1363.03.16

روزشمار جنگ سال 1363 1363.03.16
نام‌های دیگر	شانزده خرداد
تاریخ شمسی	1363.03.16
تاریخ میلادی	6 ژوئن 1984
تاریخ قمری	6 رمضان 1404

1360.03.16

1361.03.16

1362.03.16

1364.03.16

1365.03.16

1366.03.16

1367.03.16

گزارش - 1

1. در ادامه حملات رژیم عراق به مناطق مسکونی ایران، امروز مسجدسلیمان و دزفول هدف حمله موشکی، شهرهای نهاوند، دهلران و گیلانغرب هدف بمباران هوایی و شهر آبادان زیر آتش توپخانه دشمن قرار داشتند و هواپیماهای دشمن به حریم هوایی برخی از شهرهای مناطق غربی کشور تجاوز کردند. ساعت 23:55 امشب، شهر مسجدسلیمان هدف یک فروند موشک دوربرد دشمن قرار گرفت، این موشک در اطراف پتروشیمی و در 5 کیلومتری مسجدسلیمان به کوه اصابت کرد و منهدم شد و تلفات جانی و خسارات مادی به بار نیامد. امروز همچنین عراق دزفول را هدف حمله موشکی قرار داد. از آنجا که موشک در یک منطقه خالی از سکنه فرود آمد، خسارات مادی این حمله ناچیز بود. بنا بر گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، «موشک دشمن در فضای باز و در خارج از شهر در انتهای خیابان فلسطین که در آن کوره آجرپزی قرار دارد اصابت کرده و تنها براثر موج انفجار موشک 8 واحد مسکونی اطراف خیابان آسیب جزئی دیدند.» برخلاف حملات موشکی عراق به مسجدسلیمان و دزفول، حملات هوایی جنگندههای این کشور بهویژه در شهر نهاوند تلفات و خساراتی را به بار آورد. هواپیماهای رژیم بعثی عراق در ساعت 23:45، شهر نهاوند را بمباران کردند. در این حمله بمبها به محله گلشن در اطراف میدان ورودی شهر اصابت کرد و 19 تن از مردم این شهر به شهادت رسیده و بیش از 50 تن مجروح شدند. همچنین 20 ساختمان مسکونی و 50 باب مغازه بهکلی ویران شد و به بیش از 200 منزل مسکونی آسیب رسید. امروز علاوهبر نهاوند شهرهای دهلران و گیلانغرب نیز هدف حملات هوایی عراق قرار گرفتند. شهر دهلران در سه نوبت در ساعتهای 11، 11:30 و 12:30، هدف حمله هواپیماهای رژیم بعثی عراق قرار گرفت و متحمل تلفات و خسارات سنگینی شد. براثر این حملات بیش از 20 واحد مسکونی بازسازیشده، ساختمان اداره ثبت احوال و یک مدرسه راهنمایی تخریب شد. همزمان با حملات هوایی به دهلران، هواپیماهای ارتش عراق در ساعت 11:05، به حریم هوایی گیلانغرب تجاوز و چند نقطه از شهر و مناطق پیرامون آن را بمباران کردند. در این حملات 3 تن از غیرنظامیان ساکن این شهر شهید و تعدادی نیز مجروح شدند و بخشی از زمینهای اطراف شهر دچار آتشسوزی شد، تعدادی از چادرهای ایلات این شهر آسیب دید و تلفاتی به احشام آنها وارد آمد. همچنین امروز هواپیماهای عراق در ساعت 4:30 صبح، به حریم هوایی شهرهای درود و باختران و در ساعت 20:50، به آسمان شهرهای میاندوآب، بوکان و بانه تجاوز کردند که با اقدام بهموقع آتش پدافند هوایی روبهرو و قبل از هرگونه اقدامی ناگزیر به ترک محل شدند. درهمینحال، شهر آبادان نیز همانند روزهای قبل زیر آتش پراکنده سلاحهای سنگین دشمن قرار داشت که در جریان آن 16 منزل مسکونی، یک مغازه و قسمتی از انبار ساختمان سیمان شرکت نفت خسارت دید و 2 فقره آتشسوزی رخ داد که با تلاش کارکنان آتشنشانی مهار و خاموش شد. در مناطق عملیاتی آبادان نیز در جریان تبادل آتش نیروهای خودی و دشمن 16 تن از رزمندگان مجروح و 2 تن شهید شدند. هواپیماهای رژیم بعثی عراق علاوهبر مناطق مسکونی، امروز تأسیسات واحد جذب آب، سکوی پرتاب موشک و دو حلقه چاه گاز شماره 309 و 312 را در خوزستان هدف حمله قرار داده و بمباران کردند. ارتش عراق در اطلاعیه نظامی خود اعلام کرد که امروز هواپیماهای این کشور علاوهبر شهرهای دهلران و گیلانغرب، به تعدادی از اهداف نظامی در خوزستان حمله کردهاند. درهمینحال، رژیم عراق برای توجیه اقدامات غیرانسانی خود مدعی شد ایران شهرهای بصره، مندلی، خانقین و زرباطیه را زیر آتش سنگین توپخانه قرار داده است و در ساعت 13:54 امروز، هواپیماهای ایران شهرهای جلولا و کفری را بمباران کردهاند.

گزارش - 2

2. امروز یک فروند کشتی لیبریایی در خلیجفارس با مین برخورد کرده و دچار آتشسوزی شدید شد. کشتی 26 هزار تنی داشاکی پس از تخلیه بار گندم خود در بندرعباس، بهسمت عربستان سعودی در حرکت بود که در مسیر خود بین سواحل ایران و قطر با مین برخورد کرد. براثر انفجار مین بدنه کشتی سوراخ و اتاق موتور آن بهشدت دچار آتشسوزی شد. بهدلیل میزان بالای خسارت، کشتی نتوانست به مسیر خود ادامه دهد. 27 خدمه کشتی که اغلب آنها یونانی بودند توسط یک کشتی سعودی نجات یافته و به عربستان منتقل شدند. شرکتهای سلکو و اسمیت - که در حوزه تعمیر کشتی فعال هستند - به کمک این کشتی آمده و آن را بهسوی دبی یدک کشیدند.

گزارش - 3

3. عملیات ضربتی علیه مقر سازمان کومهله در منطقه سرو، انهدام خودروی سپاه براثر انفجار مین در دوزخدره و برخورد بسیار خشونتآمیز حزب دمکرات با افراد تسلیمی و مردم روستاها از مهمترین رویدادهای امروز مناطق کردنشین است. امروز دو گردان از نیروهای سپاه و ژاندارمری با اجرای یک عملیات ضربتی مشترک در منطقه مرزی سرو در غرب ارومیه، تعدادی از اعضای سازمان کومهله را کشته و چند نفر را دستگیر کردند. نیروهای گردان جندالله نقده و گردان شهید چمران ژاندارمری که شب قبل بهسوی منطقه عملیاتی رفته و در روستاهای صوفی کانی، شگفتیک و دهبان مستقر شده بودند ساعت 6 صبح امروز، بهسوی هدف حرکت و ضمن درگیری با عناصر ضدانقلاب، به مقر حزب کومهله در منطقه سومای سرو حمله کردند. در این درگیری 3 نفر از اعضای این سازمان کشته و 4 نفر از آنها بهشدت زخمی شده و به اسارت درآمدند؛ زخمیها بهسرعت به ارومیه منتقل شدند. از نیروهای خودی نیز 2 نفر شهید و 7 تن مجروح شدند. هنگام بازگشت نیروهای عملکننده یک دستگاه جیپ شهباز که حامل تفنگ 106 جمعی گردان 203 امداد بود و از محل مأموریت گردان شهید چمران به ارومیه برمیگشت، براثر بارندگی و لغزندگی جاده واژگون شد و یک سرباز شهید و یکی از درجهداران مجروح شد. در حادثه دیگری یک خودروی تویوتای بدون شماره متعلق به سپاه سقز که با 8 سرنشین از پایگاه دوزخدره دیواندره بهسمت پایگاه پلدشت در حرکت بود، با مینی که عناصر ضدانقلاب کار گذاشته بودند، برخورد کرد. براثر انفجار مین 4 تن از پاسداران شهید و 4 نفر دیگر مجروح شدند و خودرو هم متلاشی شد. درهمینحال و در ادامه روند تسلیمشدن و اظهارات عناصر ضدانقلاب، ساعت 12:30 امروز یک نفر از چتههای دمکرات به نام صدیق عالمی فرزند محمد ساکن مهاباد با یک قبضه اسلحه ژ3 و 10 عدد خشاب پر و 3 عدد نارنجک دستی خود را به پایگاه قاتلآباد تسلیم کرد. این فرد پس از تخلیه اطلاعاتی به واحد سپاه سقز تحویل داده شد. امروز همچنین یک نفر از هیز آواره حزب دمکرات در پیرانشهر خود را به نیروهای خودی تسلیم کرد. درهمینحال یکی از چتههای دمکرات به نام ابراهیم که درصدد تسلیمشدن بود، بهدست یکی دیگر از چتههای این حزب به قتل رسید. گروههای ضدانقلاب ضمن تلاش برای قتل افراد تسلیمی، در مناطق مختلف به روستاها مراجعه و با تبلیغ و تهدید، به جمعآوری کمک از مردم اقدام میکنند. امروز محمد مامدی برادر ظلمات مامدی، بههمراه عدهای از افراد مسلح تحت امر خود به روستای گردباد سلماس، رفته و از هریک از خانوارهای این روستا هزار تومان پول بهعنوان کمک به حزب دریافت کردند. این افراد یکی از اهالی روستا را که در قبال خواسته آنها مقاومت کرد مورد ضربوجرح قرار دادند و پس از جمعآوری مبلغ 38 هزار تومان از روستا خارج شدند. همچنین در ساعت 23 امشب، 5 تن از عناصر گروههای ضدانقلاب با ورود به روستای خانقاه جوجو یک نفر به نام توفیق عزیزی را با خود برده و پس از کتکزدن و بریدن گوشهای وی، نامبرده را آزاد کردند.

گزارش - 4

4. حمله هوایی روز گذشته رژیم عراق به تجمع مردم بانه، امروز واکنشها و بازتابهای وسیعی داشت. در داخل کشور سازمانها، نهادها و شخصیتهای مختلف لشکری و کشوری با انتشار اطلاعیهها و حضور در شهر بانه، جنایات رژیم صدام در حمله به مردم مظلوم این شهر را محکوم کردند. آیتالله خامنهای رئیسجمهور، در پیامی ضمن اظهارتأسف عمیق از حادثه دلخراش بانه و عرض تسلیت به همه خانوادههای داغدار و عموم مردم، تأکید کرد: «ما مسئولیت این حرکت وحشیانه را فقط برعهده رژیم عراق ندانسته و همه کسانی را که با تصمیمگیریها، موضعگیریها و کمکهای خود موجب تشویق رژیم عراق به این جنایت و امثال آن میشوند، را مسئول میدانیم و بدون شک انتقام این حمله ناجوانمردانه را خواهیم گرفت و بار دیگر اعلام میکنیم که اینگونه فشارها هرگز نخواهند توانست جمهوری اسلامی و مردم بیدار و شجاع ما را وادار به تسلیم و سازش نمایند.» نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل نیز در نامهای خطاب به دبیرکل این سازمان ضمن تشریح جزئیات حمله وحشیانه عراق به راهپیمایی مردم بانه تصریح کرد: «همانطورکه آگاهید عدم واکنش شورای امنیت و سکوت غیرمسئولانه و مشوقآمیز آن در قطعنامههای یکطرفه تأسفانگیز، باعث شده دشمن متجاوز از ابزارهایی جهت پوشش تجاوزات و جنایات گذشتهاش استفاده نماید و جنایات و تجاوزات بیشتر خود را توجیه نماید.» در ادامه این نامه با اشاره به سکوت شورای امنیت در قبال جنایات رژیم صدام، این شورا شریک جرم جنایات عراق و صدام علیه مردم مسلمان ایران معرفی و تأکید شده است: جمهوری اسلامی ایران انجام اقدامات لازم علیه رژیم صدام را برای خود محفوظ دانسته و بر این باور است که حکام بعثی بغداد بهدلیل جنایات بیشماری که علیه غیرنظامیان بیگناه بانه مرتکب شدهاند، نباید بدون تنبیه رها شوند و «اگر شورای امنیت اقدام فوری جهت انجام تعهداتش درمورد بمباران بانه اتخاذ نکند، پس یک بار دیگر باید مشارکت خود را در مسئولیت جنایاتی که حکام بعثی بغداد تحت حمایت شورای امنیت مرتکب شدهاند، بپذیرد.» میرحسین موسوی نخستوزیر، با صدور اطلاعیهای در سراسر کشور عزای عمومی اعلام کرد. در بخشی از بیانیه نخستوزیر آمده است: «دولت جمهوری اسلامی با احترام به شهدای تاریخساز انقلاب اسلامی مخصوصاً شهدای مراسم بزرگداشت پانزدهم خرداد در بانه و ایمان به این واقعیت که با هر قطره خونی که از پیکر یک شهید در جبهههای مختلف نبرد انقلاب اسلامی با کفر جهانی به زمین میریزد، یکی از پایههای حاکمیت استکبار جهانی فرومیریزد، امروز را در سراسر کشور عزای عمومی اعلام مینماید.» درهمینحال، از روز گذشته علیرضا تابش سرپرست استانداری کردستان، بههمراه جمعی از مقامات و مسئولان این استان وارد بانه شده و ضمن بازدید از مناطق آسیبدیده شهر، از مجروحان این حمله عیادت کرده است. علاوهبراین، عده زیادی از مردم سردشت نیز بههمراه امامجمعه، بخشدار و فرمانده سپاه بهمنظور ابراز همدردی با مردم داغدار بانه به این شهر رفته و خواستار ادامه راه خونین شهدا شدند. از سوی دیگر، 15 دستگاه آمبولانس مجهز به کمکهای اولیه و مقادیری هدایای مردمی و دولتی بههمراه تعدادی کادر امدادی و پزشکی بهمنظور کمک به مجروحان و بازماندگان این حادثه وارد بانه شدند. همزمان با فاجعه حمله هوایی عراق به شهر بانه و اعلام عزای عمومی در شهرهای کردستان ازسوی حزب دمکرات، ستاد منطقه 11 سپاه در نامهای به کلیه پایگاههای آذربایجانغربی، خواستار انجام اقدامات احتیاطی شد و افزود: «باتوجهبه اینکه حزب دمکرات در کلیه شهرهای کردستان عزای عمومی اعلام کرده است، اقدامات و پیشبینیهای لازم را به عمل آورد؛ چون احتمال یکسری عملیات و تحریکات در امشب و فردا میرود. مخصوصاً درمورد بستن مغازهها و مدارس و تظاهرات هوشیاری خود را حفظ نمایید.»

گزارش - 5

5. بهدنبال افزایش تحرکات رژیم بعثی عراق در منطقه سیدکان و کلاشین، واحد اطلاعات و عملیات قرارگاه خاتمالانبیا(ص) امروز در نامهای، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) خواست فعالیتهای دشمن را در کردستان عراق زیر نظر گرفته و گزارش شناساییها را بهطور مرتب به آن قرارگاه اعلام کند. در بخشی از این نامه آمده است: «از صدور این دستور به مدت سه هفته، شناسایی اهداف زیر را تکمیل و پیشرفت کار را هر 72 ساعت به اطلاع این قرارگاه برسانید: الف) شناسایی منطقه سیدکان تا دیانا؛ ب) شناسایی منطقه والفجر4 تا شمال سیدصادق و چوارته.» رکن3 (عملیات) ستاد مشترک نیز با اشاره به نقلوانتقالات و فعالیتهای مهندسی عراق در مناطق مرزی کلاشین گزارش داد: «دشمن قصد دارد ارتفاعات مسلط مرزی ازجمله کلاشین، هاجری و گلزرده را از جناح راست منطقه عملیاتی والفجر2 تأمین نماید. درصورت موفقیت پیامدهای منفی زیادی متوجه نیروهای ما خواهد شد.» بستهشدن راهکارهای خودی در منطقه عملیاتی والفجر2 در منطقه سیدکان؛ تسلط دشمن بر شهر اشنویه، جاده اشنویه - جلدیان و پادگان جلدیان؛ ناامنشدن منطقه اشنویه - جلدیان برای تردد نیروهای بارزانی؛ تهدید آتش دشمن علیه عقبه منطقه عملیاتی والفجر2 و تشدید فعالیت گروههای ضدانقلاب در داخل کشور ازجمله تبعات احتمالی این اقدام میباشد. تقویت نیروهای مستقر در منطقه و تأمین ارتفاعات مهم آن، ترمیم جادههای پیرانشهر، استقرار آتشبارهای سنگین در منطقه و اجرای آتش بر روی مواضع دشمن از پیشنهادهایی است که در این گزارش برای مقابله با اقدامات عراق در منطقه، مطرح شده است. علاوهبراین، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم در گزارشی از وضعیت شمال کردستان عراق اعلام کرد: «از حدود یک ماه قبل، هماهنگ با تحرک نیروهای رژیم صهیونیستی عراق در منطقه سیدکان، این رژیم اقدام به متمرکزساختن نیروهای جاش در منطقه زاخو و دهوک نموده است و عدهای درحدود 10000 جاش را که در منطقه سوران (جنوب کردستان عراق) بودند، به شمال کردستان منتقل کرده است.» این نقلوانتقالات بهمنظور سرکوب نیروهای بارزانی در شمال کردستان است که بهصورت پراکنده با انجام حملاتی شروع شده است. فشار نیروهای عراق علیه افراد بارزانی بیشتر در مناطق عمادیه و شیخان که مرکز اتحادیه میهنی در آن قرار دارد، متمرکز است. بارزانیها نیز برای دفع فشار نیروهای دولتی عراق از روی مناطق اصلی خود، تعدادی از نیروهای مبارز کرد را به منطقه مرگور اعزام کردهاند تا با اجرای عملیات ایذایی، توجه رژيم بعثی را به این منطقه جلب کنند.

گزارش - 6

6. امروز قرارگاه نجف طرح عملیاتی شماره 1 نصرت را برای تداوم عملیات در جبهه جنوب ارائه کرد. محسن رضایی و سرهنگ علی صیاد شیرازی سوم اردیبهشت در نامهای مشترک از فرماندهی قرارگاه نجف خواسته بودند طرح عملیاتی خود را برای ادامه عملیات در جبهه جنوب ارائه دهد. براساس طرح عملیاتی ارائهشده، قرارگاه نجف1 ضمن پدافند از شلمچه تا فاو در روز عملیات باید به نیروهای دشمن حمله کرده و علاوهبر تأمین خط نصرت و خط پیروزی، در ساحل شرقی رودخانه اروند خط پدافندی تشکیل دهد و سپس برای تأمین بصره از رودخانه عبور کند. تیپ10 سیدالشهدا(ع) هم بایستی با اجرای تک جزیره و پاسگاه بوبیان را تصرف و ضمن پدافند از جزیره، خط پیروزی در منطقه محوله را تأمین کند. گردانهای ارتش و آتشبار لشکر5 نصر نیز آتش قرارگاه نجف را تقویت میکنند. علاوهبراین، طبق طرح پیشنهادی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی پوشش هوایی منطقه را برقرار و در حد مقدورات، عملیات را پشتیبانی خواهد کرد. عملیات در دو مرحله و با شرکت 3 تیپ ادغامی امام موسی(ع)، امام جواد(ع) و امام صادق(ع) سپاه و 2 تیپ 1 و 3 لشکر77 ارتش جمهوری اسلامی ایران و نیروهای تحت امر قرارگاه نجف اجرا خواهد شد. گفتنی است طرح قرارگاه نجف براساس این فرض است که قبل از تک نیروهای خودی، دشمن تک عمدهای در منطقه نداشته باشد؛ قبل از شروع تک، عراق از عوامل شیمیایی در سطح گسترده در منطقه استفاده نکند؛ حداقل در روز (25-ر)* برابر طرح عملیاتی، نیروها در منطقه حضور داشته باشند؛ تا روز عملیات (ر) در شکل آبگرفتگی منطقه تغییری به وجود نیاید؛ تا روز (25-ر) وسایل و تجهیزات مورد نیاز برای عبور از موانع در اختیار قرارگیرد؛ تا روز (5-ر) کلیه نیازمندیها واگذار شود؛ تا روز (ر) در گسترش و استعداد فعلی نیروهای دشمن تغییر عمدهای به وجود نیاید؛ حداکثر تا روز (4-ر) آخرین اطلاعات از منطقه دشمن با بهرهبرداری از عوامل اطلاعاتی و عکسهای هوایی در اختیار قرارگاه قرار گیرد.

گزارش - 7

7. کلیه یگانهای ارتش عراق که در منطقه جنوب استقرار دارند، امروز به حال آمادهباش کامل درآمدند. ارتش عراق با تأکید بر احتمال حمله نیروهای ایرانی به خاک عراق، به کلیه یگانهای مستقر در منطقه جنوب دستور آمادهباش داده است. همچنین کلیه برجهای دیدهبانی عراق در منطقه به دستور فرماندهی ستاد و عملیات پایگاه هوایی شعیبه در آمادهباش کامل هستند. درهمینحال، نیروهای دشمن در رأسالبیشه و جبهه ایستگاه رادار معروف به نهنگ اقدامات نظامی خود را تشدید کرده و مشغول احداث تأسیسات نظامی و حفر سنگر و کانال میباشند. فعالیت شبانهروزی نیروهای عراقی به حدی است که با چشم غیرمسلح هم کاملاً دیده میشود. آنها تجهیزات زیادی را به این منطقه آورده و ضمن انتقال نیروهای نظامی جدید، خط خود را از خسروآباد تا رأسالبیشه بهشدت تقویت کردهاند.

گزارش - 8

8. "جنگ آب" یکی از سازوکارهای تقابل نیروهای نظامی ایران و عراق در جبهه جنوب است. امروز قرارگاه خاتمالانبیا(ص) در دو گزارش جداگانه ضمن تبیین آخرین وضعیت جزایر مجنون و تأثیرات پیشروی آب در مواضع نیروهای خودی، طرحی را برای جنگ آب در منطقه طلائیه و جزایر مجنون ارائه کرد. در گزارش وضعیت جزایر مجنون، قرارگاه خاتمالانبیا(ص) با بیان اینکه در 48 ساعت گذشته، سطح آب در کل هور 30 سانتیمتر افزایش یافته، آورده است: نیروهای خودی در منطقه با این خطرها مواجهند: پد چهارم جزیره شمالی 15 الی 20 سانتیمتر زیر آب رفته است. اگر 5 سانتیمتر دیگر آب افزایش یابد، پد مجنون زیر آب رفته و ارتباط خشکی نیروهای خودی از بین خواهد رفت؛ شکاف وسط سیلبند در ضلع مرکزی از سه کیلومتری چهارراه شهید همت شروع شده و تا بریدگی اول ادامه دارد؛ براثر فرسایش و نفوذ آب، ضلع شمالغربی هم شکاف برداشته و احتمال ریزش سد وجود دارد؛ بخشی از کانال غربی که لشکر7 ولیعصر(عج) در آن پدافند میکند، زیر آب رفته و غیرقابل استفاده میباشد تعدادی از سنگرهای آن کاملاً خیس است. گزارش در ادامه با تشریح خطرهای مذکور، بر انجام اقدامات مهندسی لازم تأکید کرده و افزوده است: «بهعلت آتش سنگین نیروهای عراقی کار جهاد بهکندی پیش میرود. اگر اقدامات لازم بهموقع صورت نگیرد، این خطرات مواضع نیروهای خودی را دربرابر دشمن تضعیف خواهند کرد.» امروز همچنین واحد طرح و عملیات قرارگاه خاتمالانبیا(ص) در نامهای طرح مربوط به بهرهگیری از آب در منطقه طلائیه و جزایر مجنون بهمنظور تقویت مواضع نیروهای خودی در این منطقه و حفظ وسایل و استفاده از امکانات را به قرارگاههای کربلا، نجف و نصرت ابلاغ کرد. در این طرح ضمن توصیف وضعیت آب در منطقه، سه حالت جلوگیری از آسیبزدن آب به مواضع نیروهای خودی، استفاده از آب برای نقلوانتقال نیرو و تجهیزات و درنهایت بهرهگیری از آب علیه دشمن تشریح شده است. در قسمتی از نامه قرارگاه خاتمالانبیا(ص) درمورد جزایر مجنون آمده است: «از آنجا که جزایر مجنون جزایر مصنوعی هستند و عملاً با ساختن دژهای مرتفع به شکل چندضلعی بسته به وجود آمدهاند، عراق با تخریب قسمتی از این دژ، آب را در حجم و سرعت زیاد وارد ضلع غربی جزیره جنوبی کرده است. در چنین وضعیتی، خارجکردن آب از این قسمت برای ما میسر نمیباشد. نه دسترسی به آن بریدگی وجود دارد و نه میتوان زیر آتش دشمن آن قسمت را مسدود کرد. زدن دژ بهموازات دژ اصلی و پمپاژ آب از بین آنها نیز زیر دید و تیر دشمن بسیار سخت و شاید ناممکن باشد.»

گزارش - 9

9. شورایعالی سپاه دستورالعمل پرداخت کمکهزینه نیروهای ویژه بسیجی اعزامی به جبهههای جنگ را به کلیه واحدهای تابعه سپاه ابلاغ کرد. همچنین براساس نامه واحد طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه برخی جزایر و سواحل خلیجفارس بهعنوان منطقه عملیاتی لحاظ گردید. براساس این دستورالعمل که در جلسه دو هفته قبل شورایعالی سپاه تصویب شده است، «1. درصورتیکه داوطلب بسیجی نسبت به دریافت کمکهزینه، اعلام بینیازی کند، یا مبلغی کمتر از مبلغ پیشبینیشده درخواست نماید، ملاک پرداخت درخواست وی خواهد بود. 2. به کلیه کسانی که درآمد سالانه آنها بهخاطر رفتن به جبهه تغییری نکند، کمکهزینه پرداخت نمیشود. 3. کسانی که به جبهه اعزام میشوند یا تماموقت دراختیار سپاه هستند، اگر مبالغی از درآمد آنها کم شود، تا سقف حداکثر کمکهزینه پیشبینیشده پرداخت میشود.» در این دستورالعمل جدول حداکثر کمکهزینههای قابلپرداخت به این شرح است: ملاحظات مبلغ در هر ماه (ریال) عنوان وضعیت ــ 10000 تحت تکفل پدر و مادر هست مجرد ــ 15000 مستقل زندگی میکند یا کمکخرج خانواده است.

ــ 10000 کمکهزینه پایه متأهل یا متکفل ــ 10000 کمکهزینه سفر

ــ 3000 به ازاء هر اولاد یا تحت تکفل حداکثر تا این مبلغ 15000 کمکهزینه مسکن اجارهای

در بند دیگری از این دستورالعمل آمده است: «کلیه کسانی که سپاه درخواست همکاری آنها را برای مدت کمتر از سه ماه میپذیرد، میبایست مدت همکاری آنها تا سه ماه قابلتمدید باشد. اگر سپاه زودتر از این موعد ترخیص کرد، باید اصل حقوق پرداخت شود و اگر نیروها زودتر از سه ماه، مأموریت خود را ترک نمایند، برای کمتر از 45 روز مبلغی پرداخت نمیشود.» در نامهای دیگر که امروز از سوی واحد طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه به فرماندهی کل سپاه ارسال شده است، برخی از جزایر و سواحل خلیجفارس بهعنوان منطقه عملیاتی لحاظ گردیده و حقوق پرسنل مستقر در آنها چنین اعلام شده است: «1. جزایر خارک و سکوهای نفتی مربوطه جزء مناطق عملیاتی محسوب شده و پرسنل مستقر در آنها از فوقالعاده عملیاتی کامل (روزانه 1080 ریال) استفاده مینمایند. 2. پرسنل مستقر در جزایر لاوان، سیری، بوموسی و تنب از یک دوم فوقالعاده عملیاتی (روزانه 540 ریال) استفاده مینمایند. 3. شناورهایی که پایگاه خود را بهمنظور انجام مأموریت جنگی ترک مینمایند، پرسنل آنها از فوقالعاده عملیاتی استفاده مینمایند.» همچنین در این آئیننامه درخصوص نیروهای غیرمحلی آمده است: «نیروهای غیربومی که در شمال خلیجفارس خدمت میکنند، در فصل گرما خدمتشان مشابه مناطق جنگی محاسبه میشود.»

گزارش - 10

10. سیدمحمد صدر مدیرکل اروپا و امریکای وزارت امور خارجه ایران، که دو روز پیش در رأس هیئتی عالیرتبه وارد مسکو شد، امروز با آندره گرومیکو وزیر امور خارجه شوروی دیدار و ضمن تقدیم پیام ولایتی وزیر امور خارجه ایران، درمورد مناسبات ایران و شوروی با وی گفتوگو کرد. آندره گرومیکو در دیدار با هیئت ایرانی اعلام کرد رهبران شوروی حاضرند با ایران روابط دوستانه برقرار کنند. رادیو بیبیسی در گزارش این سفر با اشاره به سردی مناسبات دو کشور در ماههای گذشته، گفت: هرچند در این سفر ایرانیها پیشقدم شدهاند، اما رهبران مسکو نیز برای بهبود مناسبات اعلام آمادگی کردهاند. به گزارش بیبیسی، «دیدار هیئت ایرانی از شوروی در شرایطی صورت گرفته است که جنگ ایران و عراق وارد مرحله بسیار حساسی شده و درعینحال، روابط دو کشور تا حد زیادی به سردی گراییده است؛ دو عاملی که مستقیماً در ارتباطاند. شوروی بهصورت علنی از عراق حمایت کرده و سلاح دراختیار ارتش این کشور قرار میدهد و ایران سال گذشته فعالیت حزب توده را - که طرفدار شوروی است - در این کشور ممنوع و 18 دیپلمات شوروی را از ایران اخراج کرده است. اکنون به نظر میرسد دیدار هیئت ایرانی از مسکو پس از 13 ماه این موضع را تغییر داده است.» دیپلماتها این سفر را گامی به جلو توصیف کردهاند. رادیو بیبیسی در گزارشی دیگر با اشاره به اینکه از محتوای مذاکرات چیزی منتشر نشده است، افزود: «هیئت ایرانی در دیدار از مسکو تلاش خود را عمدتاً مصروف آن کرده تا شوروی را تحت فشار قرار دهد تا از ارسال اسلحه به عراق خودداری کند. ایران نگران آن است که عراق با استفاده از موشکهای اس.اس21 به پایانه نفتی خارک حمله کند.»

گزارش - 11

11. همزمان با نشست سران کشورهای گروه هفت در لندن، مقامات عراق و مصر در نامههای جداگانهای به وزیران کشورهای صنعتی جهان از آنها خواستند ایران را برای پایاندادن به جنگ تحت فشار قرار دهند. طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، در نامهای به وزرای کشورهای صنعتی، اوضاع منطقه را تشریح و ایران را به تجاوز علیه عراق و بیثباتسازی منطقه متهم کرد. وزارت امور خارجه عراق امروز نمایندگان سیاسی 7 کشور صنعتی جهان (امریکا، انگلستان، فرانسه، ایتالیا، آلمانغربی، کانادا و ژاپن) را احضار و نامه طارق عزیز معاون نخستوزیر و وزیر امور خارجه عراق را به آنها تسلیم کرد. رادیو صوتالجماهیر با اعلام این خبر افزود: «در این نامه، دیدگاه عراق نسبت به اوضاع منطقه و تحولات ناشیاز ادامه تجاوز ایران علیه عراق و بهطور عمده امنیت و ثبات منطقه تشریح شده است.» وزیر امور خارجه عراق با طرح این ادعا که «ادامه تجاوز ایران علیه عراق، امنیت و ثبات منطقه را به مخاطره انداخته و منافع بسیاری از کشورهای جهان را تهدید مینماید» و بدون اشاره به اینکه بخشی از سرزمینهای ایران در اشغال قوای عراق است، جمهوری اسلامی ایران را به اشغالگری در منطقه متهم و عراق را کشوری صلحطلب معرفی کرده است که درپی حسن همجواری با کشورهای همسایه است، به قطعنامههای شورای امنیت نگاه مثبت دارد و با تمامی ابتکارات صلحطلبانه همراهی میکند. درهمینحال، طارق عزیز در نامه خود چهرهای بسیار منفی از ایران ترسیم کرده و نوشته است: ایران با همه قطعنامههای شورای امنیت مخالفت کرده و ضمن نادیدهگرفتن تمامی تلاشهای بینالمللی برای حلوفصل مسالمتآمیز منازعه، بر ادامه جنگ اصرار دارد. تهران مقاصد خود را مبنیبر اشغال سرزمینهای عراقی بهصورت آشکار بیان میکند و بر سلطهگری و دخالت در امور داخلی تمامی کشورهای منطقه بهویژه کشورهای خلیج (فارس) تأکید دارد. وزیر امور خارجه عراق با اشاره به موضوع حمله احتمالی ایران در جبهههای جنگ، بر آمادگی ارتش عراق در مقابله با حمله ایران تأکید کرده و ضمن رد راهحلهای جزئی برای جنگ افزوده است: «راهحلهای جزئی برای اوضاع منطقه ناقص خواهد بود و در کاهش میزان مخاطرات معطوف به کشورهای منطقه و عموم جهان تأثیر نخواهد داشت. فعالیت جدی و فعالانه باید در جهت متوقفساختن جنگ و ایجاد راهحل همهجانبه و عادلانه در منطقه متمرکز باشد.» گفتنی است سران گروه هفت که شامل 7 کشور پیشرفته صنعتی جهان؛ یعنی امریکا، انگلستان، فرانسه، ایتالیا، آلمانغربی، کانادا و ژاپن است از دو روز پیش وارد لندن شدهاند تا مسائل و موضوعات سیاسی و اقتصادی جهان را بررسی کنند. رئیسجمهور مصر نیز در نامهای به رؤسای کشورهای صنعتی جهان با یادآوری خطرهای ادامه جنگ ایران و عراق از آنها خواست در اجلاس لندن جنگ ایران و عراق را بررسی و گامهایی عملی برای پایاندادن به این جنگ بردارند. در نامه حسنی مبارک که توسط وزیر امور خارجه این کشور به سران کشورهای صنعتی تحویل داده شد، تحریم تسلیحاتی ایران نخستین گام بیان شده و آمده است: «ایران در جهت گشودن باب مذاکرات با عراق ازنظر تهیه اسلحه مورد تحریم قرار گیرد.» منابع مصری اعلام کردند که از 7 کشور صنعتی، سه کشور امریکا، کانادا و فرانسه به پیام کشورهای عربی برای بررسی موضوع نظر مثبت نشان دادهاند.

گزارش - 12

12. حمله روز گذشته هواپیماهای عربستان به یک فروند جنگنده ایرانی و سرنگونی آن بازتاب زیادی در منطقه و جهان داشت. خبرگزاری رویتر در گزارشی از لندن حمله هواپیماهای سعودی به جنگنده ایرانی را نشانه تشدید تنش و خشونت در منطقه دانست و به نقل از یک مقام امریکایی اعلام کرد: ریگان تحولات خلیجفارس را پیگیری کرده و ضمن حمایت از فروش سلاح به عربستان و ارسال 400 فروند موشک ضدهوایی استینگر به این کشور، گفته است که نیازی به کمک و دخالت امریکا در منطقه نیست. باوجوداین، سخنگوی کاخ سفید - که با ریگان در لندن به سرمیبرد - به همراهی امریکا در اقدام عربستان اذعان کرد و به نقل از رئیسجمهور امریکا این واقعه را نشانه اوجگیری بحران و وخامت اوضاع دانست و گفت: «دولت امریکا نظر عربستان را درمورد حادثه روز سهشنبه [15/3/1363] پذیرفته است. هواپیمای ایرانی بهوسیله یک هواپیمای شناسایی آواکس شناسایی شده و جنگندههای سعودی به هواپیمای ایرانی حمله و آن را سرنگون کردهاند.» یک مقام دیگر امریکایی، که نخواست نامش فاش شود، حمله عربستان به هواپیمای ایرانی را یک اقدام دفاعی توصیف و اعلام کرد که مقامات امریکا در جریان آن قرار دارند و برخلاف نظر مقامات عربستان، فقط سرنگونی یک فروند هواپیمای ایرانی را تأیید میکنند. وی افزود: «من مخالفتی با بیانیه دولت عربستان دراینمورد و ردیابی آنها توسط آواکسها ندارم. این هواپیماها دراختیار ریاض قرار گرفته و بهصورت مشترک با خدمههای امریکایی و عربستانی هدایت میشوند.» خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از کارشناسان امریکایی، نیروی هوایی عربستان را ازنظر آموزش و تجهیزات یکی از بهترین نیروهای هوایی در منطقه خلیجفارس معرفی کرد که با این حمله توانایی خود را نشان داد. این خبرگزاری با مقایسه توان نیروی هوایی ایران و عربستان افزود: ازنظر استعداد، عربستان دارای 170 فروند هواپیمای جنگی ازجمله حدود 40 فروند اف15 و بیش از 70 فروند اف5 و حدود 12 فروند هواپیمای قدیمی لایتینگ انگلیسی است. این درحالی است که در زرادخانههای ایران که در زمان شاه به وجود آمده بودند، هواپیماهای اندکی باقی مانده است و نیروی هوایی ایران اکنون کادر پرسنلی و تجهیزات هوایی کافی دراختیار ندارد. از 144 فروند هواپیمای فانتوم، حدود 25 فروند باقی مانده است که اغلب درحال پروازند. قبل از انقلاب، ایران 77 فروند هواپیمای اف14 تام کت داشت که قادرند با هواپیماهای اف15 به رقابت بپردازند، اما اکثر آنها توسط تکنیسینها و خلبانان وفادار به شاه دستکاری شده یا نیاز به قطعات دارند و عملاً نمیتوانند پرواز کنند. اقدام عربستان در رسانههای گروهی نیز بازتاب زیادی داشت. رادیوها و شبکههای تلویزیونی در سراسر جهان این خبر را پوشش داده و گزارشهای گوناگونی درمورد آن و توان هوایی ایران و عربستان و آینده بحران در خلیجفارس منتشر کردند. گزارشگر شبکه سی.بی.اس امریکا گفت: «آواکسهای امریکایی به هواپیماهای سعودی کمک کردند که موقعیت بمبافکن مهاجم ایرانی را پیدا کرده و آن را سرنگون کند.» در فرانسه اکثر روزنامههای امروز پاریس به این موضوع پرداخته و آن را نشانهای از بحرانیترشدن اوضاع خلیجفارس برشمردند. لزکو نوشت: «جنگ ایران و عراق بعد گستردهتری به خود گرفته است.» فیگارو به واکنش ایران توجه کرده و یادآور شد: «واشنگتن نگران حمله تازه ایران است.» روزنامه لوکوتیدین دوپاری آن را «صدای تازه چکمهها در خلیجفارس» نامید. لیبراسیون بر این باور است که عربستان وارد جنگ میشود. لوماتن در صفحه اول خود نوشت: «در جنگ خلیجفارس سعودیها وارد معرکه شدند.» این روزنامهها چندین مقاله خود را به حمله هواپیماهای سعودی به جنگنده ایران و مسائل مرتبط با ایران و خلیجفارس اختصاص دادند. همچنین امروز هیئتی از اعضای مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی برای بررسی اوضاع خلیجفارس و احتمال گسترش دامنه جنگ میان ایران و عراق، در یک نشست مطبوعاتی در واشنگتن شرکت کرده و به پرسشهای خبرنگاران پاسخ گفتند. شیرین هانتر تحلیلگر مسائل ایران، درمورد گسترش جنگ گفت: «جنگ اکنون گسترش یافته است و ایران ازنظر قدرت هوایی بهشدت در مضیقه است. حال آنکه عراق تجهیزات نظامی خود را همواره تقویت میکند.» ازنظر شیرین هانتر حمله تهاجمی عمده ایران آنطور که پیشبینی میشود، پیروزمندانه نخواهد بود.

منابع و مآخذ روزشمار 1363/03/16