1361.03.07
| روزشمار جنگ سال 1361 1361.03.07 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | هفت خرداد |
| تاریخ شمسی | 1361.03.07 |
| تاریخ میلادی | 28 مه 1982 |
| تاریخ قمری | 4 شعبان 1402 |
گزارش- 1
1. امروز، در تمامی جبهه‌ها به‌خصوص منطقه عملیاتی بیت‌المقدس درگیری به‌صورت تبادل آتش همچنان جریان داشت و نیروهای ایران از مناطق آزادشده دفاع می‌کردند. ارتش عراق نیز علاوه‌بر تحکیم مواضع دفاعی خود در غرب نوار مرزی و قسمت‌هایی از خاک ایران (شمال نهر خین، جنوب کوشک و طلائیه)، آبادان را هم زیر آتش قرار داد. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی در اطلاعیه شماره 927 خود اعلام کرد: «در جبهه‌های منطقه عملیاتی خرمشهر، درگیری به‌صورت تبادل آتش همچنان جریان دارد و نیروهای ایران با تسلط کامل از مواضع به‌دست‌آمده پدافند می‌کنند.» در این اطلاعیه همچنین آمده است: «در منطقه عملیات غرب کشور، رزمندگان ایران بخشی دیگر از مواضع دشمن را با آتش توپخانه و خمپاره‌انداز درهم کوبیدند و تعدادی از عراقی‌ها را کشته یا مجروح کردند.»[۱] درمورد اقدامات ارتش عراق نیز رکن2 (اطلاعات) نیروی زمینی ارتش در قرارگاه کربلا گزارش داد: «دشمن مشغول پدافند در منطقه و تحکیم مواضع پدافندی خود بوده و نسبت به جابه‌جایی نیروها از قسمت‌های شمالی و غرب منطقه به‌طرف تنومه و غرب شلمچه و حاشیه جنوبی نهر خین اقدام می‌کند.»[۲] قرارگاه نصر هم که یگان‌هایش در مواضع پدافندی منطقه شلمچه حضور دارند، با اعلام اینکه «آتش سلاح‌های سنگین دشمن روی مواضع خودی همچنان ادامه دارد»،[۳] گزارش داد: «در شمال نهر خین، نیروهای دشمن مشغول کشیدن سیم‌خاردار و ایجاد میدان مین دیده شده‌اند و تاکنون منطقه‌ای نسبتاً وسیع را مین‌گذاری کرده‌اند.» در گزارش این قرارگاه همچنین آمده است: امروز، نیروهای خودی هنگام شناسایی قسمتی از نوار مرزی شلمچه، با گشتی‌های دشمن برخورد کرده و پس از مدتی درگیری، دو طرف به عقب برگشتند.[۴] این قرارگاه در گزارش دیگری از آرایش تانک‌های عراقی در منطقه شلمچه خبر داد و افزود: «چهار بولدوزر در غرب پاسگاه کوت‌سواری عراق [شمال شلمچه عراق] درحال احداث خطوط پدافندی مشاهده شدند.»[۵] همچنین، قرارگاه قدس در گزارش وقایع امروز منطقه پدافندی خود (از جنوب کوشک تا طلائیه) با اعلام اینکه در ساعت 10:30، هواپیماهای دشمن منطقه جفیر را بمباران کردند، آورده است: «در جنوب کوشک، حدود 25 بولدوزر دشمن روی دژ مرزی [ایران] مستقر و مشغول کانال‌کنی و خاک‌برداری هستند و سرتاسر دژ مین‌گذاری شده است.»[۶] این قرارگاه در گزارشی دیگر نیز خبر داده است: «در ساعت 10، تعدادی از تانک‌های دشمن درحال حرکت ازطرف جنوب به‌طرف کوشک مشاهده شدند.»[۷] از سوی دیگر، در گزارش مدیریت عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی به سرنگونی یک هواپیمای مهاجم عراقی در منطقه آبادان به‌وسیله پدافند زمین‌به‌هوای این نیرو اشاره و اضافه شده است: «خلبان این هواپیما اسیر شده است.»[۸] امروز همچنین، شهربانی خوزستان گزارش داد که شهر آبادان زیر آتش توپخانه و خمپاره‌انداز‌های دشمن قرار گرفت و درنتیجه، ضمن وارد‌آمدن خساراتی به چند منزل مسکونی و یک مخزن پالایشگاه، 2 نفر شهید و 27 نفر مجروح شدند.[۹]
گزارش- 2
2. فرمانده نیروی زمینی ارتش و رکن2 این نیرو آخرین آمار اسیران عراقی عملیات بیت‌المقدس را اعلام کردند. امروز، 8 هزار تن از اسیران عراقی به تهران و چند شهر دیگر منتقل شدند و خبرنگاران خارجی از اردوگاه اسیران در جبهه جنوب بازدید کردند. سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش، در بخشی از سخنان خود در نماز جمعه امروز تهران، اظهار داشت: «[در منطقه عملیات بیت‌المقدس] دشمن با 41 گردان تانک شامل 1435 تانک؛ 38 گردان پیاده مکانیزه شامل 1300 نفربر، 530 قبضه توپ و با دراختیارداشتن بیش از 5400 کیلومتر مربع از سرزمین‌های ما و 180 کیلومتر خط مرزی در مقابل ما قرار گرفت.» وی درباره دستاوردهای عملیات بیت‌المقدس گفت: «تاکنون توانسته‌ایم با گرفتن 19750 اسیر که تاکنون شمارش شده، 5380 کیلومتر مربع از سرزمین‌های اشغالی و 170 کیلومتر نوار مرزی را بازپس‌بگیریم و بحمدالله این عملیات پایان پذیرفت و امیدواریم این پایان شروعی برای عملیات بعدی ما باشد.»[۱۰] رکن2 (اطلاعات) نیروی زمینی ارتش در قرارگاه کربلا نیز آمار اسیران شمارش‌شده تا ساعت 12 امروز را 19413 تن اعلام کرد و متذکر شد که 5541 تن از آنان در مراحل اول تا سوم و 13872 تن در مرحله چهارم عملیات بیت‌المقدس اسیر شده‌اند.[۱۱] همچنین، روزنامه کیهان گزارش داد که در ادامه انتقال اسیران عملیات بیت‌المقدس از جبهه جنوب، صبح امروز 3 هزار تن از اسیران عراقی با 3 قطار جداگانه وارد تهران شدند و تا ساعت 16 نیز 5 هزار تن دیگر از اسیران با 5 قطار به چند شهر دیگر انتقال یافتند.[۱۲] روزنامه جمهوری اسلامی نیز به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی نوشته است: بعدازظهر امروز، گروهی از خبرنگاران و فیلم‌برداران شبکه‌های آلمان‌غربی، هلند، امریکا و ژاپن وارد اهواز شدند و به کمپ اسرا رفتند و از 6 هزار سرباز عراقی که در جریان عملیات بیت‌المقدس به اسارت درآمده و تاکنون از منطقه خارج نشده‌اند، دیدن و با آنها گفت‌وگو کردند.[۱۳]
گزارش- 3
3. اخبار رسیده از مناطق کردنشین استان آذربایجان‌غربی، حاکی است هم‌زمان با عملیات نیروهای دولتی در جاده مهاباد سردشت، که به پاک‌سازی 8 کیلومتر دیگر از این جاده و 4 روستا انجامید، عناصر مسلح ضدانقلاب نیز شهر سردشت را زیر آتش قرار دادند و یک خودروی سپاه را در جاده پیرانشهر سردشت منهدم کردند. در همین حال، خبرگزاری جمهوری اسلامی هم از فعالیت ضدانقلابیون مسلح در اردیبهشت‌ماه، گزارش داد. به گزارش فرماندهی سپاه منطقه5 (تبریز)، امروز، نیروهای سپاه پاسداران، ارتش و پیشمرگان مسلمان کرد با اجرای عملیات هماهنگ موفق شدند علاوه‌بر روستاهای دوسید، عبدالله‌کرده، کلبار و خاتن، 8 کیلومتر دیگر از جاده مهاباد سردشت را از وجود عناصر گروه‌های مسلح غیرقانونی پاک‌سازی کنند. در این عملیات تعدادی از افراد ضدانقلاب کشته یا زخمی شدند و تعدادی نیز گریختند.[۱۴] از سوی دیگر، واحد‌هایی از حزب دمکرات کردستان ایران امروز، شهر سردشت را زیر آتش توپ‌های خود قرار دادند که درنتیجه 3 تن از اهالی این شهر مجروح شدند.[۱۵] همچنین براثر انفجار مین تعبیه‌شده در جاده پیرانشهر سردشت، به‌دست افراد حزب دمکرات، یک خودروی سپاه پیرانشهر منهدم شد و 5 سرنشین بسیجی آن مجروح شدند که حال 2 تن از آنان وخیم گزارش شده است.[۱۶] خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از گزارش ماهانه از استان آذربایجان‌غربی که امروز منتشر شده با اشاره به اینکه با فعالیت‌های عناصر گروه‌های مسلح ضدانقلاب در نقاط مختلف این استان در اردیبهشت 1361، بیشتر وقت مسئولان استان صرف امور امنیتی شده، آورده است: «در اردیبهشت‌ماه، به‌ویژه از نیمه دوم آن درگیری‌ها در نقاط مختلف ازجمله سلماس، مهاباد، پیرانشهر، میاندوآب، سردشت، بوکان و اشنویه افزایش یافت. نکته قابل‌توجه که در این درگیری‌ها به چشم می‌خورد، هم‌زمان بودن چند درگیری می‌باشد و به نظر می‌رسد که ضدانقلابیون برای نشان‌دادن توان رزمی خود در یک روز یا یک شب در چند نقطه مختلف، از سلماس گرفته تا صائین‌دژ، درگیری‌های گوناگون به وجود آوردند و نیروهای جمهوری اسلامی را به خود مشغول می‌کردند. نکته دیگر اینکه در همین درگیری‌ها در داخل شهر مهاباد برخوردهایی روی داد که بازهم براساس طرح‌های سیاسی و روانی به مورد اجرا گذاشته شده بود.» در ادامه گزارش اضافه شده است: «عملیات پاک‌سازی محور پیرانشهر سردشت از اول خردادماه جاری، آغاز شد و تا زمان تهیه گزارش، نیروهای جمهوری اسلامی توانسته بودند حدود 12 کیلومتر از مسیر جاده پیرانشهر به سردشت را آزاد کنند و آزادسازی بقیه این جاده (حدود 20 کیلومتر) که اغلب کوهستانی است مسلماً با مشکلات فراوان روبه‌رو خواهد شد.» در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «یکی دیگر از مسائل مهم سیاسی در مناطق کردنشین، مسئله جذب افراد و نیروهاست که درحال‌حاضر ازسوی فرمانداری پیرانشهر اقداماتی در جریان است، اما در سایر نقاط کردنشین هنوز اقدامات چشمگیری صورت نگرفته است. فرماندار پیرانشهر هم‌زمان با اقدامات سیاسی و اقتصادی در این ماه توانست افرادی را در روستاهای پیرانشهر که تاکنون تحت سلطه عناصر مسلح غیرقانونی قرار داشتند، جذب نماید. لازم به توضیح است که اهالی روستاهای پاک‌سازی‌نشده در مناطق مرزی با قاچاق و فروش کالاهای تولیدی خود به عراق امرارمعاش کرده و می‌کنند. بنا به گفته فرماندار پیرانشهر، حتی از فروش دام‌های خود به مسئولان جمهوری اسلامی به‌لحاظ بالابودن قیمت دلال‌های عراقی خودداری می‌کنند.»[۱۷]
گزارش- 4
4. سخنگوی شورای‌عالی دفاع امروز، در نماز جمعه تهران مطالبی را بیان کرد که درواقع بازتاب تصمیم جلسه روز گذشته این شورا برای ورود قوای نظامی ایران به خاک عراق و ادامه جنگ بود. رسانه‌های خارجی نیز به‌طور گسترده سخنان وی را منعکس کردند. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی سخنگوی شورای‌عالی دفاع و امام‌جمعه موقت تهران در بخشی از خطبه دوم نماز جمعه امروز، گفت: «... صدامی‌ها بدانند و امریکا هم بداند حکومت ما مردمی است و مردم تصمیم می‌گیرند نه ما. به‌هرحال ما حالا باید چه بکنیم؟ حالا، امریکا! اگر به‌جای ما بودی چه کار می‌کردی؟ خود صدام، اگر به‌جای ما بودی، نعوذبالله، چه کار می‌کردی؟ این‌همه کشته دادیم، این‌همه خسارت دیدیم، این‌همه آواره داشتیم، شما فکر می‌کنید ما می‌رویم پشت مرز خودمان یک خطی که جغرافیایی است می‌کشیم و می‌ایستیم و از آن دور می‌گوییم که بده غرامت را؟ این‌جور که نمی‌شود، هنوز که توی خاک ما هستید، هنوز در خوزستان در آخرین نقطه جنوب‌غربی کشور ما یک مثلثی دراختیار آنهاست. از شلمچه تا اروندرود یک باریکه‌ای دست آنهاست. باید از آنجا بیرون بروند. هنوز در کوشک یک نواری دست آنهاست. هنوز فکه یک نواری دست آنهاست. هنوز نفت‌شهر ما را بیست‌ماه است دارند نفت‌هایش را می‌برند ... هنوز قصرشیرین دست آنهاست. هنوز خیلی جاها دست آنهاست. هنوز کار داریم. تازه وقتی‌که اینها را بیرون کنیم، هیچ‌کس توی دنیا فکر نکند، خودتان را گول نزنید که حرکت دیپلماسی می‌کنید و ایران را پشت مرزش نگه می‌دارید. ما گفتیم نیازی به خاک نداریم، خاک خودمان هم وسیع است و هم غنی، اما از حقمان صرف‌نظر نمی‌کنیم، نمی‌توانیم صرف‌نظر کنیم. اگر ما هم صرف‌نظر کنیم، خدا صرف‌نظر نمی‌کند.» سخنگوی شورای‌عالی دفاع در ادامه سخنان خود گفت: «اگر در بغداد یک حکومت مردمی و اسلامی به وجود آید، مسئله برای ما شکلی دیگر می‌شود. پول خسارت مهم نیست. اگر ببینیم در کنارمان مردم عراق با اراده خودشان حکومت اسلامی خودشان را ... تشکیل دادند، ما ممکن است اضافه هم به آنها کمک بکنیم ... ، ولی اگر بنا باشد حزب بعث باشد صدام مطرح نیست چون حالا صدام را بردارند و یک صهیونیست دیگر به‌جای صدام بگذارند از حزب بعث برای ما فرقی نمی‌کند، اگر حزب بعث در آنجا حاکم باشد یا یک مهره دیگر شرقی یا غربی در آنجا بخواهد بیاید، ما زمین نمی‌خواهیم، اما خسارتمان را تا آخرین دینار می‌گیریم و مردم عراق که آواره هستند تا آخرین نفرشان باید برگردند و مسئول این تجاوز هم باید محاکمه شود.»[۱۸] سخنان حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه بازتابی گسترده در رسانه‌های خبری امروز دنیا ازجمله رادیو بی‌بی‌سی، رادیو اسرائیل،[۱۹] رادیو امریکا، رادیو مونت‌کارلو و خبرگزاری فرانسه داشت. اغلب این رسانه‌ها فقط به نقل این سخنان اکتفا کردند. دراین‌میان، خبرگزاری فرانسه از تهران، به حواشی نماز جمعه پرداخت و اعلام کرد: «در نماز جمعه شعارهایی درباره گزارش‌های بمباران دیروز خرمشهر توسط عراق سردادند که جمعیت آنها را تکرار کرد. جمعیت فریاد زد: ما پیامی برای رهبرمان داریم. می‌ایستیم تا عراق خرمشهر را از آن‌طرف مرز بمباران کند. مردم ما باید آماده باشند تا از مرز عبور کنند.»[۲۰]
گزارش- 5
5. باوجود پیروزی‌های قوای نظامی ایران در عملیات‌های اخیر، اغلب مسئولان کشور معتقدند تا هنگامی‌که شرایط ایران برای پایان جنگ محقق نشده، نباید جنگ را متوقف کرد. سخنان امروز امام‌جمعه قم و فرمانده نیروی زمینی ارتش را می‌توان در همین زمینه ارزیابی کرد. آیت‌الله علی مشکینی امام‌جمعه قم، در بخشی از خطبه دوم نماز جمعه این شهر پس از تبریک پیروزی‌های اخیر رزمندگان در جبهه‌های جنگ، با هشدار به حامیان حکومت عراق گفت: «سخنان ناصحانه امام امت را بپذیرید و در جای خودتان بنشینید و بیش از این بر این مرده [صدام حسین] سوگواری نکنید که اسلام پیروز خواهد شد، چه شما به عراق کمک بکنید و چه نکنید.» امام‌جمعه قم افزود: «درست است که ما قصد تجاوز به خاک دیگر را نداریم، ولی رژیم کافر بعثی هنوز از داخل خاک عراق شهرهای ما را به توپ می‌بندد. من از امام امت درخواست می‌کنم اجازه بدهند نیروهای دلاور ما قدری وارد خاک عراق بشوند که شهرهای ما از تیررس دشمن خارج شود و با خیال آسوده بتوانیم به بازسازی ویرانه‌های به‌جامانده از یورش صدامیان بپردازیم.» به گزارش خبرنگار روزنامه کیهان، این پیشنهاد آیت‌الله مشکینی با فریاد تکبیر نمازگزاران مورد تأیید قرار گرفت.[۲۱] همچنین، سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش، که سخنران قبل از خطبه‌های نماز جمعه امروز تهران بود، در بخشی از سخنان خود گفت: «ما به یاری خداوند داریم جنگ را با پیروزی به پایان می‌رسانیم و ... رزمندگان ما همچنان در صحنه حضور داشته باشند که به یاری خداوند زودتر کار را تمام کنیم و جشن پیروزی را ان‌شاءالله در کربلا بگیریم. ما این جنگ را ادامه خواهیم داد، چون حقمان ضایع شده است و ما باید برای احقاق حق خود بکوشیم. ما هشدار می‌دهیم به آن مزدورانی که می‌خواهند به رژیم عراق کمک کنند، اگر آنها قبل از اینکه ما به سراغشان برویم، آنها می‌خواهند زودتر به نزد ما بیایند، بیایند تا زودتر به سرنوشت صدام دچار شوند.» وی در پایان سخنانش نیز گفت: «ما با ترکیبی که در جبهه‌ها داریم امیدواریم که به یاری خداوند ان‌شاءالله در فتح قدس هم موفق بشویم.»[۲۲] سرهنگ صیاد شیرازی بعدازظهر امروز نیز در قم با آیت‌الله منتظری دیدار و از نتایج عملیات بیت‌المقدس به وی گزارش داد. وی همچنین در مصاحبه با خبرنگار واحد مرکزی خبر درباره پاک‌سازی دیگر نقاط کشور از وجود اشغالگران ارتش بعث عراق گفت: «بحمدالله ما در سرازیری نبرد قرارگرفته‌ایم و دشمنی که مقابل ما هست در شرایطی قرار دارد که دیگر نمی‌تواند کوچک‌ترین تهدیدی را برای ما ایجاد کند، بلکه ما ان‌شاءالله با ضربات پی‌درپی و با همان مشت گره‌کرده‌ای که نبرد را آغاز کردیم، تمام زمین‌های اشغالی را از دستشان می‌گیریم و با صبر و استقامتی که ملت عزیز ایران نشان دادند از برکت رهبری امام و همت رزمندگان اسلام به‌زودی به پیروزی نهایی نائل خواهیم شد.»[۲۳]
گزارش- 6
6. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و سفیر ایران در سازمان ملل در مصاحبه‌هایی جداگانه تأکید کردند امریکا نباید در امور منطقه خلیج‌فارس دخالت کند. وزیر امور خارجه همچنین شایعه ارسال تجهیزات نظامی از طرف رژیم صهیونیستی به ایران را تکذیب کرد و سفیر ایران در سازمان ملل گفت: «ایران به اقدامات دفاعی ادامه خواهد داد تا به حق خود برسد.» علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه، امروز، در مصاحبه‌ای ابتدا در پاسخ به اظهارات روز گذشته الکساندر هیگ وزیر امور خارجه امریکا، مبنی‌بر قصد این کشور برای ایفای نقشی فعال‌تر به‌منظور پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق گفت: «حکومت امریکا در بیانیه الجزایر متعهد شده به اینکه هیچ‌گونه دخالتی در خلیج‌فارس و کشورهای این منطقه ازجمله ایران نکند و واشنگتن باید بداند که امنیت کشورهای حوزه خلیج‌فارس به‌عهده کشورهای این حوزه است و امیدواریم تمامی کشورهای این منطقه به آن درجه از رشد و بلوغ رسیده باشند که خود، امنیت حوزه خلیج‌فارس را به عهده گیرند و امریکا دروغ می‌گوید که در خلیج‌فارس منافعی دارد. اگر منافعی هست متعلق به تمامی کشورهای این حوزه است، نه امریکا.» ولایتی سپس درباره ادعای اخیر وزیر دفاع رژیم صهیونیستی درباره ارسال تجهیزات نظامی به ایران گفت: «ما با آزادسازی خرمشهر منتظر تکرار دوباره چنین ادعای کذبی بودیم و این ادعای مضحک دیگر احتیاج به بحث و ردکردن ندارد و می‌دانیم حسنی مبارک با قرارداد کمپ دیوید به آغوش اسرائیل رفت و با انواع تجهیزات به صدام در این جنگ تحمیلی یاری کرد و ازاین‌رو طبیعی است که رژیم غاصب فلسطین نیز برای کمک به دوام رژیم بغداد به عراق کمک کرده باشد، نه ایران.» وزیر امور خارجه ایران در پایان، توطئه‌های گوناگون حکومت عراق در کشورهای خلیج‌فارس برای بی‌ثبات نشان‌دادن امنیت داخلی این کشورها و ربط‌دادن آن به ایران را محکوم کرد و گفت: «اینک دیگر کشورهای منطقه دریافته‌اند خطر واقعی برای آنها ایران نیست، بلکه رژیم عراق است.»[۲۴] سعید رجایی خراسانی سفیر جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل نیز در مصاحبه‌ای با خبرنگار شبکه سی.بی.اس. امریکا ضمن اعلام اینکه امریکا مسئول اغلب مشکلات در منطقه غرب آسیا است، گفت: «بیت‌المقدس هنوز در اشغال رژیم اسرائیل غاصب است و تمام مسلمانان منطقه خواهان آزادی این سرزمین می‌باشند و این هدف ماست و اگر هیگ از این مسئله می‌ترسد و خواهان برقراری آرامش در منطقه می‌باشد، به‌نظر من باید به‌جای اینکه سعی در ایجاد اتحاد میان امریکا و کشورهای منطقه بنماید، از دخالت در امور منطقه دست بردارد. ما مسلمانیم و زبان ما قرآن و اسلام است و لذا ما و ملت مسلمان منطقه زبان یکدیگر را خوب می‌فهمیم و قادریم یک جبهه متحد اسلامی تشکیل دهیم.» وی در پاسخ به این سؤال که آیا شما نیروهایتان را در عراق متوقف خواهید کرد یا به پیشروی در داخل عراق ادامه خواهید داد؟ گفت: «ما هیچ قصدی جهت تجاوز و اشغال خاک عراق نداریم. در این جنگ تلفات و خسارات زیادی به ما تحمیل شده است و ما به فعالیت‌های دفاعی خود همچنان ادامه خواهیم داد تا به حق خود دست یابیم.» رجایی خراسانی افزود: «صدام بسیاری از مردم ما را کشته است. هزاران تن از زنان و بچه‌ها و جوانان ما معلول و بی‌دست و پا و چشم شده‌اند و بسیاری از مناطق مسکونی شهرهای ما زیر بمباران و آتش توپخانه عراق قرار گرفتند. ما باید برای اجرای عدالت اطمینان حاصل کنیم و به‌نظر ما جنایتکاری مانند صدام که مسئول جان هزاران نفر است نباید بر عراق حاکم باشد.» نماینده ایران در سازمان ملل به این پرسش که آیا هدف اصلی شما سرنگونی صدام حسین است، چنین پاسخ داد: «این چیزی است که مردم عراق می‌خواهند. ما بیش از 120 هزار نفر آواره عراقی در ایران داریم. شما می‌توانید به‌جای اینکه با من مصاحبه کنید، پای صحبت آنها بنشینید.»[۲۵]
گزارش- 7
7. اظهارنظر و تفسیر مطبوعات خارجی درباره پیامدهای آزادسازی خرمشهر امروز هم ادامه یافت. این رسانه‌ها دگرگونی در جنگ ایران و عراق و منطقه غرب آسیا، افزایش نگرانی غرب و کشورهای میانه‌رو عرب از صدور انقلاب اسلامی ایران به کشورهای منطقه و تلاش بیشتر جهان عرب برای برقراری آتش‌بس را ازجمله پیامدهای این رویداد مهم برشمرده و پیروزی احتمالی ایران در جنگ را خطری برای منطقه غرب آسیا دانسته‌اند که می‌تواند به حضور ابرقدرت‌ها در این منطقه و برخورد آنها بینجامد. روزنامه بالتیمورسان در تفسیری به نقل از خبرنگار خود در بیت‌المقدس با اشاره به اینکه پیروزی‌های ایران مسائل مختلفی را در منطقه غرب آسیا به‌وجود آورده، نوشته است: «رهایی شهر بندری خرمشهر از دست نیروهای عراقی نه‌تنها دگرگونی عمده‌ای در این جنگ بیست‌ماهه محسوب می‌شود، بلکه احتمالاً نتایجی به‌مراتب گسترده‌تر در سراسر خاورمیانه [غرب آسیا] خواهد داشت.» این روزنامه امریکایی با طرح این دو سؤال که آیا نیروهای ایران وارد خاک عراق خواهند شد؟ و آیا در چنین صورتی صدام سقوط خواهد کرد؟ تأکید کرد که آثار تغییر سرنوشت این جنگ از هم‌اکنون در مراتب مختلف در منطقه غرب آسیا احساس شده است. بالتیمورسان افزوده است: «صرف‌نظر از عراق که نگران این تحولات است، عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی خلیج‌فارس سخت مضطرب و نگران شده‌اند. رهایی خرمشهر از اشغال عراق دگرگونی نامطلوبی نیز برای اردن بوده است که پادشاهش تنها رهبر عربی بوده که نیروی نظامی این کشور را مستقیماً به نفع عراق وارد جبهه جنگ کرده است.»[۲۶] روزنامه لس‌آنجلس تایمز نیز امروز، در مقاله‌ای با عنوان «سایه قدرت [آیت‌الله] خمینی بر نقاط دوردست» نوشته است: «پیروزی شگفت‌آور ایران در عقب‌راندن نیروهای عراقی به مرزهای پیش از وقوع جنگ، به نگرانی دیرینه غرب و کشورهای محافظه‌کار عرب نسبت به صدور انقلاب اسلامی آیت‌الله روح‌الله خمینی به سراسر جهان اسلام دامن زده است. تا همین چند هفته پیش سخنان [آیت‌الله] خمینی خطاب به انقلابیون مسلمان که متناوباً ایراد می‌شد، در بین اکثر دیپلمات‌های غربی چندان ایجاد نگرانی نمی‌کرد، چراکه آنها تصور می‌کردند که ایران با درگیر‌شدن در جنگ چنان مشغول این مسئله است که نخواهد توانست در نقاط دیگر دست به مداخله‌ای بزند. لس‌آنجلس تایمز افزوده است: «درحقیقت طی سه سال اخیر به‌استثنای مناقشات با اسرائیل، تقریباً تمامی برخورد‌ها در جهان اسلام با انقلاب اسلامی ایران ارتباط ایدئولوژیکی داشته‌اند. این مسئله چنان برای دولت‌های خاورمیانه [غرب آسیا] ناراحت‌کننده است که جز معدودی از این دولت‌ها سایرین آشکارا از آن سخن به میان می‌آورند؛ چراکه بیم دارند مطرح‌ساختن آن به توسعه و پیشرفت انقلاب اسلامی منجر گردد.»[۲۷] همچنین، روزنامه تایمز لندن به نقل از خبرنگار خود در بیروت نوشته است: «پیروزی‌های چشمگیر اخیر ایران به انگیزه جهان عرب برای تلاش بیشتر به‌منظور برقراری آتش‌بس میان دو کشور ایران و عراق منجر شده است که کشورهای حوزه خلیج‌فارس بیش از همه بر این امر تأکید دارند.»[۲۸] از سوی دیگر، روزنامه هندلس بلات (چاپ آلمان‌غربی) آورده است: «این جنگ دوساله که اول فقط یک اختلاف بزرگ محلی بود، اکنون خطری برای منطقه شده است و شکی نیست که اگر موفقیت‌های جبهه جنوب ادامه یابد، حکومت ایران حقیقتاً به‌زودی پرچم را برافراشته خواهد کرد.»[۲۹] روزنامه داوار (چاپ رژیم صهیونیستی) نیز یادآور شده است: «پیامدهای پیروزی ایران در این جنگ بر ثبات خاورمیانه [غرب آسیا] و منطقه خلیج‌فارس بی‌تأثیر نخواهد بود، زیرا بدون شک حضور ابرقدرت‌ها را در این منطقه و احیاناً برخورد آنها را افزایش خواهد داد.»[۳۰]
گزارش- 8
8. در ادامه واکنش به اظهارات رئیس مجلس شورای اسلامی مبنی‌بر اینکه سرنگونی صدام حسین جزو حقوق ایران است، رئیس‌جمهور مصر سرنگونی صدام را خلاف مصالح منطقه دانست و یک روزنامه سعودی این اظهارات را نشانه تمایل‌نداشتن ایران به مذاکره و صلح با رژیم بغداد خواند. حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر، در مصاحبه با یک روزنامه کویتی گفت: «سقوط رهبر عراق حرکتی خلاف مصالح حیاتی منطقه خواهد بود.» وی با اظهار اینکه تصور نمی‌کند نیروهای ایرانی عراق را اشغال کنند، اضافه کرد: «هرگونه حمله مرزی ایران عکس‌العمل شدید دنیای عرب را به‌دنبال خواهد داشت.»[۳۱] روزنامه عرب نیوز (چاپ عربستان) نیز در مقاله‌ای با عنوان «ایران شرایطی را برای برقراری صلح با عراق تعیین می‌کند» به درج اظهارات اخیر حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی مبنی‌بر مایل‌نبودن ایران به تصرف خاک عراق و دیگر کشورهای همسایه و همچنین تمایل این کشور به گرفتن حقوق خود، به‌خصوص حق برکناری صدام حسین پرداخته و نوشته است: «آیت‌الله خمینی در ابتدای جنگ هرازگاهی به برکناری صدام اشاره می‌کرد، ولی تأکید رفسنجانی بر اینکه برکناری صدام از حقوق آن کشور می‌باشد، حاکی‌از این است که رژیم ایران خواهان مذاکره با رژیم کنونی بغداد برای برقراری صلح نمی‌باشد.»[۳۲]
گزارش- 9
9. یک روز پس از هشدار مجدد امام خمینی به کشورهای عرب منطقه درباره اینکه از حمایت عراق دست بردارند و نیز ادعای وزیر دفاع رژیم صهیونیستی درمورد ارسال تجهیزات نظامی به ایران، امروز رسانه‌های عربستان سعودی به‌شدت جمهوری اسلامی ایران را مورد حمله قرار دادند و جهاد علیه آن را خواستار شدند. به گزارش خبرگزاری آلمان: «رادیو دولتی عربستان سعودی امروز، خواستار جهاد علیه رژیم مسلمان شیعه ایران شد و آن را دشمن کشنده اسلام ... توصیف کرد.» براساس این گزارش، «روزنامه‌های سعودی نیز با حمله به جبهه پایداری عرب [سوریه، لیبی، الجزایر، یمن‌جنوبی و سازمان آزادی‌بخش فلسطین] که هوادار ایران است، از ندای جهاد رادیو دولتی حمایت کردند.»[۳۳] رادیو اسرائیل نیز گفت: «دولت عربستان سعودی در یک تفسیر سیاسی که از رادیو دولتی آن کشور پخش شد، طی حملات شدیدی به رهبران حکومت اسلامی ایران، آنها را دشمن شماره یک اسلام خواند و علیه ایران [اعلام] جهاد نمود. در این اعلامیه مفسر رادیوی عربستان با اشاره به سخنان وزیر دفاع اسرائیل درمورد ارسال اسلحه ازجانب این کشور به ایران، دولت ایران را متفق دولت اسرائیل در منطقه خوانده و از تمام مسلمانان در همه‌جا خواست که علیه رهبران ایران، ... به پاخیزند. روزنامه‌های عربستان سعودی نیز طی حملات شدیدی به ایران و متحدان عرب آن کشور، امکان برقراری صلح را بین طرفین درگیر در جنگ خلیج‌فارس رد کردند.» [۳۴] در همین حال، خبرگزاری رویتر اعلام کرد: روزنامه‌های عربستان سعودی امروز ایران و لیبی را به شریک‌بودن در تنفر رژیم صهیونیستی از اسلام متهم کردند. به گزارش این خبرگزاری، روزنامه المدینه با بیان اینکه ایران از پشتیبانی لیبی و رژیم صهیونیستی برخوردار است، افزود: «آنچه قذافی [رهبر لیبی]، اسرائیل و ایران را گردهم می‌آورد دشمنی با اسلام و پیروان آن است.» روزنامه الجزیره نیز براساس اظهارات وزیر دفاع رژیم صهیونیستی، ایران را آلت دست رژیم مذکور برای ضربه‌زدن به کشورهای عربی خلیج‌فارس خواند و با اظهار اینکه اوضاع کنونی آثار منفی بی‌شمار بر آینده مبارزه ملی اعراب علیه رژیم صهیونیستی دارد، خواستار اجرای فوری پیمان دفاعی مشترک اعراب شد.[۳۵]
گزارش- 10
10. هم‌زمان با عزیمت وزیر امور خارجه ایران به هاوانا برای شرکت در جلسه هماهنگی وزرای امور خارجه کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد و نیز اظهارات یک دیپلمات ایرانی مبنی‌بر تجدیدنظر دولت‌هایی که پیش‌تر با تشکیل اجلاس آتی سران این جنبش در بغداد موافق بودند، رادیو بی‌بی‌سی به نقل از دیپلمات‌های کشورهای غیرمتعهد اعلام کرد ایران پس از فتح خرمشهر با اعتمادبه‌نفس بیشتر وارد عرصه فعالیت‌های دیپلماتیک شده است و در هاوانا به اقدام جدید دیپلماتیک برای تغییر محل برگزاری اجلاس غیرمتعهدها دست خواهد زد. این رادیو براین‌اساس حمله نظامی ایران به عراق در مردادماه را نیز محتمل دانست. علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، امروز هنگام عزیمت به کوبا، در مصاحبه‌ای گفت: «وزرای امور خارجه کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد ظرف چند روز آینده در هاوانا در اجلاسی که عمده‌ترین دستور کارش بحث پیرامون تغییر [محل برگزاری هفتمین] اجلاس سران از بغداد به محل دیگری خواهد بود، شرکت خواهند کرد و امیدواریم ما نیز بتوانیم از مواضع بحق جمهوری اسلامی ایران دراین‌مورد دفاع کنیم.» وی افزود: «موجی از واقع‌بینی در کشورهای عضو جامعه عدم‌تعهد پدید آمده و درحال گسترش است و این کشورها باید متوجه باشند که کنفرانس سران غیرمتعهد نباید در پایتخت رژیمی که هیچ‌گونه امنیت، اعتبار و ثباتی در آینده ندارد، برگزار شود.» ولایتی ادامه داد: «تشکیل این اجلاس در بغداد به این مفهوم است که صدام رئیس رژیمی که این‌همه ظلم و جور علیه امت مسلمان انجام داده، به‌مدت سه سال رئیس جنبشی می‌شود که قریب به صد عضو دارد و شایسته نیست این رژیم حتی یک روز دیگر به حیات خودش ادامه دهد، چه رسد به اینکه رئیس سازمان جنبش عدم‌تعهد شود.»[۳۶] در همین حال، لواسانی مدیرکل آسیا و افریقای وزارت امور خارجه ایران که در نیجریه به‌سرمی‌برد، در دیدار امروز خود با وزیر امور خارجه این کشور گفت: «حتی دولت‌هایی که تا چند ماه قبل نظر مثبتی نسبت به تشکیل کنفرانس سران جنبش عدم‌تعهد در بغداد داشتند، اکنون در موضعشان تجدیدنظر کرده‌اند.»[۳۷] از سوی دیگر رادیو بی‌بی‌سی نیز امروز، درباره تلاش دیپلماتیک ایران برای تغییر محل اجلاس آتی جنبش عدم‌تعهد، گفت: «دیپلمات‌های غیرمتعهد در کلمبو پایتخت سریلانکا، معتقدند هنگامی‌که وزرای [امور] خارجه کشورهای غیرمتعهد هفته آینده در هاوانا گرد هم آیند، ایران با پشتیبانی سوریه علیه عراق به حمله جدید دیپلماتیک درمورد انتخاب بغداد به‌عنوان محل اجلاس ماه سپتامبر [شهریور]، دست خواهد زد.» بی‌بی‌سی به نقل از این دیپلمات‌ها با اعلام اینکه ایران و هوادارانش موفق نشده‌اند دفتر هماهنگی جنبش عدم‌تعهد را که با شرکت 35 عضو به‌طور مرتب در نیویورک تشکیل جلسه می‌دهد قانع کنند تا محل اجلاس آینده سران کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد را از بغداد به مکان دیگری تغییر دهند، افزود: «حال با سقوط خرمشهر و تغییر عمده در اوضاع جنگ، ایران بار دیگر و با اعتمادبه‌نفس بیشتر وارد عرصه فعالیت‌های دیپلماتیک شده است.» این رادیو همچنین به نقل از دفتر هماهنگی کشورهای غیرمتعهد اعلام کرد، چون تصمیم به برگزاری اجلاس سران در بغداد دو سال و نیم قبل به‌وسیله 95 کشور شرکت‌کننده در اجلاس هاوانا گرفته شده است، باید تغییر محل نیز با تصویب همین عده باشد. بی‌بی‌سی سپس ادامه داد: «از آنجا که انجام چنین کاری غیرممکن است، دیپلمات‌های کشورهای غیرمتعهد که در کلمبو تشکیل جلسه دادند گمان می‌کنند ایران قصد دارد قبل از برگزاری این کنفرانس در ماه سپتامبر [شهریور]، در بغداد، مثلاً در ماه اوت [مرداد]، به عراق حمله کند و عملاً نگذارد عراق میزبان کنفرانس یک‌صد کشور شرکت‌کننده شود، زیرا اقدامات امنیتی تحت آن شرایط چنان مشکل خواهد شد که امکان شرکت سران کشورهای افریقایی را بسیار کاهش می‌دهد و پیدایش چنین وضعی ضربه‌ای سنگین برای عراق و فتحی نمایان برای ایران به شمار خواهد آمد. از سوی دیگر، چنین تصور می‌شود فشار سیاسی نظامی ایران چنان اوج گیرد که کادر رهبری حزب بعث کنارگذاشتن صدام حسین را به صلاح بدانند.»[۳۸]
منابع و مآخذ روزشمار 1361/03/07
- ↑ روزنامه اطلاعات، 8/3/1361، ص2.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 8/3/1361، ص2.
- ↑ سند شماره 7830 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خلاصه اطلاعاتی رکن2 قرارگاه نصر، شماره 52، 7/3/1361.
- ↑ سند شماره 7841 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات عملیات قرارگاه نصر به فرماندهی قرارگاه نصر، 8/3/1361.
- ↑ سند شماره 7845 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خلاصه اطلاعاتی رکن2 قرارگاه تاکتیکی نصر، شماره 53، 8/3/1361.
- ↑ سند شماره 118127 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه قدس سپاه (اطلاعات عملیات) به قرارگاه مقدم کربلا (اطلاعات عملیات)، 7/3/1361.
- ↑ سند شماره 7846 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی رکن2 لشکر16 ارتش در قرارگاه قدس، شماره 584، 8/3/1361، ص1.
- ↑ سند شماره 435658 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مدیریت عملیات ناجا به رئیس سماجا (اداره سوم)، 8/3/1361.
- ↑ سند شماره 356268 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 8/3/1361.
- ↑ روزنامه کیهان، 8/3/1361، ص3.
- ↑ سند شماره 7827 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای رکن2 قرارگاه کربلا، شماره 498، 7/3/1361، ص2.
- ↑ روزنامه کیهان، 8/3/1361، ص3.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 8/3/1361، ص2.
- ↑ سند شماره 57777 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام فرماندهی سپاه منطقه5 به فرماندهی کل سپاه، 8/3/1361.
- ↑ سند شماره 57809 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از طرح و برنامه سپاه منطقه7 (باختران) به طرح و برنامه اطلاعات عملیات، 12/3/1361.
- ↑ سند شماره 35717 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد عملیات سپاه پاسداران پیرانشهر، 30/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 70، 8/3/1361، صص 12 و 13، ارومیه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/3/1361.
- ↑ روزنامه کیهان، 8/3/1361، ص13 مکرر.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 7/3/1361، صص 7 و 11، رادیو اسرائیل و رادیو بی‌بی‌سی، 7/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 70، 8/3/1361، صص 16 و 21 و 31، خبرگزاری فرانسه و رادیو امریکا و رادیو مونت‌کارلو، 7/3/1361.
- ↑ روزنامه کیهان، 8/3/1361، ص17.
- ↑ همان، ص3.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 9/3/1361، ص4.
- ↑ روزنامه کیهان، 8/3/1361، ص19.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 8/3/1361، ص7.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 7/3/1361، ص4، رادیو امریکا، 7/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 74، 12/3/1361، ص17، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/3/1361.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 7/3/1361، ص9، رادیو بی‌بی‌سی، 7/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 70، 8/3/1361، صص6 و 7، بن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/3/1361.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 7/3/1361، ص6، رادیو اسرائیل، 7/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 70، 8/3/1361، ص21، رادیو صدای امریکا، 7/3/1361.
- ↑ همان، ص8، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/3/1361.
- ↑ همان، صص 17 و 18، بیروت - خبرگزاری آلمان‌غربی، 7/3/1361.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 7/3/1361، ص7، رادیو اسرائیل، 7/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 70، 8/3/1361، صص 18 و 19، بحرین - خبرگزاری رویتر، 7/3/1361.
- ↑ روزنامه کیهان، 8/3/1361، ص19.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 53، 8/3/1361، ص33، لاگوس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 70، 8/3/1361، صص 24 و 25، رادیو بی‌بی‌سی، 7/3/1361.