1363.03.22

روزشمار جنگ سال 1363 1363.03.22
نام‌های دیگر	بیست و دو خرداد
تاریخ شمسی	1363.03.22
تاریخ میلادی	12 ژوئن 1984
تاریخ قمری	12 رمضان 1404

1360.03.22

1361.03.22

1362.03.22

1364.03.22

1365.03.22

1366.03.22

1367.03.22

گزارش - 1

1. به دنبال درخواست دبیرکل سازمان ملل از ایران و عراق و موافقت کتبی دو کشور، از بامداد امروز به صورت رسمی حملات علیه غیرنظامیان متوقف و در جنگ شهرها آتشبس برقرار شد. آیتالله خامنهای رئیسجمهور و رئیس شورایعالی دفاع، در دستوری از نیروهای مسلح ایران خواست اجرای هرگونه آتش زمینی و هوایی علیه شهرها و مناطق مسکونی عراق را از ساعت 24:00 شب 12 ژوئن 1984 به وقت گرینویچ برابر با ساعت 03:30 دقیقه بامداد روز 22 خرداد 1363، متوقف کنند. در ادامه این دستور آمده است: درصورت حمله توپخانهای، پرتاب موشک یا حمله هوایی عراق به شهرها و مناطق مسکونی ایران، یگانهای مسلح بنا به دستور قرارگاه فرماندهی کل نیروهای مسلح، پاسخ خواهند داد. با اعلام توقف حملات علیه غیرنظامیان، امروز برای نخستین بار رژیم عراق از حمله به مناطق مسکونی آبادان خودداری کرد. بااینحال، ارتش عراق مناطق نظامی و روستاهای شلحه و منیوحی اروندکنار را هدف حمله توپخانهای قرار داد که براثر آن 3 نظامی و 3 غیرنظامی مجروح شدند. خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز گزارش داد: «از سحرگاه امروز، شلیک گلولههای توپخانه دشمن به خرمشهر قطع شده و آرامش بر این شهر حاکم است.» از سوی دیگر، رژیم بعثی عراق در نامهای به دبیرکل سازمان ملل ضمن اعلام رعایت آتشبس در حمله علیه غیرنظامیان و منوطکردن تداوم آن به رفتار متقابل ایران، مدعی شد ایران شب گذشته و تا ساعت 1:40 بامداد، به گلولهباران بصره و مندلی ادامه داده و موجب کشتهشدن تعدادی از افراد غیرنظامی عراقی شده است. رژیم عراق ضمن طرح حق مقابلهبهمثل با حملات ایران اعلام کرد: «از حمله به اهداف تعیینشده در ایران تا زمانی که دبیرکل مقرر داشته، خودداری میورزد.» دبیرکل سازمان ملل متحد با استقبال از توقف حملات علیه غیرنظامیان، در پیامهای جداگانه به رؤسای جمهور ایران و عراق از پاسخ مثبت آنها به درخواست سازمان ملل و خودداری از حمله به مناطق مسکونی قدردانی کرد و افزود: از پذیرش درخواست اینجانب در توقف حملات علیه غیرنظامیان عمیقاً تشکر میکنم و به اطلاع میرسانم دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عراق به دبیرکل سازمان ملل متعهد شدهاند که کلیه حملات نظامی عمدی با استفاده از هر نوع وسیله در حمله به مراکز مسکونی و غیرنظامی در دو کشور را در ساعت 24:00 به وقت گرینویچ مورخ 12 ژوئن 1984 (ساعت 3:30 امروز) متوقف سازند. اطمینان دارم که این تعهدات با دقت بسیار اجرا میشود و دولت جنابعالی دستورات لازم را به فرماندهان نظامی خود صادر میکند. همچنین اطمینان دارم که پاسخ مثبت و سریع به پیشنهادهای بشردوستانه، با استقبال مجامع بینالمللی مواجه خواهد شد و آثار این مناقشه را بر غیرنظامیان بیگناه تسکین خواهد داد.

گزارش - 2

2. در مناطق کردنشین، امروز در کنار سایر درگیریها و رویدادها، محور میاندوآب - بوکان پرحادثه بود. درهمینحال، امروز 6 تن از عناصر ضدانقلاب در مناطق مختلف تسلیم نیروهای خودی شدند. در محور میاندوآب - بوکان از ساعت 17 امروز، عوامل ضدانقلاب در منطقهای بین سهراه و پایگاه ساری قمیش، ضمن اجرای کمین جاده را تا ساعت 8 شب مسدود کردند. این افراد پس از بستن جاده خودروها را متوقف و مبالغی وجه نقد از رانندگان کامیونها و سایر وسایل نقلیه دریافت کردند. درپی این اقدام عوامل ضدانقلاب با نیروهای جندالله میاندوآب درگیر شدند که در جریان آن یکی از افراد بسیجی پایگاه صائیندژ شهید و یک تن زخمی شد. فرماندهی سپاه پاسداران میاندوآب با اعلام این خبر ضمن تأکید بر توجه به هشدارها و دستورالعملها، افزود: «بهرغم هشدار قبلی متأسفانه اقدامات جدی و مؤثری در این محور نشد.» سپاه صائیندژ نیز گزارش داد: «الآن کلیه پایگاههای منطقه با کمبود نیرو مواجهند و متأسفانه هیچ اقدامی نشده است. جاده امنیت ندارد، چون در نقطهای که الآن 2 نفر به عنوان تأمین میایستند، در گذشته 5 تا 7 نفر تأمین داشته است.» عناصر ضدانقلاب با استفاده از تاریکی شب به روستای قره موسیلو در محور میاندوآب - بوکان حمله کردند و 6 تن از اهالی این روستا را که با سپاه همکاری داشتند به گروگان گرفته و با خود بردند. این روستا امشب بهدلیل قطع برق در تاریکی کامل بود. صبح امروز، یکی از کارمندان اداره برق بوکان بهعلت اینکه روستائیان هزینه برق مصرفی خود را پرداخت نکرده بودند، برق این روستا را قطع کرده بود. در رویدادی دیگر در ساعت 14 امروز، عوامل حزب دمکرات خودروی گردان امام حسین(ع) را پس از استقرار نیروهای تأمین جاده ترجان شهرستان بوکان، در روستای ینگی کند مورد حمله قرار دادند. در جریان این درگیری که تا ساعت 8 شب ادامه داشت، یک تن از نیروهای خودی شهید و یک تن دیگر مجروح شد و افراد ضدانقلاب خودروی مزبور را بههمراه چند قبضه سلاح و مهمات به غارت بردند. علاوهبر وقایع مذکور، ستاد منطقه 11 در خبری هشدار داد ساعت 6 بعدازظهر امروز، 15 تن از چتههای حزب دمکرات وارد روستای شینآباد واقع در محور میاندوآب - بوکان شده و به احتمال قوی قصد حمله به پایگاههای مجاور را دارند. در محور بوکان - صائیندژ نیز امروز، پیشمرگان گردان محمد رسولالله(ص) برای جوله (گشت و شناسایی) به روستای کانیسفید رفته بودند که از ساعت 8:30 تا 10:30، به مدت دو ساعت با عناصر گروههای ضدانقلاب درگیر شدند. در این درگیری، عوامل ضدانقلاب متحمل تلفاتی شدند و از پیشمرگان نیز یک تن به شهادت رسید. همچنین در ساعت 19 امروز 35 تن از چتههای کومهله از پلهای یحیی و هوشنگ ختمی بهسوی کانیسفید در حرکت بودند که براثر آتش نیروهای خودی 3 تن از آنها کشته شدند. از سوی دیگر، امروز در شمال سردشت در محور ربط - مهاباد، عناصر ضدانقلاب در مسیر روستای سارتکه به آسیاب، اجرای کمین کردند و بر روی نیروهای خودی که از منطقه عبور میکردند، آتش گشودند. در جریان این درگیری 5 تن از نیروهای خودی به شهادت رسیدند که 4 تن از آنها از افراد ارتش و یک تن از نیروهای سپاه بود. درهمینحال، واحد اطلاعات سپاه منطقه 11 امروز در نامهای درمورد تجمع عناصر حزب دمکرات در این منطقه و احتمال حمله به پایگاه شهرک ربط و اجرای کمین و مینگذاری در محورهای منطقه هشدار داد. در جاده روستای کانیباغ واقع در غرب مهاباد و در مسیر جاده پیرانشهر نیز امروز یک دستگاه تویوتای نیروهای خودی براثر برخورد با مینی که عناصر کومهله کار گذاشته بودند بهکلی خسارت دید. در این حادثه یک سرباز شهید و یک نفر هم زخمی شد. ستاد منطقه 11 سپاه پاسداران به نقل از قرارگاه عملیاتی شمالغرب ژاندارمری اعلام کرد که قاسملو، دبیرکل حزب دمکرات، از چتههای این حزب خواسته است به پایگاهها و تأمینهای جادهها حمله کرده و با اجرای کمین علیه نیروهای تأمین آنها را کشته، جادهها را مسدود و خودروهای دولتی را با تاکتیکهای خاص منهدم کنند. همچنین امروز درگیریهای پراکنده و محدود در سایر مناطق کردنشین نیز ادامه داشت. در منطقه بانه، عناصر مسلح غیرقانونی به نیروهای تأمین جاده گردکویل حمله کرده و با آنها درگیر شدند که در این درگیری یکی از نیروهای تأمین جاده مجروح شد. علاوهبراین در حین خنثیسازی مینهای جاده براثر انفجار مین، 2 تن از سربازان مجروح شدند. در پیرانشهر ساعت 22:30 شب، تعدادی از عناصر ضدانقلاب به پایگاه شهید باهنر این شهرستان حمله کردند که با مقاومت و آتش متقابل نیروهای مستقر در پایگاه، از محل متواری گشتند. سپاه اشنویه نیز در گزارشی اعلام کرد در روزهای اخیر مذاکراتی بین عناصر ضدانقلاب از هیزهای مختلف حزب دمکرات صورت گرفته تا بهصورت هماهنگ به شهرهای پیرانشهر و اشنویه حمله کنند. همچنین تعدادی از افراد اتحادیه میهنی کردستان عراق و حزب کومهله از خاک عراق وارد ایران شده و بهسمت شهرهای مهاباد، اشنویه و بوکان حرکت کردهاند. ساعت 19 امروز، نیروهای خودی با چتههای حزب دمکرات در روستای شنوا درگیر شدند. در این حادثه 2 تن از عوامل ضدانقلاب کشته شدند و از نیروهای خودی نیز یک تن مجروح شد و یک نفر هم به اسارت افراد دمکرات درآمد. باوجود درگیریهای متعدد در مناطق کردنشین، در محور دوزخدره - بیجار، 2 تن از عناصر حزب دمکرات با همراه داشتن 2 کلت و نارنجک و خشاب و مهمات و یک تن از عناصر حزب کومهله بدون سلاح تسلیم نیروهای خودی شدند. در سقز، یک تن از چتههای حزب دمکرات و یک تن از افراد کومهله با تجهیزات خود را تسلیم نیروهای خودی کردند. افزونبراین، یک تن از افراد کومهله امروز ساعت 15، با یک قبضه اسلحه انفرادی و تعدادی فشنگ خود را به پایگاه شماره 4 چناره مریوان معرفی و تقاضای اماننامه کرد.

گزارش - 3

3. مراسم بزرگداشت شهدای بانه امروز با شرکت مقامات سیاسی، نظامی و مردم شهرها و روستاهای همجوار برگزار شد. در این مراسم علیرضا تابش سرپرست استانداری استان کردستان، شرکت کرد و حضور مردم بومی این منطقه در مراسم چشمگیر بود. معاون سیاسی استانداری کردستان در گزارشی به مشاور رئیسجمهور آورده است: «بازسازی شهر بانه بهسرعت آغاز گردیده است و تحرک و فعالیت چشمگیری در سطح شهر دیده میشود.» بههمیندلیل، روحانیون بانه در دیدار با تابش از توجه بیدریغ مسئولان جمهوری اسلامی به بازسازی بانه تقدیر و تشکر کردند. یادآوری میشود در 15 خرداد امسال، مراسم راهپیمایی مردم بانه هدف حملات گسترده هواپیماهای رژیم بعثی عراق قرار گرفت و صدها تن شهید یا مجروح شدند.

گزارش - 4

4. اداره توجیه سیاسی ارتش عراق بهمنظور شناسایی بهترین سلاحهای این کشور، در گزارشی میزان تأثیرگذاری سلاحهای مختلف عراق بر روی نیروهای ایرانی را بررسی و آن را به واحدهای عملیاتی ارتش عراق ابلاغ کرد. براساس دادههای این گزارش، که از یک اردوگاه اسرای ایرانی جمعآوری شده، بالاترین میزان ترس نیروهای ایرانی از تانکها و کمترین آن از آتش کاتیوشا است. طبق ادعای این گزارش میزان ترس نیروهای ایرانی از آتش سلاحها به این شرح است: 1. ترس شدید از تانکهای عراقی به میزان 22/22 درصد. 2. ترس شدید از آتش توپخانه به میزان 24/19 درصد. 3. ترس و وحشت در هنگام دیدن بالگردهای عراقی به میزان 33/18 درصد. 4. ترس از انبوه آتش خمپاره به میزان 11/11 درصد. 5. ترس از جنگندههای عراقی به میزان 10 درصد. 6. ترس از آتش سلاحهای سبک به میزان 23/7 درصد. 7. ترس از تیربارها (دوشکا) به میزان 2/7 درصد. 8. ترس از آتش کاتیوشا به میزان 24/4 درصد. در پایان این نامه که بهصورت سری و شخصی طبقهبندی شده، آمده است: «مراتب جهت اطلاع و ابلاغ آن به فرماندهان [است] تا از اطلاعات فوق برای بالابردن و تقویت روحیه رزمندگان ما [عراق] و تأثیر بر روحیه افراد دشمن استفاده شود.»

گزارش - 5

5. درپی استفاده گسترده عراق از سلاحهای شیمیایی در عملیات خیبر (اسفند 1362) و احتمال بهرهگیری مجدد دشمن از این سلاحها، قرارگاه عملیاتی جنوب امروز در نامهای دستورالعمل مربوط به رفع آلودگی مواد شیمیایی از وسایل و تجهیزات آلوده و نحوه مقابله با این سلاحها را ابلاغ کرد. در این دستورالعمل ابزارها و شیوههای لازم برای رفع آلودگی از بدن، لوازم شخصی رزمندگان، ادوات و تجهیزات جنگی تشریح شده و در بخش کلیات آن آمده است: «درصورت قرارگرفتن در معرض حمله شیمیایی، برای جلوگیری از ضایعات شدید، قسمتهایی از بدن خود را که در جریان حمله شیمیایی آلوده شدهاند، باید رفع آلودگی کنید. در چنین وضعیتی اگر متوجه نوع ماده استفادهشده نیستید، وقت خود را صرف شناسایی آن نکنید.» در ادامه این دستورالعمل اقلام لازم برای رفع آلودگی از بدن آب، صابون، پارچه رفع آلودگی پوست، قوطی ام13 عنوان و اضافه شده است: عوامل شیمیایی از طریق صورت (دهان و بینی) و چشمها سریعتر از سایر اعضای بدن به داخل بدن رسوخ میکند، بنابراین لازم است بلافاصله برای رفع آلودگی از صورت اقدام شود. در بخش دیگر این ابلاغیه مراحل ششگانه رفع آلودگی از صورت و رفع آلودگی از وسایل و تجهیزات فردی تشریح و به اختصار درمورد انواع مواد شیمیایی که در رفع آلودگی مؤثر هستند توضیح داده شده است. درهمینحال، امروز فرماندهی عملیات شرق دجله در نامهای به فرماندهان سپاههای 1، 2، 3 و 4 ارتش عراق موضوع آزمایش سیستمهای پدافندی و طرح تدبیر دفاعی برای لشکر و فرماندهی منطقه را اعلام و با طرح پرسشهای متعدد از نیروهای عراقی خواست با پاسخ به این پرسشها وضعیت خود را ارزیابی و مشخص کنند. در قسمتی از این سند بهکلی سری - که نشاندهنده وجود سلاحهای شیمیایی در یگانهای عراقی است - سؤال شده است: آیا وسایل شیمیایی و اعلام خطر شیمیایی، سالم و قابل استفاده هستند؟ آیا کاربرد همه تجهیزات پیشگیری گازهای شیمیایی را میدانید و آیا آنها در نزدیک و دسترس شما هستند؟ در ایران نیز سرپرست نهاد ریاستجمهوری در نامهای به محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، درخواست کرد میزان بمبارانهای شیمیایی ارتش عراق و خسارات آنها را در چهار ماه گذشته باتوجهبه این موارد مشخص و اعلام کنند: 1. مشخص کنند چند مورد بمباران شیمیایی انجام گرفته است. 2. محلهای بمبارانشده بیان شود. 3. تعداد مجروحان و شدت جراحات ناشیاز بمبارانهای شیمیایی گزارش شود. 4. انواع بمبهای استفادهشده مشخص شوند.

گزارش - 6

6. امروز فرمانده کل سپاه در نامهای به رئیس ستاد مرکزی و وزیر سپاه خواستار احداث اسکله برای نیروی دریایی سپاه در سواحل خلیجفارس شد. محسن رضایی با اشاره به تشکیل منطقه 12 دریایی سپاه در استانهای جنوبی کشور و تلاشهای حسین علایی برای تجهیز این منطقه، تأکید کرد: «اولین و بدیهیترین نیازمندی برای کار اصولی در دریا مسئله اسکله و وسایل ساحل است که متأسفانه سپاه تاکنون اقدام مؤثری در این رابطه به عمل نیاورده است.» فرمانده کل سپاه در این نامه با اشاره به تجربه و توانمندی نیروهای جهاد سازندگی در احداث اسکله در منطقه، از رئیس ستاد مرکزی و وزیر سپاه خواست با نیروهای جهاد مذاکره و درمورد انتقال یک دستگاه اسکله به سپاه و احداث 3 دستگاه اسکله دیگر در منطقه 12 با کمک جهاد سازندگی به توافق برسند. در پایان این نامه تأکید شده است: «انشاءالله با یک اقدام جهادی هم برادران جهاد به ساختن اسکلههای مورد نیاز خواهند پرداخت و هم اینکه برادران وزارت سپاه بودجه آن را جهادیوار تأمین خواهند کرد.»

گزارش - 7

7. در ادامه اعزام نیروهای آموزشدیده به جبهه های جنگ و ارسال کمکهای مردمی به رزمندگان، امروز همزمان با اعزام صدها تن از نیروهای داوطلب، دهها کامیون حامل هدایای نقدی و غیرنقدی مردم مناطق مختلف کشور به جبهه های جنگ ارسال شد. فرمانده کل سپاه نیز در سخنانی بر بسیج تمام توان و امکانات برای حمایت از جنگ و شکست عراق تأکید کرد. داوطلبان مردمی و نیروهای آموزشدیده از شهرهای مختلف استان گیلان، استان فارس و گروهی از مردم استان لرستان با بدرقه مردم این مناطق عازم جبهه های جنگ شدند. در بخشی از گزارش روزنامه اطلاعات دراینمورد آمده است: «به دنبال سخنان اخیر رئیس شورایعالی دفاع مبنیبر لزوم شرکت نیروهای آموزش دیده در جنگ با استکبار جهانی عصر امروز، گروهی از جانبرکفان بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شرکتکننده در طرح لبیک یا امام، در میان فریادهای "جنگ، جنگ تا پیروزی" مردم شهرهای مختلف استان گیلان عازم جبهه های نبرد حق علیه باطل شدند.» درهمین حال، کمکهای مردمی به جبهه های جنگ نیز به عنوان نمادی دیگر از همراهی مردم با رزمندگان در دفاع از میهن خود، همچنان تداوم دارد. روزنامه جمهوری اسلامی در گزارشی از شهرهای مختلف کشور این کمکها را تشریح کرد؛ در قسمتی از این گزارش آمده است: «به مناسبت هفته بازسازی و نوسازی مناطق جنگی، ازسوی مردم همیشه در صحنه برازجان مبلغ 1350,000 ریال وجه نقد برای کمک به مناطق رقابیه که بازسازی آن برعهده مردم استان بوشهر است، دراختیار بنیاد مسکن انقلاب اسلامی دشتستان قرار گرفت.» دانشآموزان دبستان شهید دلدار شهرستان تربت حیدریه نیز مبلغ 114,930 ریال وجه نقد جمعآوری و به همراه یک کارتن صابون، 93 عدد پودر رختشویی، 9 بسته چای، 583 عدد گونی خالی، 11 کارتن دارو، 6 کیلو قند و 2 شیشه آبلیمو به ستاد پشتیبانی آموزش وپرورش تحویل دادند تا به جبهه های جنگ ارسال شود. همچنین کمکهای نقدی و غیرنقدی مردم استهبان به همراه یک دستگاه حمام سیار که با تلاش نیروهای جهاد این شهر ساخته شده بود به جبهه های جنگ ارسال شد. امروز همچنین در گردهمایی بررسی مسائل جبهه و جنگ در اصفهان، فرمانده کل سپاه پاسداران در سخنانی ضمن تشریح وضعیت خلیجفارس و موانع مداخله امریکا در منطقه، بر لزوم ادامه جنگ و بسیج تمام توان و امکانات برای حمایت از جنگ تأکید کرد و درخصوص حملات عراق علیه مناطق مسکونی گفت: «با این کار استکبار جهانی میخواست با اضافهکردن یک فشار اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جلوی رسیدن ما به یک پیروزی قاطع را بگیرد و ما را از رسیدن به اهداف خود بازدارد. الآن در یک مقطع حساس هستیم و آنها میخواهند شانسشان را امتحان کنند و ببینند که آیا میتوانند صدام را حفظ کنند یا نه؟ صدام کلید سیاسی - نظامی شکست ابرقدرتها است و ما باید با گرم نگهداشتن جبهه، شکست عراق را قطعی کنیم. وظیفه شما روحانیون تبلیغ برای بسیج نیروها و جذب مشمولین بسیج است.»

گزارش - 8

8. برقراری آتشبس در جنگ شهرها که با پیشنهاد دبیرکل سازمان ملل و پذیرش آن ازسوی جمهوری اسلامی ایران و دولت عراق از بامداد امروز شروع شد، واکنش و بازتاب قابلتوجهی در جهان داشت. خبرگزاری فرانسه در گزارشی با تأیید قطع حملات علیه غیرنظامیان به نقل از اطلاعیه ارتش عراق اعلام کرد: «توپخانه سنگین ایران تا آخرین دقایق پیش از مهلت مقرر به شهرهای مرزی عراق شلیک کرد.» قطع حملات علیه غیرنظامیان موجب برقراری آرامش در بصره و بازگشت زندگی عادی به این شهر شده است. درهمینحال، بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران از برقراری آتشبس در حمله به غیرنظامیان استقبال کرده و آن را گامی در جهت پایاندادن به جنگ دانستند. شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، ضمن اعلام همبستگی با دولت کویت و عربستان در مقابله با اقدامات ایران در خلیجفارس، برقراری آتشبس در حمله علیه غیرنظامیان را گام مثبتی برشمرد که باید از آن تقدیر کرد. همچنین وی ابراز امیدواری کرد ایران و عراق آتشبس را آنقدر گسترش دهند که جنگ به تمام صورتها و اشکال را شامل شود و برای پایاندادن به این جنگ به قوانین بینالمللی توسل جویند. روزنامه پراودا، ارگان رسمی حزب کمونیست شوروی، از برقراری آتشبس محدود بین ایران و عراق استقبال کرد و نوشت: «این امر میتواند به پایانیافتن آتش جنگ سه و نیم ساله بینجامد. این آتشبس امیدهایی را برای محدودکردن و احتمالاً پایاندادن کلی به دشمنیها میان دو کشور در آینده به وجود آورده است.» روزنامه امریکایی کریستین ساینس مانیتور در سرمقاله امروز خود ضمن اشاره به موافقت ایران و عراق در متوقفساختن حمله به نواحی مسکونی، آن را اولین گام برای کنار آمدن طرفین درگیری دانست و افزود: «این توافق آزمایش و راهی [است] برای تمامی آنهایی که در این درگیری دخالت دارند تا براساس این گام راهی برای پایاندادن به جنگ پیدا کنند.» روزنامه ایتالیایی لارپوبلیکا هم ضمن استقبال از اقدام دبیرکل سازمان ملل و پذیرش آن ازسوی ایران و عراق نوشت: «این توافق نمیتواند پایدار باشد.» ایران و عراق تا آخرین دقیقه شهرها و اهداف غیرنظامی همدیگر را زیر آتش داشتند. این توافق اولین توافق دو کشور از آغاز جنگ است و باید منتظر بود و دید که هدف آنها از این توافق چیست. روزنامه کویتی الرأی العام، که شدیداً از رژیم عراق حمایت میکند، در سرمقاله خود با استقبال از توقف حملات علیه مناطق مسکونی آن را سرآغاز خوبی برای گام نهادن در راه صلح ذکر و اضافه کرد: «کشورهای عرب حوزه خلیجفارس [باید] امکانات سیاسی، نظامی و نفتی خود را جهت مقابله با نقاط منفی دیگر جنگ به کار گیرند.»

گزارش - 9

9. در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی، حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی با تشریح روند پذیرش آتشبس در جنگ شهرها و حملات موشکی عراق به دزفول، پس از اعلام موافقت با درخواست دبیرکل سازمان ملل آن را نشاندهنده ماهیت جنگطلبانه رژیم صدام دانست. رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: «ما دیروز در شورایعالی دفاع در آخرین لحظات بیانیهای تهیه کردیم که رئیس ستاد مشترک به نیروهای مسلحمان در کل جبهه های جنگ ابلاغ بکنند که از ساعت مقرر، همه تیراندازیها به طرف مراکز غیرنظامی قطع بشود و همانجا پیش بینی میشد که باتوجه به کینه توزی شدید صدام، آنها در آخرین لحظه ایجاد اختلال بکنند.» اینگونه نیز شد و این اخلال باید در مجامع بین المللی محکوم شود. اینکه چند ساعت قبل از پایان وقت، یک شهر را با چهار فروند موشک به خاک و خون بکشند، نشانه نداشتن حسننیت و عدم قبول واقعی این برنامه است. ایران نباید فریب چنین حرکاتی را بخورد. حامیان جهانی و منطقهای عراق بهدنبال جلوگیری از موفقیت مسلمین هستند و ما به مرحلهای رسیدهایم که باید نتیجه چهار سال موفقیت و فداکاری را بگیریم. ما باید تلاشمان را دوچندان کنیم و ریشه این حرکات نامبارک را در منطقه درآوریم. «مجلس همه امکانات را در راه پیروزی نهایی این جنگ بسیج خواهد کرد و به حمایتش از رزمندگان و نیروهای پشت جبهه همچنان مثل گذشته ادامه خواهد داد.»

گزارش - 10

10. عبدالله کنته وزیر امور خارجه سیرالئون که در ایران به سر میبرد، امروز با مقامات ایران دیدار و گفتوگو کرد. وی ضمن تأکید بر گسترش روابط با جمهوری اسلامی ایران درخصوص جنگ تحمیلی گفت: «ما در تمام مراحل جنگ دیدهایم که سلاحهای غیرقانونی علیه شما به کار رفته و برخلاف قوانین بینالمللی مناطق غیرنظامی ایران بمباران شده و کشتیهای بیطرف نیز مورد حمله قرار گرفته است. در این موارد دست ابرقدرتها را که به تشدید جنگ کمک میکنند، میبینیم.» در این دیدار، موسوی نخستوزیر ایران نیز ضمن تأکید بر نزدیکشدن کشورهای جهان سوم به همدیگر، درمورد جنگ ایران و عراق اظهار کرد: «ما هماکنون بیش از همه کشورهای جهان به صلح نیاز داریم، اما ملت ما اراده کرده است که به جنگ به نحوی پایان دهد که دیگر امکان رشد تجاوز در منطقه باقی نماند.» میرحسین موسوی استکبار جهانی را مظهر ظلم در جهان دانست و بر پایداری در مبارزه با ظلم و بیعدالتی تأکید کرد و افزود: «ملت مسلمان ما قاطعانه تصمیم گرفته است که قدمی از اصول اولیه خود در خشکاندن ریشههای تجاوز عقبنشینی نکند. زیرا اگر قدمی به عقب بگذارد، خواهناخواه باید قدمهای بیشتری را به عقب بردارد.»

گزارش - 11

11. افت درآمدهای نفتی ایران موجب کاهش شدید واردات این کشور شده است. روزنامه اقتصادی فایننشال تایمز با اعلام این مطلب، در شماره امروز خود وضعیت تجارت خارجی ایران را مورد بررسی قرار داده است. این روزنامه نوشت: «کاهش شدید درآمدهای نفتی ایران موجب ایجاد محدودیتهای بیشتر بر واردات معمول این کشور شده است.» این نشریه به نقل از یک بانکدار ایرانی افزود: «هماکنون تنها برای ورود غذای کودک، دارو و جنگافزار مجوز داده میشود.» فایننشال تایمز میزان ذخایر ارزی ایران را حدود 3 میلیارد دلار تخمین زده و درمورد کاهش درآمدهای نفتی ایران آورده است: «حملات عراق به نفتکشها در اطراف پایانه اصلی نفتی ایران در جزیره خارک، قوس شدیدی به منحنی نزولی درآمدهای نفتی کشور داده است، اما ریشه های بحران جاری به سال گذشته برمیگردد. در این سال، علیرغم جنگ پرهزینه، مقامات ایرانی یک برنامه جاهطلبانه عمرانی اقتصادی پنج ساله را شروع کردند که بر ذخایر ایران فشار آورد. سال گذشته، ایران به منظور پرکردن شکاف موجود میان هزینه و درآمد، تعدادی از شرکای عمده بازرگانی خود را بر آن داشت تا پرداخت اعتباری را بپذیرند. این روش پرداخت در سال گذشته در سطح وسیع آغاز شد و ایران از فروشندگان خواست که برای دریافت بهای کالاها مدتی صبر کنند. با عمیق شدن بحران درآمدها، ایران اعتبارنامه های مربوط به 110 قلم کالای غیرضروری را مسدود ساخت. ایرانیها به مقامات کشورهای آلمانغربی، انگلستان و ژاپن اطمینان دادند که تأخیر در پرداختها موقت بوده و در ماههای بعد از بین خواهد رفت. این تأخیرها همچنان ادامه دارد و بانک مرکزی ایران فهرست کالاهای وارداتی را محدود کرد. آمار گمرک ایران در ماه آوریل نشان میدهد که واردات این کشور 828 میلیون دلار بوده است که کمتر از نصف آن در سال گذشته میباشد.» این روزنامه باوجود تشریح کاهش درآمدهای ارزی ایران، بدون ابراز تردید در توان ارزی این کشور یادآور شد: «اگرچه تردیدی نیست که ایران سرانجام دیون خود را خواهد پرداخت، ولی تنها راه انجام این امر همانا تشدید کمبودها در اقتصاد داخلی کشور میباشد.»

گزارش - 12

12. دولت امریکا ضمن ابراز نگرانی از حمله زمینی ایران، از برقراری آتشبس در جنگ ایران و عراق استقبال کرد. ریچارد مورفی معاون وزیر امور خارجه امریکا در امور غرب آسیا، به نمایندگان کنگره امریکا گفت: «دولت امریکا نگران این است که ایران یک حمله زمینی گستردهای را شروع بکند. درصورت حمله زمینی ایران، اوضاع جنگ ایران و عراق احتمالاً وخیمتر خواهد شد و ممکن است این حمله، هجوم نهایی ایران باشد.» مورفی همچنین از طرح آتشبس در جنگ ایران و عراق استقبال کرد و افزود: «درصورت برقراری آتشبس در جنگ ایران و عراق، ازنظر امریکا این مسئله خوشایندترین مسئله سال جاری خواهد بود.» این درحالی است که نیویورک تایمز یکی از روزنامههای پرتیراژ امریکا، اعلام کرد امریکا خواهان پیروزی هیچکدام از دو کشور ایران و عراق در جنگ نیست. این روزنامه به نقل از دیپلماتهای غربی نوشت: «بااینکه عراق خواهان گسترش جنگ جهت وادار کردن دیگر کشورها به دخالت در جنگ در حمایت از خود است، اما ایران هیچ تمایلی به دخالت ابرقدرتها در جنگ ندارد.» این روزنامه در تبیین دلیل سیاست عراق، به وضعیت نامساعد اقتصادی این کشور اشاره کرد و افزود: «ذخایر عراق رو به اتمام است و نارضایتی عمومی درحال رشد [میباشد]. صادرات نفت عراق که پیش از جنگ 3 میلیون بشکه در روز بود، اکنون به 900 هزار بشکه کاهش یافته است. مقامات عراقی راهحل را در گسترش جنگ و جلوگیری از صدور نفت ایران میدانند.» نیویورک تایمز با اشاره به کمک 35 میلیارد دلاری اعراب به عراق اضافه کرد: «آنها نمیتوانند یا نمیخواهند به عراق فشار بیاورند تا حملاتش به کشتیها را متوقف سازد.» تداوم این وضعیت ممکن است به گسترش حملات ایران به کشتیهای کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس بهویژه کویت بینجامد. ایران بهدنبال قطع کمکهای کویت و عربستان به عراق است. از آنجا که حمله به عربستان میتواند موجب دخالت امریکا در منطقه شود، کویت هدف راحتتری است که حمله به آن میتواند بهسرعت انجام گیرد و هم باعث تنبیه حامیان رژیم عراق شود و هم امریکا را در نزد اعراب بیاعتبار سازد.

منابع و مآخذ روزشمار 1363/03/22