1363.03.21

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۳۰ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1363 |نام = 1363.03.21 |نام دیگر= بیست و یک خرداد |روز=21 خرداد 1363 |تاریخ شمسی=1363.03.21 |تاریخ میلادی=11 ژوئن 1984 |تاریخ قمری=11 رمضان 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.03.21</div> <div class="bootstrap-bt...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.03.21
نام‌های دیگر بیست و یک خرداد
تاریخ شمسی 1363.03.21
تاریخ میلادی 11 ژوئن 1984
تاریخ قمری 11 رمضان 1404


گزارش - 1

1. باوجود اعلام موافقت رؤسای جمهور ایران و عراق با آتشبس در جنگ شهرها، حملات علیه مناطق غیرنظامی امروز هم ادامه یافت. رژیم بعثی عراق برای سومینبار در یک هفته گذشته، شهر دزفول را هدف حمله موشکی قرار داد. ارتش عراق در ساعت 18:45، چهار فروند موشک زمینبهزمین بهسوی شهر دزفول پرتاب کرد. [۱] میزان خسارت و آسیبهای این حمله بهدلیل اصابت موشکها به مناطق مسکونی بسیار سنگین بود. در این حمله 700 باب منزل مسکونی و ساختمان تجاری ویران و 44 تن از مردم این شهر شهید و بیش از 250 تن مجروح شدند. تلاش برای بیرونآوردن مجروحان و اجساد شهدا از زیر آوار بهسرعت شروع شد و امدادرسانی به مجروحین با بسیج امکانات دولتی و مردمی انجام گرفت.[۲] این درحالی است که در روزهای گذشته پس از اعلام پاسخ رسمی ایران به دبیرکل سازمان ملل مبنیبر پذیرش آتشبس در جنگ شهرها فضای عمومی شهرهای غرب کشور با آرامش روبهرو شده و اکثر مردمی که قبلاً محل سکونت خود را ترک کرده بودند، به خانههایشان بازگشته بودند.[۳] شهر آبادان نیز همانند روزهای قبل بهطور پراکنده زیر آتش سلاحهای سنگین و دوربرد عراق قرار داشت که براثر آن به 2 منزل مسکونی و یک مغازه آسیب وارد آمد و یک فقره آتشسوزی رخ داد که با همت عوامل آتشنشانی خاموش شد. در جبهه آبادان هم در جریان تبادل آتش توپخانه 8 تن از نیروهای نظامی و امدادی ازجمله یکی از بانوان امدادگر بیمارستان امام خمینی مجروح شدند.[۴] درهمینحال، ارتش عراق در اطلاعیه نظامی خود مدعی شد که نیروهای ایرانی با توپخانه سنگین شهرهای بصره، مندلی، خانقین و زرباطیه را ساعتها گلولهباران کردهاند که در جریان آن تعدادی از منازل مسکونی تخریب و 2 نفر مجروح شدهاند.[۵] از سوی دیگر، نیروهای خودی امروز با اجرای آتش توپخانه مواضع نیروهای عراقی در پشت اروندرود را هدف قرار دادند. در نتیجه این اقدام، سمت چپ پتروشیمی یک انبار مهمات دشمن به آتش کشیده شد و نیمی از آن سوخت. ضمن اینکه امروز آتش توپخانه و خمپارهاندازهای عراق در منطقه شدت داشت.[۶]

گزارش - 2

2. درگیری نیروهای خودی با عناصر ضدانقلاب در محور پسوه - پیرانشهر، پایگاههای گلچیدر و گله در مریوان و شهرستان میاندوآب و تلاش عوامل حزب دمکرات برای حمله به اشنویه مهمترین رویدادهای امروز در مناطق کردنشین بود. براساس گزارش سپاه پیرانشهر، نیروهای تأمین جاده پسوه - پیرانشهر در ساعت 5 صبح با عناصر هیز سیمتکو و هیز آواره حزب دمکرات درگیر شدند. در این درگیری که به مدت دو ساعت ادامه داشت، 4 نفر از مهاجمان کشته، 4 تن از آنها دستگیر و تعدادی مجروح شدند.[۷] سپاه پیرانشهر در تشریح این درگیری آورده است: «در این تاریخ، 11 تن از نیروهای خودی بدون هماهنگی با تیپ نوهد به روستای سرین چاوه میروند که تعدادی از آنها بهوسیله ضدانقلاب دستگیر میشوند. برای بار دیگر 9 نفر بهعنوان کمکی بهسوی آنها میروند که از آنها نیز تا ساعت 9 شب خبری نبود و عملاً سرنوشت 20 نفر نامعلوم است.»[۸] قرارگاه عملیاتی شمالغرب نیز تلفات این درگیری را 19 شهید، 6 مجروح و 5 مفقودالاثر اعلام کرد. همچنین در این درگیری تعدادی سلاح ازجمله 22 قبضه تفنگ ژ3 و یک قبضه آر.پی.جی7 نابود و 2 دستگاه تویوتا منهدم شد و یک دستگاه آمبولانس هم واژگون گردید.[۹] در مریوان نیز نیروهای تأمین خودی در دو محور جداگانه با عناصر گروههای مسلح غیرقانونی درگیر شدند. نیروهای تأمین پایگاه گلچیدر به کمین عناصر مسلح ضدانقلاب برخوردند و با آنها درگیر شدند. در این حادثه 3 تن از نیروهای تأمین به شهادت رسیدند و از مهاجمان نیز یک تن کشته شد. در حادثه مشابهی در محور بسطام، نیروهای تأمین پایگاه گله با عناصر مسلح غیرقانونی درگیر و 3 تن از نیروهای خودی شهید و 2 تن مجروح شدند.[۱۰] همچنین درحدود 200 تن از چتههای حزب دمکرات در اطراف شهر اشنویه بهویژه در روستای زمه تجمع کرده و قصد حمله به شهر را داشتند. با مشاهده این وضعیت نیروهای خودی به حالت آمادهباش درآمده و ضمن هجوم به برخی از مواضع عناصر ضدانقلاب با آنها درگیر شدند. بدین ترتیب از نقشه عناصر حزب دمکرات برای ورود به شهر و درگیری با نیروهای مسلح جلوگیری به عمل آمد.[۱۱] درهمینحال، در ساعت 23:30 امروز، تعدادی از عناصر ضدانقلاب به پلیس راه ژاندارمری شهرستان میاندوآب حمله کرده و با نیروهای آن درگیر شدند. مهاجمان براثر آتش متقابل افراد مستقر در پایگاه متواری شدند. در این درگیری خساراتی جزئی به ساختمان پاسگاه پلیس راه وارد آمد.[۱۲] از سوی دیگر در نقده نیز یکی از کادرهای قضایی حزب دمکرات (کمیته شهرستان نقده) خود را بدون اسلحه به سپاه منطقه معرفی و تسلیم کرد.[۱۳]

گزارش - 3

3. حفظ و تأمین امنیت در مناطق کردنشین و جداکردن مردم از عناصر گروههای ضدانقلاب نیازمند اقدام همهجانبه و هماهنگ نهادها و ارگانهای مختلف ازجمله شورای تأمین ویژه غرب کشور، واحدهای سیاسی و نظامی است. شورای تأمین ویژه غرب کشور بهمنظور اتخاذ روشی همگون و هماهنگ در امور تبلیغاتی و بهبودبخشیدن به کیفیت فعالیتهای تبلیغاتی در منطقه در نامهای «طرح تبلیغات کوتاهمدت و بلندمدت» را ابلاغ کرد. هدف این طرح که با همکاری سپاه منطقه کردستان و ستاد تبلیغات استان آذربایجانغربی تهیه شده است، تحکیم حاکمیت نظام جمهوری اسلامی اعلام شده است که با اتخاذ خط مشی صادقانه ازطرف مسئولان و مجریان جمهوری اسلامی و بهرهگیری از بنیادهای صحیح فرهنگی منطقه امکانپذیر است. این طرح در نگاهی آسیبشناسانه به اقدامات گذشته، مسئولان را از برخورد سیاسی در منطقه برحذر داشته و افزوده است: «متأسفانه تاکنون برخوردها بیشتر جنبه سیاسی داشته و باتوجهبه اینکه اعتقاد راسخ داریم که مردم منطقه از شم سیاسی قوی برخوردار هستند، به این حرکت واقف گشته و آن را به ضدتبلیغ تبدیل کرده و تلاش و کوشش ما نقش برآب شده است. ... حضور ارگانها و واحدهای تبلیغاتی در بین مردم و یا جوشیده از دل مردم یک ضرورت تامه است.» طرح مذکور همچنین محورهای اصلی تبلیغات کوتاهمدت را بر «جداسازی مردم از صفوف ضدانقلاب» و «تضعیف روحیه [ضدانقلاب] و رشد کمی و کیفی تسلیمیها» قرار داده و درمورد طرح بلندمدت تبلیغات معتقد به «ایجاد مرکز مطالعات فرهنگ کردی»، «بهرهگیری از روحانیت منطقه»، «بهرهگیری از شیوخ منطقه»، «شناخت حساسیتهای اجتماعی، فرهنگی و مذهبی مردم منطقه»، «تأکید بر اهمیت آموزشوپرورش در منطقه»، «تبیین قوانین جمهوری اسلامی در منطقه»، «احتراز مسئولین جمهوری اسلامی از دخالت مستقیم در امور فرهنگی و تبلیغاتی» و «تهیه سریالهای تلویزیونی» است.[۱۴] همچنین امروز کمیته شورای تسلیح سپاه ناحیه کردستان در جلسهای تصویب کرد که ضمن اجرای دقیق مصوبات شورای تأمین ویژه غرب کشور هیئتی مرکب از سپاه و ژاندارمری اسامی روستاهای مدنظر برای تسلیح را مشخص کند و برای افزایش امنیت شهرها، مناطق پاکسازیشده و روستاها سه کمیته تحقیق و ارزیابی، کمیته تبلیغات و فرهنگی، کمیته عمران و خدمات تشکیل و ضمن افزایش هماهنگی نیروها و یگانهای عملکننده در منطقه، همسویی بیشتری بین اقدامات نظامی، فرهنگی و عمرانی ایجاد شود.[۱۵] علاوهبراین، سرپرست بخشداری دیواندره نیز امروز بهمنظور حمایت از مردم منطقه، در نامهای به فرمانداری سنندج خواستار تداوم استقرار پایگاههای تأمین در مناطق آزادشده اخیر شد. در قسمتی از این نامه آمده است: «پس از پاکسازی روستاهای قلعه، دوزخدره، کول و ... از لوث وجود کثیف چتههای مزدور خودفروخته، این بخشداری باتوجهبه وسعت مشکلات شهر و روستا با لطف الهی و کمترین امکانات و تهدیدهای گروهکها (مینگذاری و غیره) اقدام به بازسازی مساجد روستاها با همکاری خود مردم و ارسال مایحتاج عمومی به روستائیان نموده است.» سرپرست بخشداری دیواندره با اشاره به شهادت شماری از نیروهای خودی در جریان آزادسازی این روستاها و زحماتی که برای بازسازی روستاها کشیده شده است، خواستار استقرار پایگاههای نظامی تا مدت زمان مورد نیاز در این منطقه شد. همچنین این نامه درمورد پیامدهای استقرارنیافتن نیرو در منطقه هشدار داده و به نقل از روستائیان آورده است: «درصورتیکه رزمندگان اسلام روستای ما را ترک کنند، ما نیز بهخاطر ترس از ضدانقلاب ناچاراً به دیواندره و دیگر شهرها کوچ خواهیم کرد.»[۱۶]

گزارش - 4

4. امروز فرماندهی لشکر14 امام حسین(ع) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نامهای به کلیه واحدها و گردانهای این لشکر خواستار صرفهجویی در استفاده از منابع و امکانات لشکر و کنترل این موضوع ازسوی فرماندهان شد. در این نامه که از آن بهعنوان تکلیف شرعی یاد شده، آمده است: «بااینکه تذکر زیادی درمورد استفاده از خودرو داده شده لیکن هیچ توجهی نمیشود. لذا باید کلیه واحدها خودروهای خودشان را خصوصاً تویوتاها را فقط در حد یک دستگاه و حداکثر دو دستگاه استفاده کنند و بقیه تویوتاها و آمبولانسها را پس از سرویس و تعمیر نگهداری کنند.» درمورد مواد غذایی نیز باید از اسراف پرهیز شود. مسئولان کنترل کنند هر وسیله به اندازه مورد نیاز مصرف شود. «همه باید متوجه باشیم که درحال جنگ هستیم، در محاصره هستیم، محاصره اقتصادی و نظامی و تمام دنیا دشمن ما هستند و هر لحظه امکان دارد تنگه هرمز بسته شود، اگر تنگه هرمز بسته شود، فقط از همین وسایل که در دست داریم باید برای جنگ استفاده کنیم. لذا در نگهداری و جلوگیری از اسراف کوتاهی نکنید.»[۱۷]

گزارش - 5

5. مسئولان نظامی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران بر برگزاری آموزشهای تخصصی و نظامی در کشور تأکید دارند. ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نامهای به کلیه واحدهای خود، جدول برنامههای آموزشی برای سال 1363 را اعلام کرد. آموزشهای ستاد مرکزی سپاه درقالب شش آموزشگاه توپخانه، مهندسی رزمی، مخابرات، فرماندهی، پیاده و زرهی برنامهریزی شده است. هرکدام از این آموزشگاهها دارای دورههای تخصصی ویژه خود هستند که از تربیت فرماندهان گردان تا تعمیر و نگهداری ادوات و تجهیزات و تسلیحات مختلف را شامل میشود. مدتزمان این دورههای آموزشی از یک تا پنج ماه طول میکشد و ظرفیت آموزشگاههای مذکور نیز از 15 نفر تا 200 نفر متغیر است.[۱۸] درهمینحال، امروز رئیسجمهور در مراسم فارغالتحصیلی دانشجویان دوره دوم طرح مالک اشتر با اشاره به اینکه جنگ از پیچیدهترین کارهاست و از یک بنای ظریف و دقیق برخوردار است، بر آموزش و کسب اطلاعات دقیق دراینزمینه تأکید کرد. آیتالله خامنهای با بیان اینکه هیچ امری بدون آموزش و فراگیری نمیتواند بهخوبی انجام شود، تصریح کرد: «رهبری یک گروه نظامی جز با کسب دانش وسیع و متقن و اطلاعات و آگاهیهای نظامی و دارابودن بعضی خصوصیات انسانی همچون حلم، هوشمندی و خونسردی امکانپذیر نیست.» رئیس شورایعالی دفاع افزود: «مسائل، مشکلات و شیوههای گوناگون جنگی نسل به نسل به دیگران بهعنوان محصول تجربههای درازمدت به ارث رسیده و اکنون بهعنوان فرمولهای جنگی در دانشکدههای جنگ دنیا تدریس میشود. لذا هر ملتی که ازلحاظ دانش نظامی پیشرفتهتر باشد در عمل موفقتر است. آموزش و فراگیری دقیق و عالمانه بههمراه حضور در میدان عمل و جنگ دو عنصر واجب و تفکیکناپذیرند.»[۱۹]

گزارش - 6

6. به منظور بررسی مسائل و وضعیت جبهه های جنگ تحمیلی و تحولات منطقهای، شورایعالی دفاع بعدازظهر امروز به ریاست رئیسجمهور تشکیل جلسه داد. حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی سخنگوی شورایعالی دفاع، بعد از جلسه امروز این شورا در مصاحبهای گفت: «در این جلسه وضع جبهه ها به خصوص خلیجفارس و شرایط جدیدی که در آن به وجود آمده است و امکاناتی که برای تأمین امنیت تردد کشتیها یا ناامن کردن آنجا درصورتیکه دست از شرارت برندارند، داریم، مورد بررسی قرار گرفت.» به گفته سخنگوی شورایعالی دفاع، وضعیت جبهه های زمینی و عملیات اخیر در کردستان، و بودجه جنگی که به تازگی مجلس شورای اسلامی تصویب کرد، اختصاص سهمیه برای هرکدام از نیروهای مختلف، نحوه توزیع امکانات بین واحدهای مهندسی در جهاد، ارتش و سپاه از دیگر موضوعات مورد بحث در این جلسه بود. همچنین در جلسه امروز شورایعالی دفاع درمورد پیشنهاد سازمان ملل متحد مبنیبر توقف حملات به مناطق مسکونی و غیرنظامی و اعلام موافقت رئیسجمهور با آن گفتوگو شد و موافقت جمهوری اسلامی ایران با آتشبس مورد تأیید قرار گرفت. سخنگوی شورایعالی دفاع در پاسخ به این پرسش که آیا موافقت جمهوری اسلامی ایران با پیشنهاد آتشبس سازمان ملل مقدمهای برای شروع مذاکرات میان دو کشور است، به توقف حملات به مناطق مسکونی اشاره و اظهار کرد: «این مسئله از خواسته های همیشگی ما بوده است. عراقیها از همان ابتدای جنگ به طور مرتب شهرها را هدف قرار داده و مناطق مسکونی را میزدند و ما همیشه خودداری میکردیم. لیکن در اواخر دیدیم که بدون عمل متقابلی نمیتوانیم جلوی شرارت صدام را بگیریم. بنابراین تصمیم گرفتیم جواب مناسبی بدهیم.» هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه دراینزمینه امکانات ما بیشتر و اغلب شهرهای عراق در تیررس توپخانه ایران است، درمورد گلوله باران بصره گفت: «دراین زمینه اقدامات مؤثری انجام دادیم. بصره در تیررس ما بود و دستور دادیم روزانه نزدیک به هزار گلوله به آنجا بریزند. برای بصرهای که هر گوشه اش یک نقطه صنعتی است و بسیار آسیب پذیر است، چنین چیزی قابل تحمل نبود.» وی خاطرنشان کرد: البته ازنظر ایران مهم نیست منشاء پیشنهاد آتشبس از کجاست. این همان چیزی است که جمهوری اسلامی ایران میخواست، اما این مسئله ربطی به جنگ ندارد و کماکان مذاکره درمورد جنگ وجود نخواهد داشت و «لااقل با صدام مذاکره نخواهیم کرد. صدام قابل مذاکره نیست. او یک جنایتکار جنگی است که فقط باید محاکمه بشود و به کیفر برسد.» سخنگوی شورای عالی دفاع درخصوص تحولات خلیجفارس و حمله عربستان سعودی به هواپیمای ایرانی اظهار کرد: «هواپیماهای ایرانی بر فراز آبهای بینالمللی بودند؛ عربستان درمورد خلبانان ایرانی جواب روشنی نداده و ما هنوز از سرنوشت دو خلبان که از جلیقه استفاده کردهاند، بیاطلاع هستیم؛ حدس میزنیم آنها در اختیار عربستان باشند، و همین جوابندادن آنها را نشانه سوءنیت آنها میدانیم.» وی امنیت در خلیجفارس را یکپارچه اعلام کرد و گفت: «سیاست ما آن است که یا باید همه کشتیها بتوانند در آنجا سالم رفتوآمد کنند و یا اینکه آنهایی که در جنگ بهنحوی شریک هستند و کمک میکنند نباید توقع داشته باشند، که امنیت داشته باشند.» رئیس مجلس شورای اسلامی درخصوص سلب پشتیبانی بینالمللی از صدام با اشاره به موارد تاریخی حمایت استکبار از دست نشانده های خود در جهان افزود: «ممکن است سیاست ابقای صدام به طور طولانی ادامه یابد. اما ما باید چه بکنیم؟ راهحل ما این است که در این منطقه ثابت کنیم که این خواست آنها نشدنی است و آنها را از صدام مأیوس کنیم و الا با مذاکره نمیتوانیم. در حرکتهای بینالمللی ما خیلی میدان بازی نداریم. باید با عمل، با قدرت آتش و فداکاری رزمندگان کار را پیش ببریم.»[۲۰]

گزارش - 7

7. روابط جلال طالبانی و رژیم صدام که در ماههای اخیر رو به بهبود بود، بار دیگر درحال تیرهشدن است. امروز نماینده صدام نزد جلال طالبانی رفته و از وی خواست که هرچه زودتر خود را به صدام معرفی کند. جلال طالبانی این درخواست را رد کرد و قرار شد که شیخ عزالدین حسینی و قاسملو، نماینده طالبانی را در سفر به بغداد همراهی و با صدام گفتوگو کنند. براساس این خبر به رژیم صدام اطلاع داده شده که اتحادیه میهنی کردستان عراق به صورت مخفیانه با جمهوری اسلامی ایران ارتباط برقرار کرده است.[۲۱]


منابع و مآخذ روزشمار 1363/03/21

  1. سند شماره 81583 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه8 سپاه به دفتر فرماندهی ستاد مرکزی سپاه، 21/3/1363.
  2. روزنامه اطلاعات، 22/3/1363، ص2؛ و - روزنامه اطلاعات، 23/3/1363، ص2.
  3. سند شماره 81583 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه8 سپاه به دفتر فرماندهی ستاد مرکزی سپاه، 21/3/1363.
  4. سند شماره 301296 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 22/3/1363.
  5. سند شماره 81591 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا (رکن2) به مرکز فرماندهی سماجا (رکن3)، 22/3/1363؛ و - سند شماره 384137 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه کربلا (سپاه) به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (سپاه)، 27/3/1363، ص3.
  6. سند شماره 192576 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضع دشمن، 23/3/1363، ص2.
  7. سند شماره 431862 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پیرانشهر به قرارگاه حمزه سید‌الشهدا(ع)، 22/3/1363.
  8. سند شماره 431841 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه پیرانشهر به فرماندهی قرارگاه حمزه سید‌الشهدا(ع)، 21/3/1363.
  9. سند شماره 406731 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا، شماره 86، 24/3/1363، ص3؛ و - سند شماره 80329 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه به سماجا (رکن2)، 27/3/1363؛ و - سند شماره 81606 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 23/3/1363.
  10. سند شماره 406707 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد ناحیه کردستان به ستاد منطقه11 سپاه، 23/3/1363.
  11. سند شماره 406388 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه اشنویه به ستاد منطقه11 سپاه، 22/3/1363.
  12. سند شماره 81605 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 22/3/1363.
  13. سند شماره 431836 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه نقده به سپاه منطقه11، 21/3/1363.
  14. سند شماره 449041 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شورای تأمین ویژه غرب کشور، 21/3/1363.
  15. سند شماره 317426 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ناحیه کردستان به معاونت سیاسی استانداری کردستان، 28/3/1363؛ و - سند شماره 345625 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از باقیمانده لشکر28 سنندج (رکن2) به قرارگاه عملیات شمال‌غرب (رکن2)، 21/3/1363.
  16. سند شماره 317517 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از بخشداری دیواندره به فرمانداری سنندج، 21/3/1363.
  17. سند شماره 190234 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی لشکر14 امام حسین(ع)، 21/3/1363.
  18. سند شماره 449043 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه پاسداران، 21/3/1363.
  19. روزنامه اطلاعات، 22/3/1363، ص3.
  20. همان.
  21. سند شماره 183199 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات و تحقیقات سپاه پاوه به سپاه منطقه7، 11/4/1363.