1363.04.17

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۵۸ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1363 |نام = 1363.04.17 |نام دیگر= هفده تیر |روز=17 تیر 1363 |تاریخ شمسی= 1363.04.17 |تاریخ میلادی=8 جولای 1984 |تاریخ قمری= 8 شوال 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.04.17</div> <div class="bootstrap-btn">1361.04.1...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.04.17
نام‌های دیگر هفده تیر
تاریخ شمسی 1363.04.17
تاریخ میلادی 8 جولای 1984
تاریخ قمری 8 شوال 1404






گزارش- 1

1. امروز در جبهه های آبادان و مریوان تبادل آتش سنگینی بین نیروهای ایران و عراق جریان داشت. در جبهه آبادان ارتش عراق علاوهبر منطقه عملیاتی، نقاط مختلف شهر آبادان ازجمله پالایشگاه، سینما رکس و برخی نقاط مسکونی را نیز زیر آتش سلاحهای سنگین خود قرار داد. در گلولهباران مناطق شهری آبادان خساراتی به 3 باب منزل مسکونی، یک مسجد و ساختمان سینما رکس وارد آمد، همچنین یک فقره آتشسوزی در این شهر رخ داد که با تلاش مأموران آتشنشانی مهار و خاموش شد. در منطقه عملیاتی آبادان نیز 19 تن از نیروهای خودی (13 تن از افراد ژاندارمری، 5 بسیجی و 1 نفر از نیروهای سپاه) مجروح شدند. [۱] از سوی دیگر در جبهه شمالغرب، تبادل آتش توپخانه بین نیروهای ایران و عراق در جبهه مریوان بهویژه محور دزلی از شدت بیشتری برخوردار بود که براثر آن یک تن از نیروهای خودی به شهادت رسید و 4 تن مجروح شدند. درهمینحال، 2 تن از نظامیان عراقی با عبور از خطوط نبرد تسلیم رزمندگان ایران شدند.[۲]

گزارش- 2

2. مناطقی در سقز، دیواندره، مریوان، پیرانشهر و پسوه امروز کانون حملات و تحرکات ایذایی عناصر گروههای مسلح غیرقانونی بود. فرمانداری سقز اعلام کرد 2 تن از کارکنان جهاد سازندگی که با یک دستگاه تراکتور قصد برگشتن به شهر را داشتند بین روستاهای آیچی و قشلاق صالح بیگ به اسارت عناصر حزب دمکرات درآمدند.* همچنین در همین منطقه چتههای حزب دمکرات با اجرای کمین در مسیر نیروهای ژاندارمری یکی از آنها را مجروح کرده و 2 تن را به اسارت گرفتند.[۳] در دیواندره در محور سراوقامیش، ساعت 21:30، عناصر ضدانقلاب با موشک آر.پی.جی به نیروهای خودی حمله کرده و به مدت 35 دقیقه با آنها درگیر شدند. در این درگیری 2 بسیجی به شهادت رسیدند. با آمدن نیروهای کمکی از شهر مهاجمان منطقه را ترک کردند.[۴] همچنین امروز در حمله افراد کومهله به نیروهای خودی در منطقه مریوان یک نظامی و یکی از اهالی غیرنظامی منطقه شهید و 4 تن مجروح شدند. جنازه یک نفر از عناصر کومهله نیز در منطقه باقی مانده است.[۵] در منطقه پسوه در محور روستای اشنوزنگ - اندیزه نیز یک دستگاه خودروی تویوتای گردان 1910 قدس براثر برخورد با مینی که عناصر ضدانقلاب کاشته بودند، منهدم شد. در این حادثه 2 تن از نیروهای خودی شهید و 3 تن مجروح شدند.[۶] در رویدادی دیگر، نیروهای پایگاه روستاهای کندهقولان و ریگآباد پیرانشهر در دو قسمت روستای ریگآباد اجرای کمین کرده و با تعدادی از چتههای دمکرات درگیر شدند. در این حادثه یکی از نیروهای خودی شهید شد. از عناصر ضدانقلاب نیز 6 تن کشته شدند،[۷] یک نفر با اسلحه و مهمات دستگیر و یک نفر هم زخمی شد، 2 نفر نیز فرار کردند.[۸] در باختران نیز با افزایش فعالیت عناصر ضدانقلاب، بامداد امروز، 2 دستگاه بولدوزر اداره راهسازی در نزدیکی پایگاه کرند هدف حمله قرار گرفت و به آتش کشیده شد.[۹] علاوهبر درگیریهای امروز یک تن از افراد این حزب که اهل روستای بادینآباد است، بدون اسلحه تسلیم نیروهای خودی شد.[۱۰] در کامیاران نیز 2 تن از عناصر سازمان کومهله با مراجعه به مقر پرتاله خود را معرفی و تسلیم کردند.[۱۱]

گزارش- 3

3. با افزایش حمایتهای ایران از گروههای معارض عراقی، اقدامات آنها در داخل عراق افزایش یافته و هرازگاهی معارضین عراقی به یکی از اهداف نظامی و انتظامی عراق حمله میکنند. امروز دستهای از پیشمرگان حزب دمکرات کردستان عراق که به انواع سلاحها مجهز بودند به مدت یک ساعت بر روی مرکز پلیس خورمال آتش گشوده و آنجا را به آتش کشیدند. براثر این حمله قسمتی از ساختمان مرکز پلیس خورمال منهدم شد و تلفاتی به نیروهای مستقر در آن وارد آمد.[۱۲] جمهوری اسلامی ایران میکوشد با گروههای کرد معارض در داخل کردستان عراق همکاری و از آنها برای مبارزه با رژیم بعثی عراق حمایت کند. دراین زمینه گزارش علی محلاتی** از مأموریت خود در کردستان عراق حاکی است: نیروهای بارزانی با ایران به ویژه ارتش همکاری خوبی دارند، ولی سپاه ارتباط مستقیمی با آنها ندارد و بهصورت غیرمستقیم یک سری اطلاعات از آنها دریافت میکند و در ضربات ایذایی خود از آنان بهره میگیرد. در کردستان عراق پارتیها (بارزانیها)، سوسیالیستها، مجاهدین عراقی و طالبانیها فعال هستند. یکی از مراکز سپاه در چناره جدید در منطقه دزلی عراق قرار دارد. به گفته نماینده سپاه، در این پایگاه اطلاعات جمعآوریشده دقیق بوده و نیروهای تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران توانستهاند تاکنون ضربات مؤثری به پاسگاههای نظامی و مکانهای انتظامی عراق در شهرهای سیدصادق، شانهدری، خورمال و حله وارد کنند. در عملیاتهای ایذایی ایران معمولاً سه گروه نیروهای بسیج عراق، پیشمرگهای کرد و نیروهای ارتشی شرکت میکنند. سلاحهای آنها معمولاً سلاحهای سبک و نیمهسنگین و آر.پی.جی7 و تیربار است. قیادهها و بارزانیها عموماً تحت حمایت ارتش جمهوری اسلامی ایران بوده و مجاهدین عراقی و سوسیالیستها از پشتیبانی سپاه برخوردارند. از میان گروههای کرد عراق اتحادیه میهنی (طالبانیها) گرایش بیشتری به دولت مرکزی عراق دارد، اما بقیه گروهها از حمایت جمهوری اسلامی ایران برخوردارند.[۱۳] بااینحال، همکاری جمهوری اسلامی ایران با برخی از احزاب و گروههای کرد عراق مسائل و مشکلاتی را به همراه دارد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیرانشهر امروز در نامهای به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) وضعیت حزب سوسیالیست کردستان عراق در پیرانشهر را تشریح کرد. در این نامه با اشاره به موقعیت مرزی پیرانشهر آمده است: نیروهای حزب سوسیالیست کردستان عراق در روستاهای زیرکه، مشکان، گردسور و همچنین روستاهای اطراف جاده نقده - پیرانشهر که حدوداً پشت روستای جلدیان میباشند، ساکن هستند. قبلاً افراد بارزانی این منطقه را (ازطریق پایگاه سیلوه) زیر نظر داشتند، ولی از زمانی که آنها به پایگاهی در روستای صوفیان منتقل شدهاند، موقعیت منطقه تغییر کرده است. تردد ضدانقلاب تقریباً زیاد شده است و حزب سوسیالیست کردستان عراق روابط نزدیکی با حزب دمکرات کردستان ایران دارد و همین موضوع باعث شده است اعضای این حزب نهتنها با جمهوری اسلامی ایران همکاری خوبی نداشته باشند، بلکه در موارد بسیار زیادی نیز پذیرای افراد حزب دمکرات شوند؛ در یک مورد با پشتیبانی همین حزب به پایگاه دالاوان حمله کردند که خوشبختانه سرکوب شدند. علاوهبراین، افراد حزب مذکور بدون هماهنگی و تحت پوشش چوپان یا عناوین دیگر به منطقه حاجعمران رفتوآمد میکنند یا بهطورکلی معمولاً کارت پناهندگی به همراه ندارند و فقط با برگه معرفی بدون عکس حزب سوسیالیست هستند که چندان اعتباری ندارد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیرانشهر در پایان این نامه درخواست کرده که درخصوص مقابله با رفتوآمد آزاد نیروهای حزب دمکرات به این منطقه تصمیمی مناسب اتخاذ شود.[۱۴]

گزارش- 4

4. فرماندهی قرارگاه خاتمالانبیا(ص) امروز در نامهای به یگانهای تحتامر خود، خواستار ارسال تجربیات عملیات خیبر شد. درهمینحال، ستاد این قرارگاه نیز در دو بخشنامه جداگانه نکاتی را درخصوص چگونگی توزیع تجهیزات انفرادی ش.م.ر (شیمیایی، میکروبی و رادیواکتیو) و وظایف پرسنل بهداشت سپاه ابلاغ کرد. در نامه فرماندهی قرارگاه خاتمالانبیا(ص)، که به امضای محسن رضایی رسیده، آمده است: «از آنجا که ثبت و جمعآوری تجربیات جنگ، بهعنوان ثمره خون شهیدان از وظایف مسلم ماست و گفت وگو و جلسات دراینزمینه کافی نیست، لازم است حداکثر به مدت سه روز پس از این بخشنامه، کلیه نظرات، پیشنهادات، نقاط ضعف و قوت عملیات خیبر به طور مشروح و کتباً ازطریق فرماندهی قرارگاه مربوطه به فرماندهی قرارگاه خاتمالانبیا(ص) ارائه شود.»[۱۵] همچنین ستاد قرارگاه خاتمالانبیا(ص) در بخشنامهای با تأکید بر اهمیت و ضرورت حفظ و نگهداری تجهیزات انفرادی ش.م.ر اعلام کرد: اگر رزمندهای این تجهیزات را از دست بدهد، باید قیمت آن را بپردازد. در این بخشنامه بر اجرای نکاتی بدین شرح تأکید شده است: تجهیزات انفرادی ش.م.ر با تأیید مسئول یگان پدافند ش.م.ر توزیع شود؛ تدارکات قرارگاه، مسئول تأمین و توزیع تجهیزات ش.م.ر در میان یگانها میباشد؛ تدارکات لشکرها و تیپها مسئول نگهداری و توزیع تجهیزات ش.م.ر میباشد؛ کلیه تجهیزات ش.م.ر موجود در یگانها باید به تدارکات آن یگانها تحویل شود؛ نگهداری و توزیع مجدد تجهیزات ش.م.ر با برنامه، طرح و اجازه قسمت ش.م.ر انجام گیرد؛ رزمندگانی که تجهیزات انفرادی ش.م.ر خود را از دست بدهند، باید قیمت آن را بپردازند. در پایان این بخشنامه قیمت سه نوع ماسک ام9، ام15 و ام17 به همراه قیمت فیلتر و کیف هرکدام از آنها اعلام شده که قیمت ماسک ام9، با کمترین بها 15500 ریال و قیمت ماسک ام17، با بیشترین بها 25000 ریال است.[۱۶] در بخشنامه دیگری که امروز ازسوی رئیس ستاد قرارگاه خاتمالانبیا(ص) صادر شد، وظایف مسئولان بهداشت تیپها و لشکرها تشریح شده است. در مقدمه این بخشنامه، ستاد مذکور با اشاره به انسجام تشکیلات رزمی سپاه پاسداران هدف واحد بهداشتی را تأمین سلامتی کامل رزمندگان عنوان کرده و نوشته است: «بهمنظور سرعتبخشیدن به پیشبرد برنامههای بهداشتی و وصول به اهداف بهداشتی که تأمین سلامتی کامل جسم و روح میباشد و بهمنظور جلوگیری از استهلاک کاری وظایف اعضای کادر بهداشتی باتوجهبه تشکیلات رزمی لشکر و تیپ مستقل اعلام میشود.» این وظایف در ذیل سه بخش مسئول بهداشت گردان بهعنوان کمک بهداشتیار، مسئول بهداشت تیپ و لشکر بهعنوان تکنسین بهداشت، و مسئول بهداشت قرارگاه بهعنوان تکنسین بهداشت طرح و تشریح شده است.[۱۷]

گزارش- 5

5. هیئت دولت امروز تشکیل جلسه داد و به بررسی آخرین تحولات جاری کشور پرداخت. در ابتدای جلسه هیئت دولت آقایان منافی و نبوی، وزیران بهداری و پست و تلگراف ضمن ارائه گزارشی از سفر خود به جبهه های جنگ تحمیلی، که هرچند ماه یکبار صورت میگیرد، تصریح کردند رزمندگان آمادگی و روحیه بسیار بالایی دارند. میرحسین موسوی نخستوزیر، پس از اتمام جلسه در گفتوگو با خبرنگاران درخصوص تشکیل جلسات پیدرپی در منطقه میان کشورهای مرتجع و خرید سلاحهای پیشرفته گفت: «در انقلاب اسلامی، ما یک چیز را به اثبات رساندیم و آن تقدم مسئله ایمان بر تجهیزات و تسلیحات بود. اگر قرار باشد که قدرت ابزار و سلاح پیروز شود، رژیم شاه میبایست پیروز میشد. ولی ملت ما با مشتهای خالی در مقابل تانکها و توپها ایستادند و توپها و تانکها در مقابل مردم رام شدند و درحالحاضر نیز در صحنه جهانی چنین مسئلهای است.» نخستوزیر با اشاره به تحولات خلیجفارس و نشستهای متعدد دولتهای عرب منطقه اضافه کرد: آنها به دنبال آن هستند که با حرکتهایی مانند زدن کشتیها در خلیجفارس انقلاب اسلامی منزوی گردد و به موضع انفعالی کشیده شود؛ آنها منتظرند که ضعفی در انقلاب اسلامی ببینند و آن را بزرگ نمایند، اما ما در مقابل حرکتهای آنها خود را قویتر میبینیم و با واکنش نیرومند خود نشان دادهایم که ملت ما اراده کرده با تکیه بر ارزشهای الهی انشاءالله این نبرد را ادامه دهد. حضور ما در خلیجفارس نسبت به سه ماه قبل قویتر شده است و ما در مقابل هر تمهید تازهای که قدرتهای استکباری برای مقابله با انقلاب اسلامی به کار میگیرند با تکیه بر نیروهای خلاق و مؤمن خود راهحلهای خوبی پیدا میکنیم و تاکنون دراینزمینه موفق بودهایم.[۱۸]

گزارش- 6

6. همایش بین المللی تأثیرات جنگ ایران و عراق بر صلح و امنیت جهانی امروز در بغداد شروع به کار کرد. رژیم بعثی صدام به منظور جلب توجه کشورها و سازمانهای بین المللی به جنگ و ترسیم چهرهای صلحطلب از عراق، از ماهها پیش در تدارک برگزاری این همایش بین المللی در بغداد بود. این گردهمایی با شرکت شخصیتهای سیاسی، پارلمانی، تبلیغاتی، اقتصادی و فرهنگی از کشورهای مختلف جهان، امروز با سخنرانی طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، آغاز به کار کرد و تا سه روز ادامه خواهد یافت. رژیم عراق مدعی است در این گردهمایی 50 هیئت از سازمانها، احزاب، سندیکاها و مؤسسات علمی، ازجمله مخالفان جمهوری اسلامی ایران، سوریه و لیبی شرکت کردهاند.[۱۹] طارق عزیز در افتتاحیه این اجلاس ضمن سخنانی با اشاره به نحوه برخورد دولتهای جهان با جنگ ایران و عراق گفت: «با جنگ ابتدا به عنوان یک درگیری با طبیعت ویژه میان دو کشور همسایه برخورد شد و هنگامی که این جنگ در ابتدا گسترش پیدا نکرد، توجه به آن کاهش یافت و حتی به آن جنگ فراموششده اطلاق گردید و این روش منفی در قبال جنگ، تأثیر خطرناکی نسبت به ادامه آن دارد.» طارق عزیز جمهوری اسلامی ایران را خطری علیه منطقه و صلح و امنیت بینالمللی و عراق را کشوری صلحطلب و پایبند به اصول حقوق بین المللی معرفی و ادعا کرد: «عراق از ابتدا با این اصل صحیح و ضروری بین المللی یعنی عدم توسل به زور در حل اختلافات و توسل به مذاکرات برای حل آن و استناد به حقوق بین الملل موافقت نموده است. ولی رژیم ایران همه تصمیمات شورای امنیت و تمامی پیامهای صلح را رد کرده است.» وزیر امور خارجه عراق بهمنظور تشویق کشورها و سازمانهای بینالمللی به اعمال فشار بر ایران افزود: «جنگ جاری خارج از اراده جامعه جهانی نیست و اگر آنها بهطور جدی تصمیم بگیرند که به این جنگ پایان دهند، میتوانند از راه محرومکردن طرف اصرارکننده بر ادامه جنگ، آن را از دریافت وسایلی که آن را قادر به ادامه این سیاست میسازد محروم کرده و به جنگ پایان دهند.»[۲۰] سعد قاسم حمودی مسئول برگزاری اجلاس بین المللی بغداد در مصاحبهای مطبوعاتی گفت که دولت عراق از رهبران مذهبی مخالف رژیم ایران و مخالفان رژیمهای سوریه و لیبی برای شرکت در این اجلاس سهروزه دعوت کرده است تا درخصوص جنگ 45 ماهه گفت وگو کنند. حمودی انجام مذاکرات محرمانه صلح میان بغداد و تهران را رد کرد و افزود: «موضع رسمی عراق درخواست آتشبس با ایران بهعنوان شرط قبلی برای هر نوع گفتوگوی مستقیم یا غیرمستقیم جهت پایاندادن به درگیری است.» وی تهدید کرد که هر حمله ایران در طول جبهه های جنگ موجب انهدام پایانه نفتی این کشور در جزیره خارک خواهد شد.[۲۱] روزنامه سونسکا داگبلادت در گزارشی از این اجلاس نوشته است: «رژیم عراق چندصد تن از شخصیتهای کشورهای مختلف را به این کنفرانس که شدیداً مراقبت میشوند، دعوت کرده است. ... کنفرانس امروز پس از مدتی تأخیر و بیبرنامگی با سخنان طارق عزیر شروع شد. سخنان طارق عزیز تنها سخنانی بود که حکایت از آرامتر شدن اوضاع داشت.» طارق عزیز برخلاف ادعای همیشگی عراق درمورد آغاز جنگ ازسوی ایران گفت: «تحرکات ایران از قبیل شلیک توپ و نارنجک و همچنین تدارک برای جنگ موجب حمله سریع نظامی عراق در سپتامبر 1980 گردید.»[۲۲]

گزارش- 7

7. ترکیه به عنوان مهمترین همسایه دو کشور ایران و عراق به شدت از جنگ تحمیلی متأثر شده و میتواند در روند ادامه یا توقف آن مؤثر باشد. امروز روزنامه پرتیراژ گونایدین (چاپ ترکیه) از تضمین رژیم عراق درمورد امنیت کشتیهای ترکیه در خلیجفارس خبر داد و روزنامه حریت از کاهش صادرات ترکیه به ایران نوشت. روزنامه گونایدین به نقل از مسعود ییلماز وزیر مشاور و سخنگوی دولت ترکیه، نوشت: «برای امنیت نفتکشهای ترکیه که برای بارگیری نفت خام از پایانه جزیره خارک وارد خلیج [فارس] میشوند، تضمینهایی از دولت عراق گرفته شده است.» حمله سوم ژوئن (13/3/1363) هواپیماهای جنگی عراق به نفتکش بیوک هان*** ترکیه که براثر آن 3 تن از خدمه کشتی کشته شدند، خشم عمومی را در ترکیه برانگیخت، اما دولت ترکیه با مقاومت دربرابر فشارهای معطوف به انجام اقدامات تلافیجویانه اعلام کرد که این عمل موجب ترک سیاست بیطرفی ترکیه در قبال جنگ ایران و عراق نخواهد شد. از آن زمان به بعد، نفتکشهای ترکیه سفرهای خود را به داخل خلیجفارس ازسرگرفتند و سخنگوی دولت این کشور تأیید کرد که بهدنبال مذاکرات سطح بالا، عراق اطمینان داده است به نفتکشهای ترکیه حمله نخواهد کرد.[۲۳] این درحالی است که روزنامه حریت (چاپ ترکیه) در شماره امروز خود ضمن بررسی روابط تجاری ایران و ترکیه از منظری دیگر به روابط دو کشور پرداخت و با اشاره به تأثیرات حملات به نفتکشها در کاهش درآمدهای نفتی ایران افزود: صادرات ترکیه به ایران در معرض خطر است. در سه ماه گذشته، هیچ اعتباری از جانب ایران گشایش نیافته است و به این ترتیب میتوان گفت که صادرات پیش بینی شده به ایران در خطر است. به دنبال متشنج شدن اوضاع خلیجفارس و وقفه در امر واردات نفت خام ترکیه از ایران، این کشور نیز در مقابل از خرید کالاهای ترکیه خودداری میکند. این روزنامه به نقل از مدیر شرکت انکا، که در ردیف بزرگترین صادرکنندگان کالا به ایران قرار دارد، آورده است: «در قرارداد ایران و ترکیه آمده است که طرفین میتوانند تا میزان 300 میلیون دلار بدون بهره نزد یکدیگر بدهکار باشند. لیکن بهدلیل اختلال در امر حملونقل نفت خام، هماکنون حساب ایران از میزان فوق گذشته و به 395 میلیون دلار رسیده است و ایران بهخاطر نگرانی از افزایش این مبلغ از گشایش اعتبار جدید خودداری میکند.»[۲۴]

گزارش- 8

8. روابط غرب و کشورهای خلیج فارس در یک هماندیشی با عنوان "روابط خلیج فارس و غرب در 125 سال گذشته" در مرکز مطالعات غرب آسیای بریتانیا مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در آن دیدگاههای گوناگونی درخصوص جنگ ایران و عراق و تحولات منطقه خلیجفارس مطرح شد. در این هماندیشی که با شرکت مقاماتی از عربستان، امارات، بحرین، قطر و مصر برگزار شد،[۲۵] عبدالله بشاره دبیرکل شورای همکاری خلیجفارس، بدون ذکر نام ایران گفت: «هر حمله علیه کشتیها در بنادر شورای همکاری خلیج [فارس] و مسدودساختن بنادر یا حمله به کشتیهای آنها در خارج از آبهای سرزمینی، اعلان جنگ به شورا تلقی خواهد شد.» بشاره تأکید کرد که ما دلالان جنگی نیستیم، ولی اعتقاد داریم که قادر به دفاع از تمامیت سرزمینی خود هستیم. وی حملات به کشتیهای کویتی و سعودی را در دو ماه گذشته نقطه عطفی در تاریخ شورای همکاری خلیجفارس توصیف کرد و ضمن درخواست از اعضای این شورا برای تلاش در برقراری توازن بین دیپلماسی و توان دفاعی، بهظاهر حضور نیروهای خارجی در منطقه را رد کرد و افزود: «این شش کشور نمیخواهند که نیروهای خارجی در تلاش برای برقراری ثبات وارد این منطقه شوند و عقیده دارند که حضور نیروهای خارجی فاجعه به بار خواهد آورد.» عبدالله بشاره با رد امکان مسدودشدن تنگه هرمز، انجام چنین اقدامی را اعلان جنگ به تمام دنیا دانست و خاطرنشان کرد: این موضوع مسئله شورای همکاری خلیجفارس نیست. دبیرکل شورای همکاری خلیجفارس پس از سخنرانی در این هماندیشی در لندن، در گفت وگویی با خبرگزاری کویت در تبیین اظهارات خود مبنیبر اینکه حمله به کشتیها اعلان جنگ به شورای همکاری خلیجفارس است، تصریح کرد: «ما میتوانیم حملات گاه و بیگاه علیه کشتیهایمان را تحمل کنیم، اما مطلب مزبور به طور مشخص به بستن احتمالی بنادرمان مربوط میشود، نه به حملات دورهای علیه کشتیها.»[۲۶] در این گردهمایی سفرای سابق انگلستان در منطقه و برخی از مقامات غربی با اعلام اینکه پیروزی جمهوری اسلامی ایران در جنگ با عراق خطر بالقوهای برای منافع غرب در منطقه است، بر توقف جنگ و پایاندادن به آن تأکید کردند.[۲۷]

گزارش- 9

9. دو ابرقدرت نمی خواهند هیچیک از طرفین جنگ ایران و عراق پیروز شوند. روزنامه ژاپنی توکیو شیمبون در شماره امروز خود با بیان این مطلب به تشریح دلایل آن پرداخت. توکیو شیمبون در مقاله ای دراینباره نوشت: «دو ابرقدرت با یک تفاهم ضمنی جنگ ایران و عراق را کنترل میکنند و انتظار ندارند که یکی از دو طرف در جنگ پیروز باشد. امریکا مایل نیست ایران در این جنگ پیروز شود، زیرا در این صورت [امام] خمینی انقلاب خود را به کشورهای منطقه مانند عربستان سعودی صادر خواهد کرد. در این حالت امریکا مجبور به مداخله مستقیم است. شوروی نیز به خاطر عقاید ضدکمونیستی شدید رهبر ایران مایل به پیروزی آن در جنگ نیست.» این روزنامه درخصوص تمایل نداشتن دو ابرقدرت به پیروزی عراق نیز افزود: «امریکا از تسلط دولت سوسیالیستی عراق بر منطقه راضی نیست و شوروی نگران است که پیروزی عراق در جنگ، موازنه قدرت میان حزب بعث سوریه و عراق را در هم بشکند. در این صورت شانس شوروی برای نفوذ در خاورمیانه از بین خواهد رفت.» توکیو شیمبون سپس به رضایت سوداگران اسلحه از تداوم وضع موجود اشاره و اضافه کرد آنها نقش مهمی در برقراری توازن در منطقه و جلوگیری از پیروزی یکی از دو طرف جنگ دارند. این روزنامه ژاپنی همچنین درخصوص موضع توکیو در قبال حملات به کشتیها در خلیجفارس یادآور شد: «ما نمیتوانیم بپذیریم ایران برای جلوگیری از حمله به نفتکشها و بنادر خود، به کشتیهای کشورهای دیگر حمله کند. در جنگ ایران و عراق موازنه خطرناکی بین خویشتنداری و ناشکیبایی به وجود آمده است. اگر ناشکیبایی خویشتنداری را شکست دهد، در این صورت، جنگ به مرحله تأسفآورتری خواهد رسید؛ اما اگر خویشتنداری پیروز شود، جنگ در شکل یک جنگ تحت کنترل آنقدر ادامه خواهد یافت تا یکی از دو طرف جنگ از پا درآیند.»[۲۸]



منابع و مآخذ روزشمار 1363/04/17

  1. سند شماره 299925 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 17/4/1363؛ و - سند شماره 299940 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 17/4/1363.
  2. سند شماره 256150 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهی سپاه ناحیه کردستان به دفتر فرماندهی منطقه11 سپاه، 18/4/1363.
  3. سند شماره 299925 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 17/4/1363؛ و - سند شماره 299940 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 17/4/1363.
  4. سند شماره 383045 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب به نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، شماره 114، 21/4/1363، ص4؛ و - سند شماره 352950 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهی سپاه ناحیه کردستان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 19/4/1363.
  5. سند شماره 383045 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و - سند شماره 352943 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران پیرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 18/4/1363.
  6. سند شماره 352837 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، شماره 110، 17/4/1363، ص3.
  7. سند شماره 352943 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  8. سند شماره 383045 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص3.
  9. سند شماره 272682 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه ناحیه باختران به فرماندهی منطقه7 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 18/4/1363.
  10. سند شماره 352943 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  11. سند شماره 256150 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  12. سند شماره 8353 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر سماجا (رکن2) به سماجا (رکن3)، 22/4/1363.
  13. سند شماره 183231 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از علی محلاتی به واحد [اطلاعات و عملیات] سپاه، 24/4/1363.
  14. سند شماره 498050 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران پیرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 17/4/1363.
  15. سند شماره 293701 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرماندهان کلیه تیپ‌ها و لشکرها، 17/4/1363.
  16. سند شماره 334566 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرماندهان کلیه تیپ‌ها و لشکرها، 17/4/1363.
  17. سند شماره 293700 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرماندهان کلیه تیپ‌ها و لشکرها، 17/4/1363.
  18. روزنامه اطلاعات، 18/4/1363، ص3.
  19. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 111، 18/4/1363، ص6، کویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  20. همان، صص 26 - 24، رادیو صوت‌الجماهیر.
  21. همان، ص21، منامه - خبرگزاری فرانسه.
  22. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 112، 19/4/1363، ص12، به نقل از روزنامه سونسکا داگبلادت.
  23. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 111، 18/4/1363، ص9، آنکارا - خبرگزاری آلمان.
  24. همان، ص8.
  25. روزنامه اطلاعات، 18/4/1363، ص16.
  26. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 111، 18/4/1363، ص2، اگستر (انگلستان) - خبرگزاری کویت.
  27. روزنامه اطلاعات، 18/4/1363، ص16.
  28. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 112، 19/4/1363، صص 5 و 6.