1366.12.09

روزشمار جنگ سال 1366 1366.12.09
نام‌های دیگر	نه اسفند
تاریخ شمسی	1366.12.09
تاریخ میلادی	28 فوریه 1988
تاریخ قمری	10 رجب 1408

1359.12.09

1360.12.09

1361.12.09

1362.12.09

1363.12.09

1364.12.09

1365.12.09

گزارش - 1

1. در پی بازدید هفته گذشته محسن رضایی فرمانده سپاه از منطقه دزلی و جاده سورن در خط مرزی مریوان برای اجرای عملیات در منطقه عمومی حلبچه، امروز هم وی برای آگاهی از پیشرفت کار جاده و مسائل مهندسی عازم آنجا شد. راوی مرکز مطالعات درباره فعالیتهای وی در این روز نوشته است: «آقای رضایی حدود ساعت ١٣ جهت حضور روی سورن و بازدید جادهها و همچنین دیدبانی از زمین دشمن عازم این منطقه شد. برادر محسن ابتدا به دیدگاه رفت و اندکی منطقه را دید و سریعاً بازگشت. ایشان اول به نقطهای که نیروهای جهاد سازندگی مشغول احداث جاده و برش تیغه قله بودند رفت و آنگاه به نقطهای دیگر از سورن که مشرف بین بانیبنوک و چناره بود به روی قله رفته و منطقه را دید.» راوی میافزاید: «قرار است امشب بعد از نماز مغرب برادر محسن جلسهای با مجریان احداث جاده برگزار کند. فرمانده سپاه از این نقطه عازم محور ملخور شد و در محور ملخور به دیدگاه رفت و از این نقطه نیز دشت حلبچه را مورد بررسی قرار داد. بعد به عقب آمد و پس از خواندن نماز مغرب در یکی از سنگرهای جهاد، در حاشیه جاده (در حال احداث) با بچّههای جهاد جلسه گذاشت.» در این جلسه مهدی ورشابی از مدیران ارشد جهاد، گفت: «به ما از تیرماه گفتند که روی این جاده [ملخور] کار کنیم و شروع کردیم، منتها ما را برداشتند و بردند جای دیگر. اگر میگذاشتند همین جا کار کنیم تا حالا ... الان ٢ ماه است که شروع کردیم ولی یکماه است که بهطور جدی شروع شده است.» ورشابی به مشکلات و سختی پیشرفت جاده پرداخت و گفت: در مسیر جاده سنگ بزرگی بود که دو هفته وقت ما را گرفت بعد از آن سنگ کار خوب پیشرفته است. وی افزود: مسئول جاده و معاونش براثر گلولههای توپخانه دشمن شهید شدند و چند کمپرسور هم منهدم شده. شمایلی مدیر برجسته دیگر جاده اضافه کرد: الان از نوک کار تا کف دشت ٦٠٠ متر مانده است. ورشابی پیگیری و سماجت در پیشبرد کار توسط نیروهای جهاد را یادآور شد و اظهار داشت: توپخانههای عراق امروز بعدازظهر حسابی جاده را زیر آتش گرفته بودند اما با اینحال کمپرسورها را گفتیم کار کنند. از همهجای مملکت کمپرسورچی آوردهایم. راوی مرکز میافزاید: از آنجا که کار جهاد بسیار حساس است و تأخیر عملیات و هرگونه عواقب منفی دیگری برای عملیات ممکن است به نام آنها نوشته شود، بچههای جهاد برای پیشرفت بسیار جدی هستند و از سوی دیگر سعی دارند ذهن رضایی را هم روشن کنند که چقدر تلاش میکنند. از اینرو در این جلسه مسئولین جهاد مخصوصاً گردانها بالاخص مسئول احداث جاده در محور ملخور گزارش کار، مشکلات و... را بیان کردند. در این مقطع آنچه بهعنوان عامل کندی کار مشهود بود، وجود آتش توپخانۀ دشمن روی دستگاهها و نیروهای جهاد در جاده بود. داود رنجبر راوی قرارگاه مرکزی سپاه در جمعبندی وضعیت جادههای عقبه عملیات نوشته است: از آنجا که احداث این جاده شرط اصلی انجام عملیات محسوب میشد و تسریع در شروع عملیات برای فرماندهی بسیار اهمیت دارد، آقای رضایی شخصاً و مصرانه کار را پیگیری میکند و همواره با تشکیل جلسات حتی تا ردههای جزء (اعم از راننده بلدوزر و مسئول شیفت و...) سعی بر حل مشکلات و تسریع در کار دارد. برادران جهاد ابتدا قول نهم اسفند را برای اتمام جاده دادند اما برادران مسئول معتقد نبودند که این جاده تا این تاریخ جوابگوی عملیات و حجم گسترده ترددها باشد. فرماندهی که با توجه به مشکلات موجود در زمینه مهندسی نسبت به زمانبندی احداث جاده در شک و تردید قرار داشت عمده فشار خود را از یک سو بر روی تأمین نیازمندیهای مهندسی گذاشت و از سوی دیگر به برادران جهاد سازندگی تأکید کرد که با کار بیشتر، کمبود امکانات را جبران نمایند. با توجه به وسعت و موانع کار به نظر میرسید جهاد سازندگی در طول جنگ، کمتر تا این اندازه تحتفشار بوده و بار اصلی عملیات را بر دوش داشته است. به خصوص که فرمانده سپاه در جلسات با برادران جهاد و همچنین سرکشی به چگونگی فعالیت آنان همواره نقش محوری جاده را در شروع عملیات یادآور میشد و بهگونهای با مسئله مواجه میشد که آماده نشدن جاده در زمان موردنظر، به معنی منتفی شدن و یا عدم موفقیت عملیات خواهد بود. از اینرو برادران جهاد با افزایش شیفتهای کاری به سه شیفت و بهطور ٢٤ ساعته، در شرایط بسیار دشوار، تلاش زایدالوصفی از خود نشان دادند تا اینکه اکنون جاده پیشرفت قابل ملاحظهای داشته و احتمالاً تا هفته آینده به اتمام خواهد رسید. در همین حال هاشمیرفسنجانی امروز برای بررسی پیشرفت کارها و علل تأخیر در محور عملیاتی بیتالمقدس٣ از تهران عازم بانه گردید.*

گزارش -2

2. فشار حملات ارتش عراق در منطقه اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانیها) به مواضع در اختیار معارضین کرد عراقی که از چند روز قبل شروع شده و در روز گذشته نیز تداوم داشت فزونی یافته و با کاربرد سلاح شیمیایی عرصه را بهطور جدی بر آنها و نیز بر نیروهای قرارگاه رمضان تنگ کرده است. با تصرف روستای سینگر، دشمن قادر است روستاهای مولکه، چوخماخ، یاغسمر، برگلو و کروکر را نیز تصرف کند. از سوی دیگر دشمن روستاهای برگلو و کرک را بمباران شیمیایی کرده است. دشمن اطراف روستای چوخ ماخ را مرتب بمباران میکند و اطراف کوتهکوتر را هم منور میزند. امشب نیروهای تیپ٥٨ مالکاشتر به ارتفاع پیرکه رفتهاند برای درگیری و عقب راندن دشمن، زیرا این ارتفاع به دست دشمن افتاده است. برای این مأموریت نیروهای تیپ مالکاشتر چندینبار درخواست مهمات کردهاند، و از طرف فرماندهی اقدام شده ولی یا به دست آنها نمیرسد یا به سختی این کار صورت میگیرد؛ زیرا یا تراکتور در گِل گیر میکند یا گازوئیل ندارد، لذا پشتیبانی تیپ مالک بسیار سخت گردیده است و از همینرو، مسئولین تیپ خواهان عقبنشینی بودند که موافقت نشد. در ادامه فشار دشمن، اطراف ارتفاع پیرکه نیز بمباران شیمیایی شد و در همین منطقه تعدادی از نیروهای تیپ مالک اشتر در حین نبرد شهید و مجروح شدند. در منطقه گرکه که آنجا هم بمباران شیمیایی شد، تعدادی نیروهای خودی مستقر در این منطقه آسیب دیدند. این نیروها برای مداوا به بیمارستان برگلو منتقل شدند. حسن دانایی جانشین قرارگاه رمضان که در داخل عراق در منطقه درگیری است در تماس با شمخانی فرمانده نیروی زمینی سپاه وضعیت را گزارش کرد. وی گفت: فشار دشمن در کل منطقه زیاد شده و تمام راهها بسته شده، تمام منطقه را بمباران شیمیایی کرده و جایی در منطقه سالم نمانده است. دانایی افزود: دشمن حملات خود را از ٥ روز پیش روی گردهبران و ارتفاعات پیرکه شروع کرده است. گردهبران با پاتک اتحادیه پس گرفته شد و پیشمرگهای اتحادیه جدی جنگیدند. پس از این، دشمن در تمام جبههها شروع به حمله نمود. حملات دشمن ٦ منطقه را شامل میشود که هنوز هم فشار میآورد. وی ادامه داد: دیشب به فارابی فرمانده تیپ مالکاشتر گفتم باید بروی پیرکه را پس بگیری که رفت یال جلو پیرکه را گرفت و الان دشمن در سمت غربی حضور دارد. دانایی به مقابله کردهای اتحادیه نیز اشاره کرد و گفت: کردها خیلی خوب جنگیدند آنها (اتحادیه) میگویند ما حاضر هستیم روی گوجار عمل کنیم. اما از نظر من با شرایط کنونی توانشان را از دست خواهند داد چون حفظ گوجار سخت است. حتی ما هم نمیتوانیم گوجار نگه داریم. دانایی همچنین گفت: برای رها شدن از فشار دشمن، کردها میگویند حالا که دشمن کل نیروهایش را آورده شمال، شما در مناطق دیگر به دشمن حمله کنید. دانایی با ضروری دانستن انجام عملیات در نقطه دیگر گفت: اگر عمل نکنیم دشمن مناطق داخل را خواهد گرفت. شمخانی درباره عملیات در جای دیگر و کمک به اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانیها) در وضعیت سخت کنونی اظهار داشت: «اینکه از جوانمردی است به اینها کمک بکنیم ولی خُب اگر عمل بکنیم شکست خواهیم خورد چون شناسایی تکمیل نیست اگر تکان بخوریم دشمن میفهمد.»

گزارش - 3

3. به دنبال عملیات ارتش عراق در مناطق تحت نفوذ اتحادیه میهنی کردستان عراق در استان سلیمانیه که به تصرف برخی محورهای مورد نظر قرارگاه رمضان در طرح عملیاتی آتی منطقه عمومی عملیات بیتالمقدس٢ انجامید و تا حدی این محورهای عملیاتی را تحت تأثیر قرار داد، مسئولان اتحادیه میهنی کردستان در گفتوگویی که با فرماندهان قرارگاه رمضان داشتند، برای کاهش فشار نظامی عراق خواستار اجرای عملیات و شدت عمل نظامی ایران در این مناطق شدند. در این نشست که در روستای برگلو با حضور کاک نوشیروان نفر دوم اتحادیه، کاک عمر مسئول نظامی اتحادیه و محمد جعفری از فرماندهان قرارگاه رمضان برگزار شد، کاک نوشیروان گفت: «ما البته قصد داشتیم به دشمن حمله کنیم ولی فعلاً دشمن ابتکار عمل را بهدست گرفته، ما باید پدافند کنیم. دشمن از تمام جاها بهویژه فاو، بصره و دریاچه ماهی نیرو آورده به اینجا به گونهای که ظرف ٢ سال گذشته حضور این حجم نیرو از دشمن در مقابل ما سابقه نداشته است. ما تعدادی از نیروهای دشمن را کشته و بعضاً اسیر گرفتیم.» وی افزود: «دشمن از شمال ارتفاع گوجار به گاراده حمله کرده و قسمتی از گاراده را تصرف کرده است. به نظر ما ایران باید یک حمله بزرگ بکند که از فشار دشمن روی ما کاسته شود والاّ باید یک طرح عقبنشینی منظم پیشبینی کنیم.» جعفری در پاسخ به اظهارات نوشیروان، اظهار داشت: «ما خودمان را در کنار برادران اتحادیه میدانیم و به همین دلیل دو روز گذشته ٣٣ نفر شهید و ٢٠٠ نفر مجروح دادهایم.» جعفری افزود: «اگر امشب آقای دانایی [جانشین قرارگاه رمضان] توانست مسئولین را قانع کند که به گوجار و الاغلو حمله کنند که خوب، در غیر اینصورت، یک طرح دفاعی قوی ایجاد میکنیم.» وی همچنین گفت: «خانوادههای رهبران اتحادیه را هم به نقاط و مراکز امن چه داخل ایران و چه جای دیگر خواهیم فرستاد.» اسدالله احمدی، راوی مرکز مطالعات در قرارگاه نیروی زمینی سپاه، در گزارشی با اشاره به تعویق زمان ادامۀ عملیات بیتالمقدس٢ نوشته است: «از تاریخ ٤/١٢/٦٦ دشمن اولین تحرکات و حملات خود به منطقه آزاد شده را شروع کرد و همزمان به پیرکه و سورداش و قره سرت حمله کرد. دشمن که حملات خود را با بهکارگیری عوامل شیمیایی آغاز کرده بود با پیشرویهای تدریجی درصدد بستن راههای مواصلاتی منطقه آزاد برآمد. طبق گفتههای قائم مقام فرمانده قرارگاه رمضان از ٥/١٢/٦٦ از محور دشت کاریزه هم حمله جدیدی را آغاز کرده. امروز (٩/١٢/٦٦) هم آمده قرهسرت را گرفته است و چنانچه اینطور باشد با تانک و ... میتواند فعالیتهای تدارکرسانی با هلیکوپتر را ناامن کند.» احمدی ادامه میدهد: «دشمن با حملات مکرر خود که از بمباران شیمیایی نیز استفاده میکرد توانست نقاط حساس و راههای مواصلاتی منطقه آزاد شده را به اشغال درآورد و عملاً منطقه مزبور را محاصره نماید، و امکانات محدودی که در اختیار قرارگاه رمضان و همینطور اتحادیه میهنی کردستان قرار داشت پاسخگوی یک جنگ چندین روزه و نسبتاً سنگین نبود بهخصوص که بهکارگیری شیمیایی از سوی دشمن موجب بالا رفتن آمار شهدا و مجروحین نیز شد.» راوی مرکز در ادامه مینویسد: چنین تلاشی از سوی دشمن، پس از تقویت نیرو و افزودن یگانهای جدید به توان نظامی منطقه صورت گرفت؛ و این اقدام با درک ارتش عراق از تحولات در حال شکلگیری و احتمال حمله ایران و تسلط بر منطقه، با هدف پیشدستی و برهم زدن حمله ایران انجام شد. معاون اطلاعات عملیات نیروی زمینی در زمینه تقویت دشمن در منطقه معتقد است؛ ارتش عراق جمعاً ٦، ٧ تیپ وارد منطقه کرد و یگانهای قبلی هم که در جریان عملیات بیتالمقدس٢ در منطقه بودند از منطقه خارج نشدند، یعنی الان ١٠ تیپ در منطقه حضور دارند که ٣ تیپ از گارد جمهوری و نیروی مخصوص است. احمدی میافزاید: آماده نبودن یگانها برای انجام عملیات از یکسو و اقدامات دشمن در محور داخل که منجر به منتفی شدن این محور شد از سوی دیگر، موجب شد علیرغم میل و تلاش فرماندهان باردیگر زمان عملیات تا ١٩/١٢/١٣٦٦ به تعویق بیفتد و به یگانها ابلاغ شد؛ زیرا فرماندهان یگانها معتقد بودند تا تاریخ مذکور جاده ژاژیله آماده عملیات میشود و نور ماه نیز جهت انجام عملیات مناسب است؛ و امیدوار بودند بتوانند از فاصله ٥٠ تا ٢٠٠ متری کمینهای دشمن عبور کرده و مانورهای دَوَرانی خودشان را انجام بدهند. در پی حملات گسترده ارتش عراق به مناطق در اختیار معارضین کرد عراقی، اتحادیه میهنی کردستان عراق با ارسال نامهای به قرارگاه رمضان خواستار حمایت نظامی و تدارکاتی سپاه پاسداران از نیروهای این اتحادیه و مردم این مناطق گردید. در این نامه با ذکر مناطقی که به آن حمله شده است و مشکلات حاصل از آن، پیشنهاداتی برای رهایی از وضعیت ایجاد شده، ارائه شده است. در قسمتهایی از متن نامه درباره خسارات وارده در اقدام عراق و چگونگی کمک به مردم منطقه آمده است: «دشمن با سلاحهای شیمیایی ٩ روستای منطقه ما را گلولهباران کرده که تا حالا ١٢ شهید و بیش از ٢٠٠ زخمی دادهایم که اکثر این شهدا و زخمیها مردم و ساکنان منطقه هستند. ما وظیفه مبارزه مشترک خود میدانیم برای رفع ظلم از مردم بیدفاع و مستضعف و مظلوم منطقه این کارها را به شرح زیر انجام دهیم: الف) چون مردم و ساکنین منطقه بر اثر حمله شیمیایی کلیه وسایل زندگیشان مسموم و تلف شده لازم و ضروری میدانیم در اسرعوقت خواربار و دارو دراختیار آنها گذاشته شود. ب) کلیه پایگاهها و مراکز توپخانه و مراکز تجمع دشمن و محلهایی که از سلاح شیمیایی استفاده میکنند در اسرع وقت بهصورت مستمر گلولهباران بشود.»

گزارش - 4

4. خبرهای مربوط به تحرکات ارتش عراق در جبهه شمالی و منطقه عملیاتی حلبچه حاکی از تقویت و ورود نیروهای جدید به منطقه است، در قسمتی از خبر آمده: ارتش عراق نیروهای زیادی را در مرز حلبچه مستقر کرده و قسمتهایی از نوار مرزی مذکور را مینگذاری نموده است. نیروهای فوق متشکل از سربازان بعثی، افراد حزب دموکرات و مرزنشینان متواری به عراق میباشند. از سوی دیگر رژیم عراق، جاشهای منطقه را تعویض و به جای آنان نیروهای ارتش را جایگزین کرده است. همچنین به گزارش تیپ٧٥ ظفر تحت امر قرارگاه رمضان، خبر احداث ٥ پل روی رودخانه آبسیروان در محور قرارگاه ثامنالائمه که تا حدود زیادی منطبق بر واقعیت است** در بین مردم حلبچه شایع شده است. بر اثر حساس شدن ارتش عراق که ناشی از تحرکات نیروهای جمهوری اسلامی در منطقه دزلی میباشد، اقدام به ایجاد استحکامات قوی در منطقه نموده است. به گزارش واحد اطلاعات سپاه مریوان خطوط دشمن نسبت به گذشته، از وضعیت بهتر و قویتری برخوردار شده است. در جبهه خودی نیز ایجاد تشکیک در فهم و درک دشمن نسبت به محورهای عملیات آینده مطمحنظر است. از اینرو فرمانده قرارگاه فتح، در دستورالعملی به یگانهای تحتامر خود از آنها خواست به منظور فریب دشمن از امروز بهطور ٢٤ ساعته در منطقه تنگه سرتک، بمو، شاخخشِک (در جنوب منطقه عملیاتی حلبچه) موارد زیر را به اجرا بگذارند: ١. ستونکشی در شب با چراغ روشن ٢. تردد زیاد در روز ٣. ترمیم سنگرها به صورت تجمعی ٤. توجیه نیروها به صورت دستهجمعی ٥. ثبت نفر زیاد ٦. شناسایی از مواضع دشمن و کلاً تظاهر به حمله به صورت گسترده.

گزارش - 5

5. معاونت اطلاعات قرارگاه کربلا، در گزارش دیگری به معاونت اطلاعات نیروی زمینی، وضعیت و اقدامات ارتش عراق در جبهه جنوب را شرح داده است. در این گزارش که آرایش نظامی دشمن (سپاهها و تیپ و لشکرها) نیز آورده شده آمده است: دشمن در وضعیت فعلی، منطقه جنوب (چنگوله تا فاو) را در حالتی حفظ نموده است که در تمامی مناطق قادر به پدافند مستحکم باشد. از اینرو دشمن سعی نموده ترکیب یگانهای خود در منطقه جنوب را در رده لشکر در مناطق حفظ نماید. بهطور کلی در منطقه جنوب به جز جابهجایی لشکر١ مکانیزه در منطقه فکه و جایگزین شدن لشکر٣٢ پیاده به جای آن، انتقال لشکر٢٦ پیاده به غرب اروند و بازگشت مجدد لشکر٧ پیاده پس از بازسازی به منطقه غرب اروند، در سایر مناطق تغییرات عمدهای نداشته است و دشمن سعی نموده ترکیب یگانهای تحت امر لشکرها را نیز تا حدودی حفظ نماید. و به همین جهت چنانچه دشمن از یگانی (تیپ) جهت انجام عملیات (آفند یا پدافند و یا پاتک) در مناطق دیگر استفاده مینمود، بیشتر سعی کرده است که پس از اتمام عملیات یگان مذکور را به مناطق پدافندی سابق خود بازگرداند. در بخش دیگری از این گزارش به عدم انجام عملیات در سال گذشته در جبهه جنوب و تأثیر آن بر بازسازی و افزایش آمادگی ارتش عراق اشاره شده و نوشته است: در وضعیت فعلی در منطقه جنوب (فاو تا چنگوله) به علت اینکه عملیات قابل توجهی از سوی رزمندگان اسلام صورت نگرفته، یگانهای دشمن در طی این زمان مجال کافی جهت بازسازی و آموزش و تجدید سازمان داشتهاند و کمبودهای احتمالی در توان دشمن، عمدتاً در نیروی انسانی است. دشمن از حیث تجهیزات هیچگونه کمبود و مشکلی نداشته، و استعداد یگانهای پیاده او بین ٦٠ الی ٧٠ درصد میباشد و استعداد زرهی و مکانیزه ٨٠ الی ٨٥ درصد برآورد میگردد.

گزارش - 6

6. یک فرمانده نیروهای مبارز عراقی نتایج عملیات ظفر٦ در سنگاو عراق که آزادسازی ١٤ کیلومتر مربع از خاک عراق و کشته شدن تعدادی از نظامیان عراقی و اسارت ٧٠ تن از آنها را به همراه داشت، اعلام کرد.*** ابومصطفی معاون فرمانده لشکر٩ بدر عراق گفت: در این عملیات با تصرف ١٢ پایگاه دشمن و یک پادگان نظامی، گردان مکانیزه سپاه یکم عراق صددرصد منهدم شد و پادگانهای ٣٥ و ١٢٥ خفیفه عراق ٣٠ درصد تخریب گردید و با انهدام دو انبار مهمات و ٦ چادر تدارکاتی در پادگان سنگاو این مقر نظامی نیز از بین رفت. وی افزود: دشمن با استعداد ٧ گردان در سه نوبت دست به پاتک زد که با تلاش و ایثار لشکریان بدر عراق کلیه پاتکها خنثی شد. همچنین در پی تهاجم نیروهای بعثی به مناطق آزادشده در شرق استان اربیل و شکست آنان در درگیری با نیروهای مبارز کرد، پیشمرگان اتحادیه میهنی کردستان عراق در حملهای به مقر فرماندهی لشکر٢٣ عراق واقع در منطقه پالیسان از استان اربیل موفق شدند فرمانده این لشکر را به هلاکت رسانند. روز گذشته نیز پیشمرگان حزب دموکرات کردستان عراق طی یک عملیات موفقیتآمیز توانستند جاده زاخو - باطوفه را به کنترل خود درآورند. در جریان این عملیات تاکنون یک تن از نیروهای حزب دموکرات کردستان عراق و ٢ تن دیگر از نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق به شهادت رسیدهاند.

گزارش - 7

7. در پی حمله روز گذشته هواپیماهای عراقی به پالایشگاه تهران و مناطق مسکونی اطراف آن، امروز نیز شهرهای باختران، همدان، سنندج و مریوان و اطراف دزفول مورد تعرض هواپیماهای عراقی قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی: هواپیماهای دشمن به حریم هوایی شهر باختران تجاوز کرده و در ساعت ٢١:٣٠ اقدام به شکستن دیوار صوتی بر فراز این شهر کردند. همزمان با این تجاوز هوایی، پدافند ضد هوایی مستقر در شهر به سوی هواپیماهای متجاوز آتش گشودند. با این حمله، برای چهارمین روز متوالی است که دیوار صوتی شهر باختران توسط هواپیماهای متجاوز عراقی شکسته میشود. ساعت ٢١:٤٥ نیز هواپیماهای عراقی ٤ کیلومتری جاده بن جعفر در جنوب پاسگاه مرکزی گروهان ژاندارمری دزفول را با راکت هدف قرار دادند که به یک مرغداری آسیب وارد شد اما تلفات انسانی نداشت. ارتش عراق در اطلاعیه ٣٠٣٩ مدعی حمله به شهر دزفول شد. در همدان نیز بیابانهای اطراف چند واحد نظامی و اقتصادی بمباران شد. بیابانهای اطراف پادگان قهرمان و کارخانه تولیدی صنعتی نسیمآور همدان، بهوسیله جنگندههای عراق بمباران شد. این منطقه سال گذشته نیز چندینبار از سوی هواپیماهای دشمن بعثی مورد هدف قرار گرفته بود. پس از همدان، آسمان سنندج و مریوان نیز صحنه تجاوز هواپیماهای عراقی بود. ساعت ٢١:٤٧ در حالی که وضعیت قرمز بود صدای انفجار قوی در شهرهای سنندج و مریوان به گوش رسید که ناشی از شکسته شدن دیوار صوتی برفراز این شهرها توسط هواپیماهای دشمن بوده است. درپی این حملات حمید شعبان فرمانده نیروی هوایی عراق در گفتوگویی با روزنامه الثوره گفت: مأموریت نیروی هوایی عراق اکنون وارد مرحله جدید شده است و اینبار هدفهای مهمتر و مشکلتری را مورد حمله قرار میدهد و در رأس آنها تأسیسات نفتی و اقتصادی دشمن قرار دارد. وی افزود: نیروی هوایی عراق طرحهایی در دست دارد تا تمامی اهداف استراتژیک ایران را هرجایی که باشند مورد حمله قرار دهد. روزنامه الجمهوریه و الثوره در شمارههای امروز در مقالههایی ضمن هشدار شدید به ایران نوشتهاند پاسخ عراق در برابر هرگونه عمل ایران شدیدتر و سهمگینتر خواهد بود و رژیم ایران را با مقابله بهمثل بهشدت مجازات خواهیم کرد. به دنبال حملات هوایی چند روز گذشته عراق و احتمال تداوم این اقدام از طرف دشمن، میرحسین موسوی نخستوزیر جمهوری اسلامی ایران برای مقابله در برابر بمبارانهای روزهای آینده به دستگاههای ذیربط دستور آمادهباش داد. همچنین شورای امنیت کشور با محتمل دانستن آغاز مجدد جنگ شهرها و حملات هوایی عراق به مناطق مسکونی برای کسب آمادگی و مقابله با اینگونه حوادث به همه استانهای کشور اعلام آمادگی کرد. سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ نسبت به حمله به مناطق مسکونی ایران، هشدار داد که به این حمله و حملات احتمالی دیگر با قدرت پاسخ داده خواهد شد. وی تأکید کرد که ایران هیچگاه آغازکننده حمله به مناطق مسکونی نبوده است، ولی در صورت تداوم حملات عراق به مناطق غیرنظامی و مسکونی ایران بارانی از گلوله و موشک تأسیسات نظامی و اقتصادی شهرهای عراق را درهم خواهد کوبید. سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ خاطرنشان ساخت حکام بغداد قصد دارند حمله به تهران را زمینه تداوم حملات به مناطق مسکونی و غیرنظامی ایران قرار دهند. از سوی دیگر ستاد تبلیغات جنگ بهدنبال حمله عراق به پالایشگاه و مناطق مسکونی اطراف آن اعلام کرد: ظرف ساعاتی دیگر تأسیسات اقتصادی و نظامی شهرهای بغداد و بصره عراق هدف ضربات بازدارنده سپاهیان اسلام قرار خواهد گرفت. این ستاد در اطلاعیهای که به همین منظور انتشار داد، از مردم بغداد و بصره درخواست کرد اطراف تأسیسات اقتصادی و نظامی این دو شهر عراق را تخلیه کنند. خبرهای بعدی نشان از آغاز عملیات مقابله به مثل و محدود ایران در گلولهباران اهداف نظامی و اقتصادی در برخی شهرهای مرزی عراق دارد. رادیو بیبیسی دراینباره گفت: بندر بصره هدف حمله توپخانه ایران قرار گرفت. از قرار معلوم این حمله به تلافی حملات هوایی عراق به تهران انجام گرفته است. بیبیسی افزوده است: ایران از اوایل ماه ژانویه (دی ماه ١٣٦٥) تاکنون بصره را مورد حمله قرار نداده بود.

گزارش - 8

8. اغلب رادیوها و رسانههای جمعی در بخشهای خبری دیشب و امروز خود تجاوز هوایی دیروز و واکنش ایران در برابر آن را منعکس کردند. آنچه در مجموعه اخبار جنگی رادیوها جلب توجه میکند، آغاز مرحله تازه جنگ شهرها و احتمال تشدید آن است. رسانهها همچنین غیرنظامی بودن منطقه مورد حمله روز گذشتۀ هواپیماهای عراقی را نیز مورد توجه قرار دادهاند. بیبیسی میگوید: احتمال میرود که جنگ شهرها دوباره از سرگرفته شود و ظاهراً عراق برای آن آمادگی دارد زیرا میخواهد مادامیکه ایران حاضر به قبول طرح صلح پیشنهادی سازمانمللمتحد نشده باشد به نبرد ادامه دهد. عراق ضمناً نمیخواهد که ایران از آرامش نسبی در جبهههای جنگ به نفع خود بهرهبرداری کند و بهخاطر آنکه نیروی هواییاش برتر از ایران است قصد دارد با بمباران پالایشگاهها و حوزه نفتی بر تولید نفت ایران لطمه وارد آورد. رادیو صوتالجماهیر عراق نیز گفت: سرتاسر شب گذشته و تا ظهر امروز توپخانه و موشکاندازهای دشمن شهرهای مختلف ما از جمله بصره، زبیر، قرنه، خانقین و بدره را گلولهباران کردند. این رادیو افزود: همه شهرهای ایران هدف موشکها و هواپیماهای ما از هماکنون و تا اطلاع ثانوی قرار خواهد گرفت. خبرنگار رادیو دولتی بیبیسی در خاورمیانه (در بغداد) میگوید: ناظران بغداد عقیده دارند که عراق بار دیگر میکوشد توجه جهانیان را به این جنگ جلب کند و به علاوه به ابرقدرتها و سازمانمللمتحد یادآور شود که ایران اقدامات مربوط به ختم جنگ را به تأخیر میافکند. رادیو اسرائیل نیز گفت: با تهدیدهای متقابلی که دیروز و امروز در تهران و بغداد شنیده شد بیم آن میرود که جنگ شهرها بین دو کشور دوباره از سر گرفته شود. حمید شعبان فرمانده نیروی هوایی عراق صریحاً گفت که نیروی هوایی عراق ممکن است جماران و دیگر نواحی محل اقامت سران حکومت اسلامی ایران را بمباران کند و افزود نیروی هوایی عراق برای درهم کوبیدن تأسیسات نفتی و اقتصادی ایران برنامه جمعی تهیه دیده است. روزنامه الرأیالعام در سر مقاله خود با اشاره به احتمال از سر گرفتن جنگ شهرها میان ایران و عراق این اقدام را یک توطئه بینالمللی علیه رژیم عراق و فلسطینیان سرزمینهای اشغالی عنوان کرد. الرأیالعام نوشت: هدف قدرتهای بزرگ از تحمیل دور جدیدی از جنگ شهرها علیه عراقیها! سرگرم کردن عراق و منصرف کردن این کشور از حمایت از مردم فلسطین و انحراف افکار عمومی از عملیات سرکوبگرانه صهیونیستها علیه فلسطینیها میباشد.

گزارش - 9

9. در پی گزارشات متعدد درباره آمادگی و اقدام احتمالی سازمانمجاهدین خلق (منافقین) علیه خطوط دفاعی جبهه خودی، نیروی زمینی سپاه در چند روز گذشته مبادرت به تشکیل قرارگاه صفین نموده است تا به طور متمرکز تحرکات سازمان مذکور را زیر نظر داشته و به عملیات مقتضی اقدام نماید. در دستورالعمل شمخانی دراینباره آمده است درباره قرارگاه صفین موارد زیر ابلاغ میگردد: به منظور برنامهریزی متمرکز در برخورد با خط اخیر منافقین در حمله به خطوط پدافندی و تهدیدات احتمالی آتی، قرارگاه مرکزی صفین تحت فرماندهی نیروی زمینی سپاه و عضویت معاونت اطلاعات ستاد کل سپاه، معاونت اطلاعات نیروی زمینی، حفاظت اطلاعات نیروی زمینی، معاونت عملیات نیروی زمینی و نماینده وزارت اطلاعات تشکیل گردیده است. وظایف قرارگاه فوق به شرح زیر میباشد: o بررسی آخرین خطوط نظامی - سیاسی منافقین. o تجزیه و تحلیل و بررسی اطلاعات واصله (از سپاهها، معاونتها، قرارگاه رمضان، وزارت اطلاعات) در مورد خطوط عملیاتی منافقین. o طرحریزی اقدامات آفندی و پدافندی و روشهای تقویت جمعآوری اطلاعات از منافقین و برنامهریزیهای حفاظتی جهت اجرا در ردهها. o تهیه روش کار و خط مشی جهت سپاهها و قرارگاهها و سایر ردهها و ایجاد هماهنگیهای لازم در این رابطه. درباره تحرکات سازمان مذکور، امروز نیز ژاندارمری در گزارشی به مقامات کشور نسبت به اقدام احتمالی منافقین هشدار داد. در نامه ژاندارمری اشاره شده که منافقین در نظر دارند پس از سازماندهی و آموزش و هماهنگی با ارتش عراق و مخالفین جمهوری اسلامی ایران، با تلفیقی از یگانهای الخفیفه و عناصر مسلح غیرقانونی به عملیات تاخت و کمین در خطوط لجمن و عملیات ایذائی در پشت خطوط پدافندی مبادرت ورزند. برای این منظور، قرارگاههای تاکتیکی در مقابل مناطق عملیاتی از جمله رواندوز، رانیه، سلیمانیه، برزنجه و خانقین تشکیل داده و مشغول شناسایی و طرحریزی میباشند.****

گزارش - 10

10. اعضای شورای مرکزی حزبالله لبنان به حضور امامخمینی رسیدند و گزارشی از مسائل جاری لبنان و مبارزات مردم مسلمان فلسطین را به استحضار ایشان رساندند. امام خمینی با اشاره به نیروی ملتها و لزوم مقاومت در مقابل ابرقدرتها به الگوی ملت ایران در مقابل و شکست آن اشاره کرده و با بیان اینکه جمهوری اسلامی در کنار شما خواهد بود سخنانی به این شرح ایراد فرمودند: «بسماللهالرحمنالرحیم، تجربهای که ما از دنیا در این سالهای طولانی داریم این است که مسلمانها ولو اینکه یک عده کمی باشند وقتی در مقابل خصم خودشان مقاومت کنند، اگرچه خصم آنان ابرقدرتها هم باشند پیروزند. شما لبنان را ملاحظه کردید که همه ابرقدرتها در آنجا جمع شده بودند اما وقتی یک عدۀ کم در مقابلشان ایستاد، آنها شکست خوردند. شما مطلع هستید که در زمان ستمشاهی در ایران چه خبر بود. در زمان قاجار انگلیسیها بودند و چهها که نکردند. بعد از اینکه آنها از این کشور رفتند و رضاخان رفت، زمان محمدرضا شاه، ایران مرکز امریکا و محل تاخت و تاز آنها شده بود و مصیبت بیشتر بود، چرا که هم قوای آنها زیاد بود و هم مردم اسلحه نداشتند و هم جوانها به فساد کشیده شده بودند، به صورتی که نمیشود آن را تصور نمود، اما وقتی مردم ایران احساس کردند که باید خودشان در مقابل شاه و امریکا مقاومت کنند، مقاومت کردند و سلطنت ٢٥٠٠ ساله را در هم کوبیدند و از بین بردند. این معجزهای بود که در ایران به وقوع پیوست و این درس را نباید فراموش کنیم که باید در مقابل ابرقدرتها مقاومت کرد. امروز همه قدرتها و ابرقدرتها دست به دست یکدیگر دادهاند که نگذارند فلسطینیهای مسلمان به هدفشان برسند، حتی بسیاری از کسانی که به ادعا نسبت به فلسطینیها اظهار علاقه میکنند، علاقهشان به این نیست که مسلمانان فلسطینی بر اسرائیل غلبه کنند و متأسفانه با سکوت و سازش و تماشا دست به هم دادهاند که نگذارند مسلمانان فلسطین پیروز بشوند، چرا که پیروزی آنان، پیروزی اسلام است و آنها میترسند همانطوری که اسلام در ایران پیروز شد و همۀ بساط آنها را برهم زد و منافعشان را از بین برد، همینطور اگر در لبنان و فلسطین اسلام به پیروزی برسد، همه بساطشان را در هم پیچید، لذا همه شیاطین مجتمعاند که نگذارند اسلام رشد کند و ما باید این معنی را در نظر داشته باشیم که با تمام قوا و تا آخرین نفرمان مهیا شویم و در راه خدا جهاد کنیم. دفاع از نوامیس مسلمین و دفاع از بلاد مسلمین و دفاع از همه حیثیات مسلمین امری است لازم و ما باید خودمان را برای مقاصد الهی و دفاع از مسلمین مهیا کنیم و خصوصاً در این شرایطی که فرزندان واقعی فلسطین اسلامی و لبنان یعنی حزبالله و مسلمانان انقلابی سرزمین غصب شده و لبنان با نثار خون و جان خود فریاد یاللمسلمین سر میدهند، با تمام قدرت معنوی و مادی در مقابل اسرائیل و متجاوزین بایستیم و در مقابل آن همه سفاکیها و ددمنشیها مقاومت و پایمردی کنیم و به یاری آنان بشتابیم و سازشکاران را شناسایی و به مردم معرفی کنیم. من امیدوارم شما موفق باشید و مطمئن باشید که موفق میشوید. جمهوری اسلامی ایران هم در کنار شما و در کنار همه مسلمانان بلکه در کنار همه مستضعفان جهان خواهد بود. والسلام علیکم و رحمۀالله.»

گزارش - 11

11. تورگوت اوزال نخستوزیر ترکیه امروز در رأس یک هیئت عالیرتبه ٥٧ نفره مرکب از وزیر مشاور و قائم مقام وزارتخانه های خارجه، راه و ترابری، اقتصاد و دارایی و دیگر مسئولین وزارتخانه ها بعدازظهر امروز وارد تهران شد و در اولین برنامه سفر خود با میرحسین موسوی نخستوزیر دیدار کرد. میرحسین موسوی در این دیدار با اشاره به جنگ تحمیلی و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در اینرابطه اظهار داشت: ما معتقدیم این تجاوز نمیبایست شروع میشد و شما نیز میدانید که هدف (عراق) چیزی جز سرنگونی دولت اسلامی و انقلابی ما و آسودگی قدرتهای سلطهگر و دستنشاندگان آنها نبود. وی تصریح کرد: احترام به قراردادها و موافقتنامه های موجود بین المللی میتوانست مانع از بروز چنین فاجعهای شود، اما مواضع غیراصولی مجامع بینالمللی در آغاز این تجاوز مشوق عراق در نقض گستاخانهتر کلیه تعهدات بینالمللی شد. موسوی همچنین تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران مصمم به احقاق حق تضییعشده خود و تنبیه متجاوز و خشک کردن ریشه تجاوز است و از حفظ امنیت عبور و مرور در آبهای بینالمللی، عدم حمله به کشتیهای تجاری و دور نگاهداشتن ابرقدرتها از منطقه حساس خلیجفارس پشتیبانی میکند. تورگوت اوزال نیز در این دیدار درمورد موضع شوروی درباره تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمانملل اظهار داشت: در ملاقاتی که با روسها داشتیم بناست قطعنامه دیگری تصویب نمایند، فکر میکنم روسها و امریکاییها به توافقاتی بهویژه در رابطه با افغانستان رسیدهاند، وی افزود: در عرض دو ماه آینده فکر نمیکنم تحریم تسلیحاتی به جایی برسد، ولی احتمال میرود بعد از استنکاف از قبول قطعنامه ٥٩٨، ایران را در فشار بگذارند و تحریم تسلیحاتی را تصویب نمایند. ما میدانیم که مسائل داخلی عراق وضع روشن و خوبی ندارد، ولی میدانیم توسط نیروهای خارجی حمایت میشوند و بین هم توافقاتی نمودند که عراق از بین نرود. ما از اینکه میبینیم ایران و کشورهای خلیجفارس در مذاکره هستند خوشحالیم، ما فکر میکنیم سطح مذاکرات اگر در سطح بالا باشد، بسیار خوب است و همچنین است روابط با کویت، در این رابطه میخواهیم چنانچه نقشی به ما سپرده شود انجام دهیم. موسوی به وی پاسخ داد: ما همیشه مذاکره با کشورهای خلیجفارس را میخواهیم، ولی بعضی گروههایی هستند که مانع ایجاد میکنند، روابط ما با عمان و امارات خوب است، با قطر مسئلهای نداریم، بحرین امیدواریم از پایگاهش علیه ما استفاده نشود، با کویت مذاکره داشتیم، عربستان هم بایستی از کشتن حاجیهای ایرانی، عذرخواهی کرده و غرامت بپردازد. در مورد افغانستان، روسها میدانند که عملاً مسئله افغانستان بدون رضایت ایران حل نخواهد شد و گفتوگوی امریکا و شوروی چون عنصری مانند ایران وجود دارد شاید بهجایی نرسد. در مورد تحریم تسلیحاتی و اقتصادی باور نداریم که به توافق برسند. در ادامه مذاکرات اوزال اظهار داشت: در سفر به مصر مبارک پیامی را برای شما فرستاده و آن اینکه از نظر او بالا رفتن بحران در خلیجفارس محتمل نیست و اعزام نیرو به خلیجفارس را در نظر ندارند. به کشورهای خلیجفارس نیز توصیه روابط خوب با ایران را نموده است. همچنین کشورهای انگلیس و فرانسه نیز خواهان روابط خوب با ایران هستند. موسوی در پاسخ اظهار داشت: مانع اصلی در ایجاد روابط خوب با کشورهای خلیجفارس عراق است. در مورد فرانسه آنها بایستی طلب ما را بدهند. اوزال در ارتباط با کنفرانس اسلامی گفت: ما نباید کاری کنیم که آنها (اعراب) متحدتر شوند، بعضی (از اعراب) هستند که نمیخواهند کورکورانه از عراق حمایت نمایند، پیشنهاد میکنم که در مقابل آنها اتحاد بین کشورهای ترکیه، پاکستان، ایران، مالزی، اندونزی و بنگلادش را ایجاد کنیم و در زمینه اکو نیز سطح آنرا بالا ببریم. اوزال قبل از سفر به ایران نیز در فرودگاه آنکارا درباره روابط ایران و ترکیه و مسائل جنگ گفت: در دیدارش از ایران درباره مسائل اقتصادی و سیاسی و نیز مسائل منطقهای به گفتوگو خواهد پرداخت و افزود: روابط میان ترکیه و ایران حسنه میباشد. به گفته رادیو ترکیه، نخستوزیر این کشور گفت: ترکیه به دلایل انسانی با جنگ ایران و عراق مخالف است و در سفر خود سعی خواهد کرد این امر را برای مقامات ایرانی توضیح بدهد و افزود این اقدامات به دلیل روابط دوستانه ما با ایران وظیفهای ضروری میباشد. وی اشاره نمود که در اوایل ماه آوریل از عراق نیز دیدار کرده و برای پیشبرد صلح در خاورمیانه هرگونه کوشش ممکن را انجام خواهد داد. رادیو بیبیسی نیز در گزارشی پیرامون سفر نخستوزیر ترکیه به تهران گفت: اخیراً ترکیه حافظ منافع عراق و ایران در پایتختهای هر دو کشور شده است. پیغام آنها را به هم میرساند و مجدداً پیشنهاد خود را برای ایفای نقش میانجی جنگ در صورت تمایل دو طرف نیز تکرار کرده است.

گزارش - 12

12. با آغاز کاهش تعداد ناوهای جنگی امریکایی در خلیجفارس در روزهای اخیر که در برخی محافل سیاسی و رسانهای به منزله عقبنشینی امریکا از این منطقه تلقی گردید، امروز مدیرکل سیاسی کشورهای عربی و افریقای وزارت امور خارجه متنی را به فرمانده کل سپاه ارسال کرد که در آن دلایل این اقدام امریکا در دو سطح راهبردی و تاکتیکی تحلیل شده است. در این گزارش با اشاره به سفر دی ماه فرانک کارلوچی وزیر دفاع امریکا به کشورهای کویت، بحرین و عربستان و همچنین بازدید از رزمناوهای امریکایی در خلیجفارس، عنوان شده که بسیاری از ناظران، هدف از این سفر را ارزیابی امکان تغییر خطمشی امریکا در منطقه اعلام کردند و آن را به منزله عقبنشینی امریکا تلقی نکردند***** و گزارش خبرگزاریها نیز حکایت از آن داشت که کشورهای حوزه خلیجفارس به خصوص عربستان از وزیر دفاع امریکا خواهند خواست که علاوه بر نفتکشهای کویتی، سایر کشتیها نیز تحت پوشش عملیات حفاظتی امریکا قرار داده شوند. در ادامه گزارش رویکرد امریکا در این تصمیم در سطح راهبردی تغییر "حالت اضطراری به وضعیت استقرار طبیعی" در ناوگان جنگی عنوان گردیده است و در اینباره آمده است: علاوه بر بینتیجه ماندن اقدامات و عملیات امریکا در خلیجفارس که منجر به برکناری واینبرگر (وزیر دفاع پیشین امریکا) گردید، سایر گزارشات و اخبار بعدی مربوط به سفر کارلوچی این نظر را که امریکا در صدد کاهش نیروها و ناوگانهایش میباشد و یا به قول هانتر کارشناس کنترل تسلیحات امریکا در امور خاورمیانه امریکا قصد دارد این نیروها را از حالت اضطراری به وضع استقرار طبیعی درآورد، تأیید میکرد. در برنامه سفر کارلوچی گفته شده بود وی برای جمعآوری اطلاعات برای ریگان و تهیه گزارشی از چگونگی وضعیت آنها و اینکه به چه ترتیب میشود اهداف امریکا را در منطقه تأمین کرد به خلیجفارس سفر میکند. در واقع میتوان گفت این سفر ظاهراً به منظور عقبنشینی امریکا اما برای زمینهسازی در جهت کاستن نیروهای امریکایی صورت پذیرفت و بخشی از گزارش کارلوچی به کاخ سفید نیز به احتمال زیاد دربرگیرنده نحوه این کاهش از جهات تاکتیکی بوده است. همچنین مأموریت وزیر دفاع جدید امریکا در دو بخش "تغییر خط مشی امریکا در قبال کشورهای حاشیه خلیجفارس از لحاظ تأمین امنیت آنها و نحوه حفاظت از نفتکشها" و "برنامهریزیهای بلندمدت امریکا از نظر سیاسی و نظامی" تقسیمبندی شده و درباره بخش اول چنین آورده شده است: در بخش اول یعنی در مورد اسکورت نفتکشها و به راه انداختن کاروانهای دریایی، خود امریکا بیش از هرکس دیگری به بینتیجه ماندن و نمایشی بودن چنین حرکتی واقف بود. از سوی دیگر شرایط سخت منطقه خلیجفارس، مشکلات نگهداری نیروها، هزینه سنگین، نداشتن پایگاه در بخش شمالی خلیجفارس برای حمایت عملیات، بیمیلی متحدین غربی علیرغم حضورشان در منطقه، فشارهای مسکو، تبلیغات جمهوری اسلامی ایران، مخالفت خود امریکاییها و بسیاری عوامل دیگر رهبران کاخ سفید را به شدت در تنگنا قرار داد و نه تنها اهداف ظاهری را که از این حرکت تعقیب مینمود مانند آزادی کشتیرانی، عبور آزاد نفت و امنیت کشورهای منطقه را به دست نیاورد بلکه به مقاصد واقعی خود که همانا اعاده و اعتبار از دست رفته امریکا نزد اعراب منطقه بود نیز دست نیافت و بر عکس دست امریکا را بیش از پیش نزد شیوخ مرتجع عرب رو نمود. بنا به اظهار منابع امریکایی از واشنگتن در سال ١٩٨٧ علیرغم حضور نیروی دریایی امریکا و همپیمانانش در خلیجفارس وضعیت برای کشتیهای بازرگانی به مراتب خطرناکتر شد. به گزارش مرکز اختصاصی اطلاعات دفاعی امریکا تعداد کشتیهایی که در این سال از هر دو طرف جنگ مورد حمله قرار گرفت ٥٤ فروند نسبت به سال قبل از آن بیشتر بود که تعداد زیادی از این کشتیها در مالکیت خود امریکا بوده و یا برای آن کشور نفت حمل میکردند. به علاوه امریکا تنها ١١ فروند کشتی کویتی را تحت حفاظت داشت و بقیه همواره در معرض تهاجم قرار داشتند. کارلوچی در عربستان و کویت و بحرین در توجیه تغییر سیاست امریکا و احتمال کاهش نیروها طی مصاحبهها و کنفرانسهای مطبوعاتی متعدد هزینه سنگین و عدم ضرورت را دلایل اصلی این امر ذکر کرد****** و گفت: اکثر این تدارکات برای مقابله با مینهای شناور بوده است ولی اکنون قایقهای تندرو خطر اصلی را تشکیل میدهند. درباره دومین بخش از تحلیل که به برنامهریزیهای بلندمدت امریکا از نظر سیاسی و نظامی مربوط میشود محوریترین موضوع تقویت نظامی کشورهای خلیجفارس از طریق فروش سلاحهای پیشرفته به این کشورهاست که درباره آن آمده است: در این قسمت تلاش امریکا این است که حتیالامکان کشورهای جنوب خلیجفارس را از لحاظ تسلیحاتی تقویت کند و از طرف دیگر از وجود کشورهایی مانند مصر برای پر کردن خلأ حضور امریکا و به عنوان عامل پشتگرم کننده برای آنان استفاده نماید. سفر همزمان مبارک و کارلوچی به منطقه و ملاقات و مذاکره آنها در ریاض و تقدیم پیام کتبی ریگان به وی به احتمال زیاد در همین راستا صورت پذیرفته است. به عبارت دیگر کارلوچی مأموریت دارد بیاثر بودن حضور امریکا به شکل کنونی را به شیوخ منطقه تفهیم کرده و متقابلاً امکان تقویت بنیه نظامی آنها را مورد بحث قرار دهد. در خصوص فروش اسلحه سنای امریکا ماه گذشته از مخالفت با فروش موشکهای استینگر به بحرین خودداری کرد درحالیکه کنگره همچنان به مخالفت خود به فروش سلاحهای پیشرفته به کویت ادامه میدهد. به عقیده کارشناسان سیاسی در این سفر کارلوچی احتمالاً موضوع تحویل یک میلیارد دلار تسلیحاتی را که در اکتبر گذشته برای تصویب تسلیم کنگره شد با مقامات سعودی مورد بحث قرار میدهد. این سلاحها شامل ١٥ فروند جنگنده اف-١٥ و تعدادی تانک ام-٦٠-آ-١ و سایر مدلهای هواپیما میباشد. مقامات امریکایی گفتهاند آنها هنوز به تدارک نمودن عربستان به ١٦٠٠ فروند موشک هوا به زمین ماوریک علاقمندند. پیشنهادی که از ترس مخالفت کنگره فعلاً کنار گذاشته شده است. در پایان این گزارش لایههای درونی این تصمیم امریکا اینگونه تحلیل شده است: سفر کارلوچی به منطقه که به منظور بررسی کاهش نیروی دریایی امریکا و برنامهریزی سیاست بلندمدت آن کشور در خلیجفارس صورت پذیرفت برخلاف دیدار همتای پیشینش کاملاً جنبه انفعالی داشت و حاکی از نرم شدن موضع امریکا در قبال تحولات منطقه و عدول از سیاست خصمانه آن کشور حداقل به صورت آشکار در قبال جمهوری اسلامی ایران بود. چنین تغییر سیاستی به دنبال شکستهای پیاپی امریکا در منطقه از ماجرای مکفارلین گرفته تا اسکورت نفتکشها طبیعی به نظر میرسد، بهخصوص که بحران مالی امریکا و عدم توان آن کشور در تأمین نظرات دوستان عربش در منطقه ضربههای سنگینی بر دولت ریگان وارد آوردند. امریکا خوب میداند هرگونه حرکت خصمانه و تحریکآمیز دیگری در منطقه تحت این شرایط نه تنها محکوم به شکست است، بلکه زمینهساز نفوذ بیشتر شوروی و افزایش مانور آن کشور در خلیجفارس خواهد بود.

گزارش - 13

13. برای دو یا چندمین بار است که عنوان میشود جنگ تا پایان سال ٦٦ و یا بهار آینده به اتمام میرسد. به گفته رادیو مسقط (عربی) گزارشات مطبوعاتی که در بیروت انتشار یافته حاکیاست رخداد جداً مهمی در مورد جنگ عراق و ایران در خلال سه ماه آینده به وقوع میپیوندد که شرایط کاملی را برای حل و فصل جنگ میان طرفین در پرتو یک موضع بینالمللی که تدریجاً روشن میشود را فراهم میسازد. خبرهای مذکور حاکیاست این رخداد در نتیجه کوشش های محرمانه کشورهای عربی برای پایان بخشیدن به جنگ عراق و ایران است. در زمینه لزوم پایان جنگ، یولی وورنتسف معاون اول وزارت امورخارجه اتحاد شوروی نیز گفت: اختلاف و درگیری میان ایران و عراق بیش از حد طولانی شده است و دعاوی و رنجش های متقابل طرفین درگیر، آنرا بیش از پیش بغرنج و پیچیده کرده است. به رغم چنین خبرها و دیدگاههایی درباره نزدیک بودن پایان جنگ در میان کشورهای عربی، نگرانی قابل ملاحظه نیز از جانب آنها در مورد بالا گرفتن تشنج در خلیجفارس وجود دارد؛ و اعضای شورای همکاری خلیج فارس درصدد برگزاری مانور نظامی در امارات هستند. خبرگزاری تاس به نقل از خبرگزاری مصری خاورمیانه گزارش داد کشورهای منطقه از بالا گرفتن تشنج در منطقه خلیج(فارس) نگران هستند. با توجه به این شرایط، بحرین، قطر، کویت، اماراتعربیمتحده، عمان و عربستان سعودی با در نظر گرفتن احتمال پیش آمدن موقعیت اضطراری که در آن یک کشور عضو شورای همکاری مستقیماً مورد تهدید قرار گیرد، شدیداً برای تقویت امنیت خود کوشش میکنند.

گزارش - 14

14. دیوید میلور وزیر مشاور در امور خارجه انگلستان که در عراق حضور دارد ضمن اظهار نظر درباره کم و کیف رابطه بغداد و مسکو، حمله نظامی جدید ایران به خطوط دفاعی عراق را سخت ارزیابی کرده و متغیرهای سیاسی و نظامی را مانع از حمله ایران دانسته است. میلور گفت: ایران مایل نیست در زمانیکه شورای امنیت خود را برای انجام اقداماتی علیه آن کشور آماده میکند دست به حمله علیه عراق بزند. وی مدعی شد ایران هم چنین در حمله سال گذشته خود به بصره چهل هزار سرباز را از دست داد. اینک برای این کشور چندان آسان نیست که برای انجام حملاتی به شیوۀ امواج انسانی افراد کافی را جمعآوری کند. میلور به مواضع کشورش پرداخت و افزود: البته انگلستان در جنگ ایران و عراق از عراق حمایت نمیکند. ما با عراق روابط دیپلماتیک داریم. منافعی در این کشور داریم و روابط تجاری ما با آن گسترده است. مذاکرات ما با عراق تنها در مورد جنگ و پایان آن نیست، بلکه این کشور نظرات جالب و قابل توجهی نیز درباره روند صلح خاورمیانه! دارد که ما به آن علاقمند هستیم. میلور در بخش دیگری از سخنان خود درباره روابط اقتصادی دو کشور گفت: سطح مبادلات تجاری عراق و انگلستان در سال گذشته کاهش یافت زیرا درآمدهای عراق کاسته شده بود. عراق این توانایی بالقوه را دارد که از نظر اقتصادی یکی از نیرومندترین کشورهای خاورمیانه شود. سه سال قبل ما سالانه ٨٥٠ میلیون پوند کالا به عراق میفروختیم. این میزان در سال گذشته به یک سوم کاهش یافت ولی وقتی صلح برقرار شود این میزان دوباره افزایش خواهد یافت. شرکتهای انگلیسی در عراق باقی ماندهاند و عراق میداند که انگلستان دوست آن کشور است. بنابراین وقتی زمان مناسب فرا برسد مناسبات تجاری ما دوباره گسترش لازم را خواهد یافت.

گزارش - 15

15. در حالی که طرح تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت مطرح است و امریکا و انگلستان از حامیان جدی آن هستند، خبرهایی درباره خریدهای تسلیحاتی ایران در رسانههای جمعی غربی منتشر میشود. خبرگزاری کویت به نقل از روزنامه آبزرور چاپ لندن امروز اعلام کرد: ٣٠ تن از کارکنان دفاتر شرکت ملی نفت ایران در مرکز لندن هنوز سرگرم خرید تجهیزات نظامی از سراسر جهان هستند. این روزنامه به نقل از منابعی در داخل دفاتر مزبور نوشت: تا سپتامبر گذشته که انگلیس فرمان بسته شدن دفتر خرید تسلیحاتی ایران را در لندن صادر کرد بیش از ٢ میلیارد دلار از ٥/٢ میلیارد دلاری که ایران سالانه به خرید اسلحه اختصاص میدهد از طریق این دفتر صرف خرید جنگافزار میشد؛ اما میزان معامله اسلحه توسط ایران اکنون به نصف میزان قبل از بسته شدن دفتر خریدهای تسلیحاتی رسیده است. این خبرگزاری میافزاید: در همین حال وزارت خارجه انگلیس امروز از تأیید این گزارش خودداری کرد و یک سخنگوی این وزارتخانه اعلام کرد که انگلیس از نزدیک فعالیتهای شرکت ملی نفت ایران را زیرنظر دارد. روزنامه آبزرور همچنین نوشته است: ایرانیانی که جزء کادر خرید تسلیحاتی ایران در لندن بودند پس از اخراج شدن از انگلیس در سراسر اروپا پخش شدهاند و با همکارانشان در دفتر شرکتهای ملی نفت ایران در لندن دائماً در تماس هستند.

گزارش - 16

16. بودجه سال ١٣٦٧ کل کشور امروز از کمیسیون مربوطه به صحن علنی مجلس آورده شد تا بررسی و تصویب شود. بودجه پیشنهادی دولت که با کار کارشناسی کمیسیون برنامه و بودجه همراه است دارای دو بخش ارزی و ریالی بوده و علاوه بر بخش دفاع و امور عمومی و جاری به عمران و تولید و مناطق محروم نیز اهتمام ورزیده است. نکته قابل ملاحظه، استمرار سیاست حمایت از اقشار آسیبپذیر در لایحه بودجه است که به رغم جنگ و اولویت آن به عنوان رأس هدفهای ملی، مورد توجه قرار گرفته است. حائریزاده، مخبر کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی هنگام قرائت لایحه مذکور، جزو سیاستهای کلان حاکم بر بودجهنویسی "توجه به اعتبارات ریالی و ارزی جنگ تحمیلی در محدودۀ امکانات کشور و قائل شدن اولویت لازم برای این امر"، و ایجاد تسهیلات هرچه بیشتر در انجام وظایف و رسالتهای محوله به عهدۀ بنیاد شهید انقلاب اسلامی از طریق افزایش اعتبارات ارزی و ریالی بنیاد مذکور را مهم دانست. برای تبیین کاملتر و مورد تصویب قرار گرفتن در مجلس، به مقایسه رقمهای این بودجه با بودجه سالهای ٦٥ و ٦٦ نیز پرداخت. حائریزاده سپس به تخصیصهای ارزی و ریالی بودجه ٦٧ پرداخت و اظهار داشت: الف- در مورد نفت دریافتهای ارزی عملکرد سال ٦٥، ٣٦٢/٥ میلیارد دلار است، مصوب سال ٦٦، ٦٦٠/٨ میلیارد دلار بوده و برآورد سال ٦٧، نه میلیارد دلار درآمد ارزی پیشبینی شده است. ارز حاصل شده از خدمات، سایر دریافتهای ارزی، حساب سرمایه و بالاخره در جمع، عملکرد سال ٦٥، ١٤٤/٧ میلیارد دلار بوده و در سال ٦٦ مصوب ٠٧٠/٩ میلیارد دلار است و برآورد سال ٦٧، ٦٣٢/٩ میلیارد دلار است. اعتبارات یوزانس بند ٦ تبصره ٢٩ که ملاحظه میکنید (اعتبارات یوزانس که وزارتخانهها قراردادی را میبندند و برای سالهای بعد تعهد ارزی میکنند) در سال ٦٦، ١٦٠٠ میلیوندلار و در سال ٦٧ هم همین ١٦٠٠ میلیوندلار برآورد شده است که دستگاهها میتوانند در مجموع ١٦٠٠ میلیون دلار معاملات یوزانس انجام بدهند. جمع کل ٨٦٤/١١ میلیارد دلار است. پیشبینی دریافتهای ارزی برای سال ٦٦، ٦٧٠/١٠ میلیارد دلار مصوب بوده و جمع کل دریافتهای ارزی در سال ٦٧ پیشبینی شده که ٨٦٤/١١ میلیارد دلار باشد. الف- بخش دفاع: در سال ٦٥ بخش دفاعی ٣٠٩٠ میلیون دلار عملاً هزینه شده. مصوب سال ٦٦، ٢٨٠٠ میلیون دلار بوده است و برآورد سال ٦٧ غیر یوزانس ٢٧٠٠ میلیون دلار. جمع بودجه ارزی ٣٣٠٠ میلیون دلار است که ٣٠٠ میلیوندلار آن یوزانس میباشد و توجه به این مسئله که اهمیت دادن به مسائل جنگ تحمیلی در این ردیف عملاً ٣٠٩٠ میلیوندلار عملکرد هزینههای ارزی بوده، در سال ٦٧ هم برنامه دولت و هم مصوب کمیسیون برنامه و بودجه که خدمتتان تقدیم شده و إنشاءالله مورد تصویب مجلس قرار خواهد گرفت، نسبت به ٢٨٠٠ میلیوندلار مصوب سال ٦٦، ٣٣٠٠ میلیوندلار برای بخش دفاع پیشبینی سال ٦٧ است... وی درباره بودجه مناطق محروم که از اولویتهای لحاظشده در بودجه سال ١٣٦٧ است گفت: طرحهای موضوع تبصره٣ و نقاط محروم، یکی از حرکتهای خوبی بوده و همکاران گرامی ما در مجمع نمایندگان مناطق محروم که نظراتشان را اعلام میکردند و مرتب تأکید داشتند، اینجا تجلی عملکردی است که نظرات همکاران گرامی مورد توجه قرار گرفته و نمایندگان محترمی که تأکید داشتند برای مناطق محروم، برای طرحهای موضوع تبصره٣ و نقاط محروم هردو، ارزی به مبلغ ٧٠ میلیون دلار درنظر گرفته شده است. جمع هزینههای ارزی در سال ٦٥، ٢٧٩/١ میلیوندلار بوده، مصوب سال ٦٦، ٤٤٠/٨ میلیون دلار و برآورد سال ٦٧، ٣٥٠/١١ میلیوندلار است. مخبر کمیسیون در جمعبندی بودجه کشور افزود: کل کار کشور به چهار امور تقسیم شده: امور عمومی، امور دفاع ملی، امور اجتماعی، امور اقتصادی. در امور عمومی ٣٣٣ میلیارد، دفاع ملی ٥١٠ میلیارد، امور اجتماعی ١٨٧٤ میلیارد، امور اقتصادی ٦٤٣ میلیارد و جمع ٤٠٨٤ میلیارد ریال است. البته اعتبارات ستاد پشتیبانی جهاد سازندگی و ردیفهای بعدی که جزئی است به این ارقام اضافه میشود. مقایسۀ همین امور عمومی، دفاع ملی، اجتماعی، اقتصادی در صفحه اول قسمت هفتم با پرداختهای سال ٦٥، در مصوب سال ٦٦ آمده که یک مقایسه اجمالی بین اینها به صورت جامعنگری و دید کلی در قسمت هفتم لایحه بودجه تقدیم شده است. برای مثال در تذکراتی که شما همکاران گرامی در مجلس شورای اسلامی میدهید و یا نامههای متعددی که برای وزارتخانهها نوشته میشود، تأکید زیادی که بر روی مسئله آموزش و پرورش بوده، در اینجا ارقام هم گواهی میدهند که تا حد امکان مقدار زیادی از این درخواستها دنبال شده و به تصویب رسیده است.

گزارش - 17

17. امروز، تعدادی از روحانیون عازم جبهه شدند، سپاه خوزستان نیز طی اطلاعیهای اعلام کرد که نیروهای جدید میپذیرد، برخی کمکهای مردمی برای جبهه به مسئولین کشور داده شد و بالاخره در گزارشی که لشکر٤٣ امام علی به قرارگاه نجف ارسال کرد آشکار شد که در جبهه علاوه بر نبرد و آموزش عقیدتی، به افزایش سطح درسی رزمندگان نیز اهتمام میشود. بهگزارش خبرنگار روزنامۀ کیهان از قم، امروز بیش از ١٠٠ تن از روحانیون تیپ٨٣ امام جعفرصادق عازم جبهه ها شدند. این تیپ تحتعنوان طلایهداران سپاهیان حضرت امام حسن به جبهه ها رفته است. امروز همچنین هدایای مردمی به جبهه ها تقدیم قائممقام رهبری شد. علاوه براین، بخشی از هدایای مردمی خارج از کشور، برای حمایت از جبههها به قائممقام رهبری تحویل داده شد. به نوشته روزنامه رسالت در چند روز گذشته، از طرف جمعی از برادران و خواهران مقیم امریکا چهار هزار دلار، هفده قطعه طلا توسط یکی از علمای عراق و نیز از سوی گروهی از طلاب کشورهای حوزۀ خلیج فارس و پاکستانی مقیم حوزۀ علمیه قم حدود چهارصد هزار ریال و یک هزار ریال سعودی و بیست و هفت هزار روپیه پاکستانی جهت جبهه و جنگ تقدیم آیتالله منتظری شد. مزید بر اینها، واحد عقیدتی ستاد لشکر٤٣ امام علی در گزارش به قرارگاه نجف درباره آموزش افراد بیسواد حاضر در این یگان اعلام کرد: در سال جاری با تشکیل ٢٣ کلاس ٣٣٥ نفر در این کلاسها حضور یافته و پس از سپری کردن دورههای سوادآموزی ٢٩٨ تن از آنها در آزمونهای پایان دوره قبول شدهاند. لازم به توضیح است که سوادآموزی در این یگان بهصورت مجتمع انجام میشود که از اواخر مردادماه سال جاری تاکنون چهار دوره نیروهای بیسواد فراخوان شدهاند.

گزارش - 18

18. بروز حوادث ناگوار و بحرانهای فراگیر در سطح عمومی همچون جنگ با واکنشهای مختلف و متفاوتی از طرف مردم روبهرو میشود. گروهی درصدد مشارکت در حل بحران برآمده و تا سر حد فداکاری و ایثار برای رفع آن میکوشند که ازجمله آن حضور داوطلبانه اقشار مختلف مردم در جبهههای جنگ است و برخی نیز با رهاسازی خود از هر گونه وابستگی ملی، مذهبی و ... اقدام به ترک صحنه و یا حتی خروج از کشور میکنند. خبرگزاری فرانسه از قول یک منبع پلیس در سالونیک (شمال یونان) گزارش داد: نیروهای مسلح یونان در مرز یونان و ترکیه از روز جمعه آماده هستند تا مانع هرگونه عبور پناهندگان ایرانی از مرز ترکیه به داخل این کشور شوند. بهگفته منبع مذکور صدها تن ایرانی برای احتراز از جنگ در نزدیکی استانبول مستقر شدهاند و قصد دارند برای پناهنده شدن، وارد یونان شوند. پلیس گزارش داد، گاردهای مرزی یونان قبلاً حدود پنجاه ایرانی در حال عبور از شط اوروس مرز میان ترکیه و یونان، را به عقب راندهاند. در خبر همچنین آمده است: دولت یونان در اکتبر و نوامبر ١٩٨٦ بهدنبال نفوذ گروههای پناهندگان ایرانی به یونان به ترکیه و سازمان ملل هشدار داد که برای جلوگیری از تلاش جدید پناهندههای ایرانی همهگونه تدابیر ضروری را اتخاذ خواهند کرد. روزنامه تایمز نیز درباره نحوه ورود آوارگان ایرانی به ترکیه خبری را درج کرده است: هر هفته دهها ایرانی بهوسیله اتوبوس وارد شرق ترکیه میشوند؛ و هر ماهه تعداد زیادی ایرانی برای فرار از جنگ از گذرگاههای کوهستانی میگذرند و وارد ترکیه میشوند.

________________________________________

• هاشمی رفسنجانی در کتاب دفاع و سیاست خود درباره فعالیتهای امروز اینگونه نوشته است: در ایستگاه قبل از مراغه[از قطار] پیاده شدیم، ماشینها جلوتر رفته و آماده بودند. سوار شدیم و به سوی منطقه جنگی حرکت کردیم. ماشین گروه موشکی در مراغه بود. به آنجا رفتند و سپس به ما ملحق شدند. در قسمت اراضی آذربایجان شرقی، برفها در دشتها آب شده ولی در ارتفاعات برف باقی است. از شهرهای مراغه، ملکان، میاندوآب، بناب، بوکان و سقز گذشتیم. در کردستان زمین و ارتفاعات، هنوز کاملاً از برف پوشیده است و دارد آب میشود. رودها خروشان است و خروشانتر میشود. ظهر به شهر بانه رسیدیم. آقای نصراللهی فرمانده سپاه، در محل سپاه بانه منتظرمان بود. نماز و ناهار و استراحتی کوتاه انجام شد. آقای عسکری فرمانده سپاه کردستان آمد. برای لشکرهای جدیدی که اخیراً از جنوب به شمال آمدهاند، تقاضای محل توقف و عقبه عملیات شد. انتظار دارند ارتش، محلهای بیشتری به آنها واگذار کند. ساعت چهار بعدازظهر به سوی قرارگاه داوودآبادی در منطقه ماؤوت عراق حرکت کردیم. هوا ابری بود. نگرانی از حمله هوایی دشمن نداشتم. جاده بسیار خراب است و برای پیمودن ٦٨ کیلومتر، سه ساعت و نیم وقت صرف شد. حدود ساعت هفت و نیم به قرارگاه رسیدیم. باران شروع به باریدن کرده بود. بخشی از مسیر در تیررس نیروهای عراقی است که در ارتفاعات بلند منطقه گامو مستقرند و متأسفانه میتوانند رفت و آمد نیروهای ما را کنترل کنند و اگر بخواهند آتش هم در جاده بریزند، ولی معمولاً آتش روانه نمیکنند؛ معلوم نیست چرا؟ فرماندهان قرارگاه و واحدهای عملکننده درباره عملیات آینده و علت تأخیر توضیحات دادند. خرابی جادهها، بارندگی زیاد، تأخیر در ایجاد جاده و پل ژاژیله و وجود نور مهتاب از عوامل تأخیر است. قرار بود این عملیات در تاریخ ٢٠ بهمن انجام شود و سپس ٢٥ بهمن و سپس به ٥ اسفند و سپس به ٨ اسفند موکول شد. و بالاخره همه شرایط و مقدمات آماده نشد و من برای بررسی علل تأخیر به اینجا آمدم. نیروهایی که به منطقه طالبانیها برای حمله به دشمن از پشت سر در هنگام عملیات آینده فرستادهایم، بهخاطر فشار عراق روی طالبانیها و استفاده از اسلحه شیمیایی و توپخانه در منطقه طالبانیها، دچار مشکل شدهاند و ١٣ نفر آنها در اثر بمب شیمیایی شهید و یکصد نفر مصدوم شدهاند. مایل بودند آنها را به منطقه خودمان پس بخوانیم که پذیرفته نشد و تأکید کردیم که آنجا بمانند و طالبانیها را برای مقاومت حمایت کنند. آقای [علی] فضلی فرمانده لشکر١٠ سیدالشهدا همراه فرزندم مهدی برای بررسی منطقه رفتهاند و در نتیجه نتوانستیم مهدی را ببینیم. یاسر در میاندوآب است و او را هم ندیدیم. بالاخره بر همان زمانی که برای انجام عملیات از طرف قرارگاه معین شده بود، تأکید کردیم. به خاطر تراکم نیروهایمان در منطقه و شدت آتشتوپخانه، روزانه تلفاتی هم داریم که تحمل آن برای نیروها دشوار است. گفتم حتیالامکان پراکنده باشند. جلسه تا ساعت دو و نیم بعد از نیمه شب طول کشید. باران شدیدی میبارید. فقط دو سه ساعتی خوابیدیم دیشب هم در قطار بودیم و کمخوابی داشتیم. (هاشمی رفسنجانی: کارنامه و خاطرات سال ١٣٦٦، دفاع و سیاست، به اهتمام علیرضا هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب ١٣٨٩، صص ٥٠١ و ٥٠٢.)
  • یگانهای مستقر در این منطقه در حال نصب چند پل نفررو و پل ماشینرو روی رودخانه مرزی آبسیروان هستند.
    • عملیات ظفر٦ در تاریخ پنجم اسفند با هدف آزادسازی بلندیهای منطقه عمومی سنگاو در شرق استان کرکوک عراق انجام شد.
      • نیروهای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) یک ماه پس از این تاریخ یعنی در اولین ساعتهای بامداد روز هشتم فروردین ١٣٦٧ به خط دفاعی ارتش جمهوری اسلامی و ژاندارمری (شامل گردانهای ١١٠ و ١١٤ لشکر٧٧ خراسان و گردان ٣٠٧ ژاندارمری) در فکه حمله کردند و پس از اسیر کردن ٥٠٨ نفر با مقداری غنائم به مواضع قبلی خود بازگشتند. سازمان در اطلاعیهای این عملیات را که بزرگترین عملیات آنها تا این زمان به شمار میرفت خورشید تابان نامیدند. (روزشمار ٥٤، گزارش ٢٨٤، صص ٥٠٨-٥٠٥.)
        • این سفر در اواسط دیماه پس از آنکه کارلوچی پست وزارت دفاع امریکا را از واینبرگر تحویل گرفت، در حالی انجام شد که پنج ماه از اسکورت نفتکشهای کویتی با پرچم امریکا گذشته بود.
          • هرچند کارلوچی در بازگشت از منطقه در فرانسه گفته بود که امریکا به هیچوجه قصد کاهش نیروهای خود از خلیجفارس را ندارد و ریگان نیز همین حرف را تکرار کرده بود، به نظر میرسد که بیشتر هدف تبلیغاتی مورد نظر بود.

وقتی مردم ایران احساس کردند که باید خودشان در مقابل شاه و امریکا مقاومت کنند، مقاومت کردند و سلطنت ٢٥٠٠ ساله را در هم کوبیدند و از بین بردند. این معجزهای بود که در ایران به وقوع پیوست و این درس را نباید فراموش کنیم که باید در مقابل ابرقدرتها مقاومت کرد.

منابع و مآخذ روزشمار 1366/12/09