1361.03.19
| روزشمار جنگ سال 1361 1361.03.19 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | نوزده خرداد |
| تاریخ شمسی | 1361.03.19 |
| تاریخ میلادی | 9 ژوئن 1982 |
| تاریخ قمری | 16 شعبان 1402 |
گزارش- 1
1. نیروهای خودی با نفوذ به مواضع ارتش عراق در جبهه میمک پس از واردکردن ضرباتی به نیروهای عراقی به پایگاه خود بازگشتند. به گزارش واحد اطلاعات عملیات سپاه پاسداران سرنی (مستقر در جبهه میمک)، بامداد امروز، چهار گروه چریکی از نیروهای سپاه، ارتش، بسیج و عشایر از چهار جناح به مواضع نظامیان عراقی در یکی از محورهای ارتفاعات میمک حمله کردند. در این عملیات 6 سنگر اجتماعی، چند سنگر انفرادی، یک سنگر دیدبانی و یک انبار مهمات دشمن منهدم شد و تعدادی از نیروهای عراقی کشته شدند. نیروهای خودی نیز سالم به پایگاه خود بازگشتند.[۱] نیروهای خودی پس از بازگشت اطلاع یافتند که 2 تن از همراهان آنها (یک تیربارچی و کمک وی) مسیر بازگشت را اشتباه رفته و در شیارهای ارتفاعات منطقه سرگردان شدهاند، بنابراین، چند گروه گشتی به‌سرعت به جست‌وجوی منطقه پرداختند، ولی تا شب نتوانستند اثری از آنها بیابند.*[۲]
گزارش- 2
2. امروز، اگرچه در وضعیت کلی ارتش عراق در جبهههای نبرد تغییری عمده ایجاد نشد، اما نظامیان عراقی علاوه‌بر اجرای آتش روی مواضع رزمندگان ایران، شهر آبادان را هدف حملات توپخانهای خود قرار دادند. ستاد تیپ17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) سپاه پاسداران در گزارش خود از منطقه شلمچه آورده است که نظامیان عراقی برای مستحکم‌کردن مواضع دفاعی خود درحال مین‌گذاری منطقه هستند[۳] و اجرای آتش توپخانه آنها ازسمت غرب شلمچه به‌سوی مواضع خودی زیاد میباشد.[۴] از محور شمال شلمچه، رکن2 (اطلاعات) لشکر92 زرهی ارتش در گزارش امروز خود با اعلام اینکه در وضعیت کلی دشمن در این محور تغییری عمده به وجود نیامده و عراقیها همچنان به تحکیم مواضع خود در سراسر نوار مرزی مشغول میباشند، اضافه کرده است که تبادل آتش توپخانه و سایر سلاحهای سنگین ادامه دارد.[۵] درباره محور چزابه، در گزارش واحد اطلاعات عملیات سپاه در قرارگاه کربلا آمده است که امروز، دشمن با تانک و خمپاره‌انداز مواضع رزمندگان خودی در چزابه و تپه دهنوی را به‌طور پراکنده زیر آتش قرار داد.[۶] از محور مهران، واحد اطلاعات عملیات سپاه پاسداران این شهر گزارش داد که امروز، در این محور تبادل آتش به‌طور پراکنده ادامه داشت.[۷] درمورد آبادان نیز در گزارش شهربانی استان خوزستان آمده است که در نتیجه آتش امروز توپخانه دشمن روی این شهر، 2 نفر شهید و 32 نفر مجروح شدند و به قسمتی از ساختمان بیمارستان شرکت نفت و چند منزل مسکونی در خیابان امام خمینی خسارت وارد آمد.[۸]
گزارش- 3
3. قائم‌مقام فرماندهی کل سپاه پاسداران پیام روز گذشته برای ثبت‌نام از داوطلبان اعزام به لبنان را تا اطلاع ثانوی منتفی اعلام کرد و با اشاره به اینکه نیروهای اعزامی برای مقابله با ارتش رژیم صهیونیستی از واحدهای قدیمی سپاه برگزیده شدهاند، دستور جذب و اعزام نیرو به جبهههای جنوب کشور را برای اجرای آخرین مرحله عملیات بیت‌المقدس (پیشروی تا ساحل اروندرود در شرق بصره) صادر کرد. معاون عملیاتی فرمانده سپاه پاسداران در قرارگاه کربلا نیز مرخصی رزمندگان را لغو و تأکید کرد که همه آنها باید برای اجرای عملیات بعدی به واحدهای خود مراجعت کنند. در غیاب محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، که همراه هیئت نظامی ایران در سوریه به سر میبرد، علی شمخانی قائم‌مقام وی با ارسال پیامی به واحدهای بسیج مناطق ده‌گانه سپاه در سراسر کشور ابلاغ کرد که پیام روز گذشته درمورد ثبت‌نام داوطلبان اعزام به جنوب لبنان برای مقابله با ارتش متجاوز رژیم صهیونیستی تا اطلاع ثانوی منتفی شده است.[۹] قائم‌مقام فرمانده کل سپاه پاسداران همچنین در تلفن‌گرامی به فرماندهان این مناطق اعلام کرد: «برادران، همان‌طورکه حتماً مطلع هستید اسرائیل غاصب با فرصت‌طلبی از موقعیت اشتغال نیروهای انقلاب اسلامی در جنگ علیه عراق، جنوب لبنان را مورد تجاوز گستاخانهای قرار داده است و این حرکت، رسالت شما انقلابیون مسلمان را صدچندان نموده است. باتوجه‌به اوضاع حاکم بر خاورمیانه [منطقه غرب آسیا] و نقش مهمی که ایران میتواند در فعال‌کردن دو جبهه تحمیلی در تثبیت حاکمیت اسلام داشته باشد، فعالیت بیش‌ازپیش شما را میطلبد. برادران، مستحضر هستند که آخرین مرحله عملیات بیت‌المقدس هنوز شروع نشده است. عامل اصلی عقب‌افتادن مرحله آخر عملیات مذکور تنها نیروی رزمنده بوده و هست. حال که جمهوری اسلامی قصد اعزام نیرو به جبهههای جنوب لبنان را نیز به‌طور راسخ در نظر گرفته است، بجاست با یک حرکت وسیع تبلیغاتی با هماهنگی ائمه جماعت و علمای بلاد حداکثر توان خویش را در بسیج نیروهای اعزام مجدد به کار گرفته و هم‌زمان با اعزام نیرو به جنوب لبنان، آخرین مرحله عملیات بیت‌المقدس را به یاری پروردگار آغاز کنیم. دراین‌رابطه برادران فرمانده تمامی توان و تلاش خویش را در اجرای این فریضه الهی به کار خواهند برد. بدیهی است نیروهای اعزام به جنوب لبنان از واحدهای قدیمی سپاه انتخاب گردیدهاند، برادران، نیازمندی جبهههای جنگ را لبیک گفته، آخرین ضربه کوبنده علیه کفر صدامی را هرچه تواناتر بر سر خصم دشمن وارد آورید.»[۱۰] در همین حال، رحیم صفوی معاون عملیاتی فرمانده کل سپاه پاسداران، که در جبهه جنوب کشور مستقر است، صبح امروز، پس از برگزاری جلسه‌ای با فرماندهان لشکرها و تیپهای سپاه در قرارگاه مرکزی کربلا،[۱۱] در نام‌های به‌طور رسمی به آنها ابلاغ کرد که باید تمامی مرخصیها از امروز، لغو شود و همه نیروها برای اجرای مأموریت آینده به واحدهای خود مراجعت کنند.[۱۲]
گزارش- 4
4. نیروهای خودی در عملیاتی بخشی از محور مهاباد سردشت را پاک‌سازی کردند و ضدانقلابیون نیز یکی از پایگاههای خودی در منطقه کامیاران را مورد حمله قرار دادند. به گزارش فرماندهی سپاه پاسداران منطقه5 کشور (تبریز)، نیروهای سپاه، ارتش و عشایر کرد در ساعت 4 بامداد امروز، با اجرای عملیاتی در محور مهاباد سردشت موفق شدند منطقهای به عمق 25 کیلومتر و عرض 6 کیلومتر شامل روستاهای گیاهدروان، قرسلان و ارتفاعات اوزون‌دره را از وجود اشرار مسلح ضدانقلاب پاک‌سازی کنند. در این عملیات که به اسارت 15 نفر و کشته‌شدن بیش از 20 نفر از اشرار انجامید، به نیروهای عمل‌کننده آسیبی نرسید.[۱۳] واحد عملیات سپاه پاسداران منطقه7 (باختران) نیز گزارش داد که در حمله امروز ضدانقلابیون به پایگاه بدرچای از توابع کامیاران، 3 نفر از نیروهای خودی شهید و 3 نفر مجروح شدند. ضدانقلابیون نیز در این حمله متحمل تعدادی کشته و زخمی شدند که جنازه یکی از آنها در منطقه باقی ماند.[۱۴]
گزارش- 5
5. در دو درگیری پاسداران کمیته انقلاب اسلامی اهواز با عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، 3 منافق کشته شدند. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از یک مقام مسئول در کمیته مرکزی انقلاب اسلامی خوزستان ضمن اعلام این خبر اضافه کرد که در درگیری صبح امروز، 2 تن از پاسداران به نام عزیز قنواتی‌زاده و منوچهر هوشیار نیز شهید و 4 تن مجروح شدند.[۱۵]
گزارش- 6
6. صدام حسین دعوت احمد سکوتوره رئیس کمیته صلح اسلامی، برای حضور در مکه را پذیرفت و معاون وزیر امور خارجه عراق نیز گفت که از این پس ایران برای ادامه جنگ توجیهی ندارد. در همین حال خبرگزاری عراق اعلام کرد که در نامه سکوتوره به رؤسای جمهور ایران و عراق از دو کشور خواسته شده تا قبل از آغاز ماه رمضان، به اختلافات خود خاتمه دهند. خبرگزاری فرانسه از منامه گزارش داد: «صدام حسین رئیس‌جمهوری عراق، امروز با اعلام اینکه آماده است به مکه برود و با اعضای کمیته صلح اسلامی راههای حل صلح‌آمیز جنگ عراق و ایران را مورد مطالعه قرار دهد، ازلحاظ روان‌شناسی بر نکتهای انگشت گذارده است و به مسلمانان نشان داده است آماده گشایش باب گفت‌وگو با ایران که به این دعوت پاسخ مبهمی داده است، میباشد.»[۱۶] در همین حال، احمد السامرایی معاون وزیر امور خارجه عراق، در مصاحبهای که امروز انتشار یافت، گفت: «ایران از این پس عذری برای توجیه حرص و ادامه تجاوز خود به‌ویژه پس از عقب‌نشینی نیروهای عراق به مرزهای بینالمللی در بخشهایی از مناطق جنگی ندارد.»[۱۷] خبرگزاری عراق نیز به نقل از یک منبع رسمی این کشور با اعلام اینکه عراق در پاسخ به نامه احمد سکوتوره رئیس کمیته صلح اسلامی آمادگی صدام حسین برای رفتن به مکه را به‌طور رسمی در 8 ژوئن (18/3/1361) به اطلاع هیئت کمیته صلح اسلامی رسانده است، گزارش داد: «این منبع رسمی گفت نامه سکوتوره همچنین حاوی درخواست کمیته برای خاتمه اختلافات بین ایران و عراق تا قبل از شروع ماه رمضان، به‌خاطر تحکیم تلاشهای اسلامی در مقابله با مبارزه‌طلبی به‌ویژه تجاوز صهیونیست‌ها به خلق عرب فلسطین و لبنان بود.»[۱۸]
گزارش- 7
7. در دیدار هیئت نظامی سیاسی ایران با رئیس ستاد ارتش سوریه رویدادهای لبنان و تجاوز ارتش رژیم صهیونیستی به این کشور بررسی شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از دمشق، هیئت ایرانی متشکل از سرهنگ محمد سلیمی وزیر دفاع، محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش و نمایندگان رئیس‌جمهور و وزارت امور خارجه پیش‌ازظهر امروز به‌وقت محلی با ژنرال حکمت شهابی رئیس ستاد ارتش سوریه، دیدار و درخصوص رویدادهای لبنان و تجاوز ارتش رژیم صهیونیستی به این کشور به تبادل‌نظر پرداختند. در این دیدار اظهار امیدواری شد تا با تشریک‌مساعی تمامی کشورهای اسلامی بتوان جبههای واحد و مستحکم دربرابر امپریالیستهای بینالمللی تشکیل داد. بنا بر همین گزارش، هیئت ایرانی امشب نیز برای بار دوم با حکمت شهابی دیدار کرد. در این دیدار که حجت‌الاسلام محتشمی‌پور سفیر ایران در دمشق هم حضور داشت، دو طرف ضمن ادامه گفت‌وگوهای خود به بررسی آخرین رویدادهای لبنان پرداختند.[۱۹]
گزارش- 8
8. آیت‌الله منتظری در دیدار با نمایندگان نهضتهای آزادی‌بخش اسلامی ضمن اینکه از رزمندگان خواست تا برای آزادکردن قدس آماده باشند، خطاب به مسلمانان جهان اظهار کرد که با منطق ایمان و شهادت به استقبال اسلحههای رژیم صهیونیستی بروید و قدس را نجات دهید. صبح امروز، اعضای شرکت‌کننده در گردهمایی نهضتهای رهایی‌بخش که از کشورهای مسلمان افریقایی و آسیایی به دعوت واحد نهضتهای آزادی‌بخش ستاد مرکزی سپاه پاسداران به ایران آمدهاند، در قم با آیت‌الله منتظری دیدار کردند. در این دیدار، وی ضمن خوشامدگویی و تبریک سالروز میلاد امام زمان(عج) خطاب به میهمانان گفت: «شما که درحقیقت رهبران نهضتهای رهایی‌بخش مستضعفین هستید، در کشورهای خودتان توجه داشته باشید اگر میخواهید نهضتهای شما به ثمر برسد، زیربنای تبلیغات و فعالیتهای خود را اسلام قرار دهید.» آیت‌الله منتظری سپس با توصیه به پرهیز از ناسیونالیسم و ملی‌گرایی گفت: «در اسلام نژادپرستی و ملی‌گرایی نقض و بی‌اثر است و این از سیاستهای استعمارگران است که در کشورهای اسلامی مسئله پان‌ایرانیسم، پان عربیسم و... را آوردند تا ما را از یکدیگر جدا کنند. زیربنا اسلام است.» آیت‌الله منتظری همچنین نهضتهای آزادی‌بخش را به پرهیز از گرایش به هریک از دو بلوک شرق یا غرب توصیه کرده و افزود: «اگر شما مسلمانان میخواهید از شر استکبار جهانی نجات پیدا کنید مسئله کشور خودتان را مطرح نکنید، مسئله اسلام در مقابل کفر و عمال کفر که بزرگ‌ترین عامل امپریالیسم در منطقه صهیونیسم است که مسجدالاقصی مشاهد مشرفه مسلمین را تصاحب کرده و هر روز درصدد توسعه است را مطرح کنید. برادران، کسانی که در جبههها با شعار مسجدالاقصی و بیت‌المقدس جنگ کرد‌ید و خرمشهر را نجات دادید، مجهز باشید، بدانید تازه اول کار است. برای ما یک وجب از خاک عراق و سایر کشورهای اسلامی مطرح نیست. برای ما اسلام مطرح است و آزادکردن قدس عزیز. برادران، هر کجا هستید به هم بپیوندید. مسلمانها، به هم بپیوندید و قدس عزیز را نجات دهید. برادران و خواهران، به امید سران کشورهای اسلامی ننشینید. سران کشورهای اسلامی اینان‌اند که امکانات و ذخایر و معادن [خود] را دراختیار غرب میگذارند. درصورتی‌که همین عربستان شیر نفت خود را به‌سوی امریکا ببندد در عرض یک ماه امریکا به زانو درمی‌آید. با سیاست‌بازی‌ها نمیشود قدس عزیز و کشورهای اسلامی را از دست جنایتکاران و استعمارگران نجات داد و... چیزی را که با زور گرفتهاند نمیشود غیر از زور پس گرفت ... مسلمین، برادران و خواهران، با منطق شهادت و با منطق ایمان استقبال کنید اسلحههای اسرائیل را، قطعاً بدانید پیروز میشوید ... .»[۲۰]
گزارش- 9
9. رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن اعلام اینکه در حد نیاز به لبنان نیرو اعزام خواهیم کرد، از مسلمانان منطقه خواست تا دولت‌هایشان را برای مقابله با رژیم صهیونیستی زیر فشار قرار دهند. وی همچنین صلح با صدام را بدون مجازات وی، برای آینده منطقه خطرناک دانست و سپس دلایل مخالفت ایران با پیشنهاد اخیر هیئت صلح اسلامی برای مذاکره رؤسای جمهوری ایران و عراق در مکه را تشریح کرد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و نماینده امام خمینی در شورای‌عالی دفاع، ظهر امروز، در مصاحبهای با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در پاسخ به سؤالی درباره علت و نتایج سفر هیئت نظامی سیاسی ایران به سوریه ضمن اشاره به تلاش امریکا و کشورهای مرتجع منطقه برای معرفی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان خطر اصلی در منطقه گفت: «به‌جای اینکه نیروهای اسلامی برای دفاع از فلسطین متوجه مرزهای اسرائیل شوند، بسیاری از اسلحهها و اموال دنیای اسلام برای سرکوبی جمهوری اسلامی به بغداد فرستاده میشوند و تبلیغات آنها هم به همین منوال در خدمت تجاوزات حزب بعث عفلقی قرار میگیرد. اینهایی که اکنون مدعی حمایت از فلسطین هستند در جریان اشغال جنوب لبنان توسط رژیم اشغالگر قدس و سرکوبی فلسطینیان و مشاهده این‌همه کشتار و جنایت جانیان صهیونیستی یک قدم مؤثر برنداشتند، ولی ما بااینکه در کشورمان گرفتار یک جنگ تحمیلی هستیم و جنگ با رژیم متجاوز عراق اولین مسئله ماست به‌سرعت اقدام کردیم و یک هیئت نظامی به سوریه فرستادیم تا با فلسطینیها و سوریه هماهنگی لازم را ایجاد کنند و مشخص شود آنها انتظار دارند که ما چه‌کارهایی را در آنجا انجام دهیم و از دست ما چه‌کاری ساخته است.» وی اضافه کرد: «صبح امروز، به ما اطلاع داده شد برای هماهنگ‌کردن نیروهایی که ازسوی ایران اعزام خواهند شد با نیروهای موجود مردمی فلسطینی و سوری مستقر در لبنان به برنامه‌ریزی‌هایی نیاز است که در شرف انجام است و به‌محض اینکه اعلام شود نیروهای ما میتوانند در جبهه حضور داشته باشند در هر حدی که نیاز باشد به آنجا خواهیم رفت ... .» نماینده امام در شورای‌عالی دفاع آن‌گاه خطاب به مردم مسلمان منطقه گفت: «ما از مردم مسلمان و عدالت‌خواه منطقه میخواهیم دولت‌هایشان را تحت فشار بگذارند که تمامی امکانات خود را در راه دفع ظلم از جنوب لبنان و دفع شر اسرائیل از منطقه به کار برند تا این سرطانی که منطقه را آلوده کرده و هر روز که می‌گذرد بیشتر آلوده میکند، نابود شود؛ زیرا اگر امکانات سیاسی، نظامی و اقتصادی کشورهای اسلامی به کار گرفته نشود همواره باید منتظر چنین گرفتاریهایی باشیم.» رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سؤالی دیگر، تجاوز رژیم صهیونیستی به لبنان را با همفکری و همراهی امریکا و کشورهای غربی و با جلب رضایت کشورهای مرتجع منطقه دانست و گفت: «آنچه که مهم است و باید به آن توجه کرد این است که کشورهای عربی و اسلامی میتوانند خیلی سریع جلوی این تجاوز را بگیرند، ولی تاکنون هیچ اقدامی نکردهاند و اگر همین امروز، کشورهای خلیج‌فارس از قبیل کویت و عربستان اعلام کنند که تا اسرائیل از جنوب لبنان بازنگردد دیگر نفت صادر نمیکنند، امریکا به این رژیم اجازه ادامه تجاوز نخواهد داد. کشورهای خلیج‌فارس میتوانند به‌راحتی دستور بستن شیرهای نفت را بدهند زیرا نیازی به پول نفت ندارند و حسابهای آنها مملو از ذخایر ارزی است و بی‌شک امریکا برای بازکردن شیرهای نفت متوسل به زور نخواهد شد، زیرا توسل به زور یعنی تخریب منابع نفتی ولو اینکه منجر به ازکارافتادن آنها برای مدت کوتاهی شود باعث ایجاد بحران عظیم در اروپا و امریکا خواهد شد.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در پاسخ به سؤالی درباره موضع ایران در قبال تأکید هیئت صلح کنفرانس اسلامی برای برقراری صلح فوری میان ایران و عراق، باتوجه‌به تجاوز رژیم صهیونیستی به لبنان، گفت: «ما بدون تجاوز اسرائیل به لبنان هم معتقد بودیم صلح فوریت و ضرورت دارد؛ چون با گذشت هر روز از جنگ بین ما و عراق نیروهای بیشتری از بین میرود و خسارتها و تلفات تازهای به وجود میآید، اما برای ما بدتر از جنگ این است که به تجاوز عراق و این کار زشت و خیانت بسیار عظیمی که صدام مرتکب شده است با یک دید سطحی و با بی‌تفاوتی نظر کنیم. ما این مسئله را که اجازه دهیم عراق در خاک ما بماند و آتش‌بس را بپذیریم، برای منطقه از جنگ خطرناک‌تر و بدتر میدانیم و اگر حتی عراق حاضر شود که بدون تنبیه و بدون پرداخت خسارات از خاک ما بیرون رود و ما بپذیریم که صدام باوجود جنایت بیستماههاش در ایران اسلامی بدون تعقیب رها شود، این را هم برای آینده منطقه بسیار خطرناک میدانیم. ما ضمن اینکه اعتقاد داریم این جنگ باید هرچه زودتر پایان یابد معتقدیم که باید به‌طور عادلانه خاتمه بپذیرد و ضمناً درسی باشد برای کشورهای دیگر که در آینده به فکر تجاوز به کشور همسایهشان نیفتند.» نماینده امام خمینی در شورای‌عالی دفاع درمورد نشست اخیر هیئت صلح کنفرانس اسلامی در جده نیز گفت: «این آقایان کاری نکردهاند؛ فقط از رئیس‌جمهوری ما و همچنین از صدام دعوت کردهاند که به مکه بروند. وقتی‌که ما به هیچ نحوی غیرمستقیم حاضر نبودیم با عراق پیش از خروج او از خاک ما وارد مذاکره شویم، این پیشنهاد که رئیس‌جمهوری ایران به عربستان یعنی کشوری که علیه ما اعلام جهاد داده و این‌همه کمک مالی به عراق کرده برود و روبه‌روی صدام بنشیند و مذاکره کند، چه نوع پیشنهادی میتواند باشد! انجام این عمل ازسوی ما بسیار زشت است و این همان کاری است که سادات با اسرائیل کرد و این‌همه فساد ازجمله همین تجاوز به لبنان را به‌دنبال داشت. به‌نظر ما این آخرین اقدام کنفرانس اسلامی بسیار ناپخته بوده است و آنها هیچ راهی غیر از تسلیم‌شدن دربرابر حق ندارند. آنها باید بگویند که متجاوز باید محکوم شود و حقوق مظلوم باید داده شود.» وی در پایان گفت: «ما به‌عنوان یک رسالت اسلامی و یک وظیفه انقلابی برای اینکه این درس بزرگ را به دنیا بدهیم و ملتهای جهان را با وظایفشان آشنا کنیم حاضریم قربانی بدهیم و این خسارت را تحمل کنیم و به دنیا بفهمانیم که اگر در مقابل امریکا و انگلستان و شوروی و فرانسه و همه عواملشان قرار گرفت، میتواند از حق خودش دفاع کند؛ همچنان که ما تابه‌حال توانسته‌ایم این کار را انجام دهیم.»[۲۱]
گزارش- 10
10. نخست‌وزیر در پایان جلسه هیئت دولت از تصویب بودجه موردنیاز برای مقابله با رژیم صهیونیستی خبر داد. وی همچنین ضمن پیش‌بینی برگزارنشدن اجلاس آتی سران جنبش عدم‌تعهد در بغداد و با اشاره به اینکه شرایط ایران برای پایان‌دادن به جنگ تغییر نکرده است، گفت: این شرایط را یا عراق و هم‌پیمانانش میپذیرند یا ما به آنها تحمیل خواهیم کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، هیئت دولت صبح امروز، به ریاست میرحسین موسوی نخست‌وزیر، تشکیل جلسه داد. در این جلسه پس از بررسی آخرین تحولات سیاسی اجتماعی کشور درمورد نحوه مقابله ایران با تجاوز ارتش رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان بحث و دراین‌زمینه تصمیماتی اتخاذ شد.[۲۲] پس از این جلسه، میرحسین موسوی در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی شرکت کرد و به سؤالات خبرنگاران داخلی درباره موضوعاتی چون تجاوز رژیم صهیونیستی به لبنان، اجلاس آینده سران کشورهای غیرمتعهد، سفر هیئت کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی به تهران و بغداد و سفر فرستاده رئیس امارات عربی متحده به تهران پاسخ گفت. نخست‌وزیر ابتدا در پاسخ به سؤالی درباره موضع دولت ایران دربرابر تجاوز رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان و سفر هیئت ایرانی به سوریه این تجاوز را حلقهای از زنجیر توطئههای صهیونیسم و امپریالیسم در میان ملل مسلمان دانست و گفت: «انقلاب ما با شعار پیروزی قدس به پیروزی رسید و با تصوری که ما از جهان و کشورهای اسلامی داریم، خاک فلسطین گوشهای از میهن اسلامی ماست و همان‌طورکه رئیس محترم مجلس گفتند چه فرقی میکند بین خرمشهر با قطعهای از جنوب لبنان؟ ما همان‌طورکه در اینجا با تجاوز مقابله میکنیم، در آنجا هم با تجاوز مقابله میکنیم. وضعیت ملت ما با انقلابی که کرده در موقعیتی است که میتواند قوی‌تر، روشن‌تر و سریع‌تر با مسئله اسرائیل روبه‌رو بشود، گرچه در همان پیروزی انقلاب، ملت ما اراده خودش را برای مقابله با اسرائیل نشان داده است. دراین‌زمینه شورای‌عالی دفاع تصمیماتی گرفته و دولت هم هماهنگی نموده است. شورای‌عالی دفاع مسئله اعزام نیرو را مطرح کرد و هیئتی برای بررسی این موضوع به سوریه رفتند. امروز، در جلسه هیئت دولت لایحه تأمین هزینه مقابله با اسرائیل مطرح شد و برادران هیئت دولت همگی بودجهای دراین‌زمینه تصویب کردند که به‌صورت متمم قانون بودجه سال 61 به مجلس تقدیم خواهد شد.» موسوی درباره موضع ایران در قبال برگزاری اجلاس آتی جنبش عدم‌تعهد در بغداد گفت: «این کنفرانس از الان محکوم به شکست است، حال می‌خواهد در آنجا تشکیل بشود یا نشود، برای اینکه اگر این کنفرانس در بغداد تشکیل شود، درحقیقت نقض تمام آن تعهداتی است که جنبش عدم‌تعهد برای خودش پذیرفته است و ما شواهد بسیاری داریم که کنفرانس در آنجا تشکیل نخواهد شد و اگر تشکیل هم بشود به یک حالت ناجور و ناقص تشکیل میشود که بدتر از تشکیل شدنش است. البته شرایط جنگی که بر منطقه حکم‌فرماست طبیعتاً این احساس را در کنفرانس که آنجا می‌خواهد تشکیل شود به وجود خواهد آورد که امنیت کافی وجود ندارد. خود مسئله انتخاب صدام حسین به‌عنوان رئیس غیرمتعهدها یک حالت مضحکی پیدا میکند و به اعتقاد ما اگر این کنفرانس در بغداد تشکیل بشود، درحقیقت با این کار تیر خلاصی به مغز جنبش غیرمتعهدها شلیک شده و هیچ‌گاه جنبش غیرمتعهدها نخواهد توانست قد خودش را در مقابل این ضربهای که خورده راست کند.» نخست‌وزیر درمورد سفر اخیر هیئت صلح سازمان کنفرانس اسلامی به تهران و بغداد گفت: «اینها طرح تازهای نداشتند. به‌نظر ما واقعیتها آن‌چنان روشن است که میتواند در ذهنهای ملتها و سران کشورهای اسلامی اثر بگذارد تا تصمیم قاطع دراین‌زمینه بگیرند. چیزی که برای ما اهمیت دارد، این است که حرفهای ما همان حرفهای گذشته است و شرایط ما تغییر نکرده است و از شرایطمان عقب نخواهیم نشست؛ منتها فرقی که حرف ما با آن موقع دارد این است که اکنون از موضع قدرت است که صحبت میکنیم و این شرایط را عراق و هم‌پیمانانش یا میپذیرند یا ما این واقعیت را به آنها تحمیل خواهیم کرد.» میرحسین موسوی درمورد هدف سفر روز گذشته فرستاده رئیس امارات عربی متحده به ایران گفت: «ما از چند ماه پیش سعی کردیم که به کشورهای کوچک در خلیج‌فارس بفهمانیم که ایران قصد تجاوز به خاک آنها را ندارد و در فکر توسعه‌طلبی نیست و آنها میتوانند در کنار ملت و کشور و نظام انقلابی ما به آسودگی زندگی کنند. استمرار و پایداری در این سیاست کمکم صدق نیت ما را به آنها نشان داده است. کشور امارات جزو اولین کشورهایی است که متوجه این مسئله شد و از دو سه ماه پیش قراینی نشان میدهد که آنها دوست دارند روابط خودشان با ما را بهبود بخشند و طبیعی است که واقعیتهای جدیدی هم در این منطقه به وجود آمده و سیاست روشنی که دولت درپیش گرفته ازطریق مسئولین مختلف دراین‌زمینه اعلام شده است. یک نوع اطمینانی در این کشور به وجود آورده؛ به‌طوری‌که میتواند با کشور و دولت ما به‌آسودگی و با خیال راحت زندگی کند. آنها خوب احساس کردند که منافعشان درپیوستن و جوش‌خوردن با نقشههای رژیم صدام نیست. تمام اینها را ما میخواهیم باعث این مسافرت بدانیم و ما این مسافرت را به فال نیک میگیریم و به‌عنوان یک پیروزی برای دیپلماسی خودمان در خلیج‌فارس میتوانیم بشماریم.» نخست‌وزیر در پاسخ به سؤالی درباره بازسازی مناطق آسیب‌دیده در جنگ گفت: «در تمام مناطق جنگی ما به دو نوع کار برخورد میکنیم، یک نوع کارهایی است که ما آنها را طرحها و پروژههای ملی نام‌گذاری کردهایم که آنها دراختیار وزارتخانه‌های مختلف، ارگانها و سازمانهای دولتی خواهند بود. ... قسمت اعظم کارها که مربوط به خانه‌سازی و شهرسازی و نظایر اینهاست، ما احساس میکنیم با استقبالی که ملت شریف ما برای بازسازی مناطق جنگی به عمل آورده، به‌عهده مردم خواهد بود. برای اینکه دراین‌زمینه ضوابطی حکم‌فرما باشد، شورای‌عالی بازسازی مناطق جنگی تشکیل شده که خود من در آن شورا شرکت دارم ... و پیشنهادهایی که برای ساختن مناطق در آنجا داده میشود، بررسی و تشخیص داده میشود تا در آن مناطق بازسازی شروع شود. من فکر میکنم به‌موازات آزادشدن مناطق گوناگون، عملیات بازسازی را شروع کنیم. همان‌طورکه در بعضی از قسمتها انجام شده است.»[۲۳]
گزارش- 11
11. امروز، در سازمان ملل وزیر امور خارجه ایران در دیدار با دبیرکل این سازمان و وزیران امور خارجه بنگلادش و ژاپن مواضع جمهوری اسلامی درمورد افغانستان، جنگ ایران و عراق و حمله رژیم صهیونیستی به لبنان را تشریح کرد. در دیدار معاون وی با نماینده صلیب‌سرخ جهانی نیز درمورد اسیران عراقی در ایران گفت‌وگو شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از نیویورک، ظهر امروز، علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، به تقاضای خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل، در مقر این سازمان با وی دیدار و گفت‌وگو کرد. در این ملاقات ابتدا دکوئیار از حادثه اخلال در سخنرانی روز گذشته ولایتی ابراز تأسف کرد و سپس درباره مسائل افغانستان و راه‌حل‌های پیشنهادی سازمان ملل مطالبی بیان داشت. وزیر امور خارجه ایران نیز بر موضع ایران مبنی‌بر شناخت حق حاکمیت مردم مسلمان افغانستان تأکید کرد و گفت جمهوری اسلامی ایران با هرگونه راه‌حل و تلاشی که در آن مردم مسلمان افغانستان به‌عنوان صاحبان اصلی حقوق خود شناخته نشوند، مخالف است. بنا بر همین گزارش، بعدازظهر امروز نیز وزیر امور خارجه ایران با وزیران امور خارجه بنگلادش و ژاپن دیدار کرد. ولایتی در دیدار با وزیر امور خارجه بنگلادش درمورد موضع ایران در جنگ با عراق گفت که شرایط ما برای صلح از ابتدای جنگ بدون تغییر مانده و درپی تحقق آن هستیم. وی درباره حمله رژیم صهیونیستی به لبنان هم اظهار داشت: ما خواستار اتحاد تمامی مسلمین در مبارزه با رژیم اشغالگر قدس هستیم. همچنین، وزرای امور خارجه ایران و ژاپن در دیدار با یکدیگر ضمن اعلام آمادگی به‌منظور توسعه روابط سیاسی، اقتصادی، صنعتی، تجاری و نفتی دو کشور به بحث و تبادل‌نظر درباره برنامههای آینده و گسترش روابط دوستانه ایران و ژاپن پرداختند.[۲۴] امروز همچنین خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارشی دیگر از نیویورک از دیدار کاظم‌پور اردبیلی معاون وزیر امور خارجه ایران، با فیشر نماینده سازمان صلیب‌سرخ جهانی در مقر سازمان ملل خبر داد و اضافه کرد: در این دیدار درمورد مسائل مربوط به اسیران عراقی در ایران، پیشنهاد ایران برای ملاقات خانوادههای اسیران با آنها در دو کشور و نیز تقاضای سازمان صلیب‌سرخ برای افزایش تعداد کارمندانش در ایران گفت‌وگو شد.[۲۵] رؤسای جمهور پاکستان و فرانسه ادامه جنگ ایران و عراق را به‌ترتیب برای ملتهای مسلمان و توازن قوا در سراسر جهان خطرناک اعلام کردند. ژنرال محمد ضیاء الحق رئیس‌جمهور پاکستان و عضو کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی، که به‌دنبال شکست این کمیته در یافتن راهی برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق از جده به کشورش بازگشته است، در یک نشست مطبوعاتی در فرودگاه اسلام‌آباد گفت: «تنها کاری که حالا میتوان انجام داد، دعاکردن و امیدواربودن است.» وی که حاضر نشد بگوید کدام‌یک از دو طرف جنگ ایران و عراق سرسختی بیشتری نشان میدهد، هشدار داد که اگر این جنگ توسعه یابد برای تمام ملل اسلامی خطرناک خواهد بود. ضیاء الحق همچنین به‌طور تلویحی جنگ ایران و عراق را عاملی غیرمستقیم درجهت تشویق رژیم صهیونیستی در حمله به لبنان اعلام کرد و گفت که این جنگ نه‌تنها مسئله فلسطین بلکه مسئله افغانستان را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است.[۲۶] فرانسوا میتران رئیس‌جمهور فرانسه نیز امروز، در یک نشست مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی موضع کشورش در قبال جنگ ایران و عراق را یادآور شد و گفت: «ادامه جنگ خلیج‌فارس نه‌تنها صلح خاورمیانه [منطقه غرب آسیا] را تهدید میکند، بلکه توازن قوا در سراسر جهان را به مخاطره میاندازد.» وی اضافه کرد: «دامنه‌دار شدن بحران میان ایران و عراق، منطقه را با خطر جدی مواجه ساخته است و درعین‌حال آینده مناسبات کشورهای منطقه با ابرقدرت‌ها را تیره ساخته است. به همین جهت تحولات این جنگ را تقریباً از نزدیک دنبال میکنم.» میتران همچنین گفت که دولت متبوعش علاوه‌بر اینکه حاضر است نقشی در حل‌وفصل مسالمت‌آمیز جنگ ایران و عراق ایفا کند، میتواند ازطریق سازمان ملل متحد پیشنهادهای مهم و مؤثری در این راه ارائه دهد.[۲۷]
گزارش- 12
12. روزنامه‌نگاران و نویسندگان عرب برای جلوگیری از پیشرفت طرحهای صهیونیستی امریکا در منطقه از امام خمینی استمداد کردند. دانشجویان عرب مقیم نیویورک نیز تصمیم ایران برای اعزام نیرو به لبنان را ستودند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بیروت، روزنامه‌نگاران و نویسندگان عرب ساکن لبنان با ارسال تلگرامی به امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی، ضمن ابراز نگرانی از اجرای طرحهای صهیونیستی امریکا در منطقه از ایشان درخواست کردهاند تا جمهوری اسلامی ایران برای جلوگیری از پیشرفت این‌گونه طرحها و اجرای آن به‌وسیله حکام وابسته و نوکران امریکا تلاش کند.[۲۸] در همین حال، بنا به اطلاع رسیده از نمایندگی ایران در سازمان ملل امروز، صدها نفر از دانشجویان عرب به‌منظور تقدیر از حمایت ایران از مردم مسلمان فلسطین در نیویورک تظاهرات کردند و با شعارهای «الله اکبر»، «درود بر خمینی»، «زنده‌باد فلسطین و لبنان»، «مرگ بر مرتجعین منطقه»، «امریکا از خاورمیانه اخراج باید گردد»، تجاوز رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان را محکوم کرده و تصمیم ایران برای اعزام نیرو به لبنان را ستودند.[۲۹]
گزارش- 13
13. امروز، پادشاه اردن به بغداد رفت و با صدام حسین درباره تحولات جنگ ایران و عراق و تجاوز رژیم صهیونیستی به لبنان مذاکره کرد. خبرگزاری کویت با اعلام این خبر افزود: «شاه حسین استوارترین حامی عراق در جنگ با ایران است و داوطلبانی برای جنگیدن در کنار عراقیها اعزام کرده است.»[۳۰] خبرگزاری امان نیز در گزارش این سفر اعلام کرد: «طرفین آنچه را که اوضاع وخیم منطقه عربی باتوجه‌به اشغال صهیونیستی لبنان و تهدید ایران نسبت به عراق خوانده شده است، مورد بررسی قرار دادند. در این ملاقات که نخست‌وزیر اردن و مقامات عراقی حضور داشتند، رهبران دو کشور تجاوز اسرائیل را محکوم و از قهرمانی ملتهای فلسطین و لبنان تمجید کردند. صدام حسین اوضاع سیاسی و نظامی جبهه جنگ با ایران و همچنین تلاشهای کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی را به اطلاع شاه حسین رساند.»[۳۱]
گزارش- 14
14. ارتش رژیم صهیونیستی در تلاش امروز خود برای نزدیک‌تر شدن به بیروت ناموفق بود. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بیروت، شامگاه امروز، ارتش رژیم صهیونیستی تلاش کرد تا در ساحل منطقه خلده در جنوب بیروت، نیرو پیاده کند که این تلاش براثر مقاومت شدید نیروهای مشترک فلسطینی و لبنانی با شکست مواجه شد. در این مقابله، نیروهای مشترک ضمن منهدم‌کردن 6 تانک و به غنیمت درآوردن 3 تانک رژیم صهیونیستی با موشک‌اندازهای خود، مواضع نیروهای صهیونیست در مناطق ناعمه و دامور را نیز زیر آتش گرفتند و از پیشروی آنها در این مناطق جلوگیری کردند.[۳۲]
گزارش- 15
15. خبرگزاری رویتر اعلام کرد در اقتصاد رو به سقوط ایران نشانههایی مشاهده میشود که عامل اصلی آن افزایش فروش نفت این کشور است. رویتر در گزارشی به بررسی اقتصاد ایران پرداخته و با اشاره به افزایش تولید نفت در این کشور آورده است: «هم‌اکنون در این کشور درحدود 2 میلیون بشکه نفت در روز تولید میشود و درآمد حاصله از صادرات نفت که بالغ‌بر 3/1 میلیارد دلار در ماه است، میرود که کسری قابل‌توجه در موازنه پرداختها را جبران کند.» این خبرگزاری افزایش تولید نفت را سبب تغییر وضعیت اقتصاد ایران که به‌دلیل پیامدهای انقلاب و فشارهای ناشی‌از جنگ با عراق در آستانه سقوط قرار داشت، دانسته و اضافه کرده است: «واردات غذا درحدود 300 میلیون دلار در ماه مخارج دربردارد و تأمین اسلحه برای جنگ با عراق 200 میلیون دلار بیش از آن خرج دارد که زمانی فروش نفت به‌سختی میتوانست ارز لازم برای این مخارج را تأمین کند.» رویتر آن‌گاه خاطرنشان کرده است: «پاییز گذشته، خزانه ایران به‌مدت دو هفته، از ارز خارجی تهی شد. فروش نفت در وهله اول با مشکلات تولید و عزیمت برخی از کارشناسان نفتی از ایران روبه‌رو بود و به‌دنبال آن مشکل تهاجم عراق به استان نفت‌خیز خوزستان نیز بروز کرد و سرانجام فزونی عرضه بر تقاضای نفت در بازار جهانی به اختلافات میان ایران و برخی خریداران سرعت بخشید. ایران در سال جاری، تصمیم گرفت که از پیروزی سیاست قیمت‌گذاری اوپک که خود همواره یکی از اعضای وفادار آن بوده است، صرف‌نظر کند ... ایران قیمت نفت خود را از 34 دلار به 30 دلار کاهش داد و در بهار، یک قرارداد عمده فروش نفت با ژاپن منعقد کرد. ایران ضمن عدول از مصوبه اوپک دایر بر تولید حداکثر 2/1 میلیون بشکه در روز نفت را به‌طور نقدی غیر قراردادی حتی تا بشکهای 25 دلار نیز به فروش رسانده است.» رویتر در بخشی دیگر از این گزارش ضمن اعلام اینکه هرچند نفت همچنان منبع درآمد اصلی ایران محسوب میشود، اما تغییراتی عمده در ساختار اقتصادی این کشور روی داده، اضافه کرد: «رهبران جدید با اجرای برنامههای برق‌رسانی در روستاها در نظر دارند کشاورزی را تقویت کنند و هدف آنها از این کار خودکفایی ایران ازنظر غذایی و جلب مردم شهرنشین به روستاهاست.» این خبرگزاری در پایان به اختلاف‌نظر مسئولان ایران در طرح‌ریزی‌های اقتصادی نیز اشاره کرده و آورده است: «به گفته دیپلماتها عدم توافق بر سر لایحه ملی‌کردن تجارت خارجی از اختلاف‌نظر مذهبی دراین‌مورد که آیا تجارت باید در کنترل دولت باشد یا به بخش خصوصی واگذار شود ریشه میگیرد؛ اما آنها میافزایند که بازاریها نفوذ زیادی در تصمیم‌گیری‌های مجلس دارند و بنابراین به‌احتمال قوی قانون تجارت خارجی یک سیستم اقتصادی برمبنای نظارت دولت بر واردات و صادرات به‌جای کنترل کامل بازرگانی خارجی را به دولت ارائه خواهد کرد.»[۳۳]
منابع و مآخذ روزشمار 1361/03/19
- ↑ سند شماره 317778 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد اطلاعات عملیات سپاه پاسداران سرنی، 19/3/1361.
- ↑ سند شماره 31405 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد اطلاعات عملیات سپاه پاسداران سرنی، 22/3/1361.
- ↑ سند شماره 290343 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد تیپ17 قم (علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)) به واحد اطلاعات و عملیات، 19/3/1361.
- ↑ سند شماره 290354 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد تیپ17 قم (علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)) به فرماندهی، 20/3/1361.
- ↑ سند شماره 15862 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای اطلاعاتی رکن2 لشکر92 زرهی، شماره 81، 19/3/1361.
- ↑ سند شماره 15864 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای واحد اطلاعات عملیات سپاه در قرارگاه کربلا، شماره 41، 30/3/1361، ص1.
- ↑ سند شماره 323296 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات عملیات سپاه پاسداران مهران به اطلاعات عملیات سپاه پاسداران ایلام، 19/3/1361.
- ↑ سند شماره 356293 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 20/3/1361.
- ↑ سند شماره 66226 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرکز فرماندهی سپاه پاسداران به مناطق ده‌گانه سپاه پاسداران (واحد بسیج مستضعفان)، 19/3/1361.
- ↑ سند شماره 435685 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام فرماندهی کل سپاه به فرماندهان مناطق ده‌گانه سپاه، 19/3/1361.
- ↑ احمد دهقان، روزنوشت (یادداشت‌های روزانه شهید حسن باقری)، تهران: نشر مؤسسه شهید باقری، 1392، ص338.
- ↑ سند شماره 15857 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه مرکزی کربلا (سپاه پاسداران) به قرارگاه‌های لشکرها و تیپ‌ها، 19/3/1361.
- ↑ سند شماره 66210 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام فرماندهی سپاه منطقه5 به فرماندهی کل سپاه، 20/3/1361.
- ↑ سند شماره 66206 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد عملیات سپاه منطقه7 به واحد عملیات ستاد مرکزی سپاه، 21/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 83، 21/3/1361، ص16، اهواز - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
- ↑ همان، ص10، منامه - خبرگزاری فرانسه، 19/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 82، 20/3/1361، ص3، بغداد - خبرگزاری عراق، 19/3/1361.
- ↑ همان، صص 2 و 3، بغداد - خبرگزاری عراق، 19/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 63، 22/3/1361، ص2، دمشق - خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 21/3/1361.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 20/3/1361، ص4.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 81، 19/3/1361، صص 36 31، 19/3/1361.
- ↑ همان، ص24، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/3/1361.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 20/3/1361، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 63، 22/3/1361، صص 1 و 2، نیویورک - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/3/1361.
- ↑ همان، ص14، نیویورک - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/3/1361.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/3/1361، ص9، رادیو بی‌بی‌سی، 19/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 83، 21/3/1361، ص33، رادیو صدای ایران، 20/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 62، 20/3/1361، صص 23 و 24، بیروت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 64، 24/3/1361، ص16، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 83، 21/3/1361، ص11، بغداد - خبرگزاری کویت، 20/3/1361.
- ↑ همان، ص13، امان - خبرگزاری رویتر، 20/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 63، 22/3/1361، ص28، بیروت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/3/1361.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 82، 20/3/1361، ص14 12، خبرگزاری رویتر، 19/3/1361.