1361.12.18

روزشمار جنگ سال 1361 1361.12.18
نام‌های دیگر	هجده اسفند
تاریخ شمسی	1361.12.18
تاریخ میلادی	9 مارس 1983
تاریخ قمری	23 جمادی‌الاول 1403

1359.12.18

1360.12.18

1362.12.18

1363.12.18

1364.12.18

1365.12.18

1366.12.18

گزارش - 243

در یک عملیات انهدامی، نیروهای مجاهدین عراقی وابسته به مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، هم‌زمان با نشست سران جنبش عدم‏تعهد در دهلی‌نو، پالایشگاه عین زاله در 56 کیلومتری شمال‏شرق موصل را با موشک هدف قرار داده و بخش‌هایی از آن را منهدم کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران از دمشق، مجاهدین مسلمان عراقی در این عملیات تعدادی از مخازن و دستگاه‌های عظیم و پیچیده انتقال نفت این پالایشگاه و ازجمله تأسیسات تقویت‌کننده انتقال نفت به ترکیه و نیز کمپ کارشناسان خارجی را که در کنار پالایشگاه قرار داشت، به آتش کشیدند. عین زاله از بزرگ‌ترین مناطق نفتی عراق است که علاوه‏بر چاه‌های نفت، پالایشگاهی نیز دارد که براثر عملیات مجاهدین عراقی، بخش عمده تأسیسات نفتی آن آتش گرفت، به‏طوری‌که ستون‌های دود و آتش از فاصله چند کیلومتری تا ساعت‌ها به‏وضوح دیده می‌شد. دفتر نظامی جنبش مجاهدین عراقی خسارت‌های واردشده به این پالایشگاه را چنین اعلام کرد: الف) انهدام صددرصد تانکرهای بسیار بزرگ مملو از نفت‌. ب) انهدام تلمبه‌خانه‌های توربین که جهت استخراج و ارسال نفت از چاه‌های نفتی (عین زاله) به خط لوله نفتی راهبردی متصل به بندرهای ترکیه به کار می‌رود. ج) انفجار لوله‌های گاز آن منطقه که با صدای وحشتناک و مهیبی همراه بود. د) انهدام لوله‌های نفت که به خط لوله راهبردی ورودی به ترکیه متصل است. همچنین احتمال دارد درنتیجه آتش‌سوزی مهیبی که به وقوع پیوست و تا کیلومترها دورتر زبانه آتش به چشم دیده می‌شد، خساراتی به مجتمع مسکونی کارشناسان خارجی که در آن منطقه وجود داشت، وارد شده باشد.

گزارش - 244

با آتش دقیق خمپاره‌اندازهای نیروهای سپاه در جبهه‌های غرب، سه کامیون حامل مهمات نیروهای عراقی منهدم شد و 10 تن از نظامیان عراق نیز کشته شدند. امروز 9 تن از نیروهای ژاندارمری استان سلیمانیه عراق به‏همراه اسلحه و مهمات به نیروهای مجاهدین عراقی پیوستند.

گزارش - 245

در ادامه کمک‌های مردمی از اقصی‏نقاط کشور، ‌امروز نیز روزنامه جمهوری اسلامی فهرستی از کمک‌های نقدی اقشار و صنوف مختلف به جبهه‌های جنگ را به این شرح منتشر کرد: کارگران و کارکنان گچ سمنان مبلغ 860,550,3 ریال، کارگران و کارمندان متعهد کارخانجات فخر ایران مبلغ 981,138,1 ریال و مردم ساوجبلاغ 400 مثقال (1840 گرم) طلا، صنف کامیون‌داران تربت حیدریه مبلغ 000,500 ریال، مردم کرج یک کامیون لوازم مورد نیاز جبهه‌ها، دانش‌آموزان خواف مبلغ 090,74 ریال، اهالی قریه پنبه چولی، قریه عزالدین، کوی انقلاب، قریه کیاپی، اهالی بالاهولار، اهالی سمسکند، فیروزکند از توابع قائم‌شهر و کارکنان دارایی ساری و مدرسه حافظ قائم‌شهر کلاً مبلغ 100,115,2 ریال.

گزارش - 246

براثر اقدامات امروز گروه‏های مسلح ضدانقلاب در استان کردستان، 14 نفر از نیروهای سپاه و 2 نفر از مردم عادی شهید و تعدادی دیگر زخمی شدند. نیروهای خودی نیز یک انبار مهمات در مریوان کشف کردند. عوامل حزب دمکرات کردستان و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در حدفاصل روستای کچل‌منگان و حسن‌سالاران در جنوب سقز، هنگام تعویض نیروهای تأمین جاده سپاه، به آنان حمله کردند. در این درگیری که 5 ساعت طول کشید، 14 تن از افراد سپاه شهید و 11 تن زخمی شدند. از تلفات مهاجمان از منابع خودی‌ آماری در دست نیست.* در یکی از روستاهای اطراف سنندج نیز افراد حزب دمکرات کردستان 2 تن از افراد بومی را به‏جرم همکاری با نیروهای دولتی دستگیر و اعدام کردند. درپی دستگیری یکی از ساکنان روستایی در حوالی مریوان و بازرسی از منزل وی، یک انبار مهمات بزرگ در آنجا کشف شد. مقدار مهمات کشف‌شده بیش از 72 بار قاطر بود که از منزل وی تخلیه و به سپاه مریوان منتقل شد. یکی از وابستگان حزب دمکرات کردستان در شهر سنندج با یک قبضه اسلحه خود را به نیروهای سپاه معرفی و درخواست‌ امان‌نامه کرد.

گزارش - 247

فرمانده ژاندارمری در سفر به ایلام درباره تشکیل گردان‌های مرزی و استقرار نیروهای ژاندارمری در مناطق آزادشده مطالبی بیان کرد. سرهنگ کوچک‌زاده گفت: «تاکنون تعداد 9 گردان مرزی در شرق کشور تشکیل شده است و مقدمات تشکیل 10 گردان ساحلی مرزی در مناطق ساحلی کشور و گردان مرزی در مناطق غرب کشور نیز فراهم شده است و ان‌شاءالله در مدت کمتر از 2 سال با همه امکانات وارد عمل خواهند شد.» وی اضافه کرد: در شش ماه اخیر، بیش از 31 پایگاه ژاندارمری در مناطق آزادشده جنوب کشور دایر شده و در غرب کشور نیز در مدت ده ماه گذشته، 16 پایگاه در مناطق مرزی ایلام و باختران مستقر شده است. همچنین در غرب کشور حدود 5 گردان از نیروهای سلحشور ژاندارمری به‏همراه سایر برادران رزمنده، مشغول نبرد با متجاوزان صدامی هستند.

گزارش - 248

نخست‌‌وزیر ایران، که برای شرکت در هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد در دهلی‌‌نو به سرمی‌‌برد، امروز با مقامات بلندپایه چند کشور و تعدادی از علمای مسلمان هند دیدار و گفت‏وگو کرد. میرحسین موسوی، صبح امروز ضمن دیدارهایی جداگانه با خانم گاندی نخست‌‌وزیر هند، ضیاء‌‌الحق رئیس‏جمهور پاکستان و همچنین نخست‌‌وزیر گرانادا، درمورد مسائل مورد علاقه طرفین به بحث و تبادل‏نظر پرداخت. وی با فیدل کاسترو رهبر کوبا و علی ناصر محمد رئیس‌‌جمهور یمن جنوبی نیز دیدار و گفت‏وگو کرد. نخست‌‌وزیر امروز همچنین در محل سفارت ایران در دهلی‌‌نو با گروهی از علما و اساتید مسلمان دانشگاه‌‌های هند و دانشجویان ایرانی مقیم هند، دیدار و سخنانی را راجع به فرهنگ انقلاب اسلامی ایراد کرد.

گزارش - 249

رجائی خراسانی نماینده ایران در سازمان ملل و یکی از اعضای هیئت ایرانی حاضر در دهلی‌نو در یک نشست خبری شرایط ایران برای رسیدن به صلح را ترسیم کرد. وی معرفی عراق به‏عنوان متجاوز و پرداخت غرامت به ایران را از شروط اصلی ایران برای برقراری صلح عنوان کرد. گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بازتاب سخنان رجائی خراسانی در خبرگزاری آسوشیتدپرس، خبرگزاری آلمان و روزنامه فایننشیال تایمز به این شرح است:* ایران اعلام کرد که تنها پس از آنکه عراق متجاوز شناخته شد و این کشور 50 میلیارد دلار بابت پیش‌پرداخت غرامت جنگی دریافت کرد، با خاتمه جنگ موافقت خواهد کرد. آسوشیتدپرس می‌افزاید: آقای خراسانی بر شناسایی متجاوز تأکید ورزیده، لکن گفته است که ایران دیگر خواستار سرنگونی رهبر عراق نیست. این خبرگزاری به نقل از آقای رجائی خراسانی، آورده است: ما مسئول بر سر قدرت نگاه‏داشتن وی نیستیم. ما خوشحال خواهیم شد اگر وی سرنگون شود، لکن این یکی از شرایط ما برای صلح نیست. در همین خصوص، خبرگزاری آلمان از دهلی‌نو گزارش داد: ایران روز چهارشنبه، پایان‏دادن جنگ دو سال و نیمه با عراق را مردود دانست و گفت که این کشور خواستار صلح است و نه آتش‌بس، این خبرگزاری سپس به مصاحبه مطبوعاتی آقای رجائی خراسانی در دهلی‌نو اشاره کرده و با نقل بخشی از این مصاحبه نوشته است که وی بار دیگر بر موضع قبلی ایران مبنی‏بر محکوم‏کردن عراق به‏عنوان متجاوز، عقب‌نشینی سربازان عراقی و پرداخت غرامت جنگی به ایران تأکید کرد. آقای رجائی گفت که رقم این غرامت به حدود 200 میلیارد دلار بالغ می‌شود و افزود که ایران به دریافت یک‏چهارم مبلغ فوق به‏عنوان پیش‌پرداخت راضی خواهد بود. روزنامه فایننشال تایمز نیز ضمن یادآوری سخنان آقای رجائی خراسانی، نتیجه‌گیری کرد که ایران خواستار خروج نیروهای متجاوز از تمام بخش‌ها و نواحی این کشور بوده و خواهان تعیین متجاوز و محکوم‏کردن آن است. تکرار مجدد خواسته‌های ایران برای صلح و رد پیشنهاد مربوط به آتش‌بس نشان می‌دهد که تلاش‌های گسترده دیپلماتیک برای معتدل‏ساختن مواضع ایران به هیچ‏جا نرسیده است.

گزارش - 250

طه محی‌الدین معروف، معاون رئیس‌جمهور عراق و سرپرست هیئت نمایندگی این کشور در هفتمین اجلاس سران غیرمتعهدها در دهلی‌نو، در سومین روز این اجلاس سخنرانی کرد. وی در بخش آغازین سخنان خود همانند یک داور بی‌طرف - که گویی خود و کشورش نقشی در برافروختن جنگی که با وعده فتح سه‏روزه تهران شروع شد نداشتند - با استناد به قوانین بین‌المللی خواستار صلح با ایران شد. محی‌الدین معروف در سخنان خود به اقدام کشور متبوعش در عدم پایبندی به قوانین بین‌المللی در شروع تجاوز به ایران اشاره نکرد و علل شروع هجوم سراسری به خاک ایران و در تضادبودن آن را با این قوانین توجیه ننمود. گفتنی است سخنرانی محی‏الدین معروف به‏نحوی تنظیم شده بود که در آن نخست برقراری آتش‌بس و سپس مذاکرات و رایزنی‌ها برای شناخت متجاوز و پرداخت غرامت، مورد توجه قرار گرفته بود و این درحالی است که ایران بر معرفی عراق به‏عنوان متجاوز تأکید دارد و سازمان ملل یا شورای ‌امنیت هیچ‌گاه عراق را به‏عنوان متجاوز* محکوم نکرده است و عراق نیز به‏خوبی از پشتیبانی کامل مجامع بین‌المللی و کشورهای صاحب نفوذ در این مجامع آگاهی دارد. وی در هیچ بخشی از سخنرانی خود به علل اشغال بخش‌هایی از خاک ایران که همچنان ادامه دارد، اشاره نکرد. محی‌الدین معروف در بخش پایانی سخنان خود پیشنهاد برگزاری هشتمین اجلاس سران غیرمتعهدها در بغداد را مطرح و بر آن تأکید کرد. بخش‌هایی از سخنان محی‌الدین معروف به این شرح است: «جنگ ایران و عراق اکنون یکی از مسائل مهمی است که جنبش با آن مواجه است. آنچه که جدیت این مناقشه را بیشتر می‌کند این حقیقت است که این مناقشه میان دو کشور عضو جنبش روی داده است. دقیق‌تر سخن بگویم می‌توانیم اذعان کنیم که جنبش غیرمتعهدها در طول تاریخ پیدایش خود هرگز شاهد درگیری میان دو تن از اعضایش به وسعت و اهمیت این درگیری نبوده است. علی‌رغم این حقیقت که عراق یک طرف این جنگ است اعتقاد به اصول درستی و عدالت و درک مسئولیت در قبال جنبش، ما را ملزم می‌کند تا به این مسئله با جروبحث و اتهام متقابل نزدیک نشویم و تنها ازطریق روش‌های عینی مبتنی‏بر اصول با این دید که به حقیقت و صلح دست یابیم و براساس جنبش عدم‏تعهد و مقررات و قوانین بین‌المللی روابط عادی میان دو طرف را ایجاد کنیم، اقدام نماییم. ازطرف هیئت جمهوری عراق من به این کنفرانس باشکوه پیشنهادهای زیر را ارائه می‌دهم: عراق پیشنهاد می‌کند این کنفرانس باید کمیته‌ای متشکل از تعدادی از اعضایش را تشکیل تا این مشاجره را مورد حکمیت قرار دهد تا موارد زیر مشخص شود: الف) طرف مسئول شروع تجاوز و جنگ ب) طرف مسئول تداوم این مناقشه و تنظیم یک راه‏حل نهایی و جامع. تصمیم کمیته داوری باید دو طرف را مقید کند که از پیش وفاداری خود را نسبت به این تصمیم اظهار کنند. من بدین‌وسیله تأکید می‌کنم که عراق از قبل تضمین می‌کند نسبت به نتایج این داوری وفادار باشد. درمورد چگونگی تشکیل کمیته داوری، عراق پیشنهاد می‌کند این‌ امر با توافق ایران و عراق و با کمک ریاست کنفرانس انجام شود. اگر عراق و ایران درمورد اعضای کمیته تحقیق به توافق نرسند ما دو شرط دیگر را ارائه می‌دهیم؛ پیشنهاد اول این است که کمیته از نمایندگان هفت کشوری باشد که از آغاز اولین کنفرانس تا هفتمین نشست، ریاست جنبش را برعهده داشته‌‌اند. پیشنهاد دوم این است که درخواست نشستی را ازسوی سه رئیس جنبش؛ یعنی رؤسای جمهوری سریلانکا، کوبا و نخست‌وزیر هند در این کنفرانس بنماییم تا درمورد اعضای کمیته داوری توافق کنند و پیشنهاد خود را برای تصویب به کنفرانس ارائه دهند. عراق علاوه‏براین، پیشنهاد می‌کند که این کمیته در سطح رؤسای کشورها باشد که برای دنبال‏کردن جزئیات، مسئله را به وزرای ذی‌صلاح واگذار کنند. اگر هر دو طرف نتایج داوری را مورد قبول قرار دادند ما به حل‏وفصل دلخواه رسیده‌ایم، اگر هریک از دو طرف با این نتایج مخالفت کرد و از اجرای آنها طفره رفت، کنفرانس باید از هم‌اکنون تصمیم بگیرد که در سطح وزیران و با اختیار کامل ازسوی سران کشورهای مربوطه ازطرف کل جنبش جهت اتخاذ قطعنامه کمیته داوری یک نشست اضطراری را در دهلی‌نو تشکیل دهد. اگر طرف قصورکننده همچنان در رد قطعنامه پافشاری کند، وزرا باید این اختیار را داشته باشند که آن را برای همیشه از جنبش اخراج کنند. خانم رئیس، برادران و دوستان، این پیشنهاد عراق است که از شرافت، حاکمیت و حقوق هریک از طرفین متخاصم نمی‌کاهد. دیگر مسئله‌ای که به عراق و جنبش مربوط می‌شود و ما مایلیم آن را در این کنفرانس مطرح کنیم، تمایل ما به میزبانی هشتمین کنفرانس جنبش است. به این مناسبت مایلم ازجانب عراق از تمام سران کشورها یا دولت‌هایی که به دعوت عراق برای برگزاری هفتمین کنفرانس و پیشنهاد بعدی آن مبنی‏بر تغییر محل آن به دهلی‌نو پاسخ مثبت دادند تشکر و قدردانی کنم. این پاسخ، به تحکیم وحدت جنبش، اجرای اصول آن و ازمیان‏بردن احتمالات منفی کمک کرده است. عراق به دلایلی که برای همه شما واضح است نتوانست به وظیفه‌اش در قبال برادران خود در جنبش عدم‏تعهد مبنی‏بر میزبانی هفتمین کنفرانس عمل کند، میل دارد و مفتخر خواهد بود تا میزبان هشتمین کنفرانس باشد. من مایلم در اینجا بگویم که عراق میزبانی هشتمین کنفرانس را حق خود و نیز یکی از وظایفش در قبال جنبش به‏عنوان عضو بنیان‌گذاری که همیشه صادقانه و به‏طور فعال برای پایه‌گذاری و کارایی آن در جامعه بین‌المللی کمک کرده است، می‌داند.»

گزارش - 251

درحالی‌که پادشاه اردن در سخنرانی خود در اجلاس سران عدم‏تعهد، به تأیید مواضع عراق پرداخت، نخست‌وزیر لیبی در مصاحبه‌ای در دهلی‌نو، حمایت خود را از مواضع ایران اعلام کرد؛ رئیس‌جمهور یمن ‌جنوبی نیز در سخنرانی خود خواستار تلاش جهت یافتن راه‌حلی صلح‌آمیز برای خاتمه جنگ بین ایران و عراق شد. ملک حسین پادشاه اردن در سخنرانی خود در اجلاس سران غیرمتعهدها به تأیید مواضع سیاسی و نظامی عراق پرداخت. وی بدون اشاره به ناچاری دولت عراق به صرف‏نظر کردن از میزبانی اجلاس هفتم در بغداد و بی‌رغبتی اغلب کشورها برای شرکت در آن اجلاس گفت: اقدام عراق و موافقت این کشور برای انتقال محل نشست به دهلی‌نو برای این بود که این اجلاس در شرایط فعلی تشکیل شده و اصول عدم‏تعهد حفظ گردد و از نابودی آن جلوگیری شود. عراق همچنین کوشش‌های بسیاری کرده و برای پذیرایی از اجلاس به‏طور کامل تدارک دیده بود و ضروری است که با تصمیم اجلاس، هشتمین اجلاس سران غیرمتعهد در بغداد تشکیل شود و این به‏عنوان وفاداری و قدردانی از نقش عراق جهت خدمت به جنبش محسوب می‌شود، چون عراق یکی از مؤسسان این جنبش است و می‌کوشد هدف‌های آن را حفظ کند. ملک حسین سپس بدون آنکه به علل تجاوز عراق به خاک ایران اشاره کند یا طرح صلح مشخصی را ارائه کند با نادیده‏گرفتن آخرین قرارداد مرزی بین ایران و عراق (قرارداد 1975 الجزایر) درباره ضرورت صلح بین دو کشور گفت: جنگ میان دو کشور همسایه و عضو جنبش ادامه دارد و ادامه آن ضررهایی برای دو کشور همسایه و برادر در منطقه و جهان دارد. اصول جنبش و رسالت و اراده ملت‌های آن به این بستگی دارد که چگونه با این جنگ برخورد و از ادامه آن جلوگیری کرد. چنانچه نگاهی به اصول و مقدمات آن بیندازیم حقایق زیر را مشاهده می‌کنیم: 1. این جنگ ریشه تاریخی دارد و دراین‏میان مجموعه‌ای از قراردادها و عهدنامه‌هایی موجود است و باید به آنها رجوع شود. 2. نگریستن به موضع طرفین برای جلوگیری از ادامه آن. 3. ایران اصرار بر ادامه جنگ دارد، درحالی‏که عراق کوشش‌های میانجیگری جنبش غیرمتعهدها و کشورهای اسلامی را پذیرفته است و با متوقف‏کردن جنگ و آغاز مذاکره و عدم دخالت در ‌امور یکدیگر و عقب‌نشینی یک‏طرفه موافقت کرده است. من وظیفه خود می‌دانم که از عراق به‏خاطر پذیرفتن میانجیگری قدردانی کنم و از ایران می‌خواهم به حکم خدا و اسلام به حق گردن نهد و این وظیفه اجلاس است که نظر خود را درباره متوقف‏کردن جنگ بیان کند و کمیته‌ای برای بررسی این ‌امر تشکیل داده و موضع نهایی خود را اعلام کند، چون ادامه جنگ ارکان غیرمتعهدها را به لرزه درآورده و موجب بین‌المللی‏شدن آن می‌شود، لذا ما خواهان برقراری صلح ازطریق مذاکره و متوقف‏کردن این جنگ هستیم و باید روابط میان ایران و همسایگانش براساس صلح و عدم دخالت در ‌امور داخلی آن استوار گردد و باید موضع ما درباره طرفی که صلح را رد کرده تحریم باشد و او را تحریم کرده و باید ما از طرفی که صلح را پذیرفته پشتیبانی کنیم، چون جنگ وارد سال سوم خود شده و عراق صلح را می‌خواهد و ایران صلح را رد می‌کند. در همین حال، عبدالسلام جلود نخست‌وزیر لیبی در مصاحبه‌ای در دهلی‌نو با ضدانقلابی خواندن تجاوز عراق به ایران، حمایت کشورش را از ایران و انقلاب اسلامی اعلام و مواضع کشورش را درباره تلاش‌های اخیر اجلاس عدم‏تعهد و برقراری صلح بین ایران و عراق اظهار کرد. وی گفت: ما بر این باوریم که این جنگ علیه انقلاب اسلامی آغاز شده و به مرحله‌ای رسیده که دیگر جایی برای مذاکره باقی نگذاشته است. وی درمورد میانجیگری میان دو کشور گفت: ما نمی‌توانیم هیچ ابتکاری را تحمیل کنیم. وی نظر جنبش درخصوص این جنگ را چنین توصیف کرد: احتمالاً جنبش آخرین موضع خود را مبنی‏بر خاتمه‏دادن به جنگ تکرار خواهد کرد. جلود به خبرنگاران درمورد ملاقات خود با نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران و مذاکره درباره نفت و کاهش قیمت آن گفت: ما با انقلاب اسلامی ایران هستیم و از آن حمایت می‌کنیم، ما جنگ تجاوزکارانه صهیونیسم و‌ امپریالیسم علیه مردم فلسطین را محکوم می‌نماییم و تحکیم غیرمتعهدها و جنبش‌های آزادی‌بخش مورد حمایت ماست. جلود در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اکنون عراق و مردم آن به نفع ارتجاع و‌ امپریالیسم به کار گرفته شده‌‌اند. تنها نیروهای ارتجاعی با ثروت نفت خود از صدام حمایت می‌کنند و غرب نیز با سلاح‌های خود از وی پشتیبانی می‌کند. جلود در این مصاحبه درمورد توطئه‌های ‌امریکا علیه لیبی و حاکمیت‌ امپریالیسم بر مطبوعات جهان هشدار داد. علی ناصر محمد رئیس‌جمهور جمهوری دمکراتیک یمن (یمن جنوبی) نیز در سخنرانی خود در دهلی‌نو با اشاره تلویحی به بی‌رغبتی صدام حسین در پایان‏دادن به تجاوز به ایران در اوایل جنگ، خواستار کوشش کشورهای غیرمتعهد جهت یافتن راه‌حلی صلح‌آمیز برای پایان‏دادن به جنگ بین ایران و عراق شد. وی گفت: ما در آغاز جنگ، خواهان متوقف‏کردن آن ازطریق راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز میان دو ملت شده‌ایم و هم‏اکنون بر اهمیت ادامه تلاش ازسوی جنبش غیرمتعهدها جهت برقراری صلح عادلانه میان دو ملت تأکید می‌کنیم.

گزارش - 252

تشکیل جلسه کمیته صلح‌ سازمان کنفرانس اسلامی در دهلی‌نو و اظهارات نخست‌‌وزیر هند و دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس درمورد طرح سه‏ماده‌ای این شورا برای خاتمه جنگ ایران و عراق، مهم‏ترین اخباری است که امروز درزمینه تلاش‌‌های بین‌‌المللی برای پایان‏دادن به جنگ ایران و عراق مخابره شده است. هم‌زمان با برگزاری هفتمین اجلاس غیرمتعهدها، کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی نیز امروز در دهلی‌نو تشکیل جلسه داد تا ابتکارات تازه برای پایان‏دادن به جنگ ایران و عراق را بررسی کند. به گزارش خبرگزاری هند، این نشست با شرکت شش عضو از هفت عضو این کمیته* یعنی ژنرال ضیاء‌الحق رئیس حکومت نظامی پاکستان، ژنرال ارشاد رئیس حکومت نظامی بنگلادش و رؤسای هیئت‌های نمایندگی عربستان سعودی، مالزی، سازمان آزادی‌بخش فلسطین و گینه و به ریاست حبیب شطی دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی، برگزار شد. خبرگزاری یوگسلاوی از نتایج این نشست گزارش داد: در این نشست تصمیم گرفته شد که نمایندگان پاکستان و مالزی راهی ایران و نمایندگان ساف و بنگلادش راهی عراق شوند تا درخواست آتش‌بس برای شروع مذاکرات صلح را مطرح و دیدگاه‌های دو کشور را بررسی کنند. در همین حال، خبرگزاری هندی بی.تی.ای. از ریاض گزارش داد: ایندیرا گاندی نخست‌وزیر هند، از نقش شاه فهد در تقویت جنبش عدم‏تعهد قدردانی کرده است. خانم گاندی در مصاحبه با روزنامه البلاد (چاپ ریاض) گفت: کوشش‌هایی که پادشاه سعودی جهت خاتمه‏دادن به جنگ ایران و عراق انجام داده به‏زودی به نتیجه خواهد رسید. وی افزود کشورهای شورای همکاری خلیج‏فارس در نظر دارند یک طرح سه‌ماده‌ای را برای پایان‏دادن به جنگ ارائه دهند و یک صندوق جهت پرداخت خسارات جنگ در دو کشور تأسیس کنند. عبدالله بشاره دبیرکل شورای همکاری کشورهای عرب حوزه خلیج‏فارس نیز در مسقط پایتخت عمان، اعلام کرد این شورا تلاش گسترده خود را برای پایان‏دادن به جنگ عراق و ایران به کار می‌برد؛ چراکه تنها راه ایجاد و حفظ ‌امنیت و ثبات در این منطقه پایان‏دادن به این جنگ است. به گزارش خبرگزاری الجزایر، وی درمورد هماهنگی نظامی و ‌امنیتی میان کشورهای عضو این شورا تأکید کرد که شورا به سطح بسیار بالایی رسیده و کوشش‌هایی جهت یکی‏کردن تمام قوانین متعلق به اقامت، شناسنامه و مبادله اطلاعات و فعالیت‌های مختلف انجام می‌شود.

گزارش - 253

مطبوعات سوریه به نقل از منابع آگاه در دهلی‌نو، پیشاپیش از لغو میزبانی بغداد برای هشتمین نشست سران غیرمتعهدها خبر دادند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، به‌رغم ‌امیدواری رژیم صدام به میزبانی هشتمین اجلاس غیرمتعهدها - پس از شکستی که به‏علت آغاز جنگ علیه جمهوری اسلامی ایران در برگزاری هفتمین نشست نصیب عراق شد - به‏احتمال‏زیاد، شرکت‌کنندگان در اجلاس فعلی با میزبانی دولت لیبی برای برگزاری هشتمین اجلاس در تریپولی موافقت خواهند کرد؛ زیرا به نظر می‌رسد اجلاس عدم‏تعهد به‏اندازه کافی در قاره آسیا برگزار شده است و باید به قاره افریقا هم حق برگزاری این اجلاس داده شود.

گزارش - 254

درحالی‌که کشمکش‌ها در اجلاس وزرای نفت در لندن همچنان ادامه دارد، رسانه‌های بین‌المللی ازجمله خبرگزاری فرانسه، شبکه‌های رادیو تلویزیونی امریکاو روزنامه‌های واشنگتن پست و فایننشال تایمز به بررسی و تحلیل مواضع ایران در این اجلاس و وضعیت تولید نفت ایران پرداخته‌اند. خبرگزاری فرانسه امروز درباره موضع ایران در اجلاس اوپک گزارش داد: هنردوست مرد شماره 2 هیئت ایرانی‌، امروز در لندن، گفت چنانچه قیمت پایه همچنان بشکه‌ای 34 دلار تثبیت شود، ایران آماده است تا صادرات خود را از 5/2 میلیون بشکه به 5/1 میلیون بشکه در روز برساند. هنردوست (معاون وزیر نفت ایران) تأکید کرد که ایران تخفیفی قائل نمی‌شود و مخارج صادرات نفت این کشور به‏ویژه به‏دلیل جنگ میان ایران و عراق از سایر کشورها بیشتر است. یادآوری می‌شود ماه ژانویه گذشته در ژنو، سهمیه روزانه 5/2 میلیون بشکه برای صادرات ایران در نظر گرفته شده بود. به گفته هنردوست، مصرف داخلی ایران 700 هزار بشکه در روز است. پیش از گشایش این جلسه، شیخ زکی یمانی وزیر نفت سعودی، برای دستیابی به یک توافق، اظهار ‌امیدواری کرده و احتمال داده بود که کارها فردا خاتمه یابد. از سوی دیگر، خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز درخصوص بازتاب مباحث جاری وزرای نفت عضو سازمان اوپک در رسانه‌های جمعی‌ امریکا آورده است: شبکه‌های خبری رادیو تلویزیونی ‌امریکا دیروز و ‌امروز در سطح گسترده‌ای به انعکاس اجلاس وزرای نفت اوپک در لندن، مخالفت وزیر نفت ایران با پایین‏آوردن قیمت نفت پایه از 34 دلار کنونی اوپک و کاهش میزان تولید نفت پرداختند. این رسانه‌ها ایران را تنها مانع پایین‌آمدن قیمت نفت معرفی و پیش‌بینی می‌کنند که درصورت باقی‏ماندن ایران بر موضع سخت خود، دیگر اعضای اوپک بدون توجه به ایران میزان جدیدی را برای اوپک تعیین خواهند کرد یا اینکه جنگ قیمت نفت به‏زودی آغاز خواهد شد. همچنین این گفته غرضی وزیر نفت ایران، که تولید روزانه 3 میلیون بشکه نفت برای عربستان سعودی کافی است و این کشور نباید بیشتر از این، نفت تولید کند نیز در این رسانه‌ها بازتاب وسیعی داشته است. واشنگتن پست نیز در شماره ‌امروز خود نوشت: ایران دیروز پیشنهاد برای هرگونه کاهش در قیمت رسمی نفت را نپذیرفت. یک جلسه رسمی سیزده عضو اوپک به‏طور ناگهانی و پس از اینکه وزیر نفت ایران محمد غرضی، اعلام کرد که هرگز با پیشنهاد کاهش قیمت پایه نفت موافقت نخواهد کرد، به تعویق افتاد. این جلسه پس از مشورت‌های طولانی به‏منظور دستیابی به طرحی جدید برای قیمت نفت تشکیل شده بود. روزنامه فایننشال تایمز نیز سوابق تولید نفت ایران در قبل و بعد از انقلاب را مورد بررسی قرار داده و باتوجه‏به نیاز ارزی ایران نوشته است: در اواسط دهه 1970 (1349)، ایران و عربستان سعودی تقریباً نیمی از تولید نفت اوپک را به خود اختصاص داده بودند و ایران در سال 1974 (1353) تولیدی به بالاترین قیمت شامل روزانه 6 میلیون بشکه داشت. این روزنامه سپس در تحلیل خود آورده است: پس از انقلاب، تولید نفت ایران از 20 درصد کل تولید اوپک به 6 درصد در سال 1981 - 1980 (1360 - 1359) تنزل یافت. ایران با فروش‌هایی که در طول چهار ماه گذشته داشته، توانسته است تولید خود را به روزانه حدود 3 میلیون بشکه افزایش دهد. وضع ذخایر ارزی ایران که قبلاً تنزل یافته بود، اکنون نسبتاً بهبود یافته است. در بودجه سال آینده که از اول فروردین (21 مارس) آغاز می‌شود، درآمدهای نفتی 21 میلیارد دلار منظور شده و نیازهای ارزی ایران در سال آینده با احتساب خریدهای تسلیحاتی حدود 20 میلیارد دلار خواهد بود. فایننشال تایمز در خاتمه نوشته است: شکست در جنگ قیمت‌ها برای حکومت کنونی ایران شکستی فاحش خواهد بود و ایران برای آن بهای سنگینی خواهد پرداخت. با این شکست همه تلاش‌هایی که برای جلب حمایت مجدد طبقات متوسط و پیشگام به عمل می‌آید نقش بر آب خواهد شد.

گزارش - 255

ماجرای دستگیری صادق طباطبایی در آلمان، با تأیید مصونیت سیاسی وی ازسوی وزارت خارجه آلمان و مراجعت وی به ایران، پایان یافت. دادگاه دوسلدورف امروز برای رسیدگی به پرونده صادق طباطبایی برگزار شد. در این جلسه، نماینده وزارت خارجه آلمان، ضمن تأیید برخورداری صادق طباطبایی از مصونیت سیاسی، اعلام کرد تا زمانی‏که وی در آلمان اقامت دارد از مصونیت سیاسی برخوردار خواهد بود. البته خبرگزاری‌‌های رویتر و آلمان از دوسلدورف گزارش دادند که وزارت خارجه آلمان، طباطبایی را عنصر نامطلوب شناخته و اعلام کرده است که وی درصورت آزادی بایستی بلافاصله خاک آلمان را ترک کند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، سخنگوی وزارت خارجه آلمان دیروز به خبرگزاری آلمان گفته بود که وزارت خارجه این کشور، طباطبایی را به‏دلیل نامه وزیر خارجه ایران که در آن وی را به‏عنوان سفیر مخصوص معرفی کرده و همچنین مأموریت‌‌های سیاسی قبلی‌‌اش، حائز مصونیت سیاسی می‌‌داند. صادق طباطبایی که حکم بازداشت قبلی وی روز دوشنبه ازسوی شعبه اول دادگاه جزایی دوسلدورف لغو شده و بنا به رأی دادگاه عالی ایالتی دوسلدورف، دیروز از زندان آزاد شده بود، پس از برگزاری جلسه امروز دادگاه، اواخر امشب شهر دوسلدورف را به مقصد تهران ترک کرد و وارد ایران شد.

گزارش - 256

رادیو ابوظبی از اعطای تسهیلات اقتصادی ‌امریکا به عراق خبر داد. به گزارش این رادیو، جان بلاک وزیر کشاورزی ‌امریکا، شب گذشته اظهار کرد که دولت‌ امریکا با دادن تسهیلاتی به عراق برای خرید مواد غذایی، موافقت کرده است. ازجمله این تسهیلات می‌توان به اعطای یک وام مستقیم به مبلغ 640 میلیون دلار و یک وام تضمینی به مبلغ 184 میلیون دلار به عراق اشاره کرد. شایان توجه است که وام مستقیم از بهره معاف است، ولی وام تضمینی توسط بانک‌ها براساس قیمت بازپرداخت می‌شود.

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1361/12/18