجار را گرفتیم چه کسی تعهد خواهد کرد که راه باز شود و دوباره به عقب برنخواهیم گشت.» در ادامه جلسه، فرماندهان درباره مسائل نور ماه، عقبه، شناسایی و انتقال امکانات بیشتر صحبت کردند اما تصمیم نهایی اتخاذ نشد زیرا عملیات این محور (منطقه بیتالمقدس٢) همچنین باید با تلاش نامنظم قرارگاه رمضان از داخل خاک عراق هماهنگ شود و نیروها و یگانهای قرارگاه مذکور بتوانند بر مشکل انتقال امکانات به داخل و عدم وجود راه غلبه کنند. این در حالی است که براساس اطلاعات موجود، قرارگاه رمضان تا رسیدن به آمادگی مناسب برای اجرای عملیات فاصله نسبتاً زیادی داشت و بخش کمی از تجهیزات مورد نیاز خود را به داخل منتقل کرده بود.

گزارش - 5

5. به گزارش قرارگاه رمضان پیشمرگان حزبالله کرد عراق و چریکهای قرارگاه رمضان ساعت ٩ شب به یک پایگاه دشمن در منطقه لیلکان از استان اربیل عراق حمله کردند که در نتیجه ٤ نفر کشته و ٢ نفر زخمی شدند. علاوهبراین، پیشمرگان حزب دموکرات عراق در یک عملیات نفوذی با همکاری حزب سوسیالیست موفق شدند به شهر اربیل نفوذ کنند و یک افسریار استخبارات و ١٤ نفر از افراد گارد امنیتی را از خانههایشان بیرون کشیده و به اسارت خود درآورند. این عملیاتها امروز در حالی انجام شد که روز گذشته نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان با همکاری پیشمرگان حزبالله کرد عراق در دو عملیات جداگانه مینگذاری در منطقه میدان و ناومرگانِ دشت هوت از توابع استان اربیل را انجام دادند که در نتیجه یک دستگاه خودروی نظامی عراق منهدم و ٦ نفر نظامی از جمله مسئول توپخانه ارتش در منطقه میدان کشته شدند. همچنین نیروهای شاخۀ٢ پیشمرگان حزب دموکرات کردستان (بارزانیها) با اجرای عملیات کمین در جادۀ اربیل به اردوگاه بنهسلاوه یک خودروی نظامی عراقی را سالم به غنیمت گرفتند و به مناطق آزاد شده منتقل کردند.

گزارش - 6

6. یک گردان تبلیغی از روحانیون حوزه علمیه قم صبح امروز عازم میادین نبرد شد. براساس گزارش خبرنگار روزنامه کیهان به دنبال نامگذاری روز روحانیت و جنگ در دهۀ فجر یک گردان تبلیغی از طلاب و روحانیون شهرستان قم که بههمت ستاد اعزام مبلغ مستقر در دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه این شهر سازماندهی شده بودند پس از اجرای مراسم ویژهای در حرم مطهر حضرت معصومه در میان بدرقۀ گرم مردم عازم جبهههای غرب و جنوب شدند. همچنین روحانیون تیپ٨٣ امام صادق اعزامی از تهران، روز گذشته پس از اجرای مراسم گرامیداشت سالگرد شهادت حجتالاسلام محلاتی در حرم حضرت معصومه و دیدار با آیتالله منتظری، شهرستان قم را به قصد جبهه ترک کردند.

گزارش - 7

7. حساسیت ناوگان نظامی امریکا نسبت به قایقهای تندروی ایرانی گاه آنها را به واکنشهای غیرمتعارف وا میدارد. به گزارش یونایتدپرس مقامهای امریکایی گفتند: یک کشتی جنگی امریکایی بهعنوان هشدار به دو قایق ماهیگیری به تصور اینکه قایقهای تندرو هستند به شلیک مسلسل و گلولههای منوّر مبادرت کردند. یونایتدپرس میافزاید: این دومین بار است که یک رزمناو امریکایی در خلیجفارس به سوی قایقهای ماهیگیری شلیک میکند. سرهنگ دیوید تیترس سخنگوی فرماندهی مرکزی امریکا گفت: «دو قایق ماهیگیری دیروز به رزمناو امریکایی ترنتون در ٣٠ مایلی دبی نزدیک شده بودند.» وی گفت: «رزمناو ترنتون که به همراه رزمناو جانمور در حرکت بود قایقهای ماهیگیران را با قایقهای تندرو ساخت سوئد که کشتیهای تجاری در جنوب خلیجفارس را مورد حمله قرار میدهند اشتباه گرفت.» وی گفت: «پس از آنکه به اخطارهای رادیویی توجه نشد و قایقها به سه هزار متری رزمناو رسیدند به شلیکهای هشداردهنده مبادرت شد. سپس قایقها متوقف شدند و بعد بهسمت شمالشرقی حرکت کردند. این شلیکها به قایقها هیچ صدمهای نزد.» علاوهبراین، علی فدوی، مسئول اطلاعات نیروی دریایی سپاه، در گزارش به ستاد کل سپاه اعلام کرد: امشب دو فروند هلیکوپتر امریکا در سه نوبت به حریم جزیره سیری و سکوی نصر تجاوز کردند که با عکسالعمل پدافند از منطقه خارج شدند.

گزارش - 8

8. توجه منابع خبری و کارشناسی غرب به حمله ایران علیه مواضع نظامی ارتش عراق، ناشی از نگرانی از شکستپذیری خط دفاعی عراق باتوجهبه شکستهای قبلی ارتش این کشور از رزمندگان ایرانی میباشد. بهخصوص نسبت به پیامدهای تحولات صحنه جنگ به ضرر عراق، حساسیت زیادی وجود دارد. ازجمله در گزارش کمیته روابط خارجی سنای امریکا به این مسئله پرداخته شده و هشدار داده شده که شکست عراق در جنگ با ایران یک احتمال واقعی است و سقوط بغداد برای منافع غرب در منطقه فاجعهآمیز خواهد بود. به گزارش روزنامه واشنگتن پست: این اخطار صریح در گزارش بسیار هشداردهندۀ سه تن از کارشناسان کمیته مذکور درمورد شرایط نظامی عراق بعد از هفت سال جنگ عنوان شده است. این گزارش تأکید دارد که عراق تحت فشار نظامی سنگینی قرار دارد و تواناییاش در تحمل نامحدود حملات ایران سؤال برانگیز است. در گزارش مذکور همچنین آمده است: شکست عراق که اکنون باید یک احتمال واقعی تلقی شود، شیخنشینهای کمجمعیت خلیجفارس را مورد تهدید فوری قرار خواهد داد و برای منافع غرب زیانبار خواهد بود. واشنگتن پست این گزارش را تاریکترین برآورد آینده نظامی عراق توسط یک کمیته امریکایی و یا دولت ریگان توصیف کرده و افزوده است: گزارش مذکور در زمانی تهیه شده که چند گزارش منفی دیگر درمورد وضع عراق در ارتباط با جنگ در غرب منتشر شده است. کمیته یاد شده تأیید کرده است که عراق در تمامی طول جبهه ١٤٦٠ کیلومتری جنگ تحت فشار نظامی سنگینی قرار دارد. یکی از کارشناسان سنا که در ارتباط با این گزارش سفری ١٧ روزه به عراق و کشورهای منطقه انجام داد اظهار داشته است که کنترل بغداد بر نواحی شمالی این کشور به خاطر فعالیتهای کردهای حمایت شده ازسوی ایران به طور شدیدی تضعیف شده و چریکهای کرد یک تهدید نظامی جدی محسوب میشوند. کمیته تهیهکنندۀ گزارش تصریح کرده است بهترین راه جلوگیری از فروپاشی نظامی عراق وارد آوردن فشار هماهنگ جهانی بر ایران است. کلاویبورن پل، رئیس کمیته روابط خارجی سنا، گفت: «این گزارش نشان میدهد که خطر سقوط احتمالی عراق بیشتر از آن است که معمولاً درک شده و امریکا در خلیجفارس قطعاً در معرض خطرات بیشتری قرار خواهد گرفت.» بر اساس این گزارش، فرار خطرناک عراق از چنگال نیروهای ایرانی در عملیات کربلای٥ آسیبپذیری این کشور در جبهه جنوبی را مورد تأکید قرار میدهد.

گزارش - 9

9. بهرغم نگرانیهای بینالمللی، عراقیها مدعی هستند که قادر به دفع حملات ایران بوده و از آن مهمتر، به زودی ایرانیها را از مناطق تصرف شده خاک عراق عقب خواهند راند. سپبهد عدنان خیرالله، وزیر دفاع و معاون فرماندۀ کل نیروهای مسلح عراق، در گفتوگو با روزنامه نظامی القادسیه عراق مدعی شد: «نیروهای عراقی حوزه نفتی جزیره مجنون واقع در هورالهویزه را آزاد ساختهاند و به زودی ایرانیان را از بخش شمالی این جزیره اخراج خواهند کرد.» عدنان افزود: «عراق برای رویارویی با حمله آینده ایران در کمال خونسردی و آرامش خاطر به سر میبرد و در این زمینه تمامی امکانات و آمادگیهای رزمی خود را بسیج کرده است.» وزیر دفاع عراق در قسمت دیگری از اظهارات خود بدون توجه به توانایی نظامی عراق، آمادگی کشورش را برای پاسخ به هرگونه حمله ایران علیه کشورهای عربی حوزه خلیجفارس در صورتی که آن کشورها از عراق درخواست کمک کنند اعلام کرد و گفت: «عراق تصمیم دارد ایرانیان را از تمامی سرزمینهای اشغالی خود خارج سازد و ایران به زودی جاپای بهدست آورده در خاک عراق را از دست خواهد داد.» عدنان خیرالله وزیر دفاع عراق با پیشنهاد پذیرش یک داوری بینالمللی ازسوی ایران جهت تعیین آغازکننده جنگ، این کشور (ایران) را به مبارزه طلبی فراخواند. روزنامه القادسیه ارگان وزارت دفاع عراق به نقل از خیرالله نوشته است: تهران که از پذیرش آتشبس پیشنهادی سازمان ملل تا اعلام شدن عراق به عنوان متجاوز سر باز میزند میخواهد که این جنگ را با امید دریافت غرامت ادامه دهد. خیرالله افزود: اگر ایران نسبت به این موضوع که عراق آغازکننده جنگ میباشد اطمینان دارد پس چرا یک داوری بینالمللی جهت تصمیمگیری در این مورد را نمیپذیرد. وی گفت: «دلیل این امر این است که رهبران این کشور میدانند که اگر در دادگاههای بینالمللی حضور یابند محکوم خواهند شد.»**

گزارش - 10

10. دربارۀ چگونگی خدمت سربازی در ارتش رژیم بعث یک سرهنگ ستاد عراقی که به ایران پناهنده شده است، گفت: «کشور عراق به یک پادگان نظامی تبدیل شده است. از هنگام شروع جنگ مدت خدمت سربازی در ارتش بعث ١٠ سال اعلام شده و بعد از پایان خدمت سربازی دوره احتیاط شروع میشود که مدت آن هم تا پایان جنگ اعلام شده است. طبق دستور فرماندهی کل، کلیۀ افرادی که سن آنها تا ٤٨ سال است باید به اجبار به عضویت جیشالشعبی درآیند و افراد ٤٨ سال به بالا نیز باید در هر سال ٦ ماه در جیشالشعبی که بهاصطلاح بسیج مردمی است خدمت کنند. بر اساس این دستورالعمل چنانچه افرادی از رفتن به جبهه یا عضویت در جیشالشعبی خودداری کنند کلیۀ اموال و دارایی آنان ازسوی حزب بعث مصادره گشته و سپس در مقابل بستگان خود تیرباران میشوند.»

گزارش - 11

11. ناتوانی آشکار کویت در برابر حملات موشکی باعث تمایل مسئولان این کشور برای خرید سیستمهای دفاع موشکی شده و سیل دلالان اسلحه را روانه این کشور کرده است اما اکنون با کاهش تهدیدها علیه کویت، مسئولان این کشور در انتخاب این سیستمها عجله نمیکنند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران روزنامه انگلیسی تایمز مالی چاپ کویت امروز با چاپ مطلب فوق سعی کرده نگرانی این کشور را ازسوی ایران وانمود کند و نوشته است: کویت با آگاهی از اینکه امکانات دفاعی آن کشور فوقالعاده محدود است بهترین راه برای حفاظت از خود را تضمینهای امنیت کشورهای قویتر میداند و به همین دلیل سعی کرده است پای ابرقدرتها را هرچه بیشتر به منطقه بکشاند. در ادامۀ مطلب این نشریه آمده: در تابستان و پاییز گذشته حدود ١٠ فروند موشک ساحل به دریا به طرف کویت پرتاب شد که دو تای آنها به سکوی نفتی سیاُیلند و یک نفتکش کویتی با پرچم امریکا اصابت کرد. اما در سال جدید میلادی فوریت خطر حملات مجدد به تأسیسات کویتی به وسیلۀ موشکهای ساحل به دریای کرمابریشم کاهش یافته و کویتیها در انتخاب سیستم دفاعی خود عجله نشان نمیدهند. تونی واگر خبرنگار تایمز مالی میگوید یکی از دلایل دیگر احتیاط کویتیها در خرید سیستمهای جدید ضد موشکی این است که به هیچ وجه نمیخواهند این تصور را در ایران ایجاد کنند که ممکن است اقدام آنها در خریداری سیستمهای جدید نظامی به تشدید جوّ بحرانی در شمال خلیجفارس بیفزاید. روزنامه تایمز مالی با اشاره به اینکه کویتیها تا کنون ٢ سیستم ضد موشکی ساخت فرانسه و امریکا را بررسی کردهاند نوشت: «کویتیها همچنین توانایی سیستمهای فعلی خود از جمله موشکهای سام٧ روسی که معمولاً کاربرد ضدهوایی دارد و موشکهای هاگ امریکایی را تقویت کردهاند. در این رابطه همچنین حدود شش شناور مخصوص كه بشقابهای بزرگ مخصوص جذب موشک برآنها نصب شده در اطراف سکوی نفتی سیاُیلند و پالایشگاه نفتی مینا عبدالله مستقر شدهاند.» در پایان، نویسنده با جهتگیری کویت، احساس نگرانی از شیعیان این کشور را اینگونه القا کرده است: نیروی نظامی ١٤٠٠٠ نفره کویت که تعداد قابل توجهی از آنها را شیعیان تشکیل میدهند به دقت تحت نظر قرار گرفتهاند تا از بروز گرایشات افراطی در میان شیعیان ارتش جلوگیری شود.

گزارش - 12

12. پس از ورود جرج شولتز وزیر خارجه امریکا به مسکو، مذاکرات طولانی میان مقامات امریکایی و شوروی دربارۀ مسائل مورد علاقه و به طور خاص درباره جنگ عراق و ایران صورت گرفت. از اخبار پیدا است که موضوع تحریم تسلیحاتی علیه ایران به بهانۀ نپذیرفتن قطعنامه ٥٩٨ و لزوم حمایت شوروی از آن در صدر مذاکرات قرار دارد. به گزارش سفارت جمهوری اسلامی در مسکو، در مذاکرات شولتز با مقامات شوروی بیشترین بحثها به درگیریهای منطقهای اختصاص یافته است. خبرنگار واشنگتن پست از شوارد نادزه سؤال کرد حالا که قطعنامهای درمورد تحریم تسلیحاتی علیه ایران در بین اعضای شورای امنیت سازمانملل متحد پخش شده است و در نتیجه مذاکرات انجام شده آیا مواضع دو کشور در پایان دادن به جنگ به یکدیگر نزدیک شده است؟ و آیا شما فکر میکنید که شوروی علاقمند به تصویب قطعنامهای باشد که در حال حاضر در شورا توزیع شده است؟ وی در پاسخ گفت: «اولین قطعنامهای که در شورا به تصویب رسید نتیجه تلاشهای جمعی با شرکت اعضا و اول از همه اعضای دائمی بوده است. اقدامات بعدی نیز با تلاشهای جمعی اعضای دائمی و غیر دائمی انجام خواهد گرفت. در حال حاضر چنین کاری در شورا پیگیری میشود. شما میدانید که پیشنویسی اخیراً ازطرف انگلیسیها ارائه شده است که نماینده ما بهخاطر بعضی عبارات مشخص آن انتقاد نموده است. ما اجازه ندادیم که بعضی از اعضا عبارات خود را ارئه نموده و به کار گیرند. مهمترین مسئله در طرح این قضیه این است که در شورا کار بسیار دقیق جامع و فعالی در جهت اقدامات بعدی در دست پیگیری میباشد اما اینکه به چه نتایجی منتهی میشود، به تحریم یا دیگر اسناد، به آینده بستگی دارد.» باتوجهبه پیگیری مذاکرات به نظر میرسد توافقی میان طرفین درخصوص جنگ تحمیلی و افغانستان حاصل نشده است. به نظر میرسد تلاشهای مستمر و فشرده دولت امریکا در روزهای گذشته، با سفر شولتز به مسکو وارد مرحله جدیدی شده است اما همچنان نتیجه دلخواه از آن حاصل نشده است. بهخصوص که چین نیز نه به صراحت شوروی، اما در سکوت، رغبت چندانی به تصویب قطعنامه تحریم نشان نمیدهد. یک مقام امریکایی دربارۀ قطعنامه تحریم گفت: «توافق به جریان انداختن متن قطعنامه ازسوی پکن و مسکو به معنای پذیرفتن کامل متن آن نیست. گفته میشود که شوروی با نام بردن از ایران به عنوان کشوری که از قطعنامه٥٩٨ پیروی نکرده و باید تحت تحریم تسلیحاتی قرار گیرد، پرهیز میکند. البته انتظار نمیرود که چین و شوروی قطعنامه را وتو کنند، ولی مؤثر بودن قطعنامه به حمایت پنج عضو دائمی شورای امنیت نیاز خواهد داشت.»

گزارش - 13

13. به گزارش یونایتدپرس، طارق عزیز وزیر خارجه عراق در پایان سفرش به چین با اشاره به اینکه سفر دو روزهاش به پکن ثمربخش بود، مدعی شد: چین آماده است تصمیم سازمان ملل در جهت تحریم ارسال اسلحه به ایران برای پایان دادن به جنگ خلیجفارس را اجرا نماید. به گزارش یونایتدپرس وی پس از دو روز گفتوگو با مقامات چینی، در کنفرانس مطبوعاتی گفت: «انتظار میرود پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه طرح قطعنامهای را دربارۀ تحریم تسلیحاتی ایران به ١٠ عضو غیردائم شورا تسلیم نمایند.» طارق عزیز از اظهارنظر در این باره که آیا مسئله اتهامات مداوم امریکا مبنیبر تحویل اسلحه ازسوی چین به ایران ازجمله موشکهای کرم ابریشم را که علیه کشتیها در خلیجفارس به کار میرود با مقامات دولت چین مورد گفتوگو قرار داده است یا نه، خودداری کرد. یونایتدپرس میافزاید: چین این اتهامات را کراراً تکذیب نموده و گفته است که موشکهای کرم ابریشم ازطریق بازار بینالمللی اسلحه به ایران رسیده است. با این حال طارق عزیز گفت: عراق و کشورهای عرب و به خصوص کشورهای خلیج (فارس) با هرگونه ارسال اسلحه به ایران خواه مستقیم و یا غیر مستقیم شدیداً مخالف هستند. از سوی دیگر خبرگزاری چین (شین هوا) درباره جزئیات دیدار وزیر امور خارجه عراق با کفیل نخستوزیر چین اعلام کرد: لی پینگ، کفیل نخستوزیر چین در دیدار با طارق عزیز متذکر شد که چین همواره طرفدار حل اختلافات بین کشورهای جهان سوم ازطریق مذاکرات متقابل میباشد. آنها نباید با جنگ قدرت یکدیگر را تضعیف کنند. او تأکید کرد دولت چین به جنگ ایران و عراق که بیش از هفت سال است ادامه دارد و موجب تشدید تشنج در خلیجفارس و تهدید امنیت خطوط کشتیرانی بینالمللی در این منطقه شده است توجه بسیار داشته و امیدوار است که عراق و ایران هر چه زودتر قطعنامه ٥٩٨ شورای امنیت را اجرا کنند، جنگ را متوقف ساخته و مذاکره برای دستیابی به صلح را آغاز کنند. وی افزود: «چین به طور جدی و فعالانه در مشورتهای شورای امنیت در جهت خاتمه هرچه سریعتر جنگ و احیای صلح و ثبات خلیجفارس برخورد خواهد کرد.» ووشه کیان وزیر امور خارجه چین نیز، همچون کفیل نخستوزیر این کشور از اظهارنظر روشن درباره تحریم تسلیحاتی ایران طفره رفت. وی در اظهاراتی رسمی و دیپلماتیک گفت: «قطعنامه ماه ژوئیه شورای امنیت سازمان ملل متحد که خواستار آتشبس بین ایران و عراق شده است راهحل عادلانه و منطقی برای پایان جنگ است و چین با اشتیاق تمام از تلاشهای سازمان ملل متحد برای پایان جنگ حمایت میکند.» به بیان رادیو بیبیسی وی درمورد پیشنهاد بینالمللی تحریم تسلیحاتی ایران که تصور میرود موضوع اصلی مذاکرات او با طارق عزیز بوده باشد اظهارنظری نکرد. بیبیسی باتوجهبه رابطۀ تجاری چین با دو کشور در حال جنگ، این رابطه را عامل اصلی رفتار سیاسی این کشور اعلام کرد و در این باره گفت: موقعیت چین اقتضای مواضع غیرشفاف و صرفاً مبتنی بر منافع را دارد. زیرا این کشور به هر دو طرف نزاع سلاح فروخته است و روابط تسلیحاتی با آنها هنوز پایدار است. به گفته مقامات امریکایی، چین در سال گذشته میلادی (١٩٨٧) یک میلیارد دلار اسلحه به ایران فروخته است. براساس آخرین برآورد منابع اطلاعاتی امریکایی، سال گذشته ایران حدود ٦٥ درصد سلاحهای خود را از چین دریافت کرده است. این منابع افزودند که چین از سال ١٩٧٦ (١٣٥٥) تا کنون هفت میلیارد دلار اسلحه به ایران و عراق فروخته است. میزان سلاحهای فروخته شده به عراق شش برابر سلاحهای فروخته شده به ایران است.

گزارش - 14

14. یوسفبنعلوی، وزیر خارجه عمان، در مصاحبه با خبرگزاری رویتر به بیان مواضع این کشور دربارۀ مسائل مختلف جنگ عراق و ایران پرداخت و دربارۀ طرح شوروی برای حضور نیروی دریایی سازمان ملل از جمله ناوهای روسی در خلیجفارس گفت: چنانچه این طرح سلامت دریانوردی را تأمین کند مورد تأیید عمان قرار خواهد گرفت و به نظر ما در صورت امکان اجرای آن بایستی مورد حمایت قرار گیرد. وی افزود: «عمان مایل به بررسی پیشنهاد شوروی و تبادل نظر با دیگر کشورهاست.» علوی در پاسخ به این سؤال که شوروی سعی در ایجاد حضور دائمی در خلیجفارس دارد گفت: «هیچ منبعی مخالف با حضور شوروی و دیگر کشورها در آبهای بینالمللی نیست و حضور شوروی اکنون ناچیز است و مادامیکه در چارچوب صلح باشد نبایستی احساس نگرانی کرد.» وی درباره موضوع تحریم تسلیحاتی ایران نیز چنین پاسخ داد: «عمان با تحریم تسلیحاتی ایران جهت وادار کردن این کشور به پذیرش آتشبس مخالف است. زیرا ایران کاملاً با تلاشهای سازمان ملل همکاری میکند و نسبت به دیگر راهها تردید دارد.» علوی افزود: «به نظر ما به دلیل پیچیدگی و تردید در مواضع اعضای شورای امنیت، تحریم اسلحه در این زمان غیر ممکن است.»

گزارش - 15

15. امروز رؤسای جمهور کشورهای هند، تانزانیا و دولت خودمختار کشمیر پاکستان به اظهارنظر دربارۀ جنگ عراق و ایران پرداختند. رئیس جمهور هند که جنبه رسمی و تشریفاتی دارد اعلام کرد جنگ ایران و عراق باعث شده است اوضاع منطقه به حالت انفجارآمیزی رسیده و حضور نظامی نیروهای خارجی تداوم یابد. ار - ونکاتارامان خطاب به اجلاس مشترک مجلسین هند گفت: «ما به همکاری خود با دیگران در جهت دستیابی به یک صلح در این جنگ ادامه میدهیم.» او در ادامه با حمایت از تلاشهای صلح خاویرپرز دکوئیار، دبیرکل سازمان ملل، افزود: «اگرچه موانعی در سر راه این تلاشها به وجود آمده است ولی نشانههای مثبتی نیز به چشم میخورد.» رئیسجمهور تانزانیا در دیدار با سفیر ایران در این کشور دربارۀ مسائل جنگ، رویکرد کاملاً جانبدارانه نسبت به جمهوری اسلامی از خود نشان داد. او دربارۀ حضور قدرتهای بزرگ در خلیجفارس گفت: «امپریالیسم امریکا و شرکا با تمام قدرت به منطقه خلیجفارس آمدند تا بهانهای پیدا کرده و صدام را از آتشی که خود افروخته بود برهانند ولی این بهانه به دستشان نیامد چون ایران نقش خود را بسیار ماهرانه بازی کرده و فرصت به آنها نداده است.» وی افزود: ما نگران این بودیم که امریکا ممکن است بهانه به دست بیاورد و بتواند به ایران حمله کند ولی ایران به گونهای شگفتانگیز عمل کرد و این برای ما بسیار آرامبخش بوده و از تشویش فکری رها شدیم. امروز براثر تلاش مردم شما است که امریکا باید از خلیجفارس برود زیرا ما میدانیم چه کسی آتش جنگ را روشن کرد و بعد میخواست آن را به نفع خود خاموش کند و نتوانست؛ و لذا از دیگری خواسته که این کار را انجام دهد و وظیفه ادامه جنگ را به عهده بگیرد و امریکا مستقیماً خود وظیفه جنگ را انجام دهد اما ایران نقش خود را ماهرانه عملی کرده و دشمن با دست خالی مجبور شده که منطقه را ترک کند. رئیسجمهور کشمیر پاکستان از صدور قطعنامه کنفرانس اتحاد اسلامی که هفته گذشته در پایتخت پاکستان تشکیل گردید اظهار تأسف کرد. به گزارش جمهوری اسلامی از اسلامآباد سردار عبدالقیوم خان رئیسجمهور کشمیر پاکستان گفت: «صدور چنین قطعنامهای کمکی به پایان دادن جنگ ایران و عراق نخواهد کرد.» وی افزود: «کشور پاکستان با هر دو کشور متخاصم روابط خوب و بیطرفانهای دارد و خواهان گسترش این روابط است.» عبدالقیوم خان خاطرنشان ساخت: در قطعنامه کنفرانس دو روزه اتحاد اسلامی که با شرکت جمع کثیری از علما و شخصیتهای برجسته جهان اسلام در پایتخت پاکستان برگزار شد عراق به عنوان متجاوز و آغازکننده جنگ معرفی شده است.

گزارش - 16

16. یک ماهنامه چاپ بلژیک مطلبی دربارۀ حملات رژیم عراق به کردهای این کشور چاپ کرده و نوشته است: براثر بمباران شیمیایی عراق دهکدههای کردنشین عراقی به کلی نابود شدهاند و شکارگاههای اطراف سلیمانیه به کویر تبدیل شده است. این مجله افزوده است: مسئولیت جامعه بینالمللی برای بازداشتن صدام از ارتکاب جنایت علیه مردم کرد عراق بسیار سنگین است زیرا شواهد نشان میدهد که رژیم عراق بیمی از کاربرد سلاحهای شیمیایی علیه ملت عراق ندارد. این ماهنامه سپس به انتقاد از منابع تأمین سلاح عراق پرداخته و آورده است: کشورهای اروپایی و شوروی عراق را مسلح میکنند و بهخصوص جناحهای چپ و راست فرانسه از رژیم عراق حمایت و برای اولین بار در تاریخ جدید خود، یک کشور در حال جنگ را برای ادامۀ جنگ مسلح میکنند.

گزارش - 17

17. رژیم عراق خواستار تعیین سهمیه صادرات نفت عراق به اندازۀ سهم ایران در سازمان اوپک شد. عبدالرحیم الچلبی، وزیر نفت عراق، اعلام کرد تا زمانی که سهمیهای معادل سهمیه تولید نفت خام ایران برای کشورش تعیین نشود، این کشور با هیچ نوع کنترل بر روی تولید نفت خام سازمان اوپک موافقت نخواهد کرد. وی در مصاحبهای با نشریه کویتی الانباء افزود: عراق همچنان به روند تولید نفت خام خود ادامه خواهد داد و تا دستیابی به سهمیهای معادل با سهمیه تولید نفت خام ایران، نظر خود را تغییر نخواهد داد. براساس این گزارش سهمیه تعیین شده برای ایران در حال حاضر روزانه ٣٦٩/٢ میلیون بشکه در روز میباشد. در حالی که سهمیه پیشنهادی اوپک برای تولید نفت خام عراق روزانه ٥٤/١ میلیون بشکه است. ازطرفی منابع خصوصی صنعتی برآورد کردهاند در حال حاضر عراق تقریباً معادل سهمیه ایران نفت خام تولید میکند.

گزارش - 18

18. نشریه اقتصادی میدل ایست اکونومیک دایجست در ارتباط با احداث خط لوله نفتی توسط دولتهای ایران و عربستان نوشته است: ایران و عربستان سعودی که ظاهراً هیچ پایانی برای خصومتهای خلیجفارس پیشبینی نمیکنند برای ایجاد دو خط لوله نفتی فرعی هر کدام با هزینه ٥٠٠ میلیون دلار چراغ سبز نشان دادهاند. میدل ایست نوشت: طرح ایرانی محرم تا پایان سال جاری میلادی این کشور را قادر خواهد ساخت تا روزانه ٦٠٠ هزار بشکه نفت خام خود را از ترمینال خارک در شمال خلیجفارس به مرکز این خلیج پمپاژ کند. این نشریه اضافه میکند: شرکت ایتالیایی سایپم ماه آینده کار کشیدن یکصد کیلومتر اول این خط لوله را از تلمبهخانه گوره در خارک به بندر بوشهر با هزینه یکصد میلیون دلار آغاز خواهد کرد. شرکت صنعتی دای لیم از کرهجنوبی مخازن و یک لنگرگاه شناور را برای یک ترمینال نفتکش شناور در بندر طاهری حدود ١٨٠ کیلومتری شمالشرق شبهجزیره قطر خواهد ساخت. این هفتهنامه تصمیمات عربستان را نیز چنین بازتاب میدهد: عربستان سعودی در این زمینه یک خط لوله به دریای سرخ را به منظور افزایش ظرفیت خط لوله نفتی خود از خلیجفارس به دریای سرخ از ٢/٢ میلیون بشکه به ٨/٤ میلیون بشکه در روز را مورخ ١٥ ماه مارس آینده به مناقصه میگذارد. چنین ظرفیتی عربستان سعودی را قادر خواهد ساخت کلیه نفت صادراتی خود به بندر ینبع در دریای سرخ به اضافه قسمتی از نفت صادراتی عراق را حمل کند. عراق در حاضر روزانه ٥٠٠ هزار بشکه از نفت صادراتی خود را ازطریق خط سعودی ارسال میکند. این نشریه میافزاید: طرح ایران یک تغییر شکل از یک پروژه ٥/١ میلیارد دلاری است که این کشور چند سال پیش بهخاطر تردید نسبت به امکانات اقتصادی، آن را رها کرد. بنابراین گزارش شرکتهای ایرانی برای کاهش هزینهها، مقداری از کارهای زیربنایی را طی ١٨ ماه گذشته در طول این خط لوله ٣٢٠ کیلومتری انجام دادهاند. دو شرکت داخلی به نامهای یونی گلف و تهران جنوب نیز از لولههای ٥٦ اینچی موجود که در اختیار دارند برای دو سوم پایانی این خط لوله از بوشهر به طاهری بهره خواهند گرفت. این گزارش اضافه میکند: چنین اقدامی نیاز به ارز خارجی را که حدود ٥٠٠ میلیون دلار تخمین زده میشود به یکسوم کاهش خواهد داد. این پروژه به جای احداث دو خط لوله ٤٢ اینچی که در آغاز طراحی شده بود خواستار احداث فقط یک خط لوله است. طراحان در این ضمن حدود ٦٠ کیلومتر از این مسیر را که در آغاز انتظار میرفت به طول ٣٨٠ کیلومتر باشد حذف کردهاند. مید اضافه میکند: شرکت سایپم قبلاً کارشناسانی را به منطقه تأسیساتی اعزام کرده و در حال خرید لوله در ژاپن و آلمانغربی است تا در اواخر ماه مارس دست به کار شود.

گزارش - 19

19. آمار مقایسه ای تولیدات صنعتی ایران در ماههای نیمه دوم سال جاری که نشاندهنده توجه به تولیدات صنعتی کشور در شرایط جنگی است موضوع گزارش زیر میباشد. اداره کل آمار و ارزیابی اطلاعات وزارت صنایع سنگین وضعیت تولید در واحدهای تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران را طی ماههای آذر و دی سال ٦٦ مورد بررسی قرار داده و درباره آن گزارشی تهیه کرده است. در این گزارش آمده است: شاخص ارزش تولیدات مجموع واحدهای تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در ماههای آذر و دی سال ١٣٦٦ در مقایسه با آبان ماه از افزایش به ترتیب به میزان ٤٣ و ٢٠ درصد برخوردار است. به موجب این گزارش مقایسه تولید در ماههای آذر و دی سال جاری نسبت به ماههای مشابه سال ١٣٦٥ حاکی است که گروه وسایل نقلیه به ترتیب ٣١ درصد افزایش و ١٤ درصد کاهش، گروه موتور و محرکهها ٩٥ و ٤١ درصد افزایش، ماشینسازی ٤٦ و ٢ درصد کاهش، ریختهگری و آهنگری ٦ و ١٠ درصد کاهش را دارا میباشند. این گزارش میافزاید: در طی ماههای آذر و دی امسال، مشکل کمبود قطعات وارداتی، ابزار و مواد اولیه و قطع برق کماکان ادامه داشته است. همچنین طی این دو ماه حدود ٣٠٠ میلیون دلار ارز به واحدهای تحت پوشش جهت خرید مواد اولیه قطعات یدکی و تکمیلی ابزارآلات، ماشینآلات و سایر هزینهها اختصاص یافت که نسبت به ماههای مهر و آبان همین سال حدود ٤٠ درصد کاهش نشان میدهد. گزارش مذکور همچنین وضعیت توزیع ارز تخصیص یافته ازنظر نوع و منابع مصرف را منعکس مینماید و نشان میدهد که در دو ماه مورد گزارش، بیشترین ارز تخصیص داده شده مربوط به گروه وسائط نقلیه و موتور و محرکههاست که حدود ٥٠ درصد ارز تخصیصی را شامل میگردد. این گزارش در پایان میافزاید: از ابتدای سال جاری تا پایان دی ماه، مجموع ارقام پروفرماهای*** ارسال شده به بانک حدود ١٤٠٠ میلیون دلار بوده و حجم پروفرماهای گشایش اعتبار شده در مدت مذکور حدود ٢٢٤ میلیون دلار بوده است.

گزارش - 20

20. خبرهای دیگر امروز به این شرح است: o ساعت ١٨:٣٠ امروز هواپیماهای عراقی به حریم هوایی شهر اهواز تجاوز کردند و قبل از انجام هرگونه اقدامی با آتش پدافند هوایی مواجه و مجبور به بازگشت شدند. o بانکهای سوئیس قوانین و مقررات جدیدی درمورد ایران اجرا مینمایند. به آنها کتاب قطوری داده شده است که در آن لیست کالاهایی که نمیتوانند به ایران برود و کمپانیهایی که نباید با ایران رابطه داشته باشند درج شده است. به نظر آگاهان سیاسی داخلی به نظر میرسد باتوجهبه شرایط جدید چنانچه بانکهای سوئیس کوچکترین احساس منفی نسبت به معاملهای که ایران در آن نقش دارد بکنند با استناد به این مسئله معامله را به هم خواهند زد.

________________________________________

• افراد شرکتکننده در جلسات امروز با تفاوت جزئی در تعداد شرکتکنندگان در بعضی از جلسهها اینها بودند: محسن رضایی فرمانده کل سپاه، رحیم صفوی، عباس محتاج، احمد کاظمی فرمانده لشکر٨ نجف، علی زاهدی فرمانده لشکر١٤ امام حسین، علیاصغر صبوری فرمانده تیپ٤٤ قمربنیهاشم، محمد کرمیراد فرمانده لشکر١١ امیرالمؤمنین، عبدالله عراقی فرمانده تیپ صاحبالامر (قزوین)، نصرتالله کاشانی جانشین واحد مهندسی نیروی زمینی سپاه، عطار از مهندسی، یعقوب زهدی مسئول توپخانه، امیر حیاتمقدم رئیس ستاد نیروی زمینی سپاه، شمس (محمدرضا نقدی) فرمانده لشکر٩ بدر، حمزۀ حمیدینیا و موحدی از سپاه هشتم ثامنالائمه، مجتبی ذوالنّور فرمانده تیپ امام صادق، عباسی فرمانده تیپ٣٦ انصارالمهدی، فرماندهان قرارگاه نجفِ جهاد سازندگی و ... (سند شماره ٢٧٨٠٧٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه هشتم ثامنالائمه به فرمانده لشکر٨ نجف، تکبرگ.)
  • یادآور میشود خاویر پرز دکوئیار دبیرکل وقت سازمان ملل در روز ١٨ آذر ١٣٧٠ طی یک گزارش رسمی به شورای امنیت اعلام کرد: عراق در ٣١ شهریور ١٣٥٩ به ایران حمله کرده است.
    • پروفرما یا پیشفاکتور سندی است که در آن صادرکننده کالا شرایط پیشنهادی خود را برای صدور کالا به واردکننده اعلام میکند.

طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق

یوسف بن علوی وزیر امور خارجه عمان

منابع و مآخذ روزشمار 1366/12/03