1361.12.15

روزشمار جنگ سال 1361 1361.12.15
نام‌های دیگر	پانزده اسفند
تاریخ شمسی	1361.12.15
تاریخ میلادی	6 مارس 1983
تاریخ قمری	20 جمادی‌الاول 1403

1359.12.15

1360.12.15

1362.12.15

1363.12.15

1364.12.15

1365.12.15

1366.12.15

گزارش - 199

قرارگاه نجف با تکمیل سازمان رزم خود برای اجرای عملیات والفجر1 و تشکیل 4 قرارگاه عملیاتی فرعی به نام‌های نجف1، 2، 3 و 4، خط حد این قرارگاه‌ها را مشخص و براساس آن طرح مانور مربوطه را به آنان ابلاغ کرد.* برمبنای این طرح مانور، در مرحله اول عملیات، قرارگاه نجف1 (لشکر31 عاشورا + تیپ55 هوابرد) در سمت راست، قرارگاه عملیاتی نجف2 (لشکر27 حضرت رسول(ص) + تیپ84 خرم‌آباد) در وسط و قرارگاه عملیاتی نجف4 (تیپ10 سیدالشهدا(ع) + تیپ37 زرهی شیراز) در سمت چپ، مأموریت دارند با شکافتن خط، ضمن انهدام نیروهای دشمن در ارتفاعات حمرین، خط پیروزی را در این ارتفاعات تأمین کنند. در این مرحله، قرارگاه نجف3 (لشکر5 نصر + تیپ58 ذوالفقار)، احتیاط قرارگاه نجف است. در مرحله دوم، مقرر شده است قرارگاه نجف3 با عبور از نجف4 به‏همراه نجف1 و 2 خط نصرت را تأمین کنند. در این مرحله، نجف4 احتیاط قرارگاه عملیاتی مشترک نجف خواهد بود. در مرحله سوم نیز قرارگاه نجف3 در ادامه اقدامات قبلی خود، مأموریت تصرف ارتفاع فوقی را بر عهده خواهد داشت و برای تحقق این هدف، قرارگاه‌های نجف1 و 2 نیز به آن کمک می‌کنند. قرارگاه نجف4 احتیاط قرارگاه نجف است. براساس این مرحله‌بندی و باتوجه‏به وضعیت زمین، قرارگاه عملیاتی نجف در تقسیم خط حد بین قرارگاه‌های عملیاتی چهارگانه این‏گونه اقدام کرد: قرارگاه عملیاتی نجف1 از شیار بجلیه (از خط چم هندی، بجلیه حد بین قرارگاه نجف و کربلا) تا حدود 10 کیلومتر زیر شیار، به لشکر31 عاشورا (با 5 گردان) و تیپ55 هوابرد شیراز (با 3 گردان) واگذار می‏شود.* براین‏اساس، این قرارگاه فرعی مأموریت دارد منطقه واگذارشده که شامل بخش‌هایی از انتهای (جنوبی) ارتفاعات حمرین (شامل ارتفاعات 167 و 145)، شیار بجلیه و قسمتی در جنوب تا سمت راست ارتفاع146 و در عمق تا خط پیروزی (منطقه‌ای به عرض 7 کیلومتر و عمق حدود 5 کیلومتر) را تصرف و تأمین کند. ضمناً در طرح عملیات مقرر شده بود این قرارگاه فرعی وسایل سنگین مهندسی را جهت ایجاد خاکریز بین ارتفاعات حمرین تا جبل فوقی در دشت سمیده، پیش‌بینی کرده و به کار گیرد. قرارگاه عملیاتی نجف2 از سمت راست ارتفاع146 تا جاده پاسگاه سمیده (به عرض 7 تا 8 کیلومتر) شامل ارتفاعات146 و 134، به لشکر27 حضرت رسول(ص) به استعداد 20 گردان و تیپ84 خرم‌آباد به استعداد 6 گردان واگذار می‌شود. این قرارگاه عملیاتی همچنین مأموریت دارد که به یگان‌های دشمن در ارتفاعات انتهای جنوبی سلسله‏جبال حمرین حمله و ضمن انهدام آنان این منطقه را تصرف و خط پیروزی را تأمین کند. قرارگاه نجف2 همچنین باید در ادامه به تک قرارگاه عملیاتی نجف3 به جبل فوقی کمک کند و در مرحله بعد در تصرف فوقی شرکت خواهد کرد. قرارگاه عملیاتی نجف4 در جنوب منطقه عملیاتی، قرارگاه نجف4 در کنار نجف2 تصرف بخشی از جنوبی‌ترین قسمت ارتفاعات حمرین (انتهای ارتفاع112 تا رودخانه دویرج) را بر عهده خواهد داشت. این قرارگاه همچنین مأموریت دارد پس از تصرف اهداف، خط نصرت به عمق 6 تا 9 کیلومتر (عمق هدف به‏دلیل شکل زمین متفاوت بود) در محدوده تعیین‌شده را تأمین کند. استعداد این قرارگاه عملیاتی 7 گردان (5 گردان از تیپ سیدالشهدا(ع) و 2 گردان از تیپ37 زرهی شیراز) خواهد بود. پس از مرحله اول و عبور نیروهای قرارگاه عملیاتی نجف3 از خط این قرارگاه عملیاتی، نجف4 احتیاط قرارگاه نجف محسوب می‌شود. قرارگاه عملیاتی نجف3 این قرارگاه متشکل از لشکر5 نصر با 15 گردان و تیپ58 ذوالفقار با 5 گردان در مرحله اول عملیات، به‏عنوان احتیاط قرارگاه نجف مأموریت دارد به‏صورت آماده‌باش و بنا به دستور و با حفظ تقدم در منطقه مأموریت نجف2، در منطقه هریک از یگان‌ها به کار گرفته شود. در مرحله دوم نیز می‌بایست با عبور از خط تصرف‌شده قرارگاه عملیاتی نجف4 تک کرده و خط نصرت (به عمق 5/5 تا 5/6 کیلومتر) را تأمین کند و پس از آن نیز تصرف بخش‌های باقیمانده جبل فوقی و تأمین خط والفجر و پدافند منطقه را هم برعهده خواهد داشت.

گزارش - 200

نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) از اول تا 15 اسفندماه، عملیات‌های متعددی را علیه نیروهای نظامی و امنیتی عراق در مناطق کردنشین این کشور اجرا کرده‌اند ازجمله این اقدامات می‏توان به موارد زیر اشاره کرد: عملیات حمله مستقیم 10 مورد که به کشته یا زخمی‏شدن 33 تن از نیروهای نظامی عراق انجامیده است؛ عملیات کمین 6 مورد که براثر آن 61 تن از نظامیان عراق کشته یا زخمی شدند، که انهدام 2 خودرو سازمان امنیت عراق و انهدام 6 خودرو نظامی حامل سرباز و یک خودرو فرماندهی ازجمله این عملیات‌ها بود. همچنین در یک عملیات بمب‌گذاری، یک خودرو سازمان امنیت عراق منفجر شد که 2 تن از سرنشینان آن کشته و 3 تن نیز زخمی شدند.

گزارش - 201

امروز 330 نفر از نیروهای داوطلب مردمی از شهرهای بابل، ساری و گرگان با بدرقه گرم و پرشور مردم این شهرها به جبهه‌های جنگ عزیمت کردند. همچنین افراد و گروه‌های رزمی و فنی برای پیوستن به نیروهای رزمنده، پشتیبانی آنان و بازسازی مناطق آسیب‌دیده از شهرهای مختلف راهی این مناطق شدند. روزنامه اطلاعات دراین‏باره گزارش داد: «یک گردان از پرسنل جان‏برکف و متعهد لشکر88 زرهی زاهدان، به‏منظور یاری‏دادن به رزمندگان اسلام به جبهه‌های نبرد عزیمت کردند. گروه کثیری از برادران جان‏برکف بسیج سپاه پاسداران شهرهای خراسان و پادگان‌های بسیج روستایی این استان عازم مناطق جنگی شدند. به گزارش خبرنگار اطلاعات از دره‌شهر، گروه کثیری از داوطلبین شهرستان دره‌شهر و بخش‌های تابعه این شهرستان (آبدانان، بدره و ماژین) در میان بدرقه گرم و پرشور اهالی این شهرستان، با حضور حجت‌الاسلام عبدالله صالحی نجف‌آبادی و فرماندهان سپاه و بسیج سپاه به جبهه‌ها اعزام شدند. چند گروه دیگر از برادران رزمنده بسیجی از شهرهای سمنان، مهدی‌شهر، سرخه و شهمیرزاد به جبهه‌ها عزیمت کردند. ازسوی جهاد سازندگی دامغان، یک گروه 32 نفره از برادران ایثارگر متخصص در رشته‌های صافکاری، مکانیک، جوشکاری و راننده لودر و بولدوزر به ستاد پشتیبانی جهاد سازندگی قرارگاه حمزه سیدالشهدا مستقر در ارومیه اعزام شدند. گروهی از برادران اعزام مجدد شهرهای بابلسر و بهشهر به جبهه رفتند. همچنین ازسوی ستاد پشتیبانی جهاد سازندگی مازندران یک اکیپ فنی به‏همراه چند دستگاه ماشین‌آلات سنگین و بیل مکانیکی به مناطق جنگی کشور اعزام شد. 500 تن از رزمندگان بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه9 شامل استان‌های فارس، بوشهر و کهکیلویه و بویراحمد راهی جبهه‌ها شدند. همچنین، یک گروه از دلاوران جان‏برکف از بسیج لارستان به جبهه رفتند. ضمناً یک گروه از برادران جهادگر، شامل کارگر، بنا، جوشکار، مکانیک و راننده ماشین‌های سنگین و راه‌سازی به مناطق جنگی عزیمت کردند. یک اکیپ 10 نفری مرکب از نقشه‌بردار، راه‌ساز، مکانیک و کمک‌مکانیک، راننده و کمک‌راننده به‏همراه‌ وسایل راه‌سازی، ازسوی اداره کل راه‏وترابری گرگان به منطقه جنوب اعزام شدند. گروهی از جهادگران جهاد سازندگی مراغه در میان بدرقه گرم مردم این شهر، راهی جبهه‌های نبرد شدند. یک گروه 75 نفری از اعضای بسیج دانش‌آموزی و یک گروه از جان‏برکفان بسیج سپاه پاسداران بخش رزن همدان به جبهه‌ها عزیمت کردند. یک اکیپ 35 نفره از نیروهای فنی و متخصص، ازسوی جهاد سازندگی نوشهر، چالوس، کلاردشت، رامسر و تنکابن راهی شهر مقاوم و قهرمان سوسنگرد شدند. این گروه که شامل بنا، معمار و مهندس کشاورزی است، تحت عنوان شهید بهشتی از تنکابن به سوسنگرد اعزام شد. گروهی از رزمندگان جان‏برکف بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خور و بیابانک و روستاهای مهرجان و جندق، در میان بدرقه پرشور مردم، طی مراسمی با حضور حجت‌الاسلام صالحی نجف‌آبادی عازم جبهه‌های نبرد حق علیه باطل شدند. ازسوی اداره کل راه‏وترابری استان مرکزی، 3 دستگاه کامیون ده تن، یک دستگاه کامیون آب‌پاش و 8 دستگاه انواع ماشین‌های سبک و سنگین راه‌سازی با راننده شامل گریدر، لودر، بلدوزر، تراکتور و غلطک کشنده، قیرپاش، شن پخش‌کن و جیپ پیکاب به جنوب کشور اعزام شد. اکیپ اعزامی به سرپرستی برادر جوادپور از مسئولان اداره کل راه‏وترابری استان مرکزی همراه با 4 مکانیسین، کمک‌مکانیک و کمک‌راننده به جبهه‌های جنوب فرستاده شد.» همچنین گروه کثیری از نیروهای عضو بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شهرستان ساوه در میان بدرقه گرم و پرشور مردم این شهر از مقر ستاد بسیج سپاه پاسداران عازم جبهه‌های نبرد حق علیه باطل شدند. در خمینی‌شهر نیز یک‏صد و هفتادودومین گروه رزمی متشکل از نیروهای سپاه و بسیج این شهر به جبهه‌ها اعزام شدند. در مراسم عزیمت این گروه جمع کثیری از اهالی شهر آنان را بدرقه کردند.

گزارش - 202

شهادت یک نفر از اهالی مهاباد به‌دست افراد مسلح غیرقانونی، زخمی‌شدن یک سرباز ژاندارمری در اطراف این شهر و تسلیم‌شدن 3 نفر از وابستگان به گروه‏های ضدانقلاب در سنندج، مهم‌ترین حوادث امروز مناطق غرب و شمال‌غرب کشور بود. عناصر مسلح غیرقانونی از ساعت 14 تا 15، در نقاط مختلف شهر مهاباد اقدام به تیراندازی کردند که موجب تعطیلی مغازه‌ها در برخی خیابان‌های شهر شد. در تیراندازی مهاجمان، یک تن از اهالی شهر شهید شد و یک تن از مهاجمان نیز با تیراندازی متقابل نیروهای سپاه به هلاکت رسید. در حوالی پایگاه گوگ‌تپه در محور مهاباد - میاندوآب نیز یکی از سربازان ژاندارمری روی مین رفت و براثر انفجار آن زخمی شد. همچنین نیروهای خودی 3 مین ضدتانک و ضدنفر را در اطراف پایگاه کوسه‌کهریز در شمال‏غربی مهاباد و یکی از محورهای سردشت کشف و خنثی کردند. امروز نیز 2 تن از افراد حزب دمکرات کردستان و یک تن از وابستگان به سازمان‌ کمونیستی راه کارگر با تحویل دو قبضه اسلحه خود را به نیروهای سپاه سنندج معرفی و درخواست امان‌نامه کردند.

گزارش - 203

امروز در شهرهای تهران، اهواز، مراغه و بروجرد، تعدادی از افراد وابسته به گروه‌های ضدانقلاب چپ‌گرا با هوشیاری نیروهای امنیتی دستگیر شدند. نیروهای سپاه، مسئول تشکیلات سازمان مجاهدین خلق (منافقین) شاخه بروجرد را دستگیر کردند. از خانه تیمی که وی در آن اقامت داشت 2 اسلحه، چندین بمب دست‌ساز و... به دست آمد. در تهران نیز یکی از افرادی که در بخش انتقال نیروهای این سازمان به خارج فعالیت می‌کرد، دستگیر شد. همچنین نیروهای سپاه 2 نفر از نیروهای سازمان چریک‌های فدایی خلق (اقلیت) را که از سقز عازم تهران بودند در پست بازرسی مراغه شناسایی و دستگیر کردند. در بازرسی بدنی از آنها و در میان وسایل همراهشان، تعدادی اسناد و مدارک مهم سازمانی به دست آمد. در اهواز نیز یکی از افراد تشکیلات سازمان کمونیستی پیکار در راه آزادی طبقه کارگر که حوزه فعالیت او شرکت نفت بود، دستگیر شد.

گزارش - 204

تصمیم بر شدت‏بخشیدن به عملیات علیه نیروهای مسلح غیرقانونی در کردستان در بهار سال آینده‌، یادآوری عملیات مهم آزادسازی جاده پیرانشهر - سردشت از دست نیروهای مسلح ضدانقلاب و تأثیر آن در اقدامات گروه‌های مسلح و سرنوشت منطقه کردستان، محدودشدن امکان مانور سیاسی و نظامی گروه‌های معارض و مجبورشدن آنها به خروج از ایران در سال آینده، برنامه مسئولان ایران برای رفع محرومیت و بازسازی منطقه کردستان پس از فراغت از درگیری با گروه‌های مسلح، از محورهای سخنان ابراهیم سنجقی فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا بود. ابراهیم سنجقی اعلام کرد با فرارسیدن فصل بهار، عملیات رزمندگان اسلام برای سرکوبی باقیمانده اشرار و ضدانقلابیون در نقاط راهبردی با سرعت و قاطعیت بیشتری شروع خواهد شد. وی افزود: امیدواریم به یاری خدا و پشتیبانی ملت مسلمان کرد و با هماهنگی و وحدت نظر و عمل با یک بسیج همه‌جانبه بتوانیم بهار سال آینده را فصل مرگ ضدانقلاب در منطقه قرار دهیم و پس از ریشه‌کن کردن ضدانقلاب به جبران محرومیت‌ها بپردازیم و فداکاری‌های مردم محروم منطقه را به‏نحو شایسته‌ای جبران کنیم. فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا که امروز در جمع مدیران کل و رؤسای ادارات و اعضای نهادهای انتظامی استان کردستان و در حضور آیت‌الله خاتمی نماینده امام و امام‏جمعه یزد، حجت‌الاسلام موسوی نماینده امام در غرب کشور و معاونان استانداری کردستان سخن می‌گفت، افزود: سال جاری برای ضدانقلاب در منطقه، سالی پر درد و شکننده بود و ضدانقلاب یقین حاصل کرد که به‏هیج‏وجه، توان مقابله با این قدرت الهی و جمهوری اسلامی و مردم محروم به‏پاخاسته را ندارد. برادر سنجقی افزود: همان‏طورکه می‌دانید در سال گذشته، خطوط مواصلاتی و راهبردی ما در دست ضدانقلاب بود و شهر سردشت ازطریق هوایی تدارک می‌شد. فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا سپس به تشکیل این قرارگاه و آزادسازی جاده صعب‌العبور پیرانشهر به سردشت (که 90 کیلومتر طول دارد) اشاره کرد و گفت: ضدانقلاب با ایجاد تشکیلات در هنگ‌آباد و میرآباد، چاپو، واوان و الواتان به‏هیچ‏وجه فکر نمی‌کرد که ما بتوانیم این جاده را تحت کنترل نیروهای اسلامی درآوریم، ولی خوشبختانه برادران رزمنده ما با قدرت در تمامی این مسیر عمل کردند و باوجود مقاومت‌های ضدانقلاب و کمک حامیان آنان از آن‏سوی مرز، الحمدلله رزمندگان با ایمان و سلحشور اسلام مرحله به مرحله جاده را به‏نحوی پاک‌سازی کردند که در همین فصل زمستان رفت‏وآمد در این محور انجام می‌شود. سنجقی همچنین با اشاره به اقدامات مهم قرارگاه حمزه سیدالشهدا اظهار کرد: ضدانقلاب می‌داند با این مقدماتی که در طول سال جاری، فراهم شده و با این گسترش که نیروهای اسلام در منطقه پیدا کرده‌اند، به‏هیچ‏وجه، مکانی برای آنها در سال آینده باقی نخواهد ماند و براساس اطلاعات رسیده آنها در تدارک هستند که بساط خود را در بهار جمع کنند و به آن‏سوی مرز بروند و ما با قاطعیت در تمام محورها عمل خواهیم کرد و کلیه محورها و روستاها را از وجود ضدانقلابیون پاک‌سازی خواهیم کرد. فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا افزود: ما در تلاش هستیم نه‏تنها امکانات این استان بلکه امکانات سایر استان‌های کشور را در حد رفع محرومیت‌های این منطقه به کار گیریم و باید با برنامه‌ریزی صحیح درجهت گسترش امور عمرانی و کمک به مناطق محروم که با طرد گروهک‌ها و استقبال از رزمندگان اسلام بر ما حق دارند، دین خود را ادا کنیم.

گزارش - 205

نهاد ریاست‌جمهوری در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور اسلامی ایران در هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد شرکت نخواهد کرد و نخست‌وزیر ایران به نیابت از ایشان در رأس هیئت عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران در دهلی‌نو ریاست هیئت نمایندگی ایران را به‏عهده خواهد داشت. سفر رئیس‌جمهور به هند برای شرکت در اجلاس سران غیرمتعهدها ازنظر امنیتی یکی از دغدغه‌های مسئولان بلندپایه نظام بود. آقای هاشمی رفسنجانی درباره گفت‏وگوها و اقدامات انجام‏شده دراین‏باره نوشته است:* «صبح زود به دفترم رفتم. گزارش‌ها را خواندم. آیت‌الله خامنه‌ای تلفن کردند. اطلاع دادند پیرو مشورت با امام از سفر هند منصرف شده‌اند. در باب اعلام علت انصراف مشورت نمودند. قرار شد پیش‏ازظهر، جلسه‌ای داشته باشیم.» خبرگزاری فرانسه با بررسی خبر لغو سفر رئیس‌جمهور به دهلی‌نو، اعلام کرد: رئیس‌جمهور ایران، امروز در آخرین لحظه به‏طور غیرمنتظره‌ای سفرش به هند و حضور در اجلاس غیرمتعهدها را که از مدت‌ها پیش، طرح‌ریزی شده بود لغو کرد و درعوض میرحسین موسوی نخست‌وزیر را در رأس هیئت ایرانی به دهلی‌نو فرستاد، اما این تصمیم یک روز پس از ملاقات آیت‌الله خامنه‌ای با حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و آیت‌الله روح‌الله خمینی رهبر انقلاب، اتخاذ شده است. پس از آنکه دفتر آیت‌الله خمینی در هفته قبل، همه ملاقات‌های وی را لغو کرد، این اولین باری بود که وی ملاقات‌کنندگانی را به حضور پذیرفت. این تصمیم هنگامی اعلام شد که دیپلمات‌ها و خبرنگاران منتظر مراسم عزیمت آیت‌الله خامنه‌ای بودند که متعاقباً لغو گردید. ناظران خاطرنشان ساختند که حضور آیت‌الله خامنه‌ای در اجلاس سران غیرمتعهد درصورت انجام‏شدن این سفر، تریبونی برای دفاع از سیاست "نه شرقی و نه غربی" ایران به دست می‌داد. وی همچنین از این فرصت برای برقراری تماس‌هایی با بعضی سران کشورها ازجمله شاذلی بن جدید رئیس‌جمهوری الجزایر، استفاده می‌کرد. درواقع ملاقات میان این دو توسط یک منبع موثق در الجزایر پیش‌بینی شده بود. به‏دنبال این تصمیم، رئیس‌جمهور در پیامی به نخست‌وزیر هند ضمن اعلام انصراف از شرکت در اجلاس سران غیرمتعهدها خواستار تلاش بیشتر اعضای اجلاس در راه استقلال این نهضت شد. متن کامل پیام که قرار است توسط نخست‌وزیر دراختیار خانم گاندی قرار گیرد به این شرح است: بانو ایندیرا گاندی نخست‌وزیر هند، اکنون که هیئت عالی شرکت‌کننده در اجلاس غیرمتعهدها عازم دهلی‌نو می‌باشد، یک‌ بار دیگر فرصت را برای ابراز احترام به این جنبش و بنیان‌گذاران نام‌آور و اصول متین و ارزنده آن مغتنم می‌شمارم. تلاش اینجانب و دولت جمهوری اسلامی ایران بر این بوده که شخصاً در اجلاس شرکت کنم، لکن به دلایلی از این امر منصرف گشته و مصلحت دیدم آقای مهندس موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران، ریاست هیئت ایرانی شرکت‌کننده در اجلاس را بر عهده داشته باشد. آرزوی اینجانب آن است که اجلاس کنونی بتواند با تأکید بر مفهوم واقعی عدم‏تعهد و با رعایت جوهره و محتوای اصلی جنبش عدم‏تعهد که بی‌شک عبارت است از جانب‌داری از ملت‌ها و حراست از حقوقی که ممکن است به‏وسیله قدرت‌های بزرگ مورد تعدی قرار گیرد، نقطه عطف مهمی در تاریخ این جنبش محسوب گردد. خواهشمندم بهترین احساسات و احترامات دوستانه اینجانب نسبت به دولت و ملت هند را بپذیرید.

گزارش - 206

نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران قبل از عزیمت به هند، به تشریح مواضع و دستور کار هیئت ایرانی در هفتمین اجلاس جنبش عدم‏تعهد پرداخت؛ دکتر ولایتی نیز ضمن اشاره به مواضع ایران دراین‏زمینه و همچنین مسئله افغانستان، بر تغییرناپذیری شرایط ایران برای خاتمه جنگ، تأکید کرد. عصر امروز، آقای میرحسین موسوی نخست‌وزیر در رأس یک هیئت سیاسی تهران را به مقصد دهلی‌نو ترک کرد. نخست‌وزیر قبل از ترک تهران، در گفت‏وگویی انتظارات ایران از جنبش عدم‏تعهد و برنامه‌های ایران در این سفر را تشریح کرد. وی گفت ما انتظار داریم که این جنبش باتوجه‏به ادعاها و شعارهایی که تاکنون داشته، محلی باشد که ملت‌های مستضعف و کشورهایی که به‏نحوی زیر سلطه کشورهای بزرگ بوده‌اند بتوانند قدرت خود را درک کنند و براساس محورهای قابل‏قبول برای همه محرومان جهان، صفی محکم در مقابل قدرت‌های بزرگ بسازند و بتوانند به‏صورت نیرویی تعیین‌کننده در جهان امروز خود را نشان دهند. نخست‌وزیر درمورد موضع ایران در جنبش عدم‏تعهد خاطرنشان کرد: یکی از ویژگی‌های انقلاب اسلامی خصوصیت افشاگری آن است و ما سیاست‌های خودمان را درارتباط‏با قدرت‌های بزرگ درخصوص مسائل سیاسی - اقتصادی به‏عنوان سرمشقی در مقابل دیدگان ملت‌های جهان قرار خواهیم داد. ما همیشه از موضعی صحبت کرده‌ایم که پایگاه حق بوده، ما معتقدیم که هرکس تجاوز می‌کند باید دستش را شکست. در این اجلاس موضع ما تشریح جنایات صدام به‏طور گسترده است و ما شرایط خودمان را برای افکار عمومی ملت‌های جهان توضیح می‌دهیم. وی افزود: در این نشست انتظار داریم که تلاش‌هایی برای جوسازی و آن چیزی که درحال‏حاضر رژیم صدام می‌خواهد در پناه آن خود را صلح‌طلب به جهان نشان دهد، انجام شود و ما تصور می‌کنیم با همه این مسائل، ما قادر خواهیم بود حقانیت خودمان را برای ادامه جنگ تا حصول این شرایط به جهان نشان دهیم. نخست‌وزیر درمورد مطرح‏شدن سقوط صدام در اجلاس گفت: ما بارها درباره مجازات صدام صحبت کرده‌ایم و درحال‏حاضر هم همین موضع را داریم و ما نمی‌توانیم رضایت دهیم که کسی برای جاه‌طلبی و هر انگیزه دیگری به کشوری تجاوز کند و شهرها را به خاک و خون بکشد و عده بسیاری را شهید کند. دکتر ولایتی وزیر خارجه نیز در مصاحبه‌ای موضع ایران دربرابر تلاش‌های انجام‏شده برای پایان‏دادن به جنگ، پیشنهاد عراق برای برگزاری هشتمین اجلاس جنبش غیرمتعهدها در بغداد، مسئله افغانستان و چشم‌انداز ایران از جنبش عدم‏تعهد را تشریح کرد. وی گفت: شرایط ما برای خاتمه جنگ تغییری نکرده است. ولایتی احتمال تغییر این شرایط ازسوی ایران را مردود دانست و بر شرایط اعلام‌شده ایران تأکید کرد. به گفته دکتر ولایتی، جمهوری اسلامی ایران در هفتمین اجلاس جنبش عدم‏تعهد به سالم‌سازی جنبش توجه ویژه خواهد داشت. وی در توضیح این مطلب گفت: اعتقاد به شرایطی که باعث تغییر محل برگزاری هفتمین اجلاس سران از بغداد به دهلی‌نو شد همچنان باقی است و یک حکومت متجاوز هرگز صلاحیت میزبانی اجلاس را ندارد. تاکنون 6 کشور کره شمالی، سوریه، لیبی، عراق، گینه و نیجر آمادگی خود را برای میزبانی هشتمین اجلاس سران اعلام کرده‌اند. وزیر خارجه افزود: ایران از نامزدی لیبی برای میزبانی هشتمین اجلاس سران پشتیبانی می‌کند. این سیاست باتوجه‏به آمادگی و قابلیت خوب لیبی برای برگزاری اجلاس‌های بین‌المللی و نیز اصرار کشورهای افریقایی مبنی‏بر برگزاری اجلاس هشتم در یکی از کشورهای افریقایی عضو جنبش و همچنین وجود روابطی بسیار نزدیک بین ایران و لیبی اتخاذ شده است. دکتر ولایتی ضمن تشریح سیاست‌های ایران در هفتمین اجلاس به مسئله افغانستان اشاره و اعلام کرد: برای حل مسئله افغانستان و رهایی این کشور از چنگال نیروهای اشغالگر خارجی بر چهار اصل اساسی اعلام‌شده خود همچنان تأکید کردیم و دراین‏مورد پافشاری می‌کنیم و ایران امیدوار است که جنبش عدم‏تعهد بتواند در مرحله حساس کنونی که بحران‌های اقتصادی - سیاسی بیشتر از هر زمان دیگری بشریت به‏ویژه کشورهای جهان سوم را رنج می‌دهد، نقش خود را ایفا کند. ما امیدواریم که جنبش عدم‏تعهد در راهی که بنیان‌گذاران اولیه آن پی‌ریزی کردند، گام بردارد و در جهان امروز صاحب قدرت و نفوذ بیشتری شود. به گفته وزیر خارجه، احتمال ایجاد شکاف و دودستگی در میان اعضا باتوجه‏به چگونگی فعالیت‌های رئیس جدید جنبش بسیار کم خواهد بود. وی دو یا چند قطبی‏شدن کامل جنبش عدم‏تعهد را بعید دانست.

گزارش - 207

خبرگزاری فرانسه از ملاقات سفیران ایران و عراق با وزیر خارجه شوروی در مسکو خبر داد. به نظر می‌رسد این ملاقات‏ها ارتباط مستقیم با برگزاری اجلاس غیرمتعهدها داشته باشد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی: آندره گرومیکو وزیر امور خارجه شوروی، امروز به‏طور جداگانه با فاضل الغراوی سفیر عراق در مسکو و سیدعلی فرشچی کاردار سفارت ایران در شوروی ملاقات و گفت‏وگو کرد. این ملاقات به درخواست دیپلمات‌های ایران و عراق انجام شده است، خبرگزاری فرانسه که این خبر را به نقل از خبرگزاری تاس از مسکو منتشر ساخته است، اضافه می‌کند: کاردار سفارت ایران در این ملاقات پیامی را از دولت متبوع خود تسلیم گرومیکو کرده است که گویا مربوط به اوضاع خاورمیانه بوده است. در این ملاقات که در محیطی دوستانه انجام شد، گرومیکو و فرشچی درمورد مسائل مربوط به مناسبات میان دو کشور و به‏طورکلی مسائل بین‌المللی گفت‏وگو کردند. گرومیکو در این ملاقات ضمن اشاره به جنگ ایران و عراق خاطرنشان ساخت که شوروی برای پایان جنگ میان دو کشور و پایان سیاسی این اختلافات تلاش می‌کند. از سوی دیگر، گفت‌وگوهایی میان سفیر عراق در شوروی و گرومیکو درباره مناسبات دوجانبه و اوضاع خاورمیانه انجام شده و طرفین تمایل کشورهای متبوع خویش را در افزایش همکاری‌ها میان بغداد و مسکو اعلام کردند. گرومیکو در این ملاقات موضع کشور متبوع خویش درمورد جنگ ایران و عراق را، که تنها به نفع امپریالیسم است، بیان کرد و در پایان خواستار قطع این جنگ ازطریق مذاکرات شد. روزنامه واشنگتن پست نیز این دیدارها را به میانجیگری احتمالی شوروی در جنگ ایران و عراق ارتباط داد و دراین‏باره نوشت: سفرای ایران و عراق در مسکو به‏طور جداگانه با وزیر خارجه شوروی آندره گرومیکو، ملاقات کردند، که به نظر می‌آید این ملاقات اقدام جدید شوروی جهت میانجیگری در جنگ خلیج‏فارس باشد. در همین حال، پراودا ارگان حزب کمونیست شوروی، یک بار دیگر بر پایان‏گرفتن جنگ عراق و ایران ازطریق مذاکره تأکید کرد. این روزنامه از وجود خصومت در جبهه ایران و عراق به‏رغم تقاضاهای کشورهای متعدد مبنی‏بر پایان‏گرفتن جنگ و حضور بر سر میز مذاکره اظهار تأسف کرده است.

گزارش - 208

کشورهای حامی عراق، اجلاس سران غیرمتعهدها را فرصت مناسبی برای طرح موضوع مورد علاقه عراق، یعنی متارکه بدون سرانجام جنگ می‌دانند. خبرگزاری یوگسلاوی امروز گزارش داد: لازار موسیف وزیر خارجه یوگسلاوی، در دهلی‌نو بدون اشاره به طرح خاصی درباره صلح یا چگونگی ترک مخاصمه بین ایران و عراق گفت: اجلاس سران این جنبش، آخرین فرصت برای پایان‏دادن عادلانه به جنگ ایران و عراق است. وی افزود: همه در انتظار یک ابتکار صلح برای پایان‏دادن به جنگ ایران و عراق، که تا به این حد دنیای غیرمتعهد را تحت‏تأثیر قرار داده است، می‌باشند و ما عقیده داریم این اجلاس تقریباً آخرین فرصت برای پایانی عادلانه و دیرپا بر این جنگ می‌باشد. موسیف افزود: طولانی‏شدن این جنگ به هر صورتی، مشکلات عظیمی در منطقه و جهان ایجاد خواهد کرد. امیر حسن ولیعهد اردن نیز اظهار امیدواری کرد که اجلاس سران عدم‏تعهد برای پایان‏دادن به جنگ ایران و عراق تصمیمات و پیشنهادهایی اتخاذ کند. وی امشب در نطق افتتاحیه یازدهمین دور عادی کنفرانس "کار عربی" در امان، پایبندی کشورش به تصمیمات اجلاس سران فاس درمورد سرنوشت مسئله فلسطین را نیز مورد تأکید قرار داد. همچنین به گزارش خبرگزاری قطر، شیخ خلیفه محمد بن آل ثانی امیر قطر، هنگام ورود به دهلی‌نو در سخنانی ضمن هشدار درمورد ادامه جنگ ایران و عراق گفت: بر ماست که تلاش‌های خود را جهت تسریع در پایان‏دادن به این جنگ ازطریق مسالمت‌آمیز و با اجرای اصول قانونی بین‌المللی و عدالت انجام دهیم.

گزارش - 209

نشریه المجله (چاپ لندن) به نقل از منابع مطلع در قاهره، فاش ساخت عراق از مصر درخواست کرده هرچه زودتر فعالیت مرکز بازرگانی عراق در قاهره و مرکز بازرگانی مصر در بغداد از سر گرفته شود. المجله افزوده است: دراین‏حال، بنا به درخواست رژیم عراق، اقدامات لازم برای بازگشایی دفتر خبرگزاری مصر در بغداد و نیز دفتر خبرگزاری عراق در قاهره انجام شده است.

گزارش - 210

اوضاع اقتصادی عراق، مقدار نیاز ماهانه این کشور به ارز خارجی، میزان کمک کشورهای عربی منطقه به عراق و تأثیر عمومی اقتصاد عراق بر کویت ازجمله موضوعاتی است که روزنامه اینترنشنال تریبون (چاپ لندن) به آن پرداخته است. به نوشته این روزنامه، برای تأمین هزینه جنگ علیه جمهوری اسلامی ایران، ماهانه حداقل 1500 میلیون دلار بر بدهکاری‌های عراق افزوده می‌شود و از ذخایر ارزی این کشور که در شروع جنگ بیش از سی و چند هزار میلیون دلار بود، هم‏اکنون کمتر از 5 میلیارد دلار باقی مانده است و این به‏رغم قریب 50 هزار میلیون دلار کمک‌های نقدی و غیرنقدی است که ازسوی حامیان صدام به وی داده شده است. اینترنشنال تریبون افزوده است: مشکلات شدید مالی و اقتصادی رژیم حاکم بر بغداد، تأثیر زیادی بر کشور کویت گذارده و کمپانی‌های حمل‏ونقل این کشور که ارتباط بنادر کویت را با عراق برقرار می‌کنند با مشکلات متعددی مواجه‌اند. چنانچه وضع اقتصادی حکومت بغداد به همین ترتیب ادامه یابد، به‏تدریج ارتش صدام توانایی مقاومت دربرابر حملات متوالی ایرانیان را از دست خواهد داد.

گزارش - 211

خبرگزاری رویتر به بررسی آخرین تحولات گفت‏وگوهای هشت کشور عضو اوپک در لندن، تأثیر اوضاع فعلی در بازارهای نفت، احتمالات آینده این گفت‏وگوها و نقش ایران در این کشاکش‌ها پرداخت. بنا به اعلام این خبرگزاری، وزرای خارجه هشت کشور عضو اوپک فردا پس از پنج روز مذاکره درباره تعیین قیمت و سهمیه‌بندی نفت، وارد شور خواهند شد تا به‏احتمال‏قوی، نتیجه قطعی مذاکرات پنج‏روزه را بر سر قیمت نفت اعلام کنند. دراین‏بین، از پنج کشور عضو اوپک ازجمله جمهوری اسلامی ایران نیز دعوت شده است تا در اجلاس نهایی، که روز دوشنبه (فردا) در هتل اینترکنتیننتال لندن تشکیل می‌شود، شرکت کنند. در لندن شنیده شده است که هیئتی از ایران عازم لندن است، اما به‏هرحال رفت‏وآمدهای نفتی و جنجال بر سر قیمت نفت همه محافل اقتصادی - سیاسی دنیا را تحت‌الشعاع قرار داده است، صفحات اول مطبوعات دیروز و امروز اروپا با تیترهای مربوط به نفت و اوپک شکل تازه‌ای به خود گرفته است. بااینکه اکثر شبکه‌های تلویزیونی مهم و خبرگزاری‌های غربی خبرنگاران خود را به دهلی‌نو اعزام کرده‌اند، اما خبرهای اوپک همچنان تیتر اول رسانه‌های گروهی اروپا به‏خصوص لندن است. خبرنگار واحد مرکزی خبر در تماس با خبرنگار رویتر که به‏تازگی از روتردام وارد لندن شده است، کسب اطلاع کرد که نفت‌کش‌های بارگیری‏شده در بندر نفتی روتردام بدون تحرک برجای مانده و درحال‏حاضر، خریداری ندارند. درنتیجه انگلیس نیز از این وضع به‏شدت متضرر می‌شود و دولت ژاپن نیز از این امر ناراضی است. در پایان این گزارش آمده است: موضع‌گیری دولت جمهوری اسلامی ایران در پافشاری بر قیمت فعلی نفت و اعلام حمایت از آن در جلوگیری از کاهش بیش‏ازپیش قیمت نفت مؤثر واقع شده است. فردا (دوشنبه) وزرای هشت کشور عربستان، کویت، امارات متحده، الجزایر، لیبی، نیجریه، ونزوئلا و اندونزی به‏احتمال‏قوی مذاکرات خود را درباره بهای جدید نفت و سهمیه‌بندی در یک اجلاس رسمی آغاز می‌کنند؛ فردا روز سرنوشت‌سازی برای جنگ چندروزه قیمت نفت خواهد بود. دراین‏خصوص، اظهارنظرهای فراوانی در محافل نفتی شنیده می‌شود؛ وزیر نفت کویت روز گذشته دراین‏باره گفت: 80 درصد شانس وجود دارد که پس از اجلاس روز دوشنبه لندن، یک اجلاس رسمی ازسوی کشورهای عضو اوپک تشکیل شود و پیشنهادهای تازه را مورد تأیید قرار دهد. درمورد اینکه آیا ایران نیز به مذاکرات لندن - که تاکنون در آن غیبت داشته - خواهد پیوست یا نه، اظهارنظر رسمی نشده است، مقام‌های وزارت نفت ایران امروز در تماس تلفنی به خبرگزاری رویتر گفتند احتمال دارد محمد غرضی وزیر نفت ایران در مذاکراتی که برای روز دوشنبه در نظر گرفته شده شرکت کند. یک مقام نزدیک به وزیر نفت ایران گفت برداشت من این است که وی در مذاکرات روز دوشنبه شرکت خواهد کرد و احتمال این امر بسیار زیاد است.

گزارش - 212

به‏دنبال انفجار روز گذشته دفتر شرکت هواپیمایی ایرفرانس در بغداد، جنبش مجاهدین عراق مسئولیت بمب‌گذاری در دفتر این شرکت را که به کشته‏شدن رئیس این دفتر انجامید، به عهده گرفت. روزنامه مستقل النهار (چاپ بیروت) امروز نوشت: شخص ناشناسی در تماس تلفنی با دفتر این روزنامه گفت تا زمانی‏که فرانسه به حمایت غیرقانونی خود از رژیم بعث عراق پایان ندهد ما به حملات خود علیه منافع فرانسه ادامه خواهیم داد. وی افزود: ما با مشت آهنین حمله خواهیم کرد. النهار افزوده است: ماه گذشته این سازمان در تماس تلفنی با همین روزنامه مسئولیت حمله به پنج هدف فرانسوی در پاکستان را به عهده گرفت. دراین‏حال به گفته رادیو اسرائیل، سخنگوی وزارت کشور عراق امروز ایران و سوریه را به خرابکاری در عراق متهم و اعلام کرده که بعدازظهر دیروز در دفتر شرکت هواپیمایی فرانسه در بغداد یک بمب منفجر شده و عده بسیاری ازجمله مدیر شرکت مجروح شده‌اند که مدیر شرکت براثر شدت جراحات بعداً فوت کرده است. شرکت هواپیمایی فرانسه خبر درگذشت مدیر دفتر خود در بغداد را تأیید کرده است. دفتر هواپیمایی فرانسه در خیابان سعدون یکی از مهم‌ترین خیابان‌های تجاری بغداد، واقع شده است.

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1361/12/15