1366.10.30

روزشمار جنگ سال 1366 1366.10.30
نام‌های دیگر	سی دی
تاریخ شمسی	1366.10.30
تاریخ میلادی	20 ژانویه 1988
تاریخ قمری	29 جمادی‌الاول 1408

1359.10.30

1360.10.30

1361.10.30

1362.10.30

1363.10.30

1364.10.30

1365.10.30

گزارش- 1

1. از مهمترین وقایع امروز در صحنه نبرد عملیات بیتالمقدس٢، افزایش چشمگیر فشار دشمن به مواضع یگانهای قرارگاه قدس در ارتفاع قمیش در غرب رودخانه قلعهچولان و یالهای ارتفاع قشن در شرق این رودخانه و همچنین بمبارانهای هوایی منطقه است. با گذشت شش روز از عملیات، دشمن توانست نسبتاً بر اوضاع مسلط شود و فشار خود را عمدتاً متوجه یال قشن (خط لشکر انصار الحسین) و ارتفاع قمیش (خط لشکر سیدالشهدا) کرد. ارتش عراق که از شب گذشته نیروهای زیادی وارد منطقه کرده بود اولین حمله را ساعت ٤:٣٠ بامداد به مواضع لشکر١٠ سیدالشهدا انجام داد و بدون دستیابی به نتیجهای عقب نشست. نیروهای دشمن مجدداً با طلوع آفتاب همزمان با استفاده از آتش توپخانه و ادوات در محور تپه صخرهای به نیروهای لشکر١٠ و در محور دشت بالوسه به مواضع لشکر٣٢ انصارالحسین حمله کردند. با عکسالعمل و مقاومت نیروهای لشکر١٠، نظامیان عراقی عقبنشینی کردند، اما بلافاصله با جایگزین کردن نیروهای جدید حمله مجددی را آغاز کردند. درگیری در این محور تا ساعت ١٠ صبح ادامه یافت، ولی در نهایت باوجود فشار سنگین دشمن و از سوی دیگر محدود بودن کمکرسانی به نیروهای خودی، مهاجمین که تا چند قدمی خط لشکر١٠ سیدالشهدا پیشروی کرده بودند، با دادن تلفات و ناامیدشدن از رخنه در مواضع این لشکر تا مواضع قبلی خود عقب رانده شدند. این درحالی بود که نیروهای لشکر١٠ بهعلت مشکل رساندن تدارکات با محدودیت مهمات مواجه بودند که با دستور فرمانده قرارگاه قدس برای جبران آن تدبیر شد. ضمناً به توپخانه ابلاغ شد با تمام توان و بدون محدودیت به اجرای آتش روی نیروهای عراقی اقدام کند. در محور شرق رودخانه قلعهچولان نیز دشمن به یالهای سمت راست ارتفاع قشن موسوم به بالوسه حمله کرد که با مقاومت نیروهای لشکر٣٢ انصارالحسین با موفقیتی همراه نبود و مهاجمین عقبنشینی کردند؛ اما پس از چندی در ساعت ١١:٥٥ برای دومین بار به این منطقه حمله کرد و در یک جنگ سخت خط اول این یگان را تصرف کرد. نیروهای عراقی پس از تصرف خط اول درصدد بودند تا خط دوم لشکر انصار را نیز به اشغال خود درآورند، به همین دلیل درگیری شدیدی رخ داد. بهخصوص آتش در خط (ادوات) ازسوی هر دو طرف درگیر شدیداً اجرا میشد و عامل اصلی در تصرف خط اول لشکر انصار نیز همین بود. البته، لشکر انصارالحسین پس از درگیریهایی شدید با اجرای آتش حساب شده و فشار مضاعف بسیجیهای کلاش به دست موفق شد مواضع از دست رفته خود را تصرف کند و دشمن را عقب براند. اهداف فوق از ابتدا مورد توجه دشمن بود، یعنی از روز اول عملیات، تعرضهای بازدارنده خود را متوجه این دو محور، بهخصوص مواضع لشکر١٠ سیدالشهدا، کرد. اصلیترین دلیل حساسیت دشمن به این محورها آن است که تپه قمیش و یال قشن در چپ و راست جاده دولبشک و ماؤوت واقع شده است و چنانچه دشمن موفق شود یال قشن را تصرف کند به این جاده مسلط میشود و توسعه عملیات با مشکل جدی عقبه روبهرو میگردد. زیرا ادامه و گسترش عملیات به جاده محور ماؤوت به داخل تنگه دولبشک متکی است. از سوی دیگر، از دست رفتن خط لشکر١٠ علاوهبر اینکه حضور لشکر٣٢ انصار را بر روی یالهای قشن بیخاصیت میکند، موجب میشود تا عقبه تنگه الاغلو نیز بسته شود و عملاً عملیات در وضعیت فعلی متوقف گردد. به هر حال، براثر فشار مضاعفی که بر نیروها و مواضع لشکر١٠ سیدالشهدا وارد شده است، فرماندهی این یگان درخواست کمکرسانی با بالگردهای هوانیروز میکند. با توجه به مناسب شدن نسبی وضعیت هوا و فراهم شدن امکان استفاده از هوانیروز، بالگردها توانستند در چند پرواز ترابری، انتقال نیرو و امکانات و بعضاً تخلیه مجروح را در قسمت هرمدان انجام دهند که البته کافی نبود. فرماندهی لشکر١٠ اصرار زیادی دارد که هوانیروز دامنه فعالیت خود را جلوتر کشیده به پشتیبانی این یگان بپردازد، لیکن این کار انجام نشد و در تماسهای متعدد با فرماندهی کل در این زمینه، محسن رضایی آنها را به اتکا نداشتن به هوانیروز و بهکارگیری قاطر و استفاده از نیروی پیاده تشویق کرد. در این حال بهعلت شرایط جوی مناسب، هواپیماهای دشمن در منطقه فعال شده، اقدام به بمباران منطقه و عمدتاً عقبه نیروهای خودی میکردند. از آنجاییکه یگانها باتوجهبه شرایط عقبه، امکان انتقال سریع نیروهایشان را نداشتند، لذا در دو روز گذشته تجهیزات و نفرات خود را از رودخانه قلعهچولان عبور داده و عمدتاً در محدودة منطقه عمومی هرمدان، گردهشیلان درون چادر مستقر کردهاند. باتوجه به وسعت کم منطقه و تراکم نیرویی بالغ بر ٢٥ گردان (به جز واحدها و نیروهای متفرقه)، آسیبپذیری این نیروها زیاد بود و عقبة اکثر یگانهایی که به منطقه منتقل شده بودند با هواپیماهای میگ و پی.سی.٧ دشمن بمباران شده و در اکثر موارد توأم با تلفات بود. لذا باوجود نیاز یگانها به زمان بیشتر برای کسب آمادگی بهتر، فرماندهان سعی داشتند که هرچه زودتر عملیات انجام شده تا از تلفات و صدمات بیشتر در بمبارانها جلوگیری شود. علاوه براین، حجم آتش توپخانههای دشمن نیز نسبت به روز گذشته از کمیت بیشتری برخوردار بود. از جمله مناطقی که مورد اصابت گلوله قرار گرفت قرارگاه تاکتیکی لشکر٥ بود که حدود ١٠ تا ١٥ شهید و مجروح بهجای گذاشت.

گزارش- 2

2. از صبح امروز تا آخرین ساعتهای مانده به آغاز عملیات امشب همزمان با آخرین تلاشها برای کسب آمادگی، فرماندهان قرارگاه نجف و قرارگاه قدس به بررسی جزئیات مانور یگانهای تابعه پرداختند و تلاش دارند تا درحد امکان این مرحله با آمادگی کاملتری انجام شود. فرمانده قرارگاه قدس در گفتوگو با فرماندهان یگانهای عملکننده به بررسی میزان آمادگی و همچنین مانور آنها پرداخت. بررسی مانور لشکر٢٧ که با ٣ گردان مأموریت تصرف و پاکسازی نیمی از ارتفاع دولبشک را برعهده دارد، ساعت ١٠:١٥ صبح انجام شد. این لشکر بدون مواجهشدن با مشکل خاص، شناسایی مناسبی در شب گذشته انجام داده است و باتوجهبه مشکل جاده تنها نگرانی فرمانده آن، موضوع پشتیبانی است که به وی گفته شد روز پس از عملیات هوانیروز در اولویت اول در پشتیبانی از این یگان وارد عمل میشود و علاوهبر حمل بار و نیرو، بالگردهای هجومی هوانیروز نیز عملیات انجام خواهند داد. زمانبندی آغاز حرکت، مسیر عبور و چگونگی پشتیبانی از نیروها ازجمله موضوعاتی بود که درباره آن گفتوگو و طبق توافق قرار شد نیروها قبل از تاریکی هوا حرکت خود را آغاز و ساعت ٢٣ به خط دشمن حمله کنند. فرمانده لشکر٥٢ قدس نیز که با ٢ گردان ادامة مأموریت لشکر٢٧ در تصرف ادامة الاغلو تا پایان این ارتفاع را در روز اول عملیات عهدهدار است، به محل قرارگاه قدس آمد و دربارة چگونگی تصرف نیمه دوم ارتفاع الاغلو گفتوگو کرد. علی عبداللهی به نبود پشتیبانی کافی از گردانها خصوصاً باتوجهبه عمق زیاد منطقه مانور این یگان و نبود آتش توپخانه پر حجم اشاره کرد. تدبیر فرمانده لشکر آن است که ٥ نفر از افراد زبده را با گردانِ لشکر٢٧ راهی کند تا هماهنگی لازم برای عبور دادن گردانهای لشکر٥٢ از این یگان را انجام دهند. فرمانده قرارگاه قدس نیز به اعزام دیدبان برای درخواست آتش هدایت شده از قرارگاه تأکید کرد. روحالله نوری فرمانده لشکر٥٧ ابوالفضل نیز آخرین فرماندهای بود که برای هماهنگی به قرارگاه قدس آمد. این یگان با ٢ گردان مأموریت تصرف و پاکسازی یالهای چپ (شرق) ارتفاع الاغلو تا نزدیکی دهکده درون تنگه دولبشک را دارد. وی جزئیات مانور طراحی شده یگان را مطرح کرد. هماهنگی با لشکر٥ نصر در راست (غرب) و لشکر٢٧ در چپ (شرق) و تشکیل دو تا سه رده خط دفاعی، رها کردن نیروها در آغاز تاریکی امشب برای رفتن به سمت نقطه درگیری ازجمله توصیههای فرمانده قرارگاه قدس است. مشابه این هماهنگیها اما در قالب یک جلسه در قرارگاه نجف* هم انجام شد. از آنجایی که محور اصلی عقبه و ورود به منطقه از محدودة قرارگاه نجف است، فرمانده قرارگاه قدس نیز در جلسه شرکت کرد. این جلسه ساعت ١٣:٢٥ در حضور مسئول عملیات نیروی زمینی سپاه تشکیل شد.** در ابتدای جلسه فرمانده لشکر عاشورا که مأموریت عملیات در نیمه اول ارتفاع الاغلو را برعهده دارد با مطرحکردن ناموفق بودن شناسایی شب گذشته نیروهایش*** درخواست کرد عملیات یک شب به تعویق بیفتد. باتوجهبه دو تلاش ناموفق این یگان در تصرف و نگهداشتن ارتفاع یاد شده و هشیاری کامل دشمن وی گفت که قصد دارد با شناسایی مسیری دیگر مانوری متفاوت با آنچه که در قبل انجام داده اجرا کند و این امر مستلزم دادن فرصت مجدد یک روزه است تا به جای هجوم از روبهرو، از پهلو به مواضع و پایگاههای دشمن حمله کند. اما او در عین حال تأکید کرد هرچند مانور فعلی را قبول ندارم اما اگر ملزم به این کار شویم آن را انجام میدهیم و البته احتمال موفقیت ٥٠ درصد است. فرمانده قرارگاه قدس که از جمله مخالفین تأخیر در عملیات بود، با اعلام اینکه یگانهای قرارگاه قدس برای اجرای عملیات آماده شدهاند و چون نیروها در منطقه مستقر گردیده و سرپناه مناسبی ندارند و در چادر اسکان یافتهاند و سرما و مشکلات باعث از دست رفتن توان آنها میشود، با تعویق عملیات مخالفت کرد. ضمن آنکه معتقد بود درصورت دادن مهلت به لشکر عاشورا، موفقبودن شناسایی ضمانت ندارد. عزیز جعفری با ترسیم وضعیت نامناسب لشکرهای٢٧ و ٥٧ که نیروهای خود را به جلو منتقل کردهاند و درمیان گل و شُل و سرمای طاقتفرسا بهسر میبرند، گفت: در صورتی که عملیات عقب بیفتد هیچ امیدی به استفاده از این دو یگان نیست. همچنین بیم آن میرفت که باتوجهبه حساسیت دشمن به تپه قمیش و مشکلات پشتیبانی و ...، این موضع از دست لشکر١٠ خارج شود که در آن صورت امکان ادامه عملیات غیرممکن میشد**** لذا بهرغم نظر فرمانده لشکر٣١، در این جلسه تصمیم گرفته شد که عملیات امشب صورت بگیرد. در ادامه جلسه درباره ساعت درگیری هم بحث شد و باتوجهبه مسافت و شکل زمین قرار براین شد که یگانها نیروهای خود را از عقبهها تا اوایل تنگه قمیش که در دید دشمن نیست با خودرو منتقل و با تاریک شدن هوا از آنجا تا خط را پیاده طی کنند که باتوجه به بعد مسافت و زمانبندی رسیدن به محل درگیری و با توجه به سایر احتمالات زمان درگیری ساعت ١١ شب تعیین گردید. ارائه گزارش لشکر٥ نصر و ٣١ عاشورا، وضعیت نیروهای حاضر در هرمدان به عنوان عقبه نزدیک منطقه عملیات، جزئیات مانور و آخرین هماهنگیها درباره پشتیبانی نیروها و اجرای آتش توپخانه از دیگر موضوعات پایانی این جلسه بود.

گزارش- 3

3. از آغاز روشنایی هوا تلاشها برای کسب آمادگی بیشتر و رفع کمبودها درزمینه اجرای مرحله سوم عملیات بیتالمقدس٢ در تمام سطوح عملیاتی و پشتیبانی شروع شد. جهاد سمنان که از دو روز گذشته احداث جاده از عقبهها تا روی ارتفاع قمیش را شروع کرده است، تا صبح امروز حدود ١٥٠٠ متر آن را احداث نموده و بدون توقف در حال ادامه دادن به آن است. در محور قرارگاه قدس آخرین هماهنگیها برای پشتیبانی از یگانهای این قرارگاه با هوانیروز صورت گرفت و ٢ نقطة مشخص برای حمل بار و انتقال نیرو به ترتیب اولویت برای لشکر٢٧ و لشکر٥٢ قدس مشخص گردید. همچنین مقرر شد یک تیم مهندسی از جهادسازندگی استان زنجان به استعداد ٣ بولدزر برای احداث خاکریزهای پدافندی لشکر٥ نصر در تنگه الاغلو به این یگان مأمور شود. مأموریت اتصال جادة تنگه قمیش به الاغلو نیز به جهاد دامغان واگذار و قرار شد یک دستگاه از سمت الاغلو و یک دستگاه از طرف تنگه مبادرت به احداث جاده تعجیلی کنند. برآوردها این است که انجام چنین کاری ٣ تا ٤ ساعت به طول خواهد انجامید. در عین حال یک جاده تأخیری و مناسبتر نیز از عقبة دورتر بههمت جهاد دامغان ساخته و به این جاده تعجیلی متصل خواهد شد.

یگانها برای اجرای مرحله سوم عملیات درحال انتقال امکانات و نیرو به خط مقدم هستند. در تصویر رزمندگان لشکر۲۷ عازم خط مقدم نبرد میباشند. یگانها همزمان با جلو آوردن گردانهای عملیاتی خود، درحال انتقال و استقرار قبضههای ادوات مهمات در منطقه هستند. درحالی روشنایی روز به پایان میرسد که قرارگاهها با تلاش مستمر دو روز گذشته و انتقال ١٤ گردان به جلو برای اجرای عملیات امشب آمادگی نسبی پیدا کردهاند. در جمعبندی مهمترین اقدامات صورت گرفته میتوان گفت که یگانها در حد توان خود با اقدام به استقرار قبضههای ادوات و آوردن مهمات تا حدی نقص و کمبود آتش بُرد کوتاه را که از کمبودهای مهم در مرحله قبلی عملیات بود، جبران نمودند. اما توپخانه توفیق چندانی برای انتقال قبضههای خود به منطقه عملیات نداشت. از لحاظ شناسایی نیز بجز محور ٣١ عاشورا، سایر یگانها شناسایی خوبی انجام دادهاند. علاوهبر آن بهعلت صاف شدن هوا و دید مناسب، دیدگاه اصلی منطقه که در ارتفاع قمیش قرار دارد کاملاً فعال شده و تمامی یگانهای دو قرارگاه از این دیدگاه به شناسایی و توجیه نیروهایشان پرداختند. درمجموع به نظر میرسد آمادگی نسبی برای اجرای عملیات امشب ایجاد شده است. از طرفی صافشدن هوا امکان استفاده از بالگرد را پس از گذشت ٥ روز از شروع عملیات فراهم ساخت و هوانیروز در طول امروز***** اقدام به هلیبرن کرد که هرچند در مجموع حجم امکانات و نیروی منتقل شده به هرمدان قابلتوجه نبود، ولی باتوجهبه خرابی بیش از پیش جاده گردهرش و مؤثر نبودن اقدامات برای رفع این مشکل، تا حدی کمبودها را کاهش داد. پیگیری کارها در محور قرارگاه نجف هم روال خوبی دارد. همه در تلاش هستند تا به حداکثر آمادگی برای اجرای عملیات برسند. مهمترین مسئله در این قرارگاه تغییر مانور تیپ٣٥ امام حسن است. براساس طرح مانور قبلی این تیپ میبایست با هماهنگی بهدنبال لشکر نصر حرکت کند و بعد از تصرف روستای الاغلو توسط این لشکر، تیپ٣٥ از ابتدای یال اول گوجار به سمت قله اصلی این ارتفاع پیشروی کرده، یال اول و دوم گوجار را تصرف کند. اما عصر امروز رسول استوار فرماندة تیپ به قرارگاه نجف مراجعه و اعلام کرد نیروهای اطلاعات یگان یک شیار مناسب با راه مالرو منتهی به یکی از پایگاههای دشمن روی یال اول گوجار (گرده هلکان) را شناسایی کردهاند، بنابراین مانور تیپ تغییر کرده است. از آنجا که با این تغییر، وابستگی مانور تیپ٣٥ از مانور لشکر٥ منتفی میشد و این یگان همزمان با سایر یگانهای دیگر بهطور مستقل عمل میکرد، پیشنهاد وی با استقبال شوشتری مواجه شد. براساس طرح مانور جدید، گردان اول تیپ٣٥ از مسیر مشخص شده پس از تصرف پایگاه دشمن روی یال اول گوجار، به چپ و راست باز میشد و سایر پایگاههای روی یال را پاکسازی میکرد و از سمت راست (جنوب) با لشکر نصر در نوک یال اول در غرب روستای الاغلو الحاق و از سمت چپ (شمال) به سمت شاخ گوجار پیشروی و پایگاههای دشمن در آنجا را تصرف و پاکسازی میکرد. گردان دوم این یگان نیز بهعنوان احتیاط گردان اول منظور شده بود.

گزارش- 4

4. با نزدیک شدن غروب آفتاب یگانها برای اجرای عملیات، نیروهای خود را آماده کرده و به وسیله خودرو تا نزدیکی خط آورده و منتظر تاریکی هوا بودند و آخرین هماهنگیها و سفارشها درحال انجام بود. در قرارگاه تاکتیکی نجف، مصطفی ایزدی و محمدباقر قالیباف ساعت ٢١:٣٠ برای هماهنگ کردن عبور لشکر٣١ از لشکر٥ و بررسی وضعیت به قرارگاه تاکتیکی لشکر٥ نصر به قمیش رفتند. آتش دشمن نیز همانند روزهای قبل در کل منطقه پراکنده و عادی بود. در محور قرارگاه قدس نیز این وضعیت وجود داشت و صرفاً طبق گزارشاتی که از طریق شنود دریافت شده بود دشمن دو بار به نیروهایش اعلام آمادهباش داده بود. با توجه به اینکه در سه شب گذشته نیروهای خودی عملیاتی انجام نداده بودند و دشمن در این مدت به صورت پیوسته به نیروهایش اعلام مراقبت شدید میداد، این امر تا حدی عادی به نظر میرسید. نیروهای لشکر نصر در ساعت ٢٣:١٥ با خط اول دشمن در ابتدای ارتفاع الاغلو درگیر شدند و تقریباً همزمان با آن نیروهای تیپ٣٥ از محور جداگانهای به اولین پایگاه دشمن در یال اول گوجار کاملاً نزدیک و درگیر شدند و در مدت زمان کوتاهی آن را به تصرف در آوردند. این نیروها پس از تصرف پایگاه به چپ و راست باز شدند و آرایش گرفتند. رفتن روی یال اول الاغلو که یکی از مهمترین بخشهای مأموریت تیپ٣٥ بود، با موفقیت انجام شد و موقعیت مناسبی را برای ادامه مأموریت این یگان ایجاد کرد. نورعلی شوشتری پس از دریافت این خبر ضمن ابراز رضایت خواستار آن شد که تلاش اصلی تیپ به سمت ابتدای یال (جنوب) انجام بگیرد تا ضمن الحاق با لشکر٥، هدف اصلی مأموریت یگان سریعتر حاصل شود. در محور لشکر٥ نصر نیز خبرها حاکی از موفقیت در شروع کار بود. اولین گردان لشکر٥ نصر پس از درگیری و شکستن خط دشمن امکان عبور نیروهای لشکر٣١ را برای تصرف ارتفاع الاغلو آماده کرد و با هماهنگیهایی که از محل قرارگاه تاکتیکی لشکر٣١ و ٥ انجام شد تا حدود ساعت ١٢ نیمه شب اولین گردان لشکر٣١ (صاحب الزمان) که مأموریت تصرف پایگاه اول و دوم دشمن****** در الاغلو را بر عهده داشت، از لشکر٥ نصر عبور کرد و پس از آن گردان بعدی (علیاکبر) که با کمی فاصله حرکت میکرد از ابتدای الاغلو رد شد و از طریق جاده مشخص شده به سمت اهداف خود حرکت کرد. در محور قرارگاه قدس نیز تا نیمه شب نیروهای لشکر٢٧ کماکان بدون جلب توجه دشمن در حال حرکت به عمق منطقه بودند. با توجه به آغاز درگیری در یگانهای قرارگاه نجف به دستور فرمانده قرارگاه قدس توپخانهها در ساعت ٢٣:٣٠ اقدام به اجرای آتش در عقبههای منطقه کردند. مقارن ساعت ٢٤ مشخص شد گردان اول لشکر٢٧ راه خود را گم کرده و به سمت ارتفاع قمیش رفتهاند که فرمانده یگان با تماسهای مکرر سعی کرد گردان را به سمت هدف هدایت نماید. این وضعیت درحالی بود که فرمانده کل سپاه ساعتی قبل از عملیات به قرارگاه داوودآبادی رسیده بود و به اصغر مقدم، یکی از نیروهای معاونت عملیات تأکید کرد که رابط سپاه با هوانیروز توجیه شود تا فردا صبح برای تیپ٣٥ امام حسن امکانات ببرد.*******

گزارش- 5

5. در ششمین روز از عملیات بیتالمقدس٢، حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی فرمانده عالی جنگ که برای پیگیری عملیات در فاو به جنوب رفته بود******** با منتفی شدن عملیات در آن منطقه از اهواز عازم بانه شد تا به طور مستقیم در جریان عملیات جاری قرار گیرد.******** فرمانده کل سپاه با اطلاع از حضور آقای هاشمی و درخواست ایشان، نزدیک غروب آفتاب عازم محل استقرار وی در قرارگاه شهید بروجردی در بانه شد تا پس از ارائه گزارش، برای هدایت عملیات مجدداً به منطقه عملیات باز گردد. به دلیل در پیش بودن عملیات امشب و لزوم حضور فرمانده کل سپاه در قرارگاه تاکتیکی، زمان جلسه******** کوتاه بود.

با تعویق عملیات در فاو، آقای هاشمی رفسنجانی فرمانده عالی جنگ که برای گفتوگو با فرماندهان سپاه در جنوب به سر میبرد به اتفاق آقای حسن روحانی و همراهان عازم مناطق عملیاتی شمالغرب شد. بخشهای مرتبط با عملیات در گفتوگوی نسبتاً مختصر هاشمی رفسنجانی و محسن رضایی به این شرح بود: هاشمی رفسنجانی: شما از پیشرفت عملیات راضی هستید؟ محسن رضایی: گیر کرد البته، انتظار بیشتر از این بود. هاشمی: دشمن چه استعداد نیرویی اینجا آورده؟ رضایی: هنوز چیز زیادی نیاورده و اینجا را هنوز جدی نگرفته است. دشمن باورش نمیشود. غافلگیری الحمدلله صددرصد بود، هیچ اطلاع نداشتند. یک اسیر میگفت وقتی که برف آمد (٢٤/١٠/٦٦) خیالمان راحت شد. گفتیم امکان ندارد ایرانیها بیایند و یک گردان توپخانه را هم از منطقه بردند. محسن رضایی در ادامه، عملیات شبهای گذشته را تشریح کرد و در توضیح حساسیت ارتفاعات منطقه و راهکارهای عمده برای توسعه عملیات گفت: مشکل عملیات تنگه دولبشک است، اگر دو ارتفاع الاغلو و دولبشک را که تنگه در وسط آن دو قرار دارد بگیریم منطقه دهان باز میکند و دشمن هرچه نیرو بیاورد آب میرود. این دو ارتفاع خیلی کلیدی است. هاشمی: اگر نیمی از این دو ارتفاع را امشب بگیریم قابل ماندن است؟ رضایی: بله، روی دولبشک یک بلندی دارد که میشود ایستاد و حتی در تنگه و یالهای آن هم نیرو میگذاریم و خط تشکیل میدهیم. سپس محمدباقری در پاسخ به سؤال آقای هاشمی درباره وضعیت دشمن گفت: «از جنوب دو تیپ، ما اطلاع دقیق داریم که آورده، تیپ٦٦ و ٦٨ نیرو مخصوص؛ ٢ تیپ کماندویی سپاه یکم در سلیمانیه و دیانا بودند که آورده، اینها رفته بودند جنوب را شناسایی کرده بودند و حد فاصل دریاچه ماهی و فاو را شناسایی کرده بودند. به اینها گفته شده بود آماده باشید برای رفتن به جنوب. تیپ٣ گارد ریاستجمهوری ٢ گردانش در سلیمانیه بود که آوردند و گردان سومش جنوب بوده آورده. ٩ گردان پیاده و یک گردان قبل از عملیات داشت که انهدام زیادی شدند. یک تیپ روی آمدین و یال قشن، یک تیپ را روی دولبشک منهدم کردیم. درمجموع (تا الآن) ١٠ تیپ دشمن را منهدم کردیم. اخیراً ٣ - ٢ تیپ آورده که ما الان نمیدانیم هویتشان چیه. دشمن در منطقه عملیات امشب ٣ تیپ دارد، که هر یک، یک گردان در خط دارند و بقیه احتیاط هستند. ٢ تیپ هم آن طرف رودخانه[ قلعهچولان] انتهای دولبشک دارد.» پس از گزارش محمد باقری، محسن رضایی اشاره کوتاهی به مشکلات عملیات کرد و گفت: مشکلی که در این عملیات داشتیم و نتوانستیم استفاده کنیم عقبه بود. جاده که نداشتیم و مهمتر از اینها نداشتن خودرو و عدم عقبهسازی در این منطقه، سولهسازی و... مشکل عمده جاده بود و خودرو و عقبهسازی. بعد از صحبتهای مزبور و بیان جملات پراکنده از ناحیه افراد، هاشمی در پایان جلسه درمورد منطقه عملیات اظهار میدارد: جای باصفایی است، جنگ در اینجا بیشتر از جنوب میچسبد. جلسه کوتاه بود و در آن محسن رضایی اوضاع دشمن قبل از عملیات، غافلگیری و شرح عملیات را به اختصار بیان کرد. وی پس از حدود یک ساعت توقف در قرارگاه شهید بروجردی به قرارگاه شهید داوودآبادی بازگشت تا هدایت عملیات شب هفتم را به انجام رساند.

گزارش- 6

6. به دنبال فراخوانی فرماندهان یگانهای مستقر در جنوب به منطقه شمالغرب، امروز قاسم سلیمانی و مرتضی قربانی، فرماندهان لشکرهای ٤١ ثارالله و ٢٥ کربلا، به بانه آمدند تا با محسن رضایی گفتوگو کنند. در این گفت و شنود که هنگام بازگشت فرمانده سپاه از قرارگاه شهید بروجردی (بانه) به قرارگاه شهید داوودآبادی برای هدایت عملیاتِ امشب، درون خودرو انجام شد، ابتدا محسن رضایی کلیاتی درباره عملیات چند روز گذشته بیان کرد و عنوان نمود که: دشمن در تحلیل این موضوع که عملیات امسال ما در جنوب است یا شمالغرب هنوز تردید دارد و نمیتواند بفهمد که ما به این زودی در جنوب برنامهای نداریم. وی سپس موضوع اصلی مورد نظر خود را با این دو نفر که از فرماندهان اصلی سطح یگان هستند و فرمانده سپاه نسبت به توجیه و زدودن شبهات از ذهن آنها، اهمیت زیادی قائل است، مطرح کرد. او ضمن توضیحی که از خط مشی عملیات سال ١٣٦٦ و جایگاه غرب و جنوب ارائه داد مطالبی را عنوان کرد که تازگی داشت. وی اجرای عملیات در جنوب را همچنان با قوت طرح کرد و در کنار آن انجام عملیات در حلبچه را که تا بهحال مطرح نشده به میان آورد. نظر به اینکه این مباحث به رویکرد سپاه به جنگ در سال جاری و همچنین دیدگاه و ملاحظات فرمانده کل سپاه به این موضوع ارتباط دارد به بخشهایی از آن اشاره میشود. دلایل و اهداف عملیات در غرب، دلیل فراخوانی یگانهای سازمانی مناطق عملیاتی جنوب به این منطقه، نقش عملیات امشب در قطعی شدن تکلیف آوردن یا نیاوردن یگانهای جنوب به غرب و پاسخ به ابهامهای این دو فرمانده، محورهای اظهارات فرمانده کل سپاه است. محسن رضایی گفت: «ما از قبل پیشبینی کردیم که اگر تا پایان بهمنماه جنوب لو رفت، ما که نمیتوانیم بگوییم دیگر نمیتوانیم عملیات بکنیم و هم نمیشود به خط زد و تلفات داد. یعنی نمیشود فقط از ناچاری بزنیم به خط و یک عدمالفتح داشته باشیم. لذا این بار سعی کردیم با لشکرهایی که قرار بود موج دوم و سوم در جنوب بهکار بگیریم حتماً یک عملیات در شمالغرب بکنیم و آنجا (جنوب) را هم کنترل میکردیم. یعنی ابتدا قصد ما این بود که عملیات (شمالغرب) را بعد از جنوب شروع بکنیم. اما وقتی برایمان مسلم شد که دشمن با تمام قوا آنجا حضور دارد ... گفتیم اینجا (شمالغرب) را زودتر میاندازیم، منتهی به جنوب یک زمان میدهیم که هم این نیروها زودتر بازسازی شوند و هم اینکه شرایط غافلگیری در جنوب طوری بشود که ما به یک حالت اطمینان برسیم. پس ما دو حرکت را امسال داشتیم، یکی با توجه به اینکه احتمال دارد در جنوب در فصل زمستان نتوانیم غافلگیری حاصل کنیم، بنابراین وقت را از دست ندهیم. پیشبینی دیگر اینکه دشمن را از جنوب جاکن کنیم (که الان) حدود ١٢ - ١٠ تیپ را آورده و تیپهای مهم (مثل) ٦٦ و ٦٨ گارد را آورده******** خب اینها لطمه بخورد یک مقداری وضع عوض میشود. از طرف دیگه اگر خدای نکرده در جنوب هم هیچ موفقیتی نداشته باشیم، در اینجا موفقیت قابلتوجهی به دست بیاوریم. یعنی ما در ذهنمان این بود که اگر بتوانیم الاغلو و دولبشک را به دست بیاوریم، و در جنوب (هم) هیچ امیدی نباشد یعنی دشمن تا پایان بهمنماه اینجا (شمالغرب) عمده قوایش را نیاورد، در ذهنمان این بود که باید تمرکز قوا داد تا یک قسمتهای مهمی برویم. یا از سمت راست برویم به سمت سد دوکان یا مستقیم برویم برای سلیمانیه این هم در ذهنمان بود.»

با درخواست فرمانده کل سپاه، قاسم سلیمانی و مرتضی قربانی فرماندهان لشکرهای ۴۱ ثارالله و ۲۵ کربلا از فاو به منطقه عملیاتی بیتالمقدس٢ آمدند. امکان حضور چند یگان جدید در جبهههای شمالغرب بررسی میشود. محسن رضایی یکبار دیگر بر اینکه همزمان دو منطقه عملیاتی، یکی در جنوب و دیگری در غرب در دستور کار سپاه است تأکید کرد و ادامه داد: «ما هر دو حالت را آماده کرده بودیم، هم اینکه اگر در جنوب غافلگیری حاصل شد عملیات شمالغرب را دیرتر شروع کنیم و با یک هجوم به سمت آنجا تمرکز قوا بدهیم و هم این در ذهنمان بود که اگر جنوب لو رفت، یا به (موفقیت) عملیات اطمینان نداشتیم، یا اینکه موفق میشدیم اما یک چیز کمی دستمان را میگرفت و ارزش این همه سرمایهگذاری را نمیداشت، شمالغرب را زودتر شروع بکنیم و در صورتی که نتایج عملیات اینجا خوب باشد از یگانهای جنوب قبل از رسیدن ماه اسفند در این منطقه استفاده بکنیم. این دو فرضیه در ذهن ما بود.» فرماندهی کل در ادامه قسمتی از این برنامهریزی را منوط به نتیجه عملیات امشب (شب هفتم) در منطقه بیتالمقدس٢ دانسته و در عین حال موضوع احتمالی بعدی در حلبچه را مطرح کرده میگوید: «الان یک حالت بینابینی بهوجود آمده و بستگی به نتیجه امشب دارد. اگر امشب بهراحتی بتوانیم هدفهایمان را بگیریم و پیش برویم میتوانیم یک ارزیابی داشته باشیم که چقدر میتوانیم کار بکنیم. یعنی الان ما هیچ نظری برای [بهکارگیری یگانهای] شما در این منطقه نداریم فقط گفتیم بیایید توجیه بشوید. (البته به جز عملیات بعدی که صحبت میکنیم) و در جریان آن قرار بگیرید، اگر ارزش داشت که در پایان بهمن بتوانیم یک هدف مهم بهدست بیاوریم دیگر فرصت را از دست ندهیم. این بود که گفتیم شما بیایید توجیه بشوید. یک کار دیگه بچهها آماده کردهاند که در قسمت حلبچه است که وصل بشویم به دریاچه [دربندیخان] و از سمت دیگر هم به تنگه دزلی وصل شویم ... باتوجه به اینکه همه فکر و ذکر فرمانده سپاه یکم (دشمن) الان اینجا است. الان خودش آمده نشسته در سورقلات و هیچ حواسش هم به آنطرف نیست. ضمن اینکه آزادسازی شهر[حلبچه] و دریاچه[پشت سد دربندیخان] خیلی مهم است برای ما و از نظر سیاسی و نظامی ما را تا پایان اسفند میتواند تأمین کند.» محسن رضایی در ادامه به این نکته اشاره میکند که در صورت دستیابی به نتایج مورد نظر که از دید وی تا میزان زیادی امکانپذیر است، دشمن برای جلوگیری از پیروزیهای بیشتر جبهه خودی، ناچار به جاکن شدن از جنوب و آمدن به شمالغرب است و در این صورت ما عملیات بعدیمان را از جنوب شروع میکنیم. فرماندهی کل، ضمن آمادگیدادن به قاسم سلیمانی و مرتضی قربانی برای وارد شدن در عملیات بیتالمقدس٢، در صورتی که دولبشک و الاغلو تصرف شود و نیز عملیات حلبچه، نظرات آنها را جویا میشود. قاسم سلیمانی در اعلام آمادگی به شوخی و با خنده میگوید: «ما لباس گرم هم همراه آوردهایم.» فرمانده کل سپاه برای توجیه بیشتر خط مشی انتخاب شده و وضعیت خاص امسالِ دشمن در جنوب و همچنین متقاعد کردن آنان با تأکید بر اهمیت غافلگیری و اصلی دانستن این عامل در تصمیمات، میگوید: «شما که قبول دارید اگر غافلگیری رعایت نشود، (در گذشته) به جز ضرر واقعاً چیزی نداشتیم. تلفات بالا و موفقیت کم. مثل کربلای٤ ممکن هم هست موفق نشویم. در کربلای٤ فقط هشیاری در خط دشمن ما را زمینگیر کرد. در اینجا (فاو) ممکن است دشمن در خط غافلگیر شود... ولی پشت سرش احتیاطها ایستادهاند. در اینجا (جنوب) دشمن کارهایش آماده است. در فاو ظرف ٢٤ ساعت اول جلوتان پر میشود و مشکل خاکریز کم مشکلی نبود، کافی بود یک گوشه خاکریز زده نشود و الحاق صورت نمیگرفت. با این تجربهای هم که شما دیدهاید که در کربلای٥ چکار کرد.» (اشاره به عدم امکان الحاق در نوک کانال ماهی). وی ادامه میدهد: «به هر حال هر جا که پیشروی میکنیم، چه پایین چه بالا اگر قابل توجه باشد یگانهای بعدی را برای استفاده از موقعیت وارد عمل بکنیم. موفقیت اینجا (منطقه بیتالمقدس٢) این است که الاغلو و دولبشک را خود اینها (یگانهای موجود در منطقه) بگیرند، نمیارزد که ما یگانهای جنوب را بیاوریم هی بزنیم به خط اینجا. این مخالف سیاست ما خواهد بود. اگر اینها دولبشک و الاغلو را بگیرند، این میشود آن موقعیتی که ما میخواهیم، بعد شما در اینجا وارد عمل شوید. این خیلی ارزنده است. اصلاً میشود یک عملیات درست و حسابی. تا دشمن آمد اینجا، دیگه به سادگی جنوب نخواهد رفت. آن وقت ما از آنجا عمل میکنیم. ... البته اگر همزمان حلبچه را هم عمل کنیم و بیاییم پشت سد دربندیخان اصلاً یک وضع استثنایی پیدا خواهد شد یعنی آن وقت دشمن از پنجوین عقبنشینی خواهد کرد. ارتفاعات لری را خالی خواهد کرد و میآید روی گردنه ازمر پدافند میکند ... فردا نقشه را نگاه کنید.» وی در زمینه ترسیم خط مشی سال ٦٦ که انجام عملیات گسترده در شمالغرب و تجزیه دشمن از جنوب میباشد تا بتوان باوجود غافلگیری، عملیات جنوب را انجام داد، اضافه مینماید: «نباید بگذاریم تجزیه دشمن به تجزیه خودمان منجر شود. این نکته خیلی مهم است که ما دشمن را تجزیه کنیم و به تجزیه خودمان منجر نشود، بلکه ما از تجزیه دشمن فرصتهایی را بهدست بیاوریم که با تمرکز قوا از آن فرصت حداکثر بهرهبرداری را انجام بدهیم، که این لازمهاش این است که ما دو محل را آماده کنیم و در یکجا عملیات را انجام دهیم. مثلاً الان عملیات را در غرب انجام دهیم که دشمن در جنوب است.» درباره این نظرها و تصمیمات محسن رضایی، این دو فرمانده، سؤالات و صحبتهای جنبی از جمله موضوع مرخصی رفتن نیروها بر اثر لغو عملیات فاو در جنوب و نیاز به یک ماه زمان برای جمعآوری نیرو را مطرح میکنند اما به نظر میرسد فرماندهان بهویژه قاسم سلیمانی کماکان قائل به اولویت عملیات در جنوب هستند.******** صحبتهای پایانی محسن رضایی چنین است: «ببینید، ما طوری در نظر گرفتیم که زمان داشته باشیم نه نیرو، چون اگر زمان داشته باشیم نیرو هم میتوانیم جمع کنیم. یعنی چه؟ یعنی تا ١٥ اسفند اینجا (شمالغرب) فصل کار است، با قدرت بجنگیم و دشمن بیاید اینجا، بعد هم دوماه صبر کنیم، ١٥ روز صبر کنیم که در جنوب آماده شویم.******** (چون) دشمن دیگر به این زودی برنمیگردد به جنوب. یعنی ١٥ اسفند به بعد در صورتی که غافلگیری به همین شکل که رفتیم پای کار از نظر موانع و استحکامات و مهندسی و همه کارها شده باشد، فقط یک لشکرکشی داشته باشیم، دیگه مشکلی نداریم. آنموقع دیگه دشمن همهاش آمده شمالغرب و هر موقع شروع کنیم میشود، ١٥ اسفند شروع کنیم میشود، آخر اسفند شروع کنیم میشود، ١٥ فروردین شروع کنیم میشود.» از نظر فرمانده سپاه، شرایط جبهههای نبرد به خصوص در جنوب که دشمن با حساسیت و هشیاری بهغایت فوقالعاده مواظب است که یکبار دیگر شکست را پذیرا نشود، ایجاب میکند که در شمالغرب با توان بیشتری وارد عمل شود و با تصرف هدفهای وسیعتر و مهمتر ارتش عراق ناگریز به تجزیه بخشی از نیروهای خود و انتقال آنها به جبهه شمال شود. از اینرو، رضایی از فرماندهان لشکرهای کربلا و ثارالله خواست که بار و بنه و سازمان یگان خود را برای ورود به مراحل بعدی عملیات، به شمالغرب منتقل کنند.

گزارش- 7

7. هواپیماهای جنگی دشمن بعدازظهر امروز تأسیسات نفتی جزیره لاوان را مورد حمله قرار دادند. ساعت ١٣:٠٥ در حالیکه وضعیت قرمز در جزیره اعلام شده بود، چهار فروند از هواپیماهای رژیم عراق به این تأسیسات حمله و ٤ راکت به سمت جزیره پرتاب کردند. در این حمله، دستگاههای آب و بخار مجتمع پالایشی منطقه هدف قرار گرفت و خسارت دید. هواپیماهای عراق در ساعت ٩:٣٠ صبح نیز به حریم هوایی شهر بانه تجاوز کردند. اما با آتش شدید پدافند منطقه، بدون هیچ اقدامی مجبور به بازگشت شدند.

گزارش- 8

8. نظر به تهدیدهای موجود در منطقه خلیجفارس و محدودیت و همچنین کیفیت پایین تجهیزات در اختیار نیروی دریایی سپاه پاسداران، امروز فرماندهی این نیرو در نامهای به هاشمی رفسنجانی درخواست کرد تا برای اجرای مأموریت مقابله با تهدیدهای سطحی و هوایی، سلاحهایی با کارایی و قابلیت بالاتر در اختیار آنان قرار گیرد. در این نامه با اشاره به عدم سازگاری توپهای در اختیار که مخصوص عملیات در دریا نیست، برای مقابله با تهدیدات موشکی و بالگردهای دشمن، توپهای دریایی درخواست شده است. در این درخواست عنوان شده که نیروی دریایی سپاه از مدتها قبل درخواست خرید توپ دریایی ٣ لول ٢٠ میلیمتری را از وزارت سپاه نموده که تاکنون این کار انجام نشده اما تعداد قابل توجهی از این توپها در هوانیروز ارتش وجود دارد که تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته است. در پایان نامه درخواست شده تا توپهای مذکور به صورت واگذاری یا فروش ارزی و یا امانتی (عودت پس از خرید وزارت سپاه) در اختیار نیروی دریایی سپاه قرار گیرد. روز گذشته نیز مسئولین این نیرو درباره چگونگی مقابله با تهدیدهای خارجی در خلیجفارس تصمیماتی اتخاذ کردند.

گزارش- 9

9. در پی عملیات اخیر نیروهای خودی، تعدادی از نیروهای مردمی در قالب کاروان حضرت امیر عازم جبهه های نبرد شدند. در اصفهان نیروهای بسیج سپاه پاسداران استان طی مراسم با شکوهی از پادگان ١٥ خرداد عازم میادین نبرد شدند. در اسلامشهر، تعداد ١٥ گردان از نیروهای تازه نفس بسیجی شامل نیروهای رزمی تخصصی و آموزشدیده در حالیکه مردم و روحانیون اسلامشهر و پرسنل پایگاه سیدالشهدا و سپاه آنها را بدرقه میکردند عازم جبهه های جنگ شدند. در ساری یک اکیپ ٤٦ نفره فنی و تخصصی از نیروهای داوطلب استان مازندران به منظور انجام کارهای تدارکاتی و خدماتی در کنار رزمندگان اسلام عازم مناطق عملیاتی جنوب و غرب شدند. همچنین در خرمآباد گروهی از نیروهای مردمی و جهادی در قالب یک اکیپ فنی و تخصصی رهسپار جبهه شدند. بهگزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی نیروهای اعزامی استان لرستان شامل تخصصهای بنّا، راننده خودرو سبک و سنگین و دیگر امور مهندسی رزمی میباشد. در اهواز هم گروهی از نیروهای بسیجی آموزش دیده بخش حمیدیه در میان بدرقه گرم و پر شور مردم و شعار جنگ، جنگ تا پیروزی عازم جبهه های نبرد شدند. اعزام نیرو در شهرهای گرمسار، قم و سمنان نیز انجام شد. از این شهرها، نیروهای رزمی و تخصصی به مناطق جنگی کشور رفتند. علاوه بر حضور در جبهه، کمکهای آحاد مردم، در امر جهاد مالی و تأمین هزینه های جانبی جنگ نیز ادامه یافته است. از جمله در استان کردستان، صنف بزازان شهرستان سنندج با واریز نمودن مبلغ ٢ میلیون ریال به حساب ٥٥ جهاد مالی، هزینه ١٠ رزمنده و اعضای شرکت تعاونی قطعات یدکی بنز فروشان سنندج با اهدای مبلغ ٢٠٠ هزار ریال هزینه یک رزمنده را به مدت سه ماه به عهده گرفتند. همچنین یک عراقی مقیم الجزایر مبلغ ٢٥ هزار دلار در اختیار سفارت جمهوری اسلامی ایران در الجزایر قرار داد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از الجزایر این فرد عراقی که از ترس اقدامات سرکوبگرانه رژیم صدام از عراق خارج شده است اظهار داشت: مبلغ یاد شده حداقل کاری است که وی میتواند به وسیله آن در جهادی که علیه رژیم بعث عراق توسط سربازان اسلام جریان دارد مشارکت کند.

گزارش- 10

10. اجرای عملیات بیت المقدس٢ در شمالغرب، تعجب کارشناسان و تحلیلگران را برانگیخته است. آنها عموماً بر این تصور بودند که حمله زمستان ٦٦ ایران در جنوب خواهد بود. در بررسی چرایی این مسئله، تغییر شیوه جنگی ایران مورد توجه قرار گرفته است. رادیو اسرائیل در گزارشی درباره تحولات جبهه های جنگ گفت: آگاهان نظامی در بغداد در رابطه با تهاجم جدید ایران در مناطق کردنشین جبهه شمالی گفتند از قرائن چنین بر میآید که ایران شیوه جنگی خود را تغییر داده است. به گفته این منابع: شکست سختی که ایران در تهاجم گسترده سال گذشته در جبهه بصره متحمل گردید برخی فرماندهان نظامی را معتقد کرده که دستیابی به پیروزی با استفاده از این شیوه امکان ندارد. خبرگزاری رویتر نیز گفت: مقامات رسمی و دیپلماتها در بغداد میگویند ایران با معطوف داشتن توجهات خود بر روی انجام حملات زمینی محدود به جای تهاجمات گسترده، احتمالاً تاکتیک خود را در جنگ هفت ساله با عراق تغییر داده و طی چند ماه گذشته به انجام یک سری تحرکات نسبتاً کوچک در طول ١١٨٠ کیلومتر جبهههای جنگ دست زده است. رویتر همچنین نوشته است یک دیپلمات آسیایی در بغداد گفت: حملات پیدرپی ایران اگرچه تأثیری جزئی بر پایان دادن به بنبست موجود در جبههها داشته لکن توجه جهانیان را همچنان نسبت به این جنگ معطوف داشته است. با این حال عبدالجبار محسن رئیس اداره سیاسی وزارت دفاع عراق گفت: این حملات کوچک ایران ممکن است مقدمهای بر حمله گسترده و از قبل پیشبینی شده این کشور در جنوب باشد. عبدالجبار محسن گفت: تدارکات ایران موفقیتآمیز نبوده است. وی افزود: ایرانیان نمیتوانند نیروهای موردنیاز برای انجام این حمله را چه به لحاظ کیفی و چه به لحاظ کمّی تدارک ببینند. وابسته نظامی یک کشور آسیایی در بغداد نیز در موافقت با اظهارات عبدالجبار محسن گفت: ایرانیان اکنون نیروهای خود را در سرتاسر طول جبهههای جنگ متفرق کردهاند. این وابسته نظامی به خبرنگار رویتر گفت: آنها (ایرانیان) هنوز از یک نقشه کامل و روشن برای حمله به بصره برخوردار نیستند و به علت عدم موفقیت در به اتمام رساندن عملیات تدارکاتی خود، اکنون به انجام حملات محدود روی آوردهاند. علاوهبراین، به گزارش خبرگزاری آلمان با توجه به توسعه دامنه جنگ از سطح ملی به بینالمللی، از قول یک دیپلمات غربی نوشته است: در تهاجم زمستانی امسال بسیاری از چیزها در معرض خطر قرار میگیرد و به همین نسبت خطر فزایندهتر مداخله دیگر قدرتهای منطقهای و نیز ناوگانهای موجود در خلیج (فارس) وجود خواهد داشت.

گزارش- 11

11. اعلام رادیو امریکا در حمله احتمالی موشکی به ایران و تکذیب این خبر از همین رادیو به نقل از مقامات رسمی امریکا موضوع گزارش زیر است. رادیو امریکا اعلام کرد: امریکا در خلیج فارس برنامه حمله موشکی به ایران را تهیه کرده است. در این گزارش که ادعا شده از چند گزارش دیگر تهیه شده، آمده است: گزارشهای خبری حاکیاست که امریکا دهها موشک کروز تاماهاک را که قادرند بدون کلاهکهای اتمی بهدقت هر نقطهای را در ایران هدف قرار دهند به خلیج فارس فرستاده است. این رادیو میافزاید: روزنامه واشنگتنپست اظهارات مقامات نظامی امریکا را نقل کرده است که میگویند اطلاعات دقیق درباره ویژگیهای ایران به کامپیوترهای مربوط به موشکهای موجود در عرشه کشتیهای امریکایی در خلیج فارس منتقل شده است. این اطلاعات که توسط ماهوارهها و هواپیماها جمع آوری شده، موشکها را قادر میسازد که به دقت به هدفهای موردنظر اصابت کنند. مقامات امریکایی همچنین گفتند که کلاهک های غیر اتمی این موشکها از دقت به مراتب بیشتری برخوردارند. موشک های کروزی که در ارتفاع پایین پرواز میکنند با استفاده از علایم الکترونیکی تا زمانیکه به هدفهای موردنظر اصابت کنند به پرواز خود ادامه میدهند. به گفته آنان این موشکهای دقیق بدان جهت آماده شده اند که خلبانان امریکایی در مأموریتهای احتمالی با خطر مواجه نشوند. در عین حال، این رادیو در خبر دیگری، این موضوع را تکذیب کرد. رادیو امریکا گفت: وزارت دفاع امریکا این گزارش را که ایالات متحده موشکهای کروز تاماهاک را که میتواند با کلاهک های غیرهسته ای بهدقت به هدفهایی در ایران حمله کند مستقر ساخته است تکذیب کرد. یک سخنگوی پنتاگون اظهار داشت: گزارشی که در روزنامه واشنگتنپست انتشار یافت درست نیست. با اینحال سخنگوی وزارت دفاع امریکا بدون اشاره به برد این موشکها گفت تنها دو فروند از کشتیهای مستقر در منطقه یعنی ناو ایوا و رزمناو تیکوندورگا قادرند چنین موشکهایی حمل کنند که هر دو خارج از منطقه خلیج فارس بهسر میبرند.

گزارش- 12

12. مقامات و منابع کشتیرانی خلیجفارس اعلام کردند یک ناوگان نیروهای دریایی بینالمللی که سال گذشته وارد منطقه خلیجفارس شده بود، تمامی منطقه را از مین پاکسازی کرده و از نوامبر گذشته تاکنون هیچ مینی در آبراه خلیجفارس دیده نشده است. خبرگزاری رویتر به نقل از کاپیتان باسامانی فرمانده ناوچه انگلیسی سیلا نوشته است: میدانهای مین شناسایی شده در خلیجفارس اکنون کاملاً پاکسازی شده است. وی اضافه کرد مین جمعکنهای انگلیسی در حال حاضر سرگرم تفتیش مسیر کشتیها و نقشهبرداری از آبراههای منتهی به بنادر خلیجفارس هستند. این کاپیتان انگلیسی گفت: اگر بار دیگر مین در این مسیرها کار گذاشته شود مین جمعکنها از نقشه و خصوصیات بستر دریا با خبر بوده و میتوانند هرگونه اشیاء مشکوکی را که از این پس در زیر دریا کار گذاشته میشود از آب خارج سازند. رویتر افزوده است: ظرف سال گذشته ٨ کشتی از جمله یک نفتکش شوروی و یک نفتکش امریکایی در داخل و یا نزدیک منطقه خلیجفارس با مین برخورد کردهاند که این حادثه به قیمت جان ١٣ تن از خدمه کشتیها تمام شده است. اما هنوز منطقه اطراف جزیره فارسی ایران که پایگاه دریایی پاسداران انقلاب ایران است منطقه خطر محسوب میشود.

گزارش- 13

13. به دنبال میانجیگری سوریه برای بهبود روابط ایران با کشورهای عربی حاشیة خلیج فارس، سفیر ایران در امارات عربی متحده اعلام کرد به زودی مذاکره بین ایران و شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس درباره مسائل امنیتی منطقه آغاز میشود. به گزارش خبرگزاری رویتر مصطفی فومنی حائری به خبرنگار این خبرگزاری گفته است این اجلاس که در سطحی پایینتر از سطح وزرا برگزار خواهد شد امکان توقف حمله ها به کشتیهای تجاری و نیز مسئله حضور کشتیهای جنگی خارجی در آبراه خلیج فارس را مورد بحث قرار خواهد داد. از سوی دیگر به گزارش واحد مرکزی خبر، سفیر عمان در انگلستان در دیدار با محمدمهدی آخوندزاده کاردار ایران در لندن اعلام کرد دولت متبوعش با حضور نیروهای خارجی در منطقه خلیج فارس مخالف است. وی همچنین ضمن ابراز علاقه دولت مسقط به روابط دوستانه و نزدیک با تهران افزود که کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و خصوصاً عمان مایل به گفتوگو و مذاکره با ایران هستند و نسبت به نتایج چنین مذاکراتی بسیار امیدوار می باشند. محمدبنعلی سفیر عمان در انگلیس همچنین افزود: به اعتقاد دولت عمان امنیت منطقه خلیج فارس تنها در صورت حسن رابطه کشورهای منطقه با ایران حاصل خواهد شد. اظهارات سفیر ایران در امارات متحده، با واکنش منفی مطبوعات عربی حامی رژیم عراق مواجه شد. از جمله روزنامه کویتی القبس که از حامیان دولت عراق است تلاشهای جاری برای برقراری گفت وگو میان کشورهای شورای همکاری و جمهوری اسلامی ایران را دامی برای کشورهای عربی حوزه خلیجفارس توصیف کرد و خواستار قطع فوری آن شد. در عربستان نیز روزنامه عکاظ نوشت: ایران به درخواستهای صلح پاسخ نداده است. سیاستها و عملکرد ایران در منطقه هنوز خطرناک است و این کشور به جنگ و تجاوز ادامه میدهد. در بغداد حملات تندتری توسط مطبوعات این کشور مطرح شد. این روزنامهها گفتند هدف از مذاکرات شورای همکاری با ایران منزوی ساختن عراق و جدا ساختن آن از همسایههای عرب خود میباشد. روزنامه البعث و الجمهوریه نوشتند این مذاکرات تصمیمات اجلاس سران اتحادیه عرب در امان در ماه نوامبر که ایران را به دلیل عدم قبول آتشبس محکوم کرد، نقض مینماید.

گزارش- 14

14. مصر اعلام کرد که این کشور به منظور بررسی آخرین تحولات جبهه های جنگ ایران و عراق یک اتاق عملیات نظامی در مقر وزارت دفاع این کشور ایجاد کرده است. ابوغزاله وزیر دفاع مصر در گزارش به کمیسیون امنیت ملی پارلمان این کشور ضمن اعلام این مطلب مدعی شد: گزارشهای نظامی رسیده از عراق به اتاق عملیات وزارت دفاع مصر نشاندهنده استحکام جبهههای عراق دربرابر حملات ایران بوده است. وی گفت: نیروهای ایران به علت استحکام خطوط دفاعی عراق نتوانستهاند تاکنون به درون خاک عراق رخنه کنند. وی وضع نظامی رژیم صدام را بسیار مطمئن خواند و گفت: فرماندهان ارتش ایران به دلیل دفاع مستحکم عراق دائماً طرحهای نظامی خود را تغییر میدهند. وی علت ایجاد یک اتاق عملیات نظامی برای بررسی مداوم تحولات جنگ ایران و عراق را تأثیرات احتمالی این جنگ بر آینده امنیت مصر ذکر کرد و گفت: مصر با دقت تحولات اوضاع منطقه خلیجفارس، جنوب سودان، لبنان و چاد را دنبال میکند. در گزارش دیگری، خبرگزاری جمهوری اسلامی درباره تلاش مشترک دو کشور مصر و اردن نوشته است: این دو کشور میکوشند با هدف نجات رژیم و ارتش عراق، دولت مصر و ارتش مبارک را وارد معادلات نظامی منطقه کنند. بهانههای روانی چنین کاری تلاش ملک حسین و حسنی مبارک در عربی - فارسی جلوه دادن جنگ عراق و ایران و درگیر ساختن مصر در نمایش معروف به دفاع از کشورهای عربی خلیجفارس است. نمایشی که در آن قرار است نیروهای ارتش مصر که اکنون سالها است جبهه جنگ با اسرائیل را باختهاند، زمینههای ترساندن نیروهای ایرانی را فراهم آورند.

گزارش- 15

15. روزنامه لوس آنجلس تایمز مدعی شد کشورهای مختلف اروپایی و شرق آسیا سال گذشته میلادی جمعاً ٥/١ میلیارد دلار تجهیزات نظامی ازجمله سلاح، کامیون و ابزار، لوازم جنگ شیمیایی (تجهیزات پدافند شیمیایی) به ایران صادر کردند. این روزنامه به نقل از منابع اطلاعاتی امریکا نوشت: با وجود اعتراضهای دولت امریکا که پیشنهاد تحریم تسلیحاتی علیه ایران را مطرح کرده، دولتهای اسپانیا و پرتغال و شرکتهای خصوصی در آلمانغربی، سوئیس و ژاپن این تجهیزات را به ایران فروختند. بنابر این گزارش، بزرگترین عرضه کننده ساز و برگ نظامی به ایران در سال ١٩٨٧ چین بود که به ارزش ٦٠٠ میلیون دلار توپخانه، مهمات و موشکهای ضد کشتی سیلک ورم (کرم ابریشم) به ایران صادر کرد. همچنین ماشین آلات صنعتی مورد نیاز ایران برای تولید سلاح به این کشور عرضه کرده است. بنا بر همین گزارش چین به کرّات ارسال ساز و برگ نظامی به ایران را تکذیب کرده است، اما این روزنامه نوشت: آژانسهای اطلاعاتی امریکا میگویند این فروش همچنان ادامه دارد.

گزارش- 16

16. به رغم ادعاهای عراق و حامیان رژیم این کشور مبنی بر عدم پذیرش قطعنامة٥٩٨ از سوی جمهوری اسلامی ایران، تعاملات ایران با دبیرکل سازمانمللمتحد برای دستیابی به توافقی درباره روش اجرای بندهای این قطعنامه موسوم به طرح دبیرکل ادامه دارد. از طرف دیگر حامیان بغداد به این بهانه تلاش میکنند تحریم تسلیحاتی ایران را به تصویب شورای امنیت برسانند. رادیو امریکا در گزارشی درباره تجدید فعالیت دبیرکل سازمانملل در مورد جنگ تحمیلی گفت: اعضای شورای امنیت بار دیگر دیدارهای خود را پیرامون جنگ ایران و عراق از سر گرفتهاند. بهگفته فرانسوا جولیانی سخنگوی دبیرکل سازمانملل، مدتها است که پنج عضو دائمی شورای امنیت مذاکرات غیررسمی را پیرامون اوضاع خلیجفارس آغاز کردهاند و اخیراً این دیدارها روزانه شده است. بعدازظهر روز گذشته محمدجعفر محلاتی سرپرست هیئت نمایندگی ایران در سازمانملل با خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمانملل ملاقات کرد. وی همچنین با سرکرسیمنت پتگل سفیر انگلستان و رئیس شورای امنیت نیز دیدار کرد. دیپلماتها در نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمانملل گفتند که در این دیدارها مسائل مربوط به جنگ خلیجفارس مطرح شد و روش اجرای قطعنامه٥٩٨ شورای امنیت طبق طرح شخص دبیرکل بار دیگر مطرح گردید. محمدجواد ظریف کاردار نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمانملل در این مورد گفت که عراق با طرح اجرایی دبیرکل مخالف است و آن کشور امیدوار است مذاکرات پنج عضو دائمی شورا به جایی برسد و شورا با تحریم اسلحه علیه جمهوری اسلامی ایران موافقت کند. علاوه بر اعضای شورا، دبیرکل سازمانملل نیز در تلاش برای پایان بخشیدن به جنگ است. وی گفته است در نظر دارد برای خاتمه دادن به جنگ ایران و عراق به اقدام دیگری دست بزند و سیاست رفت و آمد بین پایتختهای دو کشور درگیر را در پیش گیرد. به گزارش خبرگزاری رویتر دکوئیار در مصاحبه با این خبرگزاری گفت بهرغم ناکامی در استقرار آتشبس اقدامات وی به صورت مطلق با شکست روبهرو نشده است. در همین حال سفیر کویت در سازمانملل پس از ملاقات با پرز دکوئیار ضمن تجلیل از تلاشهای دبیرکل سازمانمللمتحد گفت: کویت، از شورای امنیت میخواهد برای اجرای قطعنامه٥٩٨ شورای امنیت و اعمال مجازات علیه طرفی که با آن مخالفت میکند، وارد مرحله بعدی شود. از سوی دیگر مسئله تحریم تسلیحاتی به عنوان راهکار مجازات ایران و تضمین اجرای قطعنامه٥٩٨، همواره مورد توجه اعضای دائم شورای امنیت سازمانملل بوده است، اما بهدلیل مواضع غیر همسوی مسکو با طرفهای غربی هنوز صورت عمل نیافته است. روزنامه ایندیپندنت چاپ لندن، در اینباره نوشته است: امریکا، انگلیس و فرانسه برای پیشبرد طرح تحریم فروش اسلحه در شورای امنیت حاضر شدهاند درخواست مسکو را درباره تشکیل نیروی دریایی سازمانملل مورد بررسی قرار دهند. ایندیپندنت درباره طرح تحریم میافزاید: اعضای دائمی شورای امنیت در یک جلسه خصوصی در زمینه چهارچوب تحریم فروش اسلحه به ایران و احتمالاً عراق به توافق رسیدند.

________________________________________

• این جلسه در محل قرارگاه تاکتیکی نجف در ابتدای تنگه قمیش برگزار شد.
  • حاضران در این جلسه عباتنداز مصطفی ایزدی (مسئول عملیات نیروی زمینی)، نورعلی شوشتری (فرمانده قرارگاه نجف)، محمدعلی (عزیز) جعفری فرمانده قرارگاه قدس، محمدباقر قالیباف (جانشین قرارگاه نجف)، اسماعیل قاآنی (فرمانده لشکر٥ نصر)، امین شریعتی (فرمانده لشکر٣١ عاشورا)، یدالله ایزدی و علی مژدهی راویان مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه نجف و قدس [سند شماره ١٥٨٧/د مرکز مطالعات و تحیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف در عملیات بیتالمقدس٢ (یدالله ایزدی)، ٣٠/١٠/١٣٦٦ تا ٤/١١/١٣٦٦، ص٦]
    • نیروهای اطلاعات لشکر٣١ در مأموریت شناسایی شب گذشته خود قصد داشتند از زیر جادهای که بهعنوان شاخص آنان بود در عمق منطقه دشمن نفوذ کنند و از مسیر شیارهای مناسبی که به پایگاههای دشمن ختم میشد، اهداف خود را شناسایی نمایند، ولی مسیر شناسایی را اشتباهی میروند و در روی جاده، دشمن متوجه میشود و به سوی آنها تیراندازی میکند که این نیروها بهناچار بدون دستیابی به نتیجهای برمیگردند. [سند شماره ١٥٨٧/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف در عملیات بیتالمقدس٢ (یدالله ایزدی)، ٣٠/١٠/١٣٦٦ تا ٤/١١/١٣٦٦، ص٦]
      • نظر قالیباف قائممقام قرارگاه نجف [سند شماره ٦٧٣/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش راوی قرارگاه خاتم در عملیات بیتالمقدس٢ (حسین اردستانی)، ص٧٣]
        • روز قبل نیز با مساعد شدن شرایط جوی هوانیروز در این زمینه فعال شده بود.
          • طبق شناساییهای لشکر٣١ که از طریق دیدگاه قمیش انجام شده بود از ابتدای الاغلو تا قله اصلی در روی خطالرأس یال اصلی مجموعاً ٥ پایگاه اصلی دشمن شناسایی شده بود که دو پایگاه اول و دوم به گردان اول (صاحبالزمان) و تصرف سه پایگاه بعدی نیز به گردان دوم (علیاکبر) واگذار شد که طبق طرح مانور این دو گردان میبایست پس از عبور از لشکر٥ نصر که مسئولیت شکستن خط در ابتدای الاغلو را بر عهده داشت از مسیر جاده زیر یال اصلی در سمت تنگه الاغلو عبور کرده و از طریق شیارهایی که به پایگاههای دشمن ختم میشد به سمت اهداف خود رفته و آنها را تصرف نمایند.
            • خرابی زمین و نبود جاده برای تدارک تیپ امام حسن درصورتی که پایگاه بالای ارتفاع گوجار را تصاحب کند دلیل این پیشبینی محسن رضایی بود. [سند شماره ٦٧٣/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش راوی قرارگاه خاتم در عملیات بیتالمقدس٢ (حسین اردستانی)، ص٨٥]
              • با توجه به فرا رسیدن زمان مقرر عملیات طراحی شده در منطقه فاو، هاشمی رفسنجانی برای نظارت بر اجرای عملیات در جنوب حضور یافت اما پس از چند روز با به تعویق افتادن اجرای آن، از اهواز به بانه آمد. [سند شماره ٦٧٣/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش راوی قرارگاه خاتم در عملیات بیتالمقدس٢ (حسین اردستانی)، ص٧٣] البته آغاز موفقیتآمیز عملیات بیتالمقدس٢ در شمالغرب و پیشروی سریع یگانها در دو روز اول باعث شد عملیات در فاو که در ذهن محسن رضایی جدی نبود، از نظر وی منتفی شود، لذا وی در تماس با شمخانی خواهان انتقال لشکرهای ٣٣ المهدی، ٤١ ثارالله و ٢٥ کربلا به شمالغرب شد تا درصورت عبور از دو ارتفاع دولبشک و الاغلو، این یگانها را به کار بگیرد. تا جایی که ظهور این تصمیم (جدی نبودن فاو) در اظهارات فرمانده کل سپاه باعث مسئلهدار شدن تنی چند از فرماندهان سپاه شد اما در همین اثنا هاشمی به جنوب آمد و وضعیت موجود با وی در میان گذاشته شد و ایشان با تعدیل مسائل، انجام عملیات در فاو را به قوت خود باقی دانست. بدین ترتیب هاشمی نسبت به انجام عملیات در جنوب مصمم بود [سند شماره ٦٧٣/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش راوی قرارگاه خاتم در عملیات بیتالمقدس٢ (حسین اردستانی)، صص ٧٣ و ٧٦]
              • آقای هاشمی رفسنجانی که روز گذشته با خودرو از جنوب عازم جبهههای شمالغرب شده و دیشب در محل قرارگاه رمضان در باختران [کرمانشاه] مستقر شده بود دربارة کارهای امروز خود مینویسد: بعد از نماز[صبح]، اخبار رادیوهای امریکا و انگلیس را گرفتم؛ خیلی از جنگ و عملیات بیتالمقدس میگویند. ... ساعت ٩ بهسوی منطقه عملیات بیتالمقدس حرکت کردیم. جادهها خوب بود، ولی برف همه زمینهای اطراف را پوشانده بود. از کامیاران، سنندج، دیواندره، سقز و بانه گذشتیم. ... نزدیک غروب به قرارگاه شهید بروجردی که در ده کیلومتری مرز عراق واقع است رسیدیم. آقای صیاد شیرازی هم آنجا آمده بود. تلفنی با آقای محسن رضایی که به قرارگاه جلوتر رفته بود، مذاکره کردیم. معلوم شد امشب مرحله دوم عملیات بیتالمقدس٢ را دارند و قرار شد پیش ما بیاید. بعداز نماز مغرب، اطلاعات لازم را از فرماندهان سپاه گرفتیم. آقای رضایی نزدیک ساعت ده شب آمد و برنامه عملیات را توضیح داد و خیلی امیدوار است و برای کنترل و اداره عملیات زود برگشت. عملیات نیمه شب شروع شد.
              • افراد دیگری که در جلسه حاضر بودند عبارتاند از: حسن روحانی، علی صیاد شیرازی، مرتضی قربانی، قاسم سلیمانی، محمد باقری، حیاتمقدم، اکبر غمخوار، نصرتالله کاشانی، جانمحمد، نجات و حسین اردستانی راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی عملیات.
              • دشمن توان قابل توجهی از جنوب نیاورده است. در این میان تنها آمدن دو تیپ مزبور (٦٦ و ٦٨) برجستگی دارد.
              • قبل از سوارشدن داخل ماشین و حرکت از قرارگاه شهید بروجردی به سوی قرارگاه شهید داوودآبادی، حسین اردستانی راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه خاتمالانبیا به فرمانده لشکر٤١ ثارالله میگوید: «امسال جنوب یدک است آقا قاسم، کار اصلی اینجا است.» اما قاسم سلیمانی پاسخ میدهد: «کار اصلی جنوب است اینجا فرعی است.»
              • منظور آمادگی کلی برای شروع عملیات است نه شروع کار از ابتدا.

ابوغزاله وزیر دفاع مصر

منابع و مآخذ روزشمار 1366/10/30