1362.06.23

روزشمار جنگ سال 1362 1362.06.23
نام‌های دیگر	بیست و سه شهریور
تاریخ شمسی	1362.06.23
تاریخ میلادی	14 سپتامبر 1983
تاریخ قمری	6 ذیحجه 1403

1359.06.23

1360.06.23

1361.06.23

1363.06.23

1364.06.23

1365.06.23

1366.06.23

گزارش - 368

باتوجه‌به نگرانی روزگذشته‌ فرماندهان سپاه درمورد ضرورت رفع مشکل نبود جاده تدارکاتی در منطقه عملیاتی دربندیخان، امروز پیشنهاد کاربرد بالگردها و تکیه به عناصر مهندسی جهاد سازندگی برای حل این مسئله طرح شد و فرمانده قرارگاه نجف بر ضرورت تضمین کاربرد بالگردهای هوانیروز تأکید کرد. براین‌اساس امروز مأموریت هوانیروز و همچنین مهندسی در منطقه عملیاتی والفجر5 تعیین شد. در جلسه‌ای که امروز با حضور فرماندهان قرارگاه نجف و هوانیروز* در گیلان‌غرب، برگزار شد، نقش و مأموریت هوانیروز در عملیات والفجر5، به این شرح تعیین شد: 1. انتقال توپ‌های 23 میلی‌متری برای جلوگیری از هلی‌بردهای دشمن روی ارتفاعات. 2. انتقال ماشین‌ها روی ارتفاعات. 3. رساندن آذوقه و مهمات. 4. هلی‌برد نیروهای خودی روی ارتفاعات. علاوه‌براین استعداد هوانیروز و مهندسی عملیات والفجر5 نیز برای قرارگاه‌های چهارگانه تاکتیکی نجف چنین تعیین شد: 1. در قرارگاه تاکتیکی نجف1، (شاخ بمو و شاخ کیله) استعداد هوانیروز برای انتقال مجروحان 5 فروند بالگرد214، 2 فروند نیز برای اسلینگ و 2 فروند هم برای تدارکات معین شد. همچنین برای سازمان رزمی ‌مهندسی این عملیات، جهاد تهران در محور سمت راست از دره امین به منطقه زرین تحت امر لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) با استعداد 15 دستگاه بلدوزر، 7 لودر و 2 گریدر و جهاد خراسان در محور وسط از محدوده شیخ‌سله به منطقه قلب تحت امر لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)، با استعداد 10 دستگاه بلدوزر، 5 لودر و 1 گریدر معین گردید. 2. در قرارگاه تاکتیکی نجف2، (سرتك تا زیمناکوه) 3 فروند بالگرد برای تخلیه مجروحان، 1 فروند برای اسلینگ و 2 فروند برای تدارکات مشخص شد. همچنین برای سازمان رزمی ‌مهندسی این عملیات، جهاد تبریز در محور لشکر31 عاشورا، با استعداد 6 بلدوزر، 4 لودر، 1 گریدر و جهاد باختران در محور چپ از منطقه بانه‌دار به‌طرف سرتک به سرپرستی تیپ10 سیدالشهدا(ع) تحت امر لشکر27، با استعداد 5 بلدوزر، 4 لودر و 1 گریدر تعیین شد. 3. برای قرارگاه‌های تاکتیکی نجف3 و 4 به‌عنوان احتیاط عملیات نیز 1 فروند بالگرد در قرارگاه تیپ30، 10 فروند بالگرد214 برای هلی‌برد، 4 فروند بالگرد کبری، 2 فروند بالگرد206، 1 فروند ماوریگ در اسلام‌آباد، 4 فروند بالگرد214 در محل تجمع ذخیره تمام عملیات و 2 فروند شنوک در محل تجمع، در نظر گرفته شد. 4. برای قرارگاه نجف مرکزی نیز 2 فروند کبری و 1 فروند جت رنجر تعیین گردید.

گزارش - 369

فرماندهان قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و مقدم حمزه* امروز نیز به‌منظور بررسی وضعیت خطوط پدافندی خودی و دشمن و مشکلات قرارگاه مقدم حمزه درزمینه آماده‌سازی مقدمات عملیات والفجر4 در منطقه‌ دهانه‌ شیلر، جلسه‌ای تشکیل دادند. در این جلسه علی ‌رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، پس از اشاره به تقویت روزافزون قوای دشمن، بر لزوم تقویت لشکرهای14 امام حسین(ع) و 8 نجف اشرف در جبهه‌های مریوان و بانه و تعیین مانور لشکرهای 25 کربلا، 19 فجر و تیپ یزد تأکید كرد و موفقیت جبهه‌های مذكور در عملیات والفجر4 در منطقه دهانه‌ شیلر را منوط به تحقق این امر دانست. در این جلسه همچنین درخصوص مشکلاتی نظیر ضعف پوشش هوایی، آمادگی‌نداشتن سایت موشکی، مسئله ادغام با ارتش، کمبودهای تدارکاتی، بهداری و مهندسی‌ ‌رزمی بحث و تبادل‌نظر شد. همچنین امروز به‌منظور رفع کمبود نیرو در عملیات والفجر4، جلسه‌ دیگری با حضور برخی فرماندهان قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص)، حمزه (تاکتیکی) و مسئولان سپاه منطقه‌2* برگزار و در آن مشکلات این منطقه درزمینه پشتیبانی و تأمین نیروی مورد نیاز یگان‌های 8 نجف، 44 قمر ‌بنی‌هاشم(ع) و 14 امام حسین(ع) بررسی شد.

گزارش - 370

با گذشت یک هفته از آغاز عقب‌نشینی تدریجی نیروهای عراق از بخش شمالی دهانه شیلر که با هدف تحکیم مواضع پدافندی و جلوگیری از عملیات آتی ایران صورت گرفت، امروز آخرین وضعیت و اقدامات ارتش عراق در منطقه‌ دهانه‌ شیلر (منطقه عملیاتی والفجر4) ازسوی قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا(ص) و قرارگاه مقدم حمزه‌ سیدالشهدا اعلام شد. در گزارش اطلاعات - عملیات قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا(ص) درباره تغییرات اخیر خطوط پدافندی عراق در منطقه مزبور آمده است: در محور شمالی دهانه شیلر، ارتش عراق از یک هفته قبل، شروع به تخلیه‌ ارتفاعات آسمان‌بین، تخته‌نادر و شاخ ‌اشکوت كرد. پس از آن ارتفاعات سرکچل و برکچل و بعد هم شمال رودخانه آوه شیلر به‌کلی تخلیه شد و به‌دنبال آن دشمن یال شمالی ارتفاعات کیوی‌کنگرک و همچنین پنج انگشتان** و گله‌گم یا شیخ شلخان را نیز تخلیه کرد. مناطق تخلیه‌شده قبلاً مقر سه تیپ 428، 901، 906 و گردان پیاده المنصور بود. علاوه‌براین ارتش عراق ارتفاعات کانی‌مانگا و قسمت شمالی ارتفاع سورکوه را، که از پشت جاده تدارکاتی مناسبی داشته، به‌شدت تقویت و تحکیم کرده و نیروهای خود را در کیوی‌کنگرک کلاً سبک کرده است. در محور جنوبی دهانه شیلر، ارتش عراق ضمن تقویت خطوط پدافندی خود، تپه شهدا را تخلیه و احتمالاً نیروهای خود را در ارتفاعات خلوزه و مارو سبک‌تر کرده است. براساس گزارش دیده‌بانی‌ها، حرکت خودروها در شب از منطقه مارو، خلوزه و گرمک به عقب و برعکس به‌شدت افزایش یافته است. گفتنی است اقدام عراق در تخلیه ارتفاعات شمال دهانه‌ شیلر درجهت تشکیل یک خط پدافندی مناسب در جنوب دهانه‌ شیلر ارزیابی می‌شود؛ زیرا دشمن یک تیپ پیاده روی ارتفاعات پیروزی 1، 2 و 3، یک تیپ زرهی در منطقه شیار کانی‌مانگا و نالپاریز و همچنین یک تیپ پیاده روی ارتفاعات کانی‌مانگا و کیویِ ‌لری مستقر کرده است که این نشان‌دهنده تشکیل یک خط پدافندی محکم و تقویت اصلی بر روی ارتفاعات سورن، کانی‌مانگا و کیویِ ‌لری است. درواقع ارتش عراق یک خط پدافندی مثلثی تشکیل داده که یک ضلع آن از لری به‌سمت کنگرک تا رأس مارو، ضلع دیگر آن از مارو تا سورن و درنهایت ضلع سوم آن از سورن به‌سمت کانی‌مانگا و لری ختم می‌شود.   واحد اطلاعات - عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا در ادامه گزارش خود دلیل عقب‌نشینی نیروهای عراقی را «هراس دشمن از انهدام کامل نیروهایش» ذکر کرده و افزوده است: «[عراق] با این کار حداقل نیروهایش [را] از انهدام نجات داده و بر روی ارتفاعاتی که ازنظر پدافند مناسب است مستقر شده و از نفوذ بیشتر رزمندگان اسلام به داخل عراق جلوگیری [می] ‌کند و همچنین با این کار جاده تدارکاتی ضدانقلاب (بین آسمان‌بین و سورکوه) بسته شد و به دست رزمندگان اسلام افتاده است کمین آنکه [کماآنکه] شنیده شد که شب قبل از آن ضدانقلاب از این جاده با 200 قاطر مهمات و سلاح وارد کشور کرده است.»* علاوه‌براین، گزارش منابع نزدیک به منطقه‌ عملیاتی والفجر4، تحرکات دشمن در منطقه دهانه شیلر را نشانه هوشیاری بسیار بالای ارتش عراق می‌دانند. دراین‌زمینه، علی ‌رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، با اشاره به تقویت فزاینده دشمن، تحکیم مواضع، تقویت پایگاه‌ها و تشدید حملات هوایی آنها به عقبه عملیات والفجر4 را نشان‌دهنده‌ وحشت ارتش عراق از عملیات آتی ایران در مقابل شهر بانه و مریوان و آماده‌شدن دشمن برای جنگ با رزمندگان دانست. وی درمورد دشواری عملیات دهانه‌ شیلر افزود: «اینها واقعاً می‌خواهند بجنگند، یعنی دارند، خودشان را برای یک جنگ سخت آماده می‌کنند و طبیعتاً ما در اینجا [والفجر4] جنگ مشکلی خواهیم داشت.» همچنین به گزارش قرارگاه مقدم حمزه امروز، فرمانده نیروی زمینی ارتش عراق همراه با تعدادی از فرماندهان عالی‌رتبه برای بازدید وارد منطقه پنجوین شدند. گزارش فرماندهی سپاه كردستان نیز از قصد عراق برای حمله و تصرف شهر مریوان حكایت دارد. براساس اعلام واحد اطلاعات منطقه 11، ارتش عراق «در منطقه گوله روبه‌روی سرداب در قسمت مرزی تا تخت‌نادر [تخته‌نادر] نیرو مستقر کرده و از حدود ده روز پیش اقدام به مین‌گذاری منطقه نموده است» و سنگرهای انفرادی و اجتماعی خود را به‌صورت زیرزمینی ساخته است. جابه‌جایی‌ و تردد وسایل نقلیه دشمن (ایفا، جیپ و تانکر) نیز در طول روز جاری بسیار زیاد بوده است. طبق گزارش لشکر ثارالله(ع)، امروز «تقریباً 50 عدد ایفا و تانک از پنجوین خارج شده است. درحدود 40 جیپ و ایفا وارد شهر پنجوین شده‌اند که تعداد زیادی از آنها به‌طرف ارتفاعات خلوزه در حرکت بوده‌اند.» در همین‌ حال، نیروی هوایی ارتش عراق امروز چندین پرواز شناسایی در منطقه عملیاتی آتی انجام داده است؛ طبق گزارش واحد اطلاعات - عملیات لشكر41 ثارالله، «2 عدد [فروند] از هلیکوپترهای دشمن در ساعت 12:08 دقیقه روز چهارشنبه [امروز] در منطقه خصوصاً در ارتفاعات خلوزه به گشت‌زنی مشغول بوده‌اند.»

گزارش - 371

درپی تلاش‌ فرماندهان سپاه پاسداران برای اجرای عملیات دریایی در شمال خلیج‌فارس، که از دو ماه پیش آغاز شده است، امروز عناصر شناسایی یگان‌های تحت امر قرارگاه نوح برای بررسی امکان اجرای عملیات در این منطقه، اقدام به شناسایی اسکله‌‌های البکر و العمیه در آب‌های سرزمینی عراق كردند. براساس گزارش مرکز فرماندهی قرارگاه نوح به واحد طرح و عملیات یگان دریایی ستاد مرکزی سپاه، پس از شناسایی سه روز پیشِ عناصرِ اطلاعات - عملیات این قرارگاه در محدوده‌ اسکله‌های البکر و العمیه‌ عراق، امروز «در ساعت 07:00 یک گروه شناسایی که جهت العمیه و البکر عازم دریا شده ... تا ساعت 12:00 گروه مزبور مشغول دیده‌بانی از العمیه و البکر شدند و بعد [ از آن] جهت عکس‌برداری به یک مایلی العمیه رفته و عکس‌های لازم تهیه شد و بعد شناسایی البکر صورت گرفت و فاصله به‌حدی بود که مقر توپخانه و ضدهوایی و پد پرواز هلیکوپتر و قسمتی از دستگاه‌های اسکله دیده می‌شد.»

گزارش - 372

هجوم جنگنده‌های عراق به شهرهای مریوان، بانه و مناطق حومه آنها، امروز نیز ادامه یافت. هواپیماهای عراق امروز در دو نوبت با تجاوز به حریم هوایی مریوان اقدام به بمباران این شهر كردند. جنگنده‌های عراقی نخست بین ساعت‌ 10:16 تا 10:50، کوه‌های شرقی مریوان را بمباران كردند. در دومین حمله که بین ساعت‌ 15 تا 15:30، صورت گرفت بمب‌ها مقابل پمپ بنزین شهر ریخته شد. این بمباران‌ها خسارات و تلفاتی برجای نگذاشت. اطراف شهر بانه نیز دو بار در ساعت‌های 15:15 و 15:45 امروز هدف حمله هواپیماهای عراقی قرار گرفت. به گزارش استانداری کردستان، براثر این حملات در روستای عباس‌آباد بانه یک دختربچه یک‌ساله شهید شد و آتش‌سوزی‌هایی رخ داد. ارتش عراق در اطلاعیه نظامی خود ضمن اشاره به حملات هوایی امروز، درباره محل بمباران‌ها مدعی شد: «هواپیماهای نیروی هوایی ما توانستند امروز مواضع و اجتماعات افراد دشمن در بخش شمالی میدان عملیات را بمباران [كنند] و ضربه‌های مستقیم و مؤثری به آنها زدند.» بمباران‌های اخیر موجب تخلیه شهرها و مناطق مسکونی بانه و مریوان شده است. طبق گزارش استانداری کردستان، «سیل مهاجرت از بانه آغاز و مردم با وسایل خود به‌سرعت این شهر را تخلیه می‌کنند.» خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز با اشاره به بمباران شهر بانه اعلام كرد: «به‌دنبال شایعه بمباران بانه ازسوی دشمن، این شهر حالت فوق‌العاده به خود گرفته و بعضاً مشاهده می‌شود که مردم اقدام به تخلیه منازل و محل کار می‌نمایند.» در همین ‌حال، خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی درپی بازدید از شهر مریوان، درمورد وضعیت این شهر گزارش داد: «جنایاتی که صدام در طول جنگ در سوسنگرد انجام داده، در مدت 16 روز بر سر شهر مریوان و مردمش آورده است و درحال‌حاضر، فقط تعداد بسیار کمی از کارمندان ادارات آب، برق و مخابرات در شهر حضور دارند. هواپیماهای عراقی به‌طور روزانه از ساعت 8 تا 16 در آسمان مریوان رفت‌وآمد می‌کنند و به‌صورت پراکنده، مناطق مسکونی و هرجایی که آثاری از حیات در آن باشد هدف قرار می‌دهند. هم‌اکنون پرسنل نظامی و انتظامی و حتی فرماندار در سنگر به سر می‌برند و در طول روز فرماندار به‌ندرت از سنگر خارج می‌شود. ... کار خارج‌کردن اسباب و اثاثیه منازل پیش از تاریک‌شدن هوا به‌وسیله کامیون‌ها، وانت، تراکتور و بدون کنترل صورت می‌گیرد. هم‌اکنون تعداد زیادی از مردم مریوان که به روستاهای اطراف پناهنده شده‌اند، با کمبود شدید ارزاق عمومی روبه‌رو هستند.» این گزارش درمورد روستاهای اطراف مریوان نیز افزوده است: «در دو هفته گذشته، روستاهای نوار مرزی با شدت بیشتری زیر آتش توپ‌های دوربرد عراقی قرار داشته‌اند که تعدادی از این روستاها در غرب دریاچه مریوان خالی از سکنه هستند، در روستاهای مسکونی نیز، اهالی در سنگرهایی که خودشان ساخته‌اند به سر می‌برند.»

گزارش - 373

تحركات و اقدامات عناصر وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی در شمال‌غرب كشور تلفات و خساراتی را به نیروهای خودی وارد آورد. به گزارش اطلاعات سپاه مهاباد، در ساعت 17:30 در محور مهاباد - بوکان بین پایگاه مودت و شهید علی‌پور، عده‌ای مهاجم مسلح به خودروهای اداره‌کل راه قدس (متعلق به وزارت راه‌وترابری) کمین زدند و علاوه‌بر سرقت 6 دستگاه خودرو چند نفر از پرسنل این اداره را هم به گروگان گرفتند. این گزارش افزوده است: در ساعت 18:35، برادران تیپ شهید بروجردی به‌طرف محل حادثه اعزام شدند که بدون هیچ تلفاتی یك ساعت بعد به پایگاه خودی بازگشتند. در همین‌خصوص، اداره‌کل راه قدس در گزارشی تعداد افرادی كه به اسارت درآمده‌اند را 21 نفر اعلام کرد و افزود یک نفر دیگر نیز در درگیری با مهاجمان زخمی شده است. براساس این گزارش، مهاجمین خودروهای مذکور را به آتش کشیده‌اند به‌گونه‌ای که هیچ‌یک از آنها قابل‌استفاده نمی‌باشد. یک دستگاه جیپ شهباز که رانندگان بلدوزرهای مستقر در پایگاه شهید عبدی را به پایگاه رسانده بود، در مسیر بازگشت با مین ضدخودرویی که عناصر مسلح غیرقانونی در جاده فرعی پایگاه کار گذاشته بودند، برخورد کرد. درنتیجه، خودرو منهدم و راننده آن مجروح شد. نیروهای پایگاه شهید گرجی یک عدد مین ضدتانک با تله انفجاری ضدنفر را در دو کیلومتری محور نالوس کشف و خثنی کردند.

گزارش - 374

محسن رضایی فرمانده كل سپاه پاسداران و ناخدا یکم اسفندیار حسینی فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، که امروز برای بازدید از منطقه دوم دریایی بوشهر و قرارگاه نوح نبی وارد بوشهر شده‌اند، پس از بازدید از قرارگاه مذکور و بررسی مانور نیروهای این قرارگاه، دیدگاه‌های خود را درباره مانور آزادی قدس، وضعیت جنگ، موقعیت نیروهای ایران در جبهه‌ها و مانور نظامی امریکا در آب‌های خلیج‌فارس بیان کردند. فرمانده كل سپاه راجع به وضعیت نیروهای ایران در جبهه‌ها با جمع‌بندی نبرد سه‌ساله* گفت: «ما در این سه سال جنگ به پیروزی‌های بسیار بزرگی دست یافتیم؛ به این ترتیب که در سال اول مهم‌ترین موضوعی که به آن رسیدیم اطمینان از حرکت جدید بود. سال دوم امتحان حرکت جدید بود که طی آن اکثر زمین‌های میهن اسلامی‌مان از چنگال بعثیون عراق آزاد شد و سال سوم سال بسیج ابرقدرت‌ها و سال سرازیرشدن امکانات تسلیحاتی و نظامی به‌سوی عراق بود. ما می‌بایستی در بعضی از نقاط وارد خاک عراق می‌شدیم که این کار هم صورت گرفت.» وی درمورد سال سوم ا‌فزود: «سال سوم سالی بود پرتجربه که الحمدلله با آغاز عملیات والفجر امید به طلوع آفتاب انقلاب اسلامی در عراق بسیار بالا رفته است و نیز امیدواریم با استقامت انقلابی مردم ایران بتوانیم عملیات والفجر را ادامه دهیم و شر صدام و صدامیان را از سرزمین عراق کم کنیم.» رضایی «مانور آزادی قدس» را «اولین تشکل جدی و قاطعانه مردم برای آمادگی و مقابله با هرنوع تهدیدات ازسوی ابرقدرت‌ها» خواند و اضافه كرد: «این مانور که در چند منطقه کشور انجام می‌شود هدفش ایجاد آمادگی‌های لازم در مردم و در نیروهای مسلح و بسیج کلیه امکانات مردمی در مواقع احتمالی خطر می‌باشد.» ناخدا حسینی فرمانده نیروی دریایی نیز درمورد مانور نظامی امریکا در آب‌های خلیج‌فارس گفت: «ابرشیطان امریکا از ابتدای به ثمر رسیدن انقلاب شکوهمند اسلامی همیشه سعی داشته به‌نوعی با ابراز قدرت و قلدری به تضعیف روحیه نیروهای مؤمن ما بپردازد و مانور اخیر او نیز چیزی جز یک حرکت مذبوحانه نیست.» وی افزود: «برای ما که مجری احکام الهی هستیم و توکلمان به خداست این نوع حرکت‌ها مذبوحانه و بچگانه به نظر می‌رسد و با تلاش [و] ایثار رزمندگان نخواهیم گذاشت این توطئه‌ها در منطقه به نتیجه برسد و هرگونه حرکتی را درجهت تجاوز به آب‌های جمهوری اسلامی آن‌چنان به‌شدت پاسخ خواهیم گفت که تا ابدالدهر فراموش نکند.»

گزارش - 375

دومین گردهمایی فرماندهان قرارگاه حمزه سیدالشهدا، که از یک هفته پیش در ارومیه تشکیل شده بود، امروز با صدور قطعنامه‌ای به کار خود پایان داد. به گزارش روزنامه کیهان، در جلسات متعدد این گردهمایی که جمعی از شخصیت‌های سیاسی - مذهبی و عده‌ای از فرماند‌هان قرارگاه حمزه سیدالشهدا، شرکت داشتند، «عملکرد و عملیات[های] انجام‌شده در منطقه طی شش ماه گذشته مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت و پیرامون طرح‌ها و برنامه‌های آینده قرارگاه حمزه سیدالشهدا، در مناطق کردنشین تصمیماتی اتخاذ شد.» در این مراسم همچنین راجع به طرح سراسری بسیج مردم کُرد گفت‌وگو شد و اجرای این طرح در شش ماه آینده مورد تأکید قرار گرفت.

گزارش - 376

دیدارها و اظهارنظرهای مقامات و نمایندگان سیاسی - اقتصادی کشورهای شرکت‌کننده در نهمین نمایشگاه بین‌المللی اقتصادی تهران مؤید گسترش روابط اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای اروپایی است. امروز، در پنجمین روز این نمایشگاه، که روز ملی یوگسلاوی، ایرلند و ترکیه نام‌گذاری شده است، سفرای یوگسلاوی و ترکیه و نیز وزیر کشاورزی ایرلند سخنرانی کردند. سفیر یوگسلاوی در ایران با اشاره به فراهم‌آمدن فرصتی مناسب برای توسعه هرچه بیشتر روابط بازرگانی و اقتصادی بین ایران و یوگسلاوی در نهمین نمایشگاه بین‌المللی تهران، تأکید كرد: «انعقاد قراردادهای بازرگانی متعادل و قراردادهای بانکی بین ایران و یوگسلاوی نمایانگر رشد فزاینده روابط اقتصادی دو کشور است.» وی همچنین گفت: «ایران درحال‌حاضر بین کشورهای جهان سوم مهم‌ترین روابط اقتصادی را با یوگسلاوی دارد و حجم مبادلات تجاری بین دو کشور در مقایسه با پیش از انقلاب اسلامی به ده برابر افزایش یافته و انتظار می‌رود تا پایان سال ‌جاری صادرات یوگسلاوی به ایران به مرز 350 میلیون دلار برسد.» استن دیزی وزیر کشاورزی ایرلند نیز با شرکت در مراسم مربوط به روز ملی ایرلند، در سخنانی ضمن اشاره به روابط خوب اقتصادی ایران و ایرلند، مشکلات امروزِ کشاورزی ایران را مشابه مشکلات گذشته ایرلند دانست و گفت: «[ما] امروز آماده هستیم با کشورهایی نظیر ایران که جویای خودکفایی درزمینه تهیه مواد غذایی هستند همکاری داشته و تجربیات خود را دراختیار آنها قرار دهیم.» وی افزود: «شرکت ایرلند در این نمایشگاه و دیدارم از کشور شما منجر به توسعه روابط تجاری و همکاری اقتصادی فی‌مابین و موجب استفاده متقابل ملت‌های ما خواهد بود.» سفیر ترکیه نیز در مراسم روز ملی این کشور در نمایشگاه بین‌المللی تهران، ضمن ارائه آماری از مبادلات اقتصادی ایران و ترکیه در سه سال گذشته، میزان واردات و صادرات دو کشور در شش ماه اول سال جاری را یک میلیارد و نود و چهار میلیون دلار اعلام کرد و افزود: «درحال‌حاضر بیشترین درصد صادرات ترکیه به ایران است و ترکیه نیز در بین کشورهایی که ایران از آنها کالا وارد می‌کند در مقام سوم و یا چهارم قرار دارد.» گفتنی است روز گذشته نیز در چهارمین روز از نمایشگاه بین‌المللی تهران که مراسم مربوط به روزهای ملی آلمان‌شرقی، بلژیک و هلند برگزار شد سفرای جمهوری دمکراتیک آلمان و بلژیک درباره روابط اقتصادی خود با ایران اظهارنظر کردند. سفیر آلمان با تأكید بر اینکه کشور متبوعش از اولین کشورهایی بود که جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت شناخت و «هنگام محاصره اقتصادی سعی در کمک و همکاری با ایران داشت»، گفت: «کشور ما از ایران نفت خریداری می‌کند و آماده است که کالاهایی چون محصولات دامی، نساجی، ماشین‌آلات صنعتی و انواع دستگاه‌های الکتریکی به ایران صادر کند.» راجر مارتین سفیر بلژیک نیز در مصاحبه‌ای با روزنامه کیهان به همکاری‌های اقتصادی دیرینه دو کشور اشاره کرد و افزود: «ما دو برابر شدن مبادلات تجاری دو کشور در نیمه اول سال 83[19] نسبت به زمان مشابه سال گذشته را به فال نیک می‌گیریم.» در همین ‌حال، رئیس شورای گسترش روابط اقتصادی هلند نیز در مصاحبه‌ای که امروز در روزنامه کیهان درج شد ضمن ارائه آماری از میزان واردات و صادرات ایران و هلند در سال‌های اخیر ارزش صادرات هلند به ایران را در سه‌ماهه اخیر سال جاری میلادی، 11000 میلیون ریال اعلام كرد و گفت: «هلند خواستار گسترش هرچه بیشتر روابط اقتصادی و بازرگانی خود با جمهوری اسلامی ایران است.» روزنامه جمهوری اسلامی در شماره دیروز خود (سه‌شنبه 22/6/1362) از دیدار سفیر سوئیس در تهران با خسروتاج معاون بازرگانی خارجی وزارت بازرگانی ایران خبر داد. به ‌نوشته این روزنامه، در این دیدار روابط بازرگانی دو طرف و سیاست «نه شرقی نه غربی» ایران و نیز توسعه صادرات غیرنفتی ایران به سوئیس مورد بحث‌ و تبادل‌نظر قرار گرفت. یادآوری می‌شود روز یکشنبه گذشته (20/6/1362)، نیز مول باخر نایب‌رئیس اتاق بازرگانی و نماینده پارلمان اتریش، با خسروتاج معاون بازرگانی خارجی وزارت اقتصاد و دارایی دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار بر توسعه روابط اقتصادی تأکید شد.

گزارش - 377

جلسه هیئت دولت امروز به ریاست نخست‌وزیر تشکیل شد. مراسم هفته جنگ، اختصاص بودجه برای تقویت توان ارتش، طرح لبیک یا خمینی و بودجه طرح‌های فرهنگی - اجتماعی سال 1363 از مهم‌ترین مباحث این جلسه بود. میرحسین موسوی پس از پایان جلسه امروز هیئت دولت در مصاحبه‌ای درباره محتوای مذاکرات این جلسه گفت: ابتدا باتوجه‌به فرارسیدن هفته جنگ گزارشی از «ایثارگری‌های نیروهای مختلف سپاهی، ارتشی، بسیجی و دیگر نیروهای مردمی» ارائه گردید و ضمن تأکید بر شرکت فعالانه وزرا در برگزاری مراسم هفته جنگ درمورد نقش بخش‌های مختلف در جنگ گفت‌وگو شد. همچنین درخصوص طرح لبیک یا خمینی و مانور آزادی قدس و «استقبال وسیع و غیرقابل انتظار» مردم از طرح مذکور مطالبی بیان شد. به گفته نخست‌وزیر، اختصاص بودجه‌ای معادل 4 میلیارد و 700 میلیون تومان برای تقویت بنیه ارتش از دیگر مسائل مطرح‌شده در جلسه امروز هیئت دولت بود. علاوه‌براین بودجه طرح‌های فرهنگی - اجتماعی در سال آینده نیز در این جلسه مورد بررسی قرار گرفت. موسوی دراین‌خصوص گفت: «سال گذشته دراین‌مورد به آموزش‌وپرورش توجه خاصی شد و امسال نیز توصیه گردید که در بودجه سال 63[13] به مسائل اجتماعی - فرهنگی نقش ویژه‌ای داده شود و وزارتخانه‌های ذی‌ربط موظف به تهیه طرح‌هایی دراین‌مورد گردیدند.»

گزارش - 378

سه دیدار جداگانه با رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه چین و امضای یک موافقت‌نامه فرهنگی، علمی و فنی برنامه‌های سومین روز سفر وزیر امور خارجه ایران به چین بود. در نخستین دیدار، لی شیان نیان رئیس‌جمهوری چین، سفر وزیر امور خارجه ایران به کشورش را درجهت تحکیم و تقویت روابط دو کشور دانست و ضمن ابراز خرسندی از سرنگونی رژیم پهلوی به اهمیت راهبردی ایران اشاره کرد و گفت: «باتوجه‌به سیاست شما مبنی‌بر استقلال و شعار نه شرقی و نه غربی، ما و شما در یک جبهه هستیم.» وی سپس «سیاست خارجی مستقل و غیروابسته ایران» را تحسین و سلطه‌جویی در سیاست خارجی را محکوم کرد. رئیس‌جمهور چین همچنین با اشاره به همکاری‌های کشورهای جهان سوم افزود: «در راه گسترش روابط ایران و چین مانعی وجود ندارد و دو طرف ‌می‌توانند روابط بسیار خوبی داشته باشند.» وزیر امور خارجه ایران نیز گفت: «ما خواستار توسعه و تحکیم روابط کلیه کشورها به‌ویژه کشورهای جهان سوم براساس احترام متقابل هستیم و دراین‌میان برای رابطه با جمهوری خلق چین اهمیت زیادی قائلیم.» ولایتی «اظهار امیدواری کرد که کشورهای جهان سوم با همکاری و معاضدت یکدیگر با سلطه‌جویی ابرقدرت‌ها مبارزه کنند.» علی‌اکبر ولایتی همچنین بعدازظهر امروز، با زائو زیانگ نخست‌وزیر چین، دیدار و گفت‌وگو کرد. نخست‌وزیر چین نیز در این دیدار «از سیاست استقلال‌طلبانه ایران تمجید» کرد و گفت: «جمهوری اسلامی ایران با پیروی از این سیاست می‌تواند از رقابت بین دو ابرقدرت در خاورمیانه [غرب آسیا] و خلیج‌فارس جلوگیری کرده و دراین‌رابطه نقش مهمی ایفا کند.» وی افزود: «ما اطمینان داریم که با تشریک مساعی دو طرف مناسبات دو کشور به عالی‌ترین سطح خواهد رسید. زیرا هنوز امکانات بالقوه زیادی در زمینه‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی، بازرگانی و فنی وجود دارد.» ولایتی نیز ضمن ابراز خرسندی از روابط رو به گسترش ایران و چین گفت: «ملت ما دست امریکا را به‌عنوان ابرقدرت که یک ربع قرن در کشور ما بود قطع کرد بدون آنکه جای آن را با ابرقدرت دیگری عوض کند.» وی با یادآوری قطع صدور نفت ایران به اسرائیل و افریقای جنوبی پس از پیروزی انقلاب اسلامی افزود: «ما معتقدیم باید به مردم و مبارزین فلسطینی کمک کرد تا آزادی خود را به دست آورند.» ولایتی همچنین «حمایت جمهوری اسلامی ایران از مبارزات مردم نامیبیا، السالوادور، نیکاراگوئه و سایر ملت‌های ستم‌دیده امریکای جنوبی را اعلام کرد.» از دیگر برنامه‌های امروز بعدازظهرِ علی‌اکبر ولایتی در چین دیدار با وزیر امور خارجه این کشور بود. در این ملاقات یک موافقت‌نامه فرهنگی، علمی و فنی بین ایران و جمهوری خلق چین به امضا رسید. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در این موافقت‌نامه «مبادله استاد و دانشجو، کتاب، همکاری‌هایی در زمینه‌های تحقیقاتی مشترک، همچنین همکاری‌هایی بین خبرگزاری جمهوری اسلامی و خبرگزاری شین‌هوا و نیز رادیو تلویزیون دو کشور پیش‌بینی شده است.» رادیو ایران (وابسته به اپوزیسیون خارج كشور) به نقل از خبرگزاری‌ها، درخصوص محتوای مذاکرات انجام‌شده بین وزیر امور خارجه ایران و مقامات چین اظهار کرد: «علی‌اکبر ولایتی وزیر خارجه رژیم [امام] خمینی در دیدار خود از چین از آن کشور تقاضای دریافت اسلحه کرد، اما دولت چین این تقاضا را رد کرد، مقامات چین اظهار علاقه کرده‌اند که در جنگ بین جمهوری اسلامی و عراق بی‌طرفی خود را حفظ کنند.»

گزارش - 379

حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها نماینده امام و سرپرست حجاج ایرانی، صبح امروز در مصاحبه‌ای مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی درخصوص تظاهرات دیروز حجاج ایرانی در مکه، توضیحات مفصلی را بیان کرد. وی در توصیف حضور گسترده حجاج در این راه‌پیمایی، آن را ازنظر کمیت برای مسئولان حج ایران، غیرقابل پیش‌بینی خواند و درباره عکس‌العمل مقامات سعودی گفت: «ما گمان می‌کردیم آنها با درایت و تعقل و براساس مصالح خودشان تصمیم می‌گیرند که در مقابل حرکت مردم نایستند. ولی دیروز متوجه شدیم که مسئله عقل و تدبیر نبوده، بلکه قدرت مقابله با مردم را نداشتند. دیروز آنها تصور می‌کردند با بسیج نیروی نظامی خود، ‌می‌توانند مردم را متفرق کنند و در اوایل تظاهرات با چند حمله موضعی تلاش داشتند با ایجاد رعب‌ووحشت مردم را متفرق کنند، اما سیل جمعیت به‌حدی بود که پس از یک ربع، پلیس متوجه شد در میان دریایی از انسان‌ها قرار گرفته و قدرت هیچ مانوری ندارد. لذا تصمیم [دستور] اولیه‌ای که به آنها داده شده بود، عوض شد.» خوئینی‌ها ضمن اینکه تعداد مجروحان راه‌پیمایی دیروز را «حدوداً 20 الی 30 نفر» اعلام کرد، در ادامه راجع به پیام‌ها و پیامدهای بین‌المللی و داخلی آن گفت: «این راه‌پیمایی یک مسئله‌ای را تثبیت می‌کند و آن اینکه قدرتی وجود دارد که دربرابر دو قدرت معاصر روی زمین می‌ایستد و هر دو را نفی می‌کند. دررابطه‌با مسائل ایران نیز این راه‌پیمایی نشان داد مردم ما یکپارچه طرف‌دار انقلاب و امام هستند و تمام تبلیغات ضدانقلاب در خارج از کشور مبنی‌بر اینکه ایرانی‌ها با جنگ مخالف‌اند یا با امام موافق نیستند به‌وسیله این تظاهرات خنثی شد و مردم نشان دادند که همانند اوایل انقلاب، از انقلاب اسلامی خودشان حمایت می‌کنند.» سرپرست حجاج ایرانی ضمن اشاره به اهمیت تماس حجاج سایر کشورها با بعثه امام در مکه در راستای انتقال «پیام انقلاب اسلامی» به مردم کشورهای دیگر، راجع به تأثیرات عملی راه‌پیمایی ایرانی‌ها در افشای ادعاهای برخی دول اسلامی مبنی‌بر ضدیت با رژیم اشغالگر قدس گفت: «دولت‌های کشورهای اسلامی وانمود می‌کنند که ضد اسرائیل هستند. ولی درعمل نه جرئت و نه قدرت مبارزه با اسرائیل را دارند و ملت‌های خودشان را اغفال می‌کنند. تظاهرات حجاج کشور ما به مردم جهان نشان ‌می‌دهد که این دولت‌ها ضد اسرائیل نیستند، زیرا مانع از پیوستن ملت‌هایشان به تظاهرات ضد اسرائیلی حجاج ایران می‌شوند.» موسوی خوئینی‌ها در ادامه این مصاحبه درمورد حملاتی که از بعثه عراق به حجاج ایرانی انجام گرفته است، گفت: «من امروز به پلیس مکه گفتم که دراین‌رابطه اقداماتی بکند و الا ایرانی‌ها خودشان اقدام خواهند کرد و در عرض چند دقیقه مسئله حل خواهد شد. ولی چون در بین حجاج عراقی افرادی پاک و صادق طرف‌دار انقلاب اسلامی نیز وجود دارند ما نمی‌خواهیم ایرانی‌ها در جلوی بعثه عراق چند تا مزدور بعثی را ادب کنند تا مبادا خدای‌نکرده آزاری به عراقی‌هایی که طرف‌دار انقلاب اسلامی‌اند برسد. ولی اگر مزدوران بعثی دست از این کارها برندارند ما ساکت نمی‌نشینیم.» سرپرست حجاج ایرانی علت رد تقاضای ملاقات دیروز یک مقام سعودی را این‌گونه تشریح کرد: «هدف آنها از این تقاضا یکی درمورد به‌اصطلاح عذرخواهی از اتفاقات دیروز بود که ملت ما با این‌گونه روش‌های جابرانه آشنایی زیادی دارد و دیگر اصرار داشتند من در ضیافتی که در کاخ فهد که همه‌ساله با شرکت تعداد زیادی از مقامات و سفرای کشورهای اسلامی برگزار می‌شود شرکت کنم که عدم تمایل خود را نیز به اطلاع آنها رساندم و همچنین اعلام کردم که هیچ‌کس حق ندارد در این‌گونه محافل شرکت نماید.» گفتنی است مراسم مذکور امروز برگزار شد و طی آن ملک فهد پادشاه عربستان سعودی، بر غیرسیاسی بودن مراسم حج تأکید کرد و تلویحاً روش جمهوری اسلامی ایران در استفاده سیاسی از مناسک حج را مورد انتقاد قرار داد. وی گفت: «این منبر، منبر سخنرانی و منبر سیاسی نیست، لیکن منبر مختص به عبادت، تقوا و همبستگی اسلامی است که پایه‌های آن در این بلاد نشانده شده است و ان‌شاءالله این بلاد در خدمت به اسلام و مسلمین باقی خواهد ماند. ...»

گزارش - 380

درحالی‌كه جنگ ایران و عراق در آستانه چهارمین سال خود قرار دارد، همچنان مقامات برخی كشورها برتلاش برای خاتمه‌دادن به این جنگ از راه‌های مسالمت‌آمیز تأكید دارند. ناراسیما رائو وزیر امور خارجه هند گفت كه کشورش برای پایان‌دادن به جنگ میان عراق و ایران دست به تلاش‌هایی خواهد زد تا «امر غیرممکن»، ممکن شود. وی در گفت‌وگویی با شماره امروز مجله الفبا (چاپ بغداد) با اشاره به طولانی‌شدن جنگ ایران و عراق گفت: «هند نقش فعال‌تر و مطمئن‌تری در قبال این مسئله اتخاذ خواهد کرد و تمام اقدامات ممکن را برای تحقق این هدف بر سر میز مذاکره به کار خواهد گرفت.» به گفته رادیو کویت، وزیر امور خارجه هند تأکید کرد: «بر تمامی طرف‌های ذی‌نفع به‌کاربردن حداکثر کوششان جهت پایان‌دادن فوری این جنگ، که بیش از سه سال از آن می‌گذرد، واجب است.» ایلتر ترکمن وزیر امور خارجه ترکیه هم در مصاحبه با شماره امروز روزنامه المدینه (چاپ عربستان) بر آثار منفی تداوم جنگ بین عراق و ایران بر عموم منطقه تأكید و خاطرنشان كرد: «کشورش دست به تلاش‌های فزاینده‌ای چه ازطریق کمیته اسلامی حسن‌نیت یا ازطریق روابط دوجانبه جهت پایان‌دادن به این جنگ زد، اما این تلاش‌ها با شکست روبه‌رو شد.» میلانکاستا نکوریچ عضو کمیته رهبری شورای اتحادیه‌های کارگری یوگسلاوی که ریاست هیئت این كشور در هفتمین کنگره عمومی اتحادیه‌های کارگری عراق را بر عهده دارد، ضمن اعلام پشتیبانی اتحادیه‌های کارگری یوگسلاوی از تمامی کوشش‌ها جهت خاتمه جنگ خلیج‌فارس در سخنانی در بغداد خواهان خاتمه این جنگ «ازطریق مسالمت‌آمیز و براساس حفظ منافع مردم ایران و عراق، منشور سازمان ملل و قطعنامه‌های جنبش عدم‌تعهد شد.»

گزارش - 381

درپی افزایش تحرکات و دخالت‌های نظامی امریکا و نیروهای چندملیتی در لبنان، نخست‌وزیر و وزارت امور خارجه ایران امروز به این موضوع واکنش نشان دادند. میرحسین موسوی نخست‌وزیر، در مصاحبه‌ای ضمن اشاره به طرح موضوع لبنان و درگیری‌های داخلی این کشور و نیز موضع‌گیری‌های اخیر امریکا و فرانسه در قبال لبنان، در جلسه امروز اعضای هیئت دولت، گفت: «البته موضع این دو کشور و دیگر کشورهای استکباری همیشه مخالف با نیروهای اسلامی بوده و خواهد بود و طبیعتاً ما به‌طور ذاتی با این رژیم‌ها مخالف هستیم و آنها نیز به همین ترتیب باید با نیروهای اسلامی مخالفت داشته باشند، البته امریکا درحال‌حاضر به نقطه‌ای کشانده شده که مخالفت را به‌صورت صریح ابراز کرده و تهدید به بمباران مواضع مسلمانان نموده است.» وی افزود: «ما معتقدیم امریکا اکنون در شرایطی قرار گرفته است که اگر توانست از ویتنام با دست شکسته خارج شود، در خاورمیانه [غرب آسیا] دیگر دست و پایی برایش باقی نخواهد ماند و من فکر می‌کنم اگر امریکا به‌صورت رودررو در مقابل نیروهای اسلامی در لبنان قرار بگیرد درواقع به یک میلیارد مسلمان در جهان اسلام اعلان جنگ داده است و طبیعی [است] که ما انتظار داشته باشیم این درگیری نقطه ختامی برای قدرت‌نمایی این قدرت ظالم و جبار در جهان باشد.» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز در واکنش به افزایش اقدامات نظامی نیروهای چندملیتی و شرکت ناوگان دریایی و هواپیماهای امریکایی و فرانسوی در جنگ داخلی لبنان علیه نیروهای مسلمان، اعلام کرد: «گسترش حضور نیروهای چندملیتی در لبنان به‌ویژه امریکا و فرانسه تشدید تحولات نظامی آن، برعلیه ملت به‌پاخاسته لبنان تأکید مجددی است بر این اعتقاد همیشگی جمهوری اسلامی ایران که این نیروها هرگز مأموریتی جز مداخله در سرنوشت سیاسی ملت لبنان و تحکیم حاکمیت وابسته درجهت تضمین مطامع استکباری و صهیونیست نداشته‌اند. جمهوری اسلامی ایران ضمن محکوم‌کردن مداخلات سرکوبگرانه نیروهای استکباری در لبنان بار دیگر حمایت همه‌جانبه خود را از مستضعفان و مسلمانان محروم لبنان اعلام داشته و بر ضرورت استمرار مبارزه قهرآمیز برعلیه اشغالگران صهیونیستی و همدستان و حامیان آنان تأکید می‌نماید.» وی افزود: «به اعتقاد جمهوری اسلامی هرگونه سستی در مبارزه علیه نیروهای اشغالگر صهیونیستی و مداخله‌گر و همه نیروهایی که درجهت اهداف آنان عمل می‌کنند جز تقویت و پیشروی بیشتر این نیروها و تضعیف صفوف مبارزان مؤمن لبنانی نتیجه‌ای نخواهد داشت. بی‌تردید ادامه مبارزه قهرآمیز، نیروهای استکباری به‌ویژه امریکا و فرانسه و رژیم صهیونیستی را در بن‌بست و مهلکه‌ای تازه گرفتار خواهد ساخت.»

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/06/23