1365.02.15

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۲۶ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۷ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1365 |نام = 1365.02.15 |نام دیگر= پانزده اردیبهشت |روز=15 اردیبهشت 1365 |تاریخ شمسی=1365.02.15 |تاریخ میلادی=5 مه 1986 |تاریخ قمری=25 شعبان 1406 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.02.15</div> <div class="bootstrap...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1365
1365.02.15
نام‌های دیگر پانزده اردیبهشت
تاریخ شمسی 1365.02.15
تاریخ میلادی 5 مه 1986
تاریخ قمری 25 شعبان 1406


گزارش - 1

1. نيروهاي گشتي رزمي ناوتيپ كوثر سپاه پاسداران هنگام عزيمت به خور عبدالله براي انهدام يك يدك‌كش عراقي با نيروهاي عراقي درگير شدند. ساعت 19:45 امروز، بخشي از نيروهاي گردان ابوالفضل(ع) از ناوتيپ كوثر به‌وسيله 7 فروند قايق، با هدف انهدام يك يدك‌كش عراقي كه دو هفته قبل در خور عبدالله بين ام‌القصر و جزيره بوبيان مورد اصابت موشك‌هاي رزمندگان قرار گرفته بود، عازم خور عبدالله شدند. 2 فروند از قايق‌هاي گردان ابوالفضل(ع) پس از نزديك‌شدن به يدك‌كش، به آن حمله كردند كه با واكنش نيروهاي عراقي مستقر در آن مواجه شدند. به گزارش فرمانده قرارگاه نوح در حين اين درگيري، يك ناوچه‌ عراقي از بويه 21 به‌سمت نيروهاي خودي به حركت درآمد و از فاصله‌ 3 مايلي با توپ‌هاي مستقر در ناوچه، رزمندگان را هدف قرار داد. دقايقي بعد ناوچه‌ ديگري به پشتيباني از ناوچه‌ اول وارد عمل شد. در اين وضعيت نيروهاي خودي به‌دليل نابرابري قوا پيش از اينكه صدمه‌اي ببينند به پايگاه خود بازگشتند. [۱]

گزارش - 2

2. افزايش تحركات نظامي ارتش عراق در مناطقي مانند حاج‌عمران،‌ مهران، جزيره‌ مجنون و فاو احتمال حمله به مواضع نيروهاي خودي در بعضي از اين مناطق را قوت بخشيده است. سپاه پاسداران نقده باتوجه‌به نقل‌وانتقالات نيروهاي عراقي در منطقه حاج‌عمران هشدار داد كه اكثر جاش‌ها به منطقه‌ حاج‌عمران اعزام شده‌اند و به‌احتمال زياد دشمن قصد حمله به آنجا را دارد.[۲] دفتر فرماندهي سپاه شمال نيز به نقل از قرارگاه نجف‌2 اعلام كرده است: «امروز، در محور مهران از ساعت 7 تا 8، [تردد] 51 دستگاه تانك ازطرف بدره به‌طرف مندلي مشاهده گرديده است.»[۳] همچنين امروز، 10 نفر از گشتي‌هاي دشمن در منطقه‌ مهران ديده شدند و يك هواپيماي عراقي به حريم هوايي منطقه‌ مهران تجاوز كرد.[۴] درپي تحركات ارتش عراق، ركن2 ژاندارمري جمهوري اسلامي هم، در دو گزارش جداگانه از تقويت توپخانه‌ سنگين دشمن در منطقه‌ قوره‌تو و نيز استقرار 400 نفر نيرو در پايگاهي در منطقه‌ شرق قلعه‌ديزه خبر داد.[۵] واحد اطلاعاتي قرارگاه نصرت مستقر در منطقه‌ هور نيز در يك جمع‌بندي به قرارگاه كربلا هشدار داده است كه باتوجه‌به افزايش فعاليت نيروهاي پياده، استمرار فعاليت مهندسي و تداوم اجراي آتش توپخانه نيروهاي عراقي، احتمال تك دشمن در جزيره‌ جنوبي مجنون و غرب پاسگاه طلائيه‌ قديم وجود دارد.[۶] همچنين در گزارش واحد اطلاعات قرارگاه نوح به قرارگاه خاتم آمده است: فعاليت خودروهاي دشمن در اين دوره، به‌خصوص روي جاده‌ ام‌القصر چشمگير بوده است.[۷]

گزارش - 3

3. عراق براي مقابله با فعاليت‌هاي مهندسي نيروهاي ايران در منطقه‌ فاو و همچنين آمادگي براي اجراي عمليات عليه ايران، همه‌ امكانات سازماني ارتش، وزارتخانه‌ها و بخش خصوصي را به كار گرفته است. به گزارش واحد اطلاعات نيروي زميني سپاه پاسداران، ارتش عراق در منطقه‌ والفجر8 (فاو) با همه‌ امكانات خود در تلاش براي انهدام ادوات مهندسي و خنثي‌كردن اقدامات مهندسي يگان‌هاي رزمي سپاه پاسداران است. باتوجه‌به اينكه دشمن بعثي براي بازسازي واحدهاي آسيب‌ديده‌ خود و كسب آمادگي براي اجراي عمليات وسيع، نياز به زمان دارد، فرصت مناسبي فراهم شده تا يگان‌هاي خودي به ايجاد استحكاماتي نظير پل، اسكله‌، كانال‌، سيل‌بند، جاده‌ و خاكريزهاي خطوط مقدم و ايجاد موانع سيم‌خاردار و ميادين مين بپردازند، بااين‌حال، ارتش متجاوز عراق با طراحي و اجراي آتش‌هاي گوناگون براي جلوگيري از فعاليت‌هاي مهندسي رزمندگان، همه‌ توان خود را بسيج كرده است. همچنين باوجود تلفات و خسارات سنگيني كه نيروي هوايي ارتش عراق در عمليات والفجر8 متحمل شده، هواپيماهاي جنگنده عراقي به‌محض مساعدشدن اوضاع جوي، بر فراز منطقه ظاهر شده و درصورت مشاهده هر پل يا اسكله‌ جديد فوري آن را بمباران و منهدم مي‌كنند.* در اين گزارش افزوده شده است كه عراق به احداث كانال‌هاي جديد در منطقه كه امكان آب‌انداختن در جلوی مواضعش را فراهم مي‌كند واكنش بسياري نشان داده و به همين دليل محل استقرار دستگاه‌هاي پمپاژ آب يا دستگاه‌هاي مهندسي را به‌طور دائم هدف قرار مي‌دهد. ارتش عراق همچنين با استقرار 100 دستگاه تانك، 76 آتشبار توپ و ادوات، آتش سنگين مستقيم و منحني را روي خطوط اول نيروهاي ايراني اجرا مي‌كند، طوري‌كه پس از گذشت چند روز، خاكريزها صاف مي‌شوند و اگر دائم ترميم نشوند به‌طوركامل از بين مي‌روند. واحد اطلاعات نيروي زميني سپاه پاسداران در ادامه اين گزارش افزوده است: هم‌زمان با اين سلسله اقدامات تاكتيكي، ارتش و رژيم متجاوز عراق از مدت‌ها قبل براي افزايش توان مهندسي خود در جنگ، همه‌ نيرو و امكانات اين كشور را در خدمت جنگ گرفته‌اند. به همين منظور، تقريباً همه‌ امكانات وزارت راه و شركت‌هاي راه‌سازي، دارندگان كمپرسي‌ها و وسايل مهندسي شخصي، شركت‌هاي خارجي و امكانات ارتش براي مهندسي جنگ بسيج شده‌اند و اكنون همه اين‌ امكانات مهندسي در منطقه‌ فاو به ‌كار گرفته شده و باوجود آتش توپخانه يگان‌هاي نيروي زميني سپاه مستقر در منطقه، عراق همچنان مشغول احداث جاده‌ها، سيل‌بندها، كانال‌ها و پل‌هاي بسياري است. برخي از اقدامات مهندسي عراق چنين است: 1. احداث جاده‌اي با عرض 8 تا 10 متر، ارتفاع 1 تا 2 متر و طول 150 كيلومتر كه 50 كيلومتر آن آسفالت مي‌باشد كه حدود 3,000,000 متر مكعب خاك‌ريزي داشته است. 2. احداث سيل‌بند و خاكريزي به‌طول 50 كيلومتر، كه حدود 5/0 تا 1 ميليون متر مكعب خاك‌ريزي داشته است. 3. احداث كانال با عرض و عمق مناسب به‌طول 30 كيلومتر. 4. احداث مواضع براي استقرار 40 گردان توپ و چندين عقبه و بنه‌ مهمات قرارگاه و ... كه حداقل 1 ميليون متر مكعب خاك‌ريزي داشته است. 5. احداث يك پل در منطقه‌ ام‌القصر به‌طول 200 متر و يك پل در محور جزيره‌ حجام به‌طول 300 متر. عراق با احداث سه جاده در حدفاصل دو جاده‌ استراتژيك فاو - بصره و فاو - ام‌القصر محدوديت‌هاي خود را ازنظر نقل‌وانتقالات و خطرهاي احتمالي كاناليزه‌شدن در منطقه از بين برده است و با احداث مواضع توپ‌ها و بنه‌هاي مهمات به خارج از بُرد آتش خودي، از آسيب‌پذيري‌هاي خود كاسته است. واحد اطلاعات نيروي زميني سپاه پاسداران سپس با اشاره به ادامه فعاليت شبانه‌روزي ارتش بعثي براي تكميل پروژه‌هاي مهندسي خود، هشدار داده است: «اطلاعات مخفي و آشكار موجود نشان مي‌دهد كه دشمن بعثي براي اجراي يك عمليات وسيع در منطقه‌ فاو، تمامي فعاليت‌هاي جمع‌آوري نيرو، آموزش، تجهيزات و پاي‌كارآوردن امكانات و اقدامات مهندسي را پابه‌پاي هم و با زمان‌بندي مشخص به پيش مي‌برد و انتظار مي‌رود كه با گرم‌شدن هوا، خشك‌شدن زمين و تكميل برخي اقدامات آموزشي و مهندسي به يك حمله‌ وسيع در خردادماه اقدام كند.» در پايان گزارش تأكيد شده است: «بايد با استفاده از فرصت موجود و با بهره‌گيري از حداكثر امكانات موجود در جمهوري اسلامي، به ايجاد استحكامات، خاكريزها، كانال‌ها و احداث پل‌ها و عقبه‌ها اقدام كرد و خود را آماده‌ مقابله با فشارهاي آينده دشمن بعثي نماييم. به‌اين‌منظور، تشديد اقدامات مهندسي و آماده‌سازي همه‌جانبه‌ رزمندگان براي پاسخ‌گويي به حملات دشمن بعثي متذكر مي‌گردد.»[۸] گزارش فرماندهي اطلاعات ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي نيز حاكي است كه عراق برج ديد‌باني قشله را كه در عمليات والفجر8 با آتش دوربرد رزمندگان منهدم شده بود، امروز پس از بازسازي، راه‌اندازي كرد. با شروع فعاليت اين برج، تماس راديويي فرماندهان دشمن در منطقه پايگاه هوايي شعيبه برقرار شده است.[۹]

گزارش - 4

4. علي شمخاني و سرهنگ جمالي فرماندهان قرارگاه مشترك خاتم1 و خاتم2، به قرارگاه عملياتي مشترك سپاه و ارتش ابلاغ كردند كه به‌منظور مقابله با تهاجمات ارتش عراق به خطوط پدافندي نيروهاي خودي، براي مناطق تحت‌مسئوليت خود طرح‌هاي پدافندي تهيه كنند و همه‌ اقدامات لازم را به‌طور مشترك انجام دهند. اين ابلاغيه در 9 بند بدين‌شرح تنظيم شده است: 1. طرح پدافندي مناطق تحت‌مسئوليت هر قرارگاه باتوجه‌به نيروي موجود و به‌صورت مشترك تهيه و نيازهاي پدافند ازنظر يگان‌هاي مانوري و پشتيباني رزمي به‌طور جداگانه گزارش شود. 2. استقرار عناصر كمين و ايجاد موانع در جلوي خطوط پدافندي و طرح سد موانع گزارش شود. 3. در احداث قرارگاه‌هاي مشترك، به هم‌جواربودن يا نزديك هم بودن توجه شود، در غيراين ‌صورت فرماندهان قرارگاه‌هاي مشترك درطول هفته حداقل دو جلسه‌ براي مبادله‌ اطلاعات، تهيه‌ طرح‌هاي مشترك و بررسي و رفع نارسايي‌هاي منطقه‌ مربوط تشكيل دهند. 4. گشتي‌هاي شناسايي و رزمي به‌طور مشترك و به‌منظور كسب اطلاعات و فرسوده‌كردن دشمن و بالاخره تقويت روحيه‌ آفندي نيروهاي خودي به‌صورت مداوم اعزام شوند و نتيجه‌ فعاليت گشتي‌ها ضمن درج در گزارش‌هاي نوبه‌ا‌ي در جلسات مشترك ارائه شود. 5. تيم‌هاي عملياتي مشترك در هريك از قرارگاه‌ها تشكيل و ضمن گزارش صورت اسامي آنان، به‌طور مرتب براي بازديد از خطوط پدافندي و بررسي نارسايي‌ها اعزام شوند. 6. به‌منظور ايجاد اعتماد در زيردستان، لازم است فرماندهان رده‌هاي مختلف از خطوط پدافندي مربوط بازديد به‌ عمل آورده و با پرسنل جمعي خود در خطوط مقدم ملاقات كنند. 7. از جهادهاي منطقه به‌صورت مشترك استفاده شود و كارهاي واگذاري به جهادها حتماً پس از تصويب فرماندهان مشترك به اجرا گذاشته شود. 8. طرح‌هاي آفندي محدود و نيمه‌گسترده در مناطق محول‌شده به‌صورت مشترك تهيه و ضمن گزارش نيازمندي‌هاي مربوط شناسايي تا پايين‌ترين رده توسعه داده شود. 9. دادگاه نيروهاي نظامي و انتظامي كل كشور درجهت تقويت فرماندهان و براي رسيدگي به جرائم پرسنل خاطي در باختران مستقر شده است، همكاري‌هاي لازم در كليه‌ رده‌هاي فرماندهي با مسئولان دادگاه به ‌عمل آيد. گفتني است كه اين دستورالعمل به امضاي علي شمخاني و سرهنگ جمالي رسيده است و براي قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، ستاد مشترك ارتش، نيروي زميني سپاه و ارتش، قرارگاه‌هاي مشترك نجف2، نجف3 و نجف4 و نيز قرارگاه نجف سپاه پاسداران ارسال شده است. [۱۰]

گزارش - 5

5. فرماندهي نيروي زميني سپاه پاسداران، دستورالعمل تشكيل گردان‌هاي پدافند مرزي قائم را به فرماندهي سپاه كشوري ابلاغ كرد. طبق اين دستورالعمل يگان‌هاي رزمي نيروي زميني سپاه پاسداران مأموريت دارند تا در مناطق واگذارشده به آنها در خطوط سرتاسري غرب تا جنوب، خط پدافندي را تحويل گرفته و آمادگي مقابله با هر حركت ايذايي دشمن را داشته باشند. بدين منظور يگان‌هاي رزمي با پشتيباني ناحيه‌ مربوط، بايد اقدام به تشكيل محورهاي پدافندي تحت‌عنوان گردان‌هاي مرزي قائم كنند. در اين دستورالعمل وظايفي براي گردان‌هاي پدافند مرزي قائم در نظر گرفته شده كه مهم‌ترين آنها عبارت‌اند از: 1. شناسايي محدوده‌ خط پدافندي تا عمق خط اول دشمن. 2. ثبت تير روي مواضع حساس و گره‌هاي مواصلاتي دشمن. 3. مقابله با تك‌هاي محلي و حركت‌هاي ايذايي دشمن. 4. استحكام خط پدافندي (اقدامات سنگرسازي و ايجاد موانع). 5. گزارش حركات و جابه‌جايي‌هاي دشمن در جلوي منطقه‌ مسئوليت هر گردان به قرارگاه مربوط. 6. اعزام گروه‌هاي گشتي رزمي به جلوي منطقه‌ مسئوليت. 7. اعزام كمين به جلوي خط پدافندي. 8. بررسي منطقه به‌منظور اجراي اقدامات مهندسي و آماده‌سازي براي عمليات. 9. آمادگي براي اجراي عمليات‌هاي محدود تا استعداد 2 گروهان. 10. تربيت كادر و آموزش نيروهاي گردان. 11. آماده‌كردن مواضع ادوات در منطقه‌ مسئوليت. در اين دستورالعمل درمورد سازماندهي گردان‌هاي پدافندي مرزي مقرر شده است: 1. گردان‌هاي پدافند مرزي هر ناحيه جزء سازمان يگان رزمي همان ناحيه است. 2. مسئوليت تأمين نيروي گردان‌هاي پدافندي به‌عهده نواحي كشوري است و سازماندهي گردان‌هاي پدافندي تحت‌نظارت يگان‌هاي رزمي مربوط انجام مي‌شود. 3. در برآورد نيروهاي گردان به‌جاي به‌كارگيري پاسدار رسمي، درصورت كمبود نيرو مي‌توان پاسدار افتخاري و به‌جاي پاسدار افتخاري از مشمول پيماني با تعهد 5 ساله و به‌جاي پاسدار وظيفه از بسيجي‌هاي با تعهد 6 ماهه استفاده كرد. همچنين در اين دستورالعمل به‌طور كامل سازمان، تشكيلات و تعداد نيروي هر گردان؛ سلاح‌هاي لازم؛ مهمات و نيز جزئيات امكانات موردنياز هر گردان مشخص شده، ازجمله اينكه هر گردان قائم داراي 4 گروهان رزمي است كه هريك از اين گروهان‌ها داراي 7 پاسدار رسمي، 18 پاسدار افتخاري، 8 نيروي وظيفه و 65 رزمنده‌ بسيجي است.[۱۱]

گزارش - 6

6. فرمانده نيروي زميني سپاه پاسداران خواستار تهيه‌ بالگرد 206 و نصب موشك تاو روي آن شد. علي شمخاني در نامه‌اي به فرماندهي قرارگاه مركزي خاتم‌الانبيا(ص) نوشته است: «نظر به اينكه هليكوپترهاي 206 در هوانيروز ژاندارمري به تعداد زياد موجود است و به‌عنوان هليكوپتر غيرنظامي، تهيه‌ آن به‌راحتي امكان‌پذير است، خواهشمند است نسبت به اجراي طرح مسلح‌نمودن اين هليكوپتر به موشك ضدتانك تاو دستورات لازم را صادر فرماييد.»[۱۲]

گزارش - 7

7. مسئولان قرارگاه نيروي زميني سپاه پاسداران در جلسه‌ای با اعضای كميته‌ بررسي مشكلات جنگ مجلس شوراي اسلامي کلیات حوادث و اوضاع كنوني جبهه‌ها را تشريح كردند.** در اين جلسه كه ساعت 21:10، شروع شد علي عبداللهي عمليات اخير رزمندگان در منطقه‌ فاو (8/2/1365) و حمله‌ دشمن به فكه (10/2/1365) را به‌طور كامل تشريح كرد. وي در بخشي از گزارش خود مقاومت‌نکردن نیروهای خودی را ازجمله دلایل شکست عنوان کرد و گفت پس از حمله عراق وقتي وارد منطقه شديم اصلاً خطي از نیروهای خودی وجود نداشت. خط، پيوستگي خود را از دست داده بود و اگر دشمن ادامه مي‌داد كسي نبود جلوي آن را بگيرد. عراقي‌ها 9 كيلومتر پيشروي كردند. يك خاكريز تعجيلي هم زدند. باتوجه‌به اینکه ارتش عراق هنوز مواضع خود را به‌خوبي درست نكرده بود، امکان عقب راندن نیروهای عراق وجود داشت، اما برخی ناهماهنگی‌ها مانع از اقدام جدی علیه دشمن شد. درحالي‌كه اگر دشمن كمي ديگر پيشروي مي‌كرد ما ناچار بوديم تا منطقه برغازه عقب برويم. همان روز تعدادي از بچه‌هاي تيپ10 سيدالشهدا(ع) سپاه پاسداران ‌رفتند و امكاناتي که نیروهای خودی در منطقه جا گذاشتند، به عقب ‌آوردند. عبداللهي در ادامه افزود: «منطقه‌ فكه در بين ساير مناطق در اولويت درجه 2 قرار دارد. به‌خاطر اينكه فاصله دشمن با ما خيلي زياد بوده، ولي اين‌طور هم نبوده كه كسي به يگان‌هايي كه به آن منطقه براي پدافند يا كاركردن رفته‌اند نگفته باشد كه اين منطقه حساس است و تأكيد شد كه احتمال تك در آنجا هميشه است. ... ما در اينجا [فكه] خط محكمي داشتيم، ولي به‌نظرم مقاومتي صورت نگرفت. اگر ما در اينجا كوچك‌ترين مقاومتي مي‌كرديم، دشمن قادر نبود خط ما را بشكند. ... [درحالي‌كه] ما در جزيره مجنون با دشمن 50 متر فاصله داريم در عرض دو دقيقه مي‌توانيم به هم برسيم. باتوجه‌به حساسيت جزيره، چندبار تك شده، ولي با هوشياري نيروهاي سپاه و مقاومت آنها، دشمن قادر به پيشروي نشد. زيرا نيروها مقاومت مي‌كنند، تلفات هم مي‌دهند، اما اين‌طور نيست كه تا دوتا شهيد دادند، كل نيروها خط را تخليه كنند. ما با تجربه مي‌گوييم كه دشمن روحيه ندارد. ما به‌عين ديديم كه هرجا دربرابر دشمن مقاومت كني، دشمن قادر نبوده خط ما را بشكافد.»[۱۳] علي عبداللهي در پاسخ به گفته يكي از اعضاي كميته مجلس درمورد اينكه برخی فرماندهان گفتند ما احساس كرديم دشمن اينجا قصد فريب داشته است، توضيح داد: «البته اينها سازمانشان كامل نبود، ولي 15 دستگاه تانك و 30 دستگاه نفربر از دست‌ داده‌اند. پس معلوم است بيش از اين امكانات داشته‌اند. ادواتشان كم بوده است، ولي يك گردان توپ داشته‌اند. نيرويي كه از دشمن به خط آنها زد 3 تيپ بود، ولي به‌هرحال امكان مقاومت وجود داشت.»[۱۴]

گزارش - 8

8. بنا به پيشنهاد فرمانده سپاه سوم ارتش عراق به‌منظور بررسي و ارزيابي پيشرفت كار گشتي‌هاي شناسايي و ايجاد تحرك در آنها، يك گردهمايي با شركت افسران اطلاعات لشكر ساعت 11 روز 15 ارديبهشت 1365، در محل قرارگاه فرماندهي سپاه سوم تشكيل گرديد. يكي از اسناد به‌دست‌آمده از ارتش عراق نامه‌اي است كه فرمانده لشكر30 پياده ارتش عراق براي فرمانده تيپ23 درباره‌ نتايج اين بررسي ارسال كرده است. در اين نامه درباره‌ ضعف‌هاي فعاليت‌هاي جاري نيروهاي گشتي‌ شناسايي ارتش عراق چنين آمده است: «باتوجه‌به مواضع از قبل آماده‌شده در جلو و مناطق واحدها، گشتي‌ها براي اجراي مأموريت‌هاي معمولي به آنجا رفته و روز دوم برمي‌گردند كه فعاليت و كار آنها محدود، يكنواخت و بي‌تحرك بوده و در سطح مطلوب نمي‌باشد. در اين مدت هيچ‌گونه پيشرفتي كه حاكي‌از ابتكار و فعاليت افسران اطلاعات يا تيپ‌ها و گردان‌ها باشد، مشاهده نشده بلكه فعاليت‌ها منحصر به اجراي برنامه‌ ماهانه بوده است. اطلاعاتي كه گشتي‌ها جمع‌آوري مي‌كنند، اطلاعاتي سطحي و عادي مي‌باشد كه به‌هيچ‌وجه متناسب با امكانات و تلاش‌هايي كه در اين راه صرف مي‌شود، نمي‌باشد.» در اين نامه هدف‌هاي اعزام نيروهاي گشتي شناسايي چنين اعلام شده است: «1. بررسي نيروي دشمن از جنبه‌هاي سازماندهي، تجهيزات، مناطق گسترش نيروها و محل و چگونگي تجمع نيروهاي احتياط. 2. گرفتن اسير. 3. دستيابي به اسناد و نمونه‌هايي از تسليحات و تجهيزات دشمن. 4. كنترل زمين ممنوعه و جلوگيري از كسب اطلاعات مربوط به يگان‌ها و مقاصد خودي توسط گشتي‌هاي دشمن و تأثيرگذاشتن بر روحيه‌ نيروهاي دشمن.» در اين نامه همچنين آمده است: «ازجمله تجربياتي كه در طول جنگ به ‌دست آمده اين نكته است كه هريك ازطرفين جنگ كه به زمين ممنوعه كنترل داشته و مانع رسيدن گشتي‌هاي طرف مقابل به موضع خودي و كسب اطلاعات دقيق و شناخت منطقه بشود، برنده‌ عمليات خواهد بود. دشمن دراين‌زمينه از ما پيشي گرفته و با اعزام گشتي‌هايش، اطلاعات لازم به‌ويژه اطلاعات مربوط به آرايش يگان‌هاي خودي، محورها و راه‌هاي ارتباطي واقع در شبكه‌ موانع زميني ما و آنها را تأمين مي‌كند.»[۱۵]

گزارش - 9

9. جنگنده‌هاي‌ عراقي به حريم هوایی چند شهر غربي ايران تجاوز كردند، اما تلاش آنها براي بمباران تأسيسات نفتي جزيره خارك ناكام ماند. همچنين منابع بي‌طرف ادعاي عراق را درباره‌ بمباران اهداف بزرگ دريايي تأييد نكردند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، هواپيماهاي جنگنده عراقي از ساعت 9:20 تا 9:30 صبح امروز، به حريم هوایی شهرهاي ايلام، دره‌شهر، صالح‌آباد (از توابع ايلام)، سنندج و باختران تجاوز كردند كه با واكنش مؤثر پدافند هوايي، امكان اجراي آتش و بمباران شهرها از آنها سلب شد و فقط توانستند اقدام به شكستن ديوارهاي صوتي كنند.[۱۶] قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) از بمباران شهر سقز به‌وسيله هواپيماهاي عراقي[۱۷] و فرماندار شهرستان بانه از تجاوز هواپيماهاي دشمن به حريم هوايي شهر بانه خبر دادند.[۱۸] همچنين به گزارش دفتر فرماندهي نيروي دريايي سپاه پاسداران، ساعت 16:21 جنگنده‌هاي‌ عراقي جنوب‌شرقي جزيره‌ خارك در خليج‌فارس را بمباران كردند. در اين حمله هوايي 4 بمب با فاصله‌ تقريبي 200 متر از پاسگاه شماره 5 به داخل آب اصابت كرد كه خسارتي درپي نداشت.[۱۹] بااين‌حال، فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق امروز، در اطلاعيه‌ نظامي شماره‌ 2214 با اشاره به حمله‌ هوايي به جزيره‌ خارك مدعي شد جنگنده‌هاي عراقي هدف‌هاي موردنظر را بمباران كرده و به آتش كشيده‌اند. درضمن چند هواپيماي عراقي نيز در ساعت 9 صبح، يك هدف بزرگ دريايي را در نزديكي سواحل ايران به‌طور دقيق و مؤثر هدف قرار داده‌اند.[۲۰] درباره‌ اين ادعاي عراق، راديو امريكا گفت: «چنين ادعاهايي درصورت صحت، معمولاً موردتأييد شركت‌هاي كشتيراني خليج‌فارس قرار مي‌گيرد، ولي [اين شركت‌ها] هيچ گزارشي درباره‌ اختلالاتي در منطقه دريافت نكرده‌اند.» اين راديو افزود: «ادعاي روز پنجشنبه‌ [11/2/1365] عراق كه گفته بود كشتي‌هاي جنگي‌اش دو نفتكش را در منطقه‌ ساحلي ايران مورد حمله قرار داده‌اند، هنوز موردتأييد قرار نگرفته است.»[۲۱]

گزارش - 10

10. در درگيري‌هاي امروز نيروهاي خودي با عناصر حزب دمكرات و كومه‌له در مناطقي از استان‌هاي كردستان و آذربايجان‌غربي تعدادي از رزمندگان شهيد، مجروح يا اسير شدند و افراد ضدانقلاب نيز متحمل تلفاتي شدند. علاوه‌براين گزارش‌هايي از همكاري گروه‌هاي ضدانقلاب با رژيم عراق به‌منظور جاسوسي و خرابكاري در ايران و همچنين تجمع اين گروه‌ها در مناطقي از شمال‌غرب ارسال شده است. به گزارش سپاه پاسداران سردشت، گروه ضربت اين سپاه با آگاهي از حضور افراد حزب دمكرات به استعداد دو لك (گروهان) در حوالي ارتفاعات محمد، كوه كوچ، بالاسر و روستاي پالان، عازم منطقه شدند و پس از گذاشتن تعدادي نيروي تأمين، در ساعت 11:30، وارد روستا شده و با عناصر ضدانقلاب درگير شدند. در همان آغاز درگيري به‌علت مجروح‌شدن مسئول پاسگاه و مسئول گروه ضربت، انسجام نيروها و امكان هدايت آنها از بين رفت و گروه ضربت متحمل 12 شهيد و 5 زخمي شد. اين درگيري تا غروب و رسيدن نيروهاي كمكي گردان نبي‌اكرم(ص) و گروهان ويژه ادامه يافت. در ادامه، افراد ضدانقلاب با استفاده از تاريكي شب، ارتفاعات را تخليه و به‌طرف كوه‌هاي منطقه ادعان و سرشاخان گريختند. گفتني است كه تا رسيدن نيروهاي كمكي 8 تن از گروه ضربت اسير شدند و از دمكرات‌ها يك نفر كشته ‌شد.[۲۲] برپايه اعلام شهرباني استان كردستان، «در حوالي روستاي ماسيدر از توابع شهرستان مريوان، بين نيروهاي خودي و گروهك كومه‌له درگيري رخ داد كه درنتيجه تعدادي از نيروهاي خودي شهيد و 2 نفر از گروهك مذكور كشته شدند.»[۲۳] همچنين امروز، در روستاي درگه‌سنگ (از توابع نقده)، از يك عضو گروهك "نهضت نجات آذربايجان" - كه به‌تازگي اعلام موجوديت كرده است - 6 اسلحه كلاشينكف، يك قبضه آر.پي.جي7 و مهمات آن، مقداري تي.ان.تي، مقداري مهمات و چاشني و يك دستگاه آهن‌ياب براي يافتن و منفجرساختن لوله‌هاي نفت كشف شد.[۲۴] واحد اطلاعات قرارگاه نجف2 سپاه پاسداران گزارش داد كه به‌تازگي دو گروه از ضدانقلابيون متواري به سركردگي علي‌محمود مرادي، آمادگي خود را براي اجراي يك سلسله عمليات خرابكاري و بمب‌گذاري در ايران به دولت عراق اعلام كرده‌اند. اين افراد از مرز بمو وارد منطقه‌ قلقله و قلعه‌زنجير شده و مواد منفجره را دراختيار افراد ديگري قرار داده‌اند.*** به گزارش منبع مذكور، همچنين 40 نفر از عناصر ضدانقلاب متواري به سرپرستي منصور زارع ساكن دوشيمان از مرز عراق به ايران وارد و در منطقه‌ قصرشيرين مستقر شده‌اند. پيش‌بيني مي‌شود اين افراد قصد اجراي يك سلسله عمليات خرابكاري در شهر‌هاي اسلام‌آباد و كرند را داشته باشند.[۲۵] در شهر بيجار نيز امروز، براثر انفجار يك مين در مسجد روستاي جعفرآباد 3 پسربچه 14ساله مجروح‌شدند كه پاي يكي از آنها قطع شد.[۲۶] فرماندار مريوان نيز اعلام كرد: «عده‌ زيادي از عناصر ضدانقلاب كومه‌له از مرز بانه منطقه سيران وارد ايران شده‌اند و تعدادي ديگر براي ضربه‌زدن به نيروهاي خودي به روستاي شاه‌نشين از توابع مريوان رفته‌اند.»[۲۷] تعدادي از افراد گروه خبات هم كه مجهز به سلاح‌هاي سبك و آر.پي.جي بودند در حوالي روستاي زرواو عليا و سفلي از توابع شهرستان بانه مشاهده شده‌اند.[۲۸] دو تن از اهالي قصر شيرين وابسته به گروه رزگاري با سلاح و مهمات و يك تن ديگر وابسته به هيز كلاشين (سيمكو) بدون سلاح تسليم رزمندگان شدند.**** [۲۹]

گزارش - 11

11. درحالي‌كه حمله‌ نظاميان عراقي عليه مخالفان رژيم بعثي در كردستان عراق ادامه دارد، كردها و مجاهدين انقلابي عراق با تهاجم به مقر نيروهاي ارتش عراق در منطقه‌ كاني‌مرواريد، خان‌زور، طاووق و شيروان جمعي از آنها را كشته و تعدادي را اسير كردند. سپاه ناحيه1 نقده در گزارشي، از حمله‌ نظاميان ارتش بعث عراق به مقر نيروهاي سپاه پاسداران و كردهاي مبارز عراقي و همچنين تلفات واردشده به آنها خبر داد و اعلام كرد: دشمن بعد از اجرای آتش تهيه 17 ساعته توسط توپخانه، ارتفاعات مشرف به مقرهاي حيات***** و مقر حزب‌الله را به آتش كشيده و بعد از مدت كوتاهي منطقه را به‌طور كامل ترك كرد. در جريان اين عمليات برادر فارس بزو براثر اصابت تركش توپ شهيد و برادر مجيد لطافت مفقود گرديد.[۳۰] از سوي ديگر، قرارگاه رمضان گزارش داد كه پيشمرگان كرد شاخه‌ سليمانيه، امروز، با تهاجم گسترده به پايگاه‌هاي رژيم بعث در منطقه‌ كاني‌مرواريد موفق شدند يك پايگاه را تسخير و 24 نفر از نيروهاي نظامي عراق را اسير كنند.[۳۱] همچنين شهرباني استان كردستان اعلام كرد مجاهدين عراقي در شهر خان‌زور از توابع استان بعقوبه‌ عراق، 5 نفر از افسران بعثي را ربودند.[۳۲] روزنامه‌ اطلاعات به نقل از يك منبع آگاه دراين‌باره نوشته است كه در جريان عمليات كمين انقلابيون مسلمان كرد در محور طاووق عراق، 2 دستگاه كاميون حامل نظاميان عراق منهدم و 16 نفر از سرنشينان آن كشته يا مجروح ‌شدند.[۳۳] علاوه‌براين، نيروهاي پيشمرگ كرد، موسوم به نيروهاي قرآن****** در گزارشي اعلام كردند: با همت پيشمرگان حزب‌الله و نيروهاي مردمي، مواضعي كه دشمن در غرب شيروان به هوپه تصرف كرده بود، آزاد شد. در اين عمليات 6 نفر از جاش‌هاي عراقي كه تحت‌امر محمد طاهر بودند، كشته شدند و يك نفر نيز اسير شد. همچنين 4 قبضه مسلسل كلاشينكف و 3هزار مهمات آن، 4 رأس قاطر و تعدادي گلوله‌. آر.پي.‌جي و نارنجك دستي به غنيمت گرفته شد. از نيروهاي پيشمرگ نيز 2 تن مجروح‌شدند.[۳۴]

گزارش - 12

12. سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در تازه‌ترين اقدام جاسوسي به‌نفع ارتش عراق، ادعا كرده كه ايران براي حمله‌اي جديد در جبهه‌ شمال‌غرب، درحال احداث يك تونل است. اين سازمان همچنين مي‌كوشد تا اطلاعاتي از شيوه‌ بازرسي در جاده‌‌ها كسب كند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از لندن، نشريه‌ نظامي جينز ديفنس (چاپ لندن) در شماره اخير خود نوشته است كه براساس ادعاهاي اعضاي سازمان مجاهدين خلق در ارتش ايران، قرار است از يك تونل مخفي حفرشده در منطقه‌ مرزي، عليه عراق استفاده شود. به نوشته‌ جينز ديفنس، «اين تونل كه حفر آن سه ماه به طول انجاميده در نزديكي شهر كوچك مريوان، كه دژ شاهپور نيز ناميده مي‌شود، قرار دارد و پس از گذشتن از بلندي‌هاي مرزي به نزديكي شهرهاي عراقي خرمال و سيدصادق منتهي مي‌شود. ... عمليات حفاري اين تونل كه بسيار سري نگه داشته شده، توسط پاسداران آيت‌الله خميني انجام گرفته است. به گفته‌ منابع مجاهدين [منافقين]، چندين لشكر سپاه پاسداران و ارتش در هفته‌هاي اخير جهت آمادگي براي حمله به اين منطقه اعزام شده‌اند. ... ناظرين حدس مي‌زنند هدف از اين حمله كاهش فشار روي نيروهاي ايراني مستقر در شبه‌جزيره‌ فاو و دو جبهه ميان مريوان و بانه مي‌باشد.»[۳۵] همچنين بنا بر گزارشي از منابع نظامي، اعضاي سازمان مجاهدين خلق (منافقین) در شهرهايي نظير باختران در تماس با پايگاه‌هاي بسيج و نيز در همدان با تماس با پليس‌راه، اطلاعاتي را درباره چگونگي تورها، شيوه‌هاي بازرسي، مسيرها، محل‌هاي بازرسي داخل شهرها و بين راه‌ها كسب كردند.[۳۶] قرارگاه رمضان سپاه پاسداران نيز از همكاري سازمان مجاهدين خلق (منافقين) با رژيم عراق خبر داد. به گفته اين منبع، منافقين در روستاي سوله عراق يك پست شنود بي‌سيم و راديو كار گذاشته‌اند تا اخبار جمع‌آوري‌شده را به رژيم بعث عراق تحويل دهند.[۳۷]

گزارش - 13

13. نيروهاي داوطلب از شهرهاي سمنان، ميناب، بندرعباس، طبس، آشتيان و چندين شهر ديگر، همراه با كاروان‌هاي بزرگ تداركاتي امروز، عازم جبهه‌هاي نبرد شدند. در پاسخ به نداي رهبر انقلاب اسلامي مبني‌بر تقويت جبهه‌ها، صبح امروز، چهارمين كاروان راهيان كربلا بخش رودان از توابع شهرستان ميناب متشكل از نيروهاي رزمي و تخصصي؛ از سمنان نيروهاي رزمي بسيج و سپاه پاسداران درقالب گردان امام موسي‌بن‌جعفر(ع) همراه با نيروهاي تخصصي اين شهرستان؛ يك گروه از كاركنان رزمي تخصصي جهاد احداث راه‌آهن بندرعباس متشكل از نقشه‌بردار، رانندگان وسايل مهندسي و خودروهاي سبك و سنگين، مكانيك، تعميركار، آشپز و اپراتور؛ گروهي از نيروهاي تخصصي در حرفه‌هاي‌ قايقراني، نگهباني و بي‌سيمچي از ستاد پشتيباني جنگ جهاد سازندگي شهرستان دشتستان؛ گروهي از جهادگران جهاد سازندگي شهرستان طبس؛ گروهي از بسيجيان و نيروهاي اعزام مجدد شهرستان آشتيان؛ 100 نفر از نيروهاي متخصص و فني شهرداري‌هاي استان باختران؛ سومين كاروان كاركنان اداره‌ كل آموزش‌وپرورش شهرستان پاوه؛ تعدادي از قايقرانان و ملوانان جزيره‌ هرمز؛[۳۸] 200 تن از دانش‌آموزان استان تهران؛[۳۹] 60 نفر از كاركنان وزارت بازرگاني و گروهي از كاركنان فرمانداري آمل و بخشداري‌هاي مركزي محمودآباد و لاريجان[۴۰] عازم جبهه‌هاي جنگ شدند. همچنين در ادامه‌ كمك‌هاي مردمي، ستاد پشتيباني جهاد سازندگي استان يزد، كمك‌هاي اهدايي مردم اين استان شامل 4 تن هندوانه، 300 كيلوگرم مربا، 40 كيلوگرم نان خشك، 100 كيلو نبات، 150 كيلو آجيل، 34 تن نمك و 1430 قوطي و بطري كمپوت و آبليمو؛ را به جبهه‌هاي جنگ ارسال كرد.[۴۱] علاوه‌براين هداياي مردم شهرستان تايباد نيز شامل اجناسي مانند 20 تن گندم، 250 رأس گوسفند، 500 تخته پتو و تعدادي كلمن آب، تانكر آب، تشك، پودر رخت‌شويي و صابون به‌علاوه 500 هزار ريال وجه ‌نقد؛ كمك‌هاي مردم شهرستان كرمان شامل خرما، نبات، روغن، هندوانه، آرد، جمعاً به‌ميزان 25 ميليون ريال و معادل 3 ميليون ريال هداياي غيرنقدي مردم بخش رودان شامل خرما، برنج، كنسرو ماهي و ليمو خشك[۴۲] و نيز هداياي اهالي روستاهايي از بخش مركزي همدان، نهاوند، بهار و كبودرآهنگ به ميزان 2 ميليون و 340 هزار ريال وجه نقد، 9 قطعه طلا، 32 تن نان، 14 تن آرد گندم، 6 دستگاه موتورسيكلت، 2 دستگاه آمبولانس و يك كاميون و تعدادي تانكر آب به جبهه‌ها ارسال شد. همچنين كاركنان برق منطقه‌اي اصفهان 110 واحد خون به مجروحان اهدا كردند.[۴۳]

گزارش - 14

14. صبح امروز، سخنگوي واحد بسيج مستضعفين سپاه پاسداران برنامه‌هاي ستاد مركزي بسيج خواهران درباره آموزش نظامي بانوان و چگونگي ثبت‌نام براي اين امر را تشريح كرد. وي درباره‌ ثبت‌نام بانوان شاغل گفت: «خواهران شاغل در وزارتخانه‌ها، ادارات و كارخانجات دولتي براي ديدن آموزش نظامي مي‌توانند در پايگاه‌ها و نواحي مقاومت بسيج مستضعفين ثبت‌نام كنند. آموزش نظامي بنا به تصويب هيئت وزيران در محل كار يا پادگان‌هاي آموزشي صورت مي‌گيرد و به‌طور شبانه خواهد بود.» اين سخنگو افزود: «از خواهران دانشجو و طلبه به ترتيب در دانشگاه‌ها، مراكز نظامي آموزشي و حوزه‌هاي علميه ثبت‌نام به‌ عمل خواهد آمد. آموزش نظامي آنها در اردوهاي شبانه‌روزي انجام خواهد شد. ضمناً خواهران طلبه درصورت تمايل مي‌توانند در محل تحصيل خود، آموزش نظامي را فراگيرند.» وي همچنين گفت: «دانش‌آموزان دبيرستان‌ها و مدارس راهنمايي و نيز خواهران غيرشاغل و خانه‌دار براي ديدن آموزش نظامي مي‌توانند با مراجعه به پايگاه‌هاي بسيج مستضعفين، فرم ثبت‌نام را پر كنند.» وي يادآوري كرد كه آموزش نظامي خواهران دانش‌آموز در مدارس يا اردوهاي شبانه‌روزي و آموزش خواهران غيرشاغل و خانه‌دار در پايگاه‌هاي مقاومت محل صورت خواهد گرفت.[۴۴]

گزارش - 15

15. رئيس‌جمهور در دو ديدار جداگانه در واكنش به برخي گرايش‌هاي داخلي براي پايان‌دادن به جنگ ازطريق سياسي، توجه به شعار مردم را فصل‌الخطاب راه پايان جنگ دانست. وي در ديدار با مسئولان عقيدتي سپاه، اين نهاد را از ورود به باندهاي سياسي برحذر داشت. به گزارش روزنامه كيهان، آيت‌الله خامنه‌اي در ديدار با اعضاي جامعه‌ وعاظ تهران، جامعه‌ ايران را يك جامعه‌ سياسي ايده‌آل دانست و گفت: «مردم در تعيين اكثر جهت‌گيري‌هاي سياسي مؤثرند و اگر فرض كنيم بعضي از مسئولين كشور علاقه‌مند باشند جنگ در مقطع خاصي پايان يابد، خواست اكثريت مردم با شعار جنگ تا پيروزي مانع از اين امر مي‌شود.»[۴۵] روزنامه كيهان همچنین در گزارشي درباره‌ ديدار مسئولان آموزش عقيدتي - سياسي سپاه پاسداران با رئيس‌جمهور نوشت: «[آيت‌الله] خامنه‌اي با تأكيد بر تلاش براي استمرار و بقاي اهميت سپاه اظهار داشت [كه] فرد سپاهي نبايد وارد باندهاي سياسي شود و جلوي نفوذ هرگونه جريانات سياسي را در سپاه بايد بگيريم.» به نوشته‌ كيهان، آيت‌الله خامنه‌اي سپاه پاسداران را يك نيروي الهي صددرصد و تمام‌نشدني براي حفظ انقلاب و ايستادگي در مقابل دشمنان توصيف كرد و افزود: «هروقت در سپاه ضايعات سياسي - اخلاقي به‌ وجود آمد يا اخلاص و جوشندگي دائم از سپاه گرفته شد بايد احساس خطر كرد.» وي در ادامه گفت: «اگر از سپاه تعريف كنيم، ولي به كيفيت آن و كم‌شدن كارايي‌ها به چشم يك خطر نگاه نكنيم اين دلسوزي نيست.» رئيس‌جمهور ضمن اشاره به اهميت آموزش عقيدتي و سياسي در سپاه گفت: «نگذاريد كيفيت كار در سپاه پايين آيد، اگر سپاه ازنظر درك انقلابي تنزل كند، انقلاب ضربه خواهد خورد.»[۴۶]

گزارش - 16

16. نخست‌وزير جمهوري اسلامي در هم‌انديشي ماليات، نقش ماليات در بودجه‌ دولت و اقتصاد كشور را تشريح كرد و درباره‌ لزوم دريافت ماليات و نفي ديدگاه كساني‌كه با دخالت دولت در امور اقتصادي و دارايي مخالف هستند سخن گفت. وزير امور اقتصاد و دارايي نيز خواستار بازنگري سيستم مالياتي كشور تا تحقق 80 درصدي بودجه جاري دولت شد و رئيس ديوان‌عالي كشور با نقد ديدگاهي كه ماليات را جزء احكام ثانويه مي‌دانند، از اقدام دولت براي دريافت ماليات حمايت كرده و آن را شرعي و قانوني برشمرد. ميرحسين موسوي نخست‌وزير، در اجلاس دوروزه‌ مالياتي كشور كه در تالار مدرس وزارت اقتصاد و دارايي برگزار شد، با اشاره به اينكه شرايط پيچيده‌ كنوني ازنظر اقتصادي و سياسي ايجاب مي‌كند كه براي دستيابي به استقلال بيشتر به نيروهاي داخلي تكيه كنيم، گفت: لازم است كه يك نظام ارزشي مبتني‌بر اسلام به سيستم دريافت ماليات حاكم شود. نخست‌وزير با اين استدلال كه بخش عظيمي از درآمدهاي كشور از فروش نفت حاصل مي‌شود، گفت: «اين مسئله موجب شده تا ازطريق مكانيزم‌هاي حاكم بر بازار جهاني، اقتصاد ما دچار مصائبي گردد و چنين به‌ نظر مي‌رسد كه مهم‌ترين، قوي‌ترين و اصلي‌ترين راه براي كاهش وابستگي به درآمدهاي نفتي، ماليات‌ها باشد.» موسوي در واكنش به ديدگاه‌هايي در داخل كشور كه وظيفه‌ دولت را نظارت بر مسائل اقتصادي مي‌دانند، گفت: «اين نوع استدلال‌ها گاهي با ديدگاه‌هاي مذهبي هم مطرح مي‌شود و عموماً عدم دخالت و شركت [نكردن] دولت در امور اقتصادي را به‌عنوان يك ارزش به‌حساب مي‌آورند، وليكن قانون اساسي اين ديدگاه را نفي مي‌كند.» نخست‌وزير افزود: «آنچه از قانون اساسي برمي‌آيد اين است كه مبادا به‌ سمتي برويم كه ثروت‌ها در دست افراد معدودي تداوم داشته باشد، بلكه با تكيه بر قوانين شرعي و اصول قانون اساسي بايستي به ‌سمتي حركت كنيم كه نابرابري‌ها، اجحاف‌ها و... كمتر باشد و مردم قدرت بهره‌وري از امكانات خودشان را بيشتر داشته باشند.» نخست‌وزير درمورد نقش ماليات‌ها در تأمين درآمدهاي دولت گفت: «يك حكومت اسلامي هزينه دارد. هزينه‌هاي دفاعي، امنيتي، فرهنگي، سياسي و... وجود دارد. وقتي ما داعيه‌ جهاني براي گسترش اسلام داريم، گرفتن ماليات و هزينه‌كردن آن در اين چارچوب معنايي خاص مي‌يابد.» موسوي افزود: «علي‌رغم رشد درآمدهاي مالياتي نسبت به قبل از پيروزي انقلاب اسلامي به‌اين‌دليل كه بيشتر بايد بر توان داخلي تأكيد كرد، مي‌بينيم كه اين رقم اندك است و ماليات مشاغل كه بايد نقش حساسي داشته باشد رقم ناچيزي را تشكيل مي‌دهد و جوسازي عليه دولت به‌خاطر همين مقدار اندك است.»[۴۷] محمدجواد ايرواني وزير امور اقتصادي و دارايي، با اشاره به رشد 14 درصدي ماليات‌ها در سال 1364 نسبت به سال 1363، خاطرنشان كرد: «درآمدهاي مالياتي 39 درصد بودجه جاري را تشكيل داده‌اند. ... [درحالي‌كه] حداقل 80 تا 90 درصد بودجه‌هاي جاري [دولت] بايستي از محل ماليات‌ها تأمين شود.» ايرواني با تأكيد بر ضرورت بازنگري در سيستم مالياتي گفت كه سياست‌هاي اقتصادي كشور بايد به‌گونه‌اي شكل داده شوند كه در يك دوره ميان‌مدت پنج تا ده‌ساله حداقل 80 درصد بودجه‌ جاري را بپوشاند. در ادامه آيت‌الله موسوي اردبيلي رئيس ديوان‌عالي كشور در واكنش به برخي از ديدگاه‌ها كه دريافت ماليات را جزء احكام ثانوي دانسته و آن را سازوكار مناسب براي تأمين هزينه دولت نمي‌دانند، گفت: «اصولاً ماليات و حكومت لازم و ملزوم يكديگرند و معني ندارد بگوييم كشور، نظام و حكومت و... مي‌خواهد، وليكن ماليات نمي‌خواهد. ازنظر فقهي هركس يك مقدار روشن فكر كند اين مسئله را مي‌فهمد و احتياج به بحث و جدل هم ندارد. دراين‌رابطه برخي گفته‌اند كه ماليات جزء احكام ثانوي است، وليكن امام علاوه‌بر اينكه اصل ماليات‌ها را تأييد كردند، فرمودند كه ماليات جزء عناوين ثانوي نيست و از عناوين اوليه است و لذا جنبه‌ دائمي دارد و نه موقت.» آيت‌الله موسوي اردبيلي افزود: «سالم‌ترين نظام اداري و تشكيلات دولتي، نظامي است كه براساس ماليات‌ها بچرخد. افرادي كه بيشتر از امكانات جامعه استفاده مي‌كنند بيشتر هم بايد بپردازند.» رئيس ديوان‌عالي كشور تأكيد كرد كه ماليات بايد گرفته شود زيرا هم شرعي است و هم قانوني و هم علمي؛ اصلاً حكومت بايد براساس ماليات اداره شود.[۴۸]

گزارش - 17

17. درپي تشكيل ستاد پشتيباني جنگ استان تهران، استاندار تهران و مدير اجرايي اين ستاد در نامه‌اي به همه‌ سازمان‌ها و نهادهاي تابع استان تهران ابلاغ كرد كه بيش‌ازپيش با اين ستاد همكاري كنند. در بخشي از نامه‌ حسين طاهري آمده است: «براساس دستورالعمل رياست محترم شوراي‌عالي دفاع و باتوجه‌به اساسنامه‌ مصوب ستاد عالي پشتيباني جنگ كه از ناحيه‌ مقام محترم وزارت كشور ابلاغ گرديده، ستاد پشتيباني جنگ استان تهران از تاريخ 6/2/1365، تشكيل و فعاليت خود را آغاز نموده است، لذا از كليه‌ مديران، رؤسا و مسئولين ارگان‌ها و نهادهاي استان خواهشمند است كه دررابطه‌با مسائل جبهه و جنگ و تصميمات ستاد يادشده كه ابلاغ مي‌گردد بيش‌ازپيش به‌نحوي سريع و مؤثر و جدي برخورد نموده همكاري‌هاي همه‌جانبه معمول فرمايند.»[۴۹]

گزارش - 18

18. ستاد تبليغات جنگ شوراي‌عالي دفاع، آيين‌نامه‌ تشكيل كميته‌ تبليغات جنگ شهرستان‌ها و وظايف و تشكيلات آن را براي اجرا به مراكز استان‌ها ارسال كرد. در اين آيين‌نامه آمده است: «به‌منظور ايجاد هماهنگي تبليغات جنگ در شهرستان‌هاي كشور، كميته‌ تبليغات جنگ در شهرستان تشكيل مي‌گردد تا نسبت به برنامه‌ريزي و هدايت تبليغات جنگ براساس سياست‌هاي متخذه در كميته‌ تبليغات جنگ استان و هماهنگ با ستاد تبليغات جنگ شوراي‌عالي دفاع اقدام نمايد. الف) چارچوب كلي وظايف تبليغات جنگ شهرستان‌ها به شرح زير مي‌باشد: 1. خنثي‌سازي جنگ رواني دشمن و ارتقاي روحيه‌ مردم و تلاش درجهت محو ضدانگيزه‌ها. 2. اجراي مراسم يادبودها و سالروزهاي مربوط به جنگ تحميلي و توزيع مواد تبليغاتي. 3. پيشنهاد طرح‌هاي تبليغاتي مربوط به جنگ به كميته‌ استان جهت تصويب. 4. برنامه‌ريزي تبليغاتي به‌منظور جذب نيرو به جبهه‌ها و جمع‌آوري كمك‌ها و امانات مردم. 5. هماهنگي و تصميم‌گيري درمورد پخش اعلاميه‌هاي مربوط به نيازهاي محلي جبهه و جنگ. ب) تشكيلات 1. كميته‌ تبليغات جنگ متشكل از مسئولين سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، ارتش جمهوري اسلامي ايران، خبرگزاري جمهوري اسلامي، جهاد سازندگي، بنياد شهيد، اداره‌ اطلاعات، اداره‌ ارشاد اسلامي، سازمان تبليغات اسلامي، آموزش‌وپرورش، و امام‌جمعه و فرماندار مي‌باشد. 2. جلسات كميته‌ تبليغات جنگ هفتگي بوده و به‌هنگام ضرورت نيز جلسه‌ فوق‌العاده تشكيل مي‌گردد. 3. مسئول كميته‌ تبليغات جنگ فرماندار مي‌باشد. 4. مسئول كميته‌ تبليغات جنگ گزارش هر جلسه و شرح فعاليت‌هاي كميته را مستقيماً و به‌طور مرتب به كميته‌ تبليغات جنگ استان ارسال خواهد كرد.»[۵۰]

گزارش - 19

19. فرمانده نيروي دريايي عراق با ادعاي اينكه تاكنون 40 درصد از توان ناوگان دريايي ايران از بين رفته است، تأكيد كرد كه عراق مصمم به نابودي همه‌ نفتكش‌هايي است كه به بنادر ايران وارد يا از آنها خارج مي‌شوند. وي يادآور شد كه مأموريت‌هاي نيروي دريايي عراق جلوگيري از رسيدن تداركات به نيروهاي ايراني در فاو و كمك به نيروي زميني ارتش عراق با هدف ممانعت از پيشروي ايراني‌ها در اين منطقه است. جمال كمال خبرنگار اعزامي عمان به بغداد گزارش مصاحبه خود با فرمانده نيروي دريايي عراق******* را در روزنامه عمان منتشر كرد. در ادامه بخش‌هايي از اين گزارش كه به‌همت سفارت جمهوري ايران در مسقط ترجمه شده آمده است. فرمانده نيروي دريايي عراق در آغاز سخن تأكيد كرد: «نيرو‌هاي عراقي مصمم‌اند نفتكش‌هايي را كه وارد يا از بندر ايراني خارك و ديگر بنادر دوردست ايران خارج مي‌شوند هرچقدر كه برايشان گران تمام شود، نابود سازند، زيرا نفت سلاح اصلي است كه ايران آن را براي ادامه‌ نبردها عليه عراق به ‌كار مي‌گيرد.» وي افزود: «عراق قادر است براي سال‌هاي ديگري به محاصره‌ جزيره‌ خارك ادامه دهد و قادر است كه كليه‌ نفتكش‌هايي را كه [به ‌جزيره] وارد يا از اين جزيره خارج مي‌شوند نابود سازد و محاصره‌ عراق فقط به جزيره‌ خارك خلاصه نمي‌گردد، بلكه به هدف‌قراردادن نفتكش‌ها و كشتي‌ها و ميدان‌هاي نفتي ايران در خور موسي، نوروز و اردشير ادامه مي‌يابد.» ارتشبد عبد محمد عبدالله در پاسخ به سؤالي درباره‌ اصرار عراق به انهدام نفتكش‌هايي كه به جزيره خارك وارد يا از آن خارج مي‌شوند بدون درنظرگرفتن تابعيت آنها و آثار و پيامدهايي كه اين موضوع بر موقعيت عراق در صحنه‌هاي بين‌المللي دارد، گفت: «عراق قبلاً اعلام داشته كه جزيره‌ خارك جزو منطقه‌ عمليات نظامي به‌ شمار مي‌رود و هشداري را به كليه‌ كشتي‌هاي جهاني اعلام داشته و اين يك حق بين‌المللي است كه عراق براساس اعلام جنگ با ايران آن را كسب مي‌كند.» فرمانده نيروي دريايي عراق افزود: «ناوچه‌ها و موتور لنج‌هاي موشكي عراق به‌منظور ناكام‌ساختن هرگونه تلاش ناوچه‌هاي ايراني براي حمله يا حتي استفاده از سواحل شمالي، به‌طور مداوم در شمال خليج [فارس] درحال رفت‌وآمد هستند و اين نيروي دريايي عراق است كه كاملاً بر شمال خليج [فارس] مسلط است و اين نيرو تسلط كاملي بر امتداد 150 كيلومتر از شمال خليج [فارس] در مقابل سواحل ايران و عراق دارد و واحدهاي دريايي ايران در فاصله‌ 1000 كيلومتري بندر فاو در خليج [فارس] متمركز هستند و فرمانده نيروي دريايي ايران نمي‌تواند هرگونه حضور دريايي خود در شمال خليج [فارس] را ثابت كند.» فرمانده نيروي دريايي عراق درباره‌ مشاركت وسيع نيروي دريايي ايران در حمله به فاو گفت كه نيروهاي ايراني واحدهاي خود را از خلال معابر آبي مانند رود بهمنشير و خور موسي ازطريق دريا عبور داده و در منطقه فاو متمركز ساخته‌اند و تمامي اينها قبل از آغاز عمليات حساب شده بودند و باوجود آن نيروهاي ايراني پس از گذشت 8 روز از آغاز نبرد نتوانستند از معابر آبي شط‌العرب يا از دريا استفاده كنند. ارتشبد عبد محمد عبدالله به سؤالي درباره‌ تحليل فرمانده نيروي دريايي ايران كه گفته بود ايران يك نيروي دريايي قدرتمند دارد، چنين پاسخ داد: «در آغاز جنگ ناوگان ايران حدود 32 قطعه جنگنده‌ مسلح به موشك يا توپخانه داشت كه اين رقم بزرگي است، ولي نتايج جنگ، قدرت عراق را در مقابله با اين ناوگان و نابودساختن 40 درصدي آن نشان داد و اين امري است كه ايران را از بهره‌گيري از توانايي ناوگان [دريايي‌اش] بازداشت مخصوصاً اينكه طبيعت جغرافيايي ايران ايجاب مي‌كند كه ناوگان دريايي خود را در كرانه‌ شرقي آن پراكنده سازد.» فرمانده نيروي دريايي عراق درمورد‌ نقش نيروي دريايي اين كشور در نبردهاي اخير فاو تصريح كرد: «نيروي دريايي عراق در خلال نبردهاي فاو بر دو مأموريت تمركز داشت: نخست قطع‌ساختن و انهدام پل‌هاي ايراني روي شط‌العرب يا معابر آبي داخل ايران مانند پلي كه ايران سعي در ايجاد آن نموده تا جزاير آبادان را به منطقه‌ رأس‌البيشه و فاو متصل كند و جلوگيري از رسيدن هرگونه تداركات و امدادهاي دريايي به نيروهاي محاصره‌شده در مثلث فاو و اين امري است كه عملاً در منهدم‌ساختن 20 كشتي تداركاتي متوسط و دو كشتي تداركاتي بزرگ صورت گرفت. دومين مأموريت، رساندن كمك‌ها به نيروي زميني و جلوگيري از هرگونه پيشروي نيروهاي ايراني و اين چيزي است كه عراق هنگامي‌كه موفق به انهدام 25 قايق سنگين كه سعي در به‌تصرف‌درآوردن بنادر البكر و العميه كرده بودند، گرديد و بر آن نام قتلگاه دريايي نهاد.» ارتشبد عبد محمد عبدالله درباره‌ سلاح‌هاي دريايي جديدي كه ايران در حمله‌ اخير خود از آن استفاده كرد، افزود: «ايران در خلال نبردهاي اخير از موشك‌هاي امريكايي‌ هارپون كه از زمان شاه دراختيار داشته و از موتور لنج‌هاي حامل موشك‌هاي كوبيان استفاده كرد.» وي افزود كه ايران در سال 1979 حدود 9 موتور لنج داشت و در سال 1981 سه موتور لنج ديگر را تحويل گرفته است. فرمانده نيروي دريايي عراق در پايان خاطرنشان كرد كه «عراق سلاح‌هاي بسيار مدرن و جديدي دراختيار دارد كه از آنها استفاده ننموده است و زمان مناسب فرا خواهد رسيد. عراق ذخاير تسليحات دريايي دراختيار دارد كه براي نبردهاي دريايي براي 9 سال متوالي كافي است و هواپيماهاي سوپراتاندارد هنوز نزد عراق هستند و تعداد عظيمي از موشك‌هاي اگزوسه دراختيار داريم، ولي از آنها استفاده نخواهيم كرد مگر براي هدف‌قراردادن هدف‌ها و بنادر دريايي بسيار دوردست ايران.»[۵۱]

گزارش - 20

20. وزير كشور با صدور بخشنامه‌اي از استانداران سراسر كشور خواست تسهيلات همه‌جانبه‌اي براي فرزندان و خانواده‌هاي شهيدان، مفقودان، جانبازان و اسيران جنگ تحميلي فراهم كنند. در بخشنامه‌ حجت‌الاسلام سيدعلي‌اكبر محتشمي‌پور وزير كشور، چنين آمده است: «باتوجه‌به وظيفه‌ شرعي و با عنايت به سفارشات مكرر حضرت امام مبني‌بر قدرداني و قدرشناسي از خانواده‌هاي شهدا، اين نعمت الهي و پاسداران خون و حماسه‌آفرينان و سنگرنشينان جبهه‌هاي حق كه به حراست از دين خدا و شرف و ناموس نشسته‌اند بدين‌وسيله اعلام مي‌شود كليه‌ واحدهاي وزارت كشور موظف‌اند ضمن حفظ حرمت و تكريم خانواده‌هاي شهدا، نسبت به ايجاد تسهيلات در زمينه‌هاي مختلف اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و آموزشي فرزندان محترم شهدا و جانبازان و اسرا و مفقودين را در اولويت قرار داده و به مسئولين و كارمندان و كارگران تحت‌نظارت خويش سفارش كنند كه از هرگونه مانع‌تراشي، بهانه‌جويي و كاغذبازي [درمورد آنها] بپرهيزند و زمينه‌هاي پيشرفت و موفقيت‌هاي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و سياسي اين عزيزان را فراهم نمايند.» در ادامه‌ بخشنامه خطاب به استانداران تأكيد شده است: «استانداران بايد توجه داشته باشند اين عزيزان از همان خانواده‌هاي مستضعفي هستند كه تمام عزت و شوكت و عظمت انقلاب اسلامي ما رهين منت و خدمت آنان است و درخت اسلام و انقلاب از مجاهدت‌ها و خون جگرگوشه‌هاي آنان آبياري شده است. اينها خانواده‌هاي معظمي هستند كه ميراث‌داران عزت و حاملان رسالت انقلاب شكوهمند اسلامي ملت ما هستند. برادران استاندار مؤكداً به همه‌ دستگاه‌هاي اجرايي استان خود سفارش نمايند كه پيام هشتم ارديبهشت‌ماه 1365 امام امت را نصب‌العين خود قرار داده و حسب فرمايشات آن رهبر بزرگوار به انجام وظيفه و ايفاي مسئوليت‌هاي محوله دررابطه‌با خانواده‌هاي شهدا، جانبازان، اسرا، مفقودين بپردازند و خود ناظر بر حسن اجراي آن باشند.»[۵۲]

گزارش - 21

21. وزير دفاع عراق از منطقه‌ عملياتي سپاه سوم (شلمچه تا طلائيه) بازديد كرد. وزير اطلاعات اين كشور هم ايران را به بمباران شهرها تهديد كرد. براساس گزارش ركن2 ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران، ارتشبد عدنان خيرالله وزير دفاع عراق و معاون فرمانده كل نيروهاي مسلح، بعد از بازديد از منطقه‌ عملياتي سپاه سوم در جنوب بعدازظهر امروز، به بغداد بازگشت. وي در اين بازديد با فرماندهان و نيروهاي ارتش گفت‌وگو و از آنها تمجيد كرد و در جريان بازپس‌گيري بخشي از سرزمين‌هاي عراق كه در تصرف ايران بود قرارگرفت. در اين ديدار رئيس ستاد ارتش، عدنان خيرالله را همراهي مي‌كرد.[۵۳] از سوي ديگر، لطيف نصيف جاسم وزير فرهنگ و اطلاعات عراق، در اظهاراتي مدعي شد كه ادامه‌ گلوله‌باران مناطق مسكوني عراق توسط حكام ايران، از نيات آنها پرده برمي‌دارد. خبرگزاري عراق به نقل از وي افزود: «پناه‌آوردن حكام ايران به اين شيوه نشان‌دهنده‌ شكست تلخ آنها در ميدان‌هاي نبرد است و عراق بايد با وسايل گوناگون و به‌طور قاطع درصورتي‌كه ايران از حمله به شهرها و روستاهاي غيرنظامي دست برندارد، پاسخ گويد.» اين وزير عراقي همچنين ادعا كرد كه اسيران عراقي در ايران مورد شكنجه و آزار قرار مي‌گيرند و درهمين‌زمينه از كشورهاي جهان و سازمان‌هاي بين‌المللي خواست تا ايران را به رعايت پيمان‌هاي بين‌المللي به‌ويژه در رفتار با اسيران وادار كنند.[۵۴]

گزارش - 22

22. مجمع عمومي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق در پايان اجلاس خود در شهر فاو با صدور قطعنامه‌اي ضمن ستودن عمليات والفجر8 و تأكيد بر استمرار مبارزه برضد رژيم عراق، با ارسال تلگرافي براي امام خميني و آيت‌الله منتظري آمادگي خود را براي حضور در جبهه‌ها اعلام كردند. به گزارش خبرنگار روزنامه‌ ابرار از فاو، جلسه‌ پاياني دومين مجمع عمومي دوره‌ ششم مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق در مقر اين مجلس در شهر آزادشده فاو تشكيل شد. در اين جلسه، قطعنامه پاياني اين مجمع قرائت شد كه در بخشي از آن آمده است: «درپي عمليات ظفرمند والفجر8 توسط نيروهاي اسلام، بخش مهمي از خاك ميهن اسلامي ما از لوث وجود صداميان پاك‌سازي گرديده است. ما آزادسازي شهر فاو را حق مسلم جمهوري اسلامي براي تنبيه متجاوز مي‌دانيم و آن را بخشي از استراتژي جمهوري اسلامي مبني‌بر آزادسازي اراضي كشور عزيز خود تلقي نموده و از نيروهاي مسلمان عراقي مي‌خواهيم هم‌زمان با اين عمليات‌ها ضربات خود را بر پيكر رو به زوال صدام وارد آورند.» در بخش ديگري از اين قطعنامه ضمن قدرداني و پشتيباني از پيام اخير امام امت مبني‌بر لزوم حضور اقشار مختلف مردم در جبهه‌ها از همه‌ نيروهاي زير پوشش مجلس اعلا خواسته شده كه همچون گذشته با حضور در جبهه‌هاي نبرد دوشادوش رزمندگان اسلام، ميهن اسلامي خود را از لوث وجود قواي بعثي پاك‌سازي كنند.[۵۵] شركت‌كنندگان در اين مجمع عمومي همچنين با ارسال دو پيام جداگانه به امام خميني و آيت‌الله منتظري آمادگي خود را براي حضور در جبهه‌ها و ادامه مبارزه تا حاكميت شريعت اسلامي در عراق اعلام كردند.[۵۶]

گزارش - 23

23. به‌دنبال شكست‌هاي مكرر ارتش بعثي عراق در مقابله با قواي جمهوري اسلامي ايران، حكومت بغداد با دعوت از ژنرال‌هاي بازنشسته كشورهاي عربي در همايشي به بررسي علل اين شكست‌ها پرداخت. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، در گردهمايي امروز بغداد كه با شركت چندين افسر بازنشسته‌ مصري، تونسي، مغربي و اردني تشكيل شد، تاكتيك‌هاي جنگي نيروهاي ايران و نقاط ضعف ارتش عراق بررسي شد. عنوان اين گردهمايي "آخرين يافته‌هاي جنگي كشورهاي عربي" بود و رياست آن را ارتشبد بازنشسته محمد فوزي وزير جنگ سابق مصر، به‌عهده داشت. آگاهان نظامي خاطرنشان كردند كه صدام به‌دليل نااميدشدن از طرح‌هاي نظامي كارشناسان خارجي، از ژنرال‌هاي بازنشسته كشورهاي عربي استمداد كرده تا بدين‌وسيله علاوه‌بر بهره‌مندي از تجارب آنان، جنگ ايران و عراق را يك جنگ عربي - فارسي قلمداد كند.[۵۷]

گزارش - 24

24. ارتش عراق براي دفاع از بخشي از خطوط پدافندي خود در جبهه‌ها، نيروهايي از كشورهاي عرب افريقايي را به ‌كار گرفته است. بنا بر اعلام واحد اطلاعات قرارگاه عملياتي نجف3: «ارتش رژيم بعثي عراق درحدود 800 نفر از افراد غيرنظامي سوداني و مصري را پس از صدور شناسنامه‌ جعلي و چند ماه آموزش نظامي در بغداد به منطقه قلاچون (از توابع سليمانيه عراق) اعزام نموده است و ماهيانه مبلغ 150 دينار [معادل هشتادهزار ريال] حقوق به آنان پرداخت مي‌نمايد.»[۵۸] همچنين ركن2 ژاندارمري جمهوري اسلامي اعلام كرد كه برابر دستور فرماندهي ارتش خلقي عراق، روز 15 ارديبهشت، نيرويي به استعداد يك لشكر پياده از سربازان مصري به جبهه‌هاي شرق بصره اعزام شدند. اين سربازان آموزش‌هاي نظامي را در پادگاني در مصر كه به همين منظور اختصاص يافته است، فراگرفته‌اند.[۵۹]

گزارش - 25

25. درپي سخنان روز گذشته‌ صدام درباره‌ تغييرات راهبردي جنگي عراق، رسانه‌ها اين اظهارات را دليلي بر تصميم عراق براي بازپس‌گيري فاو برشمردند. راديو كلن با بيان اينكه تلاش‌هاي ارتش عراق براي بازپس‌گيري فاو با شكست مواجه شده است، گزارش داد كه صدام حسين رئيس‌جمهور عراق، گفته است كشورش پس از چهار سال اتخاذ راهبرد دفاعي در جنگ خليج‌فارس، اينك حملات خود به خاك ايران را از سر خواهد گرفت و هم‌اكنون نيروهاي عراق پس از تسخير شهر مرزي فكه و 200 كيلومتر مربع از خاك ايران، آماده‌ پيشروي‌هاي بيشتر هستند.[۶۰] راديو امريكا با ذكر گزيده‌اي از اظهارات صدام حسين درباره تغيير راهبرد خود در جنگ با ايران، به نقل از وي گفت كه اين راهبرد جديد، حمله و انهدام نيروهاي ايراني در هر نقطه كه باشند و بازگرداندن آنها به داخل خاك ايران تا آنجا كه لازم باشد است. صدام تأكيد كرد كه عراقي‌ها مصمم به بازپس‌گرفتن شبه‌جزيره‌ فاو در جنوب كه در ماه فوريه (بهمن 1364) به‌دست ايراني‌ها تصرف شد، مي‌باشند.[۶۱] راديو اسرائيل در بخش شامگاهي خود، سخنان صدام را به‌شدت تهديدآميز توصيف كرد و به نقل از وي گفت: «ارتش عراق آماده است نيروهاي مسلح ايران را نابود سازد و آنها را حتي در داخل خاك ايران نيز تعقيب و منهدم نمايد. ... صدام حسين افزود كه ارتش عراق مصمم است به هر قيمت شده شبه‌جزيره‌ فاو را از اشغال نيروهاي ايراني آزاد نمايد.»[۶۲] خبرگزاري رويتر نيز اظهارات صدام را نشانه‌ تغيير شيوه‌هاي جنگي عراق برشمرد و به نقل از وي گفت: «عراق به هر كشور عربي در حوزه‌ خليج‌فارس كه موردحمله‌ جمهوري اسلامي ايران قرارگيرد، كمك خواهد كرد.»[۶۳]

گزارش - 26

26. درحالي‌كه چند عضو قديمي حزب بعث در لندن براي تغيير رئيس‌جمهور عراق تلاش مي‌كنند، نخست‌وزير تركيه معتقد است كه صدام قوي‌تر شده و جانشيني براي او نيست. براساس اطلاعات رسيده از يك منبع موثق به سفارت ايران در دمشق، تحرك سياسي جديدي براي تغيير صدام با تلاش بعثي‌هاي مقيم لندن شروع شده است. رهبري اين حركت را صلاح عمرعلي كه قبلاً عضو حزب بعث و نماينده‌ عراق در سازمان ملل متحد بوده برعهده دارد و اعضاي آن را گروهي از بعثي‌هاي شيعه همچون حازم جواد وزير كشور عراق در سال 1963، طالب حسيني شبيب وزير امور خارجه عراق در همان سال، دكتر تحسين معلج رئيس اسبق دانشكده پزشكي و توفيق فكيكي عضو سابق قياده قطريه تشكيل مي‌دهند. اين افراد فعاليت گسترده‌اي را تحت‌نظارت انگليس آغاز كرده‌اند. همچنين به‌تازگي اين موضوع مطرح شده است كه رئيس‌جمهور عراق بايد از اهل تسنن باشد و شيعه نباشد.[۶۴] از سوي ديگر نخست‌وزير تركيه به نماينده‌ جمهوري اسلامي ايران در آنكارا درخصوص امكان بروز تغييرات در حاكميت عراق گفت: «بايد طريقي براي پايانش پيدا شود. صدام درحال‌حاضر خيلي قوي‌تر شده است و جايگزيني براي او وجود ندارد.» تورگوت اوزال در پاسخ به نمايندگي ايران كه پرسيد: «به‌نظر شما وضعيت رژيم عراق پس از رسيدن ما به ام‌القصر چگونه خواهد بود؟» گفت: «خيلي ضعيف خواهد شد.» و ادامه داد: «ما در كميته‌ صلح كنفرانس اسلامي، هم‌موضع با عرب‌ها نيستيم، حتي پيشنهاد رياست تركيه داده شد، ما نپذيرفتيم.» اوزال افزود: «شوروي به عراق كمك‌هاي زياد تسليحاتي مي‌كند زيرا روس‌ها مي‌دانند اگر دو سال پيش صلح مي‌شد خيلي بهتر بود.» وي با اشاره به نظر مردم ايران كه خواستار مجازات صدام هستند، گفت: «معتقدم كه اگرچه آيت‌الله خميني الگو مي‌باشد، ولي اين مورد را مردم خود ايران عقيده دارند.» وي افزود: «من با نظر بعضي‌ها كه عامل وجود امام، باعث اين روحيه تنبيه متجاوز در مردم مي‌باشد موافق نيستم، البته من به آقاي رفسنجاني در سفرم گفتم كه پيغمبر، صلح حديبيه را امضا كرد.»[۶۵]

گزارش - 27

27. سفير عراق در فرانسه تلاش پاريس براي ازسرگيري روابط سياسي با تهران را موجب نگراني بغداد ندانست، ولي تجهيزكردن ايران را امري خطرناك خواند. وي همچنين سه راه براي پايان جنگ برشمرد. به نوشته‌ مجله‌ الطليعه ‌العربيه (چاپ فرانسه)، المشاط سفير عراق در فرانسه در ملاقات با رئيس انجمن مطبوعات خارجي اين كشور درباره‌ ازسرگيري روابط سياسي پاريس با تهران گفت: «گمان نمي‌كنم كوشش دولت فرانسه مبني‌بر ازسرگيري روابطش با ايران، بتواند در روابط خوب ميان عراق و فرانسه تأثيري داشته باشد.» وي افزود كه اگر فرانسه در برقراري روابط با ايران، اين كشور را با اسلحه مجهز كند، اين موضوع جنبه‌ خطرناكي پيدا مي‌كند. او همچنين گفت: «عراق از اين امر نگران نيست، زيرا عقيده دارد سياست فرانسه روشن و ثابت است و همچنين مدرك يا علائمي وجود ندارد كه نشان دهد عمليات ازسرگيري روابط، ممكن است به فروش اسلحه به ايران منجر گردد.» المشاط 3 راه را براي پايان جنگ برشمرد: «اول، درگذشت [امام] خميني يا وقوع كودتا عليه او. دوم، اجراي قطعنامه شوراي امنيت بين‌المللي به‌طور جدي ازسوي پنج كشور عضو دائمي سازمان ملل متحد و سوم، تصميم كشورهاي غربي مبني‌بر خودداري از خريد نفت ايران و قطع عمليات ارسال اسلحه خود به اين كشور چه به‌طور مستقيم و چه ازطريق بازار آزاد.» وي افزود: «در بحران نفت بيشترين خسارات متوجه ايران است تا عراق، زيرا 90 درصد بودجه كل ايران متكي به درآمدهاي نفتي است، درحالي‌كه عراق علاوه‌بر نفت منابع ديگري نيز دارد.»[۶۶]

گزارش - 28

28. صادق المهدي رهبر حزب امت در سودان، در ديدار با كاردار جمهوري اسلامي ايران در اين كشور خواهان توقف جنگ با عراق و مذاكره براي حل اختلافات شد. به گزارش نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در خارطوم، صادق المهدي درخصوص سفر اخيرش به عراق به كاردار ايران گفت: «روابط ما با عراق بدين علت كه عراق آغازگر جنگ بوده و آن ‌را محكوم نموده‌ايم، سرد بود و ما بارها علاقه‌مندي خود را براي سفر به ايران اعلام كرديم، اما چون تحركي دراين‌باره مشاهده نشده بود و باتوجه‌به اصرار و علاقه‌مندي عراقي‌ها، اقدام به اين امر نموده و اجابت دعوت عراقي‌ها بدين خاطر بود كه مانعي براي فعاليت روزافزون و زيان‌آور حزب بعث در سودان قائل گرديده و به آنها بفهمانيم كه درصورت استمرار اين فعاليت‌ها مجبور به رويارويي با آنها و فعاليت‌هاي متقابل ازسوي سودان در عراق خواهيم شد.» وي افزود: «عراقي‌ها نظر ما را راجع به اشغال اراضي عراق توسط نيروهاي ايران استفسار نمودند كه به آنها گفته شد همان‌طوركه قبلاً از نيروهاي عراقي خواسته شد اكنون از نيروهاي ايران مي‌خواهيم كه از اراضي عراق عقب‌نشيني نمايند و مشكلات كنوني بين دو كشور با مذاكرات قابل حل بوده و جنگ بايد متوقف شود و اين نظرات منافاتي با مواضع اصولي ما در محكوم‌نمودن متجاوز و آغاز جنگ ازسوي عراق ندارد.» صادق المهدي اضافه كرد: «ما به جريان اسلامي پايبنديم و از آن جانب‌داري مي‌كنيم و نمي‌توانيم در مقابل افكار بعث بي‌تفاوت يا بي‌طرف باشيم. درعين‌حال مخالف جنگ هستيم. جنگ عقيدتي با حزب بعث بايد ادامه يافته، اما نمي‌خواهيم جنگ نظامي ادامه يابد. بدين لحاظ مايليم با ايران جهت پايان‌يافتن جنگ و جبران خسارت‌هاي ايران به تفاهم برسيم. آيا ايران چنين فرصتي را به ما مي‌دهد.»[۶۷]

گزارش - 29

29. واحد خبر مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق، به نقل از گزارش اتحاديه‌ پزشكان انگليس با استناد به مداركي از مراكز پزشكي مختلف جهان اعلام كرد درحال‌حاضر صدها پزشك جراح در زندان‌ها بر شكنجه زندانيان نظارت داشته و حتي به‌طور مستقيم و با استفاده از تكنيك‌هاي پزشكي در تشديد شكنجه زندانيان سهم مؤثري ايفا مي‌كنند. در اين گزارش به نقش پزشكان اسرائيلي در شكنجه زندانيان فلسطيني و پزشكان كشور شيلي و افريقاي جنوبي و چند كشور منطقه غرب آسيا تأكيد شده، اما از ذكر علني نام رژيم عراق خودداري شده است. گفتني است كه رژيم عراق تعداد كثيري از جراحان را در زندان ابوغريب به خدمت گرفته و در كشيدن خون زندانيان از آنان استفاده مي‌كنند. همچنين بنا به آماري كه بانك بين‌المللي چشم منتشر كرده است رژيم صدام در پنج سال گذشته، بزرگ‌ترين صادركننده‌ چشم در جهان بوده است. اطلاعات به‌دست‌آمده از افراد فراري از زندان ابوغريب حاكي است يك چشم‌پزشك متخصص به ‌نام دكتر عطار با نصب دستگاه ويژه و اجراي عمل جراحي، چشمان زندانيان را درآورده كه با قيمت‌هاي گزافي به بانك مذكور فروخته مي‌شود. گفته مي‌شود اين شيوه‌ شكنجه به‌تازگي به‌ويژه درمورد افراد فراري از جبهه‌ قادسيه به‌كار برده مي‌شود. روزنامه لاستامپا (چاپ ايتاليا) چندي پيش به نقل از بولتن سازمان بين‌المللي حقوق بشر نوشت: «تعداد زندانيان سياسي در عراق به 100هزار زنداني بالغ مي‌شود.»[۶۸]

گزارش - 30

30. پس از گذشت نزديك يك دهه از تيرگي روابط سوريه و اردن، امروز رئيس‌جمهور سوريه به اردن سفر كرد. احمد خطيب وزير اطلاعات اردن، در مراسم استقبال از حافظ اسد به خبرنگاران گفت: «سفر اسد، به اردن يك حادثه‌ تاريخي است و در مذاكرات اسد و شاه حسين تمام مسائل مربوط به جهان عرب مورد بحث قرار خواهد گرفت.» ناظران معتقدند رفع اختلافات سوريه و اردن بر سر مسائلي چون جنگ ايران و عراق و بازگشت مصر به جهان عرب به زمان نياز دارد.[۶۹] همچنين برخي تحليل‌گران سياسي بر اين عقيده‌اند كه نزديكي روابط سوريه و اردن شكستي سياسي براي ايران محسوب مي‌شود. به همين دليل جمهوري اسلامي براي لغو اين ديدار تلاش فراواني به‌ كار برد.[۷۰]

گزارش - 31

31. رسانه‌هاي غربي ادعا كردند ايران براي تأمين تسليحات مورد نياز خود، همچنان به خريد سلاح از بازار سياه اقدام مي‌كند. هفته‌نامه‌ انگليسي آبزرور، نوشته است: به يك كشتي كه حامل 25000 تن مهمات توپخانه، قطعات هواپيما و ديگر تجهيزات جنگي مي‌باشد و هم‌اكنون در دريا است دستور داده شده كه بدون توقف در يك كشور ثالث در افريقا، بار خود را به‌طور مستقيم در بندرعباس تحويل دهد. اين نشريه افزوده است: «آگاهان نظامي معتقدند با كشف باند فروش 5/2 ميليارد دلار اسلحه به ايران يك‌ميليون داوطلب و سرباز ايراني در مقابل حملات سهمگين نيروي هوايي و تجهيزات زرهي عراق بي‌دفاع خواهند ماند و ايران براي پركردن خلأ تسليحاتي خود به تقلا افتاده و معامله‌كنندگان اسلحه را به رقابت واداشته است.» به ادعاي آبزرور، معاملات چندصدميليون دلاري نظامي ميان ايران و اسرائيل كه سال‌ها به‌طور عادي ازطريق واسطه‌ها انجام مي‌گرفت اكنون به‌دليل بحران تسليحاتي ايران از پشت پرده ابهام خارج شده است. گزارشگر آبزرور همچنين مدعي شد دو معامله‌ بزرگ ايران، عطش اين كشور را براي خريد اسلحه نشان مي‌دهد. معامله‌كنندگان اسلحه گزارش مي‌دهند ايران به‌تازگي از انبارهاي اروپايي 10 هزار موشك ضدتانك تاو ساخت امريكا را به بهاي هريك 16000 دلار خريداري كرده درحالي‌كه قيمت هر واحد آن در اصل 6‌ هزار دلار مي‌باشد. گفته مي‌شود 2500 عدد از اين موشك‌ها درحال‌حاضر به ايران تحويل شده است.[۷۱] مجله‌ تايم (چاپ هلند) نيز در مقاله‌اي نوشته است: «واشنگتن مدت‌ها بود كه نسبت به ادامه راه‌يافتن سلاح‌هاي امريكايي به ارتش شيعه آيت‌الله روح‌الله خميني مشكوك بود، اما هفته‌ گذشته وزارت دادگستري پرده از راز يك شبكه‌ قاچاق كه ظاهراً تاكنون 5/2 ميليارد دلار تجهيزات امريكايي به ايران ارسال داشته است، برداشت. مقامات فدرال عليه 17 نفر ازجمله يك حقوق‌دان امريكايي مستقر در لندن و يك ژنرال بازنشسته‌ اسرائيلي به اتهام توطئه، اعلام جرم كرده‌اند. اين بزرگ‌ترين مبارزه عليه قاچاق اسلحه است كه مقامات فدرال تاكنون به آن مبادرت كرده‌اند. به گفته‌ مقامات دادستاني، معاملات انجام‌شده يك سوپرماركت تمام‌عيار تسليحات را دربرمي‌گيرد كه شامل 18 فروند جنگنده‌ اف14، 13 فروند جنگنده‌ اف5، 5 فروند هواپيماي حمل‌ونقل اي‌.سي130، بيش از 20 فروند هليكوپتر و هزاران موشك مي‌باشد. در سال‌هاي دهه‌ 1970 يعني در زمان شاه [معدوم]، ايران 17 ميليارد دلار صرف خريد تجهيزات امريكايي كرد و اينك مذبوحانه درصدد دستيابي به سلاح‌ها و قطعات جديد است تا جنگ فرسايشي پنج‌سال‌ونيمه با عراق را ادامه دهد. ايران آماده است با هركسي كه بتواند اين سلاح‌ها را تحويل دهد، وارد معامله شود.»[۷۲] درهمين‌حال، مطبوعات كويت و امارات بار ديگر به انتشار اخبار و ادعاهايي درباره‌ ارسال سلاح‌هاي امريكايي و اسرائيلي به ايران،‌ پرداختند.[۷۳]

گزارش - 32

32. براي تضعيف اوپك و جلوگيري از افزايش بهاي نفت، انگليس، نروژ و كانادا قصد دارند در طرحي مشترك بهاي نفت خود را در هر بشكه‌ 5 دلار كاهش دهند. خبرگزاري كويت به نقل از يك اقتصاددان آلماني اعلام كرد كه كشورهاي صنعتي براي جلوگيري از افزايش بهاي نفت در دوره‌هاي كوتاه و ميان‌مدت، يك طرح راهبردي تهيه كرده‌اند. اين كارشناس اقتصادي كه در انيستيتوي پژوهش‌هاي اقتصادي در آلمان‌غربي كار مي‌كند، گفت: هدف اين طرح، تضعيف سازمان كشورهاي صادركننده‌ نفت (اوپك) و پايان‌دادن به نفوذ آنها در بازار جهاني نفت است. اين كارشناس فاش كرد كه به‌موجب اين طرح كه كارشناسان نفتي عرب تهيه كرده‌اند، انگلستان، نروژ و كانادا بهاي نفت خود را 5 دلار در هر بشكه تقليل مي‌دهند. اقتصاددان آلماني افزود كه طبق اين طرح كشورهاي صنعتي مصرف‌كننده نفت براي غرامت در مقابل كاهش پيشنهادي بهاي نفت كشورهاي انگلستان و نروژ، كمك مالي دراختيار اين دو كشور قرار خواهند داد.[۷۴]

گزارش - 33

33. وزير دفاع انگليس براي گفت‌وگو درباره‌ قرارداد نظامي 5/7 ميليارد دلاري ميان لندن و رياض وارد عربستان سعودي شد. خبرگزاري آسوشيتدپرس از رياض به نقل از منابع ديپلماتيك گزارش داد كه براساس قرارداد انگليس و عربستان، 72 هواپيماي بمب‌افكن جنگنده تورنادو، 30 هواپيماي جت ‌هاوك و 30 هواپيماي پيلاتوس به عربستان فروخته شد. گفتني است كه سابقه اين معامله مربوط به سال گذشته است. وزير دفاع انگليس پس از مذاكره با همتاي سعودي خود، براي مشاهده يك مانور هوايي با شركت 6 خلبان هواپيماي تورنادو كه در انگلستان آموزش ديده‌اند، حاضر خواهد شد. اين هواپيما محصول مشترك انگليس، آلمان و ايتاليا است. آسوشتيدپرس به نقل از منابع صنعت فضايي امريكا افزود: «عربستان قصد داشت هواپيماهاي جنگي اف15 از امريكا خريداري كند، ولي كنگره‌ امريكا با آن مخالفت كرد.»[۷۵] ضميمه‌ گزارش138: اظهارات يكي از افراد تسليم‌شده‌ گروه رزگاري درباره دلایل تسليم‌شدن خود، وضع پناهندگان ايراني در اردوگاه عراق و چگونگي سقوط جبهه شاخ شميران يكي از افراد گروه رزگاري كه تسليم رزمندگان شده است در اظهاراتي دليل همكاري خود را با اين گروه چنين بيان كرد: «وقتي انقلاب شد ما و مردم منطقه‌ جوانرود و قصرشيرين به عراق رفتيم. در آنجا كاري نداشتيم و در اردوگاه اربت زندگي مي‌كرديم و ممر معاش ما مستمري بود كه هر ماه مبلغ 75 دينار به پناهنده‌ها مي‌دادند تا اينكه به ما گفتند بايد برويد جك‌دار تفنگ‌چي بشويد و من از آنجا كه در رزگاري فاميل داشتيم به اين گروه پيوستم. از آن به بعد ماهانه 85 دينار به من مي‌دادند و مدت يك سال است كه با اينها همكاري مي‌كنم. در اين مدت علاوه‌بر پست‌دادن در مقرها، دو بار به منطقه‌ شيخ‌صله رفتم و اين‌بار هم به اورامان آمدم كه خودم را تسليم كردم.» وي درباره‌ علت تسليم‌شدنش گفت: «هرچه فكر كردم ديدم اگر صد سال هم در عراق باشم برايم فايده ندارد چون ايران وطن من است. از ده روز پيش كه در اردوگاه بودم تصميم گرفتم بيايم. ضمناً ايران هم تبليغات مي‌كرد و همه مي‌گفتند كه جمهوري اسلامي آغوشش باز است و هرچه هم كه باشي مي‌بخشد. بنابراين از مقرمان در هاني‌گرمله نمي‌توانستم فرار كنم، ماندم تا اينكه به من گفتند بايد مأموريت گشتي به داخل ايران برويد من هم آمدم. وقتي به نزديكي روستاي دركي رسيديم ساعت 8 شب بعد بود كه در ميان تخته‌سنگي پنهان شدم تا آنها رفتند و در همان كوه ماندم تا شب كه حركت كردم، مي‌خواستم بروم و خود را به پايگاه هستون معرفي كنم كه در ساعت 5 صبح، ديدم پايگاهي هست و خود را معرفي كردم.» وي درمورد وضع پناهندگان ايراني چنين توضيح داد: «اردوگاه پناهندگان ايراني در جاده اربت و نزديك روستاي اربت مي‌باشد، در آنجا دكتر و بهداري هست، اما فروشگاه نيست و بايد از شهر خريد كنيم، البته براي خارج‌شدن از اردوگاه بايد مجوز بگيريم. از همه گروه‌ها در اين اردوگاه هستند و در آنجا رفت‌وآمد مي‌كنند. خبر در اين اردوگاه بسيار سريع پخش مي‌شود.» از وي درباره‌ علت سقوط جبهه‌ شاخ‌شميران پرسيده شد كه پاسخ داد: «عراقي‌ها به رشيد صالح گفته بودند كه بايد شاخ‌شميران را بگيري و او قبول نكرده بود و اعدامش كردند و بعد چهار نفر قلخاني با نيروهاي عراقي تماس گرفته و گفتند بياييد و ما شاخ را خالي مي‌كنيم و آنها هم رفتند و آنجا را گرفتند وگرنه شاخ اصلاً سقوط نمي‌كرد.»[۷۶]



منابع و مآخذ روزشمار 1365/02/15

  1. سند شماره 13754 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه نوح به فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 18/2/1365؛ و - سند شماره 433426 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرماندهی کل سپاه به فرماندهي قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و فرماندهان مناطق پنج‌گانه و فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 15/2/1365.
  2. سند شماره 172510 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ناحیه1 سپاه نقده به قرارگاه مقدم رمضان، 15/2/1365.
  3. سند شماره 13689 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرماندهی سپاه شمال به ستاد نيروي زميني سپاه، 15/2/1365.
  4. سند شماره 13762 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی نجف2، شماره1871، صص 2 و 4، 15/2/1365.
  5. سند شماره 13754 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه نوح به فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 18/2/1365؛ و - سند شماره 433426 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرماندهی کل سپاه به فرماندهي قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و فرماندهان مناطق پنج‌گانه و فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 15/2/1365.
  6. سند شماره 13693 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌ای (خلاصه اطلاعاتي 24 ساعته) واحد هفتادوپنج، بیست‌ونه جیم به قرارگاه كربلا (اطلاعات نظامي)، 15/2/1365.
  7. سند شماره 13695 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌ای واحد اطلاعات قرارگاه نوح(ع) به وزارت اطلاعات و قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، شماره 18، 15/2/1365.
  8. سند شماره 13690 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از واحد اطلاعات نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 15/2/1365.
  9. سند شماره 108928 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي (فرماندهی اطلاعات) به سماجا3، 18/2/1365.
  10. سند شماره 442562 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه مشترک خاتم‌الانبیا(ص) 1 و 2 به گیرندگان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و نیروی زمینی ارتش و سپاه پاسداران و قرارگاه نجف سپاه، 15/2/1365.
  11. سند شماره 298213 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از گردان‌هاي پدافندي مرزي (فرماندهی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) به فرماندهي سپاه كشوری، 15/2/1365.
  12. سند شماره 13688 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 15/2/1365.
  13. سند شماره 25772/پ‌ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه بررسي تغييرات استراتژي نظامي عراق، (قرارگاه نيروي زميني سپاه، 15/2/1365، نوار شماره19768)، مهدي انصاري، صص 7 و 22 - 20؛ و - سند شماره 1216/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نیروی زمینی سپاه، مهدی انصاری، 12/2/1365 تا 22/2/1365، صص 38 و 39.
  14. سند شماره 1216/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، پیشین، صص 38 و 39.
  15. سند شماره 170027 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از گزارش فرمانده گردان1 تیپ23 پیاده عراق، 21/5/1986.
  16. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ویژه، شماره 47، 16/2/1365، ص3، سنندج - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/2/1365.
  17. سند شماره 404298 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه عملياتي حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه پاسداران، 15/2/1365.
  18. سند شماره 337780 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندار بانه به استاندار کردستان (معاونت سیاسی)، 16/2/1365.
  19. سند شماره 13717 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرماندهی نیروی دریایی سپاه پاسداران به فرماندهی کل سپاه، 16/2/1365.
  20. واحد مركزي خبر صداوسيماي جمهوري اسلامي، بولتن رادیوهای بیگانه، 16/2/1365، ص2، رادیو بغداد، 15/2/1365.
  21. همان، ص4، رادیو امریکا، 15/2/1365.
  22. سند شماره 359677 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه سردشت (واحد اطلاعات) به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (طرح و عملیات)، 15/2/1365.
  23. سند شماره 314294 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهربانی کردستان به استاندار کردستان، 17/2/1365.
  24. سند شماره 200242 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، وزارت اطلاعات، شماره 242، 21/2/1365، ص2.
  25. سند شماره 13691 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی نجف2 (واحد اطلاعات)، 15/2/1365، ص6.
  26. سند شماره 359641 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد ناحیه کردستان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 15/2/1365.
  27. سند شماره 408080 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندار مریوان به استاندار کردستان، 15/2/1365؛ و - سند شماره 314300 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استاندار کردستان، 18/2/1365.
  28. سند شماره 314275 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهربانی کردستان به استاندار کردستان، 15/2/1365.
  29. سند شماره 404298 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، پیشین؛ و - سند شماره 13729 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه، 17/2/1365.
  30. سند شماره 182404 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ناحیه1 سپاه نقده به قرارگاه مقدم رمضان، 15/2/1365.
  31. سند شماره 172517 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه رمضان به خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/2/1365.
  32. سند شماره 340103 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهربانی کردستان به استاندار کردستان، 3/3/1365.
  33. روزنامه اطلاعات، 18/2/1365، ص15.
  34. سند شماره 172515 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از نیروهای قرآن (حیات) به ناحیه1 نقده، 15/2/1365.
  35. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ویژه، شماره 47، 16/2/1365، ص12، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/2/1365.
  36. سند شماره 200239 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، وزارت اطلاعات، شماره 239، 18/2/1365، ص1.
  37. سند شماره 13697 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه رمضان به ستاد مرکزی سپاه (واحد اطلاعات)، 15/2/1365.
  38. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/2/1365، ص7.
  39. سند شماره 25772/پ‌ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه بررسي تغييرات استراتژي نظامي عراق، (قرارگاه نيروي زميني سپاه، 15/2/1365، نوار شماره19768)، مهدي انصاري، صص 7 و 22 - 20؛ و - سند شماره 1216/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نیروی زمینی سپاه، مهدی انصاری، 12/2/1365 تا 22/2/1365، صص 38 و 39.
  40. روزنامه رسالت، 16/2/1365، صص 2 و 10.
  41. همان، ص10.
  42. همان، صص 2 و 10.
  43. روزنامه رسالت، 15/2/1365، ص6.
  44. روزنامه اطلاعات، 15/2/1365، ص15.
  45. روزنامه کیهان، 15/2/1365، ص1.
  46. همان، ص18.
  47. روزنامه کیهان، 16/2/1365، ص2.
  48. روزنامه کیهان، 15/2/1365، ص2.
  49. روزنامه ابرار، 15/2/1365، ص3.
  50. سند شماره 404311 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد تبلیغات جنگ شورای‌عالی دفاع، 15/2/1365.
  51. سند شماره 440903 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از وزارت امور خارجه (دفتر روابط‌عمومی) به سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی)، 15/2/1365.
  52. روزنامه اطلاعات، 15/2/1365، ص3.
  53. سند شماره 108828 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی (ركن2) به سماجا2 (مرکز فرماندهی)، 17/2/1365.
  54. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ویژه، شماره 47، 16/2/1365، ص4، بغداد - خبرگزاری عراق، 15/2/1365.
  55. روزنامه ابرار، 16/2/1365، ص6.
  56. روزنامه کیهان، 15/2/1365، ص2.
  57. روزنامه کیهان، 16/2/1365، ص3.
  58. سند شماره 13856 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي واحد اطلاعات قرارگاه عملياتي نجف3، 24/2/1365، ص14.
  59. سند شماره 13936 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاندارمری جمهوری اسلامی (رکن2) به مقام وزارت اطلاعات، 28/2/1365.
  60. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ویژه، شماره 47، 16/2/1365، ص25، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/2/1365.
  61. همان، صص 25 و 26، تهران - خبرگزاری پارس، 15/2/1365.
  62. واحد مركزي خبر صداوسيماي جمهوري اسلامي، بولتن رادیوهای بیگانه، 16/2/1365، ص3، رادیو اسرائیل، 15/2/1365.
  63. همان، ص4، راديو اسرائيل، 15/2/1365.
  64. سند شماره 212436 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشریه گزارش مستقیم، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، 15/2/1365، صص 10 و 11.
  65. سند شماره 13754 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه نوح به فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 18/2/1365؛ و - سند شماره 433426 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرماندهی کل سپاه به فرماندهي قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و فرماندهان مناطق پنج‌گانه و فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 15/2/1365.
  66. اداره كل مطبوعات و رسانه‌های خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1113، 29/2/1365، مجله الطلیعه العربیه (چاپ فرانسه)، 5 مه 1986 (15/2/1365).
  67. سند شماره 212439 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشریه گزارش مستقیم، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، 18/2/1365، صص 4 و 5.
  68. روزنامه جمهوری اسلامی، 15/2/1365، ص17.
  69. روزنامه کیهان، 16/2/1365، ص20.
  70. واحد مركزي خبر صداوسيماي جمهوري اسلامي، بولتن رادیوهای بیگانه، 15/2/1365، ص7، رادیو ایران، 14/2/1365.
  71. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ویژه، شماره 47، 16/2/1365، ص16، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/2/1365.
  72. اداره كل مطبوعات و رسانه‌های خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1110، 25/2/1365، ص5، مجله تایم (چاپ هلند).
  73. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ویژه، شماره 47، 16/2/1365، ص17، کویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/2/1365.
  74. روزنامه کیهان، 16/2/1365، ص17.
  75. روزنامه کیهان، 15/2/1365، ص2.
  76. سند شماره 185454 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: پرونده ضدانقلاب، بازجویی، 15/2/1365.