1363.04.04

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۴۵ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1363 |نام = 1363.04.04 |نام دیگر= چهار تیر |روز=04 تیر 1363 |تاریخ شمسی= 1363.04.04 |تاریخ میلادی=25 ژوئن 1984 |تاریخ قمری= 25 رمضان 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.04.04</div> <div class="bootstrap-btn">1361.04...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.04.04
نام‌های دیگر چهار تیر
تاریخ شمسی 1363.04.04
تاریخ میلادی 25 ژوئن 1984
تاریخ قمری 25 رمضان 1404






گزارش- 1

1. در حمله هواپیماهای عراقی به بندر امام خمینی، یکی از مخازن پایانه بهرهبرداری شرکت پلیاکریل اصفهان دچار آتشسوزی شد و خسارت دید. براساس اعلام فرماندهی قرارگاه نوح نبی(ع)، «در ساعت 20:55 دقیقه، هنگامی که هواپیماهای دشمن در فضای بندر امام خمینی بودند پدافند ضدهوایی منطقه بندر امام شامل توپهای 57م.م اورلیکن، شلیکا و 23م.م اقدام به تیراندازی نمودند که طبق اظهارنظر شاهدان عینی هنگامی که گلوله ها فضا را پوشانده بود، یک گلوله که حالت نورانی داشت، به صورت عمود بهطرف زمین برگشت و با یکی از مخازن ترمینال بهرهبرداری شرکت پلیاکریل برخورد نمود و باعث آتشسوزی و سپس انفجار سقف مخزن گردید و آتش بهصورت غیرقابل کنترل شعلهور شد.»[۱] مخازن این پایانه حاوی مواد اولیه شرکت پلیاکریل اصفهان است که از خارج کشور وارد شده و ازطریق بندر بوشهر بهوسیله تریلیهای مخصوص برای نگهداری در دمای 25 درجه سانتیگراد زیر صفر و ارسال تدریجی به کارخانه پلیاکریل در اصفهان به این پایانه در بندر امام خمینی منتقل میشود. با شروع آتشسوزی در یکی از مخازن پلیاکریل، واحدهای آتشنشانی به سرعت در محل حاضر شده و آتش را مهار کردند تا از گسترش آتش به مخازن دیگر و پخش گاز خطرناک سیانور* ممانعت به عمل آورند. [۲] گفتنی است در اطلاعیه ارتش عراق که در آن اقدامات امروز این کشور بیان شده، هیچ اشارهای به حملات هوایی هواپیماهای عراق به بندر امام خمینی نشده است.[۳]

گزارش- 2

2. امروز بیشترین فعالیت نظامیان عراق در جبهه های جنگ در منطقه رأسالبیشه و ایستگاه رادار معروف به نهنگ بود. گزارش واحد اطلاعات سپاه حاکی است در چند روز گذشته، نیروهای عراقی بهطور شبانهروزی مشغول احداث تأسیسات نظامی و حفر کانال و سنگر در این جبهه بوده و فعالیت آنها به میزان چشمگیری افزایش یافته است. ارتش عراق در جبهه اروندرود و به ویژه مقابل خسروآباد تا رأسالبیشه، نیروها و تجهیزات زیادی را به کار گرفته و حتی برای تقویت توان نظامی خود، نیروهای انتظامی را نیز به این جبهه آورده است.[۴] درهمینحال، امروز 4 تن از سربازان عراقی با عبور از موانع موجود خود را به مواضع نیروهای ایرانی رسانده و تسلیم شدند. 3 نفر از این افراد از محور سردشت[۵] و یک تن نیز در جبهه اشنویه ساعت 16 امروز خود را تسلیم کردند.[۶]

گزارش- 3

3. قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا(ص) در نامه ای به کلیه یگانهای مستقر در جزایر مجنون با اشاره به محدودیت خشکی در منطقه دستور داد هنگام استقرار نیروها و آمدوشد خودروها ضمن رعایت استتار و خاموشی از بروز تلفات جلوگیری کنند. در این نامه دستورالعملهایی بدین شرح ابلاغ و بر اجرای آن تأکید شده است: 1. تابلوهایی توسط واحد تبلیغات مبنیبر رعایت استتار و خاموشی در جزایر مجنون تهیه و نصب گردد. 2. هنگام تردد در شب با چراغ خاموش حرکت کرده و از روشنکردن گاه به گاه چراغ نیز خودداری شود. 3. نیروهای مستقر در جزیره از روشنکردن چراغ در هوای آزاد پرهیز کنند و کلیه منافذی که از آنها نور خارج میشود را بپوشانند. 4. کلیه خودروها هنگام عزیمت به جزایر به طور کامل استتار گردند؛ همینطور کلیه وسایل و تجهیزات موجود در منطقه استتار شود. 5. محل استقرار نیروهای رزمنده باید بهصورت کامل استتار شود. 6. از تردد بیمورد در محل استقرار نیروها خودداری شود. طبق این دستورالعمل واحد دژبانی و حفاظت اطلاعات یگانهای مستقر در منطقه مسئول اجرای این قواعد هستند؛ واحد دژبانی موظف است کلیه نیروها و افرادی که قصد آمدوشد به جزایر مجنون را دارند، درمورد رعایت خاموشی و استتار ارشاد کند و از ورود خودروها، وسایل و تجهیزات بدون استتار به منطقه جلوگیری کرده و حتی افرادی که بهعمد استتار و خاموشی را رعایت نمیکنند، بازداشت کرده و به حفاظت اطلاعات یگان مربوط تحویل دهد. حفاظت اطلاعات یگانهای مستقر در منطقه نیز نظارت و پیگیری اجرای دقیق مفاد این دستورالعمل را بر عهده دارند.[۷]

گزارش- 4

4. همزمان با تداوم درگیریهای پراکنده در مناطق کردنشین غرب کشور، درگیریها در منطقه پاوه که از سه روز پیش شروع شده بود، امروز نیز ادامه یافت. منطقه 7 سپاه گزارش داد: امروز در منطقه پاوه و جوانرود تعدادی از عناصر سازمان کومهله به منازل روستائیان حمله کرده و 15 رأس احشام آنها را به زور بردند. با واکنش نیروهای سپاه این افراد بهسمت ارتفاعات دالاهو متواری شدند.[۸] در اقدامی دیگر، چتههای حزب دمکرات از هیز بیستون امروز در جاده مریوان به کامیاران، با اجرای کمین یکی از نیروهای بسیجی را گروگان گرفتند.** [۹] امروز همچنین عوامل ضدانقلاب و مهاجمان وابسته به رژیم صدام 3 نفر از اهالی پاوه را در نزدیکی باینگان در غرب پاوه، به گروگان گرفتند. نیروهای سپاه باینگان و پاوه باوجود تعقیب مهاجمان نتوانستند گروگانها را نجات دهند.[۱۰] نیروهای خودی و عناصری از گروههای مسلح غیرقانونی در روستای دلهمرز از توابع سروآباد درگیر شدند. در این درگیری 10 تن از مهاجمان کشته و 14 تن مجروح شدند. درهمینحال، یکی از نیروهای خودی که شب گذشته در بیساران به گروگان گرفته شده بود، فرار کرده و به سروآباد آمد. در محور انجیران به روستای قلقله نیز یک بار قاطر مهمات که 2 تن از اهالی آن را برای تحویل به گروههای مسلح غیرقانونی حمل میکردند به دست نیروهای خودی افتاد.[۱۱] در جاده صائیندژ - تکاب حدفاصل پایگاههای گوآغاج و چوپلو ساعت 16 امروز 2 تن از افراد سپاه تکاب در کمین عناصر ضدانقلاب گرفتار شدند. این افراد درحالیکه یکی از آنها به طور سطحی زخمی شده بود، توانستند از این کمین رهایی یابند.[۱۲]

گزارش- 5

5. جنگ ایران و عراق زندگی مردم تهران را تحت تأثیر قرار داده و موجب کسری بودجه دولت ایران شده است. خبرگزاری رویتر و یک نشریه عربزبان در گزارشهایی جداگانه با اعلام این مطلب به بررسی آثار جنگ بر زندگی مردم ایران پرداختند. خبرگزاری رویتر در گزارشی از تهران اعلام کرد: «اگرچه صحنه جنگ از تهران دور است، ولی تهران متأثر از جنگ ایران و عراق است. این تأثیرات به شکل ازدستدادن فرزند و همسر یا به شکل افزایش قیمتها و کمبود مایحتاج اولیه بروز یافته است. اندوه و سختی باعث شده که مردم درباره اتمام جنگ صحبت کنند، اما هیچ نشانهای از پایان جنگ مشاهده نمیشود. اغلب این نقزدنها مربوط به قیمتهای گران میباشد.» در ادامه این گزارش ضمن درج قیمت اقلام برخی از کالاها، درمورد سیاست دولت برای مقابله با تأثیرات جنگ بر زندگی مردم آمده است: «دولت سعی در تهیه حداقل نیازهای مردم با قیمت کنترل شده را دارد. اما این کار هم کافی نیست. بیشترین مشکلات میتواند به دلیل جنگ باشد؛ جنگی که یکسوم هزینه های دولت را تشکیل میدهد و باعث توقف بازدهی صنعتی و کشاورزی در مناطق مرزی شده است.» خبرگزاری رویتر ضمن طرح موضوع گرانی و کمبودهای موجود و تأثیرات جنگ بر زندگی افراد، به استقبال مردم از جنگ اشاره کرده و افزوده است: «درحالیکه زنان برای ساعتها در صف گوشت و کره میایستند و اغلب بهدلیل تمامشدن آنها دست خالی به خانه برمیگردند، مردان و پسران هنوز برای ثبتنام بهعنوان داوطلب مردمی برای اعزام به جبهه های جنگ اشتیاق نشان میدهند و میلیونها مهاجر جنگی که از شهرهای مرزی و روستاها رانده شده و دراثر گلولهباران عراقیها بیخانمان شدهاند، با اقوامشان یا در ساختمانهای دولتی زندگی میکنند. خانواده شهدا مبلغ 2 میلیون ریال به عنوان کمک دریافت میکنند و نیز امتیازاتی در خرید اجناس و استخدام در ادارات دولتی و پذیرش در دانشگاهها دارند.»[۱۳] درهمینحال، مجله عربزبان کل العرب (چاپ پاریس) ادعا کرد که دولت ایران 4 میلیارد دلار کسری بودجه تجاری دارد. این مجله به نقل از رئیس بانک مرکزی ایران نوشت: «کسری تجاری ایران بهعلت کاهش حجم صادرات نفتی ایران که دراثر محاصره جزیره خارک ازسوی عراق صورت گرفته، و اختصاص مبالغ زیادی از درآمدهای دولت به خرید اسلحه و تجهیزات نظامی است که بهمرور زمان افزایش یافته است.» این نشریه افزود: «اعلام کسری بودجه تجاری دولت ایران زمانی است که قیمت برنج، چای، تخممرغ، گوشت و مرغ در این کشور صددرصد افزایش یافته است و قیمت سیگار نیز در مقایسه با دو ماه پیش 140درصد افزایش پیدا کرده است.»[۱۴]

گزارش- 6

6. دولتهای عربی، قدرتهای غربی و کشورهای بلوک شرق در تأمین نیازهای مالی رژیم صدام و تجهیز آن به سلاحهای پیشرفته نقش اساسی دارند، باوجوداین، رژیم بعثی عراق در تأمین نیروی انسانی ماهر برای استفاده از این سلاحها به ویژه سلاحهای شیمیایی با کمبود شدید روبه رو است. روزنامه ال جورنال (چاپ ایتالیا) در شماره امروز خود در مقالهای با اشاره به این کمکها درمورد مسائل و مشکلات عراق در جنگ نوشت: «علیرغم کمکهای بیدریغ شرق و غرب به عراق، ارتش این کشور برای پیداکردن افرادی که بتوانند از سلاحهای پیچیده گرانقیمت اهدایی به صدام استفاده کنند، دچار مشکل شده است.» این روزنامه درخصوص کمک کشورهای منطقهای اضافه کرد: «در ماههای اخیر، کشورهای خلیج [فارس] علاوهبر کمکهای مالی که تاکنون به صدام کردهاند، مقادیر زیادی اسلحه و تجهیزات به بغداد ارسال داشتهاند، ولی اکنون این مسئله برای عراق به وجود آمده که چه کسی از این سلاحها استفاده نماید.» این روزنامه با تأکید بر راهبرد عراق در استفاده از سلاحهای شیمیایی خاطرنشان کرد: «با بررسی جبهه ها، درصورت آغاز حمله بزرگ ایران، استراتژی عراق آن خواهد بود که در این منطقه پوشیده از باتلاق و خالی از سکنه و دور از چشم ناظران از هر سلاحی ازجمله سلاحهای شیمیایی برای مقابله با نیروهای ایران استفاده نماید. چیزی که در گذشته نیز اتفاق افتاده است.» به نوشته این روزنامه، عراق به کشورهای عربی قول داده است که کمکهای آنها را صرف خرید سلاح از شوروی نکند و آن را در بازارهای اسلحه اروپایی خرج کرده و با فروش نفت خود به قیمت ارزانتر مایحتاج خود را از شوروی با این پول تأمین کند. در ماههای گذشته، عراق تعدادی تانک تی72، موشکهای اسکاد، فراگ، اس.اس21 که برای هدف قراردادن جزیره خارک بسیار مؤثر است، از شوروی دریافت کرده است؛ رژیم صدام از شیلی هم علاوهبر بمب، تعدادی بالگرد ام124 و وسایل یدکی میگ21 و میگ25 گرفته است؛ از فرانسه نیز هواپیماهای سوپراتاندارد و موشکهای اگزوسه و تعدادی میراژ اف1 و بالگرد الوت - پوما و تانکهای امیک و ایکس30 و موشکهای ضدتانک دریافت کرده است. روزنامه ال جورنال در بخش دیگری از این گزارش درمورد نقش ایتالیا در کمک به عراق افزوده است: «ایتالیا نیز در بین کشورهای اروپایی فروش سلاح به عراق را ادامه میدهد؛ مین، هلیکوپتر، هواپیماهای آموزشی و سایر تجهیزات ازطریق کشورهای عربی طرفدار غرب به عراق ارسال میشود و شرکتهای ایتالیایی پروژه سامانه راداری برای ارتفاع پائین و ردیابهای پیشرفته را در این کشور به اجرا گذاشتهاند. سایر کشورها نیز با پیادهکردن طرحهای صنعتی و استراتژیکی عراق را یاری میکنند.» این روزنامه درمورد راههای تأمین هزینههای این سلاح اضافه کرد: «هزینه سلاحهای پیچیده و گرانقیمتی که عراق خریداری مینماید سرسامآور است. عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی بخشی از قروض عراق را نقداً میدهند. بخشی دیگر نیز با فروش نفت تأمین میگردد. باوجوداین، ادامه این جنگ برای رژیم صدام بسیار سنگین و غیرقابل تحمل شده است و صدام نیاز دارد که این جنگ را هرچه زودتر و به هر شکل ممکن پایان دهد. سربازان عراقی در انتظار حمله بزرگ ایران ساعات کشندهای را گذراندهاند و بسیار عصبی میباشند و عراق میخواهد به هر قیمتی به این جنگ پایان دهد.»[۱۵]

گزارش- 7

7. امروز در شروع به کار چهارمین دوره مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، حجت الاسلام حکیم سخنگوی این مجلس، در یک نشست مطبوعاتی ضمن تشریح مواضع مجلس مزبور در قبال تحولات عراق و منطقه، از دولت ترکیه خواست جریان صدور نفت عراق از آن کشور را قطع کند. وی با اشاره به حمله اخیر عراق به یک فروند نفتکش ترکیه، از موضع آنکارا در محکوم کردن اقدام عراق استقبال کرد و آن را همسو با منافع دو ملت مسلمان ترکیه و عراق دانست. حجت الاسلام حکیم از دولت ترکیه خواست مانع صدور نفت عراق از خاک آن کشور شود. سخنگوی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق حضور فعال تر و جذب گسترده تر اعضای این مجلس از میان مردم اهل تسنن و کردهای مسلمان عراقی و گسترش روابط این مجلس با کشورهای دیگر و آگاهساختن مردم و مقامات سایر کشورها از وضعیت اسفبار عراق را از برنامه های جدید مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در دوره چهارم عنوان کرد و درخصوص راهبرد این مجلس افزود: «هدف اساسی مجلس در گذشته نمایندگی سیاسی مبارزات مردم مسلمان عراق بوده است، اما درحال حاضر، زمان آن فرارسیده است که بیش از پیش به فعالیت نظامی بپردازد و از امسال در همه میدانهای نبرد که امکان فعالیت است، حضور خواهد یافت.»[۱۶]

گزارش- 8

8. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مستقر در سوریه و لبنان در گزارشی از وضعیت لبنان، توان فکری و تشکیلات جدید حزب الله و محورهای نبرد با رژیم صهیونیستی را تشریح کرد. در بخشی از این گزارش که به شیوه مشاهده میدانی و مصاحبه با صاحب نظران لبنانی تهیه شده است، ازنظر فکری بر پایان یافتن تقیه در نزد شیعیان لبنان تأکید شده و به نقل از مقامات حزب الله لبنان آمده است: «امام فرموده تقیه بس است و ما وارد صحنه شده ایم و میجنگیم و به واسطه این جنگ ما توانسته ایم ثمرات بسیاری به دست بیاوریم. حیات و حرکت جدیدی در منطقه پیدا شده است و این را دوست و دشمن قبول دارند و از جنگ با اسرائیل گرفته تا برخورد با کتائب و حضور فعال و زنده در صحنه نشانه های آن است.» یکی دیگر از مقامات حزب الله نیز با اشاره به تحولات فکری جدید در میان شیعیان لبنان گفت: «با نظر امام مبانی جدیدی در مبارزه مطرح است. ما براساس تکلیف می جنگیم، امام تقیه را جایز نمیداند. ما اگر یک نفر هم باشیم مبارزه خواهیم کرد؛ ما امروز نمی توانیم صحنه را ترک کنیم و اجازه دهیم این فرزند نامشروع امریکایی [رژیم صهیونیستی] بزرگ شود و اسلام را بشکند.» مقامات حزب الله درمورد محورهای جنگ با رژیم صهیونیستی نیز تأکید کردند: در همه محورها مقاومت کردیم و نیروهای رژیم اسرائیل از نیروها و آرم حزب الله میترسند. ما استعداد این را داریم که سرنوشت تمام محورها را تغییر دهیم و این یک موقعیت خیلی خوب است و باید محورها را حفظ نماییم. علامه سید محمدحسین فضل الله از علمای شیعه لبنان، هم دراینباره اظهار کرد: «از ابتدا گفته ام حضور در محورها [ی نبرد] دفاع است و واجب است و هنوز نیز همین را می گویم. نمیشود در بعلبک نشست و تصمیم گیری کرد. هر ساعت اوضاع تغییر می کند و لازم است موضعگیری کرد.» علامه فضل الله با اشاره به درگیری بین گروهها و جریانهای مختلف قومی و سیاسی لبنان افزود: «آنها مواضع همدیگر را می کوبند و این روند تا انتخابات امریکا و اسرائیل ادامه خواهد یافت. حضور حزب الله بر شدت جریانات نمی افزاید؛ ما باید محورها را حفظ کنیم.» این گزارش مفصل ضمن مصاحبه با افراد مختلف و بازدید از برخی محورهای شانزده گانه جنگ با رژیم صهیونیستی، درمورد جایگاه حزب الله خاطرنشان کرده است که حزب الله رشد روزافزونی دارد و اگر روحانیت با آنها همراه شود، رشد این گروه به شدت افزایش خواهد یافت. اوضاع به نفع حزبالله درحال تغییر است و برنامه ریزی با هدف وحدت با اهل سنت و علمای سنی، کار فکری در سطح جامعه و برنامه ریزی برای حرکت سیاسی درست، تهیه تجهیزات و سلاحهای لازم، آموزش کادر حزب الله نکاتی است که باید در نظر داشت.[۱۷]


منابع و مآخذ روزشمار 1363/04/04

  1. سند شماره 152244 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه نوح نبی(ع) به ستاد مرکزی طرح و عملیات یگان دریایی، 5/4/1363.
  2. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 101، 8/4/1363، ص17.
  3. سند شماره 152244 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه نوح نبی(ع) به ستاد مرکزی طرح و عملیات یگان دریایی، 5/4/1363.
  4. سند شماره 133729 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه (واحد اطلاعات) به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (اطلاعات عملیات)، 4/4/1363.
  5. سند شماره 417015 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن2)، شماره 51، 10/4/1363، ص4.
  6. سند شماره 416956 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه اشنویه (اطلاعات) به ستاد منطقه11 سپاه، 6/4/1363.
  7. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 101، 8/4/1363، ص17.
  8. سند شماره 273399 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه منطقه7 به فرماندهی کل سپاه پاسداران، 21/4/1363.
  9. سند شماره 250276 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران کامیاران به فرماندهی سپاه ناحیه کردستان، 5/4/1363.
  10. سند شماره 286475 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران پاوه به فرماندهی سپاه پاسداران منطقه7، 13/4/1363.
  11. سند شماره 356067 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد عملیات سپاه ناحیه کردستان به فرماندهی سپاه قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 6/4/1363.
  12. سند شماره 416842 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه تکاب به ستاد منطقه11 سپاه، 4/4/1363.
  13. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 98، 5/4/1363، ص12.
  14. همان، ص11، دمشق - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  15. همان، صص 7 - 5، رم - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  16. روزنامه اطلاعات، 5/4/1363، ص4.
  17. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 101، 8/4/1363، ص17.