1365.06.04
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.06.04 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | چهار شهریور |
| تاریخ شمسی | 1365.06.04 |
| تاریخ میلادی | 26 اوت 1986 |
| تاریخ قمری | 20 ذیحجه 1406 |
گزارش - 660
همزمان با آماده شدن نيروهاي خودي براي عمليات بزرگ آتي، گزارش‌ها حاكي از فعاليت‌هاي مختلف مهندسي و شناسايي دشمن است كه در مناطق عملياتي مختلف بخصوص در شرق بصره انجام مي‌گيرد. به گزارش قرارگاه عملياتي جنوب، امروز دشمن در منطقه شرق "عماره" به‌منظور گرفتن اسير و شناسايي يگان‌هاي در خط، نيروهاي گشتي به خطوط پدافندي خودي اعزام كرده‌بود. همچنين در منطقه شرق بصره ضمن افزايش ديدباني‌ها و جابه‌جايي ستون‌هاي خودرويي و زرهي دشمن، تيراندازي و "ثبت تير" توپخانه در اين منطقه بخصوص حوالي "شلمچه" و "زيد" نيز تشديد يافته‌است. همين گزارش حاكي‌است: دشمن در ساعات مختلف، با هلي‌كوپتر از سرتاسر خط پدافندي‌اش به شناسايي مكرر منطقه پرداخته و عكس‌برداري هوايي و بمباران مواضع خودي را نيز انجام داده‌است. فعاليت‌هاي مهندسي دشمن در آب‌گرفتگي "بوبيان" با ايجاد و توسعه "پد" در دو طرف پاسگاه بوبيان و ترميم جاده‌هاي قديمي ادامه دارد، زيرا استقرار دشمن روي پدها سبب خنثي كردن فعاليت نيروهاي خودي در مواضع و خطوط فعلي خواهد شد.[۱]
گزارش - 661
با نزديك شدن زمان عمليات نيروهاي خودي روي اسكله العميه، نيروهاي غواص گردان امام‌رضا(ع) و جمعي ديگر از نيروهاي لشكر14 امام‌حسين(ع) در پايان آموزش‌هاي خود (در 1/6/1365) و پس از انجام دادن مانور در جزيره خارك، امروز راهي عقبه منطقه عملياتي شدند و در آن‌جا به همراه نيروهاي غواص گردان حضرت يونس(ع) ـ كه روز گذشته به اين محل آمده بودند ـ از جزئيات عمليات آينده آگاه شدند.[۲]
گزارش - 662
در ساعت 16:10 هواپيماهاي نيروي‌هوايي ارتش جمهوري‌اسلامي ايران سكوي البكر را بمباران كردند كه براثر انفجار شديد، ارتباط مخابراتي اسكله موقتاً با پايگاه دريايي "ام‌القصر" قطع شد.[۳] اين انفجار ـ كه براثر اصابت بمب‌هاي هواپيماهاي خودي به انبار مهمات دشمن در اسكله البكر رخ داده بود ـ موج شديدي ايجاد كرد كه با برخورد آن به انبار مهمات يك ناوچه عراقي كه كنار اسكله پهلو گرفته بود، مهمات منفجر شد و بر اثر آن، ناوچه منهدم و غرق شد. دشمن براي تخليه پرسنل مستقر در اسكله به‌ويژه يكي از فرماندهان مجروح به‌نام "سرهنگ محمدعلي محمد"، در ساعت 17:06 هلي‌كوپتري به منطقه اعزام كرد كه به سبب شدت انفجارات و آتش‌سوزي، موفق به فرود در اسكله نشد و مجدداً در ساعت 18 اين هلي‌كوپتر به منطقه اعزام شد.[۴]
گزارش - 663
در حملات هوايي امروز دشمن به تأسيسات اقتصادي اهواز و آغاجاري، يك تن به شهادت رسيد و 25 تن از كارگران مجروح شدند و خساراتي نيز به اين مراكز وارد آمد. به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، چند هواپيماي عراقي مقارن ساعت 11 صبح امروز تأسيسات نفتي "مارون" (در مسير اهواز ـ آغاجاري) و تلمبه‌خانه نفت آغاجاري را بمباران كردند كه بر اثر آن يك تن شهيد شد و 5 تن مجروح شدند.[۵] از سوي ديگر، در همين ساعت چند هواپيماي عراقي تأسيسات نفت در "كريت كمپ" واقع در حومه اهواز را با راكت مورد حمله قرار دادند. در اين حمله، واحد تغذيه پتروشيمي (تقويت فشارگاز) در ضلع جنوبي "يونيت2" اهواز و انبار قطعات شركت پتروشيمي ايران ـ ژاپن مورد اصابت قرارگرفت[۶] در اين حملات، 20 تن از كارگران اين واحدها مجروح شدند. يادآوري مي‌شود كه اين مراكز را در تاريخ‌هاي 28/3/1365 و 31/5/1365 نيز هواپيماهاي عراقي بمباران كرده بودند.[۷] همچنين دو جنگنده عراقي صبح امروز به حريم شهرستان نورآباد از استان لرستان تجاوز كردند[۸] كه پس از شليك سلاح‌هاي ضدهوايي، بدون رساندن گزندي، گريختند.[۹] در اطلاعيه نظامي شماره 2338 ارتش عراق، حمله به: يك هدف دريايي بزرگ در نزديكي سواحل ايران، تلمبه‌خانه نفت اهواز و مارون (در حومه آغاجاري)، مواضع و استحكامات رزمندگان اسلام در جبهه‌هاي مختلف، ذكر شده‌است.[۱۰] اما خبرگزاري جمهوري‌اسلامي به‌نقل از منابع مختلف در خارك و بوشهر گزارش داد كه طي ديروز و امروز هيچ كشتي‌اي در آب‌هاي خليج‌فارس هدف قرار نگرفته‌است.[۱۱]
گزارش - 664
طبق اطلاعيه ستاد مشترك ارتش، نيروي‌دريايي ارتش جمهوري‌اسلامي ايران امروز نيز در مأموريت گشت‌زني دريايي و كنترل محدود تنگه هرمز، 10 كشتي تجاري و نفت‌كش خارجي را در منطقه تنگه هرمز مورد شناسايي قرار داد و چون محموله‌اي براي عراق نداشتند، به آنان اجازه پيمودن ادامه مسير داده شد.[۱۲]
گزارش - 665
وزير اطلاعات جمهوري‌اسلامي ايران (حجت‌الاسلام ري‌شهري) در يك مصاحبه مطبوعاتي ضمن تشريح اقدامات تروريستي، بمب‌گذاري و جاسوسي گروه‌هاي مختلفي كه عمدتاً مورد حمايت عراق هستند، گفت: «طي سال جاري بيش از 50 تيم ترور و 30 مورد بمب‌گذاري و 57 جاسوس خارجي كشف و دست‌گير شده‌اند.» وي راه‌حل اصلي براي جلوگيري از اين اقدامات را حل قاطعانه مسئله جنگ دانست. آقاي ري‌شهري در اين مصاحبه ضمن تشريح فعاليت‌هاي وزارت اطلاعات، گفت: «از شهريور ماه سال گذشته تا به حال، 30 مورد بمب‌گذاري قبل از انفجار شناسايي و عاملان آن دست‌گير و مجموعاً 50 تيم ترور طي اين مدت (از شهريور سال گذشته تا به حال) دست‌گير يا معدوم شده‌اند كه طي اين عمليات، 86 نفر از عوامل ترور دست‌گير و يا معدوم گرديده‌اند. اين 50 تيم، در سال گذشته 22 ترور در سطح كشور انجام دادند كه تمامي افراد ترور شده از مردم عادي بودند.» وي افزود: «اين مسئله مشخص كنندة ضعف ضدانقلاب و عوامل بيگانه‌است، چون با به‌كار گرفتن 50 تيم، موجب 22 ترور آن هم از مردم عادي شده‌اند.» وزير اطلاعات در توضيح فعاليت‌هاي ديگر اين وزارت‌خانه در خصوص خنثي‌سازي فعاليت‌هاي جاسوسي گفت: «مورد ديگر ضربه‌اي است كه به حزب "داشناك" (يك گروه شبه نظامي (ارمني) وارد شده‌است. اين حزب ضمن هماهنگي و همكاري دقيق با حزب "فالانژ" لبنان، اخيراً نيز با عراق در ارتباط بوده‌است.» حجت‌الاسلام ري‌شهري علاج مسائلي همچون بمب‌گذاري‌ها، ترورها و جاسوسي‌ها را در حل مسئله جنگ دانست و افزود: «سرنوشت اين گروهك‌هاي مزدور با سرنوشت صدام گره خورده و همگي يك سرنوشت دارند. همان‌طوري كه امام امت فرمودند، صدام بايد سيلي دوم را بخورد تا مسئله جنگ حل شود.» وي افزود: «99 درصد امكانات بمب‌گذاري و جاسوسي از جانب عراق وارد مي‌شود. البته از بعضي از كشورهاي همسايه هم به ندرت وارد مي‌شود. اطلاعات ما نشان مي‌دهد بسياري از سيستم‌هاي اطلاعاتي كشورهاي مختلف به‌ويژه امريكا با عراق همكاري دارند. درطي سال گذشته 57 جاسوس دست‌گير شده‌اند كه اكثر عراقي، امريكايي، انگليسي و از برخي كشورهاي ديگر هستند.» وزير اطلاعات دربارة "جان پاتيس" جاسوس امريكايي كه چندي قبل دست‌گير شد، توضيح داد كه اين جاسوس اعتراف كرده‌است كه اطلاعات درخواستي سازمان "سيا" را به وسيله شخصي به نام "گيوي استين" در اختيار سازمان جاسوسي امريكا قرار داده‌است. وي همچنين اعتراف كرده كه در خصوص پروژه شركت "كاسموس" در اسدآباد همدان فعاليت داشته و با گذرنامه ايتاليايي وارد ايران شده‌است. وزير اطلاعات قسمتي از اطلاعاتي را كه "جان پاتيس" در اختيار سازمان سيا قرار داده‌است، چنين اعلام كرد: «كيفيت ارتباطات مخابراتي در مناطق نفتي، شركت‌هاي مجري پروژه‌هاي شركت مخابرات، ميزان اهميت پروژه اسدآباد براي شركت مخابرات، مشكلات توليد نفت براي جمهوري‌اسلامي، نوع زندگي خارجيان در ايران، مشكلات احتمالي جهت مسافرت به ايران با گذرنامه ايتاليايي و چگونگي اخذ ويزاي ايران.» وزير اطلاعات افزود: «يكي دو ساعت پس از آن‌كه جان پاتيس مركز اسدآباد را ترك كرد، اين مركز توسط عراق بمباران شد و طبق اعترافات وي اطلاعات دقيق آن‌جا را در اختيار مأمور سيا گذاشته كه اطلاعات مزبور براي عراق گزارش شده‌است.»[۱۳]
گزارش - 666
يك نشريه داخلي سپاه به نقل از منابع اطلاعاتي داخل عراق، نوشته‌است: «دولت عراق به علت مشكلات اقتصادي ناشي از كمبود شديد ارز، تصميم گرفته‌است پرداخت كمك‌هاي ارزي خود به سازمان مجاهدين را ـ كه ماهيانه شش ميليون دلار بوده ـ از اين پس در داخل عراق به صورت دينار عراقي پرداخت كند. مسئولان عراقي در توجيه اين اقدام گفته‌اند كه مجاهدين منتقل شده به عراق احتياج به ارز خارجي نداشته و مخارج ساختمان دانشجويان هوادار مجاهدين نيز كه تحت پوشش اين سازمان مي‌باشند، از طريق بهره سپرده‌هاي مسعود رجوي در بانك‌هاي سوئيس تأمين خواهد شد.»[۱۴] اين در حالي است كه سازمان مجاهدين مي‌كوشد با تحرك بيش‌تر براي عراق، موقعيت خويش را نزد رژيم صدام استحكام بخشد. در همين چارچوب، اخيراً يكي از مسئولان سازمان مجاهدين (مهدي ابريشم‌چي) در جمع عده‌اي از عناصر اين سازمان در شهر كركوك عراق طي سخناني گفته‌است: «ما در آينده قصد داريم در داخل و خارج به نظام جمهوري‌اسلامي ايران ضربات اساسي و كاري وارد كنيم.»[۱۵] يادآوري مي‌شود كه اين سازمان، در محدودة تحرك خويش نيز با مشكلات ناشي از نفوذ جمهوري‌اسلامي مواجه است؛ از جمله به گزارش امروز يك نشريه داخلي سپاه، پيش‌مرگان اتحاديه ميهني كردستان (طالباني‌ها)، تعدادي از منافقين را درشهر اشغال شده "نوسود" (در منطقه اورامانات) خلع سلاح كرده‌اند و به‌رغم درخواست آنان، سلاح‌ها را پس نداده‌اند. طبق اين گزارش، بر اثر درگيري بين آنها، شش تن از افراد سازمان منافقين به هلاكت رسيدند و پنج تن نيز مجروح شدند.[۱۶]
گزارش - 667
امروز در يك درگيري بين نيروهاي خودي و هفت تن از چريك‌هاي فدايي خلق در منطقه "دياناي" عراق، پنج تن از ضدانقلابيون كشته شدند، يك تن اسير و يك تن ديگر از آنان متواري شد و يك تن از نيروهاي خودي نيز به شهادت رسيد.[۱۷]
گزارش - 668
هزاران رزمنده داوطلب از شهرهاي سبزوار، درگز، تربت‌جام، زاهدان، كرمان، اصفهان، اسلام‌شهر، كامياران، قزوين، خرم‌آباد، سرابله، بيجار، الشتر، گيلان‌غرب، سنندج، آباده، بندرلنگه، ارسنجان‌فارس، برازجان، چالوس، لوشان، تبريز، كرج و بوئين‌زهرا عازم جبهه‌ها شدند.[۱۸]همچنين دهمين كاروان كربلا از استان خراسان به استعداد سه لشكر از نيروهاي رزمي تخصصي رهسپار ميدان‌هاي نبرد شده‌اند.[۱۹] كاروان "الغدير" نيز از استان يزد متشكل از نيروهاي آموزش‌ديدة داوطلب و اعزام مجدد از شهرهاي اردكان، ميبُد، زارچ و هرات، مروست، مهريز، بافق و بخش‌هاي تابع، پس از اجتماع در محل سپاه‌پاسداران استان، در ميان بدرقه پرشور مردم يزد راهي مناطق جنگي شدند. همچنين گروهان "فاتحان كربلا" متشكل از رزم‌آوران داوطلب رزمنده از معاودان عراقي مقيم استان يزد، راهي تيپ9 بدر گرديدند.[۲۰] كاروان‌كمك‌هاي اهدايي مردم"مهرشهر" به ارزش پنج‌ميليون ريال نيز روانه جبهه‌هاشد.[۲۱] شهر بندري فاو امروز مورد بازديد سفيران و كارداران جمهوري‌اسلامي ايران در كشورهاي آفريقايي و خاورميانه قرارگرفت.[۲۲]
گزارش - 669
ميرحسين موسوي نخست‌وزير در مراسم گشايش دوازدهمين نمايشگاه بين‌المللي تهران، درباره وضعيت دشمن گفت: «امروز دشمن در آستانه فروپاشيدن است.» وي تأكيد كرد: «اين نمايشگاه به هنگامي برپا مي‌شود كه درگير جنگي مي‌باشيم كه براي فروپاشيدن انقلاب ما فراهم شده، اما به‌رغم فشارهاي بسياري كه بر ما وارد شد، امروز در بهترين شرايط هستيم. رژيم عراق شرايط جنگ را بر ما تحميل كرد و ما نيز ضمن تثبيت صلح پايدار، ريشه تجاوز را خواهيم خشكاند. ما در جست‌وجوي صلحي پايدار در منطقه هستيم و ترديدي نيست كه بهاي آن نيز ساده نخواهدبود.» وي در اين مراسم همچنين تمايل ايران را براي گسترش روابط اقتصادي با جهان، با تأكيد بر عدم وابستگي انقلاب، اعلام كرد.[۲۳]
گزارش - 670
براي مقابله با آثار رواني اخبار مربوط به حمله بزرگ آتي ايران، در عراق تدابير فراواني انديشيده و اجرا شده‌است؛ از جمله: مقامات عراقي مي‌كوشند در مصاحبه‌هاي خود، فضاي رواني مناسبي براي مردم عراق ايجاد كنند. "لطيف نظيف جاسم" وزير فرهنگ و اطلاعات عراق در گفت‌وگو با مجله "الاسبوع العربي" چاپ پاريس، گفت: «ايران قبلاً به‌طور پوشيده از اهداف خود سخن مي‌گفت ولي در حال حاضر به‌طور آشكار و با تأكيد بيش‌تر از نيت خود مبني بر اشغال عراق، سخن مي‌گويد.» وي افزود: «عمق نيروهاي مسلح عراق در حال حاضر از خطوط مقدم جبهه تا آخرين نقطه در خاك عراق است و اين در حالي است كه صدها هزار نظامي به انتظار شركت در جبهه‌هاي جنگ به‌سر مي‌برند. ديدگاه عراق درخصوص جنگ در حال حاضر بسيج و مقابله‌اي غيرعادي [بي‌نتيجه] از سوي رژيم ايران و بسيجي كلي براي تمامي توانايي عراق است.» وي همچنين گفت: «كشورهاي خليج[فارس] احساس خطر مي‌كنند، چون به منطقه خطر نزديك هستند و ايران نيز نيت خود را در مورد اين منطقه شبانه‌روز اظهار مي‌دارد، لذا موضع آنان، موضع خوبي است و هيچ كوتاهي از آنان در اين ميان وجود ندارد.»[۲۴] سپهبد ستاد "سلطان" فرمانده سپاه چهارم عراق نيز در گفت‌وگويي با روزنامه "القادسيه" (ارگان وزارت دفاع عراق) گفت: «نيروهاي مسلح عراق قادرند فاجعه‌اي بزرگ براي نيروهاي متجاوز ايران به‌وجود آورند تا ديگر ياراي ايستادگي نداشته باشند. شش سال جنگ عليه نيروهاي ايراني كارآموزي زياد و توانايي‌هاي عالي رزمي براي تمامي افراد ارتش عراق به‌وجود آورده كه قادراست با هرگونه كوشش ايران، مقابله و آنها را به نابودي بكشاند.»[۲۵] صدام‌حسين به سه تن از اتباع عراق كه خويشاوندان خود را به دليل امتناع از جنگيدن با ايران، به قتل رسانده‌اند، تبريك گفت. روزنامه "الشرق الاوسط" چاپ لندن به نقل از يك روزنامه عراقي گزارش داد: «"فياض خليفه" بعد از اين كه موفق نشد پسرش خالد و برادرش فهد را براي پيوستن مجدد به واحدهايي كه از آنان گريخته بودند راضي كند، آنها را به قتل رساند. دو حادثه مشابه نيز هفته گذشته در استان "انبار" روي داد كه مردي پسر خود را به دليل ترك خدمت نظام وظيفه، به قتل رساند. مرد ديگر نيز به همين دليل برادرزاده خود را كُشت. مع‌هذا صدام‌حسين اين خبر را كه هيچ يك از اين سه تن به دليل جناياتي كه انجام داده‌اند محاكمه نخواهند شد، تكذيب كرد.» اين روزنامه افزوده‌است: «گمان مي‌رود هدف عراق از انتشار اين اخبار اين است كه مخالفين جنگ با ايران را مرعوب و آرام كند. ناراضيان عراقي مي‌گويند اين تبليغات ممكن است پوششي براي جنايات صدام و عوامل بعث باشد.»[۲۶] يك نشريه داخلي سپاه نيز درباره روشي كه دانش‌آموزان عراقي براي نرفتن به جبهه به كار مي‌برند و ترفند معلمان براي خنثي‌سازي اين روش، نوشته‌است: «مطابق اطلاعات موثق، اخيراً دانش‌اموزان عمداً درس نمي‌خوانند تا مردود شده و ديرتر از دبيرستان فارغ‌التحصيل شوند. حتي بعضي از خانواده‌هاي مردودها ابراز خوشحالي مي‌كنند و ترجيح مي‌دهند كه فرزندانشان قبول نشوند. در مقابل اين حركت، برخي از معلمان وابسته به حزب بعث، نمره زيادي به دانش‌آموزان مي‌دهند تا آنها قبول شده و وارد ارتش شوند.»[۲۷]
گزارش - 671
در حالي كه نيروهاي ايران و عراق براي نبردي سرنوشت‌ساز آماده مي‌شوند، برخي تحليل‌گران معتقدند كه وضعيت اقتصادي دو كشور نقش عمده‌اي در سرنوشت جنگ خواهد داشت. در اين خصوص نشريه انگليسي "جينز ديفنس" كه به بررسي مسائل نظامي مي‌پردازد، در آخرين شماره خود در مقاله‌اي در مورد اثرهاي وضعيت اقتصادي ايران و عراق بر جنگ، نوشته‌است: «حتي اگر نرخ‌هاي بالاتري براي قيمت نفت به‌دست‌آيد، باز هم نشانه‌هايي در دست است كه جنگ خليج‌فارس به احتمال زياد به دليل يك بن‌بست اقتصادي پايان مي‌يابد تا بر اثر يك پيش‌رفت قاطع نظامي از سوي يكي از دوطرف .» اين نشريه سپس افزوده‌است: «به احتمال قوي فشارهاي وحشتناك اقتصادي ناشي از اين جنگ، يك مصالحة سياسي براي خاتمه جنگ و يا به سقوط اقتصادي كامل يكي از دو طرف منجر خواهد گرديد.» اين نشريه با تأكيد براحتمال اول، نوشته‌است : «ضعف اقتصادي احتمالاً مصالحه را در پي خواهد داشت و تحقق يك راه‌حل نظامي براي اين درگيري امري غيرقابل دست‌يابي است.»[۲۸] روزنامه آلماني "فرانكفورترالگمانيه" نيز در يكي از شماره‌هاي اخير خود نوشت: «رهبري عراق استراتژي نويني را طراحي كرده‌است كه براساس آن، اقتصاد ايران بايد آن‌چنان آسيب ببيند كه توان ادامه جنگ را نداشته باشد و در اين باره خصوصاً صادرات نفتي ايران بايد محدود شود.» در اين روزنامه همچنين آمده‌است: در همين زمينه "ريچارد مورفي" مديركل خاورميانه‌اي وزارت امورخارجه امريكا در سخناني در كميتة فرعي روابط خارجي سناي اين كشور گفت: چنانچه بنيه ايران تضعيف شود، آن‌گاه احتمال ميانجي‌گري ميان دو كشور متخاصم وجود خواهد داشت.[۲۹] به گزارش مجله امريكايي "يو.اس. نيوز"، مقامات كاخ سفيد اين‌گونه سخنان را كه ايران در آستانه در هم كوبيدن عراق و ايجاد خطر براي چاه‌هاي نفتي عربستان است، بي‌اهميت خوانده‌اند و آنرا تهديدي غيرعملي دانسته‌اند. مجله يادشده كه اين خبر را به نقل از مشاوران عالي‌رتبة ريگان نقل كرده، افزوده‌است: «ايران قبلاً نيز سروصداهاي زيادي مبني‌بر در هم كوبيدن دشمنان قديمش به‌راه انداخته‌بود، اما هيچ وقت تهديد خود را عملي نساخته‌است.»[۳۰]
گزارش - 672
به گزارش مطبوعات كويت، سفير بغداد در كويت امروز در ديدار با وزير خارجه اين كشور، وي را از استقرار نيروهاي نظامي ايران در مرزهاي عراق و آمادگي كشورش براي مقابله با حمله احتمالي نيروهاي ايران، آگاه ساخت. سفير رژيم عراق همچنين مسائل اجلاس آتي غيرمتعهدها در حراره را با وزير خارجه كويت مورد بررسي قرار داد.[۳۱]
گزارش - 673
به گزارش خبرگزاري فرانسه، "پتروفسكي" معاون وزير امورخارجه شوروي در سفر امروز خود به بغداد پيام شفاهي ميخاييل گورباچف را به صدام‌حسين ابلاغ كرده است. در اين ملاقات، صدام مسائل مربوط به تقويت همكاري دو جانبه، اوضاع خاورميانه و ادامه جنگ عراق و ايران را مورد بررسي قرار داده و خواسته‌است كه مسكو از پيشنهاد صلح صدام حمايت كند.[۳۲]
گزارش - 674
روزنامه نيمه رسمي "الاهرام" چاپ مصر، ضمن اخطار غيرمستقيم به تهران در خصوص ادامه تهديد عليه امنيت كشورهاي خليج‌فارس، نوشته‌است: «قاهره ممكن است فعالانه در جنگ خليج دخالت كند. جسارت رهبران تهران به حدي رسيده‌است كه مقاصد تجاوزكارانه آنها آشكارا اعلام مي‌شود ... رهبران ايران بايد بدانند كه حمايت مصر از امنيت و استقلال كشورهاي عربي خليج‌فارس جنبه تاكتيكي ندارد، بلكه از خصوصيات بارز استراتژي آن كشور است ... ايران بايد محاسبه خود را مورد تجديدنظر قرار دهد، زيرا با تهديد امنيت كشورهاي حوزه خليج‌فارس مسئول عواقب آن نيز خواهد بود و از تنبيه در امان نخواهد ماند.» خبرگزاري آلمان‌غربي كه اين خبر را به نقل از الاهرام مخابره كرده، افزوده‌است: «مصر يكي از تأمين‌كنندگان عمده اسلحه عراق است و مكرر گفته‌است كه از امنيت خود در منطقه دفاع خواهد كرد، اما هرگز به اين روشني امكان مداخله فعالانه خود در جنگ شش ساله خليج‌فارس را عنوان نكرده بود.»[۳۳]
گزارش - 675
عراق ضمن انتقاد از ديدار وزيران خارجه سه كشور ليبي، سوريه و ايران كه ديروز در دمشق پايان يافت، اين كشورها را به همكاري تجاوزكارانه عليه خود متهم كرد و از آن به‌عنوان اقدامي جهت مخالفت با تصويب قطع‌نامه براي پايان دادن جنگ در اجلاس آتي كنفرانس نهضت عدم‌تعهد در زيمبابوه، ياد كرده‌است. راديو بغداد در اين زمينه گفت كه هرگونه تجاوز عليه عراق، با شكست مواجه خواهد شد.[۳۴]
گزارش - 676
امروز اجلاس مقدماتي جنبش عدم‌تعهد با شركت كارشناسان وزارت خارجه كشورهاي عضو، جهت بررسي و تهيه دستور كار اجلاس سران ـ كه از دهم تا شانزدهم شهريور ماه جاري در حراره پايتخت زيمبابوه برگزار خواهد شد ـ گشايش يافت. نماينده جمهوري‌اسلامي ايران در سخناني خواستار آن شد تا اين دو اصل: الف ـ "عدم توسل به زور، تهديد و تجاوز در روابط بين‌المللي." ب ـ "رعايت حق كشورها در حفظ ميراث فرهنگ ملي خود." به پيش‌نويس قطع‌نامه سران افزوده شود.[۳۵] راديو "بي.بي.سي" در اين‌باره گفت: «تصور مي‌رود در اجلاس سران غيرمتعهدها تلاش‌هايي در زمينه گفت‌وگو براي پايان يافتن جنگ خليج‌فارس از طريق ترتيب دادن گفت‌وگوهاي غيرمستقيم بين دو طرف صورت گيرد. در اجلاس قبلي، نماينده ايران به‌عنوان اعتراض جلسه را ترك كرد ولي نمايندگان كشورهاي غيرمتعهد اميدوارند اين كار در اجلاس جاري تكرار نشود.»[۳۶] راديو مسكو نيز در تفسيري در اين زمينه، گفت: «امروز در مبارزه جنبش عدم‌تعهد سهم ايران مي‌توانست بيش‌تر باشد به شرطي كه جنگ اين كشور و عراق كه شش سال از آن مي‌گذرد، وجود نمي‌داشت.»[۳۷]
"رابرت موگابه" نخست‌وزير زيمبابوه كه در اجلاس آتي رياست ادواري جنبش عدم‌تعهد را به‌عهده خواهد داشت، امروز درباره اجلاس آينده سران جنبش عدم‌تعهد گفت: «اين اجلاس در واقع اجلاس جنوب آفريقا خواهد بود و شركت كنندگان در اين اجلاس مسائل مهم بين‌المللي نظير اشغال افغانستان توسط نيروهاي شوروي، جنگ عراق و ايران، كامبوج، صحراي غربي، تجاوز امريكا به ليبي و روابط تجاري جهان سوم با جهان صنعتي را مورد بحث و بررسي قرار خواهند داد.»[۳۸]
گزارش - 677
اجلاس وزيران خارجه و نفت كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس امروز در عربستان سعودي آغاز به‌كار كرد. هدف اين اجلاس بررسي آخرين وضعيت جنگ ايران و عراق و تحولات آينده بازار نفت مي‌باشد. در اين گردهم‌آيي اوضاع جهاني نفت، تحولات آينده بازار نفت و همچنين تلاش براي دست‌يابي به يك استراتژي مشترك درازمدت نفتي مورد بحث و گفت‌وگو قرار خواهدگرفت. به نوشته روزنامه‌هاي عربستان، دستور جلسه وزيران خارجه و نفت كشورهاي ملي حوزه خليج‌فارس، شامل تحولات اوضاع در منطقه، تلاش‌هاي اين كشورها براي پايان دادن به جنگ، مي‌باشد. روزنامه "عكاظ" در اين زمينه از قول دبيرخانة "شوراي همكاري خليج‌فارس" نوشت: «بحث درباره جنگ ايران و عراق و آثار آن بر كشورهاي منطقه و امنيت خليج‌فارس، در اولويت خواهد بود.» اين روزنامه به نقل از منابع مطلع در خليج‌فارس، نوشته است : «شوراي همكاري در مورد تلاش جهت متوقف كردن جنگ ميان ايران و عراق، خوشبين است.»[۳۹] "الرياض" ديگر روزنامه عربستان، در اين خصوص نوشته‌است: «مهم‌ترين مسئله‌اي كه اين اجلاس با آن روبه‌روست، تحولات جديد در جنگ ايران و عراق است كه هر روز ابعاد گسترده‌تري به خود مي‌گيرد.»[۴۰] روزنامه انگليسي‌زبان "گُلف نيوز" چاپ امارات نيز هدف از اين اجلاس را بررسي تهديداتي دانست كه براثر جنگ نفتكشها ميان ايران و عراق، متوجه كشتي‌راني مي‌شود.[۴۱] راديو اسرائيل در اين باره گفت: «آگاهان معتقدند كه عراق در جنگ نفتكشها و بمباران‌هاي هوايي، برتري هوايي لازم را دارد و به‌خطر افتادن صدور نفت براي همه نفت فروشان به يك‌سان زيان‌آور خواهد بود. بنابراين بعيد نيست كه كنكاش وزيران كشورهاي عضو شوراي همكاري همزمان با وساطت سوريه و قول و قرارهاي ديگر، بتواند در فروكش كردن شعله‌هاي برخاسته از خليج‌فارس هرچند به‌طور موقت، تأثير داشته باشد.»[۴۲]
گزارش - 678
همزمان با انتشار خبر روزنامه امريكايي "واشنگتن‌پست" مبني‌بر ارسال تسليحات فراواني از چين به ايران، يك سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا امروز گفت: «چين بايد به سياست اعلام شده خويش در مورد بي‌طرفي در جنگ شش ساله خليج‌فارس كه صدها هزار تن تلفات داشته و موجب اختلال در كشتي‌راني در خليج‌فارس شده‌است، احترام بگذارد.» وي افزود: «مؤثرترين راه براي مجبور كردن ايران به قبول ميانجي‌گري و يا مذاكرات، عدم ارسال سلاح به آن كشور است.» وي در مورد تماس با دولت چين در خصوص ارسال سلاح به ايران ادامه داد: «چيني‌ها از نظرهاي ما كاملاً آگاهند.»[۴۳] به ادعاي روزنامه "واشنگتن‌پست"، دولت چين طي شش‌ماه گذشته با تحويل موشك و سايرتجهيزات سنگين نظامي به ايران (به ارزش حداقل 300 ميليون دلار)، بزرگ‌ترين عرضه‌كننده اسلحه به كشور ما بوده‌است. اين روزنامه به نقل از مقامات دولتي امريكا ـ كه نامشان را فاش نكرده‌است ـ نوشت: «احتمالاً چندين محموله نظامي ديگر از چين عازم ايران است كه اين موضوع عنصر جديدي به جنگ شش ساله ميان ايران و عراق مي‌افزايد و دولت ريگان از آن بيم دارد كه اين امر بتواند توازن نظامي ميان ايران و عراق را بر هم زند.» طبق اين گزارش، سلاح‌هاي ارسالي شامل موشك ضدكشتي، موشك‌هاي زمين به هوا و ديگر سلاح‌ها مي‌باشد. در ادامه گزارش آمده‌است كه با اين حال، مقامات چيني به‌طور غيررسمي به يك مقام امريكايي، گفته‌اند فروش اين سلاح‌ها به‌منظور كمك به چريك‌هاي ضدشوروي در افغانستان بود. اما دولت ريگان اين استدلال را نپذيرفته‌است. اين روزنامه به نقل از يك مقام وزارت خارجه امريكا افزود: «به‌نظر مي‌رسد چين با فروش جت‌هاي جنگي "جي ـ 6" ايران كه مشابه ميگ 21 شوروي و اف ـ 5 امريكايي است موافقت كرده باشد.»[۴۴]
گزارش - 679
در ادامة اقدامات پنهاني كه ايران براي تأمين اسلحه و امريكا براي برقراري مجدد رابطة سياسي و آزادي گروگان‌ها، بدان مبادرت مي‌كنند، امروز ملاقاتي بين يك گروه جديد ايراني با دو تن از مسئولان امريكايي شركت كننده در اين ماجرا، در بروكسل انجام شد. در گزارش تاور از طرف‌هاي امريكايي به‌نام اسكورد و حكيم نام‌برده شده‌است و گروه جديد ايراني را كانال دوم و نام مسئول گروه را خويشاوند ذكر كرده‌اند. سكورد از اين ملاقات گزارشي به اين شرح به سرهنگ دوم نورث ارائه داد: در مجموع 8 ساعت با گروه ايراني مذاكره شد. جلسات با توجه به جنگ ايران و عراق، بررسي كامل نظرهاي ايران دربارة امريكا و ساير سياست‌هاي غربي، اقدامات شوروي، فعاليت‌هاي مقامات دولت ايران، موضوعات گروگان‌ها، اقدامات در لاهه و تجهيزات نبردهاي ايران و كمبود كالا پرداخت... ... آنها به شدت به اقلام دفاع هوايي، لوازم يدكي زرهي، تاوها، لولة تفنگ، لوازم يدكي هلي‌كوپتر و اطلاعات تاكتيكي نياز دارند. به ايراني‌ها گفتم اگر بتوانيم موضوع گروگان‌ها را سريعاً روشن كنيم، همه چيز قابل بحث است. او (خويشاوند) خيلي چيزها دربارة مأموريت مك‌فارلين به تهران مي‌دانست.[۴۵]
گزارش - 680
آقاي "نظران" سرپرست اداره امور اسيران عراقي در ايران ضمن تشريح وضعيت اسيران عراقي در ايران و آزادي 650 اسير عراقي به‌طور يك‌جانبه (از ابتداي جنگ تاكنون) از سوي ايران، در خصوص آغاز به‌كار مجدد صليب‌سرخ جهاني در ايران توضيحاتي داد. وي گفت: «اسامي 100 اسير و معلول عراقي كه قرار است آزاد شوند همزمان با برگزاري هفته جنگ به صليب‌سرخ اعلام خواهد شد. از هزاران اسير عراقي كه تقاضاي پناهندگي به ايران نموده‌اند 165 نفر موفق به كسب پناهندگي شده‌اند». نظران گفت: «يكي از شرايط قبول پناهندگي اسيران عراقي اين است كه زمان تسليم شدن آنها مقارن با انجام عملياتي توسط رزمندگان اسلام در جبهه‌ها نباشد.» وي اضافه كرد: «از ابتداي جنگ تحميلي 650 اسير عراقي با اقدامات خيرخواهانه جمهوري‌اسلامي آزاد شده‌اند اما رژيم عراق براي جلوگيري از افشاي حقايق و كارشكني در امر آزادسازي اسراي معلول، ضمن اعزام چند اسير آزاده شده عراقي به كشورهاي اروپايي و امريكايي شروع به تبليغاتي دروغ مبني‌بر رفتار ايرانيان با اسرا كرده كه رسانه‌هاي استكباري نيز اين ادعاها را تشديد مي‌كنند.» وي با اشاره به از سرگيري فعاليت صليب‌سرخ در ايران گفت: «اين سازمان در خصوص عدم تكرار جريانات قبلي در ايران تعهدات لازم را سپرده‌است.»[۴۶] راديو بي.بي.سي در اين زمينه گفت: «مقامات ايران اظهار داشته‌اند كه صليب‌سرخ جهاني مي‌تواند كار خود را در اين كشور از سربگيرد.» اين منبع افزود: «اعضاي صليب سرخ جهاني دو سال قبل به اتهام جاسوسي، از ايران اخراج شدند.» يك مقام مسئول ايراني كه سرپرستي اسيران جنگي را به‌عهده دارد، گفت: «صليب‌سرخ اطمينان داده‌است اشتباهاتي كه دو سال قبل منجر به اخراج آنان از ايران شد، تكرار نخواهد كرد.»[۴۷]
گزارش - 681
به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از آنكارا، وزارت خارجه تركيه ضمن واكنش در مورد بيانات امام‌خميني در روز عيد غدير در زمينه روش ضداسلامي آتاتورك، امروز با انتشار اطلاعيه‌اي اعلام كرد: «جمهوري تركيه به درخواست صميمانه مردم اين كشور عزم راسخ خود را براي پيش‌روي در راه آتاتورك اعلام نموده و به اين عمل خود افتخار مي‌كند.» راديو آنكارا در اين زمينه با اشاره به اين كه تركيه در امور داخلي كشورهاي ديگر دخالت نمي‌كند، گفت: «هر كشوري در انتخاب نظام سياسي دل‌خواه خود آزاد است و تركيه تاكنون ضمن خودداري از مداخله در امور داخلي ساير كشورها، توقع اتخاذ روش مشابه از كشورهاي جهان و به‌خصوص كشورهاي همسايه را حق طبيعي خود مي‌داند.»[۴۸]
از سوي ديگر، "وحيدخلف اوغلو" وزير خارجه تركيه سفر خود به ايران را بدون ذكر دليل مشخص، به تأخير انداخت. خبرگزاري كويت اين اقدام را به دليل اعتراض اخير ايران به دخالت‌هاي تركيه در شمال عراق عنوان كرد.[۴۹] برخي منابع ديگر همچون خبرگزاري آلمان اين اقدام را واكنش تركيه عليه سخنان اخير امام‌خميني در ارتباط با آتاتورك عنوان كرده‌اند.[۵۰]
شايان ذكر است كه امام‌خميني در روز عيدغديرخم(2/6/1365) در سخنان خود در مورد ولايت، ضمن رد اطاعت بدون ملاك و اصول از هر شخص بي‌صلاحيت به‌عنوان ولي‌امر مسلمين، از آتاتورك و رضاخان، به‌عنوان نمونه‌هاي اين تبعيت غلط نام بردند و آنرا خلاف عقل و شرع خواندند.[۵۱]
گزارش - 682
اخيراً "نهضت آزادي" بيانيه‌هايي در پاسخ به اظهارات نمايندة مردم ميانه در مجلس شوراي اسلامي كه دربارة اين گروه (نهضت آزادي) بيان كرده بود، انتشار داده‌است. يك نشريه داخلي سپاه ضمن انتشار خبر فوق، به انتخاب بخش‌هايي از بيانيه يادشده و نيز توضيحاتي درباره آن پرداخته‌است كه عيناً نقل مي‌شود: «در اين بيانيه پنج صفحه‌اي ضمن توهين و كذب دانستن سخنان نام‌برده(نماينده ميانه)، مبني‌بر غيراسلامي خواندن تفكرات و مواضع نهضت، مجدداً مواضع ضدجنگ نهضت تشريح و مورد تأكيد قرار گرفته‌است. در قسمتي از اين جزوه دربارة عدم مشروعيت ادامه جنگ و عدم قطعيت تقليد و اطاعت از رهبري در اين باره، آمده‌است: "آيا مي‌توان با چنين قطعيت از فقيهي كه از راه اصول و ادله ظني به حكم شرعي ادامه جنگ تا پيروزي رسيده‌است، تقليد كرد؟" اين بيانيه در ادامه بدون آن‌كه حتي از يك مرجع تقليد نام ببرد، افزوده‌است: آيا آقاي سليمي (نماينده محترم ميانه) نمي‌دانند كه بسياري از مراجع مسلم تقليد با ادامه جنگ در شرايط كنوني موافق نيستند و تبليغات يك‌جانبه و انحصاري حاكميت اعم از راديو و تلويزيون، روزنامه‌ها و نمازجمعه به هيچ‌وجه نمي‌توانند منعكس كننده نظر اكثريت مردم تلقي شود" و "در شرايط كنوني به نظر ما اكثريت مردم خواهان پايان عادلانه و شرافت‌مندانه جنگ هستند." راديو آزاد(وابسته به سازمان سيا) در خصوص بيانيه مزبور خبري به اين شرح پخش كرده‌است: «نهضت آزادي به رهبري "بازرگان" كه در استقرار رژيم جمهوري اسلامي نقش اساسي را به عهده داشت(!) با صدور بيانيه‌اي در تهران، جنگ ايران و عراق را حرام اعلام كرده. در بيانيه نهضت آزادي آمده‌است: "ريختن غيرلازم خون دو ملت براي هدف‌هاي واهي، دقيقاً سرپيچي از دستورها و فرمان‌هاي الهي است." اين گروه در بيانيه خود تأكيد كرده‌است كه اطاعت بي‌چون و چرا از يك فرد خاص، كمك كردن به برقراري حكومت استبدادي مطلق است. نهضت آزادي يادآور شده كه بسياري از مراجع تقليد با ادامه جنگ مخالف‌اند."[۵۲]
گزارش - 683
«سهم ماليات در كل درآمدهاي دولت در سال 1364 به 39 درصدافزايش پيدا كرد و انتظار مي‌رود اين سهم در سال 1365 به بالاي 50 درصد برسد.» آقاي "ماجدي" قائم‌مقام وزارت اموراقتصادي و دارايي كه به‌مناسبت بزرگداشت هفته دولت به استان سمنان سفر كرده‌است، ضمن اعلام اين خبر، افزود: «اخذ ماليات، بهترين جانشين درآمد دولت به‌جاي نفت خواهد بود.» وي در ارتباط با افزايش صادرات كالاهاي غير نفتي گفت: «صادرات غيرنفتي در سه ماهه اول سال جاري نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر ارزش حدود 81 درصد رشد داشته‌است.»[۵۳]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/06/04
- ↑ سند شماره 015292 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش نوبه‌اي و اطلاعاتي شماره 1496"، قرارگاه عملياتي جنوب، 2/6/1365 تا 4/6/1365، ص1.
- ↑ سند شماره 657 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات لشكر14 امام‌حسين(ع) در اسكله العميه" گزارش راوي لشكر14 امام‌حسين(ع) در عمليات كربلاي3، راوي: شهيد سيد محمد اسحاقي، آذر 1365، ص‌ص 37 و 38.
- ↑ سند شماره 015270 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "بولتن روزانه اطلاعات جنگ" شماره 13، واحد اطلاعات سپاه، 1/6/1365، ص 6.
- ↑ سند شماره 015345 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: 7/6/1365.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه" نشريه شماره 160، 5/6/1365، ص 3.
- ↑ سند شماره 226116 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي داخلي سپاه، 12/6/1365، ص 54.
- ↑ واحد سياسي دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، "گزارش"، نشريه شماره 34، 21/6/1365، ص26، 4/6/1365.
- ↑ سند شماره 084076 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه استان فارس (دفتر نمايندگي حضرت امام)، "خنثي شدن بمباران هوايي نورآباد ممسني توسط پدافند هوايي"، 10/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 5، ص 3.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه" 5/6/1365، ص1، به نقل از راديو بغداد.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 161، 6/6/1365، ص3.
- ↑ روزنامه كيهان، 6/6/1365، ص3، به نقل از اطلاعيه ستاد مشترك ارتش.
- ↑ روزنامه كيهان، 5/6/1365، ص3.
- ↑ سند شماره 226115 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي داخلي سپاه، 4/6/1365، ص35.
- ↑ ـ مأخذ شماره 14، ص 34.
- ↑ مأخذ شماره 6، ص‌ص 23 و 24.
- ↑ مأخذ شماره 14، ص‌ص 18 و 19.
- ↑ مأخذ شماره 13، ص18.
- ↑ مأخذ شماره 13، ص1، مشهد، خبرنگار روزنامه.
- ↑ مأخذ شماره 13، ص1 يزد، خبرنگار روزنامه.
- ↑ روزنامه كيهان، 4/6/1365، ص 2، كرج، خبرنگار روزنامه.
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 6/6/1365، ص 2.
- ↑ مأخذ شماره 21، ص2.
- ↑ مأخذ شماره5، ص‌ص 11 و 12، پاريس، خبرگزاري عراق، 4/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 11، ص‌ص 4 و 5، بغداد، خبرگزاري عراق، 4/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره 5، ص9، روزنامه "الشرق‌الاوسط"، به نقل از روزنامه‌هاي عراقي.
- ↑ مأخذ شماره14، ص30.
- ↑ مأخذ شماره14، ص51، به نقل از نشريه انگليسي جينز ديفنس
- ↑ مأخذ شماره14، ص52، به نقل از روزنامه آلماني "فرانكفورتر الگمانيه".
- ↑ مأخذ شماره5، ص4، به نقل از مجله "يو.اس. نيوز".
- ↑ مأخذ شماره5، ص23، كويت ـ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 4/6/1365.
- ↑ روزنامه رسالت، 5/6/1365، ص1، خبرگزاري فرانسه به نقل از خبرگزاري عراق.
- ↑ مأخذ شماره5، ص‌ص 20 و 21، قاهره ـ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 4/6/1365، خبرگزاري آلمان‌غربي، به نقل از "الاهرام"، چاپ قاهره.
- ↑ مأخذ شماره5، ص 29، به نقل از راديو دولتي لندن.
- ↑ مأخذ شماره13، ص 1، حراره، خبرگزاري‌ها.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 5/6/1365، ص 2، به نقل از راديو بي.بي.سي، 4/6/1365.
- ↑ پيشين، ص 2، به نقل از راديو مسكو، 4/6/1365.
- ↑ روزنامه كيهان، 4/6/1365، ص20، حراره، خبرگزاري‌ها.
- ↑ پيشين، ص 20، به نقل از روزنامه "عكاظ".
- ↑ مأخذ شماره5، ص 10، مدينه منوره، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 4/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره5، ص 13، به نقل از روزنامه انگليسي‌زبان "گلف نيوز" چاپ امارات.
- ↑ مأخذ شماره5، ص20، به نقل از راديو اسرائيل، 5/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره11، ص 22، به نقل از راديو امريكا، 5/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره5، ص‌ص 37 و 38، خبرگزاري يونايتدپرس، 4/6/1365، به نقل از روزنامه "واشنگتن‌پست".
- ↑ سند شماره 200228 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي خارجي، ص‌ص 503 تا 505.
- ↑ مأخذ شماره38، ص 3.
- ↑ مأخذ شماره5، ص 24، به نقل از راديو بي.بي.سي (بخش انگليسي).
- ↑ مأخذ شماره11، ص 21، آنكارا، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 5/6/1365.
- ↑ مأخذ شماره5، ص 33، پاريس، خبرگزاري كويت، 4/6/1365، به نقل از روزنامه فيگارو، چاپ پاريس.
- ↑ مأخذ شماره5، ص 32، آنكارا، خبرگزاري آلمان، 4/6/1365.
- ↑ سازمان مدارك فرهنگي انقلاب‌اسلامي، صحيفه نور، جلد20 (تهران: سازمان انتشارات وزارت ارشاد، 1369)، ص 33.
- ↑ مأخذ شماره14، ص‌ص 41 و 42.
- ↑ روزنامه رسالت، 4/6/1365، ص 11، سمنان، واحد مركزي خبر.