1365.11.15

روزشمار جنگ سال 1365 1365.10.15
نام‌های دیگر	پانزده دی
تاریخ شمسی	1365.10.15
تاریخ میلادی	5 ژانویه 1987
تاریخ قمری	4 جمادی‌الاول 1407

1359.10.15

1360.10.15

1361.10.15

1362.10.15

1363.10.15

1364.10.15

1366.10.15

گزارش - 1

1. بر اثر حمله امروز هواپیماهای عراقی به دو تلمبهخانه در استان لرستان، انتقال نفت به دو پالایشگاه کشور متوقف شد. به گزارش معاونت عملیات و اطلاعات نیروی زمینی ارتش، در ساعت ۱۲:۴۵ هواپیماهای عراقی با تجاوز به حریم هوایی استان لرستان دو تلمبهخانه نفت تنگفنی و پلبابا را بمباران کردند که از مجموع بمبهای رها شده فقط یک بمب به اتاق کنترل تلمبهخانه تنگفنی اصابت کرد و خساراتی وارد آورد. خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز در گزارش این خبر با اعلام اینکه بر اثر تخریب اتاق کنترل تلمبهخانه تنگفنی انتقال نفت از جنوب کشور به پالایشگاههای تهران و تبریز متوقف شده است، اضافه کرد که در حمله به تلمبهخانه پلبابا هیچ یک از بمبهای پرتاب شده به سوی آن خساراتی به بار نیاورد. این گزارش حاکی است که حمله قبلی عراق به تلمبهخانه تنگفنی موجب انهدام بخشی از خطوط لوله موجود در این محل شده بود و پس از تعمیرات اضطراری تنها یکسوم ظرفیت کل آن که معادل ۱۰۰ هزار بشکه در روز است مجدداً بهرهبرداری شد. همچنین جنگندههای عراقی طی دیروز و امروز حریم هوایی شهرهای ایلام، همدان، نقده و اهواز (۱۱ نوبت) را مورد تجاوز قرار دادند.

گزارش - 2

2. جلسه امشب قرارگاه خاتمالانبیا به منظور بررسی آخرین وضعیت و طرح مانور یگانهایی که قرار است در گام نخست عملیات شلمچه شرکت کنند، برگزار شد. از آنجا که عبور این یگانها از منطقه آبگرفتگی و کانال پرورش ماهی به عنوان یکی از مهمترین تاکتیکهای این عملیات محسوب میشد، در این جلسه مقرر گردید سه گروه پشتیبانی تشکیل و مدیریت عبور را عهدهدار شوند. از ساعت ۲۱:۴۵، محسن رضایی (فرمانده کل سپاه)، علی شمخانی و رحیم صفوی (فرمانده و جانشین نیروی زمینی سپاه)، احمد غلامپور، محمدعلی جعفری و مصطفی ایزدی (فرماندهان قرارگاههای عملیاتی کربلا، قدس و نجف) و اغلب فرماندهان یگانهای رزم و مسئولان واحدهای ستادی نیروی زمینی و قرارگاههای عملیاتی سپاه در قرارگاه خاتمالانبیا تشکیل جلسه دادند. در ابتدای این جلسه، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه کربلا در تشریح طرح مانور این قرارگاه گفت: «در منطقه پنج ضلعی سه یگان عمل میکنند. لشکر۱۰ سیدالشهدا روی دژ [غربی این منطقه] که عقبهها را باز میکند. لشکر۱۹ فجر در سمت راست آن وارد عمل شده و قسمت عمده پنج ضلعی از جمله خط سوم و قرارگاه دشمن را پاکسازی میکند. لشکر۳۱ عاشورا روی جاده اصلی و سیلبند شمالی این منطقه عمل میکند و مأموریتش پاکسازی و رساندن خود به گوشه [نوک] کانال [پرورش ماهی] برای بستن عقبه دشمن و گرفتن سرپل است. لشکر۴۱ ثارالله در [آبگرفتگی] شمال پنج ضلعی عمل میکند و لشکر۲۵ کربلا از آن عبور میکند [به طرف کانال پرورش ماهی] میرود. لشکر۳۳ المهدی و تیپ۱۸ الغدیر با تصرف جاده پاسگاه بوبیان و جاده شمالی آن که تازه احداث است، جناح شمالی منطقه عملیاتی را تأمین میکند.» احمد غلامپور سپس با تأکید بر لزوم سرعت عمل در عبور یگانها از منطقه آبگرفتگی و نیز اهمیت عبور دو قرارگاه قدس و نجف از محدودهای که قرارگاه کربلا در گام نخست خود تصرف خواهد کرد*، از مشکلاتی نظیر محدود بودن عقبه قرارگاه کربلا و آماده نبودن تنها جاده واگذار شده به این قرارگاه نام برد و اضافه کرد: «یک دهم کار [انتقال] توپخانه انجام شده و ما هر روز میرویم یک تکه زمین خشک پیدا کنیم تا یک یگان را در آن جای دهیم؛ و ما نمیدانیم توپخانه برای شب عملیات آماده میشود یا نه.» در ادامه جلسه، فرماندهان یگانهای قرارگاه کربلا به ترتیب از آخرین اقدامات و وضعیت یگان خود گزارش دادند. ابتدا، علی فضلی فرمانده لشکر۱۰ سیدالشهدا با ارائه گزارشی که حاکی از خوشبینی و اطمینان خاطر به نتیجه عملیات بود، از آمادگی کامل این یگان برای عملیات روی دژ غربی منطقه پنج ضلعی خبر داد. محمد نبی رودکی فرمانده لشکر۱۹ نیز با اعلام اینکه شناسایی منطقه واگذار شده به این یگان انجام شده و قرار است امشب فرماندهان گردانها و گروهانها به این منطقه توجیه شوند، گفت: «یک گردان غواص و یک گردان پیاده خط را میشکنند و یک گردان دنبال پشتیبان آنها که قبلاً [در عملیات کربلای۴] در این منطقه [پنج ضلعی] عمل کرده، میآید پشت خط سوم دشمن [در داخل پنج ضلعی]، روی پل دوم تا هفتم [کانال واقع در ضلع جنوبی منطقه پنج ضلعی] هم دو گردان عمل می کنند.» وی بجز مشکل استقرار گردانها در عقبه منطقه عملیاتی، در سایر موارد برای شرکت در عملیات اعلام آمادگی کرد و گفت: «ما عقبهمان را با نظارت قرارگاه به لشکرهای۲۵ و ۴۱ واگذار کردیم و قرار شده بود گونی و پلیت [برای ساختن سنگر] به ما بدهند که هنوز ندادهاند. مشکل دیگر، استقرار گردانهایمان است که فکر میکنم برای دیگران هم باشد. ما با لشکر۳۱ فکر کردیم که گردانها را کجا مستقر کنیم، اما جایی را پیدا نکردیم.» نصرتالله کاشانی جانشین فرمانده لشکر۳۱ عاشورا هم که در غیاب فرمانده این لشکر در جلسه حضور یافته بود، گفت: «۴۵ قایق لاور پایه بلند در نهر عرایض داریم که در حال کوتاه کردن پایههای آنها هستیم؛** و از امشب آنها را به منطقه انتقال میدهیم. جدیداً هم ۴۰ قایق به ما دادهاند که در حال آببندی شدن هستند. نفربر خشایار هم ۱۰ دستگاه داشتیم و دیروز ۱۰ دستگاه دیگر به ما دادند که میخواهیم آنها را به آب بیندازیم.» سومین فرمانده یگان قرارگاه کربلا که گزارش داد، قاسم سلیمانی فرمانده لشکر۴۱ ثارالله بود. وی با اعلام اینکه در منطقه آبگرفتگی شمال پنج ضلعی و در نواری به عرض ۵/۱ کیلومتر و طول ۴ کیلومتر سه معبر شناسایی و فرمانده گردانها و گروهانهای این لشکر با خط حد عملیاتی خود آشنا شدهاند، گفت: «دیشب کامل از معابر عبور کردند و تا کمین عراقیها رفتند و دشمن در این کمینها حساس نیست.» سلیمانی درباره وضعیت آبگرفتگی نیز گفت: «در بعضی از جاها تا زانو و کمر و در بعضی تا زیر زانویشان در گل فرو میرفتند؛ یعنی زمین شل است، کنار جادهها زمین سفت است ... عمق آب هم از ۵۰ سانتیمتر تا ۱۲۰ سانتیمتر است.» وی با اشاره به موانع زیاد دشمن در منطقه آبگرفتگی اضافه کرد: «قرار است از سه معبری که مشخص کردهایم با سه گردان غواص به خط دشمن بزنیم.» فرمانده لشکر ثارالله همچنین از عدم استقرار نیروهایش در عقبه خبر داد و گفت: «عقبه ما شش کیلومتر طول و ۳۰۰ متر عرض دارد و هنوز لشکر فجر و تیپ حضرت ابوالفضل آنجا را تخلیه نکردهاند تا ما مستقر شویم.» مرتضی قربانی فرمانده لشکر۲۵ کربلا که باید با عبور از کانال پرورش ماهی به طرف کانال زوجی پیشروی کند، از شناساییهای انجام شده در خط حد این لشکر، اقدامات مهندسی برای استقرار نیروها و نیز کمبود برخی اقلام مورد نیاز این لشکر گزارش داد و آنگاه گفت: «در این دو روزه همه فرماندهانمان را تا رده دسته توی خط بردیم و توجیه کردیم. ... و اگر مسئله کشندهها و قایقهای ما حل شود، به امید خدا آماده هستیم.» محمدجعفر اسدی فرمانده لشکر۳۳ المهدی که باید در خط پاسگاه بوبیان وارد عمل شود و جناح راست منطقه عملیاتی را تأمین کند، نیز با اعلام اینکه پس از ابلاغ مأموریت این لشکر همه فرماندهانش با منطقه واگذار شده آشنا شدهاند، از نبود محل مناسب برای استقرار نیروهایش در عقبه گلایه کرد و سپس گفت: «برای شناسایی منطقه، بچهها رفتند تا توجیه بشوند، فردا آنجا را تحویل بگیرند و کار کنند.» اسدی به آسیب وارده به این لشکر در عملیات کربلای۴ اشاره کرد و ادامه داد: «مسئله غواص و نیروهای خط شکن و تخریب و امکانات و سکانی [قایقران] که در آن عملیات داشتیم، الآن کیفیت خوبی ندارند. ... ما عرض کردیم این مأموریت [جدید] در توان فعلی ما نیست؛ یعنی شکستن این خط نیروی کیفی میخواهد. هم بچههای تخریب، هم بچههای اطلاعات و هم گردان خط شکن و غواصمان و نیروی کیفیمان توی این عملیات [کربلای۴] آن طرف آب [اروندرود] ماندند [اسیر یا شهید شدند]؛ و الآن ما برای شکستن خط شاید مسئله داشته باشیم. اما اگر انشاءالله کمکی بشود، ما مسئلهای نداریم.» همچنین، فرمانده تیپ مستقل ۱۸ الغدیر که همراه لشکر۳۳ المهدی باید جناح راست منطقه عملیات را تأمین کند، در گزارش خود گفت: «ما خط و حدمان را برای شناسایی گذاشتیم که دو، سه محورش از موانع عبور کردند. دیشب هم که رفتند جلوی موانع به یک مین منور برخوردند، اما روشن نشد.» محمدکاظم میرحسینی در تشریح وضعیت منطقه آبگرفتگی در محور بوبیان نیز گفت: «عمق آب ۱۲۰ تا ۱۳۰ سانتیمتر است و جلوتر چند جاده هست که ۲۰، ۳۰ سانتیمتر روی آنها آب است. بعد، یک کیلومتر مانده به دژ دشمن که عمق آب ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر است، دیگر باید توی گل بغلتند. دیشب ۵/۴ ساعت طول کشید تا بچهها به اول موانع برسند. وقتی برگشتند میگفتند سردی آب ما را خیلی کند میکند و توانمان را میگیرد و دیگر نمیتوانیم حرکت کنیم.» در ادامه جلسه، محسن رضایی فرمانده کل سپاه در سخنانی با تأکید بر اینکه در عملیات پیشِ رو مأموریت اصلی بر عهده قرارگاه کربلا است، به تشریح اهمیت قیام عاشورای حسینی پرداخت و سپس گفت: «مأموریت و تکلیف اولمان انشاءالله ساقط کردن صدام است؛ ساقط کردن امریکا است و حتماً باید روی این خط حرکت کنیم. اما اگر یک وقت هم نشد، این طوری نیست که بنبست باشد؛ این طوری نیست که کار تمام شده باشد؛ این طوری نیست که به آخر رسیده باشیم. شیعیان هیچ وقت آخر خط ندارند. شیعیان همیشه در حال حرکت هستند؛ همیشه در حال نهضت هستند؛ و نهضت حسینی مردم و رزمندگان ما انشاءالله زمینهساز ظهور حضرت مهدی(عج) خواهد شد.» وی آنگاه به تشریح اهمیت نبرد در منطقه شلمچه پرداخت و گفت: «اگر خدا بخواهد ما را موفق کند، هیچ بعید نیست در سختترین استحکامات دشمن ما را موفق کند؛ و معمولاً معجزه انقلاب ما هم همین است. اگر شما جای آسان و صاف پیروز و موفق شوید، خواهند گفت اینها کاری نکردند؛ آمدند از جاهای سادهای رد شدند؛ همه میتوانند این کارها را بکنند. اما اگر انشاءالله شما در شلمچه پیروز شوید، پیروزیهای بعدی شما تضمین شده است. دنیا و ارتش عراق دیگر ناامید میشوند. وقتی اینها میبینند در مقابل این استحکامات نتوانستهاند مقاومت کنند، تصمیم [برکناری صدام] را زودتر میگیرند. شاید خداوند بخواهد با برداشتن یک قدم، ما دهها قدم دیگر به دنبال این به پیروزی برسیم. ممکن است شما یک قدم اینجا بردارید، اما دهها آثار جانبی این قدم خود به خود به وجود بیاید.» فرمانده کل سپاه اضافه کرد: «ما اینجا یک جنگ سختی داریم و یک جنگ شوخی و سادهای نیست؛ اما محاسنی دارد؛ از جمله اینکه ما تماماً فکر و امکاناتمان را داریم علیه یک خط ۸ ، ۹ کیلومتری متمرکز میکنیم؛ و اگر این تمرکز را بتوانیم خوب استفاده کنیم و از تمرکز فرماندهان، تمرکز نیروها، تمرکز امکانات و تمرکز آتشهایمان بتوانیم خوب استفاده کنیم، میتوانیم در اینجا به موفقیتهایی برسیم.» محسن رضایی در بخش دیگر از سخنانش به چگونگی عبور نیروها از منطقه آبگرفتگی شمال شلمچه و کانال پرورش ماهی پرداخت و با تأکید بر اینکه یگانهای موج اول و دوم باید با افزایش تعداد قایقهای لاور و نفربرهای خشایار تمام نیروهایشان را وارد عمل کنند و عبور دهند، از همه فرماندهان یگانهای دو قرارگاه عملیاتی قدس و نجف خواست: «تمام خشایارهایتان و تمام لاورهایتان را در موج اول و دوم در اختیار لشکرهای جلو قرار دهید و به محض اینکه انشاءالله قرارگاه کربلا رفت و خط را شکست، دیگر میتوانید امکاناتتان را تحویل [پس] بگیرید و خودتان از آنها استفاده کنید. این نکته بسیار مهمی است. اگر میخواهید خداوند در این عملیات به شما فتح و پیروزی بدهد، باید همه بسیج بشوید و قرارگاه کربلا را عبور دهید تا خودتان بتوانید انشاءالله بعد از قرارگاه کربلا عبور کنید.» فرمانده کل سپاه سپس با تأکید بر اینکه تمام امکانات پشتیبانی برای عبور - از قبیل قایقهای لاور، نفربرهای خشایار و پلهای شناور کوثری - باید متمرکز شوند، یگانهای سه قرارگاه عملیاتی را که قرار است در موج اول و دوم عملیات حضور یابند، به سه گروه تقسیم کرد و با تعیین مسئولانی در این گروهها مدیریت پشتیبانی و عبور را به آنها واگذار کرد تا زیر نظر قرارگاههای عملیاتی ضمن جلوگیری از هر گونه ازدحام تجهیزات و نیرو در منطقه، آنها را با سرعت و دقت لازم منتقل کنند. این سه گروه عبارت بودند از: عاشورای۱: لشکرهای ۴۱ ثارالله و ۳۳ المهدی و تیپ مستقل ۱۸ الغدیر عاشورای۲: لشکرهای ۱۹ فجر، ۲۵ کربلا و ۳۱ عاشورا عاشورای۳: لشکرهای ۱۰ سیدالشهدا، ۱۴ امام حسین، ۸ نجف، ۱۷ علیبنابیطالب و ۵ نصر. پس از تعیین این گروهها، فرمانده کل سپاه گفت: «اگر تا فردا این کار را نکنید، ما خودمان فردا شب توی لشکرهایتان میریزیم و برای خدا هم که شده امکانات را متمرکز میکنیم. این موضوع بسیار مهم است. ... اینجا خاصیت خوبی که دارد این است که شب اول و روز اول و شب دوم حداکثر به این قدر قایق احتیاج داریم ... به محض اینکه یکی، دو تا از این جادهها [جاده شلمچه، جاده دژ مرزی، جاده شرق منطقه پنج ضلعی] باز بشود، اصلاً نیاز به قایق به ۵۰ درصد میرسد و لشکرهای بعدی مثل ۲۷ حضرت رسول و ۷ ولیعصر عمدتاً باید از روی جاده بروند. پس ما بیاییم همه امکانات را برای لشکرهای موج اول و دوم متمرکز کنیم تا بتوانیم مسئله پشتیبانی را حل کنیم.»***

گزارش - 3

3. فرماندهی نیروی زمینی سپاه ضمن ابلاغ توصیههای لازم برای اجرای مانور فردای نفربرهای خشایار، ارائه مشروح طرح مانور قرارگاههای عملیاتی را تا پس فردا خواستار شد. همچنین، این فرماندهی که حمله ارتش عراق برای بازپسگیری جزایر مجنون و منطقه فاو را محتمل میدید، به یگانهای مستقر در این مناطق دستور آمادهباش داد. در نامه امروز فرماندهی نیروی زمینی سپاه به واحد زرهی این نیرو که قرار است فردا مانور نفربرهای خشایار را در کانال سلمان (شرق شلمچه) برگزار کنند، چنین آمده است: «بدینوسیله اصول و موارد کلی که ذکر میشوند، باید در طرح مانور زرهی رعایت و انجام پذیرند: الف - مرحله اول (چک نمودن و بازدیدها) ۱- چک کردن خشایارها، تیربارها، بیسیم، خدمهها و نفرات ۲- بازدید وسایل و تجهیزات خشایارها ب - مرحله دوم (حرکات) ۱- حرکت در خشکی و آب ۲- نحوه بالا و پایین آمدن از سیلبندهای مجاور آب پ - مرحله سوم (حرکت در شب) ۱- طریقه حرکت در شب ۲- بهکارگیری علائم و راهنما ت - مرحله چهارم (مانور آتش) ۱- مانور گروهانی و تیراندازی ۲- مانور حرکت و آتش در دشت و روی سیلبند.» در نامه امروز فرماندهی نیروی زمینی سپاه به فرماندهی قرارگاههای عملیاتی کربلا، قدس و نجف که قرار است به زودی در منطقه شلمچه وارد عمل شوند، نیز چنین آمده است: «احتراماً طرح مشروح عملیاتی و همچنین مقر تاکتیکی قرارگاه و یگانهای تابعه را حداکثر تا تاریخ ۱۷/۱۰/۱۳۶۵ ارسال نمایید.» همچنین، این فرماندهی در نامهای دیگر به قرارگاههای کربلا و نوح که به ترتیب مأموریت دفاع از جزایر مجنون و منطقه فاو را بر عهده دارند، چنین دستور داده است: «به مناسبت فرا رسیدن روز ارتش عراق در تاریخ ۱۶/۱۰/۶۵ و نتیجه حاصل از عملیات کربلای۴ احتمال دارد دشمن به جزایر مجنون و منطقه فاو تک نماید. لذا به کلیه یگانهای تابعه مستقر در مناطق فوقالذکر دستور آمادهباش صددرصد [ابلاغ] نمایید و موارد مشکوک را به این فرماندهی گزارش دهید. ضمناً زمان آمادهباش تا اطلاع ثانوی میباشد.»

گزارش - 4

4. معاونت اطلاعات نیروی زمینی سپاه پاسداران در گزارشی به فرماندهی این نیرو آخرین وضعیت نیروهای ارتش عراق در جبهههای نبرد را تشریح کرد. در این گزارش آمده است: «در منطقه شمالغرب، فعالیت نیروهای دشمن بسیار محدود است و آنها بعضی از ارتفاعات صعبالعبور مانند بردهرش (مقابل سردشت) را که اخیراً از نیروهای طالبانی (اتحادیه میهنی کردستان عراق) باز پس گرفتهاند و فاقد جاده میباشند، با هلیکوپتر تدارک میکنند. همچنین، در یک مورد نیروهای گشتی دشمن در منطقه جنوب دربند حوالی ارتفاع سرسول با نیروهای خودی درگیر شدند. در منطقه غرب، تردد دشمن همچنان ادامه دارد و در چند روز گذشته حداقل سه مورد نیروهای گشتی دشمن هنگام شب در منطقه شمال مهران مشاهده شدند که در یک مورد به درگیری با نیروهای خودی انجامید. در منطقه جنوب، دشمن به تدریج یگانهایی را که به منطقه عملیاتی کربلای۴ (اروندرود) آورده بود، به محل استقرار نیروهای احتیاط خود منتقل کرده است. گزارشهای رسیده از منطقه فاو نیز حاکیست ارتش عراق به تعویض و تقویت نیروهایش در محورهای حاشیه خورعبدالله (سمت چپ جاده امالقصر) و نخلستانهای حاشیه اروندرود اقدام نموده است. در این منطقه، دشمن هنگام شب گلولههای منور پرتاب میکند. همچنین، گزارش شده است ارتش عراق به سرعت در حال بهکارگیری دستگاههای جدید بیسیم ساخت کارخانه راکال انگلستان در سازمان مخابرات یگانهای خود میباشد. این بیسیم امواج را پرتاب میکند و شنود آن غیرممکن است.»

گزارش - 5

5. فرماندهی قرارگاه (سپاه سوم) قدس که قرار است در عملیات پیشِ رو پس از تصرف جناح شمالی منطقه شلمچه (منطقه پنج ضلعی و آبگرفتگی شمال آن) توسط قرارگاه (سپاه یکم) کربلا، در جنوب این منطقه وارد عمل شود، نخستین دستورالعمل جزء به جزء خود را به یگانهای تابعه ابلاغ کرد. معاونت اطلاعات قرارگاه قدس نیز با ارسال گزارشی به این یگانها جغرافیای طبیعی و نظامی منطقه شلمچه را تشریح کرد. در دستورالعمل ابلاغی امروز فرماندهی قرارگاه قدس به یگانهای زیر امر این قرارگاه، از لشکر۱۴ امام حسین خواسته شده است: «- حداقل یک گروهان تانک خود را سریعاً به نزدیکترین محل قبل از عملیات منتقل کند. - تمامی نفربرهای خشایار و قایقهای خود را به پشت آبگرفتگی شرق منطقه پنج ضلعی منتقل کند و پس از شروع عملیات آنها را در این مسیر به حرکت در آورد. - پس از تصرف مواضع دشمن در منطقه پنج ضلعی توسط قرارگاه کربلا، در موج اول با دو گردان منطقه میانی نوک کانال پرورش ماهی تا جاده شلمچه را تصرف کند. - پس از شروع درگیری، جاده حد فاصل دژ مرزی ایران تا جنوب پنج ضلعی را برای انتقال تجهیزات و سایر نیروها آماده کند. از لشکر٨ نجف اشرف نیز خواسته شده است: - حداقل یک گروهان تانک خود را به نزدیکترین محل قبل از عملیات منتقل کند. - تمامی قایقها و خشایارهای خود را طی دو شب آینده به پشت آبگرفتگی شرق پنج ضلعی منتقل کند. - قبل از شروع عملیات مسیر شرقی - غربی آبگرفتگی شرق پنج ضلعی را برای تردد قایقها و خشایارها آماده و علامتگذاری کند. - بعد از تصرف منطقه پنج ضلعی توسط قرارگاه کربلا، با دو گردان منطقه جناح چپ لشکر١٤ (جاده شلمچه) را تصرف کند. - پس از شروع درگیری به نصب پل شناور کوثری در جنوبیترین نقطه آبگرفتگی شرق پنج ضلعی اقدام کند. همچنین، در این دستورالعمل به لشکرهای٢٧ محمد رسولالله، ٧ ولی عصر، ٣٢ انصارالحسین و تیپ مستقل٤٤ قمربنیهاشم اعلام شده است: - تمامی قایقها و خشایارهای خود را طی دو شب آینده به پشت آبگرفتگی شرق منطقه پنج ضلعی منتقل کنند و در مرحله اول عملیات به ترتیب در پشتیبانی از لشکرهای١٠ سیدالشهداء، ٨ نجف اشرف و ١٤ امام حسین قرار دهند. - تمامی قبضههای توپخانه و ادوات خود را با هماهنگی قرارگاه در محلهای مورد نظر مستقر نمایند.» در همین حال، معاونت اطلاعات قرارگاه قدس نیز امروز با ارسال گزارش به یگانهای زیر امر این قرارگاه جغرافیای طبیعی و نظامی منطقه شلمچه را چنین تشریح کرد: «موقعیت منطقه منطقه عملیاتی شلمچه در این محدوده واقع شده است: از شمال به پاسگاه زید، از شرق به نهر عرایض، از جنوب به رودخانه اروند (شطالعرب) و از غرب به تنومه، الحارثه و بصره. وضعیت جوی میزان بارندگی در منطقه شلمچه از ۳۴ تا ۱۲۵ میلیمتر در سال (از اوایل آذرماه تا اواخر فروردین ماه) در نوسان است؛ و اگر میزان بارش از ۱۰ میلیمتر فراتر رود، تردد وسائط نقلیه تنها از طریق جادهها امکانپذیر میباشد. میزان دمای هوا نیز از اوایل خردادماه افزایش یافته و در نیمه فصل تابستان ثابت میماند و در فصل زمستان بیشینه دما ۳۰ تا ۴۰ و کمینه آن صفر تا یک درجه است. همچنین، به علت تبخیر آب رودخانهها و نهرها و وزش مداوم باد از سمت خلیج فارس رطوبت هوای منطقه زیاد میباشد. وضعیت زمین جنس زمین از پاسگاه زید تا نخلستانهای حاشیه نهر خین و اروندرود (شطالعرب) از نوع خاک رس است که نیمی از این زمین توسط دشمن به زیر آب رفته و دریاچهای نسبتاً وسیع را تشکیل داده است. همچنین، در حاشیه نهر خین و شطالعرب که پوشیده از نخلستان است، زمین مرطوب و گل آلوده است و تردد وسائط نقلیه در آن تنها از طریق جادههای موجود امکانپذیر میباشد. در کنارههای شطالعرب و نهرهای منشعب از آن، کانال پرورش ماهی و نیز در بخشهایی از منطقه آبگرفتگی پوششی از نیزار و گیاهانی نظیر چولان وجود دارد. این زمین که شیبی ملایم به طرف جنوب شرقی دارد، اگر چه فاقد برجستگی طبیعی است، اما نهرها و کانالهایی متعدد دارد که اغلب از شطالعرب سرچشمه میگیرد. در کنارهای منطقه آبگرفتگی و کانال پرورش ماهی به دلیل نشست آب، زمین مرطوب و باتلاقی است و به همین دلیل تردد در تمامی فصول سال ناممکن است. موانع طبیعی و مصنوعی نهر خین: این نهر از اروندرود (شطالعرب صغیر) منشعب شده و جزیره بوارین را به وجود آورده است و عرض آن هنگام جزر و مد آب بین ۱۰ تا ۳۰ متر در نوسان میباشد. نهر دوعیجی: این نهر از شطالعرب صغیر منشعب و به نوک کانال پرورش ماهی متصل است. حدود ۵/۵ کیلومتر طول، ۲۰ تا ۲۵ متر عرض و ۶ متر عمق دارد و در حاشیه غربی آن نیز خاکریزی ممتد احداث شده است. نهر جاسم: این نهر انشعابی از شطالعرب صغیر است که حدود ۵/۳ کیلومتر طول و ۲۵ متر عرض دارد و عمق آن هنگام مد آب به بیش از ۳ متر میرسد. کانال زوجی: دو کانال انشعابی از شطالعرب صغیر هستند که هر کدام ۲۰ متر عرض دارند و فاصله میان آنها ۴ متر است. طول این کانالها حدود ۶/۷ کیلومتر است و ۳ متر عمق دارند. دژهای احداث شده در حاشیه آن نیز به ارتفاع ۳ متر و ۶ متر میباشند. کانال پرورش ماهی: این کانال ۲۹ کیلومتر طول و حدود یک کیلومتر عرض دارد و عمق آن در وسط ۵/۲ متر و در کناره ۵۰ سانتیمتر میباشد. در حاشیه این کانال نیز دژهایی به ارتفاع ۵/۱ متر و عرض ۱۰ متر احداث شده است. کانال جنوب منطقه پنج ضلعی: این کانال از نوک کانال پرورش ماهی به منطقه آبگرفتگی شرق شلمچه متصل است و ۵/۲ کیلومتر طول و ۵ متر عرض دارد. جزیره بوارین: مساحت این جزیره حدود ۸ کیلومتر مربع است و ۱۰ کیلومتر طول دارد و زمین آن خشک و پوشیده از درختان نخل است. همچنین، نهرهایی متعدد در این جزیره وجود دارند که کندی تردد در آن را سبب میشوند؛ و وسائط نقلیه تنها از طریق جاده آسفالته که به طور کمربندی جزیره را احاطه کرده و نیز از طریق چند جاده شوسه که به صورت عرضی احداث شدهاند، تردد میکنند. دید و تیر وجود نخلستانهای حاشیه نهر خین و شطالعرب، بارندگی و گرد و غبار و نیز خاکریزها و پوششهای گیاهی موجود بین خطوط دفاعی خودی و دشمن از عواملی است که دید و تیر مستقیم را برای طرفین محدود میکند؛ اما بر تیرهای منحنی و بمبارانهای هوایی تأثیری ندارد. پوشش و اختفا از آنجا که این منطقه مسطح است، پوشش و اختفای نیروهای خودی و دشمن به عوارضی چون خاکریزها، نیزارها و نخلستانها محدود است و بارندگی، گرد و غبار، مه غلیظ و نیز تاریکی مطلق شبهای آخر و اول ماه در تشدید این وضعیت تأثیر زیاد دارد و میتواند در انجام فعالیتهای شناسایی یا عملیاتی نیروهای خودی مفید واقع گردد. در مقابل، دشمن هم با استفاده از تجهیزاتی چون پروژکتور و پرتاب گلولههای منور میتواند از پیدایش چنین وضعیتی جلوگیری کند.»

گزارش - 6

6. امروز در سنندج ضدانقلابیون به یک خودروی سپاه حمله کردند. در سقز نیز چهار ضدانقلاب مسلح دستگیر شدند. به گزارش شهربانی استان کردستان، ساعت ۲۰:۲۰ امروز عناصر ضدانقلاب به طرف یک خودروی عبوری سپاه در خیابان پاسداران سنندج تیراندازی کردند و بر اثر آن یکی از سرنشینان این خودرو شهید و دیگری مجروح شد. در همین حال، سپاه پاسداران سقز نیز امروز خبر داد که در ۴۸ ساعت گذشته چهار عضو مسلح گروههای ضدانقلاب کومله و دموکرات دستگیر و به اداره اطلاعات این شهرستان تحویل داده شدند.

گزارش - 7

7. نیروهای بارزانی مستقر در خاک ایران و عراق همزمان مورد حمله ضدانقلابیون ایران و ارتش عراق قرار گرفتند. امروز گروهی از بارزانیها (حزب دموکرات کردستان عراق) که قصد داشتند از طریق مرز پاوه به داخل عراق بروند، به کمین نیروهای حزب دموکرات کردستان ایران افتادند و در نتیجه دو طرف درگیر شدند. در این درگیری ۵ تن از نیروهای بارزانی کشته و ۲۰ تن اسیر شدند. در همین حال، ارتش عراق نیز از زمین و هوا به مناطق زیر نفوذ بارزانیها در شیخان و عقره (شمال عراق) حمله کردند. سخنگوی دفتر سیاسی حزب دموکرات کردستان عراق با اعلام این خبر اضافه کرد در این حملات که بیش از ۱۵ هزار نظامی و مزدوران محلی ارتش صدام شرکت داشتند، اهالی بیش از ۴۰ روستای این مناطق به درهها و غارها پناه بردهاند. قرارگاه تاکتیکی شماره۱ (نقده) سپاه پنجم رمضان هم از رانده شدن صدها زن و کودک بر اثر بمباران این مناطق توسط هواپیماهای ارتش عراق خبر داد و اضافه کرد بیمارستانهای دهوک و موصل از کشتهها و زخمیهای این حملات پر شده است. همچنین، سپاه مریوان گزارش داد که در این حملات ۱۲ گردان نیروی پیاده به همراه ۷۵ تانک و چندین هواپیما و هلیکوپتر ارتش عراق شرکت داشتهاند.

گزارش - 8

8. وزیر امور خارجه ایران در نامهای به دبیرکل سازمان ملل متحد هشدار داد جمهوری اسلامی ایران علیه کاربرد سلاحهای شیمیایی از سوی عراق به اقدامات بازدارنده متوسل خواهد شد. در این نامه با اشاره به دو نوبت حمله شیمیایی اخیر عراق در مناطق جنوب و غرب کشور از جمله در منطقه سومار و استان باختران آمده است: «کاربرد دوباره سلاح شیمیایی در هفته اخیر نشان میدهد رژیم عراق با ماهیت تجاوزکارانه خود علیرغم محکومیت این کشور توسط سازمانهای بینالمللی به خصوص شورای امنیت (بیانیه مورخ ۲۱ مارس ۱۹۸۶ - S/17932) به هیچوجه حاضر به رعایت و احترام به اصول و مقررات بینالمللی بهویژه پروتکل ۱۹۲۵ ژنو مبنی بر ممنوعیت استفاده از گازهای خفهکننده، سمی و سایر گازها و نیز جنگافزار میکروبی نبوده است. همچنین بدیهی است این رژیم با ادامه حملات خود به مناطق غیرنظامی و مسکونی و با استفاده از سلاح شیمیایی به دنبال تشدید جنگ تحمیلی علیه جمهوری اسلامی ایران و به مخاطره افکندن صلح و امنیت جهانی و منطقهای است.» علیاکبر ولایتی در ادامه این نامه ضمن تأکید بر ادامه تعهد ایران به رعایت کلیه اصول و مقررات حقوق بینالمللی بهویژه پروتکل ۱۹۲۵ ژنو و تکرار درخواست اعزام هیئت سازمان ملل جهت تحقیق در مورد استفاده اخیر عراق از تسلیحات شیمیایی مینویسد: «اقدامات بازدارنده فوری با توجه به این اعمال تجاوزگرانه میبایست صورت عملی به خود گیرد و جمهوری اسلامی ایران بیش از این تحمل این قبیل اقدامات تجاوزگرانه بهویژه کاربرد سلاحهای شیمیایی توسط عراق را نخواهد کرد و در صورت لزوم خود را محق میداند در جهت دفاع مشروع به هر گونه اقدام بازدارنده ممکن متوسل شود. بدیهی است در چنین صورتی مسئولیت پیامدهای این اقدام نه تنها متوجه رژیم متجاوز عراق بلکه متوجه سازمانهای بینالمللی بهویژه سازمان ملل خواهد بود که در جلوگیری از تداوم اقدامات تجاوزگرانه و نقض آشکار مقررات حقوق بینالملل از قبیل کاربرد سلاحهای شیمیایی توسط عراق ناتوان بوده است.»****

گزارش - 9

9. در نامهای به دبیرکل سازمان ملل متحد اظهارات خلبان اسیر عراقی در مورد استفاده عراق از فضای کویت برای حمله به کشتیها و تأسیسات نفت ایران به اطلاع وی رسانده شد. در گزارش پیوست نامه محمدجواد ظریف کاردار موقت هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل آمده است: «ستوان یکم حسون محمد احمد خلبان اسیر میراژ عراقی از پایگاه هوایی ابوعبیده که هواپیمایش بر فراز خلیج فارس در نزدیکی سکوی العمیه سرنگون شد در یک کنفرانس مطبوعاتی شرکت کرد.***** وی اظهار کرد که از سوی عراق به یک پایگاه هوایی در نزدیکی سلیمانیه که مسئولیت حمله به کشتیهای بازرگانی در خلیج فارس را عهدهدار بود مأمور شده بود. وی خاطرنشان ساخت طبق برنامه جاری خلبانان عراقی که مأموریت حمله به کشتیهای بازرگانی در خلیج فارس را داشتند از پایگاه هوایی بصره پرواز کرده و با عبور از بندر امالقصر از مسیر جزیره بوبیان کویت به کشتیها در خلیج فارس حمله میکردند. وی بار دیگر خاطرنشان کرد خلبانان عراقی از حریم فضایی کویت جهت حمله به کشتیهای بازرگانی در خلیج فارس و نیز تأسیسات ساحلی جمهوری اسلامی ایران استفاده میکردند. ستوان احمد گفت جنگندههای عراقی در حمله به جزایر سیری، از حریم فضایی کویت استفاده کردند. وی ادعا کرد که استفاده عراق از حریم فضایی کویت قبلاً هماهنگ شده بود به طوری که زمان پرواز هواپیماهای جنگی بر فراز منطقه نیازی نبود تا تماس رادیویی برقرار شود. ستوان احمد در تشریح اهداف سیاستهای عراق در خلیج فارس گفت هدف حکام بغداد ایجاد احساس ناامنی وسیع در منطقه خلیج فارس و قطع روابط اقتصادی جمهوری اسلامی با جهان خارج است. وی یادآور شد در حمله به کشتیهای بازرگانی در خلیج فارس وی و همکارانش حتی اطلاعی از ملیت کشتیهایی که مورد حمله قرار میدادند نداشتند.» اظهارات خلبان عراقی در این گزارش همچنین حاکی از کاربرد سلاحهای شیمیایی از سوی عراق در موارد بسیار از جمله در فاو میباشد. خلبان مذکور همچنین در مورد نحوه اسارت خود گفته است: در ۱۷ سپتامبر ۱۹۸۶ (۲۶ شهریور ۱۳۶۵) درحالیکه از پایگاه هوایی الخصیب****** برای حمله به یک کشتی که از ملیت آن اطلاعی نداشته اعزام شده بود، پس از عبور از جزیره بوبیان مورد هدف جنگندههای نیروی هوایی قرار گرفته و نزدیکی سکوی الامیه در خلیج فارس سرنگون میشود که سپس توسط نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران نجات مییابد.

گزارش - 10

10. در پی هشدار سرپرست ستاد تبلیغات جنگ نسبت به بدرفتاری با اسرای ایرانی که در عملیات کربلای۴ به اسارت درآمدهاند دولت عراق امروز اتهام مطرح شده در این زمینه را بیاساس خواند. به گزارش رادیو اسرائیل مقامات عراقی اضافه کردند: «حکومت اسلامی از آن نظر این ادعای تبلیغاتی را مطرح ساخته که در حمله اخیر در جبهه بصره موسوم به عملیات کربلای چهار با شکست فاحشی روبهرو شده است.» رادیو اسرائیل در عین حال مشاهدات خبرنگار روزنامه فایننشیال تایمز را که اخیراً از جبهههای جنوب دیدن کرده است مورد اشاره قرار داد که در گزارش خود «بدرفتاری ارتش عراق با اسیران جنگی ایران را مورد تأیید قرار داده و ازجمله نوشته است اسیران ایرانی که برخی از آنها زخمهای عمیق داشتند در هوای سرد به خود میلرزیدند و سربازان عراقی اعتنایی به آنها نمیکردند.»*******

گزارش - 11

11. رسانه های خبری غرب امروز نیز ضمن انتشار گزارشهایی از عملیات کربلای۴ اعلام کردند حمله نظامی بزرگ ایران در پیش است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از مادرید روزنامه اسپانیایی ال پائیس نوشت: «ناظران معتقدند عملیات کربلای۴ یک حمله گسترده آنطور که عراق سعی در نشان دادن آن داشت نبوده است و برای بیانیه ایران که در آن عملیات محدود توصیف شده اعتبار بیشتری قائل هستند.» نویسنده گزارش ضمن بیان این مطلب که صدام حسین آغازگر جنگ بوده و در ماههای اخیر بهطور قابل توجهی کنترل خود را بر روی حزب بعث و نیروهای مسلح افزایش داده است به استقرار ۶۵۰ هزار نیروی ایرانی در سرتاسر جبهه جهت اجرای حمله نهایی اشاره کرده و مینویسد: «عراقیها برای پیشگیری از امواج انسانی که میتواند بر سرشان بریزد یک سیستم تدافعی روسی را تدارک دیدهاند. عراق همزمان با افزایش استفاده از سلاحهای شیمیایی تصمیم به استفاده کامل از نیروی هواییاش گرفته است.» ال پائیس با اظهار این عقیده که ایران گیت یا ماجرای فروش پنهانی سلاح به ایران توسط امریکا توازن نظامی در خلیج (فارس) را تغییر نداده میافزاید: «ایران برای پیروزی در جنگ مشکلات زیادی دارد و تنها راه، یک حمله بزرگ است که بر اثر آن نیروی زمینی دشمن منهدم شده و صدام سقوط کند که در حال حاضر چنین امری غیرممکن است.» خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن گزارش داد خبرنگار هفتهنامه ساندی تایمز پس از دیداری که همراه خبرنگاران دیگری از مناطق جنوبی عراق داشته مینویسد: «عراقیها که در ۱۹۸۶ هیچ دلخوشی از جنگ نداشتند مصمم بودند از موفقیت اخیر خود در مقابل ایران بیشترین بهرهبرداری تبلیغاتی را ببرند.» ماری کلوین در مطلب خود با عنوان “عراق احساس پیروزی میکند اما درگیری بزرگ هنوز در پیش است” افزود: «حمله به اصطلاح نهایی ایران احتمالاً یک ماه دیگر خواهد بود که هوای بارانی از برتری قوای تانک عراق خواهد کاست.» به گزارش رادیو بیبیسی روزنامه دیلی تلگراف در گزارشی از پاتریک دیشاو با اشاره به اینکه عراق شبکه عظیمی از تپههای خاکی به طول دهها کیلومتر در داخل خاک خود ایجاد کرده مینویسد: «اگر در حمله بعدی نیروهای ایران موفق به پیشرفت شوند عراق از این تپههای خاکی و استحکاماتی که برپا کرده میتواند به عنوان سنگری برای دفع تهاجم ایران استفاده کند.» به نوشته خبرنگار دیلی تلگراف این مواضع به کمک کارشناسان اهل یوگسلاوی ساخته شده است. دیشاو به نقل از ناظران در بغداد پیشبینی میکند «ایران حمله نهایی خود را طی ۶ ماه آینده آغاز خواهد کرد و با وجود آنکه بسیج و تجمع نیروهای ایران در جبهه مرکزی ادامه دارد دیپلماتها عقیده دارند که ایران هنوز هم در پی تصرف شهر بصره در جنوب عراق است.»

گزارش - 12

12. رئیس جمهور ایران اعلام کرد ترجیح میدهیم اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی با چند ماه تأخیر در محل مناسبتری تشکیل شود. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از روابط عمومی نهاد ریاست جمهوری، آیتالله خامنهای امروز در دیدار با سفیر جدید اندونزی در ایران ضمن استقبال از توسعه مناسبات دو کشور در زمینههای بازرگانی، فرهنگی و سیاسی و اشاره به لزوم گسترش همبستگی میان خانوادههای اسلامی در آسیا اظهار داشت: «ما به جهت اهمیت خاصی که برای کشورهای مسلمان قائلیم به کنفرانس اسلامی نیز ارج مینهیم و معتقدیم برای اینکه اجلاس آینده سران کشروهای اسلامی بتواند به شکل ثمربخش و خوبی برگزار گردد، به تفاهم و همکاری مطلوب میان کشورهای مسلمان احتیاج دارد.» رئیس جمهور ضمن اظهار اینکه احساس میشود نظر ایران مبنی بر اینکه کویت محل مناسبی برای برگزاری اجلاس سران کشورهای اسلامی نیست در جهان اسلام طرفداران بسیاری دارد خاطرنشان ساخت: «ما هرگز راضی به این نیستیم که بهخاطر تقید برگزاری اجلاس سران کشورهای اسلامی در کویت این کنفرانس به صورت ضعیفی برگزار گردد و یا اصلاً برگزار نشود بلکه ترجیح میدهیم که اجلاس هر چه جدیتر و قویتر حتی با چند ماه تأخیر در محل مناسبتری تشکیل شود.»

گزارش - 13

13. تغییر محل برگزاری پنجمین اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی امروز محور مذاکرات ایران با کشورهای یمن جنوبی و سوریه بود. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از واحد مرکزی خبر عبدالعزیز الدالی وزیر امور خارجه جمهوری دموکراتیک خلق یمن (جنوبی) که دیشب در رأس یک هیئت سیاسی، اقتصادی و با پیامی از سوی رئیس جمهور آن کشور برای رئیس جمهور اسلامی ایران وارد تهران شد امروز در نخستین دور گفتوگوهای خود با علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران ضمن تأکید بر لزوم گسترش روابط دو کشور در زمینههای سیاسی، اقتصادی و بازرگانی و اشاره به اینکه تحمیل جنگ به ایران هدفی جز خدمت به امپریالیسم، صهیونیسم و ارتجاع نداشته و این امر ما را به شدت زجر میدهد، در مورد اجلاس سران کنفرانس اسلامی و محل تشکیل آن تأکید کرد جمهوری دموکراتیک خلق یمن (جنوبی) آماده بررسی و مذاکره درباره این موضوع است. دکتر ولایتی وزیر امور خارجه ایران نیز در پاسخ تأکید کرد: «ما کویت را جای مناسبی برای تشکیل کنفرانس سران اسلامی نمیدانیم زیرا این کشور در جنگ تحمیلی بیطرفی را کنار گذاشته و با تمام امکانات از رژیم متجاوز و جنایتکار صدام حمایت کرده است لذا جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه صلاحیت کویت را برای انجام این کنفرانس تأیید نمیکند. علاوه بر این بعید میدانیم که کویت توانایی کافی برای حفظ امنیت چنین کنفرانسی را داشته باشد.» از سوی دیگر به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از دمشق علیمحمد بشارتی قائممقام وزارت امور خارجه ایران که در رأس یک هیئت سیاسی در دمشق بهسر میبرد امروز با حافظ اسد رئیسجمهوری سوریه دیدار و گفتوگو کرد. بشارتی در این دیدار ضمن ارائه پیام شفاهی آیتالله خامنهای رئیسجمهوری اسلامی ایران «به تفصیل مواضع کشورمان را درمورد مسائل مختلف ازجمله وحدت ملل اسلامی تشریح کرد و عدم بیطرفی کویت در جنگ رژیم عراق با ایران و ناامنبودن این امیرنشین بهلحاظ نزدیکی به منطقه عملیات جنگی و نیز دعوت کویت از مرتجعین عرب بهخصوص شاه حسن میزبان نخستوزیر اسرائیل و حسنی مبارک همپیمان اسرائیل ازجمله دلایلی دانست که صلاحیت میزبانی کنفرانس را از کویت سلب میکند.» در این دیدار حافظ اسد نیز ضمن ابراز خرسندی از حضور هیئت جمهوری اسلامی ایران در سوریه و تشریح مسائل فیمابین دو کشور، درباره حضور شاه حسن و حسنی مبارک در اجلاس کویت گفت: «دراینمورد با شما همعقیدهایم و شرکت آنان در کنفرانس کویت غیرقانونی و مغایر با اهداف و اصول سازمان کنفرانس اسلامی است.» اسد افزود: «در اجلاس کویت مرتجعین و دوستان اسرائیل ستایش شده و مشکلی از کشورهای اسلامی مطرح و حل نخواهد شد و لذا این اجلاس نیز مانند جلسات گذشته سودمند نخواهد بود.» رئیسجمهوری سوریه خاطرنشان کرد: «دوستان و متحدین رژیم صهیونیستی، جمهوری اسلامی ایران را به خرید اسلحه از این رژیم متهم کردهاند درحالیکه مبارزین حقیقی نسبت به مواضع ضدامپرالیستی و ضدصهیونیستی جمهوری اسلامی ایران اطمینان کامل دارند.»

گزارش - 14

14. در چارچوب تحرکات مربوط به برگزاری پنجمین اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی در کویت امروز اعلام شد مصر درصدد ارائه طرحی به شرکتکنندگان در این کنفرانس است که به موجب آن امکانات کشورهای اسلامی در صورت ادامه جنگ در اختیار عراق گذاشته شود. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح معاون نخستوزیر و وزیر امور خارجه کویت امروز در گفتوگو با خبرنگاران تأکید کرد: «پنجمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی در تاریخ مقرر و با شرکت تمامی اعضا در کویت برگزار خواهد شد.» با این حال روزنامه الاتحاد چاپ ابوظبی به نقل از منابع عربی اعلام کرد: «اگر کنفرانس اسلامی نتواند سوریه و ایران را به شرکت در اجلاس آینده خود که قرار است در کویت برگزار گردد متقاعد سازد بعید نیست افتتاح اجلاسیه مزبور به تعویق افتد.» به گزارش رادیو اسرائیل الاتحاد مینویسد: «جمهوری اسلامی ایران با شرکت مصر در این اجلاسیه مخالف است و سوریه در این مورد از ایران جانبداری میکند.» این روزنامه یادآور شد: «تهران همچنین با گردهمایی کشورهای اسلامی در کویت مخالفت میورزد زیرا به عقیده آن، کویت در جنگ خلیج فارس همدست عراق است.» در همین زمینه رادیو بیبیسی ضمن گزارشی از تحرک دیپلماتیک مقامهای کویتی برای موفقیتآمیز ساختن کنفرانس سران کشورهای اسلامی در این کشور گفت: «نگرانی مشهود کویت آن است که ایران با میزبانی این کشور برای کنفرانس یادشده مخالفت میورزد. دیروز میرحسین موسوی نخستوزیر ایران اظهار نظر کرد که شاید پاکستان مکان مناسبتری برای محل برگزاری کنفرانس میبود. اینکه ایران بتواند در این آخرین لحظات تغییری در محل برگزاری کنفرانس بدهد بعید به نظر میرسد اما شاید از شرکت در آن خودداری ورزد.» به گزارش خبرگزاری فرانسه از قاهره روزنامههای مصری امروز ایران را به کارشکنی در تشکیل کنفرانس اسلامی متهم کردند. این در حالی است که به نوشته روزنامه الاهرام «اکثر کشورهایی که در این اجلاس شرکت خواهند کرد مایلند تلاشهای خود را برای دستیابی به یک راهحل برای جنگ ایران و عراق متمرکز کنند.» به نوشته خبرگزاری فرانسه هفتهنامه مصری اخبارالیوم چند روز پیش ادعا کرده بود: «مصر طرحی را برای حلوفصل موقتی این جنگ ارائه خواهد داد که در آن آغاز مذاکرات مستقیم بین دو طرف متخاصم تحت نظارت سازمان کنفرانس اسلامی پیشنهاد شده است.» در این مورد رادیو اسرائیل در تفسیری توضیح داد: «در طرح مصر این ماده قابل توجه است که به موجب آن اگر تلاش مزبور بیحاصل بماند کشورهای اسلامی صریحاً جانبی را که موجب ادامه جنگ گردیده محکوم نمایند و همه امکانات مالی و نظامی و سیاسی خویش را در اختیار جانبی قرار دهند که برای برقراری صلح ابراز آمادگی کرده و در این رهگذر منظور و مقصود مصر کاملاً آشکار است که جانب صلحخواه کدام است و رژیمی که شعار جنگ جنگ تا پیروزی سر میدهد کدام.» این رادیو اضافه کرد: «به هر حال این واقعیت که حکومت اسلامی ایران در آستانه برگزاری کنفرانس به حمله تازهای علیه عراق موسوم به عملیات کربلای۴ دست زد خود نشانگر عزم راسخ آن رژیم به ادامه جنگ است.»

گزارش - 15

15. رئیس جمهور و رئیس مجلس شورای اسلامی امروز در سخنان خود به مناسبت سالروز ولادت حضرت زینب(س) و روز پرستار از نقش پرستاران در جنگ تجلیل کردند. به گزارش روزنامه اطلاعات به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی آیتالله خامنهای رئیس جمهور در دیدار با صدها تن از خواهران نمونه پرستار، پزشکیار و پزشک و همچنین گروهی از برادران پرستار نمونه و دکتر علیرضا مرندی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از نقش پرستاران در انقلاب اسلامی و جنگ تقدیر کرد. وی اظهار داشت: «دنیا شأن زن را پایین آورده است و وظیفه شما زنان است که با این تلاشهای بزرگوارانه و انقلابی که انجام میدهید چه در محیط پرستاری، چه در محیط علمی، چه در محیط پزشکی، چه در محیط دانشجویی و چه در محیط خدماتی و فرهنگی و خدمات گوناگون دیگر از قبیل: پشتیبانی از جبههها، حضور در میدان سیاست و در کارهای هنری زباندار و جهتدار با فعالیت و تلاش خودتان در میدانهای گوناگون، رشد زن و جهش فرهنگی اسلامی زن را به دنیا نشان دهید و بدانید که دنیا از شما تقلید خواهد کرد.» همچنین رئیس مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز مجلس در سخنانی که به مناسبت سالگرد میلاد حضرت زینب و روز پرستار ایراد کرد ضمن اشاره به اینکه این زن بزرگوار در تاریخ اسلام الگوی بسیار مناسبی برای این مقطع تاریخی ما و برای خانمهای مسلمان است از عموم پرستاران که در این مقطع جنگ تحمیلی، نقش قابلتوجهی در رسیدگی به امور مجروحان و مصدومان جنگ داشتند تشکر کرد.

گزارش - 16

16. طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق به دعوت همتای الجزایریاش احمد طالب ابراهیمی وارد الجزیره شد. به گزارش روزنامه اطلاعات به نقل از خبرگزاری رویتر طارق عزیز که حامل پیامی از سوی صدام رئیس جمهور عراق برای شاذلی بن جدید رئیس جمهوری الجزایر است هنگام ورود به پایتخت این کشور گفت دیدار وی از الجزایر فرصتی برای تحکیم مناسبات دو کشور و گفتوگو درباره مسائل اعراب و مسائل بینالمللی است. به نوشته رویتر این دیدار در حالی صورت میگیرد که یک سلسله فعالیتهای دیپلماتیک میان اعراب قبل از برگزاری اجلاس سران کشورهای اسلامی در کویت آغاز شده است. در مورد دیدار رسمی وزیر امور خارجه عراق از الجزایر رادیو بیبیسی نیز گزارش داد: «بنا بر سنت موجود در الجزایر خبرگزاری رسمی کشور مطلبی درباره علت این دیدار یا طول اقامت وی در الجزیره اعلام نکرد. اما بدون شک موضوع جنگ ایران و عراق ازجمله مسائل عمده موردبحث خواهد بود.» این رادیو سپس به نقل از پل لک خبرنگار خود در شمال افریقا ضمن اشاره به اینکه هیچ قرینهای در دست نیست که نشان دهد سفر طارق عزیز با تلاش جهت دخیلکردن دولت الجزایر در فعالیتهای میانجیگرانه در جنگ ایران و عراق مربوط باشد خاطرنشان کرد: «اما درعینحال هنگامی که ایران و عراق سرانجام به دور میز مذاکره بنشینند الجزایر ممکن است نقشی در جریان امور برعهده گیرد، زیرا تقریباً تنها کشور عربی است که با دو کشور درحال جنگ روابط حسنه دارد.» خبرنگار بیبیسی نیز در نهایت احتمال داد سفر وزیر امور خارجه عراق «ممکن است بدین منظور باشد که پیشاپیش کنفرانس سران اسلامی در کویت از الجزایر جلب حمایت کند.»

گزارش - 17

17. با تخطی از سهمیه تعیین شده اوپک، تولید نفت عراق در سال جدید میلادی احتمالاً تا یک میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت. در همین حال یک مقام عراقی مدعی شد صادرات غیرنفتی این کشور ۲۴ درصد افزایش داشته است. خبرگزاری خلیج از ابوظبی گزارش داد عراق به مشتریان نفت خود اطلاع داده که بهزودی نفت خام خود را درحدود بهای تعیینشده ازسوی اوپک بهفروش میرساند. با این حال براساس نوشته مجله اقتصادی میدل ایست دولت عراق همچنان به تخطی از سهمیههای تعیینشده تولید نفت ازسوی اوپک ادامه میدهد. میدل ایست با اشاره به مخالفت عراق با سهمیه ۴۶/۱ میلیون بشکه در روز که در آخرین اجلاس اوپک تعیین شده بود ظرفیت تولید نفت عراق را ۸/۱ میلیون بشکه در روز دانست که این میزان در ماه آینده مسیحی و پس از تکمیل خطوط نفتی عراق ازطریق خاک سعودی به بیش از دومیلیون بشکه در روز افزایش مییابد. نشریه اقتصادی یادشده در پایان مقاله امروز خود میزان تولید نفت عراق را در پایان دومین فصل سال جدید ۵/۲ میلیون بشکه برآورد کرد و افزود: «این میزان شامل کمکهای عربستان سعودی و کویت که روزانه بالغ بر سیصد و دههزار بشکه نفت خام و فرآوردههای آن میشود، نمیگردد.» به گزارش خبرگزاری اوپک قبیل عبدالفتاح معاون وزارت تجارت عراق اعلام کرد: «در سال ۱۹۸۶ صادرات غیرنفتی این کشور ۲۴ درصد افزایش داشته است.» عبدالفتاح با اشاره به صدور مقادیر قابلملاحظهای انواع خرما و برخی از دیگر محصولات کشاورزی، در زمینه تجارت خارجی عراق گفت: «طرحهای صادراتی و وارداتی در چارچوب ۱۴۴ موافقتنامه تجاری با اغلب کشورها انجام میگیرد که این خود نشانگر وضع سالم اقتصاد عراق در سطح جهانی است.»

گزارش - 18

18. یک هیئت عالیرتبه نظامی عراق وارد قاهره شد. به گزارش روزنامه کویتی الرأی العام به نقل از منابع وزارت دفاع مصر این هیئت که هفته پیش دیدار خود را از پایتخت مصر آغاز کرد از تعدادی واحد تعمیر و نگهداری هواپیماهای ساخت امریکا و شماری از صنایع نظامی بازدید کرده است. همچنین در روند افزایش همکاریهای نظامی مصر و عراق، مجموعاً ۱۹۶ عراقی در ۲۴ آذر ماه به یک دوره نظامی ویژه در آکادمی نیروی هوایی پیوستهاند.

گزارش - 19

19. وزیر امور خارجه دانمارک اعلام کرد کشورش پایبند به بیطرفی در جنگ عراق و ایران است. رادیو قاهره گزارش داد وزیر امور خارجه دانمارک که درحالحاضر سرگرم سفری است که ضمن آن از جمهوری عربی یمن و سلطنتنشین عمان نیز دیدار میکند در عین حال تصریح کرد «نمیتواند یک اقدام قانونی علیه صاحبان کشتیها که اقدام به حملونقل سلاح ازسوی کشورهای دیگر به ایران و عراق مینمایند، اتخاذ کند.»

گزارش - 20

20. با صدور بخشنامهای از سوی نخستوزیر افراد دارای سابقه حضور در جبهههای جنگ برای استخدام در دستگاههای دولتی و نهادهای انقلاب در اولویت قرار میگیرند. به گزارش روزنامه کیهان روابطعمومی وزارت کار اعلام کرد: «بهمنظور تقدیر از ایثارگران جبهههای نبرد حق علیه باطل و باتوجهبه اهمیت جذب نیروهای فعال و مخلص در نظام جمهوری اسلامی ایران طی بخشنامهای ازسوی نخستوزیر محترم به کلیه وزارتخانهها، سازمانها، مؤسسات دولتی، نهادهای انقلاب اسلامی و استانداریهای سراسر کشور دستور داده شد کسانی که با تأیید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، جهاد سازندگی یا ارتش جمهوری اسلامی حداقل ۹ ماه متوالی یا ۱۲ ماه متناوب بهطور داوطلبانه در جبهههای نبرد حق علیه باطل خدمت کرده یا میکنند ازنظر استخدام در اولویت میباشند.» در این بخشنامه همچنین تأکید شده است: «بهمنظور راهنمایی شغلی این عزیزان و دیگر جویندگان کار کلیه سازمانهای مذکور باید امکانات اشتغال خود و شرایط آن را به وزارت کار و امور اجتماعی اعلام دارند تا ازطریق مراکز کاریابی و خدمات اشتغال نسبت به بررسی افراد واجد شرایط اقدام مقتضی به عمل آید.»

گزارش - 21

21. گروهی از مهاجرین شهر باختران ضمن تجمع در اطراف ساختمان بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی استان تهران نسبت به عدم پاسخگویی سریع به خواستههایشان اعتراض کردند. بهگزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی در این تجمع حدود ۳۰۰ نفر از مهاجرین شهر باختران که ظاهراً آشنایی زیادی با شهر تهران ندارند و برای دریافت ارزاق و کالاهای موردنیاز خود با سردرگمی زیادی مواجه شدند بهعلت عدم رفع نیازها و فشار روحی ناشیاز آوارهبودن که در چهره اغلب آنها دیده میشد نسبت به وضعیت موجود خود معترض بودند. سرانجام پس از حدود ۴ ساعت «بهدنبال تلاش نیروهای انتظامی و نیز برنامهریزی مسئولین بنیاد استان تهران درجهت جوابگویی به این افراد تجمع مذکور حوالی ظهر خاتمه یافت.»

گزارش - 22

22. رئیس پیشین کمیسیون روابط خارجی سنای امریکا با انتشار مقالهای ضمن بررسی ابعاد انسانی و اقتصادی اختلافات خاورمیانه، امریکا را به نقض بیطرفی در جنگ ایران و عراق متهم کرد اما در عین حال خواستار دخالت این کشور در حل اختلافات منطقه شد. چارلز پرسی در این مقاله که در روزنامه کریستین ساینس مانیتور به چاپ رسید با اشاره به دغدغه امریکاییها در زمینه اختلافات جاری در خاورمیانه از جمله میان اعراب و اسرائیل مینویسد: «بهنظر میرسد که علت اصلی درگیری امریکا در منطقه ملاحظات ژئوپولیتیک باشد و اینکه جریان نفت آزادانه ادامه یافته و دوستان امریکا از نفوذ شوروی و یا اقدامات خصمانه دیگر دوستان امریکا در منطقه مصون بمانند.» وی در این زمینه میافزاید: «ما فراموش کردهایم که تازمانیکه صلح در دسترس نیست در خاورمیانه برندهای وجود نخواهد داشت و جملگیِ طرفهای درگیر بازنده خواهند بود.» سناتور سابق حزب جمهوریخواه در بخش دیگر مقاله خود به مشکلات اقتصادی خاورمیانه پرداخته و مینویسد: «در بیست سال اخیر، مصر تنها کشوری بوده که از هزینههای دفاعی خود بهعنوان درصدی از تولید ناخالص ملی کاسته است، ولی برعکس اینک اسرائیل سی درصد تولید ناخالص ملی خود را به هزینههای نظامی اختصاص میدهد، عراق و ایران نیز وضعیت مشابهی دارند. بین سالهای ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۳، سیونه درصد تمامی تسلیحاتی که در اطراف جهان به فروش رفت وارد بازارهای خاورمیانه شد. سال گذشته، عربستان سعودی ده درصد درآمد نفتی خود یعنی ۲ میلیارد دلار به عراق کمک کرد.» چارلز پرسی میافزاید: «همانطور که نقض موضع بیطرفانه امریکا در جنگ خلیج (فارس) لطمات بسیاری به امریکا وارد ساخته، خودداری سنای امریکا از فروش اسلحه به دوستان عرب امریکا از توانایی این کشور در پیشبرد صلح کاسته است. این مسئله ازنظر اقتصادی نیز برای امریکا مناسب نبوده است. بهطور مثال خودداری فروش تسلیحات به عربستان و اردن دستکم بیستمیلیارد دلار به اقتصاد امریکا ضرر زده است. این رقم بهمعنای ازدستدادن پانصد الی ششصدهزار شغل و کار در امریکا است. علاوهبرآن اعراب از حجم معاملات اقتصادی با امریکا کاسته و طبق آمار وزارت بازرگانی امریکا در حدود هفتصدهزار شغل و کار از دست رفته است.» وی بر پایه این ملاحظات و نیز یادآوری آنچه ابعاد تراژدی انسانی در خاورمیانه میخواند نتیجه میگیرد: «دسترسی به صلح فقط دراختیار رهبرانی که هزاران کیلومتر دورتر در خاورمیانه هستند قرار ندارد، بلکه امریکا نیز دراینمیان اختیاراتی دارد و قادر به ایفای نقش است.»

گزارش - 23

23. برخوردهای نظامی اخیر در منطقه مرزی لبنان و اسرائیل این نگرانی را در اسرائیل و سوریه بهوجود آورده که توسعه ابعاد این برخوردها ممکن است به رویارویی ناخواسته آنها منجر شود. رادیو بیبیسی این مطلب را در مقدمه گفتاری از موریس جیمز یکی از مفسرین این رادیو عنوان کرد. جیمز میگوید: «اسرائیل بسیار نگران تحولات وقایعی است که در امتداد مرز شمالی آن کشور رخ میدهند. دلیل اصلی تهاجم اسرائیل به لبنان در سال ۱۹۸۲، آن بود که ساکنین آبادیهای شمال اسرائیل تحتتهدید حملات موشکی و یورش به خطوط مرزی آن کشور قرار گرفته بودند و به همان علت هنگامی که نیروهای اسرائیل لبنان را ترک گفتند نوار باریکی را که بیش از چند کیلومتر عرض آن بود احداث کردند که میان اسرائیل و گروههای چریکی که خواستار نابودی اسرائیلاند حائل شود. درپی روزهای گذشته منطقه حائل مذکور که توسط ارتش جنوب لبنان که گروهی شبهنظامی و طرفدار اسرائیل است کنترل میشود هدف حملاتی قرار گرفت.» گزارشگر مذکور با اشاره به دخالت حزبالله لبنان در حملات اخیر افزود: «سوریه سعی داشته تا آرامش اوضاع مناطق مرزی را نسبتاً حفظ کند و گروه شبهنظامی شیعههای امل در منطقه اکثراً شیعهنشین جنوب لبنان را از دستزدن به حملات علیه نیروهای اسرائیلی یا شبهنظامیان ارتش جنوب لبنان بر حذر داشته است، ولی موقعیت دو کشور سوریه و اسرائیل رفتهرفته نگرانکنندهتر میشود زیرا حزبالله که هدفش سرنگونکردن اسرائیل است روزبهروز در نواحی مرزی فعالتر میشود.» مفسر بیبیسی سپس اهمیت رو به افزایش نقش ایران در لبنان ضمن تلاش برای توسعه روابط دیپلماتیکش با سوریه را مورد بحث قرار داد. وی عقیده دارد: «ایران به درخواست سوریه سعی خواهد کرد که حزبالله را بر آن دارد که فعالیتهای خود را در منطقه مرزی تعدیل کنند تا بلکه ازاینطریق مانع وقوع جنگی شود که نه اسرائیل خواستار آن است و نه سوریه.»

منابع و مآخذ روزشمار 1365/10/15