1360.01.28

روزشمار جنگ سال 1360 1360.01.28
نام‌های دیگر	بیست و هشت فروردین
تاریخ شمسی	1360.01.28
تاریخ میلادی	17 آوریل 1981
تاریخ قمری	12 جماد‌ی‌الثانی 1401

1361.01.28

1362.01.28

1363.01.28

1364.01.28

1365.01.28

1366.01.28

1367.01.28

گزارش- 1

1. باوجود ادعاهای روزانه ارتش عراق مبنی‌بر آمار زیاد تلفات انسانی نیروهای ایران در جنگ، امروز، عده‌ای از نیروهای عراقی در جبهه‌های مختلف کشته یا زخمی شدند و تعدادی خودرو، سنگر و انبار مهمات آنان منهدم شد. همچنین بیش از ١٠ نفر از رزمندگان ایرانی مجروح شدند و ٥ نفر به شهادت رسیدند. در حمله رزمندگان ایران به مواضع نیروهای عراقی در منطقه گرده‌نو از توابع اسلام‌آباد غرب، گروهی از سربازان عراقی کشته شدند و یک چادر مهمات، ۲ سنگر گروهی و یک سنگر انفرادی آنان منهدم شد. در جبهه‌های میمک و گیلان‌غرب نیز درگیری بین دو طرف ادامه داشت که در جریان آن ۲ تن از نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران به شهادت رسیدند. در جبهه میمک، ۶ سنگر اجتماعی و انفرادی عراق و یک سنگر خمپاره‌انداز ۱۲۰میلی‌متری منهدم شد و یک دستگاه تانک و یک دستگاه خودرو آسیب دیدند. همچنین در منطقه صالح‌آباد، چند نفر از نیروهای عراق و ۱۳ رأس قاطر کشته شدند و یک سنگر تیربار منهدم شد. علاوه‌براین در جبهه جنوب، در عملیات نیروهای سپاه پاسداران در کوت‌شیخ خرمشهر، چند تن از سربازان عراقی کشته شدند. در منطقه ذوالفقاری نیز نیروهای رزمنده ایرانی یک دستگاه نفربر و یک انبار مهمات عراقی‌ها را منهدم کردند. همچنین، در حوزه عملیاتی جزیره مینو در براثر آتش آر.پی.جی. و بازوکای نیروهای ایرانی مستقر در نوار مرزی، ۲ خودروی سربازان عراقی منهدم شد. علاوه‌براین امروز، براثر اجرای آتش نیروهای ایران در منطقه دزلی یک عراده توپ، یک قبضه ضدهوایی، ۴ ساختمان و ۲ خودروی عراقی در بیاره منهدم شد و تعدادی از نیروهای دشمن کشته شدند. از سوی دیگر، درنتیجه آتش توپخانه ارتش ایران بر روی مواضع نیروهای عراقی در منطقه شمال‌غرب سوسنگرد، یک انبار مهمات دشمن منفجر شد که بیش از یک ساعت درحال سوختن بود و رفت‌وآمد آمبولانس‌ها نشان از تلفات جانی این حمله داشت. همچنین درپی نبردهای مختلف در مناطق سوسنگرد و کرخه، ۲ تن از رزمندگان ایرانی شهید و ۱۰ نفر در سوسنگرد و عباسیه مجروح شدند که به بیمارستان‌های اهواز انتقال یافتند. نیروهای عراق نیز در محور غرب و جنوب‌غرب سوسنگرد، پل فلزی شیخ علوان را که درحال غرق‌شدن بود، بازسازی و با هدایت آب به رودخانه نیسان سیل‌بند مذکور را محکم کردند. ستاد عملیات جنوب در نامه‌ای به فرماندهی لشکر۲۱ حمزه ارتش اطلاع داد که عراق امشب ۴۵ دقیقه، روی منطقه شوش آتش تهیه اجرا کرد و نیروهای پیاده‌اش مقداری پیشروی کردند، بنابراین دشمن حدود یک گردان پیاده و یک گردان زرهی در مقابل شوش گسترش داده است. واحد مخابرات سپاه دزفول نیز گزارش داد: امشب، نیروهای پیاده عراق مواضعی را در عنکوش و زعن تصرف کردند که به‌همت قوای ایرانی نیروهای عراقی از عنکوش بیرون رانده شدند، ولی در زعن هنوز هستند. علاوه‌براین، براثر آتش خمپاره‌اندازهای نیروهای پاسدار در جبهه شوش یک دستگاه تانک و یک انبار مهمات منهدم شد و چند نفر از نیروهای ارتش عراق کشته شدند. در منطقه صالح‌ مشطط دزفول، دو میدان مین در نزدیکی کوت‌گاپون و پیرکافران کشف و تعداد ۸۹۸ مین ضدخودرو خنثی شد. همچنین براثر مین‌گذاری نیروهای سپاه در مسیر مواضع دیدبانی نظامیان عراق یک نفر کشته شد و چند نفر زخمی شدند. براساس گزارش ستاد عملیات جنگ‌های نامنظم درنتیجه درگیری گروه گشت شناسایی عراق با قایق تدارکات این ستاد بین طراح و سیدخلف یک نفر به شهادت رسید. ارتش عراق روزانه اقدام به صدور یک بیانیه نظامی درزمینه تحولات جنگ می‌کند. در این بیانیه‌ها اغلب آمار اغراق‌آمیزی از میزان تلفات نیروهای ایرانی داده و در مقابل میزان تلفات نیروهای عراقی کمتر از مقدار واقعی اعلام می‌شود. امروز نیز ارتش عراق با انتشار بیانیه‌ای از کشته‌شدن ۱۳۵ سرباز ایرانی در نبردهای شب گذشته و امروز، خبر داد. در بیانیه نظامی شماره ۳۰۸ امروز، عراق مدعی شد که در نتیجه عملیات‌های مختلف شب گذشته و امروز خود توانسته است این تلفات را به نیروهای ایرانی وارد کند: ۱۳۵ نفر کشته و تعداد زیادی زخمی، انهدام ۲ تانک، یک نفربر زرهی، یک قبضه توپ، ۴ خودرو، یک موضع دیدبانی و ۵ چادر مهمات. در این بیانیه تلفات نیروهای عراقی در درگیری‌های دیشب و امروز، ۲۶ کشته و ازبین‌رفتن ۸ تانک، ۵ نفربر و ۸ خودروی زرهی اعلام شده است.

گزارش- 2

2. باوجود انتشار اخباری درمورد تضعیف روحیه گروه‌های مسلح غیرقانونی در منطقه کردستان فعالیت‌ آنها همچنان ادامه دارد. در حمله امروز عناصر این گروه‌ها به یکی از روستاهای مهاباد، تعدادی از نیروهای ارتشی مجروح شدند. تلاش این گروه‌ها برای تبلیغات در یکی از روستاهای بانه نیز موجب مقاومت مردمی و بیرون‌راندن آنها از روستا شد. براساس گزارش مرکز فرماندهی سپاه پاسداران، ساعت ۱۹ امروز، در پاسگاه کوسه‌کهریز از توابع مهاباد، بین نیروهای ارتش و عوامل گروه‌های مسلح غیرقانونی درگیری رخ داد. در این درگیری ۵ تن از نیروهای ارتش زخمی شدند که آمبولانس حامل آنها در سه‌راه محمدیار مورد اصابت ۲ گلوله آر.پی.‌جی. قرار گرفت که به‌احتمال‌قوی راننده و زخمی‌ها به شهادت رسیدند. از سوی دیگر، در روزهای اخیر تنها راه تدارکاتی افراد گروه رزگاری به‌همت نیروهای خودی بسته شد که به نظر می‌رسد این امر روحیه افراد گروه مذکور را تضعیف کرد. هم‌اکنون عناصر گروه رزگاری از محلی به نام زردله در ۵۰۰ متری سروکاد به‌سختی برای عبورومرور استفاده می‌کنند. در ضمن تعداد افراد مذکور در اورامانات حدود ۶۴۰ نفر می‌باشد و تجهیزاتشان به حداقل رسیده است. بنا به گزارش ستاد مشترک ارتش، در چند روز گذشته افراد گروه کومه‌له به‌منظور تبلیغات به روستای سیوله (کیوله) رفتند که با مقاومت مردم مواجه و با خشونت روستائیان از روستا بیرون رانده شدند. افراد حزب دمکرات نیز در منطقه نودشه همچنان مستقر هستند و در مقابل یگان‌های نظامی مقاومت می‌کنند. باتوجه‌به اینکه تاکنون چند نفر از اهالی بی‌طرف روستای نودشه کشته و زخمی شده‌اند، عده‌ای از مردم خانه‌های خود را ترک و به پاوه و اطراف هجیج عزیمت کردند. این امر موجب اعتراض مردم در مقابل حضور دمکرات‌ها در منطقه شد. همچنین ۶۰۰ نفر از اهالی روستای طاله از توابع کامیاران، در برابر جو خفقانی که گروه‌های پیکار و کومه‌له در روستا ایجاد کرده‌اند دست به تظاهراتی در حمایت از نظام جمهوری اسلامی زدند. سیدرسول جاقان مقام دوم حزب دمکرات اهل قریه سیدآباد که حدود بیست سال است ساکن عراق می‌باشد به‌تازگی به ایران مراجعت و شروع به پاک‌سازی افراد حزب و جایگزینی آنها با افراد باسواد کرد. وی اظهار کرد که به‌زودی در مرز ایران و عراق بیمارستانی برای مداوای زخمی‌ها تأسیس خواهد شد و دولت عراق کمک‌های لازم را به آنها خواهد کرد. وی همچنین افزود اگر افراد حزب در مین‌گذاری‌ها موفق شوند ۵۰۰ دینار عراقی جایزه خواهند گرفت. امروز همچنین ۳ نفر از افراد حزب دمکرات در نودشه و نوسود و یک نفر از اسفراین خود را تسلیم سپاه پاوه کردند.

گزارش- 3

3. با تحریک و سازماندهی احزاب و گروه‌های مسلح غیرقانونی، امروز، در چند نقطه کشور درگیری‌هایی رخ داد. در درگیری‌های امروز عناصر وابسته به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و چریک‌های فدایی خلق با مأموران ژاندارمری و سپاه پاسداران، در منطقه گرمدره کرج، بهشت‌زهرای تهران و شهرهای گلوگاه، قائم‌شهر و منطقه جویبار از ‌توابع قائم‌شهر، تعدادی کشته و چندین نفر زخمی شدند. بنا بر گزارش فرماندار کرج، به‌دنبال تخریب منازل بدون مجوز در منطقه گرمدره کرج در روز گذشته، امروز، هواداران گروه‌های ضدانقلاب به بهانه این موضوع اقدام به اغتشاش و آشوب خیابانی کردند. سپاه کرج درخصوص این حادثه اعلام کرد: بعد از تحقیقات و هماهنگی وسیع چندماهه با شهرداری تهران، کمیته مرکزی، ژاندارمری کل، استانداری و دادستانی کل، دیروز، با حکم دادستانی و حاکم شرع و با هماهنگی کلیه نیروهای انتظامی ساختمان‌های غیرقانونی که در منطقه گرمدره که به طول چند کیلومتر جو نامناسبی را ایجاد کرده و بی‌قانونی را دامن زده بود، تخریب شدند. فرماندار کرج نیز درباره این واقعه گفت: «به‌دلیل عدم امکان انجام خدمات رفاهی و واگذاری انشعاب آب و برق در این منطقه و نیز قرارداشتن آن در مسیر شاهراه تهران کرج و وجود کابل‌های فشارقوی برق که مسلماً خطراتی را در بر دارد، از دو ماه پیش به ساکنان این منطقه که بدون مجوز اقدام به ساختن خانه نموده‌اند، بارها اخطار شد و تعهد کتبی نیز از آنان اخذ گردید که هرچه زودتر مناطق را تخلیه و از ایجاد خانه در منطقه یادشده خودداری کنند، ولی عوامل ضدانقلاب و گروه‌های سیاسی با تحریک مردم و به‌خاطر بهره‌برداری‌های سیاسی از اجرای این توصیه جلوگیری کردند.» وی افزود: «درپی تخریب حدود یک‌هزار ساختمان نیمه‌تمام در منطقه مورد بحث، گروه‌های سیاسی نیز که منتظر فرصت بودند از ساعت ۷ صبح امروز، با دادن شعارهایی علیه مسئولین مملکتی ... که بیانگر توطئه حساب‌شده گروه‌های ضدانقلاب برای ایجاد تفرقه بوده است، اقدام به بستن اتوبان کردند.» فرماندار کرج در ادامه اضافه کرد: «در این درگیری، گروه‌هایی مانند سازمان پیکار به پخش اعلامیه پرداخته و هواداران سازمان مجاهدین به تهیه گزارش مشغول بودند، طرف‌داران این گروه‌ها به ماشین‌ها حمله کرده و شیشه برخی از آنها را شکستند و بسیاری از مردم و ازجمله روحانیون را کتک زدند.» همچنین سپاه پاسداران کرج درخصوص این حادثه گزارش داد: صبح امروز، تعدادی از مردم منطقه و هواداران گروه‌های غیرقانونی که بالغ‌بر ۲۰۰۰ نفر گزارش شده‌اند، به‌دلیل تفرقه و تشتت پس از مدتی به ۴۰۰ الی ۵۰۰ نفر کاهش یافتند، بعد از مذاکره با پلیس‌راه جاده کرج تهران، به‌شرط اینکه فرمانداری به خواسته‌های آنها جواب مثبت دهد، جاده را باز کردند، اما در ساعت ۱۴:۳۰، مجدد اقدام به بستن راه کرده و جلوی خودروها را گرفتند و سرنشینان آنها را وادار به توهین و فحاشی به سپاه و روحانیت ‌کردند. براساس گزارش سپاه کرج، به‌دلیل حساسیت موضوع، ستاد تأمین با ارگان‌های دولتی تماس‌ گرفت و هماهنگی لازم انجام شد. سپس ساعت ۵ عصر، تعدادی نیرو از کمیته‌های انقلاب اسلامی تهران و شهریار، ژاندارمری، بسیج و سپاه برای دستگیری افراد مذکور اعزام شدند. قبل از اعزام این نیروها پلیس‌راه و کمیته اتوبان را بسته بودند، با اعزام نیروهای مذکور درگیری شدیدی بین دو طرف ایجاد شد. در نتیجه این درگیری ۴۰ نفر از افراد این گروه‌ها دستگیر، ۴ نفر از نیروهای کمیته خلع سلاح و چند نفر از پاسداران کمیته به‌صورت سطحی مجروح شدند و به چندین خودرو خسارت‌هایی وارد آمد. از سوی دیگر، امروز، در پایان اجتماع سازمان‌یافته فدائیان خلق در بهشت‌زهرای تهران درگیری رخ داد که در نتیجه آن چند تن زخمی شدند. در این مراسم که با حضور حدود سه هزار نفر از هواداران سازمان برگزار شد، حاضران در نطق‌ها و پلاکاردهای خود ضمن توهین به مسئولان جمهوری اسلامی مردم را به مبارزه با نظام فراخواندند. این مسئله موجب درگیری گروه‌های کوچکی متشکل از چندین نفر حزب‌اللهی با آنها و حمله به خودروهای آنان با سنگ و سایر اشیا شد. از طرفی، برپایه گزارش روزنامه جمهوری اسلامی، سازمان مجاهدین خلق با انتشار اعلامیه‌ای، عامل مرگ مادر یکی از هواداران زندانی این سازمان را که به‌علت پخش اعلامیه غیرقانونی و ممنوعه دستگیر شده‌ بود دستگیری فرزندش دانست و اعلام کرد که این مادر به‌دلیل علاقه بسیار زیادی که به فرزندش داشت سکته و فوت کرد. بعد از انتشار این اعلامیه، پدر زندانی مذکور با اعلام جرم علیه اعلامیه سازمان مجاهدین خلق، در شکوائیه‌ای به سپاه پاسداران گلوگاه مبنی‌بر اینکه همسرش چندین سال سابقه بیماری داشته و مرگش براثر بیماری بوده است، خواستار رسیدگی به نشر این اکاذیب شد. درپی این جریانات، هواداران سازمان مجاهدین خلق با چماق، تبر، قمه و داس به‌طرف ساختمان‌های بسیج و جهاد سازندگی حمله برده و شیشه‌های ساختمان جهاد سازندگی را خرد کردند. پس از آن، به خیابان شهید زاهدی رفتند و اعلام کردند که این خیابان را دراختیار گرفته‌اند. بنابراین عبورومرور نیروهای بسیج، سپاه، جهاد و غیره را در خیابان مذکور ممنوع اعلام کردند و درهمین‌حال به یک خودروی نیروهای ژاندارمری حمله‌ور شدند که با شکستن شیشه‌های خودرو بین آنها و نیروهای ژاندارمری و سپاه درگیری رخ داد و براثر این درگیری تعدادی از نیروهای سپاه زخمی شدند. بنا بر گزارش سپاه قائم‌شهر، علاوه‌بر درگیری شب ‌گذشته گروه‌های مسلح غیرقانونی با نیروهای مرکز تبلیغات قائم‌شهر (طرف‌داران فرماندار) در شهربانی این شهر که تا ساعت ۲:۳۰ بامداد امروز، ادامه داشت، امروز، در منطقه جویبار از توابع این شهرستان نیز یک درگیری شدید رخ داد که درپی آن نیروهای وابسته به گروه‌های مذکور یک جوان مذهبی را کشته و چند نفر دیگر را زخمی کردند.

گزارش- 4

4. رئیس‌جمهور عصر امروز، به‌منظور نظارت بر عملیات رزمندگان ایران در جبهه‌های جنگ و بازدید از طرح‌های تدارکاتی پشت‌جبهه عازم استان خوزستان شد. امروز، جلسه‌ای در استان خوزستان با حضور ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور، سرتیپ فلاحی جانشین رئیس ستاد مشترک، چند تن از فرماندهان نظامی و ۲ تن از مسئولان سپاه پاسداران خوزستان برگزار شد. در این جلسه حضار با بررسی اوضاع کلی جبهه‌های جنگ، فعالیت‌های انجام‌شده در چند روز گذشته در جبهه‌های مختلف، اقدامات و عملیات لازم برای بیرون‌راندن نیروهای عراقی از خاک ایران و واردآوردن ضربات و تلفات بیشتر به سربازان عراقی تصمیمات لازم را اتخاذ کردند.

گزارش- 5

5. به‌دنبال سخنان رهبر انقلاب در روزهای گذشته مبنی‌بر وجود توطئه‌های شیطانی در حوزه‌های علمیه چند شهر بزرگ کشور، پیش‌ازظهر امروز، نماینده امام و تولیت آستان قدس رضوی در اجتماع گروه زیادی از روحانیون و طلاب علوم دینی مشهد به تجزیه‌وتحلیل دو خط فکری کاملاً متفاوت و متباین که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به‌وجود آمده است، پرداخت. حجت‌الاسلام عباس واعظ طبسی از استادان حوزه علمیه مشهد، در جمع روحانیون و طلاب علوم دینی مشهد گفت: «هدف خط و جریان فکری اول این است که برای استقرار حاکمیت حکومت الله و تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی باید خط و مشی پیامبران را که مبارزه با ابرقدرت‌ها و هرگونه ظلم و ستم بود، در پیش گرفت و اساس و معیار حکومت را بر موازین اسلام و مکتب استوار کرد. پس مسیر این خط کاملاً مشخص و رابطه‌ای با سازش‌کاری ندارد و تعهد و ایمان را مقدم بر تخصص دانسته و آنچه را که می‌خواهد با صراحت و در کمال صداقت بیان می‌کند. ولی جریان فکری خط دوم که بر اساس مکر و حیله پایه‌ریزی شده و اساساً به مرجعیت و روحانیت معتقد نمی‌باشد، برای نیل به آرمان‌های شیطانی خود نمایندگانی به سراغ مراجع، روحانیون و حوزه‌های علمیه می‌فرستد تا با استفاده از این شیوه حاکمیت را تثبیت و سپس ضربه اساسی را بر پیکر انقلاب و ملت ستمدیده ما وارد آورد و در تحقق همین آرمان شوم است که امریکای جهان‌خوار توطئه‌هایش به ثمر می‌رسد و شرق ستمکار دست متجاوز خود را برای غارتگری دراز می‌کند. دررابطه‌با این خط دوم فکری است که در مشهد مالکان بزرگ که از چهره‌های شناخته‌شده رژیم گذشته و وابسته آن بودند و اکنون نیز دنباله‌رو سیاست‌بازی‌های امریکا می‌باشند، خود را به کسانی که در لباس روحانیت هستند وابسته کرده و برای دگرگون جلوه‌دادن خدمات نهادهای انقلابی به ناسزاگویی به این نهادهای برخاسته از جمع انقلاب و ایمان ملت می‌پردازند.» نماینده امام سپس با اشاره به سوابق قبل از انقلاب برخی از روحانیون و همکاری آنان با رژیم شاهنشاهی خطاب به طلاب علوم دینی و روحانیون افزود: «این افراد اکنون نیز همه در حوزه‌های علمیه هستند و شما نیز آنان را خوب می‌شناسید. من به شما هشدار می‌دهم امریکا و شوروی از هیچ راهی موفق نشده‌اند و لذا دست به تلاش مذبوحانه دیگری یازیده‌اند و می‌خواهند ازطریق افرادی که در لباس روحانیت بوده و یا ناآگاهند و ازطریق عوامل خود که این لباس را می‌پوشند، چهره‌های اصیل انقلاب اسلامی را مخدوش کرده و شخصیت آنان را ترور نموده و با خالی‌کردن اطراف امام، مقام رهبری را تضعیف کنند. لذا شما باید بیش از هر زمان دیگری هشیار و آماده باشید.»

گزارش- 6

6. نخست‌وزیر امروز، در پیامی به مناسبت روز ارتش (۲۹ فروردین) ضمن تبریک این روز به همه رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی، رابطه برادری و محبت بین مردم و ارتش ایران را در سراسر جهان در طول تاریخ کم‌نظیر و بی‌مانند توصیف کرد. محمدعلی رجایی نخست‌وزیر، امروز، به مناسبت روز ارتش پیامی برای سربازان، درجه‌داران و افسران رزمنده ارتش جمهوری اسلامی ایران ارسال کرد. متن پیام نخست‌وزیر بدین‌شرح است: «روز ارتش را به همه برادران ارتشی، سربازان، درجه‌داران و افسران مسلمان و دلاور سپاه اسلام تبریک می‌گویم و افتخار و سرافرازی این رزمندگان دلیر و پیروزی سپاه اسلام را بر لشکر کفر از درگاه خداوند بزرگ مسئلت می‌نمایم. در سومین سال پیروزی انقلاب اسلامی، ارتشیان مومن و مسلمان ما که دوشادوش امت مسلمان و انقلابی ایران در راه تحقق خواسته‌های امام و انتظارات امت گام برمی‌دارند، روز ۲۹ فروردین‌ماه را به‌عنوان روز ارتش پرافتخار اسلام درحالی گرامی می‌دارند که اطمینان دارند ملت ایران به فرمان رهبر کبیر انقلاب اسلامی با قلبی امیدوار و آکنده از صمیمیت و مهربانی برای پیروزی ارتش دلیر و جانباز اسلامی خود دعا می‌کند. رابطه برادری و محبت بین مردم و ارتش در میهن اسلامی ما در سراسر جهان در طول تاریخ کم‌نظیر و بی‌مانند است و هر روز که می‌گذرد این پیوند برادری محکم‌تر و استوارتر از پیش نمایان می‌شود. محرومان و مستضعفان میهن ما که بزرگ‌ترین حامیان ارتش اسلامی خویش هستند، اینک در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل همراه و همگام با برادران ارتشی علیه ظلم و جور استکبار جهانی می‌جنگند و حماسه‌ می‌آفرینند. ارتش اینک در قلب مردم جای دارد و مردم شاهد فداکاری و جانبازی فرزندان خویش در جبهه و سنگرند. پیوندی این‌چنین نزدیک و صمیمی، تنها در سایه تعلیم اسلام و به برکت انقلاب اسلامی امت مسلمان ایران حاصل شده است. اکنون در آستانه روز ارتش دعا می‌کنم که این پیوند اخوت بین مردم و ارتش مستدام باشد و خداوند به سپاه دلیر اسلام در جنگ تحمیلی نصرت عنایت فرماید و سربازان ما بتوانند پرچم رهایی‌بخش اسلام را در سراسر گیتی به اهتزاز درآورند.»

گزارش- 7

7. امام‌جمعه آبادان در مراسم نماز جمعه امروز، بر لزوم استقامت و انعطاف نشان‌ندادن در مقابل صدام تأکید کرد. حجت‌الاسلام غلامحسین جمی امام‌جمعه آبادان، در مراسم نماز جمعه این هفته که گروهی از مردم و تعدادی از رزمندگان در آن شرکت داشتند درمورد جنگ عراق با ایران اظهار کرد: «هفته گذشته، هیئتی مرکب از کشورهای غیرمتعهد به ایران آمد و به مناطق جنگی سفر کرد و آثار جنایات رژیم بعث را از نزدیک دید و اگر این هیئت به آبادان می‌آمد، جنایت‌های بیشتری را مشاهده می‌کرد و می‌دید که بیمارستان‌ها، مساجد و آموزشگاه‌ها براثر توپ‌های صدام به چه وضعی دچار شده‌اند.» امام‌جمعه آبادان افزود: «درحال‌حاضر ما بیش از یک‌میلیون آواره خوزستانی داریم. اینها چگونه حاضر می‌شوند که با صدام پشت یک میز بنشینند (مذاکره کنند).» حجت‌الاسلام جمی در بخش دیگری از خطبه‌های نماز جمعه خطاب به رزمندگان جبهه‌های جنگ گفت: «استقامت و پایداری شما می‌تواند ملت عراق، اردن و همه ملل جهان را از دست این صدام‌ها و ملک‌ها نجات دهد.»

گزارش- 8

8. حزب سوسیالیست‌ کردستان عراق امروز، با انتشار بیانیه‌ای در بیروت اعلام کرد از آزادکردن ۷ تبعه خارجی که از روز ۳۱ ژانویه امسال، اسیر این حزب هستند، صرف‌نظر کرده است. در بیانیه حزب مذکور آمده است: «توافقی نیز اخیراً با مقامات عراقی به عمل آمد تا در ازای آزادی رزمندگان کردی که در عراق به مرگ محکوم شده‌اند، این ۷ نفر (۳ هندی، ۳ لبنانی و یک انگلیسی) آزاد شوند. لیکن چون مقامات عراقی تاکنون این توافق را محترم نشمرده و اجرا نکرده‌اند، این ۷ نفر همچنان در زندان باقی خواهند ماند.» از سوی دیگر، حزب سوسیالیست کردستان عراق مایکل پاول تبعه انگلیسی را متهم به همکاری با سرویس‌های مخفی بریتانیا کرد. در بیانیه این حزب ذکر شده است که مایکل پاول در یک دادگاه انقلابی محاکمه و سپس تصمیم دادگاه اعلام خواهد شد.

گزارش- 9

9. دبیرکل کنفرانس اسلامی با نفی گزارش‌هایی که دلالت بر اظهارات وی درباره جنگ ایران و عراق داشت از عکس‌العمل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دراین‌زمینه انتقاد کرد. به‌دنبال تکذیب این خبر ازطرف حبیب شطی، وزارت امور خارجه ایران نیز در بیانیه‌ای مواضع قبلی خود را تعدیل و اعلام کرد که شخص دبیرکل مخاطب بیانیه این وزارتخانه نبوده است. حبیب شطی در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری فرانسه در الجزایر گفت: «من با کمال تعجب از اطلاعیه وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران مبنی‌بر اینکه اظهارنظری راجع به حمله اخیر جنگنده‌های ایران به پایگاه‌های عراق کرده‌ام، آگاه شدم و تعجب من از اینکه اعلامیه فوق منبع اطلاعات خود را ذکر نکرده است باز شدیدتر گردید. من اطمینان دارم که از حسن نیت وزارت امور خارجه سوءاستفاده شده و یک خبری را که جنبه مزاح داشته و یا به‌وسیله دشمنانی که قصد عقیم‌نمودن مساعی کمیته اسلامی صلح را دارند جعل و این خبر را وزارت امور خارجه جدی تلقی نموده است. حقیقت امر این است که اینجانب هیچگاه بیاناتی درباره حملات هوایی ایران به پایگاه‌های عراقی و یا به‌طورکلی درباره وقایع مربوط به جنگ ایراد ننموده‌ام.» وی ادامه داد: «بار دیگر تأکید می‌کنم که من تا به‌حال اظهاراتی پیرامون جنگ ایران و عراق نکرده‌ام و از مقامات ایران می‌خواهم همچنان آداب اخلاق اسلامی را حفظ کنند تا بتوانند توطئه‌هایی که دشمنان ایران و عراق برای ایجاد تفرقه و اختلاف بین دو ملت مسلمان به‌وجود آورده‌اند، خنثی کنند و پایانی برای این جنگ که تنها اسرائیل و هوادارانش از آن استفاده می‌کنند، باشد.» یادآوری می‌شود وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز سه‌شنبه ۲۵ فروردین‌ماه در یک بیانیه شدیداللحن ضمن محکوم‌کردن سخنان دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی که بعدتر مشخص شد منبع آن رادیو اسرائیل بوده است، مواضع وی را در جهت حمایت از صدام دانست. بیانیه‌ای که مخالفت تند ریاست‌جمهوری را درپی داشت و بنی صدر با صدور اطلاعیه‌ای در روز چهارشنبه ۲۶ فروردین‌ماه، آن را غیرقانونی اعلام کرد.* شایان ذکر است طبق مصوبه مجلس، وزارت امور خارجه درحال‌حاضر تحت‌سرپرستی نخست‌وزیر می‌باشد. به‌دنبال تکذیب حبیب شطی، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که شطی را مخاطب بیانیه قبلی خود نمی‌داند. در این بیانیه آمده است: «در تاریخ ۲۲ فروردین‌ماه جاری، در بولتن خبرگزاری پارس خبری پیرامون اظهارات آقای حبیب شطی در ارتباط با حمله موفقیت‌آمیز نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران درج شد. به‌لحاظ اهمیت موضوع و عدم تکذیب خبر ازطرف آقای شطی، برخلاف رویه متعارف و معمول دیپلماسی، در تاریخ ۲۵/۱/۱۳۶۰، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران براساس وظیفه و مسئولیت محوله در این‌گونه موارد اقدام به صدور بیانیه‌ای نمود. به‌دنبال انتشار بیانیه مزبور، در تاریخ ۲۸/۱/۱۳۶۰، آقای حبیب شطی خبر مصاحبه خود را در تاریخ ۲۲/۱/۱۳۶۰، تکذیب نمود. باتوجه‌به مطالب فوق تذکر نکات زیر لازم به‌نظر می‌رسد: ۱. مواضع اعلام‌شده در بیانیه ۲۵/۱/۱۳۶۰ وزارت امور خارجه درمورد هر فرد و یا هیئت مسئولی که مواضع مشابهی داشته باشد، پابرجاست. ۲. به حکم رعایت اخلاق اسلامی، باتوجه‌به تکذیب رسمی آقای حبیب شطی پس از گذشت ۵ روز از انتشار خبر مصاحبه مذکور و گذشت ۲۴ ساعت از صدور بیانیه وزارت امور خارجه، ضمن اظهارتأسف از تأخیر این تکذیب اعلام می‌داریم که آقای حبیب شطی را مخاطب بیانیه مزبور نمی‌دانیم.» گفتنی است خبر اولیه مصاحبه حبیب شطی علیه ایران را خبرگزاری پارس به نقل از رادیو اسرائیل منتشر کرده بود که رادیو اسرائیل نیز منبع خبر خود را رادیو کلن معرفی کرد. درپی این ماجرا رادیو کلن ضمن توضیح روند کلی اتفاقات مذکور در اطلاعیه‌ای این مسئله را به‌شدت تکذیب و اعلام کرد که به‌صورت ناخواسته به این ماجرا کشیده شده است. در اطلاعیه رادیو کلن آمده است: «یک واقعه سیاسی متکی به شایعات در روزهای اخیر در محافل دولتی ایران ایجاد جنجال و ناراحتی کرده و رادیو صدای آلمان نیز به‌طور ناخواسته به این ماجرا کشانده شده است که به‌خاطر رفع سوء‌تفاهم و روشن‌شدن حقیقت امر، توضیح دراین‌باره را لازم می‌داند. جریان واقعه از این قرار بوده است که وزارت امور خارجه ایران دو روز قبل (سه روز قبل) بیانیه‌ای صادر کرده و در آن حبیب شطی دبیرکل کنفرانس اسلامی و عضو هیئت حسن نیت را به‌شدت مورد حمله قرار داده و وی را متهم کرد که از عراق پشتیبانی کرده است. در بیانیه وزارت امور خارجه ایران گفته شده بود که شطی در مصاحبه‌ای حمله نیروی هوایی ایران به پایگاه‌های هوایی عراق را تجاوز خوانده بود و علاوه‌برآن ایران را مسئول ادامه جنگ با عراق دانسته است. البته در بیانیه وزارت خارجه ایران تصریح نشده است که شطی این مصاحبه را در کجا و با چه کسانی و یا چه روزنامه‌ای انجام داده است. اما شطی ادعای وزارت امور خارجه ایران را به‌شدت تکذیب و اعلام کرده است که وی از زمان مراجعه از آخرین سفرش به ایران با هیچ خبرنگاری مصاحبه‌ای انجام نداده است و در نامه‌های جداگانه به رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر و وزارت امور خارجه ایران این شایعات را تبلیغات (اسرائیل) دانسته بود. به‌دنبال این تکذیب صریح، رئیس‌جمهور ایران بنی‌صدر، در نامه‌ای به وزارت امور خارجه ایران که اداره آن از روز قبل تحت‌مسئولیت نخست‌وزیر ایران قرار گرفته است، شدیداً به اقدام عجولانه و بی‌مطالعه و بدون مسئولیت آن وزارتخانه اعتراض کرده و این عمل را در شرایط فعلی مایه بی‌اعتبارشدن ایران در محافل بین‌المللی خطاب کرده است. وزارت امور خارجه ایران نیز به سهم خود اعلامیه‌ای صادر نموده و در آن اعتراض خود را به حبیب شطی پس گرفته و در توجیه اقدام خود استناد به گزارش خبرگزاری پارس کرده و درواقع تقصیر را متوجه خبرگزاری پارس کرده است. ولی خبرگزاری پارس در مقام دفاع از خود برآمد و در اعلامیه‌ای توضیح داده است خبر مربوطه، نه به‌صورت گزارش خبری، بلکه به‌صورت برنامه‌ها و مطالب رادیوهای خارجی به اطلاع وزارت امور خارجه فرستاده شده و وزارت امور خارجه اطلاع داشته است که این گزارش یک خبر رسمی و تأیید شده نیست، بلکه بازگویی مطالبی است که از رادیوهای خارجی شنیده شده و خبرگزاری پارس اضافه کرده است که خبر مربوطه را از برنامه فارسی رادیو اسرائیل شنیده و ضبط کرده بوده است. رادیو اسرائیل هم برای تبرئه خود در برنامه دیروز خود اعلام داشت که این خبر اولین‌بار از برنامه فارسی صدای آلمان پخش و منتشر شده است. پس از این مقدمه طولانی لازم می‌دانیم که قاطعانه این ادعای رادیو اسرائیل را رد و تکذیب کنیم و اعلام می‌داریم که رادیو صدای آلمان در پخش این شایعه کوچک‌ترین نقشی نداشته و به‌کلی از این ماجرا بی‌اطلاع بوده است.»

گزارش- 10

10. سفیر کویت در تهران امروز، در مراسم روز استقلال سوریه به‌طور غیررسمی با خبرنگار خبرگزاری پارس درباره قانون اساسی و جنگ ایران و عراق به گفت‌وگو پرداخت. وی با اعتراض به اینکه چرا در قانون اساسی، مذهب رسمی ایران شیعه جعفری خوانده شده است، گفت: «شما که خواهان صدور انقلابتان به کشورهای دیگر هستید، چرا در قانون اساسی‌تان مذهب رسمی شیعه ذکر شده است نه اسلام. مگر فرقی است بین شیعه و سنی؟» سفیر کویت در تهران افزود: «اگر انقلاب شما انقلاب شیعی است پس بهتر است که این انقلاب را برای خودتان نگه دارید و در فکر صدور آن نباشید.» وی درباره اصل ۱۲ قانون اساسی** خاطرنشان کرد: «امیدوارم که این اصل به‌زودی عوض و تکمیل شود.» سفیر مذکور همچنین درمورد جنگ عراق و ایران اظهار کرد: «من از این جنگ منزجرم. به‌نظر من مسلمان نباید مسلمان را بکشد و این جنگ باید هرچه زودتر تمام شود.» وی درباره اینکه چه کسی جنگ را شروع کرده است و مقصر اصلی جنگ کیست، ابراز کرد: «من در مرز نبودم که ببینم چه کسی جنگ را شروع کرده است.» سفیر کویت با اشاره ضمنی به موضع مقامات ایران درباره آتش‌بس گفت: «به‌نظر من مقصر آن کسی است که بخواهد جنگ را ادامه دهد و حاضر به برقراری آتش‌بس نباشد.»

گزارش- 11

11. نمایندگان صلیب‌سرخ جهانی در ایران با رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار کردند. در این دیدار نمایندگان مذکور از وضع اسرای دو کشور و نیز زندانیان داخلی به حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی گزارش داده و پیشنهادهایی برای بهترشدن وضع رفاهی آنها به وی تسلیم کردند. نمایندگان صلیب‌سرخ جهانی همچنین از همکاری مسئولان و مقامات ایرانی درخصوص بازدید از زندان‌ها و انجام وظایف محول‌شده به صلیب‌سرخ اظهار رضایت و خشنودی کردند حجت‌الاسلام‌ هاشمی رفسنجانی نیز در پاسخ ضمن تشکر از زحمات نمایندگان صلیب‌سرخ درخصوص این مسئله مهم انسانی و تلاش برای رفاه حال افراد گرفتار که درحقیقت گرفتار اعمال و خطاهای خود هستند، گفت: «همکاری مقامات و مسئولین ذی‌ربط با شما مسئله‌ای است طبیعی، زیراکه اکثر آنان خود در زندان رژیم سابق بوده‌اند و احساس یک زندانی را خوب درک می‌کنند.»

گزارش- 12

12. رئیس‌جمهور عراق در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت که شرط صلح با ایران بازپس‌گیری جزایر سه‌گانه است. هفته‌نامه لبنانی الحوادث امروز، با درج متن مصاحبه صدام حسین مواضع و دیدگاه‌های وی درباره جنگ ایران و عراق را منتشر کرد. رئیس‌جمهور عراق در این مصاحبه اظهار کرد: «این جنگ، ایران را از اندیشه‌های عقب‌مانده آزاد خواهد کرد، نتیجه این جنگ این خواهد بود، نه اینکه قصد ما این باشد که ایران را آزاد کنیم و یا این امر در چارچوب مسئولیت‌های ما باشد. این جنگ به سود مردم ایران است.» وی افزود: «ما با هر رژیمی در ایران که به امت عرب و حقوق آن احترام بگذارد، تفاهم خواهیم داشت و تفاوتی ندارد این رژیم سرمایه‌داری باشد یا سوسیالیستی. برای ما تفاوتی ندارد که حکومت حزب واحد باشد و یا چند حزبی. نظامی باشد یا غیرنظامی.» صدام حسین همچنین مدعی شد: «ایران از نظر اصولی قابل‌تجزیه و تقسیم است. این کشور درعین‌حال هم با اتحاد شوروی هم‌مرز است و هم در مجاورت کشورهای حوزه خلیج‌عربی (فارس) قرار دارد. علاوه‌براین، ایران از ۵ قومیت تشکیل شده است و نظامی بر این کشور حاکم است که هر روز درباره آن مسائلی می‌خوانید و می‌شنوید. به‌این‌ترتیب، احتمال تجزیه این کشور دور از تصور نیست. به عقیده من همه کشورهای بزرگ با تجزیه ایران مخالف نیستند. من به این اصل اعتقاد دارم که کشورهای بزرگ و قدرتمند زمانی از وحدت و یکپارچگی کشورهای دیگر حمایت می‌کنند که آن کشورها تابع باشند و در غیر این ‌صورت این کشورها از تجزیه دیگر کشورها حمایت می‌کنند. ما به‌صراحت دربرابر جهانیان اعلام می‌کنیم که صبر و درنگ ما برای آن است که ایران رفتار خود را اصلاح کند، اما اگر یقین کنیم که رفتار تجاوزگرانه ایران نسبت به عراق و امت عربی ادامه دارد، اذیت و آزار طرف مقابل را جزو دفاع از خود به‌حساب می‌آوریم و یکی از شیوه‌های آزار ما تجزیه کشور مقابل است. بازپس‌گیری جزایر سه‌گانه شرط اساسی عراق برای صلح است. در آخرین دیدار با کمیته میانجیگر گفتیم اگر گمان می‌کنید این شرط برای مانور است در اشتباهید. وقتی گفتند ایرانی‌ها می‌خواهند مسئله جزایر را از حقوق عراق جدا کنند و دو کمیته مجزا می‌خواهند، گفتیم تصور نکنید ما معاهده‌ای را امضا می‌کنیم قبل از آنکه شیخ زاید معاهده‌ای را امضا کند و ما امضای او و بازگشت جزایر به امارات را باید مشاهده کنیم. اما وقتی شیخ زاید می‌آید و می‌گوید من برای جزایر چیزی را امضا نمی‌کنم و متعلق به من نیست، مسئله منطقی به‌نظر نمی‌رسد. ما به‌صراحت اعلام کرده‌ایم که هر سلاحی را که تشخیص دهیم برایمان مفید است از بازار سیاه یا بازار آزاد تهیه می‌کنیم و تنها شرط ما برای خرید سلاح این است که ساخت اسرائیل نباشد.» صدام حسین در پایان به مسئله حمایت سوریه از ایران پرداخت و گفت: «کار به جایی رسیده است که هواپیماهای ایران از فرودگاه‌های سوریه پرواز می‌کنند. رادارهای ما به‌صراحت ورود هواپیماهای ایران به خاک سوریه و پرواز این هواپیماها از خاک سوریه را ثبت کرده‌اند. ما در یادداشتی جزئیات این مسئله را برای اتحادیه عرب شرح دادیم و گفتیم نظام سوریه همچنان از ایران حمایت می‌کند و تمام حدومرزها را زیر پا گذاشته است و این امر بسیار دردناک است.»***

گزارش- 13

13. رادیو امریکا در گزارشی با تحلیل وضعیت نفت در بازارهای جهانی، ضمن اعلام اینکه مشکل کمبود نفت در این بازارها در چند سال اخیر تا حد قابل‌ملاحظه‌ای برطرف شده است، به بررسی علل این مسئله پرداخت. در این گزارش آمده است: «ذخایر نفتی اکنون مازاد بر نیازهای تابستانی کشورهای صنعتی و نیمه‌صنعتی شمالی است. درنتیجه، تعدادی از پالایشگاه‌ها دست از کار کشیده‌اند و برخی از کشورهای صادرکننده نفت مانند مکزیک و اکوادور بهای نفت خام خود را کاهش داده‌اند. برای این تغییر ناگهانی از عوامل چندی می‌توان نام برد: در درجه اول تقاضا ازطرف کشورهای صنعتی واردکننده نفت تقلیل یافته است. علت کاهش تقاضا را نیز باید در کوشش‌های کشورهای صنعتی در صرفه‌جویی از یک طرف و بهای روزافزون نفت از طرف دیگر دانست. البته زمستان گذشته نیز که آن‌قدرها سرد نبود عامل دیگری در این ماجرا است. جنگ میان ایران و عراق توانایی صدور نفت را از این دو کشور به میزانی که قبلاً پیش‌بینی می‌شد تحت‌تأثیر قرار نداده است و تولید نفت عربستان سعودی نیز که پس از آغاز جنگ ایران و عراق برای جبران کمبود احتمالی نفت از طرف این دو کشور افزایش یافته بود، همچنان در میزان افزون شده ثابت مانده است.» ضمیمه گزارش۱۲: تاریخچه اختلافات ایران و اعراب بر سر جزایر سه‌گانه (تنب کوچک، تنب بزرگ و بوموسی) منظور از جزایر سه‌گانه، جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی است که مشرف به تنگه راهبردی هرمز می‌باشند. مسئله مالکیت و حاکمیت ایران بر این جزایر، شبیه مسئله بحرین، با دخالت و اقدامات استعماری انگلستان از قرن نوزدهم به بعد به‌عنوان یک مسئله ارضی مهم، دولت ایران را گرفتار خود کرد. به گواه اسناد و شواهد تاریخی موجود، این سه جزیره از قرن‌ها قبل تا پیش از تحریکات و مداخله‌های مستقیم انگلیس، در مالکیت و حاکمیت دولت ایران قرار داشت. چنان‌که تا قبل از سال ١٨٨٧، دولت ایران بدون وجود معترضی بر جزیره بوموسی اعمال حاکمیت می‌کرد و جزیره مذکور جزو قلمرو حکومتی والی بندرلنگه محسوب می‌شد. انگلستان در سال ١٨٩١، این سه جزیره را به تصرف خود درآورد و سپس پیرو یک سلسله تحریکات و مداخله‌ها، بالاخره در سال ١٩٠٤، شیخ شارجه را ترغیب به برافراشتن پرچم خود در این جزیره کرد و از تا سال ١٩٧١ (١٣٥٠) مانع حاکمیت ایران بر این جزایر شد. پس از اعلام خروج انگلستان از کانال سوئز و خلیج‌فارس در سال ١٩٦٨، در کنار مسئله بحرین و مسائل دیگر منطقه‌ای، موضوع اعاده مجدد حاکمیت و مالکیت ایران بر جزایر سه‌گانه تشدید شد. به‌ویژه اینکه این جزایر در تکمیل قوس دفاعی ایران از اهمیت خاصی برخوردار بودند. ایران از اوایل دهه ١٩٦٠، تحرکاتش را در راه تحقق اعاده مالکیت خود تشدید کرد، به‌طوری‌که در سال ١٩٦١، یک فروند بالگرد ایرانی در جزیره تنب بزرگ فرود آمد. مدتی بعد نیز یک لنج ایرانی عده‌ای را در این جزیره پیاده کرد. در هر ٢ اقدام مذکور در کنار ایرانی‌ها دو نفر امریکایی هم حضور داشتند. به‌دنبال این تحرکات، سفارت انگلستان در تهران عکس‌العمل دیپلماتیک نشان داد که با پاسخ صریح ایران روبه‌رو شد. پیرو اعتراض‌های دیپلماتیک و یک سال پس از این ماجرا، ایران باوجود اعتراض‌های انگلیس و شارجه تجدید حاکمیت خود را بر جزیره سیری تثبیت کرد. از این تاریخ به بعد، گفت‌وگوهای ایران و انگلستان به‌صورت پنهانی درمورد مسئله تجدید حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه ادامه یافت. به‌دنبال حل مسئله بحرین در سال ١٣٤٩، شایعاتی در منطقه مطرح شد مبنی‌بر اینکه ایران ادعای خود را درمورد بحرین به‌این‌دلیل پس گرفت که منافع اساسی‌اش را در تنگه هرمز و جزایر واقع در دهانه خلیج‌فارس جست‌وجو می‌کرد. درضمن گفته ‌شد که انگلستان با اطلاع و هماهنگی برخی از کشورهای عربی به تهران اطمینان داده بود که در قبال پس‌گرفتن ادعای مالکیت خود بر بحرین، جزایر تنب و بوموسی به ایران بازگردانده می‌شوند. باتوجه‌به پنهانی‌بودن مذاکرات میان ایران و انگلیس و احتمالاً امریکا درباره نحوه برخورد با مسئله بحرین و جزایر سه‌گانه و در دسترس نبودن اسناد این مذاکرات، این ظن قوت بیشتری گرفت که رژیم محمدرضا شاه برای بازپس‌گیری جزایر سه‌گانه بر سر مسئله بحرین سازش کرده است. ایران پس از حل مسئله بحرین، آشکارا حل مسئله جزایر سه‌گانه را شرط شناسایی فدراسیون نه‌گانه شیخ‌نشین‌های جنوب خلیج‌فارس با شرکت بحرین دانست که قرار بود پس از خروج نیروهای انگلیسی تشکیل شود. محمدرضا شاه در سفرش به سوئیس در زمستان ١٣٤٩، در مصاحبه‌ای درباره احتمال استفاده از زور درصورت لزوم برای بازپس‌گیری جزایر سه‌گانه گفت: «این جزایر به ملت ایران تعلق دارد و ما نقشه‌های دریاداری و دیگر اسناد را در اثبات این حق دراختیار داریم. ما اگر لازم باشد جزایر را با توسل به‌زور اعاده می‌کنیم، زیرا من نمی‌خواهم شاهد به حراج گذاشته‌شدن کشورم باشم.» مذاکرات محرمانه ایران و انگلستان در خلال سال ١٣٥٠، ماه‌ها ادامه داشت تا اینکه در اواخر پاییز این سال دولت ایران پیرو توافق‌های پنهانی انجام‌شده با انگلستان تصمیم گرفت تکلیف نهایی جزایر را تعیین کند. بنابراین، خود را برای بازپس‌گیری جزایر سه‌گانه و اعمال حاکمیتش بر آنها ازطریق کاربرد نیروی نظامی آماده کرد. پیرو مذاکرات محرمانه مذکور و جلب‌نظر مساعد قبلی شیوخ شارجه (در‌مورد جزیره بوموسی) و رأس‌الخیمه (درمورد جزایر تنب ‌بزرگ و تنب‌ کوچک)، چند روز پیش از پیاده‌شدن نیروهای نظامی ایران در جزایر، شیخ شارجه و وزیر امور خارجه ایران عباس‌علی خلعتبری، یادداشت تفاهمی را درمورد جزیره بوموسی تدوین کردند. براساس این موافقت‌نامه، نیروهای ایران در مناطق راهبردی جزیره بوموسی (بخش شمالی) مستقر می‌شدند. ایران نیز موافقت کرد که برای یک دوره نه ساله، هر سال یک‌ونیم میلیون لیره استرلینگ برای عمران و آبادی در شارجه پرداخت کند. به‌هرحال، براساس توافق میان ایران و انگلستان، نیروی دریایی ایران در سحرگاه روز ٩ آذر١٣٥٠ و یک روز قبل از خروج کامل نیروهای انگلیسی از منطقه خلیج‌فارس در جزایر سه‌گانه نیرو پیاده کرد و آنجا را در حاکمیت مجدد خود قرار داد. اما باوجود واقعیت‌های یادشده، اقدام ایران در بازپس‌گیری جزایر متعلق به خودش مورد اعتراض برخی کشورها و شخصیت‌های عرب قرار گرفت و آنان تلاش کردند که ازطریق توسل به اتحادیه عرب و شورای امنیت سازمان ملل، نارضایتی خود را از ایران ابراز دارند. برهمین‌اساس، دو روز پس از اقدام ایران، اتحادیه عرب برای بررسی مسئله “اشغال”! ٣ جزیره به‌دست ایران تشکیل جلسه فوق‌العاده خود را ظرف سه روز آینده، اعلام کرد. این اجلاس در تاریخ ١٤تا١٦ آذر ١٣٥٠، در قاهره برگزار شد و در آن نماینده عراق پیشنهاد کرد که کشورهای عرب روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرده و اعضای اتحادیه تازمانی‌که شارجه موافقت‌نامه خود را با ایران لغو نکند، از پذیرش عضویت امارات متحده عربی در اتحادیه عرب خودداری کنند. همچنین کشورهای عراق، لیبی، یمن‌جنوبی، الجزایر و کویت به‌طوررسمی از ایران به شورای امنیت سازمان ملل شکایت کردند و نماینده عراق در جلسه ١٠ دسامبر ١٩٧١ شورای امنیت سازمان ملل، ایران را متهم کرد که با تبانی انگلستان و همراهی ایالات متحده به اقدامی دست زده است که منافی منشور ملل متحد است. عراق این اقدام ایران را یک سیاست توسعه‌طلبانه توصیف و اعلام کرد که این حق را به هر شکل ممکن برای برخورد با توسعه‌طلبی منطقه‌ای ایران برای خود محفوظ خواهد داشت. ازآن‌پس، مسئله جزایر سه‌گانه همواره به‌صورت یک چالش مهم در روابط ایران با امارات متحده و همچنین سایر کشورهای عربی منطقه خلیج‌فارس درآمد. درحالی‌که این کشورها همچنان معتقد بودند که ایران این جزایر را اشغال کرده و این مسئله باید ازطریق مراجع و نهادهای بین‌المللی بررسی شود، ایران که جزایر را متعلق به خود می‌دانست از مذاکره دوجانبه با امارات متحده برای رفع سوءتفاهمات دراین‌باره استقبال کرد، اما دولت عراق پس از شروع جنگ و حمله به خاک ایران و درجهت سیاست توسعه‌طلبی ارضی خود و به‌طورکلی به‌منظور جلب حمایت سایر کشورهای عربی، یکی از اهداف خود را از حمله به ایران بازپس‌گیری این جزایر عنوان کرد و هرگونه صلحی را نیز منوط به پذیرش ایران دراین‌زمینه دانست.

________________________________________

• برای اطلاع از بیانیه وزارت امور خارجه و همچنین اطلاعیه ریاست جمهوری به روزشمارهای 25 و 26 فروردین‌ماه، در همین کتاب مراجعه کنید.
  • اصل دوازدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: «دین‌ رسمی‌ ایران‌، اسلام‌ و مذهب‌ جعفری‌ اثنی‌‌عشری‌ است‌ و این‌ اصل‌ الی‌الابد غیرقابل‌تغییر است.‌ مذاهب‌ دیگر اسلامی‌ اعم‌ از حنفی‌، شافعی‌، مالکی‌، حنبلی‌ و زیدی‌ دارای‌ احترام‌ کامل‌ می‌باشند و پیروان‌ این‌ مذاهب‌ در انجام‌ مراسم‌ مذهبی‌، طبق‌ فقه‌ خودشان‌ آزادند و در تعلیم‌‌وتربیت‌ دینی‌ و احوال‌ شخصیه‌ (ازدواج‌، طلاق‌، ارث‌ و وصیت‌) و دعاوی‌ مربوط به‌ آن‌ در دادگاه‌‌ها رسمیت‌ دارند و در هر منطقه‌‌ای‌ که‌ پیروان‌ هر‌یک‌ از این‌ مذاهب ‌اکثریت‌ داشته‌ باشند، مقررات‌ محلی‌ درحدود اختیارات‌ شوراها برطبق‌ آن‌ مذهب‌ خواهد بود، با حفظ حقوق‌ پیروان‌ سایر مذاهب‌.»
    • . ضمیمه دارد؛ تاریخچه اختلافات ایران و اعراب بر سر جزایر سه‌گانه (تنب کوچک، تنب بزرگ و بوموسی)

صدام حسین رئیس‌جمهور عراق در یک مصاحبه مطبوعاتی بازپس گیری جزایر سه‌گانه را شرط صلح با جمهوری اسلامی ایران دانست

منابع و مآخذ روزشمار 1360/01/28