1364.05.12

روزشمار جنگ سال 1364 1364.05.12
نام‌های دیگر	دوازده مرداد
تاریخ شمسی	1364.05.12
تاریخ میلادی	3 اوت 1985
تاریخ قمری	15 ذیقعده 1405

1359.05.12

1360.05.12

1361.05.12

1362.05.12

1363.05.12

1365.05.12

1366.05.12

گزارش- 477

سيزده فروند جنگندة دشمن به منطقة سايت و رادار دزفول حمله كردند كه تلفات چنداني درپي نداشت. يكي از جنگنده‌ها سرنگون و خلبان آن كشته شد. در اين حال، خبرگزاري آلمان‌غربي به نقل از بيانية نظامي عراق گزارش داد: «عراق با انتشار بيانية شمارة 1916 اعتراف كرد كه اين كشور طي درگيري‌هاي روز شنبه 12/5/1364 در جبهه‌هاي جنگ، يكي از هواپيماهاي خود را از دست داده‏است.» خبرگزاري جمهوري‌اسلامي يادآور شده‏است كه پس از قطع حملات هوايي عراق به مناطق مسكوني شهرهاي كشورمان، اين چهارمين جنگندة دشمن است كه با آتش پدافند تقويت شدة رزمندگان اسلام سرنگون مي‌شود. حكومت عراق فقط به سقوط دو فروند از جنگنده‌هايش اعتراف كرده‏است. سه فروند از جنگنده‌هاي دشمن در خاك ايران و يك فروند آن در خاك عراق سرنگون شده‏است. دو تن از خلبانان اين هواپيماها نيز به اسارت درآمده‌اند. همچنين به گزارش خبرنگار كيهان از اروميه، چند فروند جنگندة‌ عراقي در ساعت‌هاي 15:30 و 15:45 در آسمان اروميه و در ساعت15:05 در آسمان سلماس ديوار صوتي شهر را شكستند.

گزارش- 478

عراق اعلام كرد كه نيروي دريايي اين كشور امروز دوبار پياپي به حوزة نفتي "نوروز" در رأس شمالي خليج‌فارس حمله كرده و به‌طور دقيق دو چاه و يك پمپاژ نفت را مورد اصابت قرار داده‏است. يك اطلاعية نظامي ارتش عراق زمان دو حمله را 6:40 و 6:55 بامداد ذكر كرده‏است. از سوي ديگر، به نوشتة خبرگزاري جمهوري‌اسلامي: «اولين گزارش‌ها وقوع انفجار در حوزة نفتي نوروز را تأييد مي‌كرد، اما با گزارش‌هاي تكميلي واصله از جزيرة خارك، مشخص گرديد نيروهاي عراق موشكي را به طرف سكوي نفتي نوروز رها كرده‌اند كه موشك در حوالي اين حوزه در آب منفجر شده و خوش‏بختانه هيچ‌گونه خسارتي در بر نداشته‏است.»

گزارش- 479

در سير مراحل آماده‏سازي عمليات بزرگ (فاو)، امروز نيز جلسه‌اي در قرارگاه خاتم‌الانبياء(ص) با حضور علي شمخاني و رحيم صفوي و چند تن از مسئولان واحدهاي ستادي اين قرارگاه تشكيل شد. در اين جلسه پيشرفت امور مهندسي در منطقة حاشيه اروند و نيز خارج كردن مردم از اين منطقه باز هم مورد بحث قرار گرفت و در اين موارد توافق شد: - ضرورت احداث چند جاده همراه با خاكريز. - احداث خاكريز روي همة جاده‌هاي در ديد. - زيرسازي مواضع توپخانه. - ساخت چهار پل دوبه‌اي. - خارج كردن مردم از منطقة حاشية اروند. همچنين قرار شد به منظور رعايت مسائل حفاظتي، خارج كردن مردم در دو مرحله انجام شود؛ در مرحلة اول - كه يك ماه بعد اقدام مي‌شود - از شهر آبادان تا اول پيچ بهمن‌شير و در مرحلة بعدي - كه دو ماه بعد خواهد بود - منطقة دوم كه در پايين منطقة اول واقع شده‏است، تخليه شود. اما در كنار اين طرح، جهت عادي كردن وضعيت منطقه و منحرف ساختن ذهن دشمن از تحولاتي كه شاهد آن است، اين تصميم نيز گرفته شد كه نه تنها فعلاً از اخراج مردم خودداري شود، بلكه حضور آنان را تا حواشي اروندرود نيز گسترش دهند و "خرماچيني" بهانه و عامل و زمينه‌ساز و پوشش اين حضور باشد. حفاظت موظف گرديد طرح مورد نياز براي اجراي اين اهداف را آماده كند و به مورد اجرا گذارد. اين آثار در تصميم‏گيري امروز قرارگاه مدنظر بوده‏است: 1- عادي ساختن وضعيت منطقه. 2- ايجاد پوشش براي فعاليت‌هاي مهندسي و تردد يگان‌ها. 3- به‏‏كارگيري مردم جهت كمك به فعاليت‌هاي مهندسي از قبيل لايروبي نهرها، ترميم سواحل اروند و]...[. البته حضور مردم بي‌اشكال نيست و پيش‌بيني مي‌شود كه تردد‌هايي نيز در اروند و ارتباط با دشمن صورت بگيرد، با اين حال اين امر ضروري تشخيص داده شد، اما براي جلوگيري از پي‏آمدهاي منفي آن، واحد اطلاعات موظف شده كه قوانين و آيين‏نامه‌هاي ضروري را تنظيم كند؛ از جمله اين‌كه مردم را با شناسايي و صدور كارت‌هاي مشخص، به منطقه راه بدهند. گفتني است كه سپاه بعد از تحويل گرفتن خط از ارتش و ژاندارمري، دوازده پست دژباني جهت كنترل تردد مردم و عبور وسايل نقليه احداث كرده‏است. به نظر حاضران در جلسه، خرماچيني به‏وسيلة مردم با توجه به اين فصل - كه هنگام برداشت خرما است - بيش‏ترين تأثير را در عادي‌سازي دارد.

گزارش- 480

در پي دعوت فرماندهي سپاه از همة فرماندهان يگان‌ها و قرارگاه‌ها (در 23/2/1364) براي انجام دادن "عمليات محدود"، تيپ الغدير نيز اجراي يك تك محدود در "هور" با هدف تصرف پاسگاه "اليج" عراق را در نظر گرفت كه امروز آخرين شناسايي‌هاي خود را در اين خصوص به پايان رساند. در گزارش مربوط به اين شناسايي‏ها آمده‏است: «جهت كسب اطمينان بيش‏تر به راه‌كارهاي عمليات، آخرين شناسايي صورت گرفت كه [راه‏كارهاي مورد نظر] مسئله خاصي نداشت، اما مشاهده شد كه دشمن مقداري مهمات اضافي در پاسگاه اليج آورده و بر تعداد بشكه‌هاي انفجاري افزوده است. به نظر مي‌رسد احتياط لازم براي حفاظت در امور شناسايي، نقل و انتقال نيرو و عكس‌ هوايي رعايت نشده. درهرحال، تدبير نيروهاي شناسايي و انتخاب آب‌راه‌هاي فرعي (غير از آب‌راه‌هاي اصلي) اين بوده‏است كه چنانچه دشمن عمليات را فهميده، بتوان از آب‏راه‌هاي فرعي استفاده كرد.» يادآوري مي‌شود شناسايي منطقه اين عمليات از 14/4/1364 آغاز شده‏است و به اين ترتيب حدود يك ماه طول كشيده است. اين مدت براي شناسايي يك عمليات محدود زمان كمي نيست، اما وقتي كه به ويژگي‌هاي منطقة عملياتي و سابقة حضور يگان عمل‏كننده در آن توجه شود، مشخص مي‌گردد كه فعاليت‌هاي شناسايي با قوت و سرعت خاصي انجام مي‌شده‏است. سابقة حضور تيپ الغدير در هور به 11/4/1364 برمي‌گردد. قبل از اين و پس از عمليات بدر، تيپ الغدير با توجه به تلفات و ضايعاتي كه در اين عمليات متحمل شده‏بود، در منطقة شلمچه و تحت امر قرارگاه نوح به بازسازي مشغول بود. در تاريخ 11/4/1364 در پي ابلاغ مأموريت از قرارگاه خاتم‌الانبياء(ص)، اين تيپ جهت اجراي عمليات در هورالهويزه و تصرف پاسگاه اليج، زير امر قرارگاه سلمان [قرارگاه فرماندهي هور] قرار گرفت، به همين دليل خط پدافندي تيپ ويژة شهدا در محور "شط علي" تحويل اين يگان گرديد تا هرچه سريع‏تر براي عمليات آماده شود. قبل از واگذاري اين منطقه به تيپ الغدير، لشكر25 كربلا در دو عمليات قدس 1 و 2 با تصرف چند پاسگاه آبي خاكي دشمن، مواضع خودي را به پاسگاه اليج و منطقة حساس "البيضه" نزديك‌تر كرده‏بود. مأموريت تيپ الغدير در واقع ادامه و تكميل اين دو عمليات است. در اجراي عمليات روي پاسگاه "اليج" اين مقاصد نيز در نظر گرفته شده‏است: 1- نزديك‌تر شدن به البيضه؛ (پاسگاه اليج در سمت چپ پاسگاه بلاله و نزديكي البيضه قرار دارد). 2- تأمين بيش‏تر جادة خندق. 3- تأمين بيش‏تر جناح راست خط پدافندي كه احتمال دارد دشمن با اتكا به خشكي‌هاي موجود در اين محور با نزديك شدن به مواضع خودي، آن را به خطر بيندازد. 4- محدودتر شدن خط پدافندي خودي و تقليل پاسگاه‌هاي روبه‏روي آب. منطقة عمليات واقع در هورالهويزه، در شمال منطقة عملياتي بدر و در شرق البيضه قرار دارد.

گزارش- 481

در اين خصوص كه ايران سلاح‌هاي مورد نياز جنگ را چگونه تأمين مي‌كند، روزنامة كويتي "الانباء" نوشته است: «ايران اخيراً به يك محمولة بزرگ موشك‌هاي زمين به هوا دست يافته‏است.» اين روزنامه به نقل از منابع وزارت خارجة ايتاليا افزوده‏است: «ايران از موشك‌هاي مورد ذكر، در عمليات جنگي اخير در جبهه‌هاي شمالي استفاده كرده‏است.]...[ هدف ايران از خريداري اين موشك‌ها، آماده ساختن نيروهاي ايران جهت انجام يك رشته عمليات گسترده در پايان ماه جاري مي‌باشد.» به نوشتة اين روزنامه، اين عمليات با نام "قدس5" انجام خواهد شد. روزنامة ‌"نيويورك تايمز" نيز با اشاره به ماجراي اخير محاكمة افرادي كه درصدد قاچاق سلاح به ايران بودند، نوشته‏است: «ظاهراً ايران در تلاش خود جهت به دست آوردن سلاح‌هاي امريكايي تا آن‌جا پيش رفته‏است كه يك مقام رسمي براي خريد اسلحة قاچاق به امريكا فرستاده است. "حسين .م. آذر" - كه ادعا مي‌شود يك مقام رسمي ايران است - يكي ازشش نفري است كه توسط مأموران فدرال دست‏گير شده‌اند و دولت امريكا گفته است كه آن‏ها نقشة قاچاق بيش از 75 ميليون دلار موشك‌هاي پيشرفته و ديگر سلاح‌ها به ايران را داشته‌اند. گفته مي‌شود كه آذر خود را يك مقام رسمي دولت ايران معرفي كرده‏است. مقامات فدرال موقعيت رسمي آذر را به‌طور علني تأييد نكرده‌اند، ولي به‌طور خصوصي شواهدي به دادستاني ارائه داده‌اند كه ادعاي آذر را تأييد مي‌كند.»

گزارش- 482

آقاي "امامي‌كاشاني" عضو شوراي نگهبان و رئيس هيئت مركزي نظارت بر انتخابات، در آستانة انتخابات رياست‌جمهوري در يك مصاحبة مطبوعاتي به چگونگي گزينش و چگونگي رد صلاحيت نامزدهاي رياست‌جمهوري اشاره كرد و باقي ماندن تنها سه نفر واجد صلاحيت را ناشي از نقص قانون اعلام و اظهار اميدواري كرد كه اين نقص را مجلس در آينده رفع كند. وي در اظهارات خود گفت: «انتخابات رياست جمهوري در اصل 98 قانون اساسي نظارتش به عهدة شوراي نگهبان است، همچنين در اصل 115 و 110 اشاره به نظارت شوراي نگهبان شده‏است. قانون اساسي در اصل 110 كه مربوط به اختيارات رهبر و مقامات رهبري است، در يكي از بندها مي‌گويد: " صلاحيت كانديداي رياست‏جمهوري را وقتي شوراي نگهبان نيست، رهبر تأييد مي‌كند و وقتي كه شوراي نگهبان تشكيل شد، شوراي نگهبان تأييد مي‌كند" يعني در اصل، شوراي نگهبان قائم‌مقام رهبر است. در تعيين صلاحيت‌ها، در اصل 98 و 115 نظارت به عهدة شوراي نگهبان است و براساس وظيفه‌اي كه دارد، دو نفر را طبق قانون به هيئت مركزي انتخابات كه هفت نفر مي‌باشند، معرفي مي‌كند. شوراي نگهبان اين‏جانب و آقاي بيژني كه از حقوق‏دان‌ها مي‌باشد را انتخاب كرده‏است و بعد هم آقايان گلپايگاني و فيضي كه در ديوان عدالت اداري هستند و آقايان لباني، ‌نژادحسينيان و اشعري را شوراي نگهبان تعيين كرده كه جمعاً اين هفت نفر نظارت بر انتخابات را به عهده گرفته‌اند.» وي افزود: «نكته‌اي كه بايد عرض كنم اين‌كه آراء ملّت همان طور كه هست، در محدودة قانون اساسي انعكاس پيدا كند؛ يعني اگر بخواهند مردم به كسي رأي دهند كه در قانون اساسي واجد شرايط نيست، شوراي نگهبان جلو اين رأي را مي‌گيرد و آراء ملّت را حفظ مي‌كند، لذا از اول، صلاحيت كانديداها را تأييد مي‌كند و تا به آخر كه رسيدگي به وضع شكايات مي‌باشد، ادامه مي‌دهد.» وي در پاسخ به سؤال يكي از خبرنگاران در مورد علت انتخاب سه نفر از ميان 50 كانديداي رياست جمهوري، پاسخ داد: «دليل اساسي اين را نقص قانون مي‌دانم، براي اين كه در قانون آمده اعضاي شوراي نگهبان، شوراي عالي قضايي، دولت و مجلس اگر مي‌خواهند كانديد شوند، بايد استعفا دهند. اين استعفا دادن محظوراتي پيش مي‌آورد، زيرا اگر در انتخابات رياست جمهوري انتخاب نشوند، به‏سادگي نمي‌توانند به كار خود بازگردند [...] از سوي ديگر، قانون اساسي مي‌گويد كساني كه مي‌خواهند كانديداي رياست جمهوري شوند بايد از "رجال سياسي و داراي حسن سابقه و [...] باشند،" از آن‏جايي كه كساني كه خود را سياسي - مذهبي نشان داده‌اند و سابقة خوب هم دارند، بر سر كارهاي مهم هستند كه در صورت كانديدا شدن بايد استعفا دهند، اين مادة قانون از علت‌هاي مهمي بود براي اشخاصي كه سرشناس بودند و براي شوراي نگهبان نيز مشخص است كه صلاحيت رياست جمهوري دارند، ولي به خاطر همان نقص قانون، نتوانستند كانديد شوند. من فكر مي‌كنم دره دورة آينده، مجلس چنين قانوني را حذف كند. از سوي ديگر، اشخاصي نيز آمدند كه غالب آن‏ها شناخته نشده بودند، ممكن است ثبوتاً صلاحيت هم داشته‏باشند ولي به علت معلوم نبودن حسن سابقه، صلاحيت آن‏ها براي شوراي نگهبان محرز نشده‏است.» وي تأكيد كرد: «مردم بايد توجه كنند كه رياست‏جمهوري و تأييد آن غير از تأييد نمايندة مجلس است. در انتخابات نمايندگان مجلس، شوراي نگهبان اگر نقطة تاريكي نديد، بنابر صحت مي‌گذارد ولي در رياست جمهوري ده شرط در قانون اساسي دارد كه يكي از آن‏ها حسن سابقه است كه بايد براي شوراي نگهبان و ملّت محرز شود.» امامي‌كاشاني در پاسخ به سؤال خبرنگار كيهان عربي در مورد علل رد صلاحيت مهندس بازرگان، گفت: «شوراي نگهبان تمام نقاط مثبت و منفي آقاي بازرگان را رسيدگي كرده و بعد از جمع‌بندي در شورا مطرح و بحث نمود و آنچه را كه قانون اساسي تكليف كرده، طبق شرايطي كه كانديداها بايد داشته‏باشند، با توجه به سابقه و مطالب ايشان رأي نياوردند و اگر لازم باشد براي ملّت منعكس مي‌كنيم.» وي در پاسخ به سؤال خبرنگار كيهان در مورد مطالب وزير كشور (آقاي ناطق‏نوري) در خصوص بازرگان، گفت: «من به وزير كشور تلفن كردم، وي گفت در جمعي - كه فكر مي‌كنم از بخشداران يا فرمانداران بوده - سؤال كردند و آن‌جا گفته‌اند كه براي چه بازرگان تأييد نشده. اين كه روزنامه نقل كرده، تا چقدر جامع بوده و يا نبوده، استنباط وزير كشور بوده‏است و ما در اختيار كسي نگذاشته‌ايم.» خبرنگار كيهان پرسيد: «با توجه به سوژه دادن دست ضدانقلاب، بهتر نبود بازرگان را تأييد مي‌كرديد؟» آقاي امامي كاشاني: «همان طور كه امام در پيام 22 بهمن در مورد شوراي نگهبان فرمودند، تا به حال تحت تأثير جوّ قرار نگرفته‏است؛ فقه اسلام و قانون اساسي را جلوش مي‌گذارد و جلو مي‌رود؛ در قانوني هم كه در مجلس تأييد مي‌كنند، كار به جوّ ندارد؛ اصولاً شوراي نگهبان مصلحت‏انديشي نمي‌كند.»  ضميمة گزارش 480: گزارشي از شناسايي در هور در مورد سابقه و چگونگي انجام دادن شناسايي‌ها، اين مطالب گفتني است: چند روز بعد از ابلاغ مأموريت به تيپ الغدير، در تاريخ 14/4/1364 واحد اطلاعات و عمليات اين تيپ كار شناسايي در هور را مورد بررسي قرار داد و در نهايت چهار آب‏راه مهم و قابل استفاده براي عمليات در نظر گرفته شد، به اين ترتيب كه از تاريخ 15/4/1364 كار خود را روي دو آب‏راه "حضرت رسول(ص)" و "آب‏راه حمزه سيدالشهدا(ع)" آغاز كرد، سپس از 27/4/1364 "آب‏راه تبوك" را مورد شناسايي قرار داد و پس از آن با توجه به عكس هوايي و مشخص شدن يك آب‏راه ديگر"(آب‏راه امام علي(ع))"، شناسايي در اين چهار محور صورت گرفت: در محور محمدرسول‌الله(ص) با استفاده از بلم و سلاح‌هاي سبك از قبيل كلت، نيروهاي شناسايي تا سيصد متري دشمن رفتند و براي توجيه و آشنا شدن نيروهاي غواص، آن‏ها را به همراه خود به جلو مي‌بردند. كلاً اين محور حدود ده بار شناسايي شد. در محور حمزه سيدالشهداء(ع)، وضعيت شناسايي به لحاظ دفعات و مدت زمان شناسايي، مشابه محور محمدرسول‌الله(ص) بود. محور امام علي(ع)، محور بسيار حساسي است، زيرا با استفاده از زبره‌اي كه در سمت چپ محور حمزه و پاسگاه اليج قرار داشت، مي‌توان دشمن را دور زد و از يك كيلومتري پشت پاسگاه اليج بيرون آمد. حداقل ده بار شناسايي در اين محور صورت گرفت. محور آب‏راه تبوك معروف به "فاطمه‌زهرا"(س) به لحاظ اين‌كه مقابل پاسگاه "ترابه" واقع شده و انتهاي آن به پاسگاه اليج مي‌رسد، حساسيت ويژه‌اي داشت و چون دشمن احتمال تك را به آن جا مي‌داد، همواره بر روي آن ثبت تير و اجراي آتش داشت، لذا استفاده از نيروهاي پشتيباني و تخريب را در اين محور به دقت مورد نظر قرار دادند و از طرفي جهت انجام دادن شناسايي، از نيروهاي عرب‏زبان نيز استفاده شد. شناسايي‌هاي انجام شده نشان مي‌داد: همة موانع دشمن در آب‏راه تبوك قرار دارد، چرا كه دشمن احتمال هجوم از ساير آب‏راه‌ها را نمي‌داد. اين موانع عبارت بود از: شش‌تا هفت رديف سيم‏خاردار خصوصاً در انتهاي آب‏راه، نزديك پاسگاه دشمن؛ حدود هفت‌صد متر ميدان مين و بشكه‌هاي دويست ليتري حاوي مواد آتش‏زا (فوگاز). همچنين تجهيزات تعبيه شده در پاسگاه اليج چنين بود: دو دستگاه تك لول ضدهوايي؛ دو قبضه خمپاره‌انداز 81 و 82 ميلي‌متري و مهمات كافي جهت 48 ساعت مقاومت. به لحاظ نيرو، گردان سوم از تيپ701 كماندويي "حذيفه" در منطقه مستقر بود.

منابع و مآخذ روزشمار 1364/05/12