1366.11.07

روزشمار جنگ سال 1366 1366.11.07
نام‌های دیگر	هفت بهمن
تاریخ شمسی	1366.11.07
تاریخ میلادی	27 ژانویه 1988
تاریخ قمری	7 جمادی‌الثانی 1408

1359.11.07

1360.11.07

1361.11.07

1362.11.07

1363.11.07

1364.11.07

1365.11.07

گزارش - 1

1. امروز در منطقه عملیاتی بیتالمقدس٢، ارتش عراق به مواضع لشکر٣٢ انصارالحسین در ارتفاع قشن حمله کرد، ولی با پایداری و ایستادگی نیروهای خودی موفقیتی کسب نکرد. حسین همدانی از مسئولین عملیات قرارگاه قدس، درباره پاتک دشمن گفت: تیپ٧ لشکر گارد جمهوری به یال اول و دوم این ارتفاع حمله کرد و طی آن از نیروهای پیاده و تانک استفاده نمود که از هر دو موضع مذکور عقب زده شدند. وی آتش دشمن در منطقه را شدید اعلام کرد و آن را به آمادگی دشمن برای اقدام تعبیر نمود. همدانی به مشکل دائمی خط مقدم یعنی خرابی جاده پرداخت و افزود خرابی و بسته بودن جاده موجب شده که در سه چهار نقطه مجروحین کنار جاده بمانند. ازطرف دیگر کمبود آمبولانس در لشکر انصارالحسین برای تخلیه مجروحین به عقب نیز مزید بر علت بود. راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی* درمورد ارتفاع قشن نوشته است: از ابتدای تصرف این نقطه در مورخ ٢٥/١٠/١٣٦٦ فشار زیادی روی این یگان آمده که تاکنون نیز ادامه داشته و این ارتفاع بیش از ٥ بار دست به دست شده است. وی میافزاید: «فرمانده لشکر٣٢ انصار که دو سه روز پیش برای مرخصی به همدان رفته بود، درپی وضعیت حاد خط از همدان فراخوانده شده است.»

گزارش - 2

2. معاونت اطلاعات قرارگاه مرکزی سپاه، دستاوردها، نتایج، استعداد به کار گرفته شده، مقدار خسارات و تلفات وارد شده به عراق و ایران در عملیات بیتالمقدس٢ را اعلام کرد. طبق آمار اعلام شده ازنظر زمین بیش از ٧٠% هدفهای عملیات تصرف گردیده اما نسبت به هدف اصلی عملیات که تصرف دو ارتفاع مهم و کلیدی منطقه یعنی دولبشک و الاغلو بوده است، نیمی از هدف اصلی عملیات تأمین نگردیده و به نوعی موجب قفل شدن عملیات نیز شده است. هدفهای تصرف شده به وسیله یگانها به ترتیب به شرح جدول زیر است: هدف تعیینشده یگان تأمینکننده

ارتفاع ویولان لشکر٦ پاسداران ارتفاع گردهشیلان (گلاله) تیپ٣٥ امام حسن پنجهای گوجار لشکر٥ نصر یال چپ گوجار تیپ٣٥ امام حسن ارتفاع قامیش (قمیش) لشکر٣١ عاشورا و لشکر١٠ سیدالشهدا یال باساوه و یال قمیش تیپ ١٨ الغدیر یال ابتدای ویولان و تپههای هرمدان لشکر٥ و تیپ٣٥ امام حسن یالهای انتهای قشن لشکر٣٢ انصارالحسین دهنه تنگه الاغلو لشکر٣٢ انصارالحسین یالهای زیر تپه قمیش لشکر٢٧ حضرت رسول ابتدای تنگه دولبشک لشکر٢٧ حضرت رسول و لشکر٥٧ حضرت ابوالفضل

گزارش - 3

3. سایر اهداف تصرفشده در مرحله اول تا سوم عملیات بهدلایل مختلفی که شرح آن در روزهای گذشته آمده، ازسوی دشمن باز پس گرفته شد و یگانها نیز از بخشهایی از آن برای ترمیم مواضع خود عقب آمدند.

گزارش - 4

4. در این عملیات جمعاً ١٤ یگان پیاده و یک یگان زرهی تحت امر دو قرارگاه نجف و قدس شامل ١٠ لشکر و ٤ تیپ و تعداد ٤٥٦٦٢ نفر مأموریت داشتند که بخشی از آنها وارد عمل شدند. نام یگانهای عملکننده به این شرح است:

گزارش - 5

5. یگانهای تحت امر قرارگاه قدس نام یگان نام فرمانده لشکر١٠ سیدالشهدا علی فضلی لشکر٣١ عاشورا امین شریعتی لشکر٣٢ انصار علی شادمانی تیپ زرهی ٢٠ رمضان شریفی لشکر٢٧ حضرت رسول محمداسماعیل کوثری لشکر٥٢ قدس علی عبداللهی لشکر٥٧ ابوالفضل روحالله نوری

گزارش - 6

6. یگانهای تحت امر قرارگاه نجف اشرف نام یگان نام فرمانده لشکر٥ نصر اسماعیل قاآنی لشکر٦ پاسداران صادق محصولی لشکر٢١ امام رضا محمدجواد مهدیانپور

تیپ٤٨ فتح سیفالله حیدرپور

تیپ١٢ قائم مهدی مهدوینژاد

تیپ١٨ الغدیر اکبر آقابابایی لشکر٥٥ شهدا منصوری تیپ٣٥ امام حسن عبدالرسول استوار

گزارش - 7

7. در این عملیات علاوهبر تصرف اهداف ذکر شده، غنائم زیر بهدست آمد: نوع تعداد نفربر زرهی ٢ دستگاه تانک ٦ دستگاه انواع خودرو بیش از ٣٠ دستگاه خمپاره٨٢ ٥ قبضه مهمات خمپاره مقدار زیاد انواع خمپاره بیش از ١٠ قبضه آذوقه مقدار زیاد رازیت ناقص یک دستگاه دستگاه پرتابکنندۀ موشک ٩ قبضه دوشکا ٢ قبضه تیربار چهارلول ضدهوایی یک قبضه توپ ضدهوایی ٢٣ م.م یک قبضه بیسیم راکال ١٨ دستگاه رادیو رله یک دستگاه موتور برق ٥ دستگاه بلدوزر و لودر ٤ دستگاه کمپرسی ١٠ دستگاه

گزارش - 8

8. همچنین دشمن متحمل ١١٠٠ نفر کشته و ٤٠٠٠ زخمی شده و ٩٦٠ نفر اسیر داده است.

گزارش - 9

9. جبهۀ خودی نیز در مجموع ٤٠٨ نفر شهید، ٣١٤٠ تن مجروح و ١٣٨ تن مفقود داشته است.

گزارش - 10

10. از میان شهدا و زخمیهای مذکور، تعدادی فرمانده (در سطوح گردان، معاون گردان، گروهان و معاون گروهان، دسته و معاون دسته) به چشم میخورد. تعداد شهید و مجروح فرماندهان در این عملیات مطابق آمار واحد نیروی انسانی به شرح ذیل میباشد. سمت تعداد فرمانده گردان ٣ شهید و ٧ مجروح معاون گردان ٢ شهید و ٢٢ مجروح و ٢ مفقود فرمانده گروهان ٥ شهید و ٣٢ مجروح و ٢ مفقود معاون گروهان ٤ شهید و ٥٩ مجروح فرمانده دسته ٣ شهید، ٧٣ مجروح و ٢ مفقود معاون دسته ٣ شهید و ٦١ مجروح

گزارش - 11

11. نفتکش قبرسی کورال کیپ - در اجارۀ ایران - که شب گذشته در مسیر جزیره خارک به بندرعباس هدف موشک هواپیماهای عراقی قرار گرفته و دچار آتشسوزی شده بود، در حالی که متوقف شده و یدککشهای کمکی در حال خنک کردن آن و کنترل دود به وجود آمده بودند، امروز هم چند بار مورد حمله قرار گرفت. اولین حملة امروز به این کشتی در ساعت ١٠:٥٨ صبح اتفاق افتاد و بر اثر اصابت موشک هواپیما به سمت راست و نزدیک لنگر کشتی سه نفر از خدمۀ نفتکش مجروح شدند. با اطلاعرسانی در این باره، برای انتقال مجروحین یک فروند بالگرد از خارک عازم محل حادثه شد و آنان را به بوشهر منتقل کرد. حملۀ بعدی در ساعت ١٣:٢٥ انجام شد. براثر انفجار ناشی از اصابت موشک شلیک شده از هواپیمای عراقی، دو نفر شامل افسر اول و کمک سرملوان کشته و چهار نفر شامل سرمهندس، افسر سوم و دو ملوان که همگی ملیت کرهای داشتند مجروح شدند. از پرسنل کشتی آتشخوار سالورو نیز که از شب گذشته در محل حادثه حاضر شده و در حال مهار آتش نفتکش بودند، سرمهندس با ملیت انگلیسی و سرملوان با ملیت فیلیپینی کشته و افسر اول و یک ملوان با ملیت فیلیپینی مجروح شدند. حملۀ بعدی هواپیماهای عراقی به نفتکش کورال کیپ ساعت ٢٣:٤٠ انجام شد که کشتی متحمل خسارات مجدد گردید. بنا به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، حملات عراق تماماً متوجه یک نفتکش بوده است. بنا به این گزارش، نفتکش قبرسی کورال کیپ طی روز جاری سه بار ازجانب هواپیماهای جنگنده عراق مورد حمله قرار گرفته است. در حمله به این نفتکش ٢٢٥٢٥٧ تنی سه مجروح برجای مانده و احتمالاً در حمله سوم تعداد دیگری نیز کشته و مجروح شدهاند. نفتکش کورال کیپ که حامل ١٩٦ هزارتن نفت سبک بارگیری شده از خارک بود، پیش از حمله هواپیماهای عراقی به علت نقص فنی در منطقه ١٠/٢٨ شمالی و٠٤/٥١ شرقی متوقف شده بود. ارتش عراق در اطلاعیه هایی حمله به این نفتکش را اعلام کرد. این درحالی است که اتحادیه بیمهگذاران لندن اعلام کرد، طی سال ١٩٨٧ حمله به کشتیها در خلیجفارس به ١٧٠ نوبت رسید. این میزان ٥٠ درصد نسبت به سال ١٩٨٦ افزایش نشان میدهد. به گزارش این اتحادیه طی سال گذشته مسیحی ١٣٩ فروند کشتی تجاری با ظرفیت خالص ١١٧٨٩٠٠ تن غرق شدند که به جز چند کشتی مسافربری در فیلیپین و بلژیک و نقاط دیگر اکثر کشتیها در خلیجفارس غرق شدهاند.

یک کشتی در اجاره ایران که شب قبل در مسیر خارک به بندرعباس هدف قرار گرفته بود امروز دوباره هدف حمله هواپیماهای عراقی قرار گرفت.

گزارش - 12

12. اخبار مربوط به گروههای مسلح در مناطق کردنشین شمالغرب کشور موضوع برخی گزارشهای پراکنده در روز جاری است. قرارگاه رمضان اعلام کرد رژیم عراق در روستای چنان در استان سلیمانیه یک بیمارستان صد تختخوابی در اختیار گروه کومله قرار داده است. یک نفر از عناصر حزب دموکرات با یک قبضه اسلحه کلت کمری دستگیر شد. قرارگاه عملیاتی ژاندارمری در شمالغرب کشور نیز در گزارش نوبهای اطلاعاتی امروز خود اعلام کرد تعدادی از چتههای گروه کومله اطراف سقز و دیواندره اقدام به جمعآوری یارمتی** از اهالی این مناطق کردهاند.

گزارش - 13

13. به گزارش قرارگاه رمضان، نیروهای حزبالدعوه عراق در ٣ عملیات جداگانه در مناطق گلیرش، کورت و گروخالد در استان اربیل، ٣ پایگاه ارتش عراق را منهدم و تعدادی از نظامیان مستقر در این مناطق را کشته و مجروح کردند. در اقدام دیگری اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانیها) در یک درگیری با نیروهای جاش در جادۀ سلیمانیه - دوکان تعدادی از آنها را کشتند و ١٢ نفر را نیز اسیر کردند. همچنین مقداری اسلحه ازجمله یک قبضه آر.پی.جی٧، یک قبضه تیربار گرینف و چهار قبضه اسلحه کلاشینکف به غنیمت گرفته شد.

گزارش - 14

14. حضور نیروهای امریکا در خلیجفارس همچنان یک موضوع مهم به شمار میرود. درمورد دلایل اجبار امریکا به ادامه حضور نظامی در خلیجفارس نظر برخی تحلیلگران این است که بهرغم تصمیم وزارت دفاع امریکا مبنیبر کاهش جزئی در ناوگان دریایی مستقر در منطقه خلیج فارس، این کشور مجبور است برای یک دوره قابل پیشبینی نیروی عمده دریایی را در این منطقه حفظ کند. گزارش خبرگزاری رویتر دراینباره اینگونه است: هارولد براون وزیر دفاع سابق امریکا (در دوران کارتر)، به رویتر گفت: «حضور ناوگان امریکایی در خلیجفارس به وضوح ایران را بسیار محتاط ساخته است و من تصور میکنم که برای مدت طولانی دیگر مجبور به حفظ نیروی قابل ملاحظهای در این منطقه خواهیم بود.» هارولد براون و دیگر کارشناسهای امریکایی میگویند که دولت ریگان و ناوگانهای کشورهای متحد امریکا به عربستان سعودی و کویت تفهیم کردهاند احتیاجی نیست که مرعوب تهران شوند و این امر دستیابی به یک هدف عمده را میسر ساخته است. هارولد براون که ریاست مؤسسه سیاست خارجی در دانشکده مطالعات عالی بینالمللی دانشگاه جان هاپکینز را عهدهدار است افزود: ظرف چندماه گذشته این احساس را داشتهایم و اکنون موقع آن فرارسیده که در منطقه خلیجفارس قدری از حرارت اوضاع بکاهیم و کاهش جزئی ناوگان امریکایی حرکتی در این جهت است. برناردریخ، پروفسور علوم سیاسی و تحلیلگر دانشگاه جورج واشنگتن، میگوید یکی دیگر از دلایل عمده افزایش حضور نظامی ما (امریکا) در خلیج (فارس) بهخاطر این بود که قضیه فروش سلاح به ایران دردناک بود و ما مجبور بودیم به دیگر کشورهای خلیج این اطمینان را بدهیم که در جنگ طرف ایران را نگرفتهایم. ما داریم نشان میدهیم که میتوانیم سیاست پابرجایی در منطقه که شدیداً به آن نیازمند هستیم داشته باشیم.

گزارش - 15

15. آیت الله خامنه ای رئیس جمهوری در مراسم تحلیف و اخذ سردوشی چهلمین دوره فارغ التحصیلی دانشجویان دانشکده افسری شهربانی درباره اعلام خبر کاهش نیروهای امریکایی در خلیج فارس اظهار داشت: «وقتی سردمداران استکبار جهانی اعلام کردند که ناگزیر به عقبنشینی از خلیجفارس هستند ما تعجب نکردیم، رفتن آنها از خلیج فارس یک عقبنشینی سیاسی - نظامی است. دنیا باید این عقبنشینی را به حساب قدرتمندی ملت ما ثبت کند. ما پیشروی خواهیم کرد و دشمنانمان را در تمامی زمینه ها وادار به عقبنشینی خواهیم کرد.» وی با اشاره به تلاش نافرجام قدرتهای غربی در تحریم تسلیحاتی ایران افزود: «ابرقدرتهای شیطانی، ناخواسته ما را به سوی تولیدات و ابتکارات داخلی سوق می دهند. ما علیرغم خواست دشمنان، سلاحهای مورد نیاز خود را تولید خواهیم کرد و آنچه را که نتوانیم تولید کنیم از هر گوشۀ دنیا به دست خواهیم آورد، همانند آنچه که تا کنون بهدست آوردهایم.»

گزارش - 16

16. صبح امروز تعدادی از مدیران کارخانه های تحت پوشش وزارت صنایع سنگین که در ساخت مهمات برای جبهه های جنگ مشارکت دارند، به همراه قائممقام امور دفاعی این وزارتخانه و معاون صنایع خودکفایی وزارت سپاه پاسداران و رئیس کمیسیون صنایع مجلس با اکبر هاشمی رفسنجانی فرماندۀ عالی جنگ و رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار کردند. در ابتدای این جلسه رئیس کمیسیون صنایع مجلس گزارشی از چگونگی تولید مهمات و به کارگیری امکانات صنایع کشور برای خودکفایی نظامی ارائه کرد و در گزارش تعدادی از مدیران از عملکرد کارخانه ها گفته شد که روزانه ١٢ هزار گلوله خمپاره ٦٠، ٦ هزار گلوله خمپاره٨١ و ٢٥٠٠ گلوله خمپاره١٢٠ و مقداری گلوله توپ ١٢٢ و موشک ١٠٧ میلیمتری (مینیکاتیوشا) تولید میکنند. در بخش پایانی این دیدار آقای هاشمی خطاب به حاضران گفت: «ما اگر از آغاز جنگ به فکر افتاده بودیم تا از امکانات فنی و صنعتی کشور برای تدارک نیازهای جنگ استفاده کنیم شاید امروز به کلی همه نیازهای خود را در داخل کشور تأمین میکردیم و در آن صورت دیگر مسئلهای به نام تحریم تسلیحاتی برای ما بیمعنا بود. داشتن صنعت نظامی قابل توجه برای آیندۀ کشور اسلامی یک ضرورت غیرقابل انکار است.»

گزارش - 17

17. تأمین امنیت خلیج فارس توسط کشورهای منطقه، پذیرش قطعنامه از سوی ایران در صورت تأیید تجاوز عراق، همکاری بیشتر ایران نسبت به عراق با دبیرکل سازمانملل و حمایت از طرح دبیرکل سازمانملل برای اجرایی شدن قطعنامه٥٩٨، محور سخنان علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران در گفتوگوی کوتاه وی با وزیر امور خارجه آلمان بود. علیاکبر ولایتی، وزیر امور خارجه، در مسیر بازگشت سفر رسمی خود از لهستان به مقصد ایتالیا طی توقف کوتاه و پیشبینی شده در فرانکفورت با آقای هانس دیتریش گنشر وزیر امور خارجه آلمان غربی دیدار و گفتوگو کرد. در این ملاقات طرفین درباره روابط دوجانبه، جنگ تحمیلی و بحران خلیجفارس، قطعنامه٥٩٨ و آخرین تحولات در شورای امنیت، تحولات و مناسبات دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران با کشورهای منطقه و مسائل و موضوعات جهانی ازجمله افغانستان مذاکره کردند. نشریۀ داخلی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره این گفتوگو گزارش زیر را ارائه داد: آقای ولایتی در دیدار با آقای گنشر وزیر امور خارجه آلمان، درباره مسائل مذکور گفت: «ما اعتقاد داریم که امنیت خلیجفارس باید به دست کشورهای خلیجفارس باشد. ما اخیراً مذاکراتی را شروع کردهایم و بحثهای مفصلی را با آقای راشد عبدالله وزیر خارجه امارات متحده عربی و آقای یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان، داشتهایم. قرار است جلسهای نیز با شورای همکاری داشته باشیم. به نظر میرسد علت اینکه کشورهای شورای همکاری میخواهند در رابطه با جنگ و حل مشکلاتشان صحبت نمایند این است که آرام آرام عراق را نادیده گرفته و امیدی به آن ندارند ولی هنوز درمورد همکاری با ما در میان خودشان اختلاف دارند.» ولایتی دربارۀ دبیرکل شورای امنیت افزود: «آقای خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمانملل، فعالیتهایی را شروع نمود و ما علاقهمندیم که ایشان آن را ادامه دهند. هماکنون دو طرح مطرح است یکی قطعنامه٥٩٨ و دیگری طرح اجرایی دبیرکل که برخورد ما روی هم رفته با هر دو مثبت بوده است.» وی افزود: «طرحی که ما به دبیرکل ارائه نمودیم به این قرار است: «اگر یک گروه بیطرف اعلام بکند که عراق جنگ را شروع کرده ما آتشبس را رعایت میکنیم. آقای دبیرکل براساس طرح فوق کارش را شروع کرد و کمکش کردیم، ناگهان سکوت کرد. ما علاقهمند به ادامۀ کار دبیرکل هستیم اما دبیرکل شدیداً تحت فشار است تا جایی که ایشان گفت هر چه شورای امنیت میگوید من آن را انجام میدهم.» آقای ولایتی اشاره کرد که ما بیشتر از عراق با شورای امنیت و دبیرکل راه آمدهایم چون ما در کلیات، بیانیه دسامبر*** را مثبت ارزیابی کردیم ولی عراق نمیپذیرد. همین مسئله در رابطه با قطعنامه٥٩٨ است که عراق (ظاهراً) آن را قبول کرده ولی در عمل حرف دیگری میزند و همچنین عراق طرح جدید دبیرکل را نمیپذیرد. آقای گنشر در پاسخ به سخنان دکتر ولایتی گفت: «ما در رابطه با قطعنامه٥٩٨ تلاش کردیم و با دبیرکل صحبت نمودیم که طرح اجرایی را تهیه نماید و تلاش کردیم که موضع مشترک کشورهای دارای حق وتو در شورای امنیت را حفظ کنیم و مایل بودیم میان اعضای دائم شورا اختلاف نباشد.» وی افزود ما با دبیرکل صحبت کردهایم و پیگیری خواهیم کرد.

گزارش - 18

18. آمادگی ایران برای دستیابی به یک راه حل سیاسی و عادلانه در جنگ، ضرورت تعیین متجاوز قبل از هر چیز دیگر، همکاری جمهوری اسلامی با دبیرکل سازمانملل دربارۀ بندهای قطعنامه٥٩٨ و تأکید بر تشویق دبیرکل به از سرگیری فعالیتهایش برای نهایی کردن طرح دبیرکل از محوریترین موضوعات طرح شده در دیدار وزیر امور خارجه ایران با وزیر امور خارجه ایتالیا بود. علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران که پس از گفتوگو با وزیر امور خارجه آلمانغربی به ایتالیا رفت، در رم با جولیو آندراوتی وزیر امور خارجه این کشور، دیدار و گفتوگو کرد. به گزارش درج شده در نشریۀ داخلی وزارت امور خارجه، وی در این ملاقات با توصیف شرایط موجود و نمایان شدن گرایشهای مستقلانه و واقعبینانهتر برخی از اعضای شورای امنیت که تا چندی پیش به نوعی تحت نفوذ و فشار امریکا قرار داشتند، تمایل ایران را نسبت به فعالتر شدن تلاشها و فعالیتهای مجدد دبیرکل ابراز داشته و بر مواضع شناخته شده و نقطهنظرات واقعگرایانه جمهوری اسلامی در قبال جنگ تحمیلی و تأمین امنیت خلیجفارس تأکید نمود؛ و در این راستا به یادآوری جزئیات مربوط به فعالیتهای پیشین دبیرکل سازمانملل و نتایج مذاکرات وی با مقامات عالیرتبه جمهوری اسلامی پرداخت. وزیر امور خارجه ایران با اظهار شگفتی از اینکه فعالیتهای قبلی دبیرکل به نقطه روشنی نرسیده و بهواسطه فشار امریکا مأموریتش متوقف گشته، آمادگی ایران جهت دستیابی به یک راهحل سیاسی و عادلانه در جنگ را اعلام نمود و پذیرش طرح اجرایی دبیرکل در اجرای قطعنامه٥٩٨ و دعوت دبیرکل به تهران را ازجمله دلایل روشن حسن نیت جمهوری اسلامی تلقی کرد و عنوان داشت: «ما برای نخستینبار آمادگی خود را جهت مذاکره دربارۀ آتشبس اعلام کردیم زیرا پیش از این هرگز از آتشبس سخنی به میان نیاورده بودیم. این نکته خود دال بر آمادگی جهت همکاری درمورد طرح اجرایی دبیرکل ازسوی ماست.» ولایتی افزود: «ما ضمن آنکه در این چارچوب با دبیرکل راجع به پنج اصل قطعنامه٥٩٨ مذاکراتی ترتیب دادیم در عین حال به ایشان گفتهایم که اگر خواهان توقف جنگ میباشند باید پیش از هر امری متجاوز را تعیین و محاکمه نمایند. بنابراین باتوجهبه کاهش فشار بر دبیرکل در روزهای جاری، کشورهای دوست عضو شورای امنیت میتوانند بار دیگر در جهت تشویق دبیرکل به از سرگیری اقدامات سابقش تلاش نمایند.» وزیر امور خارجه ایتالیا از نتایجی که براثر فعالیت مجدد شورای امنیت و دبیرکل حاصل خواهد شد سؤال کرد. ولایتی در پاسخ عنوان نمود که ایران هر پیشنهاد تازهای را که ازسوی هر عضو شورای امنیت اعلام گردد مورد ارزیابی قرار داده و پاسخ لازم را رسماً به اطلاع آنها خواهد رساند؛ منتها نکته مهم این است که شورای امنیت بتواند فعالیتهای خود را بدون هیچگونه فشاری ادامه دهد. آنگاه آندرئوتی موضع جمهوری اسلامی ایران را در قبال پیشنهاد شوروی مبنیبر حضور نیروهای خارجی در منطقه با پرچم سازمانملل جویا شد که ولایتی با ذکر تحولات دیپلماتیک در مناسبات ایران با کشورهای منطقه و اعضای شورای همکاری خلیجفارس، مجدداً مخالفت جمهوری اسلامی با حضور و یا دخالت نیروهای خارجی در منطقه را یادآور شد و تأمین امنیت خلیجفارس را وظیفه کشورهای منطقه دانسته و پیشنهاد شوروی را همانند پیشنهاد امریکا غیرقابلقبول بیان کرد. علیاکبر ولایتی پس از این دیدار در یک مصاحبه مطبوعاتی در رم راجع به نظر جمهوری اسلامی ایران دربارۀ قطعنامه٥٩٨ خاطر نشان نمود که در این قطعنامه پارهای نکات مثبت و پارهای بندهای منفی وجود دارد. ایران نیز طرفدار طرح دبیرکل بوده و حاضر به انجام هرگونه مذاکره و گفتوگو با وی میباشد. لیکن تهران مخالف هر گونه مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم با دولت بغداد است و پیشفرضِ هرگونه مذاکره، اعلام متجاوز بودن این رژیم در جنگ است. وی همچنین در واکنش به اخبار منتشره درباره کاهش احتمالی توان نظامی امریکا در خلیجفارس اظهار داشت: «ما از اول این مسئله را پیشبینی میکردیم. در خلیجفارس جایی برای نیروهای خارجی وجود نداشت و آنها جز ایجاد حادثه و تحریک، عمل دیگری انجام ندادهاند و براساس پیشبینیهای ما آنها مجبورند که بهطور کامل از منطقه خارج شوند.» خبرگزاری جمهوری اسلامی دربارۀ پیشنهاد شوروی مبنیبر تشکیل ناوگان دریایی تحتنظر سازمانمللمتحد در خلیجفارس که جولیو آندراوتی نظر ولایتی را پرسیده بود اعلام کرد: «ایران با پیشنهاد شوروی مبنیبر تشکیل ناوگان سازمانملل برای تضمین آزادی کشتیرانی در خلیجفارس مخالف است. ایران مستقیماً بهعنوان صادرکننده نفت خواهان آزادی کشتیرانی است. هرگونه حضور بیگانه منشأ تشنج میباشد و امنیت خلیجفارس باید توسط کشورهای ساحلی آن تأمین گردد.»

گزارش - 19

19. یک دیپلمات بلندپایه و تأثیرگذار در سیاست خارجی آلمانغربی با تأیید موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال قطعنامه٥٩٨، با ارائه راهحلهایی خواستار اصلاحاتی در نظر ایران درباره طرح اجرایی دبیر کل سازمانملل برای به شکست انجامیدن طرح تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمانملل شد. در کنار مذاکرات رسمی ولایتی با گنشر وزیر امور خارجه آلمان، سفیر جمهوری اسلامی در مقر اروپایی سازمانملل در ژنو نیز با نرنیک مدیرکل امور بینالمللی وزارت امور خارجه آلمانغربی که نقش مهمی در موضعگیریهای بینالمللی و تحرکات آلمانغربی در شورای امنیت دارد و یکی از تأثیرگذاران بر سیاست خارجی آلمان است مذاکراتی به عمل آورد. مدیرکل امور بینالمللی وزارت امور خارجه آلمان گفت: «در هیچکجای قطعنامه قید نشده که بندهای اجرایی میباید به ترتیب اجرا شود و این موضع عراق صحیح نیست.» وی افزود: «ایران رسماً قطعنامه را نپذیرفته ولی در عمل وارد بحث اجرایی قطعنامه شده است که فراتر از پذیرش است.» وی افزود: «اگر ایران به نحوی اعلام کند که قطعنامه را پذیرفته است توجیه اقدامات عملی علیه ایران توسط برخی اعضای دائم بسیار دشوار خواهد بود.» نرنیک دربارۀ سیاست آلمانغربی گفت: «موضع آلمانغربی این است که عراق هم مواضعی مغایر با قطعنامه دارد و آلمان موافق با اقدام یکطرفه علیه یک کشور نیست. همچنین شورای امنیت نباید کاری کند که شانسی که ازطریق مذاکرات برای نیل به یک راهحل بهدست آمده از بین برود.» ایشان مواضع ایران را مثبت دانست و اشاره کرد که: «نامۀ ١٩ ژانویه**** آقای دکتر ولایتی بسیار مثبت بوده و با لحن مناسب تنظیم شده بود؛ لذا به آقای گنشر توصیه شده از ارسال این نامه در مذاکره با آقای ولایتی تقدیر به عمل آید. دبیرکل هم علاقهمند به این موضع است که شورای امنیت یک اقدام عملی نسبت به هر دو طرف انجام بدهد.» نرنیک نظرات ایران نسبت به طرح اجرایی را دارای دو مشکل دانست و گفت: ایران میتواند برای حل آن بحثهایی را پیشبینی کند. یکی اینکه ایران آتشبس رسمی را فقط بعد از اعلام نتیجه کار کمیته میپذیرد، این موضع مغایر با قطعنامه٥٩٨ است، دوم موضوع ارتباط عقبنشینی با غرامت است. همه میدانند که موضوع غرامت برای ایران میباید بالاخره به نحوی حل شود. ولی طرح این مسئله در این مرحله و بهخصوص تأکید بر ارتباط این مسئله با عقبنشینی درحال حاضر به ضرر ایران است و به عنوان موضع منفی مطرح میشود. وی افزود: «روند پیشرفت کار نشان میدهد که بعید خواهد بود که در طول ریاست امریکا بر شورای امنیت سازمانملل در (ماه فوریه) توافق نهایی حاصل شود. تحرکات جمهوری اسلامی ایران در این مدت به این مسئله (تعویق تصویب قطعنامه دوم با موضوع تحریم تسلیحاتی ایران) کمک خواهد کرد.» او گفت: «تابهحال هنوز هیچ متنی (حتی یک پیشنویس اولیه) برای قطعنامه دوم تهیه نشده و فقط ایدهها مطرح است. نیز اینکه تحریم احتمالی فقط علیه یک کشور یا هر دو کشور باشد هنوز بازگذاشته شده است.»

گزارش - 20

20. علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، پس از بازگشت از سفر اروپا در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی درمورد ملاقات با وزیر امور خارجه آلمان گفت: «این ملاقات بنا به تقاضای گنشر برنامهریزی شده بود.» وی سپس با اشاره به موضع مقامات آلمانی درباره جنگ ایران و عراق اظهار داشت برای گنشر روشن کرده است که «اگر شورای امنیت به دنبال راهحل عادلانه و شرافتمندانهای برای پایان جنگ تحمیلی باشد و فعالیتهای دبیرکل در جهت تحقق یک تلاش سیاسی عادلانه باشد، این اقدامات مورد قبول ایران هم هست وگرنه [هرگونه] تلاشی در شورای امنیت از قبیل آنچه تاکنون انجام گرفته و تحت فشار امریکا و متحدانش بوده مورد قبول ما نیست.» علاوهبراین برخی دیپلماتها و کارگزاران سطح میانی دستگاه سیاست خارجی کشور در ملاقاتهای خود با دیپلماتهای خارجی، ضمن انتقاد از سیاست خارجی امریکا در خلیجفارس شروط ایران برای صلح را بازگو کردند. حسین شیخالاسلام معاون سیاسی وزارت امور خارجه، در دیدار با قائممقام وزیر امور خارجه مجارستان گفت: «جمهوری اسلامی ایران تا کسب حقوق مشروع و تحقق صلح عادلانه به دفاع مقدس خود ادامه میدهد.» گیولا هورن قائممقام وزیر امور خارجه مجارستان که برای انجام دیدار رسمی در ایران به سر میبرد در این دیدار اعلام کرد: مجارستان، شانتاژهای امریکا برای وارد کردن فشار علیه جمهوری اسلامی ایران را نمیپذیرد.

گزارش - 21

21. یک مقام وزارت امور خارجه شوروی در دیدار با سفیر جمهوری اسلامی در مسکو درباره موضع این کشور در همکاری با کشورهای غربی مبنیبر صدور قطعنامهای برای تحریم تسلیحاتی ایران ازسوی شورای امنیت سازمانملل به بهانۀ نپذیرفتن قطعنامه٥٩٨ گفت: «ما درمورد صدور قطعنامه دوم عجله نداریم و ما هم موضعمان این است که باید دبیرکل فعالیتش ادامه یابد و عجلهای هم در صدور قطعنامه دوم نباید باشد.» وی همچنین درمورد موضع چین در اینباره افزود: «نماینده چین هم طفره میرود و میگوید من هنوز دستوری از مرکز ندارم.» وی همچنین گفت: «البته غربیها میگویند اول باید جزئیات توافق روی قطعنامه دوم بین پنج عضو دائمی صورت گیرد و سپس با موضع واحد به اعضای غیردائمی ارائه شود. اما ما میگوییم باید همزمان موضوع مورد بحث آنها نیز قرار گیرد.» سفیر جدید شوروی در تهران نیز درباره جنگ عراق و ایران در جمع خبرنگاران ایرانی به مناسبت نزدیکی تشکیل یازدهمین اجلاس مشترک همکاریهای اقتصادی دو کشور، در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران درباره قطعنامه٥٩٨ شورای امنیت و مواضع شوروی در رابطه با خلیجفارس گفت: «شوروی از ابتدای جنگ خواستار پایان دادن به این مناقشه ازطریق سیاسی بوده است و به همین خاطر از قطعنامه شورای امنیت حمایت کرده است.» وی در اظهار نظر درباره مسئله تحریم تسلیحاتی ایران ازسوی کشورهای خارجی افزود: «کشورهای امپریالیستی با وارد آوردن فشار به ایران خواهان آن هستند که جمهوری اسلامی از منافع خود دست بردارد و تلاشهایی هم که در چارچوب شورای امنیت سازمانملل به عمل میآید در راستای تلاشهای امریکاست.» سفیر شوروی گفت: کشورش با پیروی از یک سیاست مشخص بر پایان یافتن جنگ ایران و عراق از راههای سیاسی تأکید ورزیده است و در آینده نیز از کلیه تلاشهایی که در چارچوب جامعه بینالمللی در زمینه حل و فصل سیاسی این مسئله صورت گیرد حمایت میکند، منتها با درک این مطلب که این کوششها به ضرر جمهوری اسلامی منجر نشود.

گزارش - 22

22. کمیته خارجی مجلس انگلیس با انتشار گزارشی آغازگری عراق در حمله به ایران، حمله به شهرها، جنگ نفتکشها و حملات شیمیایی را مورد تأکید قرار داد و بر لزوم ادامه تلاشهای سیاسی برای خاتمۀ جنگ تأکید کرد. در این گزارش تجاوز عراق به ایران، شروع حمله به کشتیها از سوی عراق، آغاز حمله به مناطق مسکونی از جانب نیروهای عراق و کاربرد سلاح شیمیایی در جنگ بهوسیله عراق مورد تأیید قرار گرفته و اعلام شده: چون عراق توانایی شکست ایران ازطریق نظامی را ندارد، ناگزیر است پای کشورهای دیگر و ابرقدرتها را به جنگ بکشاند تا مانع از پیروزی ایران شود. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن در این گزارش ده صفحهای که در ماه ژانویه منتشر شد و در روز چهارشنبه در دیدار وزیر امور خارجه انگلیس با اعضای این کمیته مورد بحث واقع گردید، علاوهبر نکات مذکور، استفاده رژیم بغداد از بنادر کویت برای دریافت تدارکات نظامی نیز مورد تأیید قرار گرفته است. در این گزارش ادعا شده که سیاست انگلیس در جنگ یک سیاست بیطرفی کامل است و انگلیس خواستار پایان هرچه سریعتر جنگ میباشد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی جفری هاو وزیر امور خارجه انگلیس نیز در دیدار با اعضای این کمیته بر لزوم پذیرش انقلاب اسلامی ایران که وی آن را یک انقلاب ملی خواند تأکید کرد و گفت: «جهان در حال وفق دادن خود با تحولات جاری ایران است.» وی انقلاب اسلامی را با انقلابهای بزرگ جهان مثل انقلاب شوروی و انقلاب فرانسه مقایسه کرد و گفت: «جهان اینک در حال پذیرش این انقلاب ملی در ایران است.» گزارش کمیته خارجی پارلمان انگلیس ضمن فهرست کردن تلاشهای سیاسی برای ختم جنگ تحمیلی بر لزوم ادامه تلاشهای سیاسی برای خاتمه جنگ عراق - ایران تأکید کرده است.

گزارش - 23

23. به گزارش نمایندگی جمهوری اسلامی از آنکارا، انستیتوی دولتی آمار ترکیه، میزان صادرات و واردات ترکیه با سایر کشورهای جهان را در ١١ ماهه اول سال ١٩٨٧ (دی ماه ٦٥ تا آذرماه ١٣٦٦) منتشر نمود. در این مدت صادرات ترکیه به جمهوری اسلامی ایران ٨/٣٩٤ میلیون دلار بوده که سهم صادرات به ایران نسبت به مدت مشابه در سال ١٩٨٦ میلادی، ٥/٢٧ درصد کاهش داشته است؛ درحالیکه صادرات این کشور به عراق ٤/٧٨٦ میلیون دلار و نسبت به مدت مشابه در سال ٨٦ به میزان ٤/٥٦ درصد افزایش داشته است. واردات ترکیه از جمهوری اسلامی ایران ٣/٨٦٩ میلیون دلار بوده که سهم واردات از ایران نسبت به مدت مشابه در سال ٨٦ به میزان ٣/٢٩ درصد افزایش داشته؛ درحالیکه واردات از عراق ٢/١٠٣٠ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه در سال ٨٦ به میزان ٩/٤٧ درصد افزایش داشته است. یک خبر اقتصادی دیگر ادعای خبرگزاری فرانسه دربارۀ اقدام ایران در کاستن از قیمت نفت تحویلی به تایلند است. بنا به اعلام خبرگزاری فرانسه سخنگوی وزارت امور خارجه تایلند گفت: «ایران آمادگی خود را برای کاهش قیمت نفت صادراتی خود به تایلند، به اطلاع شرکت افزایش واردات نفتی این کشور رسانده است.» این سخنگو در یک مصاحبه مطبوعاتی افزود: «پیشنهادی در این مورد از جانب آقای محمدجواد لاریجانی معاون وزیر امور خارجه ایران، که اکنون در تایلند به سر میبرد ارائه شده است.» تایلند در سال ١٩٨٦ در حدود ٢٢٠ هزار تن نفت به ارزش ٥/٢٦ میلیون دلار از ایران وارد کرده بود و برای سال گذشته نیز قراردادی برای واردات ٤٠٠ هزار تن نفت داشته است؛ اما به گفته منابع رسمی تایلندی این کشور به علت آنکه قیمت نفت ایران از قیمت در بازار آزاد بالاتر بوده واردات خود را کاهش داده است.

منابع و مآخذ روزشمار 1366/11/07