1365.11.28

روزشمار جنگ سال 1365 1365.10.28
نام‌های دیگر	بیست و هشت دی
تاریخ شمسی	1365.10.28
تاریخ میلادی	18 ژانویه 1987
تاریخ قمری	17 جمادی‌الاول 1407

1359.10.28

1360.10.28

1361.10.28

1362.10.28

1363.10.28

1364.10.28

1366.10.28

گزارش - 1

1. در بامداد دهمین روز عملیات کربلای۵ و دو روز پس از عقبنشینی نظامیان عراقی به غرب نهر جاسم، فرماندهی عملیات با تأکید بر ادامه پیشروی - حتی با توان کم - مقرر کرد امشب دو قرارگاه قدس و نجف بار دیگر وارد عمل شوند و در قسمت جنوبی نهر جاسم و جزیره صالحیه نقاطی را به عنوان سرپل تصرف کنند. در ابتدای جلسهای که از آخرین دقایق روز گذشته در قرارگاه خاتمالانبیاء - ۱ (سپاه) و با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه و فرمانده عملیات کربلای۵، علی شمخانی و رحیم صفوی فرمانده و جانشین نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید معاون عملیاتی سپاه، مهدی مبلغ جانشین فرمانده قرارگاه مهندسی خاتمالانبیاء و محمد پیشبهار جانشین معاون اطلاعات نیروی زمینی سپاه تشکیل شده بود، علی شمخانی با بیان اینکه برای عملیات سرپلگیری در جزیره صالحیه و نهر جاسم (جنوب جاده بوارین - تنومه) لشکر۳۲ انصارالحسین هنوز به بخش جنوبی منطقه عملیاتی وارد نشده و لشکر۱۹ فجر نیز آماده نیست، از موکول شدن زمان اجرای این عملیات به امشب خبر داد.* رحیم صفوی هم درباره طرح قرارگاه قدس برای تصرف قرارگاه عنکبوت (۲۶) واقع در شمال شرقی تقاطع جاده شلمچه - تنومه و نهر جاسم که هنوز در اختیار عراقیهاست، گفت: «لشکر۸ که قرار است عمل کند، نمیرفت پای کار و میگفت ده دستگاه مهندسی میخواهم. وقتی عملیات [دیروز] سرپلگیری لغو شد، دستگاه در اختیارش قرار دادیم.» وی اضافه کرد: «ما نیرو نداریم، آمدیم ببینیم چه کار کنیم؟» همچنین، محسن رضایی که معتقد بود وجود نخلستان در دو طرف جاده بوارین - تنومه موجب میشود دشمن نتواند به راحتی مانور کند، گفت: «سرپل [غرب جاسم] برای ما حیاتی است و دشمن حساس شده. لذا باید پر قدرت و با سرعت عمل کرد.» سپس، رحیم صفوی با تأکید بر اینکه به علت باتلاقی بودن زمین جنوب جاده بوارین - تنومه حتماً باید پل تقاطع این جاده و نهر جاسم تصرف شود، موارد زیر را نیز متذکر شد: ۱- عراق در انتهای امالطویله سر پل دارد و هنوز میجنگد. ۲- باید در جزیره صالحیه سرپل بگیریم. ۳- دیروز نیروهای خودی روی نهر جاسم پل کوثری (پل شناور نفررو) زدند. در ادامه جلسه، علی شمخانی پیشنهاد کرد امشب با ۱۵ گردان عمل شود. محمد پیشبهار هم با تأکید بر ضرورت سرعت عمل اظهار داشت: «اگر تا ۴۸ ساعت دیگر به دشمن فشار نیاوریم، خطش را تثبیت میکند و سپس قرارگاه کربلا را [از غرب کانال ماهی] پس میزند.» اما محسن رضایی معتقد بود: «دشمن تا دو ماه دیگر نمیتواند کاری بکند؛ فقط قرارگاه کربلا را [از بخش شمالی منطقه عملیاتی] پس میزند. اینجا دشمن یک هفته جنگید. ... باید یک خیز برداریم و اگر بعد از آن بازسازی کنیم و یک نفسی بکشیم اشکالی ندارد.» جلسه با بحث و بررسی درباره چگونگی اجرای این عملیات ادامه یافت و سرانجام مقرر شد امشب قرارگاه نجف پس از پاکسازی و تصرف نوک غربی امالطویله توسط لشکر۱۷ علیبنابیطالب، با لشکرهای ۳۲ انصارالحسین، ۱۹ فجر و ۱۰ سیدالشهدا در حد فاصل جزیره صالحیه و بخشی از ساحل شمالی شطالعرب صغیر؛ و در جناح راست آن نیز قرارگاه قدس با لشکرهای۳۳ المهدی و ۴۱ ثارالله وارد عمل شوند و مناطقی از نوک شرقی جزیره صالحیه و غرب نهر جاسم را به عنوان سرپل تصرف کنند. رحیم صفوی: «دشمن دو تیپ در منطقه [جنوب و شمال جاده بوارین - تنومه در غرب نهر جاسم] اضافه کرده، زمین خیلی پیچیده است، در روز [به علت وجود نخلستان] آدم گم میشود [چه رسد به شب].» علی شمخانی: «ما اینجا نباید سرمایهگذاری کنیم، فقط باید سرپل بگیریم.» عبور از نهر جاسم و تصرف سرپلی در غرب آن

محسن رضایی: «اینجا [شرق نهر جاسم] زمین خطرناکی است. یا باید برویم از نهر جاسم عبور کنیم، یا برویم آن سمت اروند [شطالعرب]؛ وگرنه تلفات زیادی میدهیم.»

گزارش - 2

2. در پی اتخاذ خطمشی ادامه عملیات حتی با توان کم، شامگاه امروز دو قرارگاه نجف و قدس به خطوط ارتش عراق در انتهای جزیره امالطویله و غرب نهر جاسم (در حد فاصل شطالعرب صغیر و جاده بوارین - تنومه) حمله کردند تا ضمن ممانعت از بازیابی و تسلط دشمن بر وضعیت منطقه، نخستین حرکت برای رسیدن به کانال زوجی را آغاز نمایند. مأموریت قرارگاه نجف با لشکرهای۱۷ علیبنابیطالب، ۱۹ فجر، ۳۲ انصارالحسین و ۱۰ سیدالشهدا (در مجموع با استعداد چهار گردان پیاده) پاکسازی انتهای جزیره امالطویله از وجود دشمن و سپس تصرف سرپل جزیره صالحیه به عمق یک کیلومتر و تصرف قسمتی از ساحل شمالی شطالعرب صغیر بود. در جناح راست این قرارگاه تا جاده بوارین - تنومه نیز قرارگاه قدس با دو لشکر۳۳ المهدی و ۴۱ ثارالله (در مجموع با استعداد پنج گردان پیاده) میبایست با عبور از نهر جاسم قسمتی از منطقه غرب آن را به عنوان سرپل تصرف نماید. در مقابل، ارتش عراق هم پس از عقبنشینی تا خط جاسم با ریختن انواع مین در منطقه روبهروی این خط و استفاده از آتش سنگین و پر حجم توپخانه سعی داشت از هرگونه پیشروی قوای ایران جلوگیری کند؛ چرا که در صورت سقوط این خط ناچار میشد تا کانال زوجی عقب رود. حدود ساعت ۱۹:۰۰ همه یگانهای قرارگاه نجف به جز لشکر۳۲ که میبایست از ساحل شمالی شطالعرب صغیر به طرف پل ۴۶ و خط دشمن میرفت، آماده شروع عملیات بودند. در این حال، لشکرهای۳۳ و ۴۱ از قرارگاه قدس نیز اعلام میکردند که برای آغاز عملیات به انتظار نشستهاند تا لشکر۳۲ در جناح چپشان وارد عمل شود. اما تعجیل در تصمیمگیری و انجام این عملیات** موجب شده بود این لشکر نتواند به موقع آماده شود. نورعلی شوشتری قائم مقام فرماندهی قرارگاه نجف: «چی را ما هدایت کنیم، نه بحثی شده، نه چیزی؛ من چی بگم به آنها [یگانها]. امشب هر کار خود آنها کردند، ... اگر بشود برویم پیش آنها [مقرهای فرماندهی یگانها خوب است]. اینجا مثل آدم کور چه کار میتوانیم بکنیم!؟ همش باید به گوش بنشینیم ببینیم چه میگویند ... مانور که این جوری نمیشود. یکدفعه در زمینی که نمیدانیم چیست، ... عمل کنیم. ما اینجا بنشینیم و بگوییم کجا رفتی!؟ الآن ما نمیدانیم کجا باید آنها را الحاق بدهیم.» مصطفی ایزدی فرمانده قرارگاه نجف: «ما به رحیم [صفوی جانشین فرمانده نیروی زمینی] هم گفتیم، اینجا باید [به علت محدود بودن منطقه فقط] یک قرارگاه عمل کند.» به هر حال، یگانهای قرارگاههای نجف و قدس در چنین شرایطی وارد عمل شدند. حدود ساعت ۲۰:۲۰ فرماندهی قرارگاه قدس اعلام کرد لشکر۳۳ هدف خود در شمال پل۴۶ را تصرف کرده است. در این حال و در جناح چپ این لشکر، هنوز لشکر۳۲ از قرارگاه نجف وارد عمل نشده بود تا به طرف این پل برود. ساعت ۲۰:۳۵، مهدی کیانی فرمانده لشکر۳۲: «بچهها در محور [مشترک] با لشکر [۳۳] المهدی عبور کرده و در چپ و راست وارد عمل شدهاند؛ ولی در محور سمت چپ با مشکل روبهرو شدهاند. گفتیم از محور بالا وارد شوند.» شوشتری مبتنیبر تأثیر وضعیت لشکر۳۲ در محور چپ بر لشکر۱۹ فجر خطاب به کیانی: «کار فجر با مشکل روبهرو میشود، سریعتر فکر این را هم بکنید.» از آنجا که معبر سمت چپ لشکر۳۲ (ساحل شمالی شطالعرب صغیر)، معبر اصلی قرارگاه نجف بود، در صورت بسته ماندن عملاً مشکلات بسیار برای ورود لشکر۱۹ از طریق پل۴۶ به جزیره صالحیه به وجود میآمد؛ زیرا دشمن با هوشیاری بیشتر متوجه تحرکات اطراف سر پل صالحیه میشد. مضافاً اینکه، چنانچه پاکسازی معابر چپ و راست برای ورود لشکر۱۹ به طول میانجامید، عملاً امکان ورود لشکر۱۰ سیدالشهدا منتفی میگردید؛ مگر اینکه لشکر۳۲ به سرعت مشکل خود را برای دستیابی به پل ۴۶ حل میکرد. اندکی بعد، مهدی کیانی با ابراز ناامیدی از امکان ورود از محور چپ گفت: «ما دیگه تصمیم داریم نیروها را از معبر سمت راست وارد کنیم. ما هم به چپ رفتهایم، هم به راست ... نیروی دیگری هم به چپ وارد میکنیم. لشکر [۱۹] فجر هم بیاید از معبر سمت راست ما داخل شود.» نظر به اینکه محور اصلی مأموریت لشکر۱۹ از کنار شطالعرب صغیر به سمت پل ۴۶ بود، اگر میخواست از بالا به پایین بیاید، با دشمن درگیر میشد و دیگر نمیتوانست مأموریت خود را برای عبور از این پل به جزیره صالحیه انجام دهد. مهدی کیانی: «ما نیرو کم میآوریم. فجر باید محور سمت چپ ما را عمل کند.» پس از این پیشنهاد، شوشتری نظر فرماندهی لشکر۱۹ را جویا شد که پاسخ داده شد: «نه، نه. ما اگر بخواهیم از آن طرف وارد شویم نیرو کم میآوریم.» سپس، شوشتری با فرماندهی قرارگاه قدس تماس گرفت و وضعیت یگانهای نجف را تشریح کرد. احمد غلامپور*** پیشنهاد کرد لشکر۱۰ سیدالشهدا وارد عمل شود. شوشتری: «اینها آماده نبودند، نیروهایشان را از عقب دارند میآورند. اگر [لشکر۳۲] انصار موفق نشد، بهتر نیست لشکر۴۱ [ثارالله] بیاید در این محور؟» غلامپور: «گردانهای لشکر۴۱ آمدهاند روی جاده آسفالت [بوارین - تنومه در غرب نهر جاسم] نمیتوانند برگردند عقب.» ساعت ۲۲:۰۵ به ناچار تصمیم گرفته شد لشکر۱۹ فجر که دو گردانش به خاطر تأخیر در شروع عملیات لشکر۳۲ انصارالحسین و با آتش دشمن آسیب جدی دیده بود،**** از معبر این لشکر وارد عمل شود؛ که این تصمیم تا پایان امروز محقق شد. در این حال، شکاف میان لشکر۳۲ در جناح راست خود با لشکر۳۳ نیز همچنان وجود داشت. لشکر۱۷ هم هنوز نتوانسته بود انتهای جزیره امالطویله را از وجود دشمن پاک کند. به این ترتیب، اگر چه به نظر نمیرسید با حضور دشمن در خط جاسم (خط سوم دفاعی) امکان پیشروی به سوی این خط ممکن باشد؛ اما با وجود هوشیاری او***** نیروهای لشکرهای۴۱ ثارالله و ۳۳ المهدی از قرارگاه قدس در نخستین ساعات عملیات امشب با شکستن این خط مواضع شمال جاده بوارین - تنومه را تصرف کردند. یگانهای قرارگاه نجف (لشکرهای۳۲ انصارالحسین، ۱۹ فجر و ۱۷ علیبنابیطالب) نیز همچنان در حال تلاش بودند تا علاوه بر پاکسازی انتهای غربی جزیره امالطویله، جنوبیترین نقطه خط جاسم را شکسته، ضمن ورود به جزیره صالحیه در ساحل شمالی شطالعرب صغیر پیشروی کنند. علی شمخانی فرمانده نیروی زمینی سپاه: «ما الآن با دو مشکل دستگاه مهندسی برای [احداث] خاکریز و آمبولانس برای تخلیه مجروحین مواجه هستیم.» به گزارش محمد درودیان راوی قرارگاه خاتمالانبیاء۱ (سپاه)، با عملیات امشب مسائلی دیگر نیز پدید آمد که حفظ و توسعه وضعیت نیروهای خودی در سر پل غرب نهر جاسم به حل و فصل آنها وابسته بود؛ از آن جمله: ١- گم شدن نیروهای خودی در منطقه؛ پیچیدگی زمین و محدودیت زمانی به خاطر ابلاغ دیر هنگام مأموریت یگانهای رزمی مانع از آن شده بودند که رزمندگان و فرماندهان آنان به طور کامل توجیه شوند. ٢- فقدان اطلاعات دقیق و به موقع از وضعیت و تحرکات دشمن؛ فرماندهی عملیات برای بهکارگیری نیرو و امکانات و هدایت عملیات، از دشمن اطلاع کافی نداشت. ٣- کاهش رو به تزاید توان یگانهای خودی؛ حجم آتش دشمن و پیچیدگی زمین به کندیِ پیشروی و الحاق و پاکسازی منجر میشد؛ و اگر چه با پیشروی نیروها و تصرف سرپلی کوچک و محدود در غرب نهر جاسم امیدواری زیاد برای ادامه عملیات وجود داشت، اما میبایست برای بازسازی یگانها و تهیه ملزومات آنها اقدام عاجل میشد.

گزارش - 3

3. هواپیماهای عراقی امروز حملات پردامنهتری را روی شهرها و مناطق مسکونی ایران انجام دادند. ارتش عراق در اطلاعیه خود اعلام کرد جنگندههای این کشور شهرهای قم، اصفهان (دو نوبت)، تبریز، دزفول (دو نوبت)، مسجدسلیمان، سنندج، ایلام، شاهآباد (اسلامآباد غرب)، بروجرد، نهاوند و ملایر را هدف حمله قرار دادند. در این مورد خبرگزاری رویتر از بحرین گزارش داد: «عراق اعلام کرد روز یکشنبه دست به حملات سنگینتری علیه شهرها و شهرکهای ایران زده است.» خبرگزاری آسوشیتدپرس از نیکوزیا نیز اعلام کرد: «جتهای عراقی با بمباران تعدادی از شهرهای ایران بیش از ۲۰۰ غیرنظامی را در آنچه که به نظر میرسد شدیدترین حملات هوایی در جریان تشدید اخیر جنگ شش ساله بین دو کشور است کشتهاند.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز شهر دزفول در ساعات ۶ بامداد و ۱۵:۳۰ امروز هدف بمباران هواپیماهای مهاجم عراق قرار گرفت. جنگندههای عراقی همچنین در ساعت ۶:۰۲ منطقه مسکونی حافظیه تبریز را هدف راکتهای خود قرار دادند که به شهادت ۴۰ تن از اهالی این شهر و مجروح شدن ۱۰۰ نفر منجر شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از تبریز در جریان این حمله بیش از ۲۰ واحد مسکونی تخریب شد و تعدادی واحد مسکونی نیز خسارت دید. مقارن حمله بامداد امروز به تبریز، سه نقطه از یک منطقه مسکونی در شمال شهر اصفهان حد فاصل خیابانهای فروغی و کاوه نیز هدف راکتهای هواپیماهای عراقی قرار گرفت که بر اثر این حمله حدود ۱۵ واحد مسکونی و یک مدرسه ویران شد و به چندین واحد مسکونی دیگر خسارات جزئی وارد شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی شهر اصفهان در ساعت ۱۷:۰۳ بار دیگر هدف حمله هوایی قرار گرفت که در جریان این حمله ۲ بمب به منطقه کشاورزی سین از توابع برخوار اصابت کرد اما به گفته یک مقام آگاه در ژاندارمری اصفهان خساراتی به همراه نداشت. با این حال به گزارش نشریه اخبار روزانه به نقل از شهربانی جمهوری اسلامی حمله بامداد امروز هواپیماهای عراقی به شهر اصفهان سه مجروح در پی داشت. گزارش دیگری از خبرگزاری جمهوری اسلامی در اصفهان حاکی است در جریان حمله هوایی دیشب و امروز به این شهر سه فروند موشک زمین به هوا به سوی جنگندههای عراقی شلیک شده اما به هدفهای مورد نظر اصابت نکرده است. این گزارش به نقل از یک مقام نظامی افزود: «برد موشکها که حدود ۶۰ هزار پاست به هواپیماهای دشمن که بالاتر از این سطح پرواز میکنند نرسیده است.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز هواپیماهای عراقی در ساعت ۱۵:۲۵ با حمله به شهر مسجدسلیمان ۷ نقطه این شهر را بمباران کردند که در جریان این حمله ۳۱ نفر شهید و ۲۰۰ تن مجروح شدند. در این حمله که شش فروند هواپیمای عراقی در آن شرکت داشتند بیش از ۴۵ واحد مسکونی و تجاری تخریب شد یا آسیب دید و به ۵۰ دستگاه وسیله نقلیه شخصی و عمومی خساراتی وارد شد.****** در شدیدترین حملات هوایی امروز، نقاط مسکونی شهر سنندج در ساعت ۱۶ هدف بمباران چندین فروند جنگنده عراقی قرار گرفت. گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از سنندج حاکی است مناطق پرجمعیت آقا زمان، کوی ادب، یک سالن ورزشی، یک مدرسه، میدان نبوت، خیابانهای ژاندارمری، چهارباغ و اکباتان هدف حمله قرار گرفت که براثر آن ۱۳۵ شهید تا ساعت ۱۸:۴۵ به بیمارستانهای سنندج منتقل شدند. به گفته استاندار و مسئول کمیته تبلیغات جنگ استان کردستان این حمله ۷۰۰ مجروح در پی داشت و پیشبینی میشود تعداد شهدا نیز افزایش یابد.******* همچنین امروز هشت نقطه مسکونی شهر نهاوند و سه نقطه شهر ملایر هدف بمبهای پرتاب شده از سوی هواپیماهای مهاجم عراقی قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی هفت هواپیمای جنگنده عراقی در حمله به نهاوند شرکت داشتند و چهار هواپیما نیز شهر ملایر را مورد حمله قرار دادند. به گفته معاون سیاسی - اداری استاندارای همدان حمله هوایی به ملایر ۱۱ شهید و ۵۰ مجروح در پی داشت و به یک بیمارستان، یک مسجد، یک کودکستان و یک انبار اداره برق علاوه بر واحدهای مسکونی خساراتی وارد آمد. همچنین بر اثر حمله هوایی امروز عصر به شهر نهاوند ۲۴ تن شهید و ۲۶۰ نفر مجروح شدند که حال ۹ تن از مجروحین وخیم اعلام شد و به بیمارستان همدان اعزام گردیدند. در این حمله یک دبستان و ده واحد مسکونی ویران و به چندین ساختمان دیگر آسیب کلی و جزئی وارد شد.******** به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از ایلام در ساعات ۱۶:۱۰ و ۱۶:۵۵ پنج منطقه شهر ایلام هدف بمباران هواپیماهای عراقی قرار گرفت که چندین واحد مسکونی ویران و به چند واحد مسکونی دیگر خساراتی وارد شد. همچنین یکی از هواپیماهای مهاجم یک موشک به طرف شهر پرتاب کرد که عمل نکرد اما همزمان با آن صدای انفجاری شنیده شد. همچنین بر اساس گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران ۴ فروند هواپیمای عراقی در ساعت ۱۶:۱۵ امروز شهر اسلامآباد غرب را بمباران کردند. در جریان این حمله ساختمان بانک ملی، پاساژ و میدان مرکزی اسلامآباد آسیب دید. این گزارش حاکی است اسلامآباد غرب در حال حاضر تقریباً خالی از سکنه است و قسمت عمدهای از جمعیت این شهر خانه و کاشانه خود را تخلیه کرده و به استانهای امنتر کشور مهاجرت کردهاند و به همین دلیل بمباران امروز تلفات جانی زیادی دربرنداشت و مجموعاً ۵ نفر شهید و مجروح شدند. به نوشته نشریه اخبار روزانه به نقل از شهربانی جمهوری اسلامی مقارن ساعت ۱۷:۱۰ هواپیماهای عراقی سه نقطه از اطراف شهر بروجرد را بمباران کردند که این حمله هیچگونه خسارات جانی و مالی در برنداشت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از خرمآباد در ساعات ۲۲:۰۸ شب گذشته و ۵:۵۰ بامداد امروز آسمان شهر خرمآباد مورد هجوم هواپیماهای عراقی قرار گرفت که بر اثر آتش پدافند منطقه قبل از هر عملیات تخریبی متواری شدند اما هر بار حین فرار دیوار صوتی را برفراز این شهر شکستند. هواپیماهای عراقی در ساعات ۲۲:۳۰ شب گذشته و ۹:۱۵ بامداد امروز نیز به حریم هوایی شهر ارومیه تجاوز کردند که در مواجهه با آتش شدید پدافند مستقر در منطقه ناگزیر به ترک آسمان منطقه شدند. با این حال به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از ارومیه جنگندههای عراقی در ساعت ۱۶:۲۰ امروز به پل استراتژیک قطور [در مسیر راهآهن ایران - ترکیه در نزدیکی شهر خوی] حمله و ۶ راکت به طرف آن پرتاب کردند. این گزارش به نقل از یکی از مسئولان منطقه حاکی است یک راکت به گوشه یکی از پایههای پل اصابت کرد.******** به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اراک چند فروند هواپیمای عراقی در ساعت ۶:۰۷ بامداد امروز وارد حریم هوایی شهر اراک شدند و اقدام به شکستن دیوار صوتی بر فراز آسمان این شهر کردند. حریم هوایی اراک بار دیگر در ساعت ۱۷:۱۵ نقض شد اما هواپیماهای مهاجم قبل از هر اقدامی در مواجهه با آتش پدافند هوایی متواری شدند. هواپیماهای عراقی همچنین در ساعات ۱۱:۰۵، ۱۴:۰۱ و ۱۷:۱۲ به قصد بمباران شهر قم یا پادگان منظریه وارد آسمان منطقه شدند که هر بار در مواجهه با آتش پرحجم پدافند ضدهوایی متواری شدند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از قم یک مقام نظامی در مورد حمله امروز عصر جنگندههای مهاجم عراقی گفت: «این هواپیماها که چهار میگ و یک توپولف بودند در سطح بسیار پایینی حرکت میکردند. چهار میگ در همین ساعت قصد بمباران پادگان منظریه قم را داشتند که پدافند ضدهوایی در منطقه مانع از انجام هرگونه عمل تخریبی آنها شد.» همچنین به نوشته نشریه اخبار روزانه در پی بمباران مورخ ۲۴/۱۰/۶۵ شهر قم بمب عمل نکردهای که به زندان شهربانی این شهر اصابت کرده بود توسط عوامل خنثیسازی نیروی هوایی با همکاری نیروهای سپاه قم خنثی شد و در بیابانهای اطراف منهدم گردید. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی در ساعت ۱۴:۳۵ امروز آژیر خطر در برخی از پادگانهای نظامی در تهران به صدا درآمد. یک مقام آگاه در ستاد مشترک اعلام کرد صدای آژیر در مراکز نظامی برای آمادگی نیروهای پدافند است. بر پایه این گزارش در عین حال از شرق تهران خبر رسید به صدا درآمدن آژیر در این منطقه منجر به تعطیل موقتی برخی از کلاسهای درس مدارس شد. این گزارش یادآور شد از رادیو اعلام وضع اضطراری نشد. به نوشته نشریه اخبار روزانه امروز شهرهای سلماس، زنجان، بندر امام خمینی و شهریار در معرض حمله هوایی قرار گرفت اما هواپیماهای مهاجم بدون هر اقدامی آسمان شهرهای مذکور را ترک کردند. این نشریه در گزارشی دیگر از بمباران هوایی منطقه کشت و صنعت شهر شوشتر خبر داد که در اثر آن مزارع نی دچار حریق شد. همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از سنندج نقاط مسکونی شهر مریوان صبح امروز هدف گلولهباران توپهای دوربرد عراق قرار گرفت که منجر به تخریب ۷ واحد مسکونی گردید. با این حال این گلولهباران تلفات جانی دربرنداشت.

گزارش - 4

4. تأسیسات نظامی و اقتصادی شهر بصره صبح امروز هدف دو فروند موشک زمین به زمین میانبرد قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ساعت ۷:۱۵ به تلافی حملات دشمن به مناطق مسکونی کشور دو فروند موشک زمین به زمین میانبرد عقاب را به سوی تأسیسات نظامی و اقتصادی بصره شلیک کرد. در این گزارش همچنین اشاره شده که با آتش رزمندگان اسلام روی تأسیسات بصره صدها هزار تن از اهالی این شهر چنانکه از دیروز وسایل ارتباط جمعی غرب نیز خبر دادهاند در حال خروج از آن هستند. در همین زمینه خبرگزاری آسوشیتدپرس از بغداد با اشاره به مشاهدات پاتریک تایلر خبرنگار روزنامه واشنگتن پست که روز جمعه توسط مقامات نظامی از شهر بصره اخراج شد نوشت: «بمباران بصره در تمام مدت اقامت وی به صورت یک گلوله در هر دقیقه ادامه داشت.» به گفته این خبرنگار «آسمان بصره شبها بهوسیله گلولههای منوری که به منظور روشن نمودن میدان نبرد شلیک میشوند نورباران میگردد.» آسوشیتدپرس مینویسد: «دولت عراق به خبرنگاران غربی اجازه نمیدهد از بغداد به بصره بروند. تایلر و سایر خبرنگاران خارجی که توانستهاند از طریق کویت خود را به بصره برسانند بلافاصله اخراج شدند.» خبرگزاری آسوشیتدپرس همچنین به نقل از یک دیپلمات خارجی در بغداد، گلولهباران بصره را در دو سال اخیر بیسابقه خواند و افزود: «بسیاری از شرکتهای ساختمانی خارجی در شهر تصمیم گرفتهاند کارکنان خود را در شهر نگهدارند. علیرغم اینکه محل کار در برخی مناطق زیر آتش میباشد یک دیپلمات دیگر گفت بسیاری از مردم بصره را ترک کردهاند و بسیاری نیز به غرب شهر پناه بردهاند. این دیپلمات همانند اغلب منابع مطلع و دیپلماتهای خارجی مقیم عراق به منظور حفظ موقعیت خود یا دولت متبوع خود از افشای نامشان امتناع کردند.»

گزارش - 5

5. رئیس جمهور و رئیس شورایعالی دفاع تأکید کرد تا پیروزی نهایی، ضربات کوبنده خود را بر رژیم عراق وارد خواهیم کرد. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از روابط عمومی نهاد ریاست جمهوری، آیت الله خامنه ای صبح امروز در دیدار امام جمعه زنجان و گروهی از مردم با اشاره به عملیات پیروزمندانه اخیر در جبهه های نبرد اظهار داشت: «از آغاز جنگ تحمیلی تاکنون ضربهای کوبندهتر از ضربه اخیر کمتر بر رژیم عراق وارد شده بود و باتوجهبه آزادسازی بسیاری از سرزمینهای کشورمان و به اسارت درآوردن افسران و کادرهای بالای ارتش رو به زوال عراق هنوز رسانه های وابسته جهانی مهر سکوت بر لب زدهاند و قصد کوچک نشاندادن آن را دارند.» رئیس شورایعالی دفاع، در ادامه سخنان خود تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران از ۴ سال پیش تاکنون چنین حرکت عظیم و قویای را انجام نداده بود و هیچگاه تاکنون گلوی دستگاه حاکمه رژیم متجاوز عراق بجز در عملیات اخیر این چنین فشرده نشده بود.» وی افزود: «جمهوری اسلامی ایران در صحنههای نبرد پیروزیهای بسیار کسب کرده بود، ولی تهدیدی که ازسوی این عملیات نسبت به رژیم عراق وجود دارد از همه ضرباتی که تاکنون بر پیکر دستگاه حاکمه عراق وارد شده قویتر و قاطعتر است که همه آن ناشیاز ایمان مردم به خدا و همت قاطع رزمندگان اسلام است.» آیتالله خامنهای با تأکید بر اینکه مقطع کنونی عملیات رزمندگان همان نقطهای است که رژیم عراق مجبور به مبارزه با تمام توان و نیروی خود میباشد گفت: «حمله دیوانهوار و از روی ضعف و خشم رژیم عراق به مناطق مسکونی شهرها، بهویژه تجاوز به حریم مقدس شهر قم حکایت از واردشدن ضربه سختی بر پیکر رژیم عراق و شکست در صحنه جنگ دارد و با این اعمال تنها شقاوت خود را به مردم نشان خواهد داد و رزمندگان غیور اسلام همچنان تا پیروزی نهایی ضربات پیدرپی و قاطع خود را بر سر دستگاه غاصب عراق فرود خواهند آورد.» همچنین بر پایه این گزارش رئیس جمهور در ابتدای سخنان خود با اشاره به هدایای ارائه شده در این دیدار شامل ۱۲.۲۷۲.۴۶۹ ریال به صورت چک و مقادیر قابلتوجهی طلا و زیورآلات اقشار مختلف مردم برای کمک به جبهههای جنگ و نیز مناطق سیلزده کشور، اهمیت جنبه معنوی این هدایا را نسبت به جنبه مادی آن بیشتر دانست و گفت: «رزمندگان غیور اسلام هنگامی که در جبهههای نبرد احساس میکنند که مردم قاطعانه با حمایتهای خود در پشت سر آنها هستند با دلگرمی و روحیهای قوی به مصاف با دشمن میروند و با تسخیر دژهای مختلف دشمن از آنها عبور کرده و پرچم اسلام را به اهتزاز درمیآورند.» وی با اشاره به اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران امروز در سطح جهان بهعنوان قدرتی شکستناپذیر مطرح است و در همه صحنههای سیاسی و نظامی، پیشتاز و پیروز میباشد افزود: «هنگامی که جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که برگزاری کنفرانس سران کشورهای اسلامی در کویت مورد قبول او نیست، در سطح دنیا علیرغم تبلیغات وسیع رسانههای وابسته به استکبار جهانی برگزاری اجلاس در کویت زیر سؤال رفت و نشان داد که کنفرانس سران کشورهای اسلامی در کویت یا تشکیل نخواهد شد و یا با نهایت ضعف تشکیل خواهد شد و اینچنین است که وقتی ملتی در راه اهداف والای خود سرمایهگذاری میکند موضعگیریهای آن نیز در سطح دنیا تعیین کننده و سرنوشتساز خواهد بود.»

گزارش - 6

6. رئیس مجلس و نماینده امام در شورای عالی دفاع اعلام کرد منطقه ابوالخصیب و حومه بصره در فاصله ۵۰۰ متری رزمندگان ما قرار دارد. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی در جلسه علنی امروز مجلس در سخنانی ضمن انتقاد از آنچه وی ریاکاری سازمان ملل، شورای امنیت و رسانههای جمعی در دنیا خواند اظهار داشت: «ازطرف همه نمایندگان مجلس از رزمندگان عزیزمان تشکر میکنیم که این روزها حرکاتشان مایه عظمت اسلام و وحشت کفر و ارتجاع در منطقه است.» آقای هاشمی تحولات اخیر جنگ در جبهه های جنوب و غرب کشور را مورد اشاره قرار داد و گفت: «ما از پیروزیهای چشمگیر و موفقیتهای کمنظیرشان در جبهه ها مطلع هستیم و امید به آیندهای بهتر در جریان این عملیات داریم. اکنون در ساحل شمالی شطالعرب رزمندگان عزیز ما حدود ۱۲ کیلومتر از نقطه آغاز به طرف شهر بصره پیش رفتهاند و منطقه ابوالخصیب و حومه بصره در جنوب شطالعرب در فاصله ۵۰۰ متری رزمندگان ماست که در جزایر ماهی و طویله و بوارین متمرکزند. در غرب برادران جانبرکف ارتشی ما گامهای بلندی درجهت رسیدن به اهدافشان برداشتند که اخبارش را از رسانه ها خواهیم شنید.» رئیس مجلس شورای اسلامی سپس در اشاره به حملات اخیر عراق به مناطق غیرنظامی ایران گفت: «چیزی که برای مردم ما و برای دنیا جالب است و باید توجه رسانههای جمعی و مراکز جهانی بیانصاف را به خود جلب کند تفاوتی است که در شیوه عمل رزمندگان ما و بعث عفلقی عراق دیده میشود. همانطورکه میبینید و فیلمها شهادت میدهند رزمندگان شما از سنگرهای دشمن، ژنرالها و افسران عراق را اسیر میکنند و مثل موش به این طرف منتقلشان میکنند. در مقابل عفالقه بغداد شبانه و دزدانه بمب بر سر زنان و کودکان و مدارس و مساجد در شهرها میریزند. اگر هیچ چیز دیگری در تاریخ جنگ نداشتیم همین حوادث یک هفته گذشته کافی بود که ماهیت رژیم عراق و ماهیت پرافتخار انقلاب اسلامی ایران در دنیا روشن شود و روشن هم هست.» هاشمی رفسنجانی تأکید کرد: «همین حوادث بهترین شاهد است که حرف جمهوری اسلامی که باید بعث عراق از منطقه حذف بشود، حرف حقی است و یک چنین حزب حاکم پلیدی که اینگونه عمل میکند و در طول جنگ اینگونه عمل کرده است، انصافاً قابل عفو نیست و کسانی که از ما میخواهند که اینها را عفو کنیم بدترین پیشنهادی است که به ما میدهند.» وی افزود: «ما واقعاً گلهمندیم از رسانههای جمعی دنیا. واقعاً انتقاد داریم از مراکز جهانی، خصوصاً سازمان ملل و شورای امنیت که به جای اینکه بیایند حق را بگویند و متجاوز و متخلف را معرفی کنند و حق مظلوم را اعلام کنند دائماً ریاکارانه دم از صلحطلبی میزنند، آنهم صلحی که میدانند این گرگ خونخوار هر وقت که دستش باز باشد همان جنایات گذشتهاش را تکرار میکند.» نماینده امام در شورایعالی دفاع دور تازه جنایات جنگ شهرها را با تشویق و چراغ سبز شوروی به عراق دانست و گفت: «ملت ما هم از پیش درس گرفته بودند و الآن بهتر درس میگیرند و میدانند که ما هیچ راهی نداریم بجز اینکه در جبههها شر این جنایتکاران را از سر منطقه کوتاه کنیم و ما از این ملت خوبمان که مورد تعرض هواپیماهای دشمن قرار میگیرند و صبورانه باز هم جبهه و جنگ را تقویت میکنند و شعار ادامه نبرد تا پیروزی را میدهند متشکریم و افتخار میکنیم که خدمتگزار چنین ملتی هستیم و امیدواریم که با این صبر و متانت و بردباری و فداکاری که ملتمان و رزمندگان ما دارند بتوانیم خدمت بزرگ تاریخی خودمان را انجام دهیم و منطقه را از شر این جنایتکارها نجات دهیم.»

گزارش - 7

7. احتمال دخالت نظامی امریکا در جنگ ایران و عراق، نشانههایی از نزدیک شدن پایان جنگ و اهمیت عملیات کربلای۵ محورهای اصلی مقالات دو نشریه آلمانی و انگلیسی و رادیو بیبیسی است. مجله آلمانی اشپیگل به نقل از منابع مصری اعلام کرد امریکا درحال طرحریزی دخالت احتمالی در جنگ ایران و عراق است. به گزارش آسوشیتدپرس منابع مصری اشپیگل که نامشان فاش نشده است افزودند: «طرحهای احتمالی امریکا موقعی به مورد اجرا درخواهند آمد که نیروهای ایرانی موفق به اشغال بندر مهم و استراتژیک بصره شوند.» این مجله افزود: «افسران بلندپایه نیروی دریایی امریکا هفته گذشته در مصر با رهبران سیاسی و نظامی مصر ملاقات کرده و درمورد این طرحهای احتمالی مذاکره نمودهاند.» آسوشیتدپرس ضمن اشاره به امتناع یک سخنگوی کاخ سفید از اظهارنظر درباره این گزارش، به نقل از اشپیگل نوشت: «به عنوان بخشی از این طرح قرار است ناو هواپیمابر امریکایی جان اف کندی در طول چند روز آینده عازم تنگه هرمز گردد.» این مجله بدون ذکر جزئیات بیشتری مینویسد: «همچنین به حدود ۶۰۰ جنگنده امریکایی که اغلب آنها در پایگاههای امریکایی ناتو مستقرند دستور داده خواهد شد تا خود را به منطقه خلیج (فارس) نزدیکتر سازند.» آسوشیتدپرس یادآوری میکند: «نیروهای ایرانی از روز ۹ ژانویه یک حمله بزرگ علیه بصره انجام دادهاند و تا چند کیلومتری دروازههای آن رسیدهاند.» همین خبرگزاری امروز در گزارش دیگری از بغداد به نقل از خبرنگار روزنامه واشنگتن پست******** با اشاره به آتش توپخانه و راکت بر فراز بصره و پیشروی نیروهای ایران تا چندین کیلومتری این شهر بندری نوشت: «تحلیلگران نظامی و دیپلماتهای مقیم بغداد که در پنج روز گذشته مورد مصاحبه قرار گرفته اند گفتند آنها معتقدند ایرانیها سعی دارند به منظور متزلزل ساختن اعتبار دولت صدام حسین بصره را تصرف کنند. یک دیپلمات غربی گفت بصره از نظر نظامی دارای اهمیت نیست ولی از نظر روانی اهمیت آن قطعی است.» آسوشیتدپرس افزود: «در حالی که بیشتر تحلیلگران اطمینان دارند که عراق میتواند بصره را حفظ کند. یک دیپلمات غربی گفت سؤال این است که آیا این وضعیت میتواند در آینده هم ادامه یابد؟» خبرگزاری رویتر از نیکوزیا امروز در گزارشی با اشاره به این نکته که فشار بر بصره که بر سر راه اصلی کویت به بغداد قرار دارد و به یکی از غنیترین حوزههای نفتی عراق نزدیک میباشد در حال افزایش است به نقل از تحلیلگران نظامی خاطرنشان کرد: «بصره به وضوح هدف استراتژیک ایران است و شکستن دفاع آن یک عقبنشینی عمده برای صدام حسین خواهد بود.» همچنین رادیو بیبیسی امروز در بخش انگلیسی، گفتوگوی خبرنگار خود با شهرام چوبین در انستیتوی مطالعات بینالمللی در ژنو را پخش کرد که در مورد صحت و سقم گزارشها درباره وضعیت شهر بصره در نبردهای اخیر عقیده دارد: «تشخیص این تحولات بسیار دشوار است و حتی با دسترسی به اطلاعات ماهوارهها ممکن است که منابع مستقل قضاوتهای غلطی پیرامون خطوط دفاعی هر یک از آنها بنمایند. من تصور میکنم که این گفته رئیس مجلس ایران رفسنجانی در روز جمعه حائز اهمیت باشد که اظهار داشت هدف ایران بصره نمیباشد بلکه این تنها مقدمهای برای حملات نهایی میباشد.» چوبین افزود: «اگر آنها بتوانند به موفقیتی نظامی دست یابند دامنه تهدیدات نظامی خود را بسط خواهند داد ولی اگر آن را غیرممکن بیابند سپس به شیوه فشارهای مکرر بازخواهند گشت. من فکر میکنم که در این جنگ نشانههایی وجود دارد که جنگ به پایان خود نزدیک میشود و این علائم تاکنون وجود نداشته است. هر دو طرف به دامنه آن شدت بخشیدهاند و شیوههایی را در جنگ به مورد اجرا گذاشتهاند که تاکنون معمول نبوده است.» همچنین نشریه مید چاپ لندن در شماره این هفته خود نوشت: «علائم نشان میدهد هدف عملیات کربلای۵ محدود میباشد، اما تحلیلگران نظامی میگویند ایران از هرگونه موفقیتی که به دست آورد برای تبدیل عملیات به یک حمله تمامعیار علیه بصره استفاده خواهد کرد.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن دوید باتر نویسنده گزارش ویژه این نشریه از آخرین تحولات جنگ ایران و عراق عقیده دارد پیشرویهای ایران در عملیات کربلای۵ هنوز به اندازه فتح بندر فاو مهم نیست اما میافزاید: «با تصرف فاو موقعیت صدام حسین کمتر امن بهنظر میرسید و پس از یک پیروزی بزرگ دیگر ایران مثل یک حمله استخواندار بهطرف بصره نمیتوان سقوط عراق را منتفی کرد.» به نوشته مید «علیرغم اینکه عراق نتوانسته نیروهای ایران را از خاک خود عقب براند با استفاده بیشتر و مؤثرتر نیروی هوایی خود علیه مناطق غیرنظامی، ایران را مجبور کرده که بابت ادامه جنگ بهای بیشتری بپردازد.» دیوید باتر همچنین مینویسد: «امنیت برای کشورهای عرب منطقه بیش از هر چیز دیگر اهمیت دارد و برای تأمین آن باید با ایران و یا عراق (هرکدام که بر دیگری غلبه کند) کنار بیایند.» وی میافزاید: «ایران اخیراً توانسته است با اطمینان بیشتری ادعا کند که کشورهای منطقه و قدرتهای جهانی هرچند دیرهنگام به شأن و مرتبه آن اعتراف میکنند، ولی با اینکه ایران توانسته این ادعای خود را ثابت کند که قدرت برتر منطقه است هنوز نتوانسته به آرزوی خود یعنی به زانو درآوردن صدام حسین برسد.» نویسنده گزارش ویژه هفتهنامه مید در خاتمه اظهار عقیده کرد: «بهنظر میرسد بنبست نظامی ادامه پیدا خواهد کرد با این تفاوت که عواقب آن با ویرانی هرچه بیشتر همراه خواهد بود. همانطور که مارشال ابوغزاله وزیر دفاع مصر، در اواخر ۱۹۸۶ طی مصاحبهای با روزنامه نیویورک تایمز به این نکته اشاره کرد، یکی از چند چیزی که طی هفت سال گذشته در این جنگ تغییر کرده تکنولوژی ویرانکردن بوده است.»

گزارش - 8

8. برای دومین بار طی ۲۴ ساعت اخیر جلسه مهم فرماندهی نظامی سیاسی در عراق به ریاست صدام حسین رئیس جمهور این کشور تشکیل شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از رادیو بغداد در جلسه مشترک شورای فرماندهی انقلاب و رهبری کشوری حزب بعث سوسیالیست عرب که امشب به ریاست صدام برگزار شد و سه ساعت به طول انجامید روند و نتایج نبردهای اخیر نیروهای مسلح عراق علیه نیروهای ایرانی در دو بخش سپاههای سوم و دوم و همچنین مشارکت نیروی هوایی این کشور در این نبردها بررسی شده است. بر پایه این گزارش رادیو صوتالجماهیر و خبرگزاری عراق نیز شب گذشته از دیدار و گفتوگوی ده ساعته صدام با فرماندهان نظامی و مقامات سیاسی عراق درباره تحولات جاری جنگ خبر داده بودند. بر اساس نامه معاونت اطلاعات ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی به دبیرخانه شورای عالی دفاع «در خلال این جلسه صدام حسین ظاهراً تلاشهای لشکر۱۱ را مورد ستایش قرار داد و از فرماندهان، افسران و درجهداران که در مقابله با نیروهای ایرانی در منطقه عملیاتی سپاه سوم دفاع نمودند قدردانی نمود.» این گزارش همچنین حاکی است: «در این جلسه عزت ابراهیم معاون رئیس شورای فرماندهی انقلاب و سپهبد عدنان خیرالله معاون فرماندهی کل نیروهای مسلح و علی حسن مجید عضو شورای منطقهای حزب بعث عربی سوسیالیستی و لطیف نصیف جاسم وزیر فرهنگ و تبلیغات و سپهبد ستاد عبدالجبار شنشل وزیر مشاور در امور دفاعی و دبیرکل رئیس جمهور و اعضای فرماندهی کل نیروهای مسلح حضور داشتند.»

گزارش - 9

9. خبرگزاری عراقی اینا گزارش داد صدام حسین رئیس جمهور عراق امشب در یک تماس تلفنی با حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر و حسن شاه اردن به مذاکره پرداخت و به آنها از اوضاع نظامی در جبهه جنگ ایران و عراق اطمینان داد. اینا افزود صدام حسین در گفتوگوی مزبور به استحکام اوضاع در جبهههای جنوب و مرکزی تأکید و اضافه کرد عراق قادر است آنچه را این خبرگزاری “تلاش تجاوزکارانه ایران” خواند با شکست مواجه کند. در همین حال به نوشته روزنامه کویتی الرأی العام عبدالحلیم ابوغزاله وزیر دفاع مصر امروز در جلسه کمیسیون خارجی پارلمان این کشور مدعی شد: «مصر توانایی این را دارد که در زمان مناسب با پیشروی ایران در جبههها مقابله کند.» وی در عین حال خاطرنشان کرد: «مقامات مصری لحظه به لحظه آخرین تحولات نبردهای جاری در جبهه میانی و تلاشهای ایران برای تصرف بصره را دنبال میکنند و از موقعیت و پایداری عراق در تحولات جبهههای جنگ مطمئن هستند.» ابوغزاله گفت: «برتری هوایی عراق قادر است تمامی حملات نیروهای ایران را دفع کند.» وی افزود: «پایان نزدیکی برای جنگ ایران و عراق پیشبینی نمیکند.» گزارش این روزنامه همچنین حاکی است: «ابوغزاله در گزارش خود به پارلمان، تعهد رژیم مصر در حمایت از عراق و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در برابر هرگونه خطری را مجدداً مورد تأکید قرار داد.»

گزارش - 10

10. وزیر فرهنگ و آموزش عالی در پیامی به مدیرکل یونسکو خواستار محکومیت عراق به خاطر بمباران اماکن اسلامی و ابنیه تاریخی شد. به گزارش روزنامه کیهان در این پیام آمده است: «جای بسی تأسف است که دولت متجاوز عراق در کنار زیر پا گذاشتن کلیه مقررات و اصول بینالمللی با نقض مکرر تعهدات خود در قبال کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه در تاریخهای ۱۴ مارس ۱۹۸۵ و ۲۵ سپتامبر ۱۹۸۶ که طی آن اماکن اسلامی و ابنیه تاریخی شهر اصفهان را مورد حملات هوایی قرار داد اخیراً نیز در تاریخهای ۱۳ و ۱۴ ژانویه ۸۷ با بمباران هوایی شهرهای تاریخی اصفهان، قم و نیز بروجرد یکبار دیگر عدم التزام و پایبندی خویش به قوانین مورد احترام جامعه بشری و حقوق شناختهشده بینالمللی را نمایان کرد.» محمد فرهادی در ادامه این پیام، حمله هوایی عراق به شهر قم و حریم حضرت معصومه و مساجد تاریخی این شهر و بمباران میراث فرهنگی ثبت شده در اصفهان برای سومین بار علاوه بر به خاک و خون کشیده شدن مردم غیرنظامی و شهروندان را مورد اشاره قرار داد و افزود: «دولت عراق علیرغم تذکرات جنابعالی تاختن بر مظاهر تمدن بشری را استمرار بخشیده و فراتر از آن در همان حال که تعهدات دروغین خود را به یونسکو ارائه میدهد حتی از بمباران مدرسه کودکان استثنایی در شهر بروجرد که طی آن ۸۰ نفر از دانشآموزان بیگناه در حین دانشاندوزی و کسب علم و فرهنگ قربانی وحشیگری دشمنان تعالی نوع بشر شدند شرم نمیکند.» وزیر فرهنگ و آموزش عالی در پایان این پیام خطاب به مدیرکل یونسکو میپرسد: «آیا این بار میتوان به اعلام نظر قاطع مجامع بینالمللی خصوصاً آن جناب که در رأس تنها سازمان جهانی فرهنگی آموزشی بینالمللی کره ارض قرار دارید مبنی بر محکومیت دولت متجاوز عراق امید داشت؟»

گزارش - 11

11. سرپرست سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد خطرات ناشی از بمباران شیمیایی و مناطق مسکونی در مرزهای ایران باقی نمیماند. به گزارش روزنامه اطلاعات هادی منافی در یک گفتوگوی مطبوعاتی در تشریح نتایج اجلاس محیط زیست شورای وزیران همکاریهای منطقهای جنوب آسیا (ساسپ) گفت: «ما در این اجلاس خطرات ناشی از بمبارانهای شیمیایی و بمباران مناطق مسکونی کشورمان را بر محیط زیست منطقه تشریح کرده و اظهار داشتیم که خطرات ناشی از بمباران شیمیایی و مناطق مسکونی کشورمان در مرزهای ایران باقی نخواهد ماند و این گازها توسط عوامل مختلف از قبیل جریان هوا، پرندگان و تبادل مواد غذایی به تمام دنیا منتقل خواهد شد.» منافی اضافه کرد: «به لحاظ این که هیچ کشوری در دنیا نمیتواند مشکلات محیط زیست را به تنهایی حل کند از شرکتکنندگان در اجلاس خواستیم مسائل مربوط به محیط زیست را با مسائل سیاسی مخلوط نکنند تا بتوانیم مشترکاً با عواملی که محیط زیست را نابود میکند مبارزه نماییم.»

گزارش - 12

12. رادیو بیبیسی در تفسیری بر تشدید حملات هوایی به روی شهرهای ایران گفت: شاید عراق امیدوار است این حملات، فشار عمومی برای پایان دادن به جنگ را افزایش دهد. این رادیو با اشاره به اینکه هدف اصلی حملات اخیر هواپیماهای عراقی مناطق مسکونی بوده گفت: «اینک این سؤال مطرح میشود که چرا عراق پس از دو سال مجدداً تصمیم به بمباران تهران گرفته است؟» رادیوی مزبور سپس به نقل از دیوید برادشو از گزارشگران بخش شرقی بیبیسی پاسخ داد: «فکر میکنم این اقدام بهدنبال حمله عراق به بسیاری از شهرها و روستاهای ایران انجام شد. این اقدام نشانه خشم و نومیدی عراق و تمایل شدید این کشور به انتقامجویی علیه ایران است. عراق برتری هوایی فراوانی نسبت به ایران دارد و از این برتری برای حمله به هدفهای غیرنظامی استفاده میکند. شاید عراق امیدوار است که با این حملات فشار بر دولت ایران ازسوی مردم خود این کشور برای پایاندادن به جنگ بیشتر شود. چنانچه از بیانیه های نظامی عراق برمیآید این کشور حتی به آبادیهای کوچکی نظیر کوهدشت که فقط دو یا سه هزار ساکن دارد******** نیز حمله کرده است. چنین مکانهای کوچکی هیچگونه اهمیت اقتصادی ندارند و این نکته باعث تعجب است که چرا عراق برتری هوایی خود را اینچنین به هدر میدهد و در عوض به محلهای تجمع نیروهای ایران در شرق بصره حمله نمیکند، زیرا نتیجه جنگ خلیج (فارس) در چنین مکانهایی معلوم خواهد شد.»

گزارش - 13

13. میرحسین موسوی نخست وزیر تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل متحد را مردود اعلام کرد. به گزارش روزنامه اطلاعات نخستوزیر در پایان جلسه امروز هیئت دولت در گفتوگو با خبرنگاران در مورد بیانیه اخیر شورای امنیت که خواستار آتشبس فوری و انجام مذاکرات برای خاتمه جنگ شده است******** اظهار داشت: «ما اصولاً یک موضع کلی در قبال سازمانهای بین المللی داریم. این سازمانها که ابرقدرتها همواره در آنها نفوذ دارند با عدم اعتماد ما روبهرو است و ما نمیتوانیم به آنها تکیه کنیم زیرا این یک اصل مهم در نظام جمهوری اسلامی است که به ملاکها و اصول خود پایبند باشد و اسیر جوسازیهای برون مرزی نشود و همچنین به داوریهای جهان که بر اساس سیاستهای استکبار جهانی علیه ما ساخته میشود نگاه نکنیم.» نخستوزیر سازمان ملل را نیز یکی از سازمانهایی دانست که به شدت تحتتأثیر ابرقدرتها قرار دارد و با تأکید بر این اینکه ما بارها نظریات شورای امنیت را به دلیل غیرمنصفانه بودن و غیرعادلانه بودن رد کردهایم و این بار هم رد خواهیم کرد گفت: «وقتی رژیم صدام در بروجرد ۶۷ کودک بیگناه را به خاک و خون میکشد حتی یک کلمه در این رابطه از سوی این مجامع گفته نمیشود. به علاوه هواپیماهای عراقی شهرهای مسکونی ما را بمباران میکنند و از سلاحهای شیمیایی علیه ما استفاده میکنند. در تمام این موارد، قوانین بینالمللی و کنوانسیونهای بینالمللی زیر پا گذاشته میشود و حتی در این زمینه یک کلمه از شورای امنیت و از قدرتهای حامی صدام شنیده نمیشود و سازمان ملل اگر چنانچه اعتراضی به مسئله داشته زمانی است که دست پر قدرت ملت ما از آستین بیرون آمده و تجاوزگر را بر سر جای خود مینشاند و سرنوشت صدام به مخاطره میافتد.» موسوی افزود: «ما مشاهده میکنیم که صحبت از آتشبس به میان میآورند. مگر میتوان با صدام جنایتکار که این چنین سبعانه تمام قوانین بینالمللی را زیر پا میگذارد پشت میز مذاکره نشست و در مورد آتشبس به توافق رسید. بنابراین طبیعی است که این قطعنامه [بیانیه] نیز مانند سایر قطعنامههای شورای امنیت از دیدگاه ما مردود است و ما آن را قویاً رد کرده و توصیه میکنیم که اگر شورای امنیت میخواهد در این زمینه مصر باشد باید به سمت انصاف و عدالت روی بیاورد و عراق را محکوم کند و جنبههای غیرانسانی که از رژیم صدام دیده شده نظیر حمله به مناطق مسکونی، حمله به کشتیهای تجاری و کاربرد سلاحهای شیمیایی را محکوم نماید و مجازاتی برای صدام درنظر بگیرد.»

گزارش - 14

14. ترکیه و شوروی از تشدید اخیر جنگ ایران و عراق ابراز نگرانی کردند. در همین حال رابرت موگابه نخستوزیر زیمبابوه و رئیس کنونی جنبش عدم تعهد نیز از احتمال اقدامات تازه کشورهای غیرمتعهد برای انجام مذاکره بین ایران و عراق خبر داد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از آنکارا روابط عمومی نخستوزیری ترکیه صبح امروز با انتشار اطلاعیهای گزارشی از ملاقات روز جمعه منوچهر متکی سفیر ایران در آنکارا با نخستوزیر ترکیه را در اختیار مطبوعات این کشور قرار داد. این گزارش حاکی است: «در این دیدار تورگوت اوزال ضمن تبادلنظر در مورد جنگ ایران و عراق، گسترش روابط بین دو کشور را مورد تأکید قرار داد و از حملات متقابل نیروهای دو کشور به مناطق مسکونی ابراز نگرانی نمود.» در همین مورد روزنامه جمهوریت چاپ استانبول بدون ذکر منابع اطلاعات خود ادعا کرد که اوزال در این ملاقات ضمن ابراز نگرانی از گسترش جنگ در منطقه خلیج فارس و عدم دستیابی به راههای مسالمتآمیز خواهان توقف پیشروی رزمندگان اسلام در جبهههای جنگ تحمیلی شده است.» حریت دیگر روزنامه چاپ استانبول نیز ضمن درج خبری مشابه یادآور شد: «اوزال در فوریه (بهمن ماه) آینده عازم واشنگتن خواهد شد و در آنجا تحولات اخیر جنگ ایران و عراق را با مقامات امریکا مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد داد.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت، سفیر شوروی در کویت در یک مصاحبه مطبوعاتی که امروز خبرگزاری کویت منتشر کرد با اشاره به نگرانی شدید کشورش از تشدید عملیات جنگی اخیر در جبهههای ایران و عراق گفت: «این جنگ همچنان با بهجای گذاشتن خسارات جانی و مالی سنگین عواقب خطرناکی در سطح منطقهای و بینالمللی بهوجود میآورد.» وی تأکید کرد: «ما قاطعانه ضد این جنگ که میان دو کشور همسایه و عضو جنبش عدم تعهد و سازمان کنفرانس اسلامی هستند میباشیم.» سفیر شوروی در عین حال به گسترش “نسبی” روابط ایران و شوروی اشاره کرد و گفت: «روابط اقتصادی میان دو کشور اخیراً به طور چشمگیری افزایش یافته به طوری که تبادل تجاری میان دو کشور پس از دیدار وزیر مشاور در امور اقتصادی خارجی شوروی از ایران افزایش یافت.» وی سپس گفت: «شوروی معامله تسلیحاتی امریکا و ایران که موجب ادامه یافتن جنگ و از بین بردن تلاشهای صلحآمیز جاری برای توقف آن میشود را محکوم نمود.» سفیر شوروی همچنین درباره اجلاس سران کشورهای اسلامی در کویت گفت: «کشورش اهمیت زیادی برای انعقاد اجلاس سران اسلامی قائل است و آن را یک “رویداد بینالمللی مهم” تلقی مینماید.» وی اظهار امیدواری کرد «این اجلاس راهحلهای سیاسی عادلانهای برای نزاعهای منطقهای پیدا کند.» به گزارش خبرگزاری قطر از هراره رابرت موگابه رئیس جنبش عدم تعهد در مصاحبهای با خبرگزاری پیتیای هند نسبت به ابعاد بسیار خطرناک جنگ عراق و ایران ابراز نگرانی و اعلام کرد: «ممکن است کشورهای غیر متعهد اقدامات تازهای را برای انجام مذاکره بین ایران و عراق آغاز کنند.» وی افزود: «ما باید بکوشیم راه حل پیدا کنیم. من با راجیو گاندی نخستوزیر هند، درباره این مسئله گفتوگو خواهم کرد. شاید پیشنهاد کنیم که بهمنظور کوشش برای حداقل قبولاندن این موضوع به دو کشور که گفتوگو برای دو کشور ضرورت دارد یک هیئت صلح ازطرف کشورهای غیرمتعهد بهوجود آید.» موگابه تأکید کرد: «موقعیت دشواری است و دراینباره کوشش خواهیم کرد.»

گزارش - 15

15. معاون نخستوزیر عراق بار دیگر مدعی شد واشنگتن گزارشهای اطلاعاتی گمراهکنندهای را برای طولانیترکردن جنگ خلیج (فارس) دراختیار این کشور قرار داده است. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس از امان طه یاسین رمضان در مصاحبه با روزنامه انگلیسیزبان جردن تایمز که در بغداد صورت گرفت گفت: «اقدامات امریکا با طرح قبلی جهت تداوم نفوذ امریکا در منطقه صورت گرفته است.» به گفته وی «واشنگتن با تقویت جنگ ششساله، از ایران بهعنوان تهدیدی جهت اعمال فشار علیه کشورهای نفتخیز و محافظهکار در خلیج (فارس) استفاده میکند.» رمضان ضمن اظهار اینکه عراق اطمینان خود را به امریکا از دست داده است افزود: «اقدمات اخیر امریکا روابط دوجانبه ما را بهشدت خدشهدار کرده و تمام پلهای اطمینان بین ما را خراب کرده است.» وی گفت: «برای جبران خسارت وارده تلاش زیادی باید ازسوی امریکا صورت گیرد.» معاون نخستوزیر عراق همچنین تأکید کرد: «امریکا اعتبار خود را دربرابر تمامی دوستان خود در منطقه از دست داده است.»

گزارش - 16

16. ایران بهمنظور حفاظت از صادرات نفتی خود در مقابل حملات هوایی عراق پنج پایانه نفتی شناور را شامل نفتکشهای غولپیکر در دریای عمان مستقر کرده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه روزنامه الاتحاد چاپ ابوظبی در شماره امروز خود ضمن اعلام این مطلب به نقل از منابع دریایی ناشناس افزود که «این پایانهها در جنوبشرقی جزیره لارک واقع در آبراه هرمز ایجاد شدهاند.» خبرگزاری فرانسه یادآور شد: «نیروی هوایی عراق در ماه نوامبر گذشته برای نخستینبار از زمان آغاز جنگ ایران و عراق در سال ۱۹۸۰ پایانه لارک را در فاصله ۱۲۵۰ کیلومتری از پایگاههایش مورد حمله قرار داد.» بر پایه این گزارش روزنامه مزبور همچنین نوشت: «پنج پایانه مزبور توسط شماری از نفتکشها از مبدأ پایانه نفتی جزیره خارک واقع در شمالشرقی خلیج (فارس) تغذیه میشوند.»********

گزارش - 17

17. فرماندهی نیروی زمینی سپاه امروز در نامهای به کلیه مراکز سپاه نحوه بهکارگیری کارمندان اعزامی دولت در زمینه نیازهای مناطق جنگی و پشت جبهه را ابلاغ کرد. در این نامه با اشاره به مصوبه شورای عالی پشتیبانی جنگ در مورد اعزام و نحوه بهکارگیری ۲۰ درصد از کارمندان دولت در خصوص نیازهای تخصصی شهرها و مناطق پشت جبهه آمده است: کلیه یگانها و مراکز سپاه برآورد نیاز خود به نیروهای کارکنان ادارات اعم از تخصصی، فنی و پشتیبانی را تهیه و به ناحیه مربوط جهت تأمین ارسال دارند. سایر نیروها طبق مصوبه مذکور تنها در صورتیکه داوطلب باشند در خط ۱ و ۲ بهکارگیری میشوند و در غیر داوطلب بودن، یگانها و مراکز فوق فقط آنها را در خط ۳ بهکارگیری کنند. در ادامه این نامه ضمن اشاره به امکان استفاده از دیگر نیروهای اعزامی در پادگانها، عقبه یا مراکز سپاه در شهرهای استانهای خوزستان، ایلام، باختران، کردستان، آذربایجانغربی و بوشهر بر ترخیص نیروها در موعد مقرر تأکید شده است.

گزارش - 18

18. یک فرمانده نیروهای ویژه عراق ادعا کرد نیروهای این کشور قبل از حمله اخیر ایران از یک خودرو جدید برزیلی برای خرابکاری در پشت خطوط نیروهای ایران استفاده کردهاند. به گزارش خبرگزاری فرانسه از ریودوژانیرو، شرکت (انجزا) بزرگترین سازنده اسلحه در برزیل یک نوع از خودروهای کالسکهای قابلاستفاده در هر نوع زمینی ارائه داده که با موتورهای نظامی فرا به کار برده میشود. به گفته سرهنگ الغنین از ستاد مشترک دوم نیروهای ویژه عراق «هدف این عملیات که مأموریت ابوحسام نام داشته خنثیسازی یک کارخانه برق و یک انبار سوخت بوده که برای عملیات موج انسانی اعلامشده توسط ایران در حمله کربلای۵ بسیار مهم بودهاند.» وی که در مصاحبه با روزنامه برزیلی او استادو دو اس پائولو سخن میگفت افزود: «دو دستگاه خودرو همراه با یک گروه کماندویی چترباز با چتر نجات در پشت خطوط ایرانیها پیاده شدند. این گروه کماندویی توسط مربیان روسی متعلق به سپاه ویژه (نامفهوم) تعلیم دیده بودند. این دو خودرو پس از عملیات موفق شدند خیلی سریع به پشت خطوط عراقیها بازگردند.» فرمانده عراقی یادشده با اشاره به ویژگی خودروهای فرا که بر روی آن یک میله برای محافظت از راکت و موشک نصب شده و دارای یک مسلسل است و امکان استفاده از آن را در عملیات چریکی هنگام جنگهای موضعی میدهد گفت: «عراق تصمیم گرفت دو دستگاه از اولین نوع این خودروها را در عملیات یادشده به کار برد.» بر پایه این گزارش محل دقیق اجرای این عملیات مشخص نشده است اما این فرمانده نیروهای ویژه عراق مدعی شد: «آزمایش کاملاً موفقیتآمیز بوده، زیرا در ظرف ۲۰ دقیقه کارخانه برق به میزان دو سوم منهدم شده است.»

گزارش - 19

19. وزیر امور خارجه ایران که از روز گذشته در رأس هیئتی در طرابلس به سر میبرد در مذاکره با دبیر کمیته مردمی روابط خارجی لیبی به مسائل فیمابین در روابط دو کشور و آخرین تحولات جنگ ایران و عراق پرداخت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از طرابلس علیاکبر ولایتی عصر دیروز در دیدار با کمال حسن المنصور دبیر کمیته مردمی روابط خارجی لیبی با اشاره به روابط خوب دو کشور اظهار داشت: «همانطوری که گفتهایم اکنون تصمیم ملت مسلمان ایران در این است که سرنوشت این جنگ را یکسره نماید و این پیروزیهایی که اکنون رزمندگان پرتوان ما در جبهه ها آفریدهاند تا سقوط صدام ادامه خواهد داشت.» ولایتی همچنین با اشاره به اجلاس سران کنفرانس اسلامی در کویت تأکید کرد: «به دلیل عدم صلاحیت و عدم وجود امنیت در کویت، تشکیل چنین کنفرانس مهمی در این کشور را غیراصولی میدانیم و به این دلیل جمهوری اسلامی ایران در هیچ سطحی در این کنفرانس شرکت نخواهد کرد.» بر پایه این گزارش دبیر کمیته مردمی روابط خارجی لیبی نیز ضمن تأیید مواضع مطرح شده از سوی وزیر خارجه ایران درباره مسائل منطقه و جنگ گفت: «با توجه به روابط گسترده میان دو کشور لازم است بین مقامات ایران و لیبی این گفتوگوها به طور مستمر وجود داشته باشد.» در دومین دور مذاکرات وزیر خارجه ایران با دبیر کمیته مردمی روابط خارجی لیبی به لزوم ادامه تلاش برای پایان دادن به درگیری میان نیروهای فلسطینی و لبنانی و بهکارگیری کلیه امکانات مسلمانان علیه اسرائیل پرداخته شد. ولایتی ضمن تشریح پیروزیهای اخیر در جبهههای جنگ تأکید کرد: «رزمندگان ما این عملیات را تا سقوط صدام ادامه خواهند داد.» دبیر کمیته مردمی روابط خارجی لیبی نیز «ضمن ستایش از روحیه دوستی و برادری حاکم بر روابط ایران و لیبی آرزو کرد ملت مسلمان ایران برای دستیابی به اهداف انقلابی و اسلامیاش موفق باشد.»********

گزارش - 20

20. دیدار رسمی مدیرکل سیاسی اروپا و امریکای وزارت امور خارجه ایران از پاریس امروز در شرایطی صورت میگیرد که دولت فرانسه از طریق مطبوعات نوعی نارضایتی را از روند عادیسازی روابط ابراز میدارد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از پاریس ضمن اعلام این مطلب گزارش داد: «رسانههای همگانی فرانسه پیرامون این سفر به نقل از (مقامات مجاز) خاطرنشان میسازند: ژان برنارد ریمون وزیر امور خارجه فرانسه تنها درصورتی مدیرکل سیاسی اروپا و امریکای وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران را به حضور خواهد پذیرفت که حامل پاسخ پیامش ازسوی آقای ولایتی وزیر خارجه ایران، باشد. به نوشته مطبوعات، مقامات فرانسوی با این طرز رویه قصد دارند عدم رضایت خود را نسبت به چگونگی حل مسئله گروگانهای فرانسوی در لبنان ابراز دارند.» در همین زمینه رادیو امریکا نیز یک روز قبل در گزارشی از پاریس گفت: «فرانسه میگوید دو شرط اساسی عادیسازی روابط یعنی اخراج مسعود رجوی و تصفیهحساب قسطبندی وام یک میلیارددلاری ایران را انجام داده و قسط اول وام را به مبلغ ۳۳۰ میلیون دلار نیز پرداخته است. در چنین صورتی انتظار دارد که ایران در راه آزادی گروگانهای فرانسوی از اسارت جهاد اسلامی و سازمان عدالت انقلابی اقدام مؤثر به عمل آورد.» رادیو بیبیسی نیز روز پیش با اشاره به خبر درج شده در هفتهنامه دست راستی اکسپرس******** در مورد قاچاق یک محموله بزرگ گلولههای توپ فرانسوی به ایران در زمان دولت سوسیالیست فرانسه گفت: «سیاست رسمی دولت فرانسه در قبال جنگ ایران و عراق حمایت از بغداد به صورت فروش تجهیزات نظامی به دولت عراق بوده است و افشای معامله اسلحه با ایران بعد تازهای به خط مشی دولت فرانسه داده است.» خبرگزاری جمهوری اسلامی در مورد برخورد مطبوعات فرانسه با گزارش هفتهنامه اکسپرس نوشت: «گرایش مطبوعات نزدیک به اکثریت راست حاکم وابسته به ژاک شیراک نخستوزیر فرانسه بیشتر این است که حکومت سوسیالیست و در رأس آنها شخص فرانسوا میتران را به گونهای مورد سرزنش و ملامت قرار دهند. با این حال این مطبوعات موضعی احتیاطآمیز را در این قضیه در پیش گرفتهاند و حتی امر صادرات اسلحه را عادی و در حوزه اختیارات صاحبان صنایع تسلیحاتی جلوه میدهند. تنها پرسشی که این روزنامهها مطرح میسازند این است که آیا حکومت سوسیالیست اجازه فروش اسلحه به ایران را داده است یا خیر؟» در این بین، روزنامه لوکوتیدین دوپاری که به اکثریت جناح راست نزدیک است درمورد تحویل سلاحهای ادعا شده به ایران واژه فرانسه گیت را برگزید و به مقایسه آن با ایران گیت امریکایی پرداخت. این روزنامه در شماره اخیر خود مینویسد: «قبل از هر چیز باید گفت صدور خمپارههای فرانسوی به ایران از پایان سال ۸۳، بهمدت سه سال در منتهای سکوت و پنهانکاری صورت گرفته است. درست مانند صدور سلاح امریکایی به ایران، پس از آنکه ماجرا در پرتو تیزبینی و فراست یک روزنامهنگار محلی کشف میشود.» لوکوتیدین میافزاید: «بهطور منطقی رئیسجمهوری فرانسوا میتران نیز همچون ریگان در قضیه ایران گیت در جریان قرار گرفته و با آن ابراز موافقت کرده است زیرا چگونه میتوان حتی یک لحظه تصور کرد قاچاق اسلحه به مقصد کشوری بدین اهمیت برای دیپلماسی فرانسه در خاورمیانه ممکن است بدون موافقت عالیترین مقامات کشور انجام شده باشد.» روزنامه مزبور ضمن اشاره به تفاوتهای مهم از نظر حجم سلاحهای ارسالی امریکا و مبادله آن با آزادی گروگانهای این کشور در لبنان در ماجرای ایران گیت مینویسد: «برای فرانسویان چنین چیزی هرگز مطرح نبوده است. وقتی صادرات اسلحه به ایران آغاز میشود یعنی پایان سال ۱۹۸۳، هنوز هیچیک از اتباع فرانسوی به گروگان گرفته نشده بودند.» لوکوتیدین نتیجه میگیرد: «به احتمال قوی از آن زمان مسئله عادیکردن روابط با ایران برای فرانسویان مطرح بود و همانطوریکه میدانیم دراینمورد در پاریس دو مکتب وجود دارد یکی مکتب کلود شسون که در راه حفظ سیاست فرانسه در کمک انحصاری به عراق کوشش میکرد و دیگری مکتب رولان دوما وزیر خارجه که برعکس خواهان نزدیکی روابط با ایران بود.» همچنین به نوشته نشریه داخلی اخبار روزانه روزنامه لیبراسیون در شماره اخیر خود با اشاره به ربوده شدن یک خبرنگار فرانسوی دیگر در لبنان******** نوشت: این حادثه به امید ضعیف آزادی سریع گروگانهای فرانسوی خاتمه داد و ضربهای عمدی علیه اتباع فرانسوی و از این طریق علیه دولت فرانسه به شمار میرود. لیبراسیون افزود: «این واقعه زمانی صورت میگیرد که عادیسازی روابط ایران و فرانسه راکد مانده است. ایران که احتمالاً گروگانهای فرانسوی را تحت پوشش جهاد اسلامی در اختیار دارد، آیا قصد دارد به طرفداران لبنانیاش نشان دهد که آماده یک حمله جدید است؟» نشریه اخبار روزانه در حاشیه این مطلب مینویسد: «ژاک شیراک برای تثبیت موقعیت خویش نیازمند حل قضیه گروگانها است و این حادثه [ربوده شدن خبرنگار فرانسوی] احتمالاً از سوی وی نوعی نارضایتی جمهوری اسلامی از روند حل مسائل تلقی خواهد شد.» ضمیمه گزارش۴۵۵: گزارش سفر وزیر امور خارجه ایران به لیبی نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه ضمن اشاره به زمینههای سفر وزیر خارجه ایران به لیبی از جمله تغییرات احساس شده در موضعگیریهای قذافی در مورد جنگ ایران و عراق مینویسد: در دومین دیدار ولایتی با دبیر کمیته مردمی روابط خارجی لیبی که در محیطی بسته انجام گرفت حسن منصور خواستار توضیحاتی در مورد ماجرای مکفارلین شد. ولایتی نیز در چارچوب مسائلی که آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرده بود توضیحاتی داد که ظاهراً برای طرف لیبیایی قانعکننده بود. دبیر کمیته مردمی روابط خارجی لیبی سپس به موضوع طولانی شدن جنگ اشاره کرد و ولایتی نیز در پاسخ «بر جدی بودن ملت مسلمان ایران بر ادامه جنگ تا سرنگونی صدام حتی اگر ٢٠ سال هم طول بکشد» تأکید کرد و افزود «این اعتقاد ملت ماست و هر کس غیر این فکر بکند ملت کنارش میگذارد.» در این دیدار مسئله لبنان و جنگ اردوگاهها نیز مورد بحث دو طرف قرار گرفت و وزیر خارجه ایران ضمن اشاره به همکاری صورت گرفته میان دو کشور در خصوص جنگ اردوگاهها، انتقاداتی را در مورد برخی مواضع لیبی در مسائل داخلی لبنان مطرح کرد. حسن منصور نیز در مقابل به اظهارات مستقیم و غیرمستقیم مقامات ایران در انتقاد از رهبری لیبی اشاره کرد. نشریه مذکور همچنین با اشاره به تغییر لحن رسانههای لیبی در مورد جنگ از زمان شروع عملیات کربلای٥ و حضور همزمان دو هیئت عراقی و لیبیایی در الجزایر به هنگام سفر طارق عزیز وزیر خارجه عراق به این کشور [١٥ دیماه ٦٥] نوشت: «به نظر میرسد لیبیاییها تصمیم دارند تغییراتی را در مواضع خود در مورد جنگ تحمیلی ایجاد نمایند و این امر میتواند به روابط آنها با شوروی و موضعگیریهای روسها در قبال جنگ و نیز سیاستهای بینالعربی و روابط لیبی با اعراب و نیز انتظاراتی که لیبی از انقلاب اسلامی دارد مربوط باشد. قذافی که بعد از حمله نظامی امریکا تاکنون نتوانسته است شرایط روحی خود و موقعیت اداری کشورش را بازسازی نماید و فیالواقع خویشتن را بازیابد هر چند ابتدا از روسها نیز به خاطر عدم حمایت جدی از لیبی و برخورد با امریکا به خاطر حمله به لیبی سرخورده به نظر میرسید اما برای ادامه حیات خود وابستگی بیشتر به روسها را لازم داشت زیرا خطر حمله امریکا تمام نشده بود و هنوز نیز ادامه دارد.» این نشریه نتیجه میگیرد: «موضعگیریهای آنها (لیبیاییها) در مورد جنگ و نیز برخورد نرمتر اخیر لیبی با فلسطینیهای میانهرو میتواند حاکی از همین گرایش بوده باشد.» نشریه وزارت خارجه همچنین در توجیه لزوم انجام این سفر مینویسد: «هر چند احتمال برخورد لیبیاییها با هیئت و عدم ملاقات با سرهنگ قذافی از قبل پیشبینی میشد و نمایندگی (جمهوری اسلامی ایران در لیبی) اصرار بر عدم سفر داشت، لکن روابط لیبی و ایران خصوصاً در زمینه جنگ آنقدر به هم پیچیده و پیوند خورده است که نه آنها میتوانند به سادگی از این امر مهم بگذرند و نه در شرایط کنونی به صلاح جمهوری اسلامی ایران است. بنابراین اگر در مجموع شرایط سنجیده شود انجام چنین سفری در این مقطع زمانی خاص لازم بود.» نکته دیگری که این نشریه درباره دیدار هیئت سیاسی ایران از طرابلس مورد اشاره قرار میدهد درگیری لیبی در اوضاع داخلی چاد است که در این زمان روابط خارجی لیبی را به شدت تحتالشعاع قرار داده بود.

منابع و مآخذ روزشمار 1365/10/28