1365.11.07

روزشمار جنگ سال 1365 1365.10.07
نام‌های دیگر	هفت دی
تاریخ شمسی	1365.10.07
تاریخ میلادی	28 دسامبر 1986
تاریخ قمری	25 ربیع الثانی 1407

1359.10.07

1360.10.07

1361.10.07

1362.10.07

1363.10.07

1364.10.07

1366.10.07

گزارش - 1

1. با واگذاری دو مأموریت “آمادهسازی منطقه هورالعظیم برای عملیات” و نیز “مشارکت در عملیات منطقه شلمچه” به قرارگاه قدس، تعدادی از فرماندهان این قرارگاه که در این خصوص ابهام داشتند، با فرماندهان ارشد سپاه به گفتوگو نشستند. در ادامه جلسات فرماندهان سپاه پاسداران که از روز گذشته در قرارگاه خاتمالانبیا (در محور اهواز - خرمشهر) آغاز شده است، در نخستین دقایق بامداد امروز جلسهای دیگر برگزار شد که در آن محسن رضایی (فرمانده کل سپاه)، علی شمخانی و رحیم صفوی (فرمانده و جانشین نیروی زمینی سپاه)، عزیز جعفری و غلامحسین بشردوست (فرمانده و جانشین قرارگاه قدس)، احمد کاظمی (فرمانده لشکر۸ نجف)، حسین خرازی (فرمانده لشکر۱۴ امام حسین)، مرتضی قربانی (فرمانده لشکر۲۵ کربلا) و علی زاهدی (فرمانده تیپ مستقل ۴۴ قمر بنیهاشم) حضور داشتند. در ابتدای این جلسه، احمد کاظمی که با اجرای هرگونه عملیاتی در شلمچه و هورالعظیم مخالف بود، گفت: «برادران نظرشان این است که یک عملیات زود و سریع داشته باشیم که بتوانیم با وضعیتی که فعلاً [در پی عملیات کربلای۴] پیش آمده، انشاءالله جبران شود، خداوند راضی بشود. خودمان توی ذهنمان است که یک جایی الآن باید بجنگیم که عقبه مناسبی داشته باشیم. ... عقبهمان نزدیک باشد تا خمپارهمان، مینیکاتیوشامان [به دشمن] برسد. ... پانصد ششصد متر آب باشد، ولی نه بیشتر ... بتوانیم از وسایلمان استفاده کنیم و زود هم به یک جاده برسیم.» مرتضی قربانی در تأیید سخنان کاظمی گفت: «زیاد به قایق و واحد دریایی وابسته نباشیم. بیاییم توی این زمین [مقابل جزیره مینو] بجنگیم که از امکاناتمان [بهخاطر داشتن عقبه مناسب] بتوانیم استفاده کنیم.» احمد کاظمی در ادامه سخنانش گفت: «الان همه [رزمندگان] سؤال میکنند پس چه کار کنیم؟ اصلاً هیچ وقت نبوده است که همه بگویند خب! پس بیاییم یک جایی دیگر بجنگیم. قبلاً تا عملیات تمام میشد، همه میگفتند برویم مرخصی. اما این دفعه هیچکس نمیآید این حرفها را بزند. هر کسی یک پیشنهادی میدهد.» محسن رضایی که با اجرای عملیاتی دیگر در جنوب اروندرود (مقابل جزیره مینو و محور عملیات قرارگاه نوح در عملیات کربلای۴) مخالف بود، گفت: «این منطقه را که شما میگویید، ما قبلاً روی آن بحث کردیم، این، مشکلاتش خیلی زیاد است. پیشنهادی که شما میکنید این است که ما از اینجا [جزیره مینو] بیاییم تو [آن طرف اروند]. اولاً، دشمن از اینجا [منطقه وسیع جنوب اروند] همین طور پاتک میکند. وقتی نیرویتان آمد، باید ماشین بیاید پشت سرش، تانک باید بیاید، لودر و بلدوزر بیاید. حمل مجروح میخواهید بکنید. مهمات میخواهید بیاورید اینجا. ثانیاً ما باید اینجا همین طور سینه به سینه بجنگیم. زمین بزرگی است؛ و از چند طرف زیر فشار دشمن خواهیم بود.» علی شمخانی هم در مخالفت با اجرای عملیات در این منطقه گفت: «عمل توی اینجا یعنی حذف کارون، که اصلاً همه محورهای عملیات [کربلای۴] روی آن بود. ما وسایل سنگینمان را از آن طریق میخواستیم بیاوریم.» در همین حال، رحیم صفوی نیز با اعتقاد به اینکه هم اکنون دشمن در محور اروندرود هوشیار و آماده است، گفت: «نه، دیگر اینجا نمیشود عمل کرد.» با وجود توضیحاتی که ارائه شد، احمد کاظمی همچنان بر مخالفتش با اجرای عملیات در هورالعظیم اصرار میورزید. عزیز جعفری به وی گفت: «شما که این برادرها را جمع کردید و آوردید اینجا [قرارگاه خاتم] گوش نکردید. گفتید همه نظر دارند، اما الآن هیچ کس اینجا نظر ندارد.» سپس حسین خرازی برای پذیرفتن مأموریت در هور اعلام آمادگی کرد و علی زاهدی هم پرسید برای چه زمانی آماده باشیم؟ محسن رضایی پاسخ داد شما در عملیاتی که قرار است یک هفته دیگر در منطقه شلمچه انجام شود، دنبال پشتیبان (ورود به صحنه عملیات پس از شکسته شدن خطوط اول دشمن توسط نیروهای موج اول) هستید. بنابراین، امکانات خود را از این منطقه خارج نکنید و فعلاً بروید هور را هر چه سریعتر برای عملیات جایگزین آماده کنید. در ادامه، مرتضی قربانی پرسید: «برویم هور را چه کار کنیم؟» پاسخ داده شد: «شناسایی و مهندسی و عقبهسازی.» احمد کاظمی که همچنان با اجرای عملیات در هور و شلمچه مخالف بود، گفت: «براساس وظیفه شرعی که داریم، چون شما فرمانده جنگ هستید و میگویید، ما آمادهایم هر جا به ما گفتید برویم؛ ولی نظرمان این است که به دشمن زمان ندهیم. نظرمان این است که زود بجنگیم. نمیخواهیم الآن هم روی نبودن مهمات پافشاری کنیم. قایق هم نیست. با هر چه که داریم میرویم و از این وقت و زمان میخواهیم استفاده کنیم. این حرف آخر ماست. توی هور هم نظرمان نیست بجنگیم ... ما به هور و شلمچه علاقهای نداریم.»

حسین خرازی فرمانده لشکر۱۴ امام حسین مرتضی قربانی فرمانده لشکر۲۵ کربلا محمد درودیان (راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه خاتمالانبیاء) که در این جلسه حضور داشته و آن را روایت کرده است، در یادداشت خود چنین آورده است: «پس از صحبت برادر محسن با فرماندهان (کاظمی، خرازی، زاهدی و قربانی)، آنها مجدداً روحیه گرفته و با امیدواری به دنبال کار رفتند. نظر آنها این بود که بروند از جای پای [قرارگاه] نوح در غرب اروند [در عملیات کربلای۴] عمل کنند. برادر محسن و عزیز جعفری و شمخانی استدلالهایی در ناموفق بودن آن آوردند و در نهایت با عنوان شدن شلمچه و اینکه میتوان از آنجا عبور کرد برای بصره، متقاعد شدند. قرار شد هور را فعال کنند و دنبال پشتیبان [عملیات در] شلمچه باشند. به دنبال این صحبتها پیشنهاد کردند همین الآن (۲ بعد از نیمه شب) برویم هور. به همین منظور شب در [قرارگاه] خاتم۱ [در محور اهواز - خرمشهر] استراحت کردند و صبح ساعت ۱۰:۱۵ راهی هور شدند.»

گزارش - 2

2. پس از ابلاغ مأموریتهای جدید سه قرارگاه عملیاتی کربلا، قدس و نجف، عمده تلاش فرماندهی کل سپاه فعال کردن هر چه سریعتر این قرارگاهها، هماهنگ کردن آنها با واحدهای مهندسی، زرهی، مخابرات، توپخانه و ... نیروی زمینی سپاه و قرارگاه خاتمالانبیا و فراهم کردن نیازهای تدارکاتی آنها مانند قایق، نفربر خشایار، کامیون کمپرسی و ... بود. بر همین اساس، در نشست ساعت ۰۲:۱۵ بامداد امروز فرمانده کل سپاه (محسن رضایی) با فرمانده نیروی هوایی سپاه (موسی رفان) پس از بررسی مشکلات پدافند هوایی سپاه، در خصوص هماهنگی پدافند موشکی نیروی هوایی و پدافند هوایی نیروی زمینی سپاه و نیز رفع نیازهای تدارکاتی نیروی هوایی تصمیمگیری شد و در پایان محسن رضایی بر حضور و فعال شدن هر چه بیشتر این نیرو در منطقه عملیاتی تأکید کرد. فرمانده کل سپاه همچنین در ساعت ۱۴:۴۰ با دو تن از مسئولان معاونت نیروی انسانی سپاه (حسین ظریفمنش و تولایی) و در ساعت ۱۸:۲۰ با مسئول واحد بسیج ستاد مرکزی سپاه (حجتالاسلام رحمانی) و عدهای از مسئولان این واحد به بررسی مشکلات موجود در جذب نیروهای مردمی پرداخت. محسن رضایی به مسئولان بسیج گفت: «شما باید کاری کنید هر لشکر احساس کند ده هزار عضو در عقبه جبهه دارد که در صورت فراخوانی بتواند آنها را به راحتی جذب کند. ... به گونهای عمل کنید تا همیشه پادگانها مملو از نیروهای حزباللهی برای آموزش باشد.» فرمانده کل سپاه سپس در تماسهای جداگانه تلفنی با محسن رفیقدوست (وزیر سپاه پاسداران و معاون لجستیک فرمانده سپاه) و اکبر غمخوار (از مسئولان معاونت لجستیک سپاه) پیگیر تجهیزات و اقلام مورد نیاز شد. وی در تماس با رفیقدوست گفت: «سلام علیکم حاجی! خشایار و لاور [نوعی قایق] را برسانید. ما الآن نیاز داریم. یک فکری بکنید. بگو یک گزارش بدهند. این علیزاده [از مسئولان لجستیک] کجاست؟ خب بگو ببینم این دو تا [خشایار و لاور] الآن چه طوری است؟، رفته کار کرده رویشان؟ ... ما باید یک چیزی داشته باشیم بدهیم به بچهها ... الآن هیچی آماده نکردهاید.» اکبر غمخوار بعدازظهر امروز به دفتر فرماندهی کل سپاه اطلاع داد نمونهای از نفربر خشایار که روی آن تیربار دوشکا نصب شده آماده شده است که در آمادگاه شهید مسعودیان اهواز است. قرار شد محسن رضایی به آنجا برود و از این نفربر دیدن کند. در همین حال، حدود ساعت ۲۰:۰۰ محسن رضایی به رحیم صفوی (جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه) گفت: «الان حاج محسن رفیقدوست گفت ده دستگاه خشایار [از تهران] بارگیری شده و هر روز هم ده دستگاه میفرستیم. اینها را توزیع کنید.»

گزارش - 3

3. قرارگاه عملیاتی نوح نبی مأموریت یافت تا ضمن تقویت خطوط پدافندی خود در منطقه فاو، طرح مانور عملیات تصرف دو اسکله نفتی البکر و العمیه عراق در شمال خلیج فارس را تهیه و به فرماندهی قرارگاه خاتمالانبیا ارائه کند. در جلسه ساعت ۲۱:۱۵ قرارگاه خاتمالانبیا که به منظور بررسی آخرین وضعیت خطوط پدافندی قرارگاه نوح در منطقه فاو و ابلاغ مأموریت جدید به این قرارگاه برگزار شد، محسن رضایی و تنی چند از فرماندهان عملیاتی و مسئولان ستادی قرارگاه خاتمالانبیاء، نیروی زمینی سپاه و قرارگاه نوح حضور داشتند. در ابتدای جلسه، حسین علایی فرمانده قرارگاه نوح درباره وضعیت ارتش عراق در منطقه فاو گفت: دشمن اقدامات مهندسیاش در این منطقه به پایان رسیده و دژهایی را احداث کرده است که بر خطوط پدافندی و جادههای عقبه ما کاملاً مسلط میباشند. وی همچنین از تلاش دشمن برای شناسایی مواضع پدافندی نیروهای ایران گفت و اضافه کرد: دشمن در دریاچه نمک (غرب فاو) چندین معبر نفوذی را به سمت خطوط پدافندی ما ایجاد کرده و با توجه به اینکه مدتی است از اجرای آتش توپخانه و شلیک گلولههای منور عراقیها خبری نیست، به نظر میرسد آنها همچنان به فعالیتهای شناسایی منطقه مشغول هستند. مضافاً اینکه، فعالیتهای گشتی شناورهای عراقی در خور عبدالله نیز افزایش یافته است. فرمانده قرارگاه نوح سپس در گزارشی از وضعیت خطوط دفاعی این قرارگاه در منطقه فاو از کمبود نیروی احتیاط و نیز از کندی فعالیتهای مهندسی در این منطقه گلایه کرد و گفت: «اگر اینجا مدتی بارندگی نشود، وضع بد نیست؛ اما به محض اینکه بارندگی شود تردد با خودرو تقریباً غیرممکن است.» در ادامه جلسه، طرح عملیات روی سکوهای البکر و العمیه عراق در شمال خلیج فارس به بحث گذاشته شد. حسین علایی با تأکید بر اینکه برای این عملیات باید «نیرویی پر قدرت» در اختیار داشته باشیم، گفت: «برای ناوچههایمان باید نیرو منظور بشود. برای بستن خور [عبدالله] هم باید نیرو منظور بشود. [و نیز] با توجه به اینکه در فصل زمستان هستیم و اکثر اوقات دریا خراب است، شناورهای متناسب نیاز است. چون ما در عملیات قبلی [کربلای۳] دیدیم که اکثر شناورهایمان قبل از اینکه بخواهند با دشمن درگیر بشوند، بر اثر جریان جزر از رده خارج میشدند. ... اقدامات مهندسی هم که حتماً باید انجام بشود؛ یعنی اگر اینجا [دهانه خورعبدالله] اسکله ساخته نشود این عملیات امکانپذیر نیست؛ یعنی اسکله اگر نباشد [شناورها] جایی ندارند که رها بشوند.»* در پایان جلسه، فرمانده کل سپاه که حمله زود هنگام عراق برای بازپسگیری منطقه فاو را محتمل میدانست، با تأکید بر افزایش اقدامات مهندسی و تقویت واحدهای توپخانه و نیروی احتیاط در این منطقه از فرمانده قرارگاه نوح خواست: «شما الآن باید سریع خط دوم [دفاعی] را تشکیل بدهید.» وی سپس درباره طرح عملیات روی سکوهای البکر و العمیه نیز گفت: «مانورتان را آماده کنید، شما یک طرحی تهیه کنید، بیاورید.»

گزارش - 4

4. فرمانده قرارگاه عملیاتی کربلا از اقدامات این قرارگاه در منطقه شلمچه گزارش داد و سپس فرمانده کل سپاه بر آمادهسازی این منطقه برای عملیات تأکید کرد. در جلسه ساعت ۲۲:۳۰ قرارگاه خاتمالانبیا که با حضور محسن رضایی (فرمانده کل سپاه)، علی شمخانی و رحیم صفوی (فرمانده و جانشین نیروی زمینی سپاه)، احمد غلامپور و حسن داناییفر (فرمانده و جانشین قرارگاه کربلا)، سرهنگ عباس بابایی (معاون عملیاتی نیروی هوایی ارتش) و چند تن از مسئولان ستادی این قرارگاه تشکیل شد، احمد غلامپور از اقدامات دو روز گذشته قرارگاه کربلا در حوزه مأموریتش یعنی منطقه شلمچه گزارش داد. وی با اشاره به اینکه با فرماندهان یگانهایش و نیز فرمانده توپخانه و مسئولان جهاد سازندگی مستقر در منطقه به طور جداگانه گفتوگو کرده است، گفت: آنها معتقدند آماده کردن منطقه برای عملیات حداقل به ۲۰ روز زمان نیاز دارد.

از راست: احمد غلامپور، غلامرضا محرابی و قاسم سلیمانی فرمانده کل سپاه نیز با تأکید بر تسریع در فعالیتهای قرارگاه کربلا و اینکه در عملیات بعدی قرار است از نفربرهای آبی - خشکی خشایار در منطقه آبگرفتگی شمال شلمچه استفاده شود، گفت: «داریم تمام خشایارها را [از یگانها و ...] جمع میکنیم تا روی حدود ۱۵۰ تا خشایار [تیربار] دوشکا سوار کنیم. نورافکن هم بزنند. اگر بشود یک یا دو خمپاره ۶۰ هم بگذاریم داخل هر یک از آنها که آتش خیلی قوی و قدرتمندی پشت سر بچههایمان [نیروهای خط شکن] داشته باشیم. ... همه خشایارهای لشکرها را جمع کنید تا یک مانور کنند.» محسن رضایی سپس از فرمانده قرارگاه کربلا خواست در حاشیه شرقی آبگرفتگی بوبیان چندین حوضچه ایجاد کنند تا از آنها به عنوان عقبه شناورها استفاده شود. در ادامه جلسه، پس از اینکه بر تعجیل در احداث یک بیمارستان صحرایی در منطقه شلمچه و نیز احداث ۱۰ تا ۱۵ سکوی تانک تأکید شد، فرمانده قرارگاه کربلا گفت: «به جهاد [سازندگی] نجفآباد گفتیم از همین امشب برای احداث جاده مشغول شوند. قرار است امشب سطحه[های شناور] به آب بیندازند و آزمایش کنند.» در پایان این جلسه، درباره احداث سکوهای سامانه پدافند هوایی موشکی هاک بحث و اعلام شد که ۱۰ سکو در حال ساخت است. سپس، محسن رضایی از سرهنگ بابایی خواست نیروی هوایی ارتش مناطق سیبه، امالرصاص، پنج ضلعی و شرق کانال پرورش ماهی را با بمبهای جدید ساخت وزارت سپاه بمباران کنند. وی همچنین با بیان اینکه دیدبانهای قرارگاه کربلا باید نتیجه این بمبارانها را گزارش دهند، تأکید کرد بمباران این چهار نقطه باید در یک زمان، به یک شیوه و با یک نوع بمب انجام شود تا از حساس شدن دشمن جلوگیری به عمل آید.

علی شمخانی فرمانده نیروی زمینی سپاه احمد غلامپور فرمانده قرارگاه کربلا رحیم صفوی جانشین نیروی زمینی سپاه

گزارش - 5

5. فرمانده قرارگاه (سپاه سوم) قدس که به همراه فرماندهان یگانهای این قرارگاه صبح امروز به منطقه هورالعظیم رفته بود، پس از بازگشت گزارش آخرین وضعیت این منطقه را در جلسه قرارگاه خاتم الانبیا ارائه داد. در ابتدای این جلسه که از ساعت ۲۳:۰۰ و با حضور محسن رضایی (فرمانده کل سپاه)، علی شمخانی و رحیم صفوی (فرمانده و جانشین نیروی زمینی سپاه)، عزیز جعفری و غلامحسین بشردوست (فرمانده و جانشین قرارگاه قدس)، احمد کاظمی (فرمانده لشکر۸ نجف)، حسین خرازی (فرمانده لشکر۱۴ امام حسین)، مرتضی قربانی (فرمانده لشکر۲۵ کربلا)، عبدالمحمد رئوفی (فرمانده لشکر۷ ولیعصر)، غلامرضا جعفری (فرمانده لشکر۱۷ علیبنابیطالب)، علی زاهدی (فرمانده تیپ مستقل۴۴ قمربنیهاشم) و تنی چند از مسئولان ستادی قرارگاه خاتمالانبیا آغاز شد، فرمانده قرارگاه قدس با اشاره به حضور امروز خود و فرماندهان یگانهایش در هورالعظیم گفت: با مسئولان جهاد سازندگی حاضر در این منطقه جلسه گذاشتیم و آنها را توجیه و سازماندهی کردیم تا فعالیتهای مهندسی مورد نیاز را آغاز کنند. قرار شد آنها پسفردا کارشان را شروع کنند؛ اما بجز یک گردان از جهاد خراسان که حدود ۱۲۰ کامیون کمپرسی دارند، سایر جهادها (جهاد سازندگی تهران، اصفهان، همدان و دامغان) که در منطقه حضور دارند، تنها سه، چهار کمپرسی سازمانی دارند. عزیز جعفری در ادامه گزارش خود همچنین گفت: با راهنمایی علی هاشمی (فرمانده قرارگاه نصرت) از آبراههای هور دیدن کردیم و فرماندهان یگانها با آخرین وضعیت منطقه آشنا شدند. طی جلسهای که با آنها گذاشتیم قرار شد یگانهای ما (لشکرهای ۸، ۱۴، ۲۵، ۳۲، ۷ و ۱۷ و تیپ مستقل۴۴) در عملیات آینده یک جای پای محدود را یا در منطقه روطه تا القرنه و یا در شمال الکساره بگیرند که چند روز قابل نگهداری باشد. سپس یگانهای دیگر قرارگاههای عملیاتی بیایند و آن جای پا را گسترش بدهند. در پایان این جلسه مقرر شد یگانهای قرارگاه قدس با تعیین خط حد برای آنها فعالیتهای شناسایی، مهندسی، عقبهسازی و انتقال تجهیزات مورد نیاز خود به منطقه هورالعظیم را شروع کنند. همچنین، به هر یک از یگانها سریعاً ۲۰ کامیون کمپرسی داده شود.

گزارش - 6

6. کمبود سرباز در سپاه پاسداران، لزوم مانور انتقال وسایل سنگین از طریق آب و جلوگیری از ترخیص نیروهای رزمنده، موضوع سه مکاتبه امروز فرماندهان ارشد سپاه پاسداران بود. محسن رضایی فرمانده کل سپاه در نامهای به حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی فرمانده عالی جنگ و فرمانده قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا نوشت: «پیرو گزارش قبلی در خصوص کمبود نیروی مشمول [سرباز] اختصاص داده شده به سپاه و نیاز یگانهای رزمی بخشهای مختلف نیروهای سه گانه سپاه مستدعی است دستور فرمایید نیروهای مشمول در سطوح تحصیلی مختلف بالمناصفه میان سپاه و ارتش تقسیم شود.» علی شمخانی فرمانده نیروی زمینی سپاه نیز در نامهای به فرماندهان قرارگاههای کربلا، قدس و نوح با پیوست نقشه کانالی در منطقه میانی رودخانه کرخه کور در دبحردان (جنوب غربی اهواز) نوشت: «لازم است به کلیه یگانهای تحت امر ابلاغ فرمایید جهت تمرینات لازم، در مورد انتقال وسایل سنگین به وسیله سطحههای پی.ام.پی و [نفربرهای] خشایار، با توجه به خط حد هر سپاه به میزان ۷۰۰ متر در دو طرف کانال پیوست طبق کدبندی مشخص شده اقدام نمایند.» همچنین، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه (سپاه یکم) کربلا در نامهای به فرماندهان یگانهای زیر امر این قرارگاه نوشت: «پیرو ابلاغ شفاهی فرماندهی محترم نیروی زمینی بدین وسیله ابلاغ میگردد از ترخیص نیروها اعم از نیروهای از خط برگشته یا سایر نیروها جداً خودداری نمایید. لازم است نیروهای از خط برگشته را به روشهای مختلف از قبیل تلگراف صلواتی، هدیه و یا برنامههای توجیهی از سوی فرماندهی یگانها و روحانیون محترم به ادامه عملیات ترغیب نمایید. ضمناً کلیه یگانها موظفند نیروهایی را که از پایگاه منتظران جهاد اعزام میشوند به احسن وجه پذیرفته و با رسیدگی به وضعیت آنها دوباره به سازماندهی بپردازند.»

گزارش - 7

7. عناصر گروههای ضدانقلاب به چهار پایگاه تأمینی نیروهای خودی در استانهای کردستان و آذربایجان غربی حمله کردند و سپس متواری شدند. به گزارش شهربانی استان کردستان، در ساعت ۰۳:۰۰ بامداد امروز عناصر یکی از گروههای ضدانقلاب دو موشک آر.پی.جی۷ به سوی پایگاه روستای سالوک علیا از توابع شهرستان بانه شلیک کردند که با آتش متقابل نیروهای این پایگاه، ضدانقلابیون متواری شدند. در این حمله به نیروهای خودی تلفاتی وارد نیامد. همچنین، قرارگاه عملیاتی شمال غرب ژاندارمری گزارش داد که امروز عناصر ضدانقلاب مسلح در سه نوبت به سه پایگاه محور سردشت - مهاباد حمله کردند. در نوبت اول که از ساعت ۱۳:۲۰ آغاز شد ضدانقلابیون با نیروهای پایگاه هندآباد درگیر شدند. این درگیری با اعزام نیروهای کمکی تا ساعت ۱۵:۱۵ به طول انجامید و سرانجام عناصر ضدانقلاب متواری شدند. اشرار ضدانقلاب سپس در ساعت ۲۰:۴۰ با نیروهای پایگاه باریکا درگیر شدند. این درگیری نیز تا ساعت ۲۱:۲۰ بدون وارد آمدن تلفات به نیروهای خودی ادامه داشت. در سومین نوبت پایگاه بناباد بود که در ساعت ۲۲:۰۰ اشرار ضدانقلاب به آن حمله کردند. این حمله هم پس از حدود ۳۰ دقیقه درگیری پایان یافت.

گزارش - 8

8. در دو عملیات بارزانیها در داخل عراق رژیم بعثی از نیروهای دولتی کشته یا اسیر شدند. به گزارش معاونت اطلاعات سپاه پنجم (قرارگاه) رمضان، امروز پیشمرگان حزب دموکرات کردستان عراق (بارزانیها) به محل تجمع نیروهای ارتش بعث در منطقه زاخو حمله کردند که بر اثر آن ۳۰ تن از این نیروها کشته شدند و ۳ خودروی آنان منهدم شد. همچنین شوکت بارزانی نماینده حزب دموکرات کردستان عراق در ایران به قرارگاه تاکتیکی سپاه پنجم رمضان در نقده خبر داد که پیشمرگان این حزب با ایجاد کمین در جاده عمادیه - دیرهلوک ۳ تن از مزدوران محلی رژیم بعث عراق را اسیر کردند.

گزارش - 9

9. حالت پیروزی که دو روز پیش با اعلام ناکامی رزمندگان ایران در عملیات کربلای۴ عراق را در بر گرفت، هنوز به قوت خود باقی است. خبرنگار خبرگزاری تانیوگ (یوگسلاوی) در گزارش امروز خود از بغداد با اعلام اینکه شادی عراقیها از شکست تهاجم اخیر ایران در جبهه جنوبی جنگ همچنان ادامه دارد، اضافه کرد: «تلویزیون عراق چندین بار در روز صحنههایی از اجساد صدها سرباز کشته شده ایرانی در جبهه را نشان میدهد ... طبعاً نیروهای عراقی نیز متحمل تلفاتی شدهاند؛ اما آن طور که در بغداد تصریح شده، به طور غیرقابل مقایسهای کمتر از تلفات دشمن بوده است. مقابله سریع با تازهترین تهاجم ایران به نحو قابل ملاحظهای اعتماد به نفس عراق را افزایش داده است.» رادیو مونت کارلو (فرانسه) نیز در اخبار ساعت ۲۱:۳۰ امروز به نقل از خبرنگار خود که از منطقه عملیاتی کربلای۴ دیدن کرده است، گفت: «نبردها در جنوب عراق پایان یافته است؛ ولی خوشحالی عراقیها از آنچه که به عقیده آنها یک پیروزی در عملیات اخیر به شمار میآید، پایان نیافته است.» روزنامه ال پائیس (اسپانیا) هم در شماره امروز خود با اشاره به جشنهای روز گذشته در بغداد به مناسبت موفقیت عراق در مقابله با تهاجم اخیر ایران نوشت: «هر دو طرف درگیر اکنون در مواضع خود در قبل از عملیات کربلای۴ قرار دارند. تحمل چندین هزار کشته به هر دو کشور نتیجه نهایی این حمله بوده است.»

گزارش - 10

10. با وجود گذشت سه روز از توقف عملیات کربلای۴، واکنش رسانههای خبری خارجی به این عملیات همچنان ادامه دارد. روزنامههای چاپ کویت که به نظر میرسد از ناکامی قوای نظامی ایران در این عملیات خرسند میباشند، در صفحات اول شمارههای امروز خود در دو روز گذشته اخبار این ناکامی را به نقل از بیانیههای ارتش عراق منتشر کردند. روزنامه انگلیسی زبان خلیج تایمز چاپ امارات عربی متحده با ابراز نگرانی از استمرار چنین رخدادهایی در جنگ ایران و عراق خواستار آن شد تا قبل از اینکه مصیبتی بزرگتر بر منطقه نازل شود، این جنگ پایان یابد. روزنامه ال پائیس چاپ اسپانیا عملیات کربلای۴ را تلاش ایران برای دستیابی به موقعیتی برتر در کنفرانس سران کشورهای اسلامی که قرار است ماه آینده در کویت تشکیل شود، دانست. رادیو مونت کارلو (فرانسه) این عملیات را از شدیدترین نبردها در طول جنگ ایران و عراق خواند و اضافه کرد این نبرد پایان یافته و به طور حتم در حرکت جنگ و نتایج آن تأثیر خواهد گذاشت. رادیوهای لندن، فرانسه، امریکا، کلن و اسرائیل نیز تنها به انعکاس اخبار مربوط به اقدام عراق در اعزام خبرنگاران خارجی به منطقه عملیاتی کربلای۴ پرداختند و گفتند این خبرنگاران اجساد صدها تن از ایرانیها را در سواحل شطالعرب مشاهده کردهاند.

گزارش - 11

11. رئیس جمهوری اسلامی ایران در پیامی به رئیس جنبش عدم تعهد گفت توقع داریم جنبش عدم تعهد متوجه مسئولیت خطیر خود در قبال اعمال غیرانسانی رژیم جنگافروز عراق باشد. به گزارش روزنامه اطلاعات در پی حملات اخیر عراق به مناطق غیرنظامی و مسکونی شهرهای ایران، از سوی آیتالله خامنهای رئیس جمهور پیامی خطاب به رابرت گابریل موگابه رئیس جنبش عدم تعهد صادر شد. رئیس جمهور در این پیام با اشاره به حوادث روزهای گذشته بر اثر حملات عراق علیه شهرهای ایران و قربانی شدن کودکان، زنان و مردان در شهرهای اسلامآباد غرب، باختران، دزفول، اندیمشک، هفتتپه، اهواز و بندر امام خمینی و نیز تخریب مساجد، بیمارستانها، خانههای مسکونی و مراکز تفریحی این شهرها در اثر حملات اخیر اعلام کرد این حوادث «ما را موظف کرد تا انتظار جمهوری اسلامی ایران را از سازمانهای بینالمللی و بهویژه نهضت عدم تعهد متذکر شویم. ما توقع داریم جنبش عدم تعهد به دلایل مختلف، بیش از سایرین متوجه مسئولیت خطیر خود در قبال این اعمال غیرانسانی باشد و به طور جدی رژیم متجاوز و شرور عراق را که مسئول این همه مصائب ناشی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است تحت فشار قرار دهد.» آیتالله خامنهای در ادامه پیام افزود: «امیدوارم در دوره مسئولیت جنابعالی نهضت عدم تعهد به مسئولیت خطیر خود به طور مؤثر و ملموس بپردازد.»

گزارش - 12

12. رئیس جمهور بر اهمیت تأثیرپذیری برنامههای کشور از جنگ تأکید کرد و نسبت به مخالفت با فرهنگ جبهه هشدار داد. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی آیتالله خامنهای در سالروز صدور فرمان امام خمینی برای تشکیل نهضت سوادآموزی در دیدار با حجتالاسلام قرائتی نماینده امام در نهضت سوادآموزی و مسئولین این نهضت در سراسر کشور با اظهار اینکه یکی از شعارهای حساس نظامها و انقلابهایی که با چهره مترقی، قدرت را در دست میگیرند رفع بیسوادی است دلیل این امر را ناتوانی انقلابها در صورت عدم رفع این مظلومیت عمیق معنوی ذکر کرد و در این زمینه خواستار یک برنامهریزی گسترده برای آگاه کردن قشرهای مختلف جامعه نسبت به سوادآموزی شد. آیتالله خامنهای با اشاره به خلأ موجود در اذهان برخی در مورد جدا بودن درس، علم و سواد با کار و اشتغال و تحرک گفت: «جامعه باید فرهنگ جدیدی را بر معیارها و ارزشهای خود منطبق کند. قبلاً در جامعه ما فرهنگ به صورت وارداتی و به زور و در حالی که از طرف جناحی که ماهیت واقعی آن روشن نبود، تزریق و تجویز میشد بدون اینکه تشخیص استفادهکنندگان مورد قضاوت قرار گیرد و کسانی فرهنگ الحادی غرب را که بر پایه تصورات غلط بنا شده است به هر نحو که مایل بودند تفسیر و تجویز کردند. بدون اینکه مصلحت و خواست جامعه فرهنگی ما را در نظر بگیرند و در نتیجۀ این اعمال است که انقلاب ما با این عظمت هنوز کاملاً نتوانسته است مشکلات فرهنگی را برطرف کند و هنوز کسانی در جامعه در فقر فرهنگی به سر میبرند و رسوبات فرهنگ رژیم سابق را از اذهان خود نزدودهاند.» رئیس شورای عالی دفاع در ادامه سخنان خود با اشاره به اهمیت تأثیرپذیری برنامههای کشور از جنگ گفت: «ما با کسانی که با فرهنگ جبهه مخالفت میکنند برخورد قاطع خواهیم کرد زیرا ما فقط در جبهه نبرد نمیکنیم بلکه تمامی حرکات ما ناشی از روحیه رزم و دفاع مقدس است حتی فعالیت یک آموزشیار ما در یک روستای دورافتاده کشور.» ایشان تصریح کرد: «دشمن میداند که اگر انقلاب باقی بماند و رشد کند نابودی او محرز است. بنابراین کمر به نابودی انقلاب اسلامی ما بسته است. در همین راستا فشارهای تبلیغاتی برای از میان بردن این روحیه صورت میگیرد. آنها حتی در این زمینه قصد ایجاد نفاق در داخل مردم و مسئولین ما را دارند و خط و خطبازی را عنوان میکنند. آنها میخواهند انقلاب را قبل از ریشهدار شدن از میان بردارند. اما ملت ما خوشبختانه آماده است و حرکت ملت ما به سوی جبههها نشانه این آمادگی برای حفظ انقلاب اسلامی است.»

گزارش - 13

13. دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی در دیدار از تهران خواستار شرکت جمهوری اسلامی ایران در اجلاس سران کنفرانس اسلامی در بالاترین سطح شد. به گزارش روزنامه کیهان به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی شریفالدین پیرزاده دبیر کل سازمان کنفرانس اسلامی بعدازظهر امروز برای مذاکره با مسئولین ایرانی به ویژه در مورد برگزاری اجلاس آتی این کنفرانس در کویت وارد تهران شد و در فرودگاه مهرآباد از سوی علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران مورد استقبال قرار گرفت. پیرزاده در گفتوگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی اظهار داشت احساس میکند به کشور خود آمده است. وی همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا اجلاس آینده سران کنفرانس اسلامی پیشنهاد جدیدی در مورد جنگ خواهد داشت گفت: «در این مورد با مقامات ایرانی بحث و تبادل نظر خواهد کرد.» بر پایه این گزارش وزیر امور خارجه ایران در این دیدار گفت: «به کویت تذکر داده شده که اگر میخواهد میزبان موفقی باشد باید لااقل بیطرف بماند.» ولایتی که در پاسخ به درخواست پیرزاده برای شرکت ایران در این کنفرانس سخن میگفت افزود: «متأسفانه حکومت کویت نسبت به گذشته هیچ تفاوتی نکرده و اگر شما فکر میکنید کویت هنوز این استعداد را دارد که گذشتههای خود را جبران کند و بیطرفی را در پیش گیرد، ما آن را در چگونگی برخوردمان با مسئله میزبانی کویت در نظر خواهیم گرفت.» پیرزاده در این دیدار گفت: «تقاضای من این است که کشور مهم ایران در این کنفرانس شرکت کند و این شرکت در بالاترین سطح باشد. به نظر من این اجلاس، اجلاس بسیار مهمی است.» ولایتی در ادامه ضمن اظهار این مطلب که جنگ به مراحل حساس و تعیینکنندهای رسیده و ما اهداف خود را در این جنگ با قوت به پیش خواهیم برد هشدار داد: «اگر کنفرانس اسلامی موضعی عادلانه در رابطه با جنگ اتخاذ نکند مسلماً فرصت را برای موضعگیری صحیح در آینده به این شکل نخواهد داشت.» وی همچنین گفت: «سازمان کنفرانس اسلامی باید یک سازمان اسلامی باشد نه یک سازمان قومی و نژادی و متعلق به یک گروه خاص.» وزیر امور خارجه همچنین در فرودگاه مهرآباد به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: «با توجه به شخصیت فرهنگی و اجتماعی آقای پیرزاده ما امیدواریم که تعویض مدیریت سازمان کنفرانس اسلامی و تلاشهای جدید ایشان منشأ و مبدأیی برای تحرکات جدید سازمان کنفرانس اسلامی باشد.» در این حال خبرگزاری رویتر به نقل از منابع آگاه در مقر کنفرانس اسلامی در جده گزارش داد: «ایران روز یکشنبه (امروز) به طور اصولی با شرکت در این کنفرانس موافقت کرده است و شریفالدین پیرزاده دبیرکل کنفرانس اسلامی برای مذاکره با مسئولان ایرانی درباره برپایی این کنفرانس به تهران رفته است (اما) به گفته همین منابع ایران تاکنون معلوم نکرده است که در چه سطحی در پنجمین کنفرانس سران کشورهای اسلامی شرکت خواهد کرد.» رویتر همچنین یادآور شد جمهوری اسلامی ایران کنفرانسهای قبلی سران کشورهای اسلامی را که یکی در سال ۱۹۸۱ در عربستان سعودی و دیگری در سال ۱۹۸۴ در مراکش برگزار شد تحریم کرده بود.

گزارش - 14

14. پادشاه عربستان امروز با صدام حسین رئیس جمهور عراق که روز شنبه وارد جده شده بود دیدار و گفتوگو کرد. به گزارش روزنامه اطلاعات، خبرگزاری فرانسه که این خبر را به نقل از خبرگزاری سعودی سپا اعلام نمود محل ملاقات رئیس جمهور عراق و پادشاه عربستان را در شهر الاحساء (شرق عربستان) ذکر کرد. خبرگزاری فرانسه همچنین نوشت: «خبرگزاری سعودی درباره مسائل مورد بحث در این مذاکرات که پس از حمله کربلای۴ نیروهای ایرانی در منطقه سوم و هفتم سپاه عراق صورت گرفته توضیحی نداده است.» این گزارش حاکی است: «صدام روز یکشنبه (امروز) هنگام وارد شدن به الاحساء در فرودگاه از سوی شاه فهد، امیر عبدالله بن عبدالعزیز ولیعهد و پرنس سلطان بن عبدالعزیز وزیر دفاع مورد استقبال قرار گرفت و همین عده هنگام بازگشت نیز صدام را تا فرودگاه بدرقه کردند. خبرگزاری سعودی تصریح کرد که در این دیدار عزت ابراهیم نایب رئیس شورای فرماندهی انقلاب، لطیف جاسم وزیر اطلاعات و فرهنگ و ژنرال حمید شعبان فرمانده نیروهای هوایی و دفاع هوایی عراق صدام را همراهی کردند.» همچنین رادیو بغداد که امروز خبر دیدار رئیس جمهور عراق و همراهان او از عربستان و ملاقات و گفتوگو با فهد پادشاه عربستان و سپس بازگشت وی را به عراق اعلام میکرد افزود صدام پس از پایان دیدار دو روزه خود از عربستان متن تلگرامی را به عنوان فهدبن عبدالعزیز صادر و ضمن آن اظهار کرد: «بد نیست تأکید کنیم که مناسبات بین عراق و عربستان سعودی با مرور زمان برای خدمت به دو ملت برادر و تمام امت عرب و مسلمانان راسختر و نیرومندتر خواهد شد. برادرتان صدام حسین.»

گزارش - 15

15. آیتالله منتظری در دیدار با معارضین عراقی شرکتکننده در کنفرانس همیاری ملت عراق خواستار آن شد که جنگ به صورت یک قیام مسلحانه همگانی علیه حکومت بعثی عراق پیگیری شود. به گزارش روزنامه اطلاعات نمایندگان احزاب و گروههای معارض عراقی شرکتکننده در کنفرانس همیاری ملت عراق امروز با آیتالله منتظری قائممقام رهبری دیدار کردند. در این دیدار وی ضمن اشاره به اینکه حکومت بعثی حاکم بر عراق و بسیاری از رژیمهای دیگر دنیای اسلام، کاملاً در جهت مخالف مصالح اسلام حرکت میکنند و تأکید بر قیام و مبارزه علیه ظلم و فساد این حکومتها گفت: «شما برادران که نخبههای ملت عراق هستید، به هر وسیله ممکن پیام خود را به ارتش و مردم عراق در داخل و خارج برسانید تا آنها احساس وظیفه کنند. الآن حتی به بسیاری از افراد ارتش عراق چنین القاء شده که این جنگ تحمیلی، بین عرب و ایرانی است. شما و مسئولان ایرانی تذکر دهید که جمهوری اسلامی ایران چشمداشتی به یک وجب از خاک عراق ندارد بلکه اسلام برای ما مطرح است.» وی تأکید کرد: «جنگ باید به همت شما عراقیها در هر کجا که هستند به صورت یک قیام مسلحانه همگانی علیه حکومت بعثی عراق پیگیری شود و اصولاً وظیفه علما و روحانیون عراق نیز رهبری این مبارزه همگانی است.» قائممقام رهبری همچنین گفت: «اکنون عده قلیلی از بعثیون بر عراق حکومت میکنند و بیتفاوتی در قبال سرنوشت کشور مسلمان عراق بزرگترین گناه است و همانگونه که برادران شما در ایران، انقلاب اسلامی را به پیروزی رساندند شما نیز با فداکاری و از خودگذشتگی، عشق به شهادت و وحدت کلمه، به هدف الهی خود جامه عمل بپوشانید.» وی افزود: «امروز دیگر مسئلهای به نام تقیه و صبر کردن وجود ندارد و شما وقتی علیه رژیم عراق متحداً قیام کردید، دیگر تبلیغات حسین اردنی و مبارک مبنی بر اینکه این جنگ بین عرب و فارس است خنثی خواهد شد.» آیتالله منتظری سپس یادآور شد: «برادرانی که در این کنفرانس شرکت دارند تنها به این کنفرانس و صحبتها قناعت نکنند بلکه تصمیم جدی بگیرند که کار را دنبال کنند. علما و روشنفکران و کسانی که در عراق منشأ اثر میباشند مردم را به یک قیام عمومی فراخوانند.» وی وحدت همه گروههای مبارز عراق را یک شرط اساسی در سرنگونی رژیم صدام خواند و اظهار داشت: «همه گروههای سیاسی و اقشار مختلف مردم چه شیعه و چه سنی و کرد و عرب باید به دور از هر گونه گروهبندی و حزببازی ید واحده باشند و ملت مسلمان عراق هم در داخل این کشور هیچ عذری مبنی بر عدم مبارزه با رژیم صدام ندارند.»

گزارش - 16

16. در ادامه عزیمت نیروهای داوطلب مردمی به جبهههای جنگ که تحت عنوان گردانهای سپاه محمد(ص) سازماندهی شدهاند دهها گروه رزمی - تخصصی از شهرهای مختلف عازم مناطق نبرد شدند. گزارش جراید کثیرالانتشار داخل در این زمینه حاکی است طی دیروز و امروز هزاران نیروی آموزش دیده در زمینههای رزمی، فنی، مهندسی و پشتیبانی از شهرهای یاسوج، مشهد، اهواز، شاهرود، اردبیل، بوشهر، زنجان، سمنان، اصفهان، یزد، قوچان، بردسکن، ساوه، سوسنگرد، مراغه، آبیک، ماهشهر، دشت آزادگان، مرند و اهر اغلب در میان بدرقه مردم و خانوادههای آنان به مناطق جنگی اعزام گردیدند. بر پایه این گزارش همزمان با عزیمت این نیروها، گروههایی از ژاندارمری، جهاد سازندگی و رزمندگان کرد عراقی نیز رهسپار مناطق نبرد شدند.

گزارش - 17

17. در پی خسارات ناشی از جاری شدن سیل در استانهای جنوبی کشور** و همزمان با کمکرسانیهای مردمی به اهالی آسیبدیده امروز از سوی امام خمینی پیامی خطاب به مردم، ائمه جمعه، روحانیون و مسئولین جمهوری اسلامی ایران صادر شد. در این پیام ضمن تشکر از کمکها و ایثارگریهای برادران و خواهران ایمانی، روحانیون معظم، دولت خدمتگزار و مسئولین متعهد در امر کمکرسانی به هموطنان سیلزده آمده است: «از آنجا که مسئله مهم و مشکل اساسی این عزیزان در وضع کنونی بازسازی خانههای ویران شده و تجدید بنای منازل آنان میباشد، لازم است هر چه زودتر برای انجام این امر مهم اقدام مقتضی و سریع صورت گیرد.» رهبر انقلاب در ادامه پیام خود افزودند: «امیدوارم با هماهنگی کامل میان تمام آنهایی که برای انجام این امر مهم کمر همت بستهاند، از هدر رفتن نیروها جلوگیری شود تا به یاری خدای تعالی هر چه زودتر این وظیفه بزرگ اسلامی و انسانی انجام پذیرد.»

گزارش - 18

18. نخستوزیر امروز لایحه بودجه سال ۱۳۶۶ کل کشور را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد. وی بودجه سال آینده را انقباضی خوانده و در عین حال تأکید کرد در این بودجه مثل سالهای گذشته اولویت به جنگ داده شده است. روزنامه اطلاعات گزارش داد: «میرحسین موسوی صبح امروز لایحه بودجه سال ۱۳۶۶ کل کشور را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد و طی سخنانی به تشریح مسائل عمده کشور از جمله مسائل اقتصادی پرداخت.» بر پایه این گزارش نخستوزیر در آغاز سخنان خود سال ۶۵ را سال فشار اقتصادی بر کشور و سال مقاومت قهرمانانه ملت ایران توصیف کرد و گفت: «امروز بر کسی پنهان نیست که یکی از اهداف توطئۀ شکستن قیمت نفت که با طراحی دقیق کشورهای صنعتی غرب و در رأس آنها امریکای جنایتکار و مباشرت ارتجاع روسیاه منطقه به اجرا درآمد، ایجاد زمینه برای تحمیل صلحی بوده است که در درون توازن وحشتی که ابرقدرتها بر جهان امروز چیره کردهاند، مسئله ایران اسلامی و انقلابی را یکسره نماید، اما مجریان این توطئه خود در چاهی که برای ما حفر کرده بودند، سقوط نمودند و در حالی که دولت جمهوری اسلامی امروز علیرغم تمام مشکلاتی که گریبانگیر اوست در موعد قانونی خود بودجه کل کشور را به مجلس شورای اسلامی تقدیم میکند، این کشورها در عین بهرهبرداری از ذخایر وسیع ارزی و جمعیت کم و نداشتن مشکلات ناشی از جنگ به بودجههای یک دوازدهم و تغییر مبدأ سال مالی و ... دچار شدهاند.» موسوی همچنین گفت: «توطئه کاهش قیمت نفت با آنکه فشار قابلملاحظهای بر اقتصاد کشور و بودجه دولت وارد میآورد، اما نتوانست هیچگونه تغییری در اهداف و خطمشیهای اساسی دولت جمهوری اسلامی ایجاد کند. در واکنش نسبت به نیات شوم این توطئه که متوجه به سازش کشاندن ما در دفاع مقدس بود، دولت امسال بیش از هر سال دیگر وظایف خود را در زمینه جنگ به انجام رسانید و به صورت سرنوشتسازتری تمام توان اجرایی خود را به خدمت جبههها درآورد.» وی افزود: «اینجانب شایسته میبینم که به عنوان حقشناسی از همه بخشها و نیروهای دستاندرکار در دستگاه اجرایی کشور اعلام کنم در شرایطی که ما کمترین درآمد ارزی در طول ۱۲ سال گذشته را داشتهایم، دولت بیشترین ارز و ریال را نسبت به سالهای قبل، برای ادامه مقاومت و دفاع مقدس پرداخت نموده است.» نخستوزیر در ادامه به تشریح فشارها برای به زانو درآوردن جمهوری اسلامی ایران پرداخت و گفت: «از هنگامی که دشمن به زعم خود همه ترمینالهای نفتی ما را نابود کرده، بیش از یکسال میگذرد و امروز جهان میداند که قدرت تولید و صدور نفت ایران در طی این مدت نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش بیشتری پیدا کرده و آسیبناپذیرتر شده است. البته ما دیوانگی استکبار جهانی در خلیج فارس را غیرممکن نمیدانیم ولی در عین حال قدرت مقابله با آن را در خود مییابیم و از آن دیوانگی واهمهای نداریم.» موسوی تأکید کرد: «ما برای دادن پاسخ دندانشکن به هر اقدامی که بتواند به طور تعیینکننده بر صدور نفت ایران اثر بگذارد، آماده هستیم و تاکنون تعهد خود را نسبت به سیاست ضربه در مقابل ضربه نشان دادهایم. ما ضمن آنکه علاقهمندی خود را به امنیت خلیج فارس اعلام کردهایم پنهان نیز نکردهایم که ملاحظه هیچ خطری ما را از ابراز واکنش شدید نسبت به هرگونه توطئه و تحریک باز نخواهد داشت، اگر چه این واکنش امنیت برخی را در خلیج فارس مورد تهدید قرار دهد. امنیت در خلیج فارس یا برای همه است یا برای هیچکس. آنها که هنوز به قدرت ما در اجرای این سیاست یقین نکردهاند باید به شیوه عمل رزمندگان دریایی ما در الامیه (العمیه) بیندیشند. اینجانب افتخار دارم در این مکان مقدس به همه جهانیان اعلام نمایم که امروز ارتش بیست میلیونی قادر است در دریا نیز چون خشکی معجزه ایمان و معجزه غلبه خود بر شمشیر را در معرض داوری قرار دهد.» نخستوزیر با اشاره به اینکه کاهش قیمت نفت و حملات متراکم دشمن به تأسیسات اقتصادی باید در کنار دیگر مشکلات طبیعی ناشی از جنگ مورد ارزیابی قرار گیرد گفت: «آمار و ارقامی چون ۵ برابر شدن حجم پول در آلمان و ۵/۲ برابر شدن قیمتها در انگلستان که در خلال جنگ جهانی اول روی داد و یا کاهش میزان مصرف روزانه کالری در برخی از کشورهای اروپایی تا زیر ۱۰۰۰ کالری و رشد ۲۵۰۰ درصدی هزینههای دولت امریکا که در خلال جنگ جهانی دوم صورت پذیرفت اثرات طبیعی هستند که یک جنگ تمام عیار و درازمدت بر اقتصاد کشورها باقی میگذارد، چه رسد به آنکه این جنگ در کشوری که اتکای شدید به صادرات یک محصول خاص دارد و بهای آن محصول، یکباره تا یک سوم قیمت عادی نزول کرده است رخ داده باشد، یا در آن کشور سیلی با خسارت ۱۲۰ میلیارد ریالی روی بدهد. با توجه به چنین شرایط بدون اغراق باید گفت که سال ۶۵ برای کشور ما هم سال آزمایش و هم سال پیروزیهای بزرگ بوده است.» موسوی ادامه داد: «موفقیتهایی که نظام جمهوری اسلامی در سال ۶۵ به دست آورده است بزرگتر از آن است که در جوف چند رقم بگنجد یا با چند نمودار بیان شود. در سال ۶۵ در جبهههای اقتصادی و سیاسی شاهد فتحالمبینهای بسیار بودهایم. بسیاری از این موفقیتها که با تکیه بر توفیقات خداوندی، بهرهمندی از رهبریهای صدیق صاحب اراده و استفاده از ایمان و عزم ملتی استوار، و پشتکار فرزندان برومند این مردم در گوشهگوشه دستگاههای اجرایی کشور به دست آمده است حتی در شرایط صلح و آرامش نیز قابل مباهات و غرورانگیزند چه رسد به اینکه این پیروزیها در حالی که کشور دشوارترین برهه از تاریخ خود را میگذراند روی دهند.» وی با اشاره به اینکه نظام جمهوری اسلامی بر اساس تحلیلهای واقعبینانه دستگاههای مسئول از کاهش درآمد ارزی تا حدود یک سوم، فعالیت بخشهای مختلف اقتصادی کشور را بر اساس قیمت نفت هر بشکه ۱۰ دلار تنظیم کرد گفت: «سیستم اجرایی کشور با راهنما قرار دادن این اصل که باید وضعیت نوین را به ابزاری در جهت سازندگی تبدیل نمود به مقابله با این توطئه برخاست.» نخستوزیر بودجه سال ۱۳۶۵ را یکی از انقباضیترین بودجههای مصوب کشور توصیف کرد و در این مورد گفت: «در حالی که در صورت هزینه شدن تمام بودجههای مصوب، بخشهای مختلف تنها به حداقل اعتبارات مورد نیاز برای گردش چرخهای خود دست مییافتند، دولت مفتخر است اعلام کند نسبت به سقفی که مجلس شورای اسلامی برای هزینههای سیستم اجرایی تصویب کرده بوده ۶۲۰ میلیارد ریال نیز صرفهجویی کرده است. اگر این صرفهجویی عظیم که علیرغم مشکلات هزینهبر و پیشبینی نشدهای چون سیل و حملات مکرر به تأسیسات اقتصادی صورت گرفت، بدون آسیبهای جدی مانند بیکاری گسترده، رکود شدید فعالیتهای عمرانی، کمبود شدید مایحتاج عمومی و ... انجام پذیرفته است، دلیل این امر را باید در برنامه شرایط نوین اقتصادی کشور جست. افتخار دولت تنها این نیست که در چنین شرایط دشواری کشور را علیرغم این صرفهجویی عظیم اداره کرده است. خدمتگزاران مردم در قوه مجریه مفتخرند که این امر را با حفظ خطمشیهای اساسی خود انجام دادهاند. همانگونه که پیش از این نیز گفته شد امسال دولت علیرغم تمامی مشکلات، بیشترین ارز و ریال را به مصارف جبهههای نبرد اختصاص داده است. در حال حاضر تنها حدود ۱۰۰۰ طرح و پروژه مرتبط با نیازهای نظامی از طریق کمیسیون پشتیبانی و صنعتی و مهندسی جنگ در حال انجام است.» رئیس هیئت دولت آنگاه به برشمردن برخی از این طرحها شامل هزاران کیلومتر راههای احداثی و جادههای ترمیمی و آسفالت گرم بهخاطر نیازهای نظامی، احداث بیمارستانهای بتونی صحرایی، پاسگاهها، پایگاهها، سایتها، پلهای مهم و انواع سنگرها و استحکامات بتونی، اجرای دهها طرح صنعتی جنگی و وسایل مدرن صنعتی در مناطق هور و باتلاقی، انواع وسایل شناور و انواع قطعات بتونی سنگرها و زاغههای ضدبمب و تولید انواع جنگافزار و مهمات پراخت و اضافه کرد: «با اجرای این طرحها، حجم وسیعی از ظرفیت صنعتی کشور به خدمت جنگ گرفته شد. اینک به جز چندهزار اعضای جهاد سازندگی، حدود بیست هزار نفر از وزارتخانههای مختلف در منطقه عملیات به طور مستمر در امور مهندسی جنگ خدمت میکنند. از آثار قابل ذکر اجرای طرحهای مهندسی جنگ، حضور مدیریت دولتی در بخشهای وسیعی از امور مهندسی و صنعتی جنگ است که هم برای جنگ بسیار مفید بوده و هم برای تشکیلات کشور سازنده میباشد.» موسوی همچنین در اشاره به صرفهجویی ارزی و ریالی در اجرای پروژههایی که در خط تولید انبوه قرار گرفته گفت: «به عنوان مثال در حال حاضر جنگافزارهای ساخته شده در ایران تنها ۲۰ درصد هزینه ارزی دارد و در عین حال قیمت تمامشده آن به ریال ۵۰ درصد ارزانتر از مشابه خارجی است. این ارقام در مورد اقلام پدافند ش.م.ه، ۵/۹۲ درصد صرفهجویی ارزی و ۵۰ درصد صرفهجویی ریالی، در مورد اقلام مخابراتی ۸۵ درصد صرفهجویی ارزی و ۵۰ درصد صرفهجویی ریالی، در مورد قایقسازی و دیگر صنایع دریایی بین ۸۵ درصد الی ۹۰ درصد صرفهجویی ارزی و بین ۶۰ درصد تا ۹۰ درصد صرفهجویی ریالی، در مورد مهمات ۷۰ درصد صرفهجویی ارزی و قیمت تمام شده به ریال معادل مشابه خارجی و در مورد اقلام هوایی ۸۰ درصد صرفهجویی ارزی و ۵۰ درصد صرفهجویی ریالی است.» وی در این زمینه افزود: «جمع صرفهجویی ارزی انجام شده بر اساس این پیشرفتها در یک پیشبینی تا اول زمستان سال آینده به یک میلیارد دلار خواهد رسید. دولت جمهوری اسلامی با تجربهای که در طول ۶ سال جنگ از تلاش حکومتهای استعمارگر جهت استفاده از سلاحهای ساخت خود به عنوان ابزاری جهت تأثیرگذاری بر مواضع کشورهای انقلابی به دست آورده است، پس از جنگ نیز با همین جدیت به تولید و تحقیق بهویژه در زمینه ساخت سلاحهای پیچیده ادامه خواهد داد و از هم اکنون مقدمات ارتباط و همکاری تسلیحاتی با کشورهایی که نمیخواهند بهواسطه نیاز به جنگافزارِ دول استعمارگر در موضع انقلابی خود تغییری دهند را تدارک دیده است.» نخستوزیر به تلاش دولت علاوه بر اولویت نیازهای دفاعی در تقویت سایر زمینههای تولیدی پرداخت و ضمن آن به رشد ارزش افزوده ۶/۲ درصدی بخش کشاورزی در تولید گندم، برنج و ارزش محصولات کشاورزی صادراتی، صرف ۲/۵۳۴ میلیارد ریال هزینه جهت انجام طرحهای عمرانی به عنوان موضوعی که به گفته وی بیانگر افزایش عملکرد مدیریت کشور در امر سازندگی بیش از گذشته است، حفظ سطح اشتغال موجود با وجود کاهش قیمت نفت اشاره کرد و آنگاه با توجه به کاهش ارز انواع مسافرتهای خارج از کشور و هزینه پروازهای خارجی، تقلیل ارز مصرفی دانشجویان خارج و بهویژه تقلیل ارز مصرفی بخش خدمات از طریق کاهش واردات و تلاش برای جایگزینی محصولات داخلی گفت: «تدابیر دولت در زمینه کاهش مصارف ارزی کشور طبیعتاً سختیهایی را به دنبال داشته است اما باید توجه داشت که بدون چنین امساکی ما دقیقاً در دامی فرو میغلتیدیم که استکبار جهانی برایمان پهن کرده بود.» وی در این زمینه افزود: «در بحبوحه مشکلات ارزی کشور ما شاهد برخی چراغسبزها برای دریافت وام خارجی بودیم. دشمنان ما تصور کرده بودند جمهوری اسلامی همانند نظامهای ضعیف و متزلزل دیگر است که بر اثر کوچکترین مشکل، سرنوشت اقتصاد خود را بر اثر استقراض خارجی به بیگانگان بسپرد.» موسوی ادامه داد: «ما امروز با سربلندی اعلام میکنیم که در کنار قروض ۶۰ میلیارد دلاری عراق و ۱۰۴ میلیارد دلاری برزیل و ۹۷ میلیارد دلاری مکزیک و یک هزار میلیارد دلاری کشورهای در حال توسعه، هیچگونه بدهی خارجی نداریم.» وی در عین حال به افزایش صادرات غیرنفتی و روند رو به رشد درآمدهای مالیاتی دولت اشاره کرد و در همین مورد گفت: «نمایندگان محترم آگاهند که هر اندازه سهم مالیات در ترکیب درآمدهای دولت افزایش یابد بودجه از نظر درآمدی گامهای بلندتری به سوی عدم وابستگی به نفت برداشته است.» وی با بیان اینکه امسال میتوانیم ادعا کنیم که نسبت به سال گذشته کسانی که درآمد بیشتری دارند مالیات بیشتری میپردازند و اشاره به رشد ۴/۸۸ درصدی مالیات مشاغل و ۵/۳۶ درصدی مالیات املاک و مستغلات گفت: «بازار آشفته ناشی از وضعیت جنگی کشور درآمدهای هنگفتی را عاید عدهای کرده است که با تلاش مسئولین و همیاری مجلس محترم در تصویب قوانین مالیاتی کارساز باید قسمت اعظم این سودهای بادآورده به صورت مالیات به کیسه ملت بازگردانده شود.» رئیس هیئت دولت در ادامه سخنان خود گفت: «جمهوری اسلامی در سال جاری در صحنههای سیاسی نیز پیروزیهایی به دست آورده است که به اندازه موفقیتهای اقتصادی در خور تحسیناند. در سالجاری مشخص شد آنچه لیبرالها از آن به عنوان انزوای جمهوری اسلامی نام میبردند، فیالواقع انزوای کاخ سیاه و مستکبران جهانی است.» وی در همین زمینه به ماجرای سفر مکفارلین به ایران و روند موجود روابط ایران و فرانسه اشاره کرد که در پی اعلام آمادگی این کشور برای بازپردخت دیون خود به جمهوری اسلامی آغاز شد و بر این اساس خاطرنشان کرد: «ایران انقلابی کشور قدرتمندی است که نمیتوان حقوق آن را پایمال کرد و باید در فکر برقراری روابط برابر با آن بود.» وی همچنین گفت: «اینجانب همچنین لازم میدانم تأکید نمایم که ساختار اقتصادی کشور با توجه به حجم خدمات دولت و اهرمهای نیرومندی که قانون اساسی در دست مجریان قرار داده است، در مجموع در جهت منافع طبقات محروم قرار دارد و نظام اجرایی کشور به صورت بالقوه یک ساختار سامانیافته به نفع محرومان است.» وی آنگاه ضمن این تأکید که دولت در سال ۱۳۶۶ چون سال ۱۳۶۵ تمام توان خود را در مسیر کسب پیروزی در صحنه جنگ به کار خواهد گرفت به بیان ویژگیهای لایحه بودجه سال ۱۳۶۶ پرداخت. موسوی در این زمینه ضمن اشاره به نیاز پاسخگویی به خسارات سیل اخیر علاوه بر پاسخگویی به نیازهای هر ساله از کاهش چشمگیر هزینههای دولت در بودجه سال آینده، تکیه بر طرحهای مطالعه شده و زودبازده در طرحهای عمرانی و تغییر ترکیب ساختار درآمدها به نفع درآمدهای غیرنفتی تا میزان ۴/۷۲ درصد به عنوان مهمترین ویژگیهای لایحه بودجه جدید یاد کرد. وی همچنین گفت: «با توجه به نقشی که اطلاع از موقعیت و نیازهای ارزی در تصمیمگیری پیرامون بودجه خواهد داشت دولت لایحه بودجه ارزی سال ۱۳۶۶ را نیز همراه با لایحه بودجه عمومی تقدیم مجلس شورای اسلامی مینماید.» نخستوزیر همچنین صبح امروز در گفتوگوی کوتاهی با اشاره به اینکه لایحه بودجه در شرایط ویژهای تنظیم شده که از شکستن قیمت نفت و مشکلات ارزی و مالی دولت ناشی میشود گفت: «در یک کلمه، لایحه بودجه، یک بودجه انقباضی است که در برنامه نوین اقتصادی کشور پیشبینی شده و سعی گردیده که لحاظ شود.» وی با تأکید بر این نکته که در بودجه سال آینده مثل سالهای گذشته، اولویت به جنگ داده شده گفت: «امیدواریم بتوانیم در این زمینه بایستیم و آنچه را که اراده مردم و خواست حضرت امام است با شرکت و حرکت دولت، برای پیروزی در این جنگی که به ما تحمیل شده است به نتیجه برسانیم.» موسوی افزود: «همچنین اولویتی در زمینه مسائل کشاورزی در رابطه با طرحهای انقلاب در نظر گرفته شد و در عین حال صرفهجوییهای وسیعی نیز در خود بودجه لحاظ شده است.»

گزارش - 19

19. سمینار اقتصاد جنگ در اهواز با تأکید بر دخالت بیشتر دولت در امر اقتصاد جنگ و ضرورت تغییر ساختار تولید و الگوی مصرف مطابق با شرایط جنگی به کار خود پایان داد. روزنامه جمهوری اسلامی در گزارشی از مباحث ارائه شده در سمینار اقتصاد جنگ و قطعنامه پایانی آن نوشت: «در آخرین روز سمینار صاحبنظران در خصوص آثار عوامل سیاسی و نظامی بر توزیع کالا و الگوی تجارت خارجی مطلوب در حالت جنگ، تأثیر حمل و نقل همگانی شهری بر توزیع امکانات، تغییر ساختار صنایع خودروسازی و بافت شهری، مشکلات اقتصادی موجود و راههای مقابله با آن در عرصه جنگ تحمیلی سخنرانی کردند.» بر پایه این گزارش در قطعنامه پایانی سمینار آمده است: «اعتقاد ما بر این است که بر اساس فرموده رهبر کبیر انقلاب اسلامی همچنان جنگ در رأس امور قرار دارد. این امر بدین معنا است که همواره باید به اقتصاد با وضعیت فوقالعاده اندیشید و از عادیسازی وضعیت اقتصادی کشور اجتناب ورزید و به برنامهریزی اصولی در جهت ایجاد اقتصاد جنگی مبادرت نمود. دولت جمهوری اسلامی وظیفه دارد با هدایت کلیه نیروهای درگیر تولید، دخالت بیشتری در امر اقتصاد جنگ کند. ضروری است تغییر ساختار تولید و الگوی مصرف در راستای آرمانهای جامعه اسلامی صورت گیرد و این تغییرات ضمن انطباق با شرایط جنگی کشور از تمام امکانات موجود جامعه استفاده نماید.» قطعنامه پایانی سمینار اقتصاد جنگ همچنین با اشاره به وسعت امکانات موجود در استان خوزستان توجه به امکانات بالقوه و بالفعل کشاورزی این استان را خواستار و یادآور گردید که «رویارویی مستقیم مناطق جنگی خصوصاً استان خوزستان با عوارض ناشی از جنگ تحمیلی مشکلات متعددی را برای این گوشه از سرزمین اسلامی ما ایجاد نموده است.»

گزارش - 20

20. با شدت گرفتن تلاشهای سیاسی درباره جنگ ایران و عراق، وزیر امور خارجه اردن خواستار اتخاذ یک موضع واحد از سوی کشورهای عرب در اجلاس سران کنفرانس اسلامی شد. به گزارش رادیو مسقط طاهر المصری گفت: «حصول پشتیبانی اسلامی برای مسائل عربی مستلزم این است که دولتهای عرب موضع واحدی در قبال رویدادهایی که امت عرب با آنها مواجه است اتخاذ نمایند و افزود کنفرانس اسلامی فرصت مناسبی است برای بحث درباره جنگ عراق و ایران.» وی ابراز امیدواری کرد: «خطرات ناشی از این جنگ درک شود و رهبران کشورهای اسلامی برای متوقف ساختن آن عمل نمایند.» وزیر امور خارجه اردن افزود «هم اکنون تماسهایی به منظور حصول یک موضع مشترک عربی - اسلامی درباره این جنگ جریان دارد و مسئولان عرب برای مطرح ساختن این مسئله در کنفرانس اسلامی کویت در تماس میباشند.» در همین زمینه رادیو دبی گزارش داد: «حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر امروز سفر یکروزهای به اردن خواهد کرد و با ملک حسین [پادشاه اردن] درباره تازهترین تحولات خاورمیانه گفتوگو میکند. به گفته منابع رسمی در قاهره رهبران مصر و اردن همچنین درباره هماهنگ کردن برخی از مواضع خود در کنفرانس آینده اسلامی که ماه آینده در کویت تشکیل خواهد شد مذاکره خواهند کرد.» همچنین به گزارش رادیو ندای اسلام، خالد الجیعان وزیر ارتباطات کویت امروز در یک گفتوگوی مطبوعاتی با اشاره به اینکه جنگ ایران و عراق در رأس مسائل مورد بحث در کنفرانس آینده سران کشورهای اسلامی در کویت خواهد بود افزود: «پیشنهادهای سازنده متعددی به منظور ایجاد راهحلهایی برای پایان دادن به این جنگ در کنفرانس سران اسلامی در کویت مطرح خواهد شد.»

گزارش - 21

21. یک روز پس از پایان کنفرانس همیاری ملت عراق تعدادی از رسانههای خارجی به انتشار گزارش درباره این کنفرانس و تصمیمات آن از جمله در مورد ادامه مبارزه تا سرنگونی رژیم عراق پرداختند. رادیو امریکا در این زمینه گزارش داد: «کنفرانس چهار روزه ناراضیان عراقی در تهران با درخواست سرنگونی صدام حسین پایان یافت. درمیان چهارصد نفری که در کنفرانس شرکت کرده بودند گروههایی از سوریه، لبنان و نیز آوارگان عراقی مقیم ایران حضور داشتند. شرکتکنندگان با تصویب قطعنامههایی بر تمامیت و استقلال عراق دوباره تأکید ورزیدند و آنچه را که نابودی رژیم صهیونیزم در فلسطین نامیدند به عنوان یک ارجحیت مسلمانان اشاره کردند. کنفرانس ضمن تشویق گروهها به افزایش حملههای خود بر تأسیسات اقتصادی عراق به منظور شتاب بخشیدن به پایان کار صدام حسین یادآور شد که سرنگونی رژیم عراق یک هدف اصلی جنگ است. کنفرانس پیشبینی کرد که اگر جنگ با ادامه قدرت بعثیها به پایان برسد یک حمام خون در عراق به وجود خواهد آمد.» همچنین رادیو بیبیسی در تفسیری ضمن اشاره به همزمان شدن تصمیم کنفرانس مبنی بر تشدید عملیات نظامی برای سرنگونی دولت عراق با جشن اعلام شده مقامات عراق بهخاطر آنچه که پیروزی بر نیروهای مهاجم ایران توصیف کردهاند گفت: «چنانچه قصد مقامات ایرانی از حمله اخیر [کربلای ۴] تحتتأثیر قرار دادن ۴۰۰ نماینده عراقی بوده باشد چنین به نظر نمیرسد که در این کار موفق شده باشند.» این رادیو سپس گزارشهای دو طرف در مورد نتایج عملیات نظامی ایران در جبهه جنوبی جنگ را مورد اشاره قرار داد و بار دیگر گفت: «ممکن است حمله ایران به این دلیل صورت گرفته باشد که مقامات ایرانی خواسته باشند موفقیت سیاسی خود در مورد گردهم آوردن گروههای مخالف عراقی در تهران را با موفقیت نظامی توأم کرده باشند. در ماه گذشته ایرانیها موفق شدند دو حزب عمده کرد عراقی را با احزاب شیعه طرفدار ایران در عراق گردهم جمع کنند. در حقیقت اولین بار بود که مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان عراق و رقیب او جلال طالبانی رهبر اتحادیه میهنی کردستان در تهران با یکدیگر ملاقات کرده و ائتلاف جدید خود را برای مبارزه با رژیم فعلی عراق اعلام داشتند.» بیبیسی در همین زمینه افزود: «گردهم آوردن عوامل مذهبی و غیرمذهبی عراقی در تهران موفقیت دیگر برای ایرانیها بود. با توجه به اینکه ایران به کردها، شیعهها و مقامات نظامی و سیاسی سابق عراق اجازه داده بود که همگی در کنفرانس تهران شرکت کنند چنین به نظر میرسد که با این نمایش مایل است توجه را به این موضوع جلب کند که قصد اشغال عراق را ندارد بلکه تعیین آینده عراق را به عهده مردم آن کشور گذاشته شده است. از طرف دیگر احتمال دارد که ایرانیها میخواستند بدینوسیله به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و بهویژه عربستان سعودی تفهیم کنند که ایران حاضر است بپذیرد که یک ائتلاف چند حزبی از مخالفین عراق جانشین حکومت فعلی آن کشور گردد. هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس ایران گرچه نشان داد که به سوی روحانیون عراق متمایل است مع هذا به نمایندگان شرکتکننده در کنفرانس گفت که ما بهخاطر اسلام تا زمانی که آزادی کامل عراق تأمین گردد با شما خواهیم بود البته مشروط بر اینکه تحتتأثیر عوامل خارجی قرار نگیرند. در قطعنامه نهایی کنفرانس سه روزه که دیروز پایان یافت از خودمختاری برای کردها و یا تأسیس یک رژیم جمهوری اسلامی به سبک ایران در عراق سخنی به میان نیامده است گرچه در قطعنامه تأکید شده است که حکومت آینده عراق کلیه حقوق قانونی ملت کرد را در چارچوب وحدت ملی عراق احیا خواهد کرد. هنوز روشن نیست که آیا سایر کشورهای عربی به استثنای سوریه و لیبی این ائتلاف مخالفین عراقی را که از حمایت ایران برخوردار است جدی تلقی خواهند کرد یا نه، ولی در هر حال این کنفرانس به مخالفین عراقی که وجوه افتراق بسیاری دارند فرصتی خواهد داد که اختلاف نظرات خود را ولو اینکه تحت حمایت ایران صورت گرفته باشد از میان بردارند.» رادیوی مذکور در پایان خاطرنشان کرد: «چنانکه ایران موفق میشد جزیره امالرصاص را نیز مانند شبهجزیره فاو در تصرف خود نگاه دارد سبب میشد که کنفرانس مخالفین عراقی در تهران از تحرک بیشتری برخوردار گردد. گرچه جزیره مزبور به خودی خود حائز اهمیت نیست ولی به گفته ناظرین میتوانست سکوی پرتابی برای نیروهای ایرانی باشد که از آن برای حمله نهایی که مدتها است انتظار آن میرود استفاده نمایند.»

گزارش - 22

22. مذاکرات هیئتهای نمایندگی ایران و امریکا در دادگاه لاهه برای رسیدگی به دعاوی حقوقی دو کشور علیه یکدیگر فردا از سر گرفته میشود. رادیو بیبیسی در گزارشی ضمن اعلام این مطلب و اشاره به این نکته که دادگاه داوری ادعاهای ایران و ایالات متحده در لاهه تنها محلی است که در آن مذاکرات رسمی بین مقامات دو کشور در جریان است خاطرنشان کرد: «این مذاکرات به دنبال افشای ارسال سری اسلحه از ایالات متحده به ایران اهمیت تازهای پیدا کرده است.» این گزارش حاکی است: «یک سخنگوی سفارت امریکا در لاهه مذاکرات فردا را ادامه بحثهای فنی توصیف کرد. این سخنگو اضافه کرد که هیئت امریکایی متشکل از نمایندگان بانک مرکزی ایالات متحده و اداره خزانهداری با هیئت ایرانی از اعضای بانک مرکزی ایران مسئله انتقال نزدیک به نیم میلیارد دلار به ایران را مورد بحث قرار خواهند داد. دیوان داوری دعاوی ایران و امریکا ماه اوت گذشته به ایالات متحده دستور داد که مبلغ مورد بحث را که به ایران تعلق داشت و از سال ۱۹۸۱ در بانک مرکزی امریکا مسدود شده بود به ایران بازگرداند. پرداختهای بیش از حد لازم ایران به سندیکایی از بانکهای ایالات متحده در سال ۱۹۸۱ در این کشور مسدود شد تا به حساب ادعاهای ایالات متحده علیه ایران به دنبال بحران گروگانگیری [تسخیر سفارت امریکا در ایران] رسیدگی شود.» رادیوی یادشده در پایان گزارش یادآور شد: «دیوان داوری لاهه هنوز نزدیک به چهار هزار پرونده دعاوی مختلف را پیش رو دارد که همگی به ادعاهای دو طرف از زمان بحران گروگانگیری و قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور مربوط میشود. ادعاهای دو طرف سر به میلیاردها دلار میزند و به دنبال مذاکراتی که در دو سال گذشته ادامه داشته است تاکنون ۸۰۰ ادعا حل و فصل شده است.»

گزارش - 23

23. رادیو مسکو مقارن با سالروز اشغال نظامی افغانستان به ارائه تفاسیر و گفتارهای مختلفی در زمینه روابط ایران و شوروی پرداخت. خبرگزاری جمهوری اسلامی ضمن اعلام این مطلب نوشت: «محور اصلی این تبلیغات انتقاد از دولت ایران یا به گفته گردانندگان تبلیغات مسکو بخشی از نظام جمهوری اسلامی است که به شوروی با نظر یک ابرقدرت مستکبر و جهانخوار نگاه میکنند.» رادیو مسکو با اشاره به اینکه اتحاد شوروی مقدم بر همه انقلاب ایران را به رسمیت شناخت و به امریکا در مورد مداخله در امور داخلی ایران هشدار داد و نیز برای شکستن حلقه محاصره اقتصادی ایران استفاده از راه ترانزیتی شوروی را در اختیار کالاهای ایران گذاشت، در انتقاد از موضع ایران که دولت شوروی را همانند دولتهای امریکا، انگلیس و فرانسه در مورد جنگ بیطرف نمیداند گفت: «موضع شوروی در قبال جنگ ایران و عراق عبارت است از «خاتمه دادن به برادرکشی از راه مذاکره و به منظور جلوگیری از تأمین مقاصد امپریالیسم امریکا که به آتش جنگ روغن میریزد.» رادیو مسکو موضع جمهوری اسلامی ایران در مورد افغانستان را مورد انتقاد قرار داد و با اشاره به ماجرای ارسال سلاحهای امریکایی به ایران مدعی شد عواید فروش این سلاحها صرف تأمین هزینه نیروهای ضدانقلابی در نیکاراگوا، افغانستان و آنگولا میشود. این رادیو سپس گفت: «در تهران از صرف نیرو دریغ نمیشود تا سعی کنند کار را طوری وانمود سازند که به خصوص اتحاد شوروی به گسترش مناسبات دوجانبه علاقهمند میباشد و نه ایران. ما میخواهیم به کسانی که دوست دارند از این مسئله دم بزنند یادآوری کنیم که دولت کشور ما در اولین سالهای حکومت شوروی اعلام کرده است که فقط چنان مناسباتی با ایران را برخود مجاز میداند که برپایه توافق آزادانه و احترام متقابل به ملتها استوار باشد.» رادیوی یادشده در تفسیر دیگری به قلم انور علیاف که این رادیو وی را ایرانشناس و عضو سابق انجمن فرهنگی ایران و شوروی معرفی کرد به روابط تسلیحاتی ایران و امریکا پرداخت و گفت: «جای تعجب نیست که در این شرایط موقعی که رهبری امریکا و اسرائیل رسوا و مفتضح شدهاند، عمال و هواخواهان این کشورها در ایران بر سطح حملات افتراآمیز خود علیه اتحاد شوروی افزودهاند.» این رادیو افزود: «پایان حمایت سیاسی از جمهوری اسلامی (امام) خمینی خصوصاً توسط شوروی سوسیالیستی قهراً به تضعیف مواضع سیاست خارجی جمهوری اسلامی (امام) خمینی منجر خواهد شد.» نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه در گزارشی با توجه به طرح این مواضع در رسانههای شوروی یادآور شد: «شورویها از زمان افشای ماجرای مکفارلین، تبلیغات همهجانبهای را علیه امریکا و جمهوری اسلامی ایران آغاز کردهاند. این تبلیغات که محور آن محکومیت دخالت امریکا در ایران، همسویی ایران با امریکا در موضوع افغانستان و تشدید مواضع ضدشوروی توسط مقامات جمهوری اسلامی ایران میباشد، به عنوان اهرمی بازدارنده به کار گرفته شده است.» این نشریه در این مورد افزود: «احتمالاً شورویها به موازات اهرم تبلیغاتی از دیگر اهرمهای فشار خود علیه ایران استفاده خواهند کرد.»

گزارش - 24

24. در پی ترور یک افسر نیروی دریایی ایران در کراچی*** سفیر پاکستان در تهران امروز به وزارت امور خارجه احضار و به وی گفته شد شواهد اولیه حاکی از دست داشتن رژیم عراق در این حادثه است. نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه ضمن اعلام این مطلب نوشت: ایران خواهان تحقیقات و اقدامات دولت پاکستان در این زمینه است. نشریه مذکور با اشاره به اظهارات همسر ناخدایکم محمد ولیوند مبنی بر تلاش نومیدانه عدهای از افسران ضدانقلاب فراری در انگلستان برای جلب نظر ولیوند به همکاری با آنان افزود: «نظر نمایندگی جمهوری اسلامی در کراچی این است که قتل مشکوک ناخدا ولیوند توسط افسران ایرانی ضدانقلاب و عوامل عراق انجام گرفته است و میتوان عراق را به عنوان تروریست معرفی کرد.» همچنین سفیر جمهوری اسلامی ایران در اسلامآباد با معاون سیاسی وزارت امور خارجه پاکستان ملاقات و رسماً خوستار ارائه اطلاعات رسمی پاکستان به سفارت، معرفی و تعقیب قاتل یا قاتلین و اعلام موضع صریح دولت پاکستان در این زمینه شد. به نوشته نشریه گزارش مستقیم نزدیکی زمان وقوع این حادثه با ماجرای ربوده شدن و انفجار هواپیمای مسافربری عراق در فرودگاه عربستان مانع از انعکاس خبری آن در رسانههای خارجی شد. این نشریه همچنین در اشاره به عدم برخورد مناسب مقامات پاکستان با این حادثه مینویسد: «سه ماه قبل که یکی از کارمندان سرکنسولگری عراق در کراچی به قتل رسیده بود ضیاءالحق شخصاً به سفارت عراق در اسلامآباد مراجعه و دفتر یادبودی که به همین مناسبت ترتیب داده شده بود امضا کرد. ضمناً وزیر مشاور در امور خارجی پاکستان طی مصاحبهای به مناسبت کشته شدن کارمند عراقی تأسف دولت متبوع خود را ابراز نموده بود.»

منابع و مآخذ روزشمار 1365/10/07