1360.01.25

روزشمار جنگ سال 1360 1360.01.25
نام‌های دیگر	بیست و پنج فروردین
تاریخ شمسی	1360.01.25
تاریخ میلادی	14 آوریل 1981
تاریخ قمری	9 جماد‌ی‌الثانی 1401

1361.01.25

1362.01.25

1363.01.25

1364.01.25

1365.01.25

1366.01.25

1367.01.25

گزارش- 1

1. صبح امروز، در یک عملیات موسوم به امام مهدی(عج) که با همکاری و هماهنگی نیروهای سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی ایران در محور شوش و غرب رود کرخه انجام شد، پس از چند ساعت درگیری بخشی از مواضع ارتش عراق به تصرف نیروهای ایرانی درآمد. براساس گزارش ستاد‌ عملیات سپاه خوزستان، این عملیات برای تصرف بلندی‌های زعن و شلیبه و با استعداد یک گروهان تقویت‌شده از نیروهای سپاه پاسداران و دو دسته پیاده از گردان‌های ۱۶۹ و ۱۴۱ از لشکر۲۱ حمزه و با آتش پشتیبانی توپخانه‌ها و خمپاره‌اندازهای ارتش اجرا شد. حسن باقری در گزارش‌های روزانه خود درباره این عملیات آورده است: «نیروهای سپاه مستقر در جبهه شوش پس از شناسایی کامل دشمن که استعداد آن را یک گروهان پیاده تشخیص داده بودند، پس از هماهنگی با تیپ۲ لشکر۲۱ حمزه از ساعت ۵ صبح امروز، بدون آتش تهیه و باتوجه‌به اصل غافلگیری وارد عمل شدند. راه نفوذ به داخل مواضع دشمن از قبل مشخص شده بود و قرار بود در شش نقطه تک اصلی و یک نقطه تک انحرافی توسط سپاه انجام شود. در دو نقطه ۲ دسته پیاده از گردان‌های ۱۶۹ و ۱۴۱ [نیروهای] سپاه را همراهی می‌کردند. پیش‌بینی آتش پشتیبانی توپخانه و خمپاره و آمادگی هوانیروز از قبل معین شده بود و یگان‌های هم‌جوار نیز در هماهنگی شرکت داشتند. تأمین راست به‌وسیله موشک و تأمین چپ نیز به‌وسیله موشک تاو گردان۱۴۱ و همچنین موشک تاو و تفنگ ۱۰۶ میلی‌متری سپاه حمیدیه بود. نام عملیات با این انگیزه امام مهدی(عج) انتخاب شده بود که ایشان امید مبارزان تا زمان ظهورشان هستند. ساعت ۵ صبح، عملیات شروع شد و تا ساعت ۸، اکثر گروه‌ها به داخل مواضع عراق نفوذ کردند. باتوجه‌به محدودبودن منطقه، مقاومت نیروهای عراقی زیاد بود و [روی] یک تپه مرتفع در جناح چپ تا پایان‌یافتن مهماتشان مقاومت کردند و در پایان اسیر شدند. آتش توپخانه خودی و کاتیوشا بسیار مؤثر و قابل‌تقدیر بود.

عملیات امام مهدی(عج)

درحدود ساعت ۱۰، اولین ضدحمله عراق با یک گروهان تانک تقریباً از جناح چپ مقابل مواضع اشغال‌شده، انجام شد. حدود ۴ دستگاه تانک از پهلو با موشک تاو و ۲ تانک از روبه‌رو با آر.پی.جی. زده شد و بقیه [نیروهای عراقی] مجبور به عقب‌نشینی شدند. مجدداً حدود ساعت ۱۴، ضدحمله دوم با یک گروهان تانک انجام شد که به‌وسیله موشک‌های تاو و آر.پی.جی. و کمک به‌موقع هوانیروز اکثر تانک‌ها با ۲ دستگاه نفربر و چند دستگاه کامیون مورد اصابت قرار گرفتند. درمجموع، در تک و پاتک دشمن ۲۲ دستگاه تانک منهدم شد. همچنین ۲ فروند هلیکوپتر عراقی پس از مراجعت هلیکوپترهای ایرانی وارد درگیری شدند که نیروهای سپاه حمیدیه با موشک تاو یکی از آنها را در هوا منهدم کردند. در این درگیری ۱۰۰ نفر از نیروهای عراقی کشته و ۲۴ نفر نیز به اسارت درآمدند. از نیروهای ایرانی نیز ۱۵ تن شهید و ۲۵ نفر نیز زخمی شدند.» پس از آزادسازی این مناطق به همت رزمندگان ایرانی، ارتش عراق چندین تک و پاتک برای اشغال مجدد آنها اجرا کرد که به‌علت مقاومت نیروهای خودی ناموفق بود. باوجود موفقیت اولیه نیروهای ایران در عقب زدن عراق از منطقه و واردآوردن تلفات قابل‌ملاحظه به آنها و آزادسازی ارتفاعات فوق، اما درنتیجه پاتک‌های عراق و فشار آنها بر نیروهای ایرانی مجبور به عقب‌نشینی از ارتفاعات تصرف‌شده شدند.

گزارش- 2

2. در نتیجه تبادل آتش توپخانه در مناطق خرمشهر، آبادان، ایلام و کرمانشاه عده‌ای از سربازان عراقی کشته یا زخمی شدند و تعدادی از خودروها، تجهیزات نظامی، مواضع خمپاره‌انداز، تیربار، سنگرهای گروهی و دیدبانی نیروهای عراقی نیز منهدم شد. در جریان این درگیری‌ها عده‌ای از رزمندگان ایرانی هم شهید یا زخمی شدند. رزمندگان سپاه پاسداران از شب گذشته تا امروز، عملیات‌های متعددی در جبهه خرمشهر اجرا کردند. در جبهه کوت‌شیخ، ۲ موضع تیربار همراه با خدمه آن منهدم شد و چند تن از سربازان عراقی کشته شدند. در جبهه مهرزی، نیروهای سپاه با اجرای آتش توپخانه، یک دستگاه تانکر سوخت نیروهای عراقی را منهدم کردند. همچنین واحد خمپاره‌انداز سپاه خرمشهر چند منطقه اشغالی این شهر را زیر آتش خود قرار داد که در نتیجه آن چندین ساختمان مقر دشمن منهدم شد و تعدادی از نیروهای عراقی‌ کشته یا زخمی شدند. در جبهه‌های آبادان، خرمشهر و دو سوی اروندرود نیز نیروهای ایرانی با اجرای آتش بر روی منطقه سیجان عراق واقع در آن‌سوی اروندرود یک برج دیدبانی، یک کامیون حامل نفرات و چند سنگر بتونی نیروهای عراقی را منهدم کردند که منجر به کشته‌شدن تعدادی از عراقی‌ها شد. از طرفی، در منطقه الدویب در شمال فاو، نیروهای ایرانی موفق شدند با زیر آتش قراردادن مواضع دشمن ۲ انبار مهمات و یک پاسگاه دیدبانی ارتش عراق را منهدم کنند. نیروهای عراقی در ادامه حمله‌های خود به مناطق مسکونی، امروز، شهر آبادان را هدف حمله‌های توپخانه‌ای قرار دادند که درنتیجه یک اسکله نفتی این شهر دچار حریق و چند خانه مسکونی و ساختمان دولتی نیز تخریب شد. در جریان این حمله چند تن از ساکنان غیرنظامی آبادان شهید یا مجروح شدند. شهر اهواز نیز امروز همانند روزهای گذشته زیر آتش توپخانه نیروهای عراقی قرار داشت که درنتیجه چندین واحد مسکونی تخریب شد. ارتش عراق با انتشار بیانیه نظامی شماره ۳۰۶ ادعا کرد که در نتیجه فعالیت‌های خود در مناطق مختلف جنگی موفق شده است ضمن کشتن ۵۷ نفر از نیروهای ایرانی، ۲ قبضه توپ، ۲ دستگاه خودرو، یک سکوی پرتاب موشک، ۴ دستگاه لودر، یک موضع دیدبانی، ۴ چادر مهمات و یک فروند بالگرد آنها را منهدم کند. ارتش عراق در این بیانیه میزان تلفات و خسارات نیروهای خود را ۱۶ کشته، ازکارافتادن ۳ قبضه توپ و ۲ خودرو اعلام کرد. همچنین در مناطق مختلف جبهه ایلام، رزمندگان ارتش با همکاری نیروهای سپاه پاسداران مواضع ارتش عراق را در میمک و ملک‌شاهی زیر آتش خمپاره‌انداز و توپخانه قرار دادند و یک دستگاه تانک و ۵ سنگر گروهی نیروهای عراقی را منهدم کردند. در منطقه کنجانچم و دهلران نیز یک موضع خمپاره‌انداز و چند سنگر دشمن نابود شد و گروهی از سربازان عراقی کشته یا زخمی شدند. در همین مدت، با اجرای آتش بر روی شهرک نظامی نیروهای عراقی در این منطقه، تعدادی از ساختمان‌های آن ویران شد که کشته‌ یا زخمی‌شدن چند نفر از سربازان عراقی را درپی داشت. درگیری‌های مرزی ایلام منجر به شهادت یک نفر از نیروهای ایرانی و مجروح‌شدن ۳ تن شد. همچنین هم‌زمان با بازدید آیت‌الله خامنه‌ای از جبهه دهلران، با اجرای یک عملیات چریکی به‌همت نیروهای سپاه پاسداران در منطقه پاسگاه چیلات عراق، تعدادی از نیروهای عراقی کشته و زخمی شدند و یک انبار مهمات نیروهای عراقی نیز به آتش کشیده شد. در این عملیات به نیروهای ایرانی آسیبی نرسید و همه سالم به پایگاه خود بازگشتند. در مناطق جنگی کرمانشاه، براثر آتش دقیق توپخانه نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی در جبهه ذهاب یک واحد توپخانه دشمن در منطقه باباهادی منهدم شد و خدمه عراقی آن پس از این حادثه از منطقه فرار کردند. از سوی دیگر، در نتیجه درگیری‌ها در جبهه چغالوند ۲ تن از رزمندگان ژاندارمری به شهادت رسیدند. در منطقه نوسود (پیچه قوله) نیز براثر آتش توپخانه نیروهای ایرانی چند نفر از سربازان عراقی کشته شدند. امروز، روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی با عنوان “ادعای تهران مبنی‌بر تسخیر اراضی بیشتری درخاک عراق” نوشت: ارتفاعات لانون که طبق گزارش‌های ایران در تهاجم چریکی سپاه پاسداران تسخیر شده است، در آن سوی مرز و در ناحیه نوسود می‌باشد. این دومین ادعای تسخیر اراضی عراق به‌دست نیروهای ایران است. به گفته بنی‌صدر در روزهای اخیر، نیروهای عراقی در جبهه غرب تا عمق ۲۰ کیلومتری داخل مرز و در برخی نقاط تا ۲ کیلومتری مرز خود عقب رانده شده‌اند. زمانی گفته می‌شد که جنگ بین نیروهای منظم دو طرف در عمق ۵۰ کیلومتری این جبهه در جریان است. بنی‌صدر که درمورد پیشرفت جنگ سخن می‌گفت، اظهار کرد که در چند هفته اخیر، نیروهای عراق ۵ الی ۱۰ کیلومتر مجبور به عقب‌نشینی از منطقه سوسنگرد شدند و طرح‌هایی برای حمله در جبهه جنوب هم‌اینک در دست تصویب است.

گزارش- 3

3. به‌دنبال درگیری روز گذشته نیروهای سپاه پاسداران، بسیج و ارتش با عناصر گروه‌های مسلح غیرقانونی در روستای دارلک (بین نقده و مهاباد)، امروز، شورای امنیت ملی کشور به ریاست نخست‌وزیر، تشکیل جلسه داد و مقرر شد هیئتی برای بررسی این موضوع به استان آذربایجان‌غربی اعزام شود. صبح امروز، جلسه شورای امنیت ملی کشور به ریاست محمدعلی رجایی نخست‌وزیر و با حضور فرمانده ژاندارمری، معاون هماهنگ‌کننده نیروی زمینی، معاون ستاد مشترک، معاون اطلاعات و عملیات نیروی زمینی ارتش، جانشین اداره دوم ارتش، جانشین نیروی هوایی، جانشین نیروی دریایی و فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در محل نخست‌وزیری تشکیل شد. در این جلسه که بیش از ۲ ساعت طول کشید، درباره مسئله امنیت غرب کشور و آذربایجان‌غربی که به‌تازگی به‌دست ضدانقلاب مغشوش شده است، بحث و تبادل‌نظر شد. همچنین تصمیم گرفته شد که هیئتی از مقامات مملکتی برای بررسی اوضاع غرب کشور به این منطقه اعزام شود. براین‌اساس، هیئتی مرکب از نمایندگان نخست‌وزیری، سپاه پاسداران، ستاد مشترک ارتش، نیروی زمینی ارتش و ژاندارمری برای بررسی درگیری‌های روز گذشته در نقده که منجر به کشته یا زخمی‌شدن تعدادی از نیروهای سپاه پاسداران شد، به منطقه رفت. این هیئت پس از حضور در محل و انجام تحقیقات درباره موضوع، گزارشی بدین‌شرح به فرمانده کل سپاه پاسداران داد: «بر مبنای گزارش واصله از نهادهای مسئول دایر بر درگیری مورخه ۲۴/۱/۱۳۶۰ سپاه پاسداران مهاباد با گروه‌های مسلح غیرقانونی که منجر به شهادت و مجروح‌شدن تعدادی از پرسنل سپاه پاسداران گردیده بود، در اجرای اوامر معاونت هماهنگ‌کننده سماجا مستند به اوامر جناب آقای نخست‌وزیر مقرر گردید هیئتی مرکب از نمایندگان ارگان‌های زیر حداکثر در ساعت ۱۴:۳۰ روز ۲۵/۱/۱۳۶۰، به ارومیه حرکت و دررابطه‌با مقامات و مسئولین منطقه‌ای اعم از کشوری و لشکری دقیقاً پیرامون حادثه مذکور تحقیقات لازم انجام و گزارش مربوطه را تقدیم نماید: الف) نماینده نخست‌وزیری آقای سعید عابدی، ب) نماینده سپاه پاسداران آقای رضا مرتضوی، پ) نماینده بازرسی سماجا سرهنگ ستاد محمد اخوان، ت) نماینده سماجا۲ سرگرد بهالدین رضایی، ث) نماینده نزاجا سرگرد اسکندر پیشکاری، ج) نماینده ژاجا سرهنگ ایرج سادات صفوی. هیئت منتخب فوق‌الذکر در ساعت ۱۶:۳۰ روز ۲۵/۱/۱۳۶۰ [امروز]، به ارومیه وارد و تحقیقات خود را در شهرستان‌های ارومیه و مهاباد انجام [دادند].»*

گزارش- 4

4. پاک‌سازی ارتفاعات جنوب‌غربی قوچ‌سلطان در منطقه مریوان،‌ تسلیم‌شدن ۳ سرباز عراقی و ۸ نفر از گروه‌های مسلح غیرقانونی به سپاه مریوان، تحویل‌گرفتن پیکر ۱۲ تن از شهیدانی که گروگان گروه رزگاری بودند، حمله نیروهای سپاه (در منطقه دالاهو) به مقر گروه‌های مسلح غیرقانونی در جیگران و کرکوله، کشته‌ و زخمی‌شدن تعدادی از افراد آنها و خرابکاری گروه‌های مذکور در کارخانه قند اسلام‌آباد ازجمله مهم‌ترین حوادث و اقدامات گروه‌های مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین بود. با هماهنگی ارتش و سپاه پاسداران مستقر در منطقه مریوان و با اجرای آتش توپخانه، ارتفاعات جنوب‌غربی قوچ‌سلطان تا نوار مرزی پاک‌سازی شد و نیروهای ارتش و سپاه در مرز مستقر شدند. امروز همچنین ۳ سرباز عراقی و ۸ نفر از اعضای گروه‌های مسلح غیرقانونی همراه یک قبضه سلاح‌ و تجهیزات خود را تسلیم سپاه مریوان کردند. از سوی دیگر، پیکر ۱۲ تن از پاسداران شهید که در درگیری‌های اخیر به اسارت افراد رزگاری درآمده بودند و در اورامانات نگهداری می‌شدند، امروز، تحویل سپاه پاسداران شد. بااین‌حال هنوز ۷ تن اسیر این گروه می‌باشند و در مقابل ۳۰ نفر از آنها در گروگان نیروهای خودی هستند. امروز همچنین، نیروهای سپاه منطقه دالاهو و فدائیان امام به مقر افراد ضدانقلاب در کرکوله و جیگران حمله کرده و با خمپاره و تفنگ ۱۰۶ میلی‌متری تعداد ۴ سنگر، ۲ چادر و یک انبار مهمات آنان را به آتش کشیدند. در این حمله ۱۲ نفر از ضدانقلاب کشته و ۱۵ تن زخمی شدند. براساس گزارش سپاه کرمانشاه، امروز، براثر خرابکاری در کارخانه قند اسلام‌آباد آتش‌سوزی شدیدی رخ داد که به مدت پنج ساعت ادامه داشت و ۴ نفر دراین‌رابطه دستگیر شدند.

گزارش- 5

5. در درگیری عناصر خوانین محلی با نیروهای سپاه پاسداران در جاده خاش سراوان واقع در استان سیستان و بلوچستان، تعدادی از نیروهای خودی شهید یا مجروح و از افراد خوانین محلی مخالف نظام نیز تعدادی زخمی شدند. براساس گزارش سپاه زاهدان، درپی درگیری دیروز نیروهای سپاه سراوان با عده‌ای از اشرار محلی در نزدیکی گشت و زخمی‌شدن۲ نفر از آنها، نیروهای سپاه سراوان به تعقیب افراد مذکور پرداختند. امروز، در نتیجه درگیری ایجادشده بین اشرار با نیروهای سپاه پاسداران در ۳۰ کیلومتری جاده خاش سراوان، از نیروهای سپاه خاش و سراوان یک نفر به شهادت رسید و ۳ نفر به‌صورت سطحی زخمی شدند. اشرار و خوانین ‌محلی نیز یک کشته و ۵ مجروح داشتند. روابط‌عمومی سپاه پاسداران خاش در اطلاعیه‌ای تعداد عوامل گروه‌های مسلح و محافظان خوانین را حدود ۲۰ تن اعلام کرد.

گزارش- 6

6. شاخه نظامی مجاهدین عراقی با انتشار اطلاعیه‌ای به نقل از یک مقام رسمی اداره بازنشستگی و امور پزشکی وزارت دفاع عراق گزارش داد که از آغاز جنگ ایران و عراق تا تاریخ ۳۰ دی‌ماه ۱۳۵۹، یعنی بعد از گذشت ۴ ماه از جنگ، تعداد ۱۶ هزار سرباز عراقی کشته و ۲۵ هزار نفر مجروح شده‌اند. این جنبش در اطلاعیه خود ضمن اشاره به حمله‌های مداوم مجاهدین عراقی به سربازان ارتش بعث یادآور شده است: «یکی از مجاهدین در حمله خود به فرمانده لشکر و ۳۵ نظامی عراقی، ضمن کشتن آنها خود نیز به شهادت رسید. همچنین در حمله دیگری که به پادگان توته در استان سلیمانیه انجام گرفت، ۲۵ سرباز عراقی کشته شدند.» در ادامه این اطلاعیه اضافه شده است: «بعضی از دیپلمات‌های مقیم عراق تعداد قربانیان عراقی این جنگ را بین ۴ تا ۱۰ هزار نفر برآورد کرده‌اند، ولی این رقم بنا به اظهار یک مقام رسمی تا میزان ۱۶ هزار نفر کشته و ۲۵ هزار زخمی گزارش شده است. همچنین منابع موثق گفته‌اند به‌علت بمباران‌های جنگنده‌های ایرانی و نیز عملیات مجاهدین، تولید برق عراق تا ۶۰ درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، دراثر فشاری که رژیم عراق به دولت تونس وارد کرده است، این دولت روزنامه سیاسی مذهبی تونسی به نام الحبیب را که طرف‌دار انقلاب اسلامی ایران است، تعطیل کرده است.» در پایان اطلاعیه مذکور با اشاره به کمک‌های گوناگون کشورهای عربی به عراق، ازجمله عربستان سعودی آمده است: «تعداد زیادی کامیون‌های عراقی در این کشور درحال بارگیری مشاهده شده‌اند و گفته می‌شود مشغول انتقال سلاح‌های ساخت شوروی از سومالی، یمن‌شمالی و یک کشور عربی که احتمالاً مصر است، به عراق هستند.»

گزارش- 7

7. به‌دنبال ادغام سازمان بسیج مستضعفین در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ستاد مرکزی سپاه پاسداران به‌منظور تسهیل مسائل، مشکلات و امور مربوط به این سازمان ابلاغیه‌ای ازطرف فرماندهی کل سپاه به سپاه‌های سراسر کشور صادر کرد. مهم‌ترین بندهای این ابلاغیه عبارت‌اند از: 1. شورای فرماندهی هر شهر موظف است تا به‌منظور پیشبرد سریع امور بسیج، فرد واجد شرایطی را که از هر نظر صلاحیت عهده‌دارشدن مسئولیت واحد بسیج مستضعفین را در آن شهر دارد (به‌ویژه ازنظر حسن برخورد اسلامی) با اکثریت آرا تعیین کرده و وی را با حکم کتبی فرمانده سپاه به دفتر هماهنگی مناطق و نواحی معرفی کنند. دفتر هماهنگی مناطق و نواحی نیز به‌مرور تحقیقات لازم را درمورد تعیین صلاحیت مسئولان بسیج معرفی‌شده از شهرستان‌ها به ‌عمل آورده و درصورت تأیید، احکام مربوط ازسوی فرمانده سپاه پاسداران صادر خواهد شد. 2. به‌دلیل تلاش برخی افراد و گروه‌ها درجهت ناموفق جلوه‌دادن سپاه پاسداران در ادغام با بسیج، لازم است تا فرماندهان سپاه از مسئولان روابط‌عمومی شهر خود بخواهند تا درزمینه انعکاس هرچه بیشتر فعالیت‌های بسیج در رسانه‌های گروهی به‌ویژه رادیو تلویزیون شهرستان‌ها و مراکز استان‌ها اقدامات وسیع و گسترده‌ای معمول دارند و واحد بسیج مستضعفین در ستاد مرکزی را از نتیجه فعالیت‌های تبلیغاتی خود مطلع سازند. 3. فعالیت‌های بسیج به روستاها و عشایر نیز گسترش یافته و این قشر را که بیش از 60 درصد جمعیت ما را تشکیل می‌دهد و از خلوص و ایمان بی‌شائبه‌ای نیز برخوردار است همواره مورد توجه قرار دهند. دراین‌رابطه همکاری با نیروهای جهاد سازندگی از ضروریات است و می‌تواند آموزش‌های بسیج را به روستاها و مناطق عشایرنشین بکشاند. 4. نظر به گستردگی کار بسیج، لازم است مسئولان تدارکات هر شهر، معاون یا نماینده ویژه‌ای را درمورد تأمین نیازمندی‌های واحد بسیج مستضعفین تعیین کنند. همچنین لازم است تا ریز کلیه اقلام مورد نیاز واحد بسیج مستضعفین محل در سال جاری برآورد و نسخه‌ای از آن به ستاد مرکزی واحد بسیج مستضعفین ارسال شود. (هرچند دولت بودجه بسیج را به‌طور جداگانه برای ابلاغ آن بررسی و مطالعه کرده است). 5. برپایه توافق با دادستان سپاه پاسداران، کلیه مسائل قضایی و حقوقی نیروهای سازمان‌یافته بسیج در حین آموزش یا مأموریت باید برای رسیدگی به دادستانی سپاه ارجاع شود. 6. درمورد آن دسته از نیروهایی که با هماهنگی اعزام نیرو روانه جبهه‌های نبرد شده‌اند رعایت مطالب زیر الزامی است: ازجمله اینکه نیروهای اعزامی بسیج باید به‌مثابه اعضای ذخیره سپاه تلقی شده و صلاحیت اخلاقی و اعتقادی آنان مورد تأیید بوده و پرونده پرسنلی آنان تشکیل شده باشد. نیروهای اعزامی بسیج باید متعهد شوند که حداقل سه ماه به‌صورت تمام‌وقت دراختیار قرار گیرند. حقوق و مزایای آنها به هنگام مأموریت‌های سه‌ ماهه باید همانند ضوابط حقوقی اعضای سپاه پاسداران باشد و سپاه موظف است گواهی مأموریت‌های محوله را صادر کند. به هنگام اعزام نیروهای بسیج، سپاه موظف است از کانال‌های مختلف درباره وضعیت آنان در جبهه‌ها اطلاعات لازم را کسب کرده و ضمن سرکشی به خانواده‌های آنها، این خانواده‌ها را در جریان امر قرار دهد. رسیدگی به وضع مجروحان و شهدای اعضای بسیج باید همانند اعضای سپاه انجام و به‌نحو بارزی از جانبازی‌های آنان تجلیل شود. 7. درپی ادغام سازمان بسیج مستضعفین در سپاه پاسداران، واحد بسیج مستضعفین فرم‌های مخصوصی برای ثبت اقلام انتقالی به سپاه تهیه و ازطریق هم‌اندیشی مسئولان بسیج در دستورالعملی به فرمانده‌های سپاه‌های سراسر کشور ابلاغ شد تا ضمن معرفی نماینده‌ای برای تحویل‌گرفتن اقلام، از کل امکانات تحویلی طبق ضوابط تعیین‌شده صورت‌برداری کرده و نسخه‌ای از آن را برای واحد بسیج مستضعفین ارسال دارند که تاکنون تعداد کمی از واحدهای سپاه فرم‌های مذکور را پس از تکمیل ارسال کرده‌اند. این موضوع (تعلل و پاسخ‌ندادن به تغییر و تحول اموال و دارایی‌ها) انجام مسئله قانونی ادغام را دشوار و تصویر نادرستی از وضعیت سپاه در اذهان مسئولان مملکتی ترسیم می‌کند. ضروری است تا فرماندهان مقرر کنند مراحل ادغام به‌صورت ضربتی به پایان برسد، لذا نکات زیر قابل‌ذکر است: حتماً مشخص شود که سلاح‌ها، مهمات و سایر اقلام از چه طریقی تحویل بسیج داده شده است و منبع تحویل اقلام را به‌طور مشخص در ستون مربوط ذکر و فتوکپی مکاتبات و اسناد تنظیمی را دراین‌خصوص به مرکز ارسال کنند. کلیه امکانات سازمان سابق دفاع غیرنظامی به‌طور قانونی متعلق به سپاه پاسداران است. وضعیت نیروهای این سازمان در نخست‌وزیری تحت‌بررسی است و تا روشن‌شدن نتیجه کار، اداره نیروها زیر نظر سپاه می‌باشد. سعی شود تا نیروهای غیرمتخصص به دیگر ارگان‌های غیردولتی انتقال یابند. صورت‌برداری از اقلام بسیج باید به‌گونه‌ای باشد تا کلیه سلاح‌ها و مهمات و وسایلی را که از هر طریق ازجمله سپاه دراختیار بسیج قرار گرفته است، منعکس کند. علاوه‌بر آمار موجود در انبار بسیج، آمار سلاح‌ها و وسایل مستهلک‌شده یا ارسالی به جبهه‌ها را نیز به مرکز ارسال دارند. آمار سلاح‌ها و مهمات و سایر اقلام تقسیم شده به واحدهای تابعه هر استان یا شهر با یک نسخه از صورت‌جلسه یا رسید مربوط به مرکز ارسال شود. همراه با ارسال آمار نامه‌ای نیز به پیوست آن ارسال شده و جزئیات مراحل و مشکلات مربوط به آن را دقیقاً قید کنند. 8) باتوجه‌به تشکیل سازمان بسیج مستضعفین در برخی شهرها و بخش‌هایی که تابع سازمان سپاه بوده است، لذا ضروری است یک نفر از فرماندهی سپاه نزدیک‌ترین شهر برای سرپرستی بسیج به منطقه اعزام و طبق ضوابط و برنامه‌های تعیین‌شده واحد بسیج مستضعفین مرکز عمل کند. 9) تشکیل هم‌اندیشی‌های منطقه‌ای متشکل از مسئولان بسیج مناطق نه‌گانه می‌تواند نقش مؤثری را در ایجاد انسجام و هماهنگی فعالیت‌های بسیج ایفا کند.

گزارش- 8

8. در ادامه اعتراض به توقیف روزنامه میزان و دستگیری مدیرمسئول آن، امروز نیز ۲ تن از نمایندگان مجلس در نامه‌ای به دادستان کل کشور ضمن انتقاد از عملکرد قوه قضائیه خواستار توضیح دراین‌زمینه شدند. همچنین جمعی از روحانیون کاشان در نامه‌ای به امام خمینی خواستار آزادی رضا صدر شد. در مقابل این اقدامات که به‌طورکلی با تلاش نیروهای لیبرال و وابسته به نهضت آزادی هدایت می‌شد، امروز، بیش از ۱۰۰ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی که اغلب از اعضای حزب جمهوری اسلامی هستند در نامه‌ای بر قاطعیت دستگاه قضایی در برخورد با ضدانقلاب و لیبرال‌ها تأکید کردند. دو تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به دادستان کل کشور ضمن انتقاد از عملکرد قوه قضائیه و شخص دادستان کل در قبال روزنامه میزان، خواستار توضیح درباره علت توقیف این روزنامه و بازداشت رضا صدر مدیرمسئول آن شدند. در نامه عزت‌الله سحابی و محمد مجتهد شبستری به آیت‌الله موسوی اردبیلی آمده است: «جناب آقای موسوی اردبیلی دادستان محترم کل کشور، در تاریخ ۱۷/۱/۱۳۶۰، به‌موجب احساس وظیفه نمایندگی مجلس شورای اسلامی نامه‌ای خصوصی به جناب‌عالی نوشته، خواستار بیان دلایل قانونی بازداشت آقای رضا صدر به‌عنوان مدیرمسئول روزنامه میزان شدیم و چون خواهان جنجال سیاسی نبودیم انتظار داشتیم شما نیز به‌طور خصوصی پاسخ آن نامه را برای ما بفرستید تا بدین‌شکل ما از دلایل شما واقف شده باشیم که در آن تضعیف قوه قضائیه به عمل نیامده باشد. متأسفانه شما در تاریخ ۱۹/۱/۱۳۶۰، این نامه را به‌طور یک‌جانبه به یک بحث تلویزیونی تبدیل کردید و در پیشگاه افکارعمومی ملت بدون حضور طرفین، یک‌جانبه به قضاوت نشستید که اگر از سازمان‌های دیگر دولتی چنین عملی فرضاً قابل‌تحمل باشد، از قوه قضائیه که وظیفه اصلی‌اش دفاع از حقوق مردم است هرگز قابل‌تحمل و توجیه نیست. شما در بیان خودتان ما را محکوم نمودید که چرا چنین نامه‌ای به شما نوشته‌ایم و گفتید که شما به‌عنوان دادستان کل نمی‌توانید بیانگر دلایل زندانی‌شدن آقای صدر باشید، زیرا ایشان یکی از چندین هزار نفری هستند که به هر دلیل در زندان‌ها هستند و توضیح دلایل زندانی‌شدن همه این افراد برای شما ممکن نیست.» نمایندگان مذکور با استناد به اینکه نگارش این نامه به‌سبب سوگند به حراست از قانون اساسی بوده و وظیفه شرعی و قانونی آنها می‌باشد، ادعا کردند مسئله‌ای که برای آنها اهمیت دارد مسئله به‌خطرافتادن آزادی مشروع مطبوعات است و نه شخص رضا صدر. نویسندگان نامه در پایان ضمن انتقاد از رویه و رویکرد قوه قضائیه اعلام کردند: «اینک که پس از آن تاریخ، روزنامه میزان نیز توقیف شده و دلایل ذکرشده در این مدت را درست نمی‌دانیم و همچنان بر اعتراض خود بر این رویه دستگاه قضایی باقی هستیم و ادامه این روش را به ضرر جمهوری اسلامی می‌دانیم، از شما برادرانه می‌خواهیم که این روش را تغییر دهید. این دید و عمل ما به معنای طرف‌داری از یک جریان خاص سیاسی نیست، زیرا دفاع از آزادی مشروع مطبوعات درحدود قانون اساسی و قانون مطبوعات مسئله‌ای است مربوط به سرنوشت و سعادت سراسر جمهوری اسلامی که به هر شکل و درمورد هر گروهی که انجام گیرد باید بدان اعتراض شود.» امروز همچنین جامعه روحانیت متعهد کاشان در نامه‌ای به امام خمینی خواستار آزادی رضا صدر مدیرمسئول روزنامه میزان شدند. در قسمتی از این نامه ذکر شده است: «متأسفانه بازداشت آقای دکتر رضا صدر مدیرمسئول روزنامه میزان و توقیف آن که مطابق با قانون اسلام نمی‌باشد، موجب تأثر عمیق مردم گردیده است.» در ادامه نامه آمده است: «همان‌طور که در تمام مراحل حساس ناراحتی‌ها را با درایت مرتفع ساخته‌اید، موجبات خشنودی ملت مسلمان ایران مخصوصاً اهالی کاشان را با امر به استخلاص وی فراهم فرمایید.» این نامه را حجج اسلام شیخ جعفر صبوری، شیخ حسین امامی، سیدعباس اعتمادی مصطفوی کاشانی، شیخ علی نجفی، سیدعزیزالله امامت و سیداسدالله خراسانی امضا کرده‌اند. همچنین در تهران کسبه و اهالی خیابان صبا با ارسال نامه‌ای به امام خمینی و شورای‌عالی قضایی، بازداشت رضا صدر مدیرمسئول روزنامه میزان را محکوم کرده و خواستار دفاع از شخصیت وی شدند. به‌دنبال دو نامه یادشده و نامه ۲۸ تن از نمایندگان مجلس که روز گذشته در اعتراض به دستگیری رضا صدر منتشر شد و همچنین نامه مهدی بازرگان که در اعتراض به تعطیلی روزنامه میزان انتشار یافت، امروز، بیش از ۱۰۰ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای بر قاطعیت دستگاه قضایی در برخورد با ضدانقلاب و لیبرال‌ها تأکید کردند. در این نامه که خطاب به دادستان کل کشور و درمورد ضرورت حاکمیت قانون در کشور منتشر شده است با اشاره به بیانیه ۱۰ ماده‌ای امام و پیام‌های نوروزی و پیام ایشان به مناسبت روز جمهوری اسلامی ایران آمده است: «متأسفانه بعضی از مطبوعات سال نو را با تخلف از آن پیام‌های رحمت و وحدت افتتاح نمودند با این گمان که این‌بار نیز مانند همیشه به نام تفسیر کلام امام می‌توانند راه خود را ادامه دهند. غافل از اینکه در سال حکومت قانون دیگر به کسی اجازه این شیطنت‌ها داده نخواهد شد.» همچنین در این نامه نوشته شده است: «اینک گروهی بر آنند که با جوسازی، قوه قضائیه را از انجام کار قانونی خود بازدارند و به‌نام طرف‌داری از آزادی قلم، نهاد قضایی را تضعیف کنند.» امضاکنندگان نامه ضمن محکوم‌کردن این حرکت از هیئت بررسی تخلفات خواهان رسیدگی به این موضوع شدند و اظهار اطمینان کردند که قوه قضائیه تسلیم این جوسازی‌ها نخواهد شد و متخلف را در هر مقام و متکی به هر قدرتی که باشد برجای خود خواهد نشاند.

گزارش- 9

9. امام‌جمعه و نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، امروز، در نطق پیش از دستور خود جلسه علنی مجلس به تحلیل جریان‌های مخالف نظام پرداخت و بر اجتناب از تضعیف دولت در مقابله با این جریان‌ها تأکید کرد. آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای با اشاره به توطئه‌های دشمنان انقلاب گفت: «امروز، توطئه‌ها در سه جریان مهم خلاصه می‌شود که عبارت‌اند از: ایجاد یا تشدید تضادهای درونی میان قشرهای مردم، زمینه‌چینی برای بحران عمومی و سازماندهی فساد و خیانت، تضعیف دستگاه‌های اجرایی و به‌فلج‌کشیدن مدیریت کشور.» آیت‌الله خامنه‌ای سپس به تفصیل درمورد این جریان‌ها توضیح داد و درمورد دو جریان اول اظهار کرد: «توطئه‌گران درزمینه قومیت، مذهب، جاه‌طلبی‌ها، احساس رقابت‌ها، گروه‌گرایی‌ها و ماجراجویی‌ها خصلتی دارند و از وسیله‌ای از این قبیل استفاده می‌کنند. مسئله دیگر، سازماندهی گروه‌ها و جریان‌های مختلف است که برای به‌وجودآوردن مجموعه‌ای دروغین همیشه آماده‌اند. در این سازماندهی دشمنان خونی دیروز و دوستان مصلحتی امروز گرد هم آمده‌اند.» نماینده مردم تهران درمورد به‌فلج‌کشاندن دستگاه مدیریت کشور اضافه کرد: «قصد ضدانقلاب از یک طرف فلج‌کردن اقتصاد و ناراضی‌کردن قشر عظیم مستضعف و از طرف دیگر عاجزساختن دولت از سازمان و اداره کشور و درنتیجه ادعای نالایقی مؤمنان و اثبات آن است و از کسانی که کارخانه‌ها و مرزها را به تعطیل می‌کشاندند و اعتصاب به راه می‌انداختند و به مسئولان تهمت می‌زدند، کامل می‌شود. این سه جریان برآورنده مقصد توطئه‌گران جهانی نیز هستند.» آیت‌الله خامنه‌ای در پایان نطق پیش از دستور خود خطاب به نمایندگان و مسئولان دولتی و مدیران کشور با اشاره به بیانات اخیر امام خاطرنشان کرد: «امام امت به همه ما توصیه کردند که ارگان‌های کشور را تضعیف نکنید، اما نه اینکه فقط دیگران را تضعیف نکنید، بلکه خودتان را هم تضعیف نکنید. یعنی خود مجلسیان و دولتیان و همچنین ریاست‌جمهوری نباید کاری کنند که دولت و مجلس در این جمهوری تضعیف شوند. ما باید این را به‌عنوان یک درس همیشه در نظر داشته باشیم و اگر به مردم نیندیشیم و توطئه‌ها را به آنها گوشزد نکنیم و در مقام جلوگیری از آن برنیاییم، خودمان را تضعیف کرده‌ایم و اگر مسئولان در محدوده قانون اساسی عمل نکنند، زمینه تشنج را به‌وجود می‌آورند.»

گزارش- 10

10. جلسه دوم هیئت ۳ نفری حل اختلاف با بررسی موضوعاتی مانند شکایت رئیس‌جمهور از نخست‌وزیر، نحوه فعالیت مطبوعات و دعوت از مهدی بازرگان برای مذاکره درباره روزنامه میزان پایان یافت. هیئت همچنین با انتشار اطلاعیه‌ای از مطبوعات خواست از طرح مسائلی که موجب تضعیف، توهین یا تشدید اختلافات می‌شوند، خودداری کنند. دومین جلسه هیئت ۳ نفری حل اختلاف ساعت ۱۶ عصر امروز، در محل وزارت کشور تشکیل شد. این جلسه که با حضور آیت‌الله مهدوی کنی، حجت‌الاسلام اشراقی و حجت‌الاسلام یزدی تشکیل شد، قریب به ۴ ساعت طول کشید. در پایان این جلسه، اطلاعیه شماره ۱ هیئت ۳ نفری حل اختلاف به بدین‌شرح منتشر شد: «بسمه‌تعالی. از آنجا که پس از فرموده‌های حضرت امام مبنی‌بر لزوم حفظ آرامش در سطح کشور و خودداری از توهین و تضعیف مقامات قانونی، دیده می‌شود که متأسفانه پاره‌ای از روزنامه‌ها و مجلات تخلفاتی داشته‌اند، هیئت بر خود لازم می‌داند برای حفظ آرامش به کلیه روزنامه‌ها و مجلات تذکر دهد که از عنوان‌نمودن مسائلی که موجب تضعیف و توهین و تشدید اختلافات می‌شود، خودداری کنند. بدیهی است که مسئولین محترم جراید با ابراز حسن نیت رهنمودهای امام را نصب‌العین خود قرار دهند.» همچنین در پایان این جلسه محمد یزدی سخنگوی هیئت، در مصاحبه‌ای به بیان مسائل مطرح‌شده در این جلسه پرداخت. وی گفت: «ابتدا درباره مسئله نام هیئت صحبت شد و برای آنکه تصور نشود هیئت پیش‌داوری کرده و معتقد است که تخلفات قطعی از حقوق قانونی وجود دارد، تصمیم بر این شد که نام رسمی هیئت در نامه‌ها، اطلاعیه‌ها و مصاحبه‌ها هیئت ۳ نفری حل اختلاف باشد.» حجت‌الاسلام یزدی سپس افزود: «در دستور جلسه امشب، مسئله رسیدگی به پرونده شکایت آقای رئیس‌جمهور از رئیس دولت درارتباط‌با مسئله اجرایی گروگان‌ها قرار داشت و پس از بررسی این پرونده مقرر شد برای تکمیل تحقیقات کلیه مدارکی که مربوط به این مسئله می‌شود از مجلس شورای اسلامی و نخست‌وزیر خواسته شود و دراین‌رابطه دو نامه رسمی برای رئیس مجلس شورای اسلامی و وزیر مشاور در امور اجرایی نوشته شود تا مدارک لازم را برای هیئت بفرستند که در جلسه آینده باتوجه‌به آن مدارک بررسی نهایی به عمل آید.» وی درباره روزنامه‌ها و مطبوعات اضافه کرد: «مسئله دیگر درباره روزنامه‌های کشور بود و دراین‌مورد یک بررسی اجمالی به عمل آمد و اطلاعیه‌ای به‌طور رسمی تهیه و دراختیار خبرگزاری پارس گذاشته شد تا ازطریق رسانه‌های گروهی به اطلاع مردم شریف ایران برسد. مطلب دیگر درباره چگونگی مراجعات و ارسال شکایات و نامه‌های مردم بود و دبیرخانه هیئت به‌صورت رسمی تشکیل شده است و مردم می‌توانند با شماره تلفن ۵۲۹۱۵۹ با دبیرخانه ارتباط برقرار سازند و اگر کسانی هم نامه یا شکایتی دارند می‌توانند به آدرس دبیرخانه هیئت ۳ نفری حل اختلاف مستقر در وزارت کشور ارسال دارند.» سخنگوی هیئت مذکور سپس اظهار کرد: «مسئله دیگری که درباره آن بحث شد مدیر روزنامه میزان بود و قرار شد دراین‌مورد از آقای بازرگان دعوت رسمی شده تا گفت‌وگویی هم با ایشان انجام گیرد و تصمیم نهایی دراین‌زمینه گرفته شود.» حجت‌الاسلام یزدی در پایان مصاحبه خود از جراید، رادیو و تلویزیون خواست که اسامی اعضای هیئت ۳ نفره را بدون القاب و عناوین ذکر کنند.

گزارش- 11

11. رهبر انقلاب اسلامی در دیدار وزیر دفاع و فرمانده نیروی هوایی و تعدادی از خلبانان این نیرو با ایشان، قوای مسلح را حافظ و ضامن استقلال کشور دانستند و بر ضرورت حفظ نظم و انضباط در ارتش تأکید کردند. امام خمینی در دیدار با سرهنگ جواد فکوری و خلبانان نیروی هوایی ضمن تقدیر از تلاش‌ها و رشادت‌های آنان گفتند: «من احساس قلبی خود را نمی‌توانم با زبان اظهار کنم. شمایی که جوان هستید بحمدالله و امیدوارم که ایران بعدها از وجود شما استفاده‌های زیادتری بکند و بتوانید خدمت زیادتری به کشور خودتان بکنید و پیروزی‌های زیادتری به ‌دست بیاورید. برای جهان ثابت کردید که ایران آن‌طور که آنها گمان می‌کردند نیست و مادامی‌که ایمان در قلب شما هست پیروزید و باید کوشش کنید که این نور را، نور ایمان را، در قلبتان زیاد کنید و تعهد داشته باشید به اینکه اسلام را تأیید کنید و ان‌شاءالله پیاده کنید در این کشور. اگر یک همچو تعهدی داشته باشید، پیروزید ان‌شاءالله. و من امیدوارم که ایران از وجود امثال شماها بهره‌برداری زیاد بکند و همین‌طور سایر قوای مسلح که اساس استقلال کشور به آنهاست. خداوند شما را تأیید خواهد کرد که استقلال کشور خودتان را حفظ کنید و توجه به بعضی تبلیغات سوئی که گاهی می‌شود [نکنید] که می‌خواهند شما را از ملت جدا کنند و اساس فکرشان این است که این مملکت را به‌حال سابق برگردانند و اشتغال دارند به یک توطئه‌های همه‌جانبه، که یکی‌اش هم این است که در بین شما مثلاً احساس سستی [ایجاد] بکنند، یأس بکنند، درصورتی‌که اسلام وجود شما را مغتنم می‌شمارد و عزیز می‌شمارد. تمام قوای مسلح باید بدانند که اسلام قوای مسلح را در رأس امور قرار می‌دهد. آنها هستند که استقلال کشور را حفظ می‌کنند و این افرادی که از اول می‌خواستند که اساس ارتش را به هم بزنند، با یک بهانه‌های واهی، الآن هم در کار هستند و ممکن است که بعضی از جوان‌های ما را بازی بدهند. باید خیلی توجه بکنید که این‌طور افراد را راه ندهید به خودتان، نصیحتشان کنید، جوان‌هایی که ممکن است گول خورده باشند نصیحت کنید.» رهبر انقلاب در ادامه ضمن تأکید بر رعایت نظم و انضباط در ارتش اظهار کردند: «و من امیدوارم که با تعهد به اسلام و با تعهد به حفظ کشور خودتان دیگر آسیبی نبیند و [دست] آنهایی که بر اسلام و بر ذخایر ایران طمع داشتند قطع بشود و اسلام ان‌شاءالله به آن معنای واقعی خودش پیاده بشود. شماها حافظ باشید برای کشور خودتان و مؤید باشید به تأییدات الهی. می‌بینید که هروقت که یک اقداماتی می‌شود، خدا تأییدتان می‌کند و من دعا می‌کنم به شماها و غافل نیستم به دعای شما. ان‌شاءالله خداوند همه‌تان را حفظ کند و همه موفق باشید و همه فرماندهان ما هم موفق باشند. البته همه جهاتی که باید در ارتش محفوظ باشد حفظ بکنید. همچو گمان نکنید که حالایی که ما انقلاب کردیم باید نظام هم به هم بخورد نه، این‌طور نباید باشد. انقلاب کردید، لکن این نظام از اول هم در اسلام بوده است و حالا هم باید باشد امور با نظم انجام می‌گیرد. اگر فرض بکنید که یک کشوری باشد که ارتشش صد مقابل این باشد که هست، لکن نظمی در کار نباشد، نمی‌تواند آن ارتش فعالیت داشته باشد. لکن عده قلیل بانظم بر عده کثیر بی‌نظم همیشه غلبه داشته است. الآن هم باید همین‌طور باشد. حفظ بشود مراتب، منتها برادریتان محفوظ، سلسله‌مراتب هم محفوظ. خداوند همه‌تان را تأیید کند و شماها جوانانی‌ باشید که این کشور را حفظ کنید.»

گزارش- 12

12. مسئول دفتر هماهنگی و اجرای بیانیه الجزایر، در گفت‌وگویی اعلام کرد دولت امریکا در اجرای مفاد بیانیه الجزایر در مواردی به نحو مطلوب عمل نکرده و در مواردی نیز تخلف کرده است. همچنین نماینده ایران در سازمان ملل متحد از پایبندنبودن امریکا به مفاد قرارداد الجزایر سخن گفت. احمد عزیزی مسئول دفتر هماهنگی و اجرای بیانیه الجزایر، در گفت‌وگو با روزنامه کیهان درمورد بیانیه الجزایر و موارد تخلف امریکا گفت: «درحالی‌که دفتر هماهنگی و اجرای بیانیه الجزایر در نخست‌وزیری مشغول جمع‌آوری و طبقه‌بندی اطلاعات مربوط به مطالبات وزارتخانه‌ها و مؤسسات ایرانی از دولت و اتباع امریکا است و رسیدگی به دعاوی ایران علیه امریکا توسط کمیته دعاوی مالی و حقوقی بین‌المللی در بانک مرکزی و مؤسسات ذی‌ربط نیز در جریان است و به‌طورکلی بررسی و طبقه‌بندی دعاوی دولت و اتباع امریکا علیه ایران مراحل نهایی خود را طی می‌کند و علی‌رغم اقداماتی که دولت امریکا برای اجرای بیانیه به عمل آورده، از قبیل درخواست از دادگاه‌ها برای تعلیق دعاوی و لغو احکام توقیف برای اموال ایران و استرداد شکایت از دیوان لاهه، چنین به‌نظر می‌رسد که این دولت در مواردی به نحو مطلوب عمل نکرده یا اینکه در اجرای مفاد بیانیه تخلف کرده است. دررابطه‌با این موارد از وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران خواسته شد که طی یادداشتی ازطریق دولت الجزایر اعتراض لازم را دراین‌موارد به‌عمل آورده و مراتب را پیگیری کند. این موارد به این شرح است: ١.‌ براساس بیانیه دولت الجزایر، ایالات متحده موظف است ظرف شش ماه از تاریخ صدور بیانیه با فراهم‌کردن شرایط رفع توقیف از کلیه اموال و دارایی‌های ایران جهت انتقال کلیه این اموال و دارایی‌ها به ایران اقدام نماید. به‌نظر این دفتر، امریکا دراین‌زمینه سرعت عمل و حسن نیت لازم را تاکنون نشان نداده است. ٢. علی‌رغم امضای بیانیه الجزایر، اتباع امریکا در محاکم اروپایی و امریکایی علیه ایران طرح دعوی نموده یا دعوای سابق خود را به نحو فعال پیگیری می‌کنند. دولت امریکا می‌بایست هرچه سریع‌تر از این قبیل اقدامات جلوگیری کند. ٣. دولت امریکا علی‌رغم تعهد صریح خود در بند ١٣ بیانیه الجزایر مبنی‌بر جمع‌آوری و ارائه اطلاعات موجود نزد اشخاص مقیم در حوزه قضایی امریکا دررابطه‌با اموال شاه معدوم و خانواده وی به ایران کوتاهی کرده و آن را موکول به اقامه دعوی و ابلاغ قضایی ازطرف ایران نموده است. ٤. دولت امریکا علی‌رغم تعهد صریح خود در مفاد ٢ و ٣ بیانیه الجزایر مبنی‌بر استرداد کلیه اموال و دارایی‌های ایران به‌جای استرداد تجهیزات نظامی متعلق به ایران پیشنهاد استرداد وجوه مربوطه را به ایران نموده است که این موضوع به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند قابل‌پذیرش باشد. مؤسسات ایرانی در چارچوب شرایط بیانیه الجزایر آمادگی مذاکره برای حل‌وفصل ادعاهای دو طرف را دارند.» عزیزی سپس افزود: «همچنین از وزارت خارجه خواسته شده است که ایران ازطریق سفارت الجزایر به دولت امریکا اعلام کند که ۱. امریکا باید فهرست ادعاهایی را که موضوع ادعا کمتر از ۲۵۰ هزار دلار است به انضمام خلاصه‌ای از مدارک و مستندات مربوطه برای دولت ایران ارسال دارند. ۲. درمورد اقلام بیش از ۲۵۰ هزار دلار، مدعیان امریکایی باید خلاصه دقیق و واقعی مطالبات و دلایل خود را به طرف‌های مستقیم ایرانی و کمیته دعاوی مالی و حقوقی بین‌المللی مستقر در بانک مرکزی ارسال دارند. ۳. داورهای ایرانی که در هیئت حاکمه بین‌المللی شرکت خواهند کرد، حداکثر ظرف سه روز آینده ازطرف ایران تعیین خواهند شد.» احمد عزیزی در پایان اضافه کرد: «به‌منظور حل‌و‌فصل سریع‌تر موارد ادعاهای ایران علیه امریکا و ادعاهای امریکا علیه ایران، با افزایش تعداد داوران براساس شرایط بیانیه موافقت گردیده است.» امروز همچنین جمال شمیرانی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد، درخصوص بخشی از عهدنامه الجزایر (بین ایران و امریکا)، که مطابق آن امریکا موظف به آزادسازی دارایی‌های مسدودشده ایران شده بود، اعلام کرد: «ایالات متحده به‌هیچ‌وجه قراردادهای الجزیره درمورد آزادی گروگان‌ها را محترم نشمرده و همچنان به مسدودساختن دارایی‌های ایران به ارزش تقریبی ۴ میلیارد دلار ادامه می‌دهد.» وی خاطرنشان کرد: «علاوه‌بر دارایی‌های ایران که هنوز آزاد نشده‌اند، ایالات متحده از تحویل سلاح‌هایی که ایران از قبل از گروگان‌گیری از امریکا خریداری کرده است، خودداری می‌کند.» خبرگزاری شوروی در نیویورک نیز ضمن تأیید این موضوع از تلاش دولت امریکا برای جلوگیری از پرداخت دارایی‌های مسدودشده ایران گزارش داد. به گزارش خبرگزاری تاس از نیویورک: «درحالی‌که جوسازی علیه ایران در امریکا ادامه دارد، تلاش می‌شود تا از بازپس‌دادن دارایی‌های مسدودشده ایران جلوگیری شود.» تاس در گزارش خود به نقل از نیویورک تایمز ‌افزود: «براساس یک حکم دادگاه استیناف در نیویورک، اقدام جیمی کارتر درمورد قرارداد حل بحران گروگان‌ها ازلحاظ قانونی موردبررسی قرار گرفت. بدین‌ترتیب حقانیت دولت امریکا برای به‌تعویق‌انداختن ادعاهای شرکت‌های امریکایی و بازپس‌دادن دارایی‌های ایران موردتردید قرار گرفت. همچنین، براساس حکم دادگاه این مسئله باید هرچه زودتر مورد توجه قرار گیرد و به‌نظر می‌رسد این سرعت عمل به‌خاطر بی‌علاقگی امریکا برای بازپس‌دادن چندین میلیارد دلار دارایی‌های ایران می‌باشد.» تاس ضمن تجزیه‌وتحلیل گزارش نیویورک تایمز اضافه کرد: «تصمیم اخیر دادگاه استیناف امریکا، آخرین نمونه از سلسله حکم‌هایی است که درمورد ادعاهای کمپانی‌های امریکایی صادر شده است. برای نمونه به‌دنبال درخواست شرکت “الکترونیک دانا”، قاضی فدرال منطقه دالاس از انتقال ۲۰ میلیون دلار دارایی‌های ایران از بانک میدلند مارین نیویورک به بانک رزرو فدرال امریکا جلوگیری کرد. قرار بود این مبلغ توسط بانک فدرال به ایران تسلیم شود. این نشریه [افزوده است که] تابه‌حال درحدود ۴۰۰ ادعا برای مبلغی بالغ بر چند میلیارد دلار به بانک‌های امریکا تسلیم شده و درمورد خساراتی که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران نصیب کمپانی‌های امریکایی شده، شکایاتی تنظیم یافته است.»

گزارش- 13

13. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در بیانیه‌ای سخنان اخیر دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی را بیان‌کننده مشارکت در تجاوز و جانب‌داری وی از رئیس‌جمهور عراق اعلام کرد. وزارت امور خارجه ایران درمورد ورود هیئت‌های صلح به ایران با هدف حل مسئله جنگ ایران و عراق و اظهارات اخیر حبیب شطی دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی، بیانیه مهمی صادر کرد. متن کامل این بیانیه بدین‌شرح است: «و لا ترکتوا الا الذین ظلموا فتمسکم النار. قرن پانزدهم هجری قرن پاره‌شدن ماسک نفاق و دورویی از چهره کسانی است که به ناحق اسم مسلمان بر خویش نهاده‌اند. انقلاب اسلامی ایران آغازگر این نبرد مقدس درجهت گندزدایی از جامعه مسلمین است و ملت مسلمان ایران به‌خوبی می‌داند که برای حصول به این هدف ایثار بسیار باید داشت. بیش از شش ماه است که ارتش متجاوز صدام با خیال واهی شکست ضربتی ایران، تحمیق خواست‌های امپریالیسم امریکا گردیده و به ایران اسلامی حمله کرد. ماهیت این تجاوز و اینکه چه کسی آغازگر آن بوده است، اینک بر جهانیان روشن و مبرهن است. اینکه امریکا این “ام‌الفساد قرن” طراح این تجاوز بوده بعد از شش ماه، دیگر بر جهانیان آشکار گشته است. رفت‌و‌آمدهای مکرر مشاورین سیاسی نظامی امریکا به عراق و ملاقات‌های مخفی و علنی خارج از عراق، سیل سلاح‌های موردنیاز عراق با تسهیلات بی‌سابقه، آشتی ناگهانی سادات هم‌پیمان صمیمی صهیونیسم با دیکتاتور عراق و تجهیز نظامی ارتش صدام تکریتی و پشتیبانی خالصانه شاه حسین این عنصر امریکایی از رژیم بغداد از بدو جنگ، دیگر محلی برای اعلام مواضع ضدامپریالیستی و مترقی صدام باقی نگذاشت و این عنصر منافق سرسپردگی خویش را به امریکا عیان نمود. جمهوری اسلامی ایران از آغاز تجاوز عراق اعلام نمود که ادعای صدام مبنی‌بر عدول ایران از قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر بیهوده و پوچ است و این او است که قرارداد مزبور را قبول نداشته و به لغو یک‌جانبه آن دست زده است. تاجایی‌که مقامات عراقی هم آن را اعلام نموده‌اند. صدام متجاوز امریکایی با حمله به ایران به گردابی به وسعت ایمان مسلمانان گرفتار آمده و راه نجات خود را در تمسک به دولت‌ها و هیئت‌های مختلف دید. جمهوری اسلامی ایران با ایمان به موضع به‌حق خود در جنگ با حضور همه هیئت‌ها و شخصیت‌ها به‌منظور بازدید از جبهه‌ها و مشاهده آثار جنایاتی که صدام در راه تحقق مزدوری خود به امریکا بر ملت ما تحمیل کرده موافقت نمود و در مقابل تقاضای آنان مبنی‌بر پایان‌بخشیدن به جنگ، خواستار رفع تجاوز و محاکمه متجاوز بوده است. حتی اگر آنها ایران را متجاوز قلمداد کنند، تمامی گروه‌ها، شخصیت‌ها، هیئت‌ها و وجدان آگاه بشریت بر این نکته واقف است که ایران متجاوز نیست و اگر چنین می‌بود تابه‌حال بلندگوهای تبلیغاتی قدرت‌های شیطانی به‌عنوان نقض قراردادهای بین‌المللی ازطرف ایران، جهان را با ترهات [سخنان بی‌اساس] خویش پر کرده بودند. در حمله موفقیت‌آمیز نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران به پایگاه‌های هوایی عراق، ناگهان آقای حبیب شطی دبیرکل کنفرانس اسلامی و یکی از اعضای هیئت منتخب کنفرانس طائف، برای پایان‌بخشیدن به جنگ تحمیلی و آغازشده توسط صدام، بیش از این در زیر نقاب نفاق زندگی نمودن را جایز نشمرد و نتوانست که مسلمین را در پس پرده ابهام نگهدارد و لذا ماهیت خود را برملا ساخت. ایشان در مصاحبه‌ای فرمودند که این حرکت ایران نمودار جنگ‌طلبی این کشور و علت طولانی‌شدن جنگ است. دولت جمهوری اسلامی ایران از آقای حبیب شطی انتظار عملکرد اسلامی ندارد، اما به‌عنوان رعایت اصول انسانی از ایشان سؤال می‌نماید که شما جداً با چه اصولی می‌خواهید به تجاوز صدام پایان دهید؟ این اصول دیکته‌شده کدام قدرت شیطانی است؟ شما که حمله ایران را به هدف‌های نظامی نمودار جنگ‌طلبی می‌دانید، در مقابل حملات ناجوانمردانه قوای صدام به مردم غیرنظامی و بیمارستان‌ها و حملات موشکی که خود در آستانه ورود به ایران شاهد آن بوده‌اید چه عکس‌العملی نشان داده‌اید؟ بخشی از حملات درست در شب ورود هیئت منتخب کنفرانس طائف به ایران اتفاق افتاد و بسیاری از مردم غیرنظامی و نه هدف‌های نظامی و اقتصادی را نشانه گرفت و آنها را به خیل شهدای جنگ پیوند داد، اما ما از شما کوچک‌ترین عکس‌العملی در ستمی که بر ما می‌رود مشاهده ننموده‌ایم. آقای شطی شاید شما هم اعتقاد دارید که برای کشاندن ایران اسلامی به پشت میز مذاکره باید حملات موشکی را زیاد نموده و مردم را تحت‌فشار گذاشت تا اینکه از حق مسلم خویش صرف‌نظر نمایند و لذا در تجویز تخریب شهرها و کشتار غیرنظامیان با دشمن ما هم‌داستان شده‌اید. صدام با حمایت امثال شما چنان وقیحانه عمل می‌کند که حتی هنگام بازدید هیئت منتخب کنفرانس وزیران جنبش عدم تعهد از اهواز و دزفول این دو شهر را زیر باران گلوله‌های توپ قرار داد. آقای شطی، ملت مسلمان ایران به بازی‌های سیاسی که ضوابط قانونی آن را شیطان بزرگ امریکا تدوین نموده است، تن در نخواهد داد و در مقابل موشک‌های صدام که تنها هدفش ایجاد فشار روانی اجتماعی جهت به‌سازش‌کشیدن ایران اسلامی با کفر است، مقاومتی پیامبرگونه خواهد داشت. دنیا می‌داند که سقوط صدام قریب‌الوقوع و آثار آن همه‌جا آشکار است و عراق گور آماده است برای او و حامیانش و هرگونه تلاش مذبوحانه برای حفظ صدام جز اتلاف نیرو و وقت و پول مسلمین نصیبی برای شما آقای شطی نخواهد داشت. دولت جمهوری اسلامی ایران سخن آقای حبیب شطی را بیانگر جانب‌داری ایشان از صدام متجاوز و آن را نوعی مشارکت در تحمیل انبوه ستم و جنایت بر امت اسلام اعلام می‌کند. لازم است که هیئت منتخب کنفرانس طائف به‌وضوح موضع خود را در مقابل این ترفندهای سیاسی اعلام کند.»

گزارش- 14

14. سفرای مجارستان و کره‌جنوبی امروز، به‌طور جداگانه با محمد هاشمی معاون و مشاور سیاسی نخست‌وزیر، دیدار و درباره روابط کشورهای خود با ایران و همچنین موضع‌گیری کشورهایشان درباره جنگ ایران و عراق با وی گفت‌وگو کردند. محمد هاشمی نیز در این دیدارها ابراز امیدواری کرد که سفرای این کشورها ماهیت انقلاب اسلامی را به مردم خود معرفی کنند. سفیر مجارستان در جمهوری اسلامی ایران در دیدار با معاون و مشاور سیاسی نخست‌وزیر ایران که بیش از یک ساعت به طول انجامید، ضمن تسلیم رونوشت استوارنامه خود گفت: «من قبلاً نیز به مدت دو سال در تهران بودم و الآن احساس می‌کنم که به وطنم بازگشته‌ام.» وی اعلام کرد: «مجارستان آماده است برای گسترش روابط خود با ایران تمام امکانات خود را در حد توانایی دراختیار شما بگذارد.» محمد هاشمی نیز در جواب اظهار کرد: «خوشحالم از اینکه شما قبلاً هم در ایران بوده‌اید چراکه می‌توانید تفاوت‌ها را به‌وضوح مشاهده کنید.» معاون و مشاور سیاسی نخست‌وزیر سپس ضمن اشاره به اینکه اکنون در ایران فرهنگ اسلامی حاکم است و برخلاف بسیاری دیگر از کشورها موضع‌گیری‌های ایران بر مبنای وابستگی به شرق و غرب نیست و با تأکید بر حمله‌های نظامی امریکا در السالوادور و شوروی در افغانستان که هریک از این حمله‌ها را فقط دولت‌های بلوک مقابل محکوم کرده‌اند، افزود: «آنچه ازنظر جمهوری اسلامی ایران و ارزش‌های والای اسلامی محکوم است کشتار ملت‌هاست. حال این کشتار خواه به‌دست سربازان روسی و اسلحه روسی باشد یا به‌دست سربازان امریکایی و اسلحه امریکایی باشد. همچنین فرد مظلوم و مقتول خواه ایرانی باشد، خواه افغانی یا السالوادوری. ظلم محکوم است و ما کشوری را دوست خود می‌دانیم و می‌توانیم بگوییم با انقلاب اسلامی ما روابطش گسترش پیدا کرده و به ارزش‌های انسانی نزدیک شده باشد و موضع‌گیری‌های آن به‌خاطر بشر و بشریت باشد.» محمد هاشمی در پایان اظهار امیدواری کرد که سفیر مجارستان بتواند در مأموریت خود ارزش انسانی و عالی ملت ایران را به مردم مجارستان منتقل کند. امروز همچنین سفیر کره‌جنوبی با معاون و مشاور سیاسی نخست‌وزیر دیدار و گفت‌وگو کرد. سفیر کره‌جنوبی در این دیدار اظهار امیدواری کرد که بتواند درمورد انقلاب اسلامی ایران شناخت پیدا کرده و نتایج آن را برای هم‌وطنان خود منعکس کند. هاشمی نیز با تشریح ویژگی‌های انقلاب اسلامی ایران و موضع ضدامریکایی آن گفت: «عامل مهم پیروزی ملت مسلمان ایران یکی ایمان و توکل به خداوند بود و دیگری اتکا به نیروی خودشان و این حقیقت همان پیام و درس انقلاب اسلامی ایران برای ملت‌های مستضعف و دولت‌هاست. ویژگی دیگر این انقلاب اصل ارزشی آن است. انقلاب اسلامی ما برخلاف ارزش‌های حاکم بر دنیا که باعث می‌شود دولت‌ها برای حفظ منافع اقتصادی موضع‌گیری کنند، روابط دوجانبه بین دو کشور را براساس روابط انسانی قرار داد و ما میزان حاکمیت ارزش‌های انسانی بر دولت‌های دنیا را باتوجه‌به جنگ تحمیلی مورد سنجش قرار داده‌ایم. دنیا می‌داند که صدام هر روز مناطق مسکونی، مدارس و بیمارستان‌های ما را با موشک‌های ۹ متری مورد حمله قرار می‌دهد و هر بار باعث مرگ ده‌ها نفر مرد و زن و بچه می‌شود، ولی با علم به این مسئله بازهم در مقابل این عمل سکوت کرده و این نشانگر عدم حاکمیت ارزش‌های انسانی بر دنیا است.» سفیر کره‌جنوبی در پاسخ اظهار کرد: «اگر ما در مقابل جنگ ایران و عراق موضع‌گیری نکردیم، برای این بود که فکر می‌کردیم این جنگ میان دو برادر مسلمان است، به همین دلیل آن را محکوم ننمودیم. البته ما به این امر واقفیم که ارتش عراق به بیمارستان‌ها و نقاط مسکونی حمله می‌کند و این مکان‌ها را بمباران می‌نماید، ولی ارتش ایران فقط مناطق نظامی را مورد هدف قرار می‌دهد.» معاون نخست‌وزیر در پایان تأکید کرد: «مسئله جنگ ایران و عراق موضوع جنگ دو برادر نیست، بلکه جنگ بین امریکا و ایران است.»

گزارش- 15

15. وزیر امور خارجه عربستان سعودی، در گفت‌وگو با وزیر امور خارجه هند ابراز امیدواری کرد که تلاش هیئت‌های صلح برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق به نتیجه برسد. وی همچنین در دیدار خود از بنگلادش، در بیانیه مشترک با دولت این کشور از ادامه جنگ ایران و عراق ابراز نگرانی کرد. سعود الفیصل وزیر امور خارجه عربستان که برای یک بازدید رسمی دو روزه در دهلی‌نو به سر می‌برد، به مدت دو ساعت و نیم با ناراسیمها رائو وزیر امور خارجه هند، ملاقات و گفت‌وگو کرد. این اولین بازدید یک وزیر عربستان سعودی از هند در بیست سال اخیر می‌باشد. یک سخنگوی وزارت امور خارجه هند در دهلی‌نو گفت که هندوستان و عربستان معتقدند هیئت صلح کنفرانس اسلامی و گروه ۴ نفره غیرمتعهدها می‌توانند تلاش‌های خود را برای پایان‌دادن هرچه سریع‌تر به جنگ عراق علیه ایران هماهنگ کنند. وزرای امور خارجه هند و عربستان همچنین یکدیگر را در جریان مذاکرات اخیر هیئت‌های صلح با رهبران ایران و عراق گذاشتند. براساس این گزارش، دو طرف معتقدند کوشش برای حل درگیری میان دو کشور غیرمتعهد بایستی افزایش یابد. امروز همچنین بنگلادش و عربستان سعودی در یک بیانیه مشترک که در پایان سفر شاهزاده سعود الفیصل وزیر امور خارجه پادشاهی عربستان، به داکا منتشر شد، نگرانی خود را از جنگ عراق با ایران اعلام کردند و از هر دو کشور خواستند تا به جنگ پایان داده و مشکلات خود را حل کنند.

گزارش- 16

16. رئیس‌جمهور عراق ضمن رد مشکلات اقتصادی این کشور، از آمادگی ارتش کشورش برای مقابله با هرگونه وضعیتی خبر داد. یک مقام بلندپایه عراقی نیز از احتمال حمله عراق برای واردآوردن ضربه‌ای شدید به ایران سخن گفت. براساس گزارش بخش عربی رادیو امان، صدام حسین امروز، در سخنانی در جلسه هیئت دولت عراق که به ریاست وی تشکیل شد، گفت: «عراق همچنان بر حقوق خویش پایبند است و هیچ نیرویی نمی‌تواند بر آن غلبه کند ملت عراق همان‌گونه که برای دیگران زندگی آزاد و مستقل و شریف آرزو می‌کند، برای خود نیز قائل است.» وی سپس افزود: «ارتش عراق در همه شرایط می‌تواند به جبهه‌های جنگ برای دستیابی به هر هدفی گسیل شود و هنگامی‌که درستی این عمل بر ما محقق شود، انجام خواهیم داد. هیچ چیزی که بر ضعف ارتش یا مردم یا اقتصاد عراق دلالت کند، وجود ندارد و مردم ما همچنان به انجام وظایف خویش با روحیه عالی ادامه می دهند.» از سوی دیگر، روزنامه الرأی‌ العام از قول یک مقام بلندپایه عراقی نوشت: «عراق آماده واردکردن یک ضربه شدید نظامی به جمهوری اسلامی است تا مقامات ایرانی را وادار به شناسایی حقوق عراق در شط‌العرب نماید.» به نوشته روزنامه مذکور این مقام عراقی افزود: «عراق هواپیما و سلاح‌های پیشرفته‌ای را دراختیار دارد که در این مرحله می‌تواند مسیر جنگ را عوض کند.»

گزارش- 17

17. برخی از رسانه‌ها در گزارش‌های جداگانه به تحلیل فعالیت هیئت‌های مختلف میانجی برای تحقق صلح بین ایران و عراق پرداختند و ضمن اشاره به مشکلات و موانع این هیئت‌ها در راه دستیابی به موفقیت، چشم‌انداز آینده فعالیت آنها را بررسی کردند. مجله الازمنه العربیه (چاپ شارجه) در مقاله‌ای به اقدامات هیئت‌های مختلف صلح برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق و همچنین مواضع دو طرف اشاره کرد و نوشت: «برخلاف افزایش تحرکات نظامی پی‌درپی در جبهه‌های جنگ عراق و ایران، چشم‌های همه به تلاش کمیته‌های میانجیگری که دو کشور متخاصم را دعوت به آتش‌بس می‌کنند، دوخته شده است. اکنون فعالیت کمیته‌های صلح به‌گونه‌ای است که به‌محض پایان‌یافتن کار این کمیته، کمیته صلح دیگری فعالیت خود را آغاز می‌کند و به‌نظر می‌رسد که فعالیت کمیته جدید هیچ ربطی به فعالیت کمیته سابق ندارد. درمجموع، نتیجه فعالیت‌های دو کمیته مذکور (کمیته صلح اسلامی و کمیته غیرمتعهدها) فقط یک بار در حد حرف ازسوی تهران خوش‌بینانه تلقی شده و ازطرف دولت بغداد با آن مخالفت شده است و بالعکس بار دیگر بغداد با آن موافقت کرد و تهران با آن مخالفت ورزید؛ بدون اینکه این سخنان هیچ اشاره‌ای به پیشرفت روند پایان‌دادن به جنگی را داشته باشد که بیشتر از شش ماه از آغاز آن می‌گذرد.» به نوشته این روزنامه اقدامات کمیته صلح اسلامی حاصلی نداشت و در پایان تلاش‌های این کمیته، دو کشور همچنان بر مواضع سابق خود تأکید کردند، به‌طوری‌که ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور ایران، دراین‌باره گفت: «در تلاش‌های این کمیته برای پایان‌دادن به جنگ پیشرفت حاصل شد و در همان روز که مدیرکل سازمان کنفرانس اسلامی تهران را ترک کرد کمیته صلح کشورهای جنبش عدم تعهد وارد پایتخت ایران شد.» در ادامه این مقاله با اشاره به شدت‌گرفتن اختلاف‌های سیاسی و نظامی ایران و عراق آمده است: «مواضع دو کشور دراین‌زمینه برای همه روشن است. موضع دو کشور به شکلی است که اختلاف فی‌مابینی همواره درحال شدت‌یافتن است و به‌موجب این امر تلاش‌های دو کمیته همواره قبل از آغاز، محکوم به شکست است. عراق شرط دیگری را بر شرط‌های سابق خود افزوده است. عراق در پیش‌نویسی که به کمیته [صلح] اسلامی تقدیم کرده، از ایران خواسته است که غرامت خسارت‌های وارده به عراق را بپردازد. همچنین عراق تهدید کرد که اگر ایران این غرامت‌ها را به عراق نپردازد، برای تجزیه ایران اقدام به ارائه کمک‌های تسلیحاتی به گروه‌های تجزیه‌طلب خواهد کرد. در مقابل این اقدام سیاسی عراق، ایران نیز با دست‌زدن به اقدام نظامی، ازجمله حمله به چهار (چهل) هواپیمای عراق در عمق خاک آن کشور [عملیات اچ۳] که (امام)‌ خمینی از آن به‌عنوان یک اقدام قهرمانانه منحصر‌به‌فرد یاد کرد، به افزایش درگیری‌های نظامی دامن زد.» نشریه الازمنه العربیه دامن‌زدن به اختلافات دو طرف را سبب واردآمدن فشار سیاسی نظامی زیادی بر آنها دانست که جنگ را برحسب پیشنهادهای کمیته صلح مزبور به‌سوی خط پایان سوق می‌دهد. به عبارت دیگر اوج‌گیری اقدامات سیاسی و نظامی که هدف از آن بیان انعطاف‌ناپذیری هر دو طرف متخاصم است، فرصت‌های لازم را برای مذاکره سیاسی ایجاد می‌کند. این نشریه که رضایت ضمنی امریکا را در تداوم جنگ می‌داند، اضافه کرد: «امریکا در آستانه اجرای طرح خود برای سیطره بر پدیده خلیج‌فارس است. چنین دستاوردی زمانی محقق خواهد شد که طرح از پا ‌درآوردن ایران و عراق با موفقیت اجرا شود. ایران و عراق دو کشور بزرگ و قدرتمند منطقه هستند. حتی عده‌ای معتقدند که جنگ ایران و عراق با اجرای کامل طرح استراتژی امریکا در منطقه پایان خواهد یافت.» رادیو قاهره نیز در تفسیری درباره سفر هیئت‌های میانجی صلح به ایران و عراق گفت: «پرواز هیئت‌ها یکی پس از دیگری جهت پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق، بین دو کشور همچنان ادامه دارد و مثل همیشه به بن‌بست می‌رسد. عراق عقب‌نشینی ارتش خود را از سرزمین‌های اشغالی ایران مشروط به به‌رسمیت شناختن حاکمیت خود بر شط‌العرب ازسوی ایران می‌داند و سرزمین‌های اشغالی ایران را همچون برگ کاغذی تا تحقق شرایط خویش در دست دارد. اما ایران آتش‌بس جنگ بین دو طرف را هم‌زمان با خروج کامل ارتش عراق از سرزمین‌های اشغالی خود علاوه‌بر محترم‌شمردن موافقت‌نامه سال ۱۹۷۵ الجزایر خواستار است. عراق با حمله خود به ایران این موافقت‌نامه را زیر پا گذاشته است. پس آیا درها بر روی کوشش‌های هیئت‌های حسن‌نیت اسلامی و غیرمتعهدها بسته شده‌اند؟ ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور ایران، هفته پیش اظهار داشت که علی‌رغم مخالفت دولت ایران با پیشنهادات هیئت حسن‌ نیت اسلامی که اخیراً تسلیم ایرانیان گشته است، کشورش هرگز درها را بر روی آنان نمی‌بندد. همچنین دولت ایران به آنها قول داده است پیشنهاداتی را که موردپسند ایران است عراق نخواهد پذیرفت و بالعکس. پس دوباره این صحنه تکرار خواهد شد. مگر معجزه‌ای رخ دهد تا فرصتی برای هیئت‌های مزبور به‌وجود بیاورد تا بتوانند پیشنهاداتی به‌نفع دو کشور ارائه دهند والا این دو کشور همچنان به جنگ طولانی خود ادامه خواهند داد و چیزی بجز متحمل‌شدن تلفات جانی و مادی بسیار به دو طرف، [چیزی] دیگر نصیب آنان نخواهد شد.»

گزارش- 18

18. یک روزنامه چاپ ترکیه و رادیو کلن در گزارش‌های متفاوتی به بررسی تحولات جنگ عراق و ایران پرداختند. روزنامه مینی دویر (چاپ ترکیه) امروز، با انتشار مقاله‌ای تحت‌عنوان “از خاورمیانه” به بررسی جنگ عراق و ایران پرداخت و ضمن اشاره به پیامدهای جنگ برای دولت عراق، نوشت: «حمله نظامی رژیم بعثی عراق به جمهوری اسلامی ایران برای صدام تکریتی پیامدی بس ناگوار داشته و وی ضمن لکه‌دارکردن رژیمی که سالیان دراز برای تشکیل آن کوشیده بود، موقعیت خود را در دنیای عرب نیز به شکل جبران‌ناپذیری به خطر انداخته است به حدی که وقوع یک کودتای نظامی در عراق بسیار جدی به‌نظر می‌رسد.» در قسمت دیگری از این مقاله آمده است: «به‌دنبال اقدامات خصمانه عراق علیه ایران رژیم‌های ارتجاعی منطقه نیز با انقلاب اسلامی به مخالفت پرداختند چنانچه حتی قبل از وقوع جنگ نیز دست به تبلیغات دامنه‌داری علیه جمهوری اسلامی ایران زده بودند و عربستان سعودی، اردن و سایر رژیم‌های مرتجع منطقه تصمیم داشته و دارند تا ایران را به انزوا کشانده و از صدور انقلاب به منطقه جلوگیری کنند.» در این مقاله همچنین ذکر شده است که «سردمداران رژیم بعث عراق به‌دنبال عدم حصول نتیجه‌ای که در ابتدای جنگ پیش‌بینی می‌کردند، به‌تدریج اعضای خانواده و ثروت‌هایشان را به اردن، لبنان، انگلیس و فرانسه منتقل می‌کنند تا درصورت وقوع کودتا و لبریزشدن کاسه صبر مردم مسلمان عراق بتوانند از این مهلکه جان سالم به‌در برند.» مقاله مذکور در ادامه اوضاع داخلی عراق را به‌شدت بحرانی توصیف کرد و افزود: «نارضایتی، عصبانیت و درنتیجه مخالفت و عصیان مردم عراق علیه رژیم صدام تکریتی روزبه‌روز درحال توسعه بوده و اخیراً درحدود ۴۵ نفر از انقلابیون عراقی توسط رژیم بعث به جوخه اعدام سپرده شدند.» در پایان مقاله آمده است: «صدام به تحریک امریکا درصدد بود تا بعد از شاه سابق ایران ژاندارمی منطقه و درنتیجه جهان اسلام را به‌ دست بیاورد، ولی می‌توان مشاهده کرد که صدام و گردانندگان غربی این جنگ سخت در اشتباه بوده و درنهایت به‌احتمال‌قوی صدام توسط همین گردانندگان سرنگون خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود که بعد از صدام یک رهبر ارتشی به کمک (سازمان) سیا و سلاح‌های امریکایی بعد از به‌دست‌گرفتن زمام امور در عراق به متوقف‌کردن حرکت‌های اسلامی در این کشور خواهد پرداخت.» رادیو کلن نیز در گزارشی با عنوان “موفقیت‌های رزمندگان جمهوری اسلامی در جنگ عراق با ایران” اعلام کرد: «پس از مدت‌ها ایران بار دیگر اخبار موفقیت‌های نظامی نیروهای مسلح خود را در جنگ با نیروهای عراقی اعلام داشته است. یگان‌های مسلح ارتش ایران و سپاهیان انقلاب طبق گزارش‌های منتشره توانسته‌اند تپه‌های سوق‌الجیشی مهمی را در غرب ایران از دست عراقی‌ها خارج ساخته و آنها را مجدداً به تصرف خود درآورند. رئیس‌جمهوری ایران ابوالحسن بنی‌صدر که درعین‌حال فرماندهی کل نیروهای مسلح ایران را برعهده دارد، جریان فعلی جنگ را به سود ایران مورد ارزیابی قرار داده است. بنی‌صدر در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام داشت که در جبهه جنگ در امتداد مرزهای غربی ایران، عراقی‌ها فقط تا ۲۰ کیلومتر در خاک ایران قرار دارند. در نواحی اطراف شهر سوسنگرد، نیروهای مسلح ایران عراقی‌ها را تا ۱۰ کیلومتر در خاک ایران به عقب رانده‌اند. عراقی‌ها پس از آغاز جنگ در ماه سپتامبر (شهریور) سال گذشته، در برخی نقاط تا ۵۰ کیلومتر در خاک ایران پیشروی کرده بودند.»

گزارش- 19

19. یک مجله امریکایی از افزایش فروش سلاح ازطرف ایالات متحده امریکا به منطقه غرب آسیا با هدف تقویت حضور این کشور در منطقه مزبور خبر داد. مجله نیوزویک در گزارشی درباره تلاش امریکا برای افزایش حضور نظامی در منطقه خاور نزدیک و منطقه غرب آسیا نوشت: «بخش عظیمی از سلاح‌های امریکایی مانند گذشته به اسرائیل می‌رود و دولت ریگان موافقت کرده است تعدادی هواپیمای جنگنده اف۱۵ و تجهیزات نظامی پیچیده دراختیار اسرائیل قرار دهد. به‌نظر می‌رسد که واشنگتن بیشتر همّ خود را روی حل نظامی بحران خاورمیانه قرار داده است. دولت ریگان همچنین یک‌میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار اسلحه برای رژیم سادات در مصر اختصاص داده است و قرار است میلیون‌ها دلار برای توسعه پایگاه راس‌بناس در مصر، ساختمان مخازن سوخت کشتی‌های جنگی و ایجاد باندهای تازه برای استفاده هواپیماهای جنگی در این کشور خرج کند.» نیوزویک اضافه کرد: «تحلیل‌گران رژیم امریکا برای ارسال سلاح‌های بسیار به خاورمیانه اهمیت زیادی قائل‌اند و این دیدگاه آمادگی امریکا برای فروش جت‌های اف۱۵ و هواپیماهای مجهز به رادارهای پیچیده موسوم به آواکس را به عربستان سعودی توجیه می‌کند. درارتباط‌با این سیاست، امریکا همچنین قصد دارد پایگاه هوایی ظهران و دیگر پایگاه‌های مهم عربستان سعودی را به تجهیزات جدید مجهز کرده و این پایگاه‌ها را توسعه دهد. در عمان نیز قرار است امریکا میلیون‌ها دلار خرج امروزی‌کردن پایگاه جزیره مصیره و المصید در نزدیکی تنگه هرمز کند.» براساس گزارش نیوزویک، این پایگاه‌ها مورد استفاده نیروی واکنش سریع امریکا قرار خواهد گرفت. این گزارش همچنین یادآور شد: «امریکا در نظر دارد ۲۰ ‌میلیون دلار اسلحه دراختیار سومالی قرار دهد و به مدرنیزه‌کردن بندر بربرا برای استفاده ناوگان جنگی خود که در اقیانوس هند مستقرند کمک کند.» نیوزویک در پایان نوشت: «در شاخه شرقی منطقه بحرانی خاورمیانه نیز امریکا درحال گسترش روابط خود با رژیم نظامی پاکستان می‌باشد و درصدد است حق استفاده از پایگاه‌های پاکستان را کسب کند.» روزنامه فایننشال تایمز به نقل از منابع دیپلماتیک عرب در بیروت گزارش داد که عراق در یک دوره شش ماهه که از مارس گذشته آغاز شده است، سلاح و مهماتی به ارزش ۲۵ میلیون دلار از مصر خریداری خواهد کرد. سادات رئیس‌جمهور مصر، پیش‌تر این معامله را اعلام کرده بود. به گفته منابع مذکور سلطان‌نشین عمان حلقه اتصال معامله مصر و عراق است. بخشی از این مهمات و قطعات یدکی ازطریق هوایی و برخی دیگر ازطریق بندر عقبه اردن برای عراق ارسال خواهد شد.

گزارش- 20

20. ایالات متحده امریکا درصدد ازسرگیری روابط سیاسی خود با عراق است. درهمین‌زمینه وزارت بازرگانی امریکا شرکت‌های این کشور را به حضور در نمایشگاه بین‌المللی بغداد تشویق کرد. وزارت امور خارجه ایالات متحده امریکا اعلام کرد که برای ازسرگیری روابط سیاسی خود با عراق آماده است با کشور مذکور به مذاکره بپردازد، اما دراین‌زمینه نشانه‌ای از علاقه‌مندی عراق به این مسئله دیده نمی‌شود. عراق به‌دنبال جنگ ۱۹۶۷ اعراب و رژیم اشغالگر قدس، روابط سیاسی خود را با امریکا قطع کرد. به‌تازگی پس از بازدید اخیر الکساندر هیگ وزیر امور خارجه امریکا، از منطقه غرب آسیا، موریس از مقامات بلندپایه وزارت امور خارجه امریکا به مدت دو روز به بغداد سفر و با مقامات این کشور مذاکره کرد. علاوه‌براین، براساس گزارش نشریه الازمنه العربیه به نقل از نشریه الحوادث از بیروت، وزارت بازرگانی امریکا به‌منظور پخش صنایع امریکایی، شرکت‌های این کشور را برای حضور در نمایشگاه بین‌المللی بغداد که در ماه اکتبر آینده با هدف بهره‌برداری از بازار مصرفی عراق به‌ویژه در دوران بازسازی خرابی‌های حاصل از جنگ برپا خواهد شد، تشویق کرد. بنابه همین گزارش صادرات امریکا به عراق در سال گذشته، حدود ۶۴ درصد بیشتر از سال قبل از آن بود که در میان کشورهای عربی واردکننده کالا از این کشور بالاترین سطح را داشت. این واردات از ۴۴۱ میلیون دلار در سال ۱۹۷۹ به ۷۲۴ میلیون دلار در سال ۱۹۸۰ رسید. طرف امریکایی اظهار امیدواری کرد که در سال جاری، حجم صادرات در مقایسه با میزان اعلام‌شده در سال۱۹۸۰، به بیش از ۱۰۰ میلیون دلار برسد. ضمیمه گزارش۳: گزارش هیئت اعزامی نخست‌وزیر از درگیری نیروهای مسلح خودی با گروه‌های مسلح غیرقانونی در روستای دارلک مهاباد براساس گزارش نهادهای مسئول مبنی‌بر درگیری دیروز (٢٤/١/١٣٦٠) سپاه پاسداران مهاباد با گروه‌های مسلح غیرقانونی در روستای دارلک که منجر به شهادت و مجروح‌شدن تعدادی از نیروهای سپاه پاسداران شد، بنابه دستور نخست‌وزیر مقرر شد هیئتی به ارومیه اعزام شود و درمورد حادثه مذکور تحقیقات لازم را انجام داده و گزارش مربوط را تقدیم کند. بنابراین هیئت مذکور امروز، به ارومیه وارد شد و تحقیقات خود را در شهرستان‌های ارومیه و مهاباد انجام داد که نتیجه آن بدین‌شرح است: «اظهارات مقامات و مسئولان منطقه الف) فرمانده لشکر۶۴ ارومیه: من به‌اتفاق حجت‌الاسلام حسنی جهت بازدید پایگاه جدیدالتأسیس کوسه‌کهریزه واقع در ١٨ کیلومتری مهاباد در ساعت ٨:٣٠ روز ٢٤/١/٦٠، به‌طرف منطقه حرکت و در ساعت ٩:٣٠، به محل وارد شدیم. در حین بازدید یکی از سپاهیان پاسدار مهاباد به من مراجعه و ضمن اشاره به درگیری سپاهیان پاسدار مهاباد با افراد مسلح غیرقانونی مستقر در قریه دارلک (حدود ٤ کیلومتری شرق پایگاه) و شهادت حدود ١٤ نفر پاسدار و مجروح‌شدن ٤٠ نفر تقاضای کمک نمود که بلافاصله دستور پشتیبانی به‌وسیله یک دسته تانک و توپخانه و افراد مستقر در پایگاه داده شد و با پشتیبانی ٤ فروند هلیکوپتر که شخصاً هدایت عملیات را به‌عهده داشتم شروع گردید، لکن در ساعت ١٠ همان روز به اظهار برادران سپاه پاسداران کار از کار گذشته بود. مع‌ذلک ازطریق هوا و زمین زیر آتش شدید قرار گرفت که در ساعت ١٨:٣٠ با تخلیه شهدا و مجروحین عملیات خاتمه پذیرفت و در موقع مراجعت به ارومیه در ساعت ٢٠:٢٠، مجدداً در ٤ کیلومتری سه‌راهی محمدیار اسکورت همراه من با گروه مهاجمان درگیر که یک نفر شهید و ٣ نفر مجروح گردیدند، ولی تابه‌حال برای من مشخص نشده که اینها چند نفر آمده بودند و چه جنگ‌افزاری داشتند و اصولاً عدم اطلاع به پایگاه و لشکر چه بوده است و باآنکه در ساعت ٧:٣٠، آقای حسنی با آقای عرب‌نژاد فرمانده سپاه پاسداران مهاباد، مذاکره تلفنی داشتند، آقای عرب‌نژاد اشاره‌ای به مسئله درگیری ننموده بود. ب) اسماعیل روحی عضو شورای فرماندهی سپاه پاسداران نقده: در ساعت ٧:٣٠ روز حادثه، در محل سپاه پاسداران نقده بودم که در جریان درگیری سپاه مهاباد با عناصر مسلح غیرقانونی و شهادت چند نفر پاسدار قرار گرفتیم. بلافاصله به محل حادثه حرکت و ساعت ٨:٣٠، به محل وارد و برادران را درحال متلاشی [شدن] و تعدادی را در کانال گل‌آلود و تعدادی را در درون قریه مشاهده نمودم یکی از سپاهیان مهاباد اظهار داشت که در ساعت ٤ صبح به آن بیدارباش و به منطقه حرکت داده‌اند. به‌محض ورود، فرمانده لشکر نیز با یک ستون عملیاتی به منطقه وارد و عملیات را شخصاً عهده‌دار گردید. به‌طورکلی آتش اشرار شدید بود و تخلیه شهدا با مشکل روبه‌رو شد و به‌نظر من عدم هماهنگی منجر به تلفات بیشتری گردیده است و قبلاً با سپاه نقده نیز هماهنگ نشده بود. پ) حسن‌پور عضو شورای فرماندهی سپاه پاسداران پیرانشهر: به‌طورکلی در عملیات روز ٢٤/١/٦٠، سپاه پاسداران ارومیه و سپاه پاسداران مرکز بی‌اطلاع بودند. ت) مهندس طاهری استاندار آذربایجان‌غربی: من خود ناظر جریان حادثه نبودم، لکن آنچه به من اطلاع داده شد این است که سپاه پاسداران مهاباد در روز حادثه به‌منظور پاک‌سازی به آبادی دارلک حرکت و با ضدانقلاب درگیر که منجر به شهادت ١٩ نفر از پرسنل سپاه پاسداران و ٥٧ نفر زخمی شده‌اند و گویا طرح فریبی موجب ضایعات سپاهیان پاسدار گردیده است. ضمناً برابر اطلاع این موضوع قبلاً هماهنگ نشده بود. هاشمی معاون سیاسی اداری استانداری نیز ضمن تأیید سخنان استاندار اضافه نمود سپاه پاسداران مهاباد بر مبنای اطلاع واصله دایر بر حمله احتمالی ضدانقلاب در شب ٢٥/١/٦٠، به پایگاه جدیدالتأسیس کوسه‌کهریز به‌منظور غافلگیرنمودن و انهدام آنان به قریه دارلک حرکت و با ضدانقلاب درگیر تعدادی شهید و زخمی شده، عدم هماهنگی و عدم ورزیدگی تعدادی افراد سپاه و بسیج مأمور به سپاه پاسداران مهاباد را یکی از علل ضایعات برشمرد. ث) اظهارات علی بهروش فرمانده گروهان چریک مستقر در پایگاه کوسه‌کهریز: در ساعت ٧:١٠ روز ٢٤/١/٦٠، به‌وسیله بی‌سیم موضوع درگیری سپاه پاسداران را در قریه دارلک به ما اطلاع و دستور حرکت به محل درگیری را صادر نمودند. بلافاصله با واحد تحت فرماندهی‌ام به محل حرکت [کردیم و] در ساعت ٨:١٥ به محل وارد [شدیم]. به‌محض ورود اطلاع دادند که ٦ نفر شهید و تعدادی زخمی داریم. هم‌زمان با ورود من ستونی نیز به فرماندهی فرمانده لشکر به منطقه وارد شد. به‌طورکلی ضدانقلاب از قدرت آتش و نیروی انسانی زیادی برخوردار و از افسران ارتش عراق نیز مشاهده شده است. عدم هماهنگی و عدم اطلاع از وضعیت منطقه و هرج‌ومرج موجود باعث تلفات خودی شده بود. سپاه بدون سلاح سنگین به مأموریت اعزام شده بود. البته لازم به توضیح است که در روز ٢٣/١/٦٠، قرار بود کمیسیونی به‌منظور اتخاذ تدابیر مشترک عملیاتی در منطقه در محل پایگاه با حضور فرماندهان لشکر، تیپ مهاباد، سپاه ارومیه، نقده، مهاباد و بسیج تشکیل شود که به‌علت عدم حضور فرمانده سپاه پاسداران مهاباد این کمیسیون تشکیل نشد. ج) سرهنگ تاج‌الدینی فرمانده ژاندارمری ناحیه: به‌طورکلی تشدید فعالیت گروه‌های مسلح غیرقانونی را در اطراف پایگاه جدید کوسه‌کهریز و حساسیت اشرار را به‌وجود عوامل بسیج حسنی (امام‌جمعه ارومیه) که در پایگاه مستقر شده‌اند در تاریخ ٢١/١/٦٠، به اطلاع فرمانده لشکر رسانیدم و تأکید کردم که تدابیری بیندیشند تا بسیج [تحت‌امر] حسنی به مرکز ارومیه تخلیه و واحد دیگری جایگزین شود در غیر این‌ صورت در آینده بسیار نزدیک ضایعات تأسف‌باری خواهیم داشت. چهار ماه بود که به‌علت یک سلسله حرکت‌های سیاسی دررابطه‌با شاخه انشعابی حزب دمکرات کردستان حرکتی شامل مین‌گذاری و حمله به ستون‌های نظامی مشاهده نشده بود، لکن با حرکت بسیج و استقرار در پایگاه جدید، خوراک تبلیغات مناسبی به دست ضدانقلاب داده شد. نباید نادیده گرفت که در کل نیز ضدانقلاب استقرار پایگاه را به سود خود نمی‌دانست. از بدو حرکت بسیج تا ٢٤/١/٦٠، درگیری‌های متعددی با ضدانقلاب داشته‌ایم و آرامش و سکوت نسبی چهار ماهه اخیر بدین‌شکل جای خود را به درگیری داد گزارش مخبرین حاکی است که در این عملیات، افراد مسلح غیرقانونی ٢ نفر کشته و ٤ نفر زخمی داشته است. من معتقد هستم اگر یک حرکت نظامی هست باید با تمام اصول نظامی و با یک فاصله و نظم نظامی صورت گیرد پیشنهاد می‌کنم برای اینکه دستاویزی برای گروه‌های ضدانقلاب داده نشود یک فکر اساسی و هماهنگ‌شده و دارای انسجام برای ترکیب نیروها به‌وجود آید. ضمناً بین ژاندارمری و سپاه پاسداران منطقه هماهنگی کامل وجود دارد، اما این هماهنگی در سطح بالا باید با لشکر به‌وجود آید. چ) سرهنگ مهدوی‌نیا فرمانده تیپ۲ مهاباد: از زمانی‌که من فرماندهی تیپ٢ مهاباد را به‌عهده گرفته‌ام کلیه عملیاتی که سپاهیان پاسدار مستقر در مهاباد انجام داده‌اند طی صورت‌جلسه‌‌های موجود به هماهنگی کامل این تیپ اجرا گردیده، لکن تنها عملیاتی که بدون اطلاع و هماهنگی تیپ اجرا شد عملیات مورد بحث می‌باشد، زیرا در ساعت حدود ٦:٢٠ روز ٢٤/١/٦٠، آقای عرب‌نژاد فرمانده سپاه پاسداران مهاباد، به من تلفن نمود و اظهار داشت که تعداد ٢ قبضه تفنگ ١٠٦ و یک قبضه توپ ١٠٥ م.م به‌وسیله گروه‌های مهاجم در آبادی دارلک مستقر است و قرار است با نیروهای کمکی که به آنان ملحق خواهد شد، پایگاه جدید کوسه‌کهریز را محاصره نمایند. من در حدود ساعت ٦:٥٠، مراتب را به رکن سوم لشکر اطلاع و تقاضای ٢ فروند هلیکوپتر نمودم و متعاقباً در ساعت ٧ همان روز، موضوع را به اطلاع رئیس ستاد لشکر رسانیدم که درنتیجه در ساعت ٨:٢٠، سه فروند هلیکوپتر در مهاباد به زمین نشست و پس از اینکه خلبانان به‌وسیله فرمانده سپاه پاسداران توجیه گردیدند، در معیت نامبرده به‌طرف منطقه دارلک پرواز نمودند و از این لحظه به بعد عملیات مزبور به‌وسیله شخص فرمانده لشکر که در منطقه حاضر بود، هدایت گردید. درزمینه پاک‌سازی روستاهای منطقه ازجمله روستای دارلک، کمیسیونی در تاریخ ١٦/١/٦٠، در دفترم تشکیل که فرمانده سپاه پاسداران نیز در این جلسه حضور داشتند و کلیه جوانب امر ازنظر تعداد پرسنل مورد نیاز، جنگ‌افزارهای لازم و اصول تاکتیکی طی طرحی تنظیم و به‌وسیله فرمانده عملیات سپاه پاسداران مهاباد به لشکر ارسال [شد] لکن تاکنون پاسخی داده نشده است. وی اضافه نمود اگر موضوع عملیات را با من در میان می‌گذاشتند حتماً با آن مخالفت می‌کردم تا با لشکر هماهنگ شود، زیرا آبادی دارلک حدود ٢٠ کیلومتر با تیپ فاصله دارد و امکان پشتیبانی نیروهای عمل‌کننده به‌وسیله تیپ مقدور نبود و از طرفی دیگر، با محل موردنظر ارتباط نداشتیم. ضمناً بر مبنای بخشنامه صادره از لشکر، سپاه پاسداران ازنظر عملیاتی زیر امر فرمانده تیپ است. سرگرد کریم فرخی افسر عملیات تیپ٣ ضمن تأیید سخنان فرمانده تیپ اضافه نمود چنانچه عوامل مخبر، بیشتر مورد توجه قرار گیرند که برادران را به آن منطقه کشاندند و احتمالاً اطلاعات غلطی دادند بهتر خواهد بود و اگر سپاه پاسداران نیز عملیات مذکور را انجام نمی‌داد ضایعات سنگینی احتمالاً به پایگاه وارد می‌شد. ح) عرب‌نژاد فرمانده سپاه پاسداران مهاباد: عرب‌نژاد ضمن تشریح مشکلات و نارسایی‌های موجود در منطقه مهاباد و عدم حمایت قرارگاه لشکر از عملیات سپاه پاسداران و اینکه جهت تشریح این مشکلات چندین بار تلاش نموده تا با ریاست‌جمهوری ملاقات نماید و موفق نگردیده است، درمورد حادثه روستای دارلک چنین اظهار داشت: گزارش مخبرین در تاریخ ٢٣/١/٦٠، حاکی‌از این بود که گروه‌های مسلح غیرقانونی مستقر در قراء اطراف پایگاه نظامی با یک عملیات هماهنگ‌شده و به‌وسیله ٢ قبضه تفنگ ١٠٦ م.م و یک قبضه توپ ١٠٥ م.م و یک قبضه خمپاره‌انداز ٨١ م.م مستقر در دارلک و ٣ قبضه تفنگ ١٠٦ م.م مستقر در گوگ‌تپه قصد حمله به پایگاه نظامی را در ساعت ٢٠ روز ٢٤/١/٦٠، دارند. متعاقب آن گزارش مخبر ویژه در قریه دارلک نیز مؤید اطلاعیه فوق بود. مضافاً بر اینکه مدعی بود که در دارلک تعداد ١٣ الی ٢٥ نفر از عناصر غیرمسلح مستقر هستند و تأکید می‌نمود چنانچه اقداماتی درجهت پاک‌سازی صورت نگیرد دشمن پایگاه را غافلگیر خواهد نمود. در روز ٢٣/١/٦٠، موضوع را در ستاد سپاه مهاباد مورد بررسی قرار دادیم و مسئول عملیات تصمیم داشت به‌منظور دستگیری ١٢ نفر فوق‌الذکر اقدام شود تا آنکه در ساعت ٤:٢٠، مورخه ٢٤/١/٦٠، مخبر دیگری با من تماس و مسئله حمله در ساعت ٢٠ روز ٢٤/١/٦٠ ضدانقلاب را به پایگاه تأکید کرد. باتوجه‌به اهمیت موضوع، مسئول عملیات سپاه نظر مشورتی من را برای حرکت به دارلک استعلام نمود. گفتم حدود ٦٠٠ نفر نیروهای مهاجم در منطقه وجود دارد و حمله به پایگاه محتمل است و ازطرفی فرصت برای هماهنگی وجود ندارد، لذا در وهله اول تعداد ١٠٠ نفر از پرسنل سپاه و بسیج را به منطقه اعزام و متعاقباً پس از درگیری ٣٠ نفر دیگر به آنان ملحق و مراتب را حدود ساعت ٦:١٠ الی ٦:٣٠، به فرمانده تیپ جهت تأمین پوشش هوایی و قطع راه تدارکاتی و پشتیبانی دشمن را نمودم. در ساعت ٨:٣٠، دو فروند هلیکوپتر پهپاد وارد و پس از توجیه شخصاً به منطقه حرکت و از بالا آتش هلیکوپترها را روی هدف‌های موردنظر هدایت نمودم. در عملیات مذکور به‌علت افتادن یک دستگاه بی‌سیم سپاه پاسداران به دست نیروهای مسلح غیرقانونی اشکالاتی در ارتباط یگان‌ها به‌وجود آمد و با مخابره پیام‌های فریبنده تلفات و ضایعاتی را به‌بار آوردند: عملیات در ساعت ١٨:٣٠، پایان و جنازه شهدا و همچنین زخمی‌ها تخلیه گردیدند. عرب‌نژاد شخصاً عدم هماهنگی قبلی را تأیید و درعین‌حال این عملیات را ازنظر خود موفقیت‌آمیز خواند. در خاتمه، وی اظهار داشت که من ضرورت انجام عملیات را تشخیص دادم و وجود عدم هماهنگی در منطقه نبودن قرارگاه عملیات مشترک می‌باشد.

نتیجه باتوجه‌‌به اظهارات و نظرات صریح مسئولان و مقامات استان مخصوصاً فرمانده لشکر، اعضای شورای فرماندهی سپاه پاسداران ارومیه و نقده و فرمانده بسیج مربوط به حسنی مستقر در پایگاه که شخصاً در عملیات شرکت داشته‌اند، همچنین براساس اظهارات فرمانده ژاندارمری و فرمانده تیپ مهاباد عدم اطلاع و عدم هماهنگی سپاه پاسداران مهاباد با لشکر٦٤حادثه مزبور را که احتمالاً دامی برای پرسنل سپاه پاسداران بوده به‌وجود آورده است. بدون شک نیروهای سپاه پاسداران مهاباد با ایمانی پاک و هدفی عالی جهت سرکوبی اشرار اقدام به این عملیات نموده‌اند، لکن چنانچه عملیات مزبور با لشکر هماهنگ گردیده بود نتیجه مطلوب‌تری در بر می‌داشت و درعین‌حال کمک به‌موقع لشکر درخور تقدیر می‌باشد. به‌طورکلی برمبنای حرکت‌های سیاسی برنامه‌ریزی‌شده چندماهه اخیر که بعضی از مسئولان دوراندیش استان تدارک دیده بودند و متعاقب آن سفر هیئت منتخب تحت‌سرپرستی حضرت آیت‌الله اشراقی به ارومیه و صدور پیام‌های امیدبخش و همچنین پیام تاریخی ١٢ فروردین امام امید به آرامش جدید و بازتاب گسترده‌ای را در افکارعمومی ایجاد کرد، ولی متأسفانه یک سلسله اقدامات و حرکت‌هایی را بعضی مسئولان در منطقه به‌وجود آوردند که درمجموع مغایرت کلی با فرمان امام و سیاست دولت دارد و بجز ایجاد بدبینی و تفرقه و خوراک تبلیغاتی برای ضدانقلاب نتیجه دیگری ندارد. در خاتمه هیئت پیشنهاداتی از قبیل؛ اقدام درجهت ازبین‌بردن اختلاف و چنددستگی‌های موجود بین مقامات استان که کاملاً محسوس می‌باشد و ایجاد محیطی سرشار از حسن‌تفاهم و هماهنگی بین سازمان‌های کشوری و لشکری همچنین تشکیل قرارگاه تاکتیکی مشترک در منطقه استحفاظی لشکر به‌منظور هماهنگ‌نمودن کلیه واحدهای عملیات لشکر، سپاه پاسداران، پرسنل بسیج، ژاندارمری، نیروهای مردمی و سایر نهادهای انقلابی را جهت جلوگیری از بروز حوادث غیرقابل‌جبران که احتمال وقوع آن احساس می‌گردد، ارائه می‌کند.»

________________________________________

• ضمیمه دارد؛ گزارش هیئت اعزامی نخست‌وزیر از درگیری نیروهای مسلح خودی با گروه‌های مسلح غیرقانونی در روستای دارلک مهاباد.

احمد عزیزی مسئول دفتر هماهنگی و اجرای بیانیه الجزایر را مطلوب ندانست و گفت امریکا در مواردی تخلف کرده است.

منابع و مآخذ روزشمار 1360/01/25