1360.01.26

روزشمار جنگ سال 1360 1360.01.26
نام‌های دیگر	بیست و شش فروردین
تاریخ شمسی	1360.01.26
تاریخ میلادی	15 آوریل 1981
تاریخ قمری	10 جماد‌ی‌الثانی 1401

1361.01.26

1362.01.26

1363.01.26

1364.01.26

1365.01.26

1366.01.26

1367.01.26

گزارش- 1

1. باوجود موفقیت اولیه رزمندگان ایران در عملیاتی که روز گذشته، در جبهه شوش به اجرا درآمد و تا نخستین ساعات بامداد امروز، ادامه یافت، امروز با پاتک سوم نیروهای عراق و افزایش فشار دشمن بار دیگر مناطق آزادشده از کنترل رزمندگان ایرانی خارج شد و آنها ناچار به عقب‌نشینی از این مواضع شدند. براساس گزارش واحد اطلاعات و عملیات سپاه خوزستان، در حمله مشترک روز گذشته نیروهای سپاه پاسداران، ارتش و ژاندارمری در محور شوش، درمجموع ۲۱ تانک، چندین نفربر، بیش از ۱۵ خودرو و یک بالگرد ارتش عراق در دو ضدحمله زرهی عراق منهدم شد. عراق بار دیگر از ساعت ۷ شب گذشته، با آرایش یک گردان پیاده و یک گردان تانک به‌قصد اشغال تپه‌های تصرف‌شده اقدام به ضدحمله سوم کرد. در این ضدحمله عراق، نیروهای خودی که از ساعت ۵ بامداد دیروز، درحال نبرد بودند به‌دلیل خستگی تا ساعت یک بامداد امروز، بیشتر دوام نیاوردند و پس از آخرین درگیری در نیمه‌های شب که حدود ۱۰۰ نفر از نیروهای پیاده‌ عراق در آن کشته شدند، قوای ایران به مواضع خود بازگشتند. البته به‌منظور اعزام نیرو و حفظ مواضع تصرف‌شده با فرمانده رابط با تیپ۲ لشکر۲۱ از ساعت ۱۰ صبح، تماس گرفته شد، ولی نیرویی اعزام نشد و این ارتفاعات مهم مجدد به دست عراق افتاد. تلفات سپاه در این حمله ۱۶ شهید و حدود ۲۵ تا ۳۰ زخمی گزارش شد. پیش‌تر روی این تپه‌ها یک گروهان پیاده بود، اما اکنون یک گردان پیاده و یک گردان زرهی گسترش دارد. براساس گزارش واحد اطلاعات و عملیات سپاه خوزستان، درمجموع دو روز نبرد، در این عملیات از نیروهای سپاه پاسداران، ارتش جمهوری اسلامی و ژاندارمری ۲۵ نفر مفقود، ۷۸ نفر مجروح و ۱۶ نفر از نیروهای ارتش شهید شدند که به‌علت صعب‌العبور بودن منطقه شهدا و مفقودان تخلیه نشدند. بنا به همین گزارش طرح این عملیات دارای اشکالات عمده‌ای ازجمله لو رفتن عملیات بود، چراکه به‌علت رعایت‌نشدن حفاظت گفتار تا طی‌کردن مسیر تصویب آن ازطرف گردان، تیپ و لشکر خبر حمله احتمالی نیروهای ایران در منطقه پخش شده و عراق با شنود، از آن آگاه شده بود. گفته‌های اسرای عملیات مبنی‌بر اینکه آنها از سه روز قبل در آماده‌باش کامل بوده‌اند، این موضوع را تأیید می‌کند.

گزارش- 2

2. در درگیری‌های امروز جبهه‌های غرب و شمال‌غرب تعدادی از نیروی عراقی کشته یا زخمی شدند. در جبهه‌های جنوب نیز باوجود اینکه شهرهای اهواز و آبادان همچنان زیر آتش توپخانه عراق قرار داشت، مواضع نیروهای عراقی در آن‌سوی اروندرود و راه تدارکاتی فاو بصره زیر آتش توپخانه نیروهای ایرانی قرار گرفت. امروز، در یک عملیات چریکی نیروهای سپاه پاسداران در منطقه پاسگاه چلات ایلام، تعدادی از نظامیان ارتش عراق کشته و زخمی شدند و یک انبار مهمات آنان به آتش کشیده شد. همچنین استانداری ایلام در گزارشی به دبیر شورای‌عالی دفاع تلفات واردشده به نیروهای عراق در پادگان عین‌خوش، براثر آتش توپخانه ایران را ۴ کشته و ۶ مجروح اعلام کرد. روابط‌عمومی استانداری ایلام در گزارش ارسالی به وزارت کشور اعلام کرد: در نتیجه اجرای آتش توپخانه روی مواضع و سنگرهای عراق در همین منطقه (عین‌خوش) تعداد ۲ عراده توپ ۱۳۰ میلی‌متری و یک دستگاه خودروی جیپ از کار افتاد. در حمله امروز نیروهای ایرانی به مواضع ارتش عراق در منطقه اورامانات کردستان، تعداد زیادی از نیروهای عراقی کشته و زخمی شدند. در این درگیری‌ها یک قبضه تفنگ کالیبر ۷۵، یک قبضه تیربار کالیبر ۵۰ و مقدار زیادی مهمات نیروهای عراقی منهدم شد. همچنین در جریان این درگیری‌ها ۲ تن از نیروهای ایرانی مجروح شدند و ۲ نفر به شهادت رسیدند. در درگیری‌های پراکنده مناطق سومار در کرمانشاه و میمک در ایلام نیروهای ایرانی ۳ دستگاه تانک را منهدم و ۴ کپه مهمات عراق را منفجر کردند. حدود ۱۰ تن از سربازان عراقی در این درگیری‌ها کشته شدند. امروز همچنین ۲ سرباز عراقی خود را به پادگان سردشت معرفی و تقاضای پناهندگی کردند. در جبهه جنوب، نیروهای عراقی امروز نیز شهر اهواز را هدف حمله‌های توپخانه دوربرد خود قرار دادند که درنتیجه چندین منزل مسکونی ویران شد. همچنین در حمله خمپاره‌اندازهای ارتش عراق به شهر آبادان یک نفر از سکنه این شهر شهید شد و ۱۹ تن مجروح شدند. شهر سوسنگرد نیز هدف خمپاره‌اندازهای نیروهای عراقی قرار گرفت. در جبهه عنکوش (شوش) درگیری توپخانه‌ای شدید بود و چند موشک به منطقه پرتاب و درنتیجه یکی از تانک‌های دشمن منهدم شد. امروز همچنین یک دستگاه نفربر پی.‌ام.‌پی. ارتش عراق هنگام عبور از جاده تدارکاتی جبهه شوش براثر برخورد با مین کارگذاشته‌شده نیروهای سپاه منهدم شد و خدمه آن کشته شدند. علاوه‌براین، نیروهای سپاه موفق شدند یک دستگاه تانک را منهدم کنند. از سوی دیگر، مواضع نیروهای عراقی در آن‌سوی اروندرود و جبهه‌های آبادان و خرمشهر زیر آتش خمپاره‌اندازها و توپخانه ایران قرار گرفت و درنتیجه ۵ سنگر گروهی، یک تفنگ نیمه‌سنگین ۱۰۶ میلی‌متری و یک سنگر تیربار نیروهای عراقی از بین رفت. همچنین براثر آتش خمپاره‌اندازهای گارد ساحلی ایران در راه تدارکاتی فاو - بصره، از عبور یک کاروان خودروهای عراقی در این مسیر جلوگیری به عمل آمد و فعالیت آنها متوقف شد. ارتش عراق امروز، با انتشار بیانیه نظامی شماره ۳۰۷ اعلام کرد که در نتیجه عملیات‌های مختلف شب گذشته و امروز، توانسته است ضمن کشتن ۲۲۳ سرباز ایرانی، یک تانک، یک نفربر زرهی، ۶ قبضه توپ مختلف، ۶ خودرو، ۲ سکوی پرتاب موشک، یک لودر، ۶ پست دیدبانی و ۲ چادر مهمات نیروهای ایرانی را منهدم کند. در بیانیه مذکور آمده است که کل تلفات نیروهای ارتش عراق در زمان مشابه ۱۶ نفر کشته و انهدام ۶ تانک، ۶ خودرو، ۳ قبضه توپ، یک خمپاره‌انداز و یک بالگرد بود.

گزارش- 3

3. پس از حمله دو روز گذشته گروه‌های مسلح غیرقانونی به پایگاه سپاه پاسداران در روستای دارلک، امروز نیز در حمله افراد این گروه‌ها به یک خودروی ارتشی در حوالی شهرستان اشنویه در آذربایجان‌غربی تعدادی از نیروهای ژاندارمری شهید یا زخمی شدند. عناصر مسلح غیرقانونی در ساعت ۱۸ امروز، به ۱۰ نفر از افراد ژاندارمری شهرستان نقده که سرنشین یک خودروی ارتشی بودند، در حوالی گردنه قارنا در روستای علی‌آباد از توابع اشنویه حمله کردند. در این درگیری باوجود اعزام نیروهای سپاه نقده به محل، ۶ نفر شهید و ۴ تن مجروح شدند. این ۱۰ نفر برای تعویض پست نگهبانی نیروهای بسیج که به‌تازگی در محور نقده به پیرانشهر ایجاد شده بود، عازم این منطقه بودند. براساس اطلاع سپاه نقده حدود ۷۰۰ نفر پیشمرگ کرد به روستاهای اطراف نقده آمده‌اند. فرماندهی سپاه ارومیه نیز از تحرکات احتمالی احزاب معارض کرد در اطراف مهاباد خبر داد. برپایه این خبر، حزب دمکرات و هیز قاضی‌محمد قصد تجمع در اطراف مهاباد را دارند و هیز افشین نیز از پشت سیدآباد با سلاح سنگین در تدارک حمله به ستون نیروهای دولتی مستقر در جاده مهاباد نقده است. ملاحسن رستگاری و سروان جاویدفر نیز ازطرف گوگ‌تپه به قلعه و سپس مهاباد وارد شدند.

گزارش- 4

4. باوجود تمرکز نیروهای مدافع نظام بر روی مقابله با هجوم همه‌جانبه ارتش عراق، سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و سازمان پیکار در ادامه اجرای تاکتیک خود مبنی‌بر ایجاد شورش و بحران‌ اجتماعی، امروز، در همدان به دفتر حزب جمهوری اسلامی و ساختمان اداره برق این شهر حمله کردند. اعضا و هواداران این سازمان‌ها از‌طریق مظلوم‌نمایی و تلاش برای جذب نیرو، تلاش می‌کنند به هدف اصلی خود یعنی بحرانی‌‌کردن اوضاع کشور و ناکارآمد نشان‌دادن نظام نزدیک ‌شوند. براساس گزارش روزنامه جمهوری اسلامی، امروز، حدود ۲۰۰ نفر از هواداران سازمان‌های مجاهدین خلق (منافقین) و پیکار به ساختمان اداره برق و دفتر حزب جمهوری اسلامی همدان حمله‌ور شدند و علاوه‌بر شکستن شیشه‌ها و درب‌های این ساختمان‌ها، پرونده‌ها و دفاتر موجود در اداره برق و همچنین کتاب‌های موجود در دفتر حزب جمهوری اسلامی را پاره کردند. برخی از این افراد درحالی‌که فریاد می‌زدند “لانه جاسوسی (دفتر حزب) تعطیل باید گردد” و “حزب چماق به دستان باید برود گورستان”، وارد ساختمان حزب جمهوری اسلامی شدند و تمام شیشه‌ها و درها را شکسته و وسایل اتاق‌ها، ازجمله بخش فروش کتاب و قسمت عکاسی را به هم ریختند و کتاب‌های موجود در کتابخانه دفتر حزب جمهوری اسلامی را پاره کردند. براساس این گزارش، افراد مذکور به‌دنبال حضور جوانان مسلمان همدان و اعزام نیروهای شهربانی به محل، متفرق شدند. همچنین گزارش شده است که ۱۰ نفر در این وقایع دستگیر شدند و تحقیقات دراین‌‌زمینه ادامه دارد. به‌دنبال این حادثه، دفتر حزب جمهوری اسلامی در همدان ضمن اشاره به توطئه‌های امریکا و اینکه قصد خاموش‌کردن این انقلاب را دارد، این اقدام را محکوم و مردم را به صبر و آرامش دعوت کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «در ایجاد درگیری‌هایی که اکثراً دست روس‌های امریکایی در آن می‌باشد، ایادی چپ و راست متحد شده و در [برابر] این انقلاب صف‌آرایی می‌کنند و می‌خواهند با لوث‌کردن جنگ و در حاشیه قراردادن این مسئله و ایجاد جو کاذب و تشنج ما را به صلح تحمیلی بکشانند.» این نوع ایجاد بحران و درگیری از تاکتیک‌های طراحی‌شده سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بود. سازوکار درگیری‌های طراحی‌شده سازمان مذکور به این صورت بود که ابتدا چند نفر اقدام به هیاهو در خیابان کرده و مردم را به دور خود جمع و سپس درگیری ایجاد می‌کردند. پس از آن مردم از هر طرف به‌سوی محل درگیری می‌آمدند و چون اغلب جانب مخالفان سازمان را می‌گرفتند، طرف‌داران سازمان اقدام به دادخواهی و شعار علیه ظلم و ستم و اختناق می‌کردند. برخی از اعضای سازمان بعدها اعتراف کردند که بسیاری از این درگیری‌ها به‌وسیله سازمان طراحی و هدایت می‌شدند.

گزارش- 5

5. رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با جمعی از مردم میانه و نماینده این شهر در مجلس شورای اسلامی ضمن اشاره به کارشکنی‌ها و توطئه‌های احزاب و گروه‌های وابسته به غرب، بر لزوم هوشیاری و پایداری ملت ایران تأکید کردند. صبح امروز، جمعی از اهالی شهر میانه همراه نماینده خود در مجلس شورای اسلامی با امام خمینی دیدار کردند. در این دیدار، رهبر انقلاب ضمن تقدیر و خیرمقدم به حضار، با اشاره به فرصت‌طلبی گروه‌ها در ایجاد نفاق و اختلاف گفتند: «گروه‌هایی که سابق بعضی از آنها وابسته به رژیم سابق بودند و در طول مدت این انقلاب هرچه می‌توانستند کارشکنی کردند و پس از انقلاب هم هیچ قدمی در راه انقلاب برنداشته‌اند، بلکه مشغول شیطنت بوده‌اند، امروز، به خیال خودشان که جنگ است و جنگ طولانی شده است فرصت پیدا کرده‌اند که در اطراف کشور خصوصاً در آذربایجان ایجاد نفاق و اختلاف کنند. بعضی از این افراد که شناخته‌شده هستند در بعضی از شهرها و مراکز علمی مجتمع شدند و به خیال خودشان (می‌خواهند) این جمهوری اسلامی را که با جدوجهد، توحید کلمه ملت در سرتاسر کشور، با آن‌همه خون و با آن‌همه زحمت، مستقر شده است، به تباهی بکشند. من به این اشخاص که در بعض حوزه‌های علمیه مجتمع شدند، گوشزد می‌کنم و هشدار می‌دهم که از شیطنت دست بردارند که اشخاص شما شناخته شده‌اند. ما برای اینکه آرامش در کشور باشد، به شما تعرضی تاکنون نکرده‌ایم، لکن اگر ادامه پیدا کند این شیطنت‌ها و این دسته‌بندی‌ها چه در تهران و چه در قم و چه در مشهد و چه در سایر جاهای ایران، افراد شناخته‌شده توسط دادگاه‌ها خواسته خواهند شد و چنانچه آنها را در دادگاه حاضر کنند، [مردم] خواهند فهمید که در طول این مدتی که این ملت شریف خون داده است و زحمت کشیده است و آوارگی دیده است، شماها چه کرده‌اید، در آذربایجان چه کرده‌اید و در سایر جاها چه کرده‌اید. من به شما نصیحت می‌کنم که دست از این شیطنت‌ها و از این توطئه‌ها بردارید که ملت شریف ایران و خصوص اشخاصی که در آذربایجان زندگی می‌کنند و ملت غیور آذربایجان، حاضر نیست که این جمهوری اسلامی را به‌واسطه شهوات چند نفر از دست بدهد.» امام خمینی در ادامه با تأکید بر لزوم هوشیاری ملت در مقابل توطئه‌ها افزودند: «من به همه ملت توصیه می‌کنم که در هرجا هستید آرامش خودتان را حفظ کنید و گوش به توطئه‌هایی که در دست اجرا هست (ندهید). گاهی به اسم تشیع و تسنن که بعض شیاطینی که به اسلام هم عقیده ندارند، با این اسم می‌خواهند تفرقه بیندازند و گاهی به اسم ترک و فارس اشخاصی که به ملت ایران اعتقادی ندارند و جز برای بهره‌برداری خودشان قدمی برنمی‌دارند، می‌خواهند اختلاف ایجاد کنند و با بهانه اسلام، جمهوری اسلامی را بکوبند. من به تمام ملت ایران با تواضع عرض می‌کنم که درعین‌حالی که آرامش خودتان را حفظ می‌کنید، این توطئه‌ها را تحت‌نظر بگیرید و اشخاص فاسد را بعد از آنکه دیدید با موعظه به‌جای خودشان نمی‌نشینند، به دادگاه‌ها معرفی کنید تا اینکه دادگاه‌ها به وظایف اسلامی و قانونی خودشان عمل کنند.» رهبر انقلاب در پایان با اشاره به اینکه ملت باید در پایداری و استقامت به پیامبر اقتدا کند اضافه کردند: «من از همه ملت ایران تقاضا دارم همان‌طورکه از اول در میدان مبارزه با کفر همه حاضر بودید و در صحنه این مبارزه همه حاضر بودید، بازهم ادامه بدهید که ادامه این نهضت برای اسلام است و اسلام عزیز این حق را به ما همه دارد که در راه او هر جان‌فشانی که می‌توانیم و هر اقدامی که می‌توانیم بکنیم. ما باید در این ‌امور از پیغمبر اکرم و از ائمه هدی که در طول مدت [عمرشان] یا در جنگ بودند با کفار و یا در حبس بودند به‌دست اشخاصی که با اسم اسلام آنها را به حبس و زنجیر می‌کشیدند، سرمشق بگیریم و به آنها اقتدا کنیم. اسلام عزیز چیزی است که پیغمبر اکرم در راه او جان‌فشانی کرد و ائمه هدی در راه او جان‌فشانی کردند و یاران پایدار پیغمبر در راه او جان‌فشانی کردند. ما نیز باید به آنها اقتدا کنیم. از اینکه جنگ طولانی شده است، نهراسیم که جنگ به نفع اسلام است ما حق هستیم و حق بر باطل پیروز است. مرگ مخالفین اسلام و جمهوری اسلامی نزدیک است. قوای مسلح ایران با کمال رشادت در مرزها مشغول مجاهده هستند و تمام ملت پشتیبان آنهاست. زن و مرد این ملت در پشتیبانی آنها مشغول اقدام است. و یک همچو کشوری که تمام افرادش حاضر در صحنه هستند و تمام افرادش برای پیشبرد اسلام و پیشبرد مقاصد اسلامی مهیا هستند، یک همچو کشوری آسیب نخواهد دید.»

گزارش- 6

6. نخست‌وزیر در دیدار با رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، ضمن گزارش سفر اخیر خود به استان سیستان و بلوچستان، سرپرست جدید سازمان اوقاف را به امام خمینی معرفی کرد. وی همچنین در جلسه معارفه معاونان جدید وزارت امور خارجه اعلام کرد شعار “نه شرقی، نه غربی”، اساس سیاست خارجی جمهوری اسلامی است. محمدعلی رجایی نخست‌وزیر، در پایان دیدار با امام خمینی درباره مسائل مطرح‌شده در این دیدار، گفت: «ضمن گزارش سفر اخیرم به سیستان و بلوچستان، برادرمان آقای اعتمادیان سرپرست جدید سازمان اوقاف کشور را به حضور امام معرفی کردم و ایشان هم رهنمودهایی دراین‌زمینه برای برادرمان اعتمادیان بیان داشتند که امیدوارم این رهنمودها در برنامه‌های آینده اوقاف مؤثر واقع بشود.» رجایی درخصوص تعیین مسئول برای وزارت امور خارجه، افزود: «دراین‌زمینه به‌عنوان مسئول مستقیم به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم، ولی براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، ان‌شاءالله به‌زودی کارمان را در وزارت خارجه شروع می‌کنیم.» از وی پرسیده شد که آیا خودتان شخصاً شروع می‌کنید؟ که نخست‌وزیر اظهار کرد: «بلی، تاهنگامی‌که کسی مورد توافق قرار بگیرد فعلاً تصمیم دارم خودم عمل کنم.» رجایی در ادامه درباره تحولات جدید در وزارت امور خارجه اضافه کرد: «تغییراتی در وزارت خارجه براساس خط سیاست “نه شرقی، نه غربی” ایجاد خواهیم کرد و در کادر سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی ایران تصفیه‌هایی صورت خواهد گرفت.» نخست‌وزیر همچنین هنگام معرفی معاونان جدید وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد که سیاست خارجی ما براساس شعار “نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی” است. وی پیش‌ازظهر امروز، با حضور در وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در جمع کارکنان این وزارتخانه عبدالله نوری، احمد عزیزی، جواد منصوری و حسین شیخ‌الاسلام را به‌عنوان معاونان جدید وزارت امور خارجه معرفی کرد. نخست‌وزیر سپس در سخنانی خطاب به کارمندان وزارتخانه مذکور گفت: «سیاست کلی انقلاب اسلامی و سیاست خارجی ما براساس شعار “نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی” است که ملت مسلمان ایران با نثار خون شهیدان بر روی آن سرمایه‌گذاری کرده است.» وی افزود: «علت طولانی‌شدن جنگ تحمیلی نیز دقیقاً به‌دلیل رعایت همین سیاست است، زیرا درصورت کمک‌گرفتن از قدرت‌های بزرگ، ما می‌توانستیم جنگ را یک‌شبه تمام کنیم.» رجایی درمورد انزوای سیاسی ایران اظهار کرد: «اگر تمام دنیای مستکبر ما را کنار بگذارند و دنیای مستضعف و حق‌طلب و مبارز، با ما در ارتباط باشند، ما نه‌تنها در انزوا نیستیم، بلکه در صحنه سیاست‌های برحق جهان فعالانه حضور داریم.» وی اضافه کرد: «نشستن در کنار قدرت‌های بزرگ و علیه کشورهای ضعیف، مسلمان و انقلابی، عمل‌کردن به معنای انزوای سیاسی است.» رجایی در پایان ابراز امیدواری کرد که با پیاده‌کردن محتوای فرهنگ انقلاب اسلامی در وزارت امور خارجه و سفارتخانه‌ها بتوان مکتب اسلام را در صحنه سیاست بین‌المللی مطرح کرد.

گزارش- 7

7. فرمانده سپاه پاسداران خوزستان در هم‌اندیشی سراسری فرماندهان سپاه با اشاره به ضرورت فعالیت‌های تبلیغاتی و اطلاعاتی نهادهای انقلابی درجهت تثبیت پایه‌های انقلاب، ضمن تشریح وضعیت کلی جبهه‌های جنوب، از رکود موجود در جنگ انتقاد کرد و به‌کارگیری نیروهای مردمی به‌همت سپاه پاسداران را تنها راه‌حل مشکل جنگ دانست. علی شمخانی با انتقاد از ناکافی‌بودن فعالیت‌های تبلیغاتی موجود گفت: «... بااین‌همه خونی که از بهترین فرزندان مسلمان خودمان به‌خصوص فرزندان جنوب داده‌ایم، هنوز نتوانسته‌ایم حداقل انگیزه تهاجم بعث عراق را به‌علت اسلامی‌بودن انقلاب برای مردم ملموس کنیم. ما با زمینه به این خوبی دررابطه‌با جنگ و ضدانقلاب در ارتش نتوانستیم هیچ مهره‌ای از عناصر ضدانقلاب در ارتش را شناسایی کنیم و اگر هم خواستیم محدودیت‌های زیادی از بالا برای ما فراهم شد.» وی خاطرنشان کرد: «ارزشی که امروز در جامعه انقلابی ما حاکم شده منبعث از ۱۴۰۰ سال خونریزی و شکنجه بهترین فرزندان شیعه بوده است و ما به‌راحتی در قبال پایین‌ترین پست نیروهای رقیب داخلی سر خم می‌کنیم. تازه آنها به این هم قانع نیستند و هرچه بیشتر تلاش‌ می‌کنند ما را حذف کنند و این قدرت آنها را نمی‌رساند، [بلکه] ضعف اساسی در خود ماست.» فرمانده سپاه خوزستان در ادامه از برخوردنکردن جدی استان‌ها با مسئله جنگ، تأمین‌نشدن نیروی انسانی مورد نیاز جبهه‌ها و نبود برخورد قاطع با نیروهای خاطی در وضعیت نظامی کشور انتقاد کرد و افزود: «... جنگ به بن‌بست نظامی رسیده است و اگر در این جنگ به سبکی که تابه‌حال ادامه داده‌ایم، ادامه دهیم قطعاً پس از جنگ پایگاه‌های توده‌ای ما از وضعیت ضعیفی برخوردار خواهند بود. ما در برخورد با مسائل کردستان، سیستان و بلوچستان، درگیری‌های دانشگاه و درگیری‌های آینده‌ای که نیروهای چپ و التقاطی هم‌اکنون درحال سازماندهی آن هستند، هرگز نخواهیم توانست در این برخوردها حاکم باشیم. باید جنگ مسئله اصلی سپاه پاسداران بشود، متأسفانه این در تئوری و صدور قطعنامه هست، ولی در عمل نیست. ما جنگ را به‌عنوان میدان دانشگاه و کلاس برای تمامی پاسداران در نظر بگیریم. به قول امام “جنگ، جنگ تمامی کفر با تمامی اسلام است”، اما متأسفانه در خوزستان جنگ سپاه پاسداران با بعث عراق است و این ظلم است. ما معتقد بودیم که چون انقلاب مورد تهاجم واقع شده است، فقط کسانی که معتقد به جهان‌بینی انقلاب هستند، می‌توانند دربرابر این تهاجم خوب دفاع کنند و نیروهای دیگر باید به‌دنبال آنها باشند تا آنجا که امام در پیام ۲۲ بهمن، حسین فهمیده را مطرح می‌کند، این یک شیوه مبارزه است. حسین فهمیده شخص نیست جریان است که ما باید این را عینیت ببخشیم. ما در اکثر جبهه‌ها طرح‌های خیلی وسیع نظامی و قابل‌اجرا داریم. مثل طرحی که در سوسنگرد اجرا شد، اما به‌علت فقدان نیروی انسانی قادر به انجامش نیستیم. در تمامی جبهه‌های خوزستان آنچه امروز، جاری هست جنگ توپخانه است. ... سپاه پاسداران و فرماندهان باید مسئله اساسی تمام شهرها را جنگ قرار دهند. درگیری‌های گروهی با لیبرال‌ها و چپ‌ها و التقاطی‌ها تمام اینها روش‌های عکس‌العملی است که امپریالیسم امریکا می‌خواهد بر ما تحمیل کند. مسئله اصلی انقلاب جنگ است و پیروزی در این جنگ نیز مهم است. این جنگ باعث تثبیت خط انقلاب یا تثبیت خطوط مخالف انقلاب خواهد شد.» شمخانی با بیان اینکه مسئولیت خط مقدم تمامی جبهه‌های جنوب برعهده پاسداران است، فقدان یک سازماندهی معین در مبارزه با دشمن، اطاعت‌نکردن از فرماندهی و احساسی برخوردکردن با مسائل و کمبود مهمات و تجهیزات را از مشکلات اساسی سپاه در این جبهه‌ها دانست. وی وضعیت کنونی جبهه‌های خوزستان را بدین‌صوت تشریح کرد: «آبادان پس از ۶ ماه که از پیام امام می‌گذرد هنوز در محاصره است، یک زاویه ۴۵ درجه که بیشتر ازطریق هوا و آب است که آبادان را به سایر شهرهای ایران به‌زحمت متصل می‌کند. تا این ساعت هیچ طرح و برنامه‌ای برای شکستن محاصره آبادان وجود ندارد. روزانه ارتش عراق با توپخانه و کاتیوشا شهر آبادان را مورد هجوم قرار می‌دهد و ما هم بنا به اقتضای خودمان مقداری جوابشان را می‌دهیم. خونین‌شهر قسمت شرقی‌اش هنوز در دست عراقی‌هاست. در قسمت غربی، برادران پاسدار مشغول عملیات ایذایی هستند. درضمن در قسمت اشغالی هم یک سری کارهایی را شروع کرده‌اند. در جبهه اهواز، نیروهای عراقی تقریباً در همان اوایل یورش به همان‌جایی که رسیده بودند، هنوز هستند و ما عقب‌نشینی قابل‌احتسابی را نتوانستیم به آنها تحمیل کنیم. اهواز هم دائماً مورد اصابت آتش توپخانه دشمن قرار می‌گیرد. در سوسنگرد نیروهای دشمن ازطرف غرب در ۶ کیلومتری سوسنگرد هستند که به‌تازگی ضربه جانانه‌ای از سپاه خورده‌اند، ازطرف شرق و شمال نیز آبی که چند وقت پیش باز کرده‌اند، آنان را چند کیلومتر وادار به عقب نشینی کرد. این شهر دائماً زیر آتش توپخانه دشمن است و چیزی از شهر باقی نمانده و تقریباً هیچ خانه سالمی در شهر وجود ندارد. جبهه مالکیه در تیررس آتش دشمن است و روزانه آنجا شهید می‌دهیم. جبهه کرخه‌کور که با بازکردن آب این عمل را بیشتر به آن دامن زدند عراق این‌طرف رودخانه و ما آن‌طرف با آتش توپخانه [درگیر بودیم]. در دزفول و شوش، دشمن در آن قسمت تپه با آتش توپخانه دزفول را مورد هدف قرار می‌دهد. در شوش هم به‌مانند سوسنگرد هیچ خانه سالمی باقی نمانده است. قبل از این ما به‌طور متوسط روزانه حدود ۹ شهید و ۷ مجروح می‌دادیم.» فرمانده سپاه خوزستان در ادامه درخصوص ضرورت تبدیل جنگ به مسئله اصلی کشور و فراهم‌کردن ملزومات آن افزود: «تازمانی‌که ما مسئله جنگ را سرلوحه تمام کارهایمان قرار ندهیم جنگ تا ۴ سال دیگر همین‌طور ادامه خواهد داشت و هیچ حرجی هم بر کسی نیست. اگر هم به فکر ادامه جنگ نباشیم، یعنی ابزار جنگ را فراهم نکنیم، آن جنگ تحمیلی، صلح تحمیلی را خود امضاکننده خواهیم بود. اگر امروز، ما مذاکره را نفی می‌کنیم ابزاری برای نفی مذاکره فراهم نکرده‌ایم و این در سطح یک شعار فقط باقی خواهد ماند اگر چنانچه فردا نیرویی اعلام بکند که دیگر قادر به جنگیدن نیستیم و در همان مقطع ما بخواهیم مذاکره را نفی کنیم، به خدمت امام که می‌رویم می‌فرمایند بروید بجنگید. ما چه سازمانی، چه ابزاری و چه امکاناتی را برای ادامه جنگ تدارک دیده‌ایم؟ اصلاً در آن حال ما از سپاه می‌خواهیم که جبراً مذاکره تحمیلی را قبول کند، مگر آنکه ابزار تداوم جنگ را فراهم کند و این بر همه ماست. ما با یک سری مسائل باید برخورد ریشه‌ای بکنیم. بسیج مردمی با آموزش و سازماندهی و تجهیزات تنها راه‌حل مسائل جنگ است و اگر کسانی دیگر دررابطه‌با جنگ منجی شوند، علاوه بر اینکه پس از پیروزی در این جنگ خط‌های رقیب سیاسی را از صحنه بیرون خواهند کرد، در عمل هم دیدیم آنجا که اولین تهاجم در هویزه آغاز شد هم‌زمان تمامی نمایندگان مجلس در یک خط معین در اتاق جنگ لشکر گرد آمدند و به قول یکی از برادران تانک‌ها به‌سمت نیروهای عراقی و نیروهای تبلیغی به‌سمت تهران در تثبیت یک خط سیاسی و نفی گروه‌های مخالف [حرکت کردند.]» شمخانی سپس به اقدام سپاه درزمینه بسیج نیروهای مردمی تأکید کرد و آن را تنها راه‌حل مشکل جنگ دانست و گفت: «... تنها حلال مشکل جنگ فقط و فقط نیروهای مردمی هستند که توسط سپاه پاسداران باید بسیج شوند، ما اگر به این فکر نباشیم که خودمان را مهیا کنیم حتماً بدانید که انقلاب فرهنگی در دانشگاه شکست خورده است، جهاد سازندگی در جامعه شکست خورده است، دادگاه انقلاب مورد سؤال قرار خواهد گرفت و تمامی نهادهای انقلاب همه مورد سؤال واقع می‌شوند و اما اگر پیروز شویم مشکل تمامی گروه‌های سیاسی، کردستان، سیستان و بلوچستان و... را ریشه‌ای حل کرده‌ایم. اگر ما به شیوه جنگ هم نتوانیم مسئله جنگ را حل کنیم و مذاکره کنیم بدانید که تا ۵۰ سال هم ما در کردستان جنگ داریم و مشکل کردستان را تنها ازطریق سقوط بغداد می‌توان حل کرد ما با ارتش هماهنگ نیستیم، هرآهنگیم، هرجا و در هر موقعیتی هرچه به ما گفتند، بدون هیچ تفکری انجام داده‌ایم که مبادا موجب تضعیف روحیه پرسنل شود.» فرمانده سپاه پاسداران استان خوزستان در خاتمه سخنانش برای برون‌رفت جنگ از وضعیت فعلی آن، پیشنهادهایی از قبیل پشتیبانی و تقویت مرکزیت سپاه به‌همت سپاه‌های شهرستان‌ها، ایجاد تشکل و کادرسازی به‌ویژه برای خانواده شهدا در مقابل جریان‌های انحرافی، جلوگیری از اشرافی‌گری در مراکز سپاه و لزوم صرفه‌جویی در همه شئون، امیدوار نبودن به حرکت‌های داخلی عراق به‌دلیل وجود جو خفقان ناشی‌از قدرت امنیتی صدام و نبود رهبری در عراق، لزوم مبارزه با ارتش عراق و عقب‌راندن از خوزستان مطرح کرد.

گزارش- 8

8. رئیس دیوان عالی کشور و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی، ضمن تأکید بر خروج بدون قیدوشرط نیروهای عراقی از خاک ایران قبل از هرگونه مذاکره‌ای، اعلام کرد که حتی پس از آن نیز مذاکره با دولت عراق در هر زمینه‌ای هنگامی قابل‌قبول است که در این کشور حکومتی برقرار باشد که مردم عراق آن را نماینده خود بدانند. آیت‌الله سیدمحمد بهشتی رئیس دیوان ‌عالی کشور و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی، پیش‌ازظهر امروز، در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی با حضور خبرنگاران داخلی و خارجی به پرسش‌های آنان درزمینه‌های مختلف پاسخ داد. وی باتوجه‌به انتشار اطلاعیه‌ حزب جمهوری اسلامی درپی سفر اخیر هیئت مذاکره صلح کنفرانس طائف به ایران و اعلام شرایط‌ پایان‌دادن به جنگ ازطرف شورای‌عالی دفاع، موضع اخیر حزب جمهوری اسلامی دراین‌زمینه را تداوم جنگ تا سقوط صدام اعلام کرد. آیت‌الله بهشتی درمورد دلایل حزب مذکور برای اتخاذ این موضع گفت: «حزب جمهوری اسلامی هیچگاه خواستار جنگ نبوده و نیست، ما همیشه خواستار این هستیم که بشریت در صلح و آرامش باشد. حتی در‌رابطه‌با گسترش انقلاب اسلامی هم من همیشه خواستار شیوه‌هایی هستم که از هر نوع ویرانی و خونریزی به‌دور باشد. اما دراین‌‌رابطه، به‌خصوص مسئله عراق، موضع حزب این است که متجاوز باید از سرزمین ایران بیرون برود و برای بیرون‌رفتن متجاوز هیچ مذاکره‌ای معنی ندارد. این موضع حزب فقط نیست. بلکه موضع رزمندگان جان‌برکف ما است. پیام‌هایی است که همیشه آنها از جبهه می‌فرستند. این موضع اکثریت قاطع امت ما است. این موضع صریح امام امت است. اما پس از بیرون‌رفتن باید دید که برای چی می‌خواهند مذاکره کنند. اگر دررابطه‌با مصالح مردم عراق گفت‌وگویی ضرورت دارد، طبیعی است باید با حکومتی باشد که مردم عراق آن حکومت را نماینده خویش بدانند. به‌هرحال، موضع جمهوری اسلامی در این دو جمله خلاصه می‌شود: ۱. متجاوز باید از سرزمین ما بیرون برود و برای بیرون رفتنش حق تحمیل هیچ‌گونه شرطی بر ملت ما و انقلاب ما ندارد. ۲. پس از بیرون‌رفتن متجاوز، ما نیازی به مذاکره نداریم اگر دررابطه‌با مصالح ملت عزیز و برادر در عراق گفت‌وگویی لازم باشد، باید از نمایندگان واقعی آنها باشد و این موضع صریح هرگز به آن معنی نیست که ما خواستار ادامه جنگ هستیم.» رئیس دیوان عالی کشور در پاسخ به سؤالی درباره اعلام جرم رئیس‌جمهور علیه نخست‌وزیر و بهزاد نبوی درمورد تصرف اموال عمومی توضیح داد: «اظهارنظر دراین‌باره دو بعد دارد: یک بعد اجتماعی و سیاسی که طبق بیانیه امام و روش همه مسئولان و خواست ملت برعهده هیئت منتخب ۳ نفری گذاشته شده است و بعد دوم بعد قضایی برعهده دادسرای تهران و سپس برعهده محاکم است. بنابراین، از اظهارنظر درباره آن معذور هستم.» به‌دنبال وقوع درگیری‌های پراکنده در برخی شهرها و نقش احزاب و گروه‌های سیاسی در شکل‌گیری و گسترش این درگیری‌ها، هفته گذشته (۱۹/۱/۱۳۶۰)، حجت‌الاسلام علی قدوسی دادستان کل انقلاب، با صدور اطلاعیه ۱۰ ماده‌ای حدود فعالیت‌های کلیه احزاب و گروه‌ها را مشخص کرد که حاوی برخی محدودیت‌ها برای این گروه‌ها بود. آیت‌الله بهشتی درباره اطلاعیه اخیر دادستانی کل انقلاب مبنی‌بر محدودیت آزادی فعالیت احزاب نظیر ممنوعیت اجتماعات و راه‌پیمایی‌ها، باتوجه‌‌به اینکه طبق اصل ۷۹ قانون اساسی* در وضعیت جنگی و اضطراری محدودیت‌های ضروری درزمینه آزادی‌های مصرّح در قانون اساسی فقط با تصویب مجلس امکان‌پذیر است، افزود: «مسئله محدودیت‌ها، چیزهایی نبوده است که در بیانیه دادستان انقلاب باشد. آن عبارت بوده است از موضع قوه قضائیه دررابطه‌با تصمیماتی که به مناسبت شرایط حاد کنونی قبلاً به‌وسیله وزارت کشور اعلام شده. از این گذشته، شما می‌دانید که در خود قانون اساسی این اصل آمده است که اجتماعات باید مخل به مصالح عمومی جامعه نباشد. قبل از اینکه قوانین تفصیلی دراین‌رابطه به‌وسیله دولت یا مجلس تهیه و به‌وسیله مجلس تصویب بشود، طبیعی است که قوه قضائیه بر وفق همین اصول باید عمل بکند چون هیچگاه نمی‌شود که یک جامعه را متوقف کرد، همه کارهاش را متوقف کرد تا تنظیم همه قوانین جدید. از این گذشته، در قوانین قبلی اگر بخواهیم با فرم حقوقی قانونی صحبت بکنیم باید بگوییم آن قوانین تا آنجا که لااقل فقط متناسب با قانون اساسی است به قوت خودش باقی است. بنابراین، موضوع در قوانین قبلی موجود پشتوانه‌ای دارد. البته ما نمی‌خواهیم به آنها استناد کنیم، ولی اگر کسانی خیلی اصرار داشته باشند که با زبان حقوق کلاسیک صحبت بکنند، باید به آنها گفت که آن قوانین وجود دارد و تا تنظیم قوانین جدید برحسب اعتقاد این آقایان به قوت خودش باقی است.»

گزارش- 9

9. در جلسه امروز مجلس شورای اسلامی، لایحه مربوط به تمدید مدت اعتبار اجرای نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی با حضور اعضای شورای نگهبان به تصویب رسید. رئیس مجلس شورای اسلامی پس از جلسه علنی در دیدار با نمایندگان استان گیلان بر ضرورت ایستادگی دربرابر امتیازخواهی گروه‌های سیاسی مخالف نظام در شهرهای شمالی کشور تأکید کرد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، امروز، در نامه‌ای به رئیس‌جمهور نوشت: «لایحه شماره ۵۹۹۷۸ مورخ ۱۰/۱/۱۳۶۰ دولت درخصوص تمدید مدت اعتبار اجرای نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی که دو فوریت آن در جلسه علنی ۲۳/۱/۱۳۶۰ مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده بود، در جلسه امروز، طبق اصل ۱۹۷ قانون اساسی با حضور اعضای شورای نگهبان به تصویب رسید. در ماده واحده این قانون آمده است: از تاریخ تصویب این ماده واحده تا تاریخ ۶/۳/۱۳۶۱ قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۳/۷/۱۳۵۹ کمیسیون امور داخلی مجلس به‌طور آزمایشی قابل اجراست.» همچنین رئیس مجلس در روزنوشت‌ امروز، درخصوص دیدار با نمایندگان استان گیلان و گفت‌وگو درمورد شیوه برخورد با گروه‌های مخالف نظام در شهرهای شمالی کشور نوشت: «عده‌ای از نمایندگان استان گیلان آقایان رمضانی، یوسفی، ناصری، انصاری و فرض‌پور با وقت قبلی آمدند و مطالبی [بیان] داشتند که مهم‌ترین آنها تعدیل شیوه برخورد با ضدانقلاب از قبیل مجاهدین خلق و... و عدم سخت‌گیری نسبت به آنان، دادن امکانات بیشتر به طرف‌داران جمهوری اسلامی ولی مخالفان دولت، مثل پیمانی‌ها و مخالفان در مجلس، لیبرال‌ها و نهضت آزادی بود. خواهان تعویض مسئول سپاه، دادستان انقلاب و استاندار گیلان بودند. به آنها گفتم ضدانقلاب سیاستش این است که تشنج ایجاد کند و برخورد به‌وجود بیاورد، در هر مرحله به آنها امتیاز بدهیم قدمی جلوتر می‌گذارند و برخورد به‌وجود می‌آورند. اقلیت اگر می‌خواهد از همه امکانات اکثریت در ادارات و مؤسسات و امکانات تبلیغی برخوردار باشد، باید ملزم شود که از این امکانات علیه اکثریت حاکم استفاده نکند و روش اقلیت فعلاً این است که در دستاوردهای انقلاب فعلاً خودش را شریک و سهیم معرفی کند و کمبودها را به‌حساب اکثریت گذارد و خودش را در موضع منتقد و طلبکار معرفی کند و [اقلیت] می‌خواهد از امکانات اکثریت برای همین‌ منظور استفاده کند.»

گزارش- 10

10. دفتر ریاست‌جمهوری با انتشار اطلاعیه‌ای، بیانیه روز گذشته وزارت امور خارجه علیه دبیرکل کنفرانس اسلامی را مخالف دیدگاه‌های رهبر انقلاب اسلامی و رئیس‌جمهوری دانست و به این اقدام وزارت امور خارجه اعتراض کرد. روز گذشته، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به‌دنبال انتشار خبری مبنی‌بر انتقاد حبیب شطی از حمله نیروی هوایی ایران به خاک عراق (عملیات اچ۳)، بیانیه شدیداللحنی را منتشر و در آن ضمن اعتراض به مواضع دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی، وی را به حمایت از صدام متهم کرد. دفتر ریاست‌جمهوری نیز با انتشار بیانیه‌ای، به این عمل وزارت امور خارجه علیه حبیب شطی واکنش نشان داد. در این بیانیه رئیس‌جمهور آمده است: «پریشب، اطلاعیه‌ای به‌عنوان وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران توسط وسایل ارتباط‌جمعی پخش شده است که درمورد آن توجه به نکات زیر ضروری است: 1. این اطلاعیه خارج از مجرای مجاز و صحیح آن صادر شده و لذا فاقد اعتبار می‌باشد و نباید به‌عنوان موضع جمهوری اسلامی ایران قلمداد شود. 2. پیرو تحقیقاتی که دفتر ریاست‌جمهوری تاکنون به عمل آورده است، بنا بر اطلاعات مکتسبه از خبرگزاری پارس و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تنها منبع خبر این مصاحبه رادیویی رژیم اشغالگر قدس بوده است و آقایان ارشد زمان معاون سیاسی و حمزه ربانی رئیس دفتر آقای حبیب شطی دبیرکل کنفرانس اسلامی، وجود چنین مصاحبه‌ای را تکذیب کرده‌اند. 3. صدور این بیانیه مخالف بیانیه 25 اسفند امام، بخشنامه مورخ 3 فروردین‌ماه 1360 و اطلاعیه مورخ 12 فروردین 1360، اینجانب [ابوالحسن بنی‌صدر] به‌عنوان رئیس‌جمهوری و فرمانده کل قوا است و تخلفی مشهود و غیرقابل‌تردید می‌باشد که برای رسیدگی به هیئت 3 نفری ارجاع می‌گردد.»

گزارش- 11

11. به‌دنبال حمله عراق به ایران و پیامدهای جنگ برای آن کشور، عراق ناچار شد به‌منظور ادامه اجرای طرح‌های توسعه اقتصادی و همچنین جبران صدمات ناشی‌از جنگ با ایران، از کویت و سایر کشورهای عربی برای تأمین منابع مالی خود درخواست وام کند. بنا به گزارش‌های رسیده عراق با هدف جبران خسارت‌های ناشی‌از جنگ با ایران از کویت درخواست یک وام ۲ میلیارد دلاری بدون بهره کرد. درپی این درخواست، مجلس کویت با تهیه پیش‌نویس لایحه مربوط به این وام آن را دراختیار کمیسیون اقتصادی مجلس این کشور قرار داد. وام مذکور از ذخایر دولت کویت تأمین می‌شود و عراق درخواست کرد که این وام بدون بهره و قابل‌پرداخت تا مدت ۱۰ سال باشد که از سال ۱۹۸۳ به بازپرداخت آن اقدام کند. کارشناسان معتقدند که این اقدام عراق نشان‌دهنده نیاز این کشور به کمک‌های مالی برای تأمین مخارج جنگ با ایران، می‌باشد. جنگ عراق با ایران خساراتی به کارخانه‌های صنعتی عراق، پالایشگاه‌های نفت، نیروگاه‌های برق و کارهای ساختمانی عراق وارد آورده است. قبل از آغاز جنگ در شهریورماه سال گذشته، عراق بعد از عربستان سعودی دومین صادرکننده نفت در جهان به‌شمار می‌رفت و حدود ۳۵ میلیارد دلار درآمد اضافی از صادرات نفت دراختیار داشت. به‌درستی نمی‌توان ارزیابی کرد که عراق تا چه حد براثر جنگ با ایران خسارت دیده، ولی مسلم است که خسارت واردشده بسیار زیاد است. مقامات عراقی در آبان‌ماه سال گذشته، اظهار کردند که اولویت طرح‌های اقتصادی سال ۱۹۸۱، به جبران صدمات ناشی‌از جنگ اختصاص خواهد یافت. بودجه سال ۱۹۸۱ عراق که در ماه ژانویه اعلام شد، حاکی‌از مخارج سنگین این کشور است. در این بودجه مبلغ ۳۶ میلیارد دلار به واردات و سرمایه‌گذاری‌ها اختصاص داده شده که ۲۵ درصد نسبت به سال گذشته، افزایش داشته است. به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس از کویت، در اخبار مطبوعات عربی آمده است که عراق با گذشت ۷ ماه از آغاز جنگ با کمبود منابع مالی مواجه شده و از کشورهای عربی تولیدکننده نفت درخواست وام‌های کلان کرده است. براساس این گزارش‌ها، کویت و عربستان سعودی همراه دیگر کشورهای عربی صادرکننده نفت منطقه خلیج‌فارس تحت‌عنوان کمک برای تعمیر مناطق خسارت‌دیده، تاکنون بیش از ۶ میلیارد دلار به عراق کمک کرده‌اند. به نوشته روزنامه‌های کویتی بازپرداخت وام کویت به عراق در سال‌های ۹۲ - ۱۹۸۳ در اقساط ۲۰۰ میلیون دلاری خواهد بود و انتظار می‌رود وجوه این وام برای بازسازی قسمت‌های نابودشده در جنگ اختصاص یابد. این قسمت‌ها شامل مناطق نفتی، خطوط لوله، تصفیه‌خانه کارخانه پتروشیمی، ایستگاه‌های برق و جاده‌ها می‌باشد.

گزارش- 12

12. امروز، رادیو کلن در گزارشی جانب‌دارانه به‌نقل از یک روزنامه آلمانی ضمن اشاره به رقابت‌های سیاسی بنی‌صدر و اعضای حزب جمهوری اسلامی در ایران، گروه دوم را عامل مشکلات ایران و طرف‌دار ادامه جنگ دانست. به‌گزارش رادیو کلن، روزنامه آلمانی وست‌ اندولت در مقاله‌ای با عنوان “ملاهای ایران علیه بنی‌صدر رئیس‌جمهور آن کشور، تحریک می‌کنند”، به تشریح اختلاف‌های سیاسی در ایران پرداخت و حزب جمهوری اسلامی و رهبران مذهبی مخالف بنی‌صدر را تنها عامل مشکلات در ایران جلوه داد. این روزنامه در مقاله خود نوشت: «دیکتاتوری ملاها در ایران کولاک می‌کند و سعی بر تسلط و گسترش نفوذ و قدرت در تمام نهادهای دولتی، قضایی، سیاسی و اقتصادی وجود دارد. در رأس این دیکتاتوری افرادی مانند محمدعلی رجایی، آیت‌الله بهشتی و هاشمی رفسنجانی قرار دارند ... برنده‌ترین حربه‌ای که آنها در دست دارند، سپاه پاسداران است که دوشادوش نظامیان علیه عراق پیکار کرده و موظف‌اند که در ارتش اقدامی علیه حکومت مذهبی ایران صورت نگیرد. دادگاه‌های اسلامی بی‌رحمانه در تمام گوشه‌وکنار ایران در جست‌وجوی کشف جاسوسان و توطئه‌گران هستند. ... اگرچه دکتر بنی‌صدر پس از تأیید آیت‌الله خمینی از وی به‌عنوان فرمانده کل قوا در جبهه جنگ جنوب امکان [حضور] یافته، ولی ارتش به‌دلیل نارسایی‌های عمدی و مشکلاتی که رجایی در راه کمک‌رسانی اسباب یدکی و تسلیحات و غیره برای ارتش فراهم می‌کند، عملاً امکان پیروزی را از ارتشیان و بنی‌صدر به‌عنوان فرمانده کل قوا گرفته است، زیرا دولت و حزب انتخاب‌کننده‌اش ترجیح می‌دهند که پاسداران را با سلاح‌های سنگین مسلح سازند و نه ارتشیان [را]. درحقیقت این‌طور به‌نظر می‌رسد که گروه‌های افراطی و صاحب قدرت نظامی بنا به دلایل سیاسی مایل به ادامه جنگ با عراق می‌باشند، زیرا حضور ارتش در جبهه جنوب برای مخالفان دکتر بنی‌صدر آرام‌بخش است و دراثر اعمال زور و دیکتاتوری مطلق می‌توانند پست‌های حساس و بیشتری را احراز نمایند.»

گزارش- 13

13. درپی سخنان روز گذشته، مسئول دفتر هماهنگی و اجرایی بیانیه الجزایر و نماینده ایران در سازمان ملل مبنی‌بر پایبندنبودن امریکا به بیانیه الجزایر، امروز، رادیو مسکو به تحلیل رأی یکی از دادگاه‌های فدرال امریکا درباره صلاحیت‌نداشتن دولت این کشور برای استرداد دارایی‌های ایران، پرداخت. رادیو مسکو در گزارشی ضمن اشاره به اقدام اخیر دادگاه فدرال نیویورک درباره تردید در صلاحیت دولت امریکا برای استرداد دارایی‌های ایران، این اقدام را بیان‌کننده آز و طمع بی‌حدوحصر انحصارها و شرکت‌های امریکایی دانست و اعلام کرد: «دادگاه فدرال تجدیدنظر نیویورک چند روز پیش تصمیمی اتخاذ کرد و در آن صلاحیت دولت ایالات متحده را برای موافقت‌کردن با تعویق بررسی دعاوی شرکت‌های امریکایی نسبت به ایران و قانونی‌بودن آزادکردن سپرده‌های ایران در بانک‌های ایالات متحده، مورد شک و تردید قرار داد. ... پانصد بانک و انحصار بزرگ امریکایی در نوبت اول انحصارات نفتی به کمک خاندان پهلوی که خودشان آنها را به تخت سلطنت نشانده بودند و بیش از ۵۰ سال در این کشور امرونهی می‌کردند و از راه به‌یغما‌بردن نفت و دیگر ثروت‌های ایران و از راه استثمار زحمت‌کشان کشور (ایران) ده‌ها میلیارد دلار به جیب ریختند، بدیهی است که خاندان پهلوی و اطرافیان آن نیز ثروت کلانی به دست آوردند. انقلاب خلقی [اسلامی]، رژیم سلطنتی را سرنگون ساخت و به غارت و چپاول و بی‌بندوباری در کشور پایان داد. جمهوری ایران درخواست نمود که وجوه متعلق به ملت ایران که ایالات متحده امریکا تصاحب کرده و مبلغ آن حداقل به ۲۴ میلیارد دلار می‌رسد، مسترد شود، ولی مقامات رسمی امریکا نه‌تنها وجوه متعلق به ایران را مسترد نساختند، بلکه در ماه نوامبر سال ۱۹۷۹، موجودی حساب ایران را در بانک‌های امریکایی بلوکه کردند و ثروت‌هایی را که شاه مخلوع چاپید، تحت‌حمایت گرفتند. انحصارات غارتگر امریکایی خود را گستاخانه طرف خسارت‌دیده وانمود کرده و یکی پس از دیگری نسبت به ایران ادعاهایی را مطرح ساختند. در امریکا حدود دوهزار دادخواست برضد ایران به دادگاه داده شد و تنها در ۳۵۰ فقره از این دادخواست‌ها به مبلغ شش‌میلیارد و پانصدمیلیون دلار نسبت به ایران اقامه دعوی شد. پس از طولانی‌شدن رفع بحران گروگان‌گیری، پرزیدنت کارتر در روزهای آخر حکومت خود سرانجام با آزاد‌کردن بخشی از سپرده‌های ایران موافقت کرد. چنانچه مجله امریکایی فورتین نوشت ایران می‌تواند در بهترین شرایط انتظار دریافت فقط ۱۰ درصد مبلغ درخواستی را داشته باشد. ولی این گام دولت امریکا نیز در عمل جز فریب چیز دیگری نبود. یک ماه و نیم بعد از اتخاذ این تصمیم توسط کارتر، علیرضا نوبری مدیرعامل بانک مرکزی ایران، در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت که بانک‌های امریکایی تاکنون حتی یک سنت هم از سپرده‌های ایران به حساب‌های ایران انتقال نداده‌اند. حالا یک ماه و نیم دیگر هم گذشته و در این روزها دادگاه فدرال تجدیدنظر نیویورک مسئله قانونی‌بودن آزادکردن سپرده‌های ایران در بانک‌های امریکا و صلاحیت دولت این کشور برای به‌تعویق‌انداختن بررسی دعاوی شرکت‌های امریکایی نسبت به ایران را مورد شک و تردید قرار داده است.»

گزارش- 14

14. نشریه الازمنه العربیه درگزارشی درباره فعالیت هیئت‌های مختلف صلح، ضمن تأکید بر متفاوت‌بودن اهداف این هیئت‌ها و کشورهای درگیر جنگ از مذاکرات، به تشریح علل بی‌نتیجه‌بودن این مذاکرات پرداخته است. مجله الازمنه العربیه (چاپ شارجه) در مقاله‌ای درمورد جنگ ایران و عراق و هیئت بررسی اوضاع جنگ، ضمن اعلام اینکه اهداف متفاوت دو کشور و دشمنی آنها با یکدیگر و همچنین رویکرد متفاوت آنها با هیئت‌های میانجی درباره صلح، عامل اصلی شکست مذاکرات است، نوشت: «طرفین جنگ هرکدام درمورد هیئت حسن نیت به شکلی می‌نگرند که هر دو نظریه با نظریه خود هیئت تفاوت دارد. میانجی‌ها کوشش دارند که بین بغداد و تهران جوی به‌وجود بیاورند که در آن جو از شدت جنگ کاسته شود، هرچند که آتش‌بس صورت نگیرد، ولی طرفین درگیر این فرصت را به‌عنوان وقت اضافی تلقی نموده و هرکدام درپی به‌دست‌آوردن پیروزی بیشتری در این فرصت می‌باشند. تهران می‌داند که جنگ فعلی ادامه خواهد یافت و بغداد نیز می‌داند که کار میانجی‌ها با شکست روبه‌رو خواهد شد که نه فقط نمی‌توانند آتش‌بس برقرار کنند، بلکه در تغییر موضع ایران از قاطعیت به نرمش نیز عاجزند. ایران نیز در اقدامات هیئت حسن نیت و سازمان آزادی‌بخش و کشورهای غیرمتعهد کوشش‌های مناسبی را می‌بیند، ولی هرگز آنها نتوانسته‌اند عراق را به عقب‌نشینی وادار کنند و بغداد هم می‌بیند که این کوشش نمی‌تواند ایران را قانع نماید، لذا طرفین خواستار مذاکرات واقعی هستند که در آن قوانین اسلامی و بین‌المللی در نظر گرفته شود بدون آنکه صدمه‌ای به مواضع آنها وارد آید. در نظر ایران و همچنین عراق، علاج این قضیه فقط با ریشه‌کن‌نمودن مصدر خطر امکان‌پذیر است نه با میانجیگری. عراق، ایران را مصدر خطر برای رژیم خود می‌داند و ایران رژیم عراق را مصدر خطر برای مرزهای خود تلقی می‌کند و این وضع باقی خواهد ماند تا اینکه یا توسط نیروی نظامی یکی از طرفین مسئله تغییر یابد یا طرفین در انتظار تغییر اوضاع سیاسی در بغداد یا تهران مسئله را به نفع آن کشور فیصله داده یا آن را به‌هم بزند. عراق از ابتدای جنگ این مسئله را متذکر شده که ایران قصد صدور انقلاب خود به جهان عرب را دارد و این جنگ را به‌دلیل جلوگیری از صدور انقلاب اسلامی ایران و همچنین بازگرداندن حقوق عراق در شط‌العرب که توسط شاه سابق اشغال شده بود، شروع نموده است. ایران نیز آشکارا اعلام کرد که عراق کشور متجاوزی است و آتش‌بس را قبل از خروج نیروهای عراقی از سرزمین‌های ایران و متعهدشدن آن کشور به قرارداد ۱۹۷۵ و تشکیل هیئت اسلامی جهت بررسی تجاوزات عراق نخواهد پذیرفت.» این مقاله در ادامه با اشاره به علل سازش‌ناپذیری دو کشور آورده است: «بعضی‌ها نیرویی در ایران و پایداری آنها در جنگ را علت عدم سازش می‌دانند و اما غربی‌ها می‌گویند رمز قدرت انقلاب اسلامی ایران آن است که آیت‌الله خمینی رهبر انقلاب سازش را نمی‌پذیرد و همچنین طرح‌های خود را آشکار نمی‌کند. نه برای میانجی‌ها و نه برای دوستان و عراق نمی‌تواند سازش کند حتی اگر قلباً بخواهد، زیرا سازش عراق بعد از ۵ ماه جنگ و خرابی برای عراق به‌منزله ضعف است. سعدون حمادی وزیر خارجه این کشور نیز این مطلب را مخفی نکرد هنگامی‌که در لندن اظهار کرد که جنگ ادامه خواهد یافت مادام که ایران به حقوق عراق اعتراف نکند. وی درمورد مذاکرات گفت عراق همیشه آماده بوده است. وی همچنین احتمال حمله جدیدی به آبادان را رد نکرد، ولی آنها که مواضع امام خمینی را در بازگشت وی از نوفل‌لوشاتو تاکنون بررسی می‌کنند، وی را مردی می‌دانند که سازش ندارد و درمورد جنگ، پیروزی نسبی را نمی‌پذیرد و با صبر و بردباری کار می‌کند.»

________________________________________

• اصل ۷۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از این قرار است: برقراری حکومت نظامی ممنوع است. در حالت جنگ و وضعیت اضطراری نظیر آن، دولت حق دارد با تصویب مجلس شورای اسلامی به‌طور موقت محدودیت‌های ضروری برقرار کند، ولی مدت آن به‌هرحال نمی‌تواند بیش از ۳۰ روز باشد و درصورتی‌که ضرورت همچنان باقی باشد، دولت موظف است دوباره از مجلس کسب مجوز کند.

علی شمخانی (فرمانده سپاه خوزستان) در سمینار سراسری فرماندهان سپاه ضمن تشریح وضعیت کلی جبهه‌های جنوب، به‌کارگیری نیروهای مردمی توسط سپاه را تنها راه‌حل مشکل جنگ دانست.

آیت‌الله سیدمحمد بهشتی (رئیس دیوان عالی کشور و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی) در یک مصاحبه مطبوعاتی از موضع حزب جمهوری اسلامی در دفاع از تداوم جنگ سخن گفت و گفت: متجاوز باید از سرزمین ایران بیرون برود و برای بیرون‌رفتن متجاوز هیچ مذاکره‌ای معنی ندارد

منابع و مآخذ روزشمار 1360/01/26