1364.08.16

روزشمار جنگ

پنجشنبــــــه

16 آبان 1364

23 صفر 1406

7 نوامبر 1985

گزارش - 1

در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذاری شده است)، امروز در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران جلسه‌ای با حضور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران: رحیم صفوی فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید مسئول معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس سپاه، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان و فرمانده ناحیه 4 سپاه، احمد غلامپور (جانشين قرارگاه كربلا) و... تشکیل شد. در این جلسه مسئولان نیروی زمینی سپاه، باتوجه‌به مشکلات بسیاری که در سر راه عبور از اروندرود و اجرای عملیات در منطقه فاو وجود دارد، مخالفت جدی خود را با اجرای عملیات در این منطقه اعلام کردند و برای اجرای عملیات در مناطق دیگر پیشنهادهایی دادند.

خلاصه‌ای از گزارش امروز راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه، درباره دیدگاه‌های مسئولان نیروی زمینی سپاه چنین است:

پس از یک‌ روز وقفه در بررسی طرح‌‌های عملیاتی ـ که صرف پیگیری کار مهندسی در مناطق عملیاتی هور و فدک (منطقه عملیاتی فاو) گردید ـ از اوایل امروز بار دیگر مباحث اصلی عملیات آغاز شد. در طول روز مسئولان نیروی زمینی سپاه گفت‌وگو‌های بسیاری کردند و درباره مطالب متعددی ازجمله تأمین شرایط لازم برای اجرای عملیات تبادل‌نظر شد. به‌تدریج مباحث گسترده‌تر و موضوعات جدیدی مطرح شد تا جایی که غلامعلی رشید مسیر بحث را تغییر داد و گفت:

«اصلاً بیاییم پیشنهاد بدهیم که امسال در جنوب، عملیات وسیع انجام ندهیم. تا عید 15 عملیات قدس [عملیات محدود] می‌توانیم انجام دهیم و در این فاصله دو الی سه منطقه را از هر نظر آماده کنیم و در سال آینده عملیات بزرگ انجام دهیم. امر غافلگیری برای ما مهم است. با نیرویی که حداکثر تا 70 گردان می‌رسد می‌توانیم در شمال‌غرب عملیاتی نسبتاً خوب انجام دهیم.»

حاضران در جلسه با این پیشنهاد که پیش‌ازظهر و بدون حضور محسن رضایی مطرح شد، موافقت و هریک به‌نوعی آن را تصدیق ‌کردند. در ادامه بحث مزیت‌هایی برای این طرح پیشنهادی بیان شد:

1. رعایت غافلگیری.

2. آماده‌کردن سه منطقه فدک (فاو)، حیدر (روطه ـ قرنه) در هور و شمال منطقه عملیاتی بدر.

3. آمادگی تجهیزات.

4. امکان فراهم‌آوردن نیروی بیشتر برای جنوب در زمستان آینده.

5. تکمیل و تثبیت تشکیلات نیروی زمینی سپاه تا سال آینده.

در مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو نیز دلایل زیر برشمرده شد:

1. رعایت غافلگیری ناممکن است.

2. شرایطی که فرماندهان برای اجرای عملیات مشخص کرده‌اند، تأمین نشده است.

3. زمان کافی برای آماده‌کردن زمین ازجنبه مهندسی دراختیار نیست.

4. نیروی موردنیاز تأمین نشده است.

5. هماهنگی در فعالیت‌هایی که برای تأمین امکانات می‌شود وجود ندارد.

6. اجرای تک پشتیبانی در جزیره مینو میسر نیست.

درمجموع هرچه مباحث عمیق‌تر می‌شد، انگیزه اصلی و دلیل انتخاب منطقه عملیاتی فاو با ابهام بیشتر مواجه و حتی گفته می‌شد که منطقه فاو براثر فشارهای سیاسی برای عملیات انتخاب شده است.

درنهایت رحیم‌ صفوی، غلامعلی ‌رشید، عزیز جعفری، احمد ‌غلامپور و... برای دادن پیشنهادهای جدید و مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو به نتیجه قطعی رسیدند و قرار شد در جلسه‌ای با فرمانده کل سپاه دراین‌باره به بحث بپردازند.

گزارش - 2

در ادامه بحث درباره طراحی عملیات در منطقه فاو، بعدازظهر امروز جلسه‌ای با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، و برادرانی که در جلسه صبح حضور داشتند. در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران تشکیل شد. نخست رحیم صفوی شروع به صحبت کرد:

برادران حاضر در این جلسه از ابتدای جنگ، در جنگ بوده‌اند و فلسفه وجودی‌شان در جنگ یک فلسفه محکم زیربنایی و عقیدتی است و براساس پایبندی به مقام ولایت آمدند در جنگ و با اعتقاد به اینکه این جنگ، جنگ بین حق و باطل است و جبهه حسینی‌ها علیه یزید‌ی‌هاست و اینکه هر زمانی هم که امام تکلیف کند، حاضر به ریختن خونشان به پای درخت ایمان و عقیده‌شان هستند... .

... برادران با یک دید واقع‌بینانه می‌خواهند روی مسئله جنگ فکر و کار کنند. ما دید واقع‌بینانه را از این نظر می‌گوییم که اگر به یک چیزهایی که می‌دانیم آماده نمی‌شود و در زمان لازم امکان فراهم‌شدن آن نیست توجه نکنیم، این یک دید غیرواقع‌بینانه است. من اساس تردید را عدم واقع‌بینی مسائل می‌دانم؛ اگر کسی واقع‌بینانه وارد یک صحنه و یک عملی بشود، در او هیچ تردیدی نیست. ما از عملیات‌های رمضان تا والفجرها و حتی خیبر و بدر به این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که با مقدورات و امکانات موجود نمی‌توانیم عملیات گسترده‌ای داشته باشیم. البته عملیات گسترده در توان جمهوری اسلامی هست ولی در توان سپاه پاسداران نیست. الآن هیچ‌کدام از شرایط اجرای عملیات حاصل نیست. شما از شرایط اجرای عملیات را "حفظ غافلگیری" اعلام کرده‌اید. خوب ما چشممان را ببندیم و بگوییم دشمن نفهمیده؟ این‌همه اقدامات مهندسی شده، این‌همه جاسوس‌های دشمن در منطقه‌ هست. شما گفته بودید که از شرایط اجرای عملیات این است که "ما 150 گردان نیرو" داشته باشیم. فرماندهان مناطق ما می‌گویند که این نیرو فراهم نمی‌شود. شورای عالی سپاه می‌گوید این نیرو حاصل نمی‌شود و از 76 هزار بسیجی که باید داشته باشیم الآن حدود 26 هزار نفر موجود داریم، یعنی یک‌سوم؛ این دوسوم نیروی دیگری که به‌صورت بسیجی باید بیاید، با این مسائلی که الآن هست و باتوجه‌به زمان و آموزش و... نمی‌آیند. ما می‌گوییم وقتی نیرو آمد 55 الی 60 روز وقت لازم است تا برای عملیات آماده بشوند.

می‌گوییم مهمات‌ در وضع بسیار بدی است، ما حدود یک‌چهارم، یک‌پنجم، مهمات لازم را داریم و این چیزی نیست که در یک‌ ماه یا دو ماه آینده دست ما برسد. آمار برخی از اقلام مهمات یک‌دهم و یک‌ششم تعداد لازم است. ما اگر بخواهیم اینها را نادیده بگیریم که همان عملیات بدر می‌شود. آن مقدار تجهیزات موردنیاز که برآورد شده برای عملیات، برخی تا شش ماه و یک سال دیگر قابل‌تهیه‌شدن نیست. ...

برای این عملیات‌ها ما قرارگاه‌ها و لشکرهایمان هنوز هیچ شکلی نگرفته است.

مسئله‌مان الآن عملیات گسترده آینده است؛ بیشتر فرماندهان از آقای مرتضی قربانی و احمد کاظمی تا دیگر برادران به ما اعتراض می‌کنند که اینجا نمی‌توانیم عمل کنیم.

از شرایط دیگر برای عملیات این بود که در جزیره مینو تک پشتیبانی انجام بگیرد که 50 درصد موفقیت در این است؛ این شرط هم آماده نیست.

حاصل‌نشدن این شرایط، برابر است با شکست و این شکست هم دیگر شکست بدر و خیبر نیست، شکستی است که هم فرماندهان ما روحیه‌شان خرد و شکسته می‌شود و هم نسبت به رده‌های بالاتر اصلاً بی‌اعتقاد می‌شوند. الآن بسیجی‌های کاظمی [لشکر8 نجف] به فرمانده‌شان ایرادی ندارند، به مسئولین جنگ و مملکت اعتراض دارند. می‌گویند اینها چه مسئولینی هستندکه نمی‌آیند ببینند چه شده؟ در عملیات قادر چه گذشته؟ یعنی یک اعتراض عمومی را خواهیم داشت، الآن فرمانده لشکرها به قرارگاه‌ها بی‌اعتمادند، این بی‌اعتمادی اوج می‌گیرد.

رحيم صفوي فرمانده نيروي زميني سپاه، اجراي عمليات محدود در سال 1364 و آمادگي براي عمليات گسترده در سال 1365 را پيشنهاد مي‌كند.

رحیم صفوی در ادامه، پیشنهاد خود و دیگر مسئولان نیروی زمینی سپاه را چنین مطرح می‌کند:

«با این نیرو‌هایی که دارند می‌آیند، تا اوایل سال آینده 10 الی 15 عملیات محدود و موفق انجام بدهیم و هم‌زمان با این عملیات‌ها، خودمان را آماده کنیم و برای اوایل سال آینده در منطقه شمال‌غرب بجنگیم و هم‌زمان با آنها منطقه فدک و منطقه حیدر و حتی منطقه بالاتر را یعنی شمال منطقه عملیات بدر را آماده کنیم. یعنی تمام کارهایش آماده بشود و در این سه منطقه بعد از عملیات‌های شمال‌غرب عملیات کنیم. عملیات‌های شمال‌غرب را با نیرویی به‌اندازه 60 تا 70 گردان عمل کنیم، ولی عملیات‌های جنوب را که ارزش و اهمیتش کاملاً روشن است احتیاج به غافلگیری، آماده‌کردن منطقه و آمادگی تجهیزات، وسایل و امکانات دارد، آماده بشوند تا عملیات را جلو ببریم. ما شرایط خودمان را با [عملیات‌های] خیبر و بدر بسنجیم، اگر موفقیتی نمی‌بینیم دست به عملی نزنیم که باعث ناراحتی بشود. برویم محکم به مسئولین بگوییم ما عملیات‌های محدود را ادامه می‌دهیم تا چندین ماه دیگر، بعد هم در شمال‌غرب می‌جنگیم و بعد از آن در جنوب.»

فرمانده كل سپاه محسن رضايي، در جلسه قرارگاه مركزي سپاه با اشاره به اهميت اجراي عمليات آتي (فاو)، اين جلسه را تلخ‌ترين جلسه در طول دوران فرماندهي‌اش ناميد.

پس از سخنان رحیم صفوی، محسن رضایی درحالی‌که ناراحتی در چهره‌اش نمایان بود، پس از چند دقیقه تأمل شروع به صحبت کرد که بخش‌هایی از آن چنین است: «متأسفانه این جلسه برای ما تلخ‌ترین جلسه‌ای است که در تاریخ عمر جنگ دارم. تازه می‌فهمم که عمق ترمزی که الآن در آن پایین و عمق سدی که در بالای ما ایجاد شده، از پایین داریم ترمز می‌کنیم و از بالا یک سدی شده هم آن سد و هم ترمز شما، درست آن بن‌بستی که در جنگ پیدا شده، الآن پیدا کرده است. شما در بدر آمدید گفتید که بیاییم عملیات شماره 2 را، اول انجام بدهیم، گفتیم برادران این حرف را نزنید اگر یک ماه به شما فرصت دادیم، رفتید روی عملیات شماره 2 کار کردید، شاید وسط کار دوباره گفتید که نباید انجام بدهیم... چقدر استدلال شما یا برادرمان رشید آوردید که چرا نباید عملیات شماره 2 را انجام بدهیم؟... الآن تنها راه ما "فاو" است، فاو مهم است. حالا می‌گوییم فاو، اول می‌گویید القرنه بعد از القرنه می‌آیید می‌گویید نخیر، شمال‌غرب. خدا وکیلی همه‌تان می‌توانید بزنید روی قرآن که اگر یک ‌ماه دیگر رفتید روی شمال‌غرب فکر کردید، دوباره نیایید بگویید که نمی‌شود و... زمان دارد می‌گذرد و این دو ضعف که ضعف اساسی است و مبنای ترمز را تشکیل داده از پایین داریم ترمز می‌کنیم، از بالا هم که سد راه رشد توان رزمی و رشد قوه رزمی پیدا شده، حالا این وسط چه باید کرد؟ ما باید بفهمیم می‌خواهیم بجنگیم ولو با 2 نفر، حتی با یک‌گروهان می‌شود جنگید و می‌شود از دشمن تلفات گرفت. با 2 نفر هم می‌شود جنگید. ضعف سومی که هست این است که شما می‌گویید که توان جمهوری اسلامی می‌رسد، توان جمهوری اسلامی می‌رسد یعنی ضعف سوم. این ترمز و آن سد، جنگ را به بن‌بست رساندند، کی می‌گوید توان جمهوری اسلامی می‌رسد جمهوری اسلامی معجونی است از دستاورد انقلاب و رژیم سابق که دست ما مانده، شما صحبت از یک توان بالقوه‌ای می‌کنید که می‌گویید ما می‌توانیم این را به فعل در بیاوریم... مگر توان یک چیز ساده‌ای است، فهم توان پنج سال وقت می‌خواهد شما تا پنج سال دیگر نمی‌توانید بفهمانید. الآن 100 تا کمپرسی در جنگ می‌خواهید. همین الآن اگر بگویید 100 تا کمپرسی، می‌گویند ببینید اینها بهانه آوردند که می‌خواهند نجنگند که 100 کمپرسی را گفتند. چه کسی این را می‌گوید، جز افراد بالای شما این را می‌گویند، چرا؟ با شما لج دارند؟ اینها غیرانقلابی‌اند؟ نه، طبیعی است، ما هم به‌جای آنها بودیم همین حرف را می‌زدیم، برای اینکه در جنگ نیستند ما چه انتظاری داریم؟ چهار سال است خواستیم اینها را در جنگ بیاوریم، اما ورود ناقص اینها در جنگ کار را بدتر کرد. پس این توانی که از جمهوری اسلامی می‌گویید، شما خودتان را دارید بازی می‌دهید، یک ذهنیتی را درست می‌کنید که عذاب وجدانتان را حل کنید بعد آن را می‌گویید نه ما اگر این حرف را می‌زنیم خوب دلیل داریم. می‌گویید توان جمهوری اسلامی باید بیاید جلو، کدام توان؟ کدام کار؟ پس این هم ضعف سوم شما. جمهوری اسلامی یعنی در کل دولت 100 نفر آدم، تازه این 100 نفر که حزب‌اللهی و انقلابی هستند نمی‌دانند جنگ چیست چهار سال و پنج سال دیگر می‌فهمند. باوجوداین باید پیش برویم، پس این توان که می‌گویید، این است. من یک‌مرتبه نسبت به برخورد شما غافلگیر شدم، فکر نمی‌کردم، حالا بعد فکر می‌کنم که چه ضعف‌های دیگری ما داریم باید این ضعف‌ها را در‌آوریم و آنها را حل کنیم. ...» سخنان رحیم صفوی و محسن رضایی در این جلسه آغازی بود برای ادامه بحث: رحیم صفوی: ما می‌گوییم با این توان، نه می‌شود در القرنه بجنگیم و نه در فاو. حال شما هی می‌خواهید فشار بیاورید... اگر شما می‌فرمایید که متناسب با توانمان منطقه تعیین کنیم، الآن این منطقه تناسبی با توانمان ندارد، اگر برویم شکست می‌خوریم. سپاه با این توان قادر به اجرای عملیات گسترده نیست، باید توان بالاتری به دست بیاورد تا بتواند بجنگد. محسن رضایی: این کلی است، این را چه کسی از شما قبول می‌کند؟ شما با استدلال ثابت کنید که اینجا چند گردان می‌خواهد و چند گردان تابه‌حال رسیده. این بحث‌های نارس شما، کار شما را سد کرده و وقتی که این کار سد بشود معلوم است که نمی‌توانید آماده بشوید». در ادامه جلسه یکی دیگر از مسئولان نیروی زمینی سپاه، وارد بحث می‌شود. غلامعلی رشید: ما این‌را به‌وضوح می‌بینیم که اگر 50، 60 گردان نیروی بسیجی بدون امکانات و تجهیزات لازم فراهم شود، دستور عملیات صادر می‌شود؛ چشم‌پوشی می‌شود از غافلگیری؛ چشم‌پوشی می‌شود از برآورد مهمات و... ما می‌گوییم ما یک تاجر ورشکسته هستیم، نمی‌توانیم یک معامله بزرگ انجام دهیم. این خیالی است که ما قبلاً می‌کردیم. ما در فتح‌المبین یک تاجر خوب بودیم، می‌توانستیم معامله کنیم. الآن دیگر قادر نیستیم آن معامله بزرگ را بکنیم. ما می‌گوییم با یک‌ نفر هم می‌شود جنگید، اما یک‌ نفر وقتی بجنگد، سه نفر عراقی را بکشد و خودش هم شهید بشود، این پیروزی است، اما مجموعه عملیات‌های بدر و خیبر می‌شود شکست؛ پیروزی نیست. قضیه عاشورا پیروزی است، 72 نفر بودند به 30 هزار نفر. می‌شود جنگید، اما تا یک‌ ماه دیگر این 50، 60 گردان می‌شود قوی‌ترین عامل فشار. رضایی: صحیح است که شما می‌خواهید از من اعتراف بگیرید که اگر همه توان فراهم نشد نجنگید؟ کجای مردانگی این‌طور است؟ غلامعلی رشید: ما نسبت به فرماندهی خودمان اعتمادمان کم نشده، تردید نداریم. ما عقل شما و علم و تدبیر شما را عالی‌ترین تدبیر برای خودمان می‌شناسیم. ما بی‌اعتمادیم به اینکه امکانات نمی‌رسد، این تردید در بچه‌ها به وجود می‌آورد. یکی از علت تردیدها این است که بی‌اعتمادند به امکانات، بی‌اعتمادند به این نیرویی که باید فراهم شود، ... و دیدند هم این فراهم نشده و نیرو می‌آید پای‌کار و بعد می‌گویند عمل کنید و عمل هم کردند. ما می‌گوییم جلوگیری کنیم از این‌کار. ما اگر هم یک مقدار پارسال منطقه 2 را پیشنهاد می‌دادیم، می‌دیدیم که آن‌موقع پذیرای این نیست که بگوییم عملیات گسترده، در جنوب نمی‌توانیم انجام دهیم. ولی الآن به این نتیجه رسیدیم که واقعیات را ببینیم. در این جنوب هدف‌های بسیار ارزشمندی هست که زیر زبان همه مزه می‌کند. تا گفتیم فاو، گفتند: به‌به، چه چیز خوبی است و... اینجا هدف‌هایش ارزشمند است و امکانات و نیرو می‌خواهد و ما سه سال است که در اینجا تلاش می‌کنیم، نتوانستیم یک گام قوی برداریم، ما به‌عنوان یک پیشنهاد می‌گوییم که: تا پایان سال عملیات محدود انجام دهیم، 15تا عملیات محدود انجام می‌دهیم، بعد برویم شمال‌غرب؛ آنجا می‌شود با 50، 60 گردان جنگ کرد، بعد به جنوب برگردیم. در این فاصله کار مهندسی بکنیم که بشود غافلگیری را رعایت کرد. الآن تمام یگان‌های ما در سرزمین جنوب هستند. غافلگیری از بین رفته است، دیگر معنی و مفهوم ندارد. کار مهندسی که ما می‌کنیم فردایش می‌خواهیم عمل کنیم. شما کار مهندسی جزیره آبادان را انجام دهید و یک ‌سال بعد عملیات کنید. این معنای دیگری پیدا می‌کند. غافلگیری، آب حیات ماست.ما می‌گوییم جمهوری اسلامی بیاید به‌اندازه توانش بجنگد. اصلاً ما درباره تبدیل توان بالقوه جمهوری اسلامی به توان بالفعل بحث نمی‌کنیم. ما می‌گوییم این توانی که الآن هست دیگر قادر نیست معامله بزرگ را انجام دهد. کوچک‌ترین نقطه‌اش در شلمچه ـ که عمق و عرضش 5 کیلومتر نمی‌شود ـ می‌بینیم 80 گردان نیرو می‌برد، آن هم تضمینی نیست که بمانیم... یک اسبابی باید فراهم شود که منطقه‌ای که می‌گیریم بتوانیم بمانیم، آن اسباب نیست و دوباره باید برگردیم... ما اگر متکی به یک عارضه طبیعی مثل رودخانه یا کانال یا دژی که 4 متر بلند باشد و 3 متر عرض داشته باشد می‌توانیم بجنگیم. ما هرجا برویم بیرونمان می‌کنند؛ باید متکی به رودخانه بجنگیم. محسن رضایی: دشمن ما را از شهر فاو و نخل‌ها نمی‌تواند بیرون کند. غلامعلی رشید: با یک روز اجرای آتش‌تهیه، خانه‌های فاو را خراب می‌کند. عزیز جعفری: اینکه می‌فرمایید توان جمهوری اسلامی این‌جوری است، مگر مسئول جنگ و ادامه آن سپاه است؟ محسن رضایی: بله، سپاه است. امام از شما می‌خواهد. غلامعلی رشید: بله، ما می‌جنگیم. به‌اندازه توانمان می‌جنگیم. عباس محتاج: این بحث‌ها چند ماه پیش در تهران انجام شد و نتیجه‌ای گرفته شد که معقول و منطقی بود. خود شما در جلسه‌ای فرمودید که ما با این توان دیگر قادر به برآورد اهداف شما [مسئولان] نیستیم، البته می‌جنگیم. محسن رضایی: ما گفتیم احتمالاً فاو؛ درصورتی‌که این شرایط حاصل بشود. ما همان موقع این حرف را زدیم. محسن رضایی: من اطمینان دارم که تا پایان آذرماه نیروهایی که می‌خواهید می‌آیند و تأمین می‌شود. اگر آماده نشود عملیات محدود انجام می‌دهیم. غلامعلی رشید: ما می‌گوییم از همین الآن عملیات محدود انجام بدهیم، عملیات گسترده انجام ندهیم. محسن رضایی: در این جلسه یک نتیجه می‌گیریم که القرنه را حذف کنیم و به‌جای آن در کنار آماده‌سازی منطقه فدک، چند عملیات محدود را هم آماده کنید، طوری باشد که قابل‌عمل باشد (یعنی اگر فدک نشد، حتماً آنها بشود). ما الآن این تدبیر را می‌پذیریم که در کنار آماده‌شدن فاو، با اولویت ـ چون من مطمئنم این امکانات می‌رسد ولی شما نمی‌رسید ـ در کنار این بیایید پنج منطقه را برای عملیات محدود آماده کنید که اگر به این نتیجه رسیدیم که [عملیات] فدک به شکست خواهد انجامید، در همان زمان عملیات‌های محدود را انجام دهیم. در اینجا تقریباً برادران حاضر در جلسه قانع شدند و پذیرفتند، ولی غلامعلی رشید بر این نظر تأکید می‌کرد که در جنوب نمی‌توانیم عملیات موفق اجرا کنیم. وی به تدبیر جدید نیز قانع نبود و معتقد بود که اصلاً نباید روی منطقه فدک با دید اجرای عملیات کار شود. محسن رضایی: شما مطمئن باشید آن ‌روز که اگر غافلگیری از بین برود و امکانات آماده نشود و... یا عمل نمی‌کنیم یا اگر هم عمل کنیم من خودم با 2 الی 3 لشکر می‌روم و عمل می‌کنم. شما را هم می‌فرستم دنبال عملیات‌های محدود. غلامعلی رشید: من می‌گویم الآن زمان تصمیم‌گیری است. محسن رضایی: نه این‌طور نیست، اگر ما به این نتیجه برسیم که همه شرایط ما آماده است ولی شما یک ذهنیت اشتباهی به ذهنتان آمده و آن ذهنیت شما را محدود کرده، شما مطمئن باشید ما تدبیر و همه چیزمان را عوض می‌کنیم. غلامعلی رشید: شما اگر تشریف بردید، همه برادران می‌آیند دنبالتان، اما تردید‌ها می‌ماند. محسن رضایی: نبایستی بماند. غلامعلی رشید: ما سه سال است در جنوب تردید داریم در جنگ کردن. محسن رضایی: این تردید را باید حل کنیم، بیرون کنیم. غلامعلی رشید: مگر اینکه چشم و گوشمان را ببندیم. مگر اینکه ما اینجا نباشیم. هرچه اطلاعات من بیشتر می‌شود، تردید من بیشتر می‌شود. محسن رضایی: اگر نمی‌رسید دو تا [منطقه فدک و عملیات‌های محدود] را با هم پیش ببرید، یکی از قرارگاه‌هایتان را تحت‌امر خود ما بگذارید. اول اینکه شما بنشینید سازماندهی کنید، که اگر بتوانید هم فاو را آماده کنید و هم اینکه عملیات‌های محدود هم فراهم کنید. اگر می‌بینید نمی‌توانید، چون آقای رشید می‌گوید ما عقب‌ماندگی در فاو داریم و همه‌مان باید برویم پای‌کار و به آن عملیات محدود نمی‌رسیم، چون برای ما به‌هرحال آماده‌سازی یک عملیات یدکی امری اجتناب‌ناپذیر است، یعنی نمی‌توانیم نداشته باشیم برای این‌کار دو راهکار است [علاوه‌بر راهکار اول] که هر دو را خودتان انجام دهید: - یک‌ سری یگان به ما بدهید ما برویم عملیات محدود را انجام بدهیم و خودتان فاو را آماده کنید. - برعکس یکی از قرارگاه‌ها را بگذارید تحت‌امر ما، ما برویم دنبال عملیات فاو، شما بروید محدود را انجام بدهید. یکی از این سه راهکار را انتخاب کنید. راوی مرکز مطالعات در قرارگاه مرکزی نتیجه این جلسه را چنین جمع‌بندی کرده است: فرمانده کل سپاه پذیرفت که در کنار آماده‌شدن منطقه فاو برای عملیات، چند عملیات محدود نیز آماده شود که اگر این نتیجه به دست آمد که طرح عملیات فاو اجرایی نیست، عملیات‌های محدود اجرا شود. با اطمینانی که فرمانده کل سپاه درباره تهیه و تأمین امکانات موردنیاز داشت، همچنان اولویت کار به منطقه عملیاتی فاو داده شد. درزمینه اجرا نیز فرمانده کل سپاه راه‌حل‌ها و پیشنهادهایی مطرح کرد مبنی‌بر اینکه یا هر دو مأموریت را با تقسیم قرارگاه‌ها، نیروی زمینی سپاه انجام دهد، یا اگر برای نیروی زمینی سپاه اجرای هر دو مأموریت میسر نیست، تعدادی از یگان‌ها دراختیار فرمانده کل قرار بگیرد و درمورد اجرای عملیات محدود یا گسترده بین فرمانده کل و فرمانده نیروی زمینی، تقسیم کار شود و فرماندهان نیروی زمینی به انتخاب خود یکی از آن دو را برعهده گیرند. درمجموع نتیجه جلسه را می‌توان پیگیری عملیات محدود در نقش عملیات یدک برای عملیات فاو ـ که همچنان اصلی تلقی می‌شد ـ دانست و این تصمیم طرح عملیاتی حیدر را در هور منتفی کرد. در پایان، مسئولان نیروی زمینی سپاه تا حدود بسیاری درباره ادامه فعالیت‌های خود قانع شدند که روی طرح فدک کار کنند و اگر در آینده زمینه اجرای آن فراهم نشد یا به ‌هر شکلی احساس کردند اجرای عملیات ممکن نیست، عملیات محدود را دنبال کنند.

گزارش - 3

برای تحقق فعالیت‌های مهندسی، شناسایی و دیگر اقدامات لازم برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه عملیاتی فدک (فاو) به‌طور مطلوب، یکی از اقداماتی که از چندی پیش ضروری تشخیص داده شده بود، خارج‌کردن مردم بومی از این منطقه است، زیرا حضور مردم در این منطقه موجب می‌شد دشمن به‌راحتی با اعزام جاسوسان خود به میان مردم، اطلاعات موردنظر را کسب کند. در مواردی نیز اطلاع به ‌دست آمد که معدودی از افراد بومی از اروندرود عبور کرده و پس از دادن اطلاعات به عوامل دشمن و دریافت دستمزد از آنها، به داخل کشور برگشته‌اند که البته برخی از آنان دستگیر شده‌اند. اگرچه برای خارج‌کردن مردم از منطقه، قبلاً هماهنگی‌های لازم با استانداری خوزستان انجام شده بود، لیکن مردم بومی همچنان در منطقه، به‌ویژه در حواشی رودخانه بهمن‌شیر حضور دارند. لذا امروز استاندار خوزستان به دعوت فرمانده کل سپاه پاسداران به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) آمد و در جلسه‌ای توافق شد با همکاری استانداری ترتیبی داده شود که دراسرع‌وقت مردم از منطقه خارج شوند.

گزارش - ۴

اجرای عملیات‌های گسترده ایران در اواخر سال‌های گذشته، افزایش اعزام نیرو‌های داوطلب، احتمال اقدامات تلافی‌جویانه ایران علیه عراق و... ازجمله شواهدی است که دیپلمات‌ها براساس آن، از آمادگی ایران برای تهاجمی گسترده علیه مواضع عراقی‌ها خبر می‌دهند. خبرگزاری رویتر در پیش‌بینی عملیات آتی ایران چنین گزارش می‌دهد: «هم‌زمان با گزارش‌هایی درمورد اینکه ایران ممکن است به یک تهاجم عمده در باتلاق‌های جنوب عراق دست بزند، عراق حملات هوایی و زمینی خود علیه ایران را شدت بخشیده است. دیپلمات‌ها در بغداد و تهران معتقدند که ایران خود را برای اجرای تهاجمی تازه در منطقه باتلاقی هویزه ـ که ماه مارس گذشته [اسفندماه] صحنه یک تعرض بزرگ برون‌مرزی ایران بود ـ آماده می‌کند. سرازیر‌شدن نیرو‌های داوطلب به جبهه‌های جنگ، ایران را در موقعیتی که بتواند دست به یک حمله زده یا حداقل تهدید به انجام‌دادن آن بکند، قرار داده است. این دیپلمات‌ها معتقدند که ایران ممکن است به‌تلافی حملات عراق به جزیره خارک و دیگر تأسیسات نفتی و اقتصادی ایران، دست به تهاجم علیه نیرو‌های عراقی بزند و به‌طورکلی انتظار می‌رود اکنون که گرمای فصل تابستان پایان یافته، درگیری‌ها در طول جبهه‌های جنگ ایران و عراق شدت پیدا کند.» اما روزنامه کریستین ساینس مانیتور به احتمال اجرای عملیات محدود ازسوی ایران اشاره کرده و به نقل از دیپلمات‌های ایرانی در اروپا نوشته است: ایران دیگر قصد اجرای حملات تهاجمی زمینی در آینده نزدیک را ندارد و رزمندگان ایرانی به پیشروی قدم‌به‌قدم خود به داخل خاک عراق ادامه خواهند داد.»

گزارش - 5

در گزارش‌های عملیاتی امروز ایران و عراق به حملاتی علیه مواضع یکدیگر در جبهه‌های جنگ اشاره شده است. رکن 3 نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران گزارش داده است: «در ساعت 10 امروز دشمن با گروهانی تقویت‌شده، در منطقه طلائیه، یک تک هماهنگ‌شده اجرا کرد و پس از باز‌کردن معبر به یکی از مواضع لشکر16 زرهی قزوین در این منطقه تک نمود و دیدگاه سمت چپ گردان را اشغال کرد و با پرسنل مستقر در مواضع، درگیر رزم تن‌به‌تن شد. درپی آن یگان مجاور اقدام به اجرای به‌موقع تک محلی پشتیبانی کرد که دشمن پس از نیم ساعت مقاومت و اجرای آتش‌های شدید به‌منظور قطع درگیری، متواری گردید. نیروهای خودی در محل درگیری هیچ‌گونه تلفاتی نداشتند، ولی براثر آتش انبوه دشمن، دو نفر شهید و دو نفر مجروح شدند. از نیرو‌های دشمن نیز ده نفر کشته و تعدادی مجروح گردیدند.» از سوی دیگر، سرفرماندهی ارتش عراق در اطلاعیه نظامی امروز خود ضمن اعلام حمله نیروهای عراقی به مواضع نیروهای ایرانی در بخش عملیاتی شرق دجله، آورده است: در این حمله پس از اینکه 50 تن از نیروهای ایرانی کشته و تعدادی نیز به اسارت درآمدند، نیروهای خودی سالم به مقر خود بازگشتند. در این اطلاعیه نظامی همچنین با اشاره به حمله دیگری در شرق میسان و دفع حملات نیروهای ایران به مواضع ارتش عراق، ادعا شده است که در نبردهای شب گذشته و امروز، از نیروهای ایرانی 109 تن کشته و تعدادی زخمی و اسیر شده‌اند. اما اطلاعیه نظامی شماره 2283 ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران حاکی است که امروز یک گروه گشتی دشمن که در منطقه عملیاتی قصرشیرین قصد نفوذ داشت، شناسایی و با اجرای آتش به‌موقع نیروهای خودی، متواری شد. در منطقه سومار نیز از حرکت و فعالیت یک یگان زرهی ارتش عراق جلوگیری شد. در ادامه این اطلاعیه آمده است: «رزم تدافعی نیروهای ما در جبهه‌های جنوب علاوه‌بر اجرای آتش پدافندی بر روی مواضع و استحکامات دشمن، کنترل و مهار‌کردن عملیات یک واحد تقویت‌شده دشمن بود که در ساعت یک بامداد امروز در منطقه عملیاتی عین‌خوش قصد اجرای تک را داشتند و ظفرمندان اسلام در همان دقایق اولیه شروع عملیات دشمن، آتش سنگین خود را روی آنان اجرا و با به‌هلاکت‌رساندن نفرات پیشرو دشمن که با نیروهای ما درگیر شده بودند، یگان متجاوز را در منطقه سرکوب و متواری ساختند.» رادیو بی‌‌بی‌‌سی نیز از درگیری‌های نیروهای ایرانی و عراقی چنین گزارش داده است: «رادیو بغداد امروز طی آنچه که عملیات تهاجمی محدود خوانده، اعلام کرد: نیروهای عراق 109 تن از سربازان ایرانی را به هلاکت رسانده است. گفته می‌شود 50 سرباز ایرانی در مرداب‌های هویزه به‌دست نیروهای عراقی کشته شدند. ایران هنوز اشاره‌ای به برخوردهای اخیر نکرده است، اما هر دو طرف وقوع درگیری در بخش مرکزی جبهه و در ناحیه شمالی‌تر؛ یعنی در نزدیکی شهرک سومار در خاک ایران را قبول کرده‌اند. ایران از یک تهاجم در دو کیلومتری شمال سومار خبر داد که در اولین ساعات بامداد صورت گرفته است و گفت که با درهم‌کوبیدن یک گردان ارتش عراق، 75 سرباز عراقی را کشته یا زخمی کرده‌اند. بنا بر اعلامیه امروز صبح عراق، یک تهاجم ایران در این منطقه عقب رانده شده و 24 سرباز ایرانی به هلاکت رسیدند. گفته می‌شود در بخش مرکزی جبهه به‌ادعای ایران دو روز پیش در جریان یک برخورد بیش از یک‏صد سرباز عراقی کشته یا زخمی شده‌اند درحالی‌که به‌ادعای عراق در آنچه که خبرگزاری رسمی عراق یک حمله غافلگیرانه توصیف کرده است، 35 سرباز ایرانی کشته شدند.» رادیو اسرائیل و خبرگزاری آلمان نیز در گزارش‌های مشابهی، اطلاعیه عراق را منعکس کردند.

گزارش - 6

حملات هوایی ارتش عراق به مراکز صنعتی، اقتصادی و مسکونی ـ که با هدف تشدید فشار و تحمیل آتش‌بس به ایران از روز گذشته آغاز شده است ـ امروز نیز ادامه یافت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بوشهر، دو جنگنده میگ25 عراقی در ساعت 13:04 پنجشنبه 1364/8/16 جزیره خارک را هدف قرار داده‌اند. در این حمله دو بمب داخل آب‌های ساحل جزیره فروافتاده و دو بمب دیگر به اطراف اسکله فلات قاره و به خیابانی اصابت کرده است که براثر آن 3 نفر مجروح شده‌اند. به گفته مقام‌های محلی، این حمله خسارت مالی نداشته است. نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی نیز در گزارش مشابهی از این حمله آورده است: بمب‌ها در محوطه شرکت فلات قاره به زمین اصابت کرده و به قطع کامل برق و مجروح‌شدن 3 نفر انجامیده است. براساس اطلاعیه نظامی شماره 2014 سرفرماندهی ارتش عراق، هواپیماهای عراقی در ساعت 12:30 ظهر امروز، حمله هوایی جدیدی به جزیره خارک انجام داده و در پایان مأموریت سالم به پایگاه‌هایشان بازگشته‌اند. در بازتاب این حمله هوایی، رادیو اسرائیل خبر مذکور را به نقل از سرفرماندهی ارتش عراق منتشر کرد و افزود: «طی ماه‌های اخیر این سی‏وششمین بار است که عراق اعلام می‌کند پایانه خارک موردحمله قرار گرفته است.»

گزارش -7

شورای امنیت سازمان ملل تلاش‌های جدیدی را برای توقف جنگ ایران و عراق آغاز کرده است. ریچارد ووکلوت سفیر ایتالیا در سازمان ملل که ریاست شورای امنیت را به‌عهده دارد، در مصاحبه‌ای با خبرنگاران در نیو‌یورک گفت: «به من ازسوی شورای امنیت اختیار داده شده است تا گفت‌وگوهای رسمی با نمایندگان دو کشور ایران و عراق را برای پایان‌دادن به جنگ آغاز کنم. ما فکر می‌کنیم که درهای صلح کاملاً بسته نشده است. شورای امنیت معتقد است که باید این مسئله را بررسی کرد، زیرا امری که در گذشته محتمل بوده، هم‌اکنون نیز غیرمحتمل نخواهد بود.»<reروزنامه کیهان، 1364/8/16، ص 28.f></ref> خبرگزاری فرانسه نیز که از منابع دیپلماتیک سازمان ملل متحد کسب اطلاع کرده است، گزارش داد: «ریچارد ووکلوت رئیس کنونی شورای امنیت، تماس‌هایی با ایران و عراق برقرار کرده تا راه‌های تحرک و تلاش برای رفع اختلافات میان دو کشور را موردبررسی قرار دهد. همین منابع اضافه کردند تا قبل از پایان هفته احتمالاً ووکلوت مشورت‌هایی درباره این تماس‌ها با اعضای شورای امنیت خواهد کرد.»

گزارش - 8

قطعنامه پایانی اجلاس سران شورای همکاری خلیج‌فارس که روز گذشته در مسقط

منتشر شد* و نشان از موضع‌گیری ملایم‌تر این شورا نسبت به گذشته دارد، امروز موردتوجه رسانه‌ها قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن: «خبرنگار نشریه تایمز مالی در گزارشی از مسقط می‌نویسد: سران شورای همکاری با نواختن آهنگ ظریفی به نشانه میل به ‌بهبود روابط با ایران و اتخاذ موضع بی‌طرفانه‌تری نسبت به جنگ تحمیلی، به اجلاس چهار روزه خود پایان دادند و مسئولین خلیج [فارس] ابراز عقیده کردند درصورتی‌که اعضای شورای همکاری سیاست برابرانه‌تر و بی‌طرفانه‌تری نسبت به این نزاع انتخاب کنند نقش مفید‌تری بازی خواهند کرد. به گفته ناظرین، تغییر موضع ظریف عربستان سعودی، بحرین، کویت، قطر، عمان و امارات به‌طور اجتناب‌ناپذیری به دور‌شدن آنها از حمایت کامل از عراق تفسیر خواهد شد. خبرنگار تایمز مالی می‌افزاید: ابراز نگرانی اعضای شورا نسبت به گسترش درگیری‌ها در خلیج‌فارس، انتقاد پوشیده‌ای است از عراق به‌دلیل حملاتش به تأسیسات نفتی خارک و میدان‌های نفتی ایران. نظر تحلیل‌گران اوضاع منطقه این است که شورای همکاری احتمالاً می‌خواهد مسئله کلی جنگ را از موضوع روابط با ایران جدا نماید و به عقیده بسیاری اشاره بیانیه پایانی به مسئله عادی‌کردن مناسبات با ایران، به‌عنوان بهترین راه دفاع درمقابل تروریسم است. از سوی دیگر، خبرنگار روزنامه دیلی تلگراف نظری کاملاً متفاوت دارد، در گزارش وی آمده است: کشورهای خلیج [فارس] در این اجلاس صریحاً حمایت خود را از عراق به‌عنوان طرف عربی جنگ آشکار ساختند و مسئولیت حملات علیه کشتیرانی در خلیج [فارس] را به گردن ایران انداخته و مخالفت خود را با این کشور اعلام داشتند. این خبرنگار می‌افزاید: شورا کمک‌های همه اعضای خود را برای میانجیگری در جنگ پیشنهاد کرد، اما دورنمای پذیرفته‌شدن این پیشنهاد آن‌قدر ضعیف بود که مذاکره درباره این مسئله چیزی بیش از تشریفات نبود.» خبرگزاری فرانسه نیز قطعنامه پایانی مسقط را از منظر دیگری موردتوجه قرار داده است: «شش امیرنشین عرب خلیج [فارس] روز چهارشنبه به‌هنگام جلسه اختتامیه شورای همکاری خلیج [فارس] در مسقط عملیات خطرناک، به‌ویژه در آب‌های خلیج [فارس] و جنگ ایران و عراق را موردتقبیح قرار داده و اظهار عقیده کردند که این عملیات ثبات و امنیت آنان را تهدید می‌کند. در نظر تحلیل‌گران این تقبیح درحقیقت یک انتقاد تلویحی از عراق است که اعلام داشته طی هفته‌های اخیر 25 بار به تأسیسات نفتی خارک حمله کرده و حملاتی نیز به نفتکش‌ها که آخرین آن به نفتکش یونانی کاناریا بوده، صورت داده است. ششمین کنفرانس شورای همکاری خلیج [فارس] همچنین برای اولین‌بار در این جلسه از تجلیل عراق نسبت به موضعش خودداری کرد، درصورتی‌که در جلسات قبلی ابتدا از موضع عراق پشتیبانی می‌کرد. این شورا همچنین برعکس دفعات قبل در بیانیه نهایی خود از ایران نخواسته است به ابتکارات صلح پاسخ دهد.» خبرگزاری فرانسه افزوده است: «ناظران معتقدند که بیانیه نهایی مسقط انعکاسی از یک موضع بسیار متوازن درقبال عراق و ایران است. این درحالی است که چند ماه پیش آنها همبستگی کامل خود با رژیم صدام‌حسین را اعلام داشته بودند. سه‌شنبه‌شب یک مقام عربی خلیج [فارس] به خبرگزاری فرانسه اعلام کرده بود که شورای همکاری خلیج [فارس] درصدد است باب مذاکره با ایران را برای بهبود مناسبات با این کشور باز کند. همین منبع اضافه کرده بود که شش کشور عضو شورا با موضع‌گیری‌های سازنده اخیر تهران، به این کار تشویق شده‌اند.» رادیو اسرائیل نیز در گزارشی از مواضع جدید شورای همکاری خلیج‌فارس اعلام کرد: «کشورهای عضو شورای خلیج [فارس] ـ که تاکنون 36 میلیارد دلار کمک مالی در جنگ علیه ایران به عراق اعطا کرده‌اند ـ در قطعنامه خود تأکید کردند که مایل به حفظ مناسبات دوستانه با دولت تهران می‌باشند. آنها درعین‌حال تأکید کردند که گسترش‌یافتن جنگ، صلح و امنیت منطقه را به خطر می‌اندازد. از سوی دیگر اعلام شد کشورهای عربی خلیج‌فارس قصد دارند تماس‌های تازه‌ای با ایران و عراق برقرار ساخته، بکوشند به جنگ بین دو کشور پایان دهند. آقای عبدالله بشاره دبیرکل شورای همکاری‌های خلیج که این خبر را اعلام داشت، افزود: این تماس‌ها به‌زودی آغاز خواهد شد.» رادیو اسرائیل همچنین افزود: «سران امیرنشین‌ها و کشورهای عربی خلیج‌فارس در قطعنامه‌ای که دیشب انتشار دادند، از حکومت اسلامی ایران خواستار شدند حق آزادی کشتیرانی در آب‌های بین‌المللی را محترم شمارد، ولی به‌موازات آن گسترش‌بخشیدن به جنگ ازجانب عراق را نیز تلویحاً مردود شمردند.» رادیو اسرائیل در پایان افزود: «رادیوی دولتی ایران با پخش تفسیری از برخی تصمیمات کنفرانس عالی خلیج ابراز خشنودی کرد و گفت: این بار کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس با دیدی نسبتاً واقع‌بینانه به‌طور یک‌جانبه از متجاوزین عراقی اعلام پشتیبانی و حمایت ننمودند.» روزنامه لوموند نیز دراین‌باره نوشته است: «به نظر می‌رسد کشورهای خلیج [فارس] از این پس قصد دارند روابط خودشان را با ایران بهبود بخشند، به این امید که شاید انعطاف‌ناپذیری تهران برطرف شده و روزی درصدد یک توافق مسالمت‌آمیز با عراق برآید. بااین‌حال نباید انتظار داشت که این تجدیدنظر در رویه امیرنشین‌های خلیج [فارس] به زیان بغداد تمام شود. برای نمونه عبدالله بشاره دبیرکل شورای همکاری خلیج [فارس] در پاسخ به پرسش‌های مصرانه روزنامه‌نگاران دایر بر اینکه چرا نام عراق که در افزایش تشنج نظامی در آب‌های خلیج [فارس] و تجاوز به آزادی کشتیرانی مسئولیت مهمی دارد، ذکر نمی‌شود، فقط از کلیات سخن گفت و خاطرنشان ساخت مهم این است که این جنگ که دارد همه ما را ویران می‌کند، پایان پذیرد.»

گزارش - 9

اعزام نیرو‌های داوطلب به مناطق جنگی برای شرکت در عملیات آتی ادامه دارد. عده‌ای از سفیران ایران و کارکنان وزارت خارجه نیز برای بازدید از جبهه‌ها وارد اهواز شدند. به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، امروز گروه‌های کثیری از اقشار مختلف مردم حزب‌الله کشورمان متشکل از نیروهای اعزام مجدد، خدماتی، امدادگر و تخصصی از تعدادی از شهرهای کشور ازجمله: چالوس، سمنان، ارسنجان، شیروان، سعادت‌شهر، آشتیان، تبریز، بوانات اراک، کاشان، شهریار، رباط‌کریم، باختران، شیراز، گناباد، مسجدسلیمان، طبس، زاهدان و... به‌منظور یاری‌رساندن به دیگر رزمندگان و وارد‌کردن ضربه نهایی، در میان بدرقه گرم و پر‌شور خانواده‌هایشان و امت شهیدپرور، راهی جبهه‌های نور علیه ظلمت شدند. از سوی دیگر، امروز سفیران و کارداران جمهوری اسلامی ایران در کشورهای عربی و افریقایی، مسئول معاونت اداری مالی وزارت امور خارجه، گروهی از مدیران کل و چند تن از کارمندان این وزارتخانه برای بازدید از جبهه‌های جنگ حق علیه باطل و دیدار و گفت‌وگو با رزمندگان اسلام وارد اهواز شدند. علی جنتی استاندار خوزستان و چند تن از مسئولان جبهه و جنگ قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و کربلا از آنها استقبال کردند.

گزارش - 10

گروه‌های ضدانقلاب، امروز در مناطق کردنشین دست به اقداماتی بر ضد نیروهای جمهوری اسلامی زدند. 1. به نوشته نشریه رویدادها: «یک خودرو تانکر نفت در محور سردشت ـ الآن بین پایگاه‌های پل‌شکسته و کاسه‌شکن به کمین افراد ضدانقلاب افتاد. این افراد با شلیک موشک آر.‌پی.‌جی7، تانکر را منفجر کردند که راننده و سرنشین دیگر آن به شهادت رسیدند.» 2. گزارش نشریه رویدادها و تحلیل حاکی است: «در روزهای 14 و 15و 16 آبان‌ماه نیروهای خودی در پایگاه‌های اطراف شهر بانه با ضدانقلاب درگیر بوده‌اند. نیروهای تأمین پایگاه دولازران2 نیز با افراد گروه خباب درگیر شده‌اند که یکی از سربازان با اسلحه و مهمات به اسارت ضدانقلاب درآمده است.» 3. امروز در درگیری رزمندگان اسلام و عوامل حزب دمکرات کردستان ایران در منطقه الواتان از توابع شهرستان پیرانشهر، یک سرباز وظیفه مجروح شد. 4. سه تن از افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که امروز از سردشت عازم مهاباد بودند، با تلاش نیروهای خودی در جاده چتیگه ـ مهاباد دستگیر شدند، اما براثر سهل‌انگاری برادران، این افراد یک قبضه اسلحه افراد خودی را گرفته و یکی از نیروهای گشت را به شهادت رساندند که با هوشیاری بقیه نیروها و درگیری با آنها، هر سه تن کشته شدند.

گزارش - ۱۱

گروه‌های ضدانقلاب با هدف ایجاد رعب و وحشت در بین مردم و تلاش برای تغییر رفتار مردم، به اقدامات تروریستی، بمب‌گذاری و آدم‌ربایی دست می‌زنند. ساعت 9:55 امروز، انفجاری نسبتاً قوی در خیابان ناصرخسرو تهران به وقوع پیوست. این انفجار در محل پر رفت‌وآمد حوالی کوچه مروی اتفاق افتاد. به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعات، در این حادثه یک عابر به شهادت رسید و چند تن دیگر مجروح شدند. همچنین تعدادی خودرو که در نزدیکی محل انفجار پارک شده بود، خسارت دید و شیشه‌های تعدادی از مغازه‌ها و ساختمان‌های اطراف خرد شد. یونایتدپرس ضمن نقل بخش‌هایی از گزارش‌های خبرگزاری جمهوری اسلامی، افزود: «ساکنین تهران که ازطریق تلفن با آنها تماس گرفته شد، به نقل از شاهدان عینی گفتند: براثر این انفجار به هشت خودرو ازجمله یک خودرو پیکان که بمب داخل آن کارگذاشته شده بود، آسیب وارد شد. آنها اضافه کردند که بمب مزبور دقیقاً در همان‌جایی منفجر شده است که روز شنبه گذشته بمبی کارگذاشته‌شده در داخل خودرو دیگر کشف و خنثی شده بود.» امروز در شهرستان شاهرود نیز دو ناشناس به منزل یکی از رزمندگانی که در جبهه حضور دارد مراجعه می‌کنند و به همسرمأخذ 28. وی می‌گویند که ما از سپاه هستیم، شوهر شما مجروح شده است، می‌توانید با او ملاقات کنید. آنها همسر این رزمنده را همراه خود می‌برند که اطلاعی از ایشان نیست و از ربایندگان نیز ردپایی به ‌دست نیامده است.

انفجار بمب در يكي از اماكن پرتردد تهران توسط گروه‌هاي ضدانقلاب حضور گروه‌هاي آتش‌نشاني و نيروهاي امنيتي در محل حادثه

گزارش - 12

آقای شیخ‌الاسلام معاون وزارت امور خارجه ایران که در رأس هیئتی برای بررسی مسائل منطقه‌ای به لیبی سفر کرده است، امروز در دیدار با معمر قذافی رهبر لیبی، ضمن ابراز خرسندی از افشای توطئه امریکا برای براندازی حکومت لیبی، به بیان دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران درباره اوضاع منطقه و حرکت‌های ارتجاعی در منطقه برای زمینه‌سازی تشدید فعالیت‌های امریکا و رژیم صهیونیستی بر ضد ملت‌های مظلوم پرداخت و تنها راه مقابله با این تحرکات را وحدت نیرو‌های پیشرو و مسلمان منطقه علیه امریکا و صهیونیست دانست.

در این دیدار سرهنگ قذافی رهبر لیبی نیز با اظهار خوشحالی از مواضع ایران، عامل اصلی همه توطئه‌ها را امریکا دانست و گفت: جمهوری اسلامی ایران امریکا را به ذلت و خواری انداخته است.

همچنین درپی افشا‌شدن توطئه امریکا علیه سرهنگ قذافی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ضمن رد ادعای امریکا درمورد تروریسم‌بودن کشورهای انقلابی و پیشرو، این ادعا را زمینه‌سازی امریکا برای براندازی و ایجاد حرکت‌های تروریستی علیه نظام‌های انقلابی در کشورهای جهان سوم خواند. وی ضمن محکوم‌کردن این‌گونه حرکت‌های تروریستی دولت امریکا، حمایت قاطع جمهوری اسلامی ایران را از دولت و ملت انقلابی لیبی ابراز و اعلام کرد طرح توطئه براندازی حکومت لیبی، آشکارترین نوع تروریسم دولتی است که امریکا آن را به نمایش گذاشته است.

گزارش - 13

جمهوری اسلامی ایران به رفتار غیرقانونی ایتالیا هنگام عبور هیئت ایرانی از این کشور اعتراض کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از رم، هیئت سیاسی ایران به سرپرستی حسین شیخ‌الاسلام معاون سیاسی وزارت امور خارجه، در بازگشت از لیبی به تهران، (امروز پنجشنبه) در فرودگاه رم با رفتار نامحترمانه پلیس ایتالیا مستقر در فرودگاه مواجه شد.

پلیس فرودگاه رم افراد این هیئت عالی‌رتبه سیاسی را که همگی گذرنامه سیاسی داشتند و از بازرسی‌های معمول در فرودگاه‌ها معاف بودند، بازرسی و تفتیش کامل کردند و وسایل همراه آنان نیز به‌دقت بازبینی شد. این عمل که خلاف قوانین موجود بین‌المللی درزمینه ایجاد تسهیلات دیپلماتیک است، مورد اعتراض کاردار سفارت ایران در رم قرار گرفت، ولی مأموران پلیس فرودگاه به این اعتراضات توجهی نکردند. این اولین‌بار نیست که مسئولان فرودگاه بین‌المللی رم با دیپلمات‌های ایرانی رفتاری غیرمحترمانه و غیرمسئولانه دارند.

گزارش - 14

رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی از گسترش احتمالی روابط ایران و شوروی در آینده نزدیک خبر داد. بنا بر این گزارش: «قرار است یک هیئت عالی‌رتبه شوروی تا اواخر سال جاری از ایران دیدن کند و به این ترتیب ممکن است که موانع اساسی موجود بر سر راه گسترش روابط دو کشور از میان برداشته شود.» گزارش‌های غیررسمی حاکی است که ریاست این هیئت را سرگی یورنینگو معاون اول وزارت خارجه شوروی، به‌عهده خواهد داشت.

به گفته رادیو بی‌بی‌سی از تهران: «منابع مطلع معتقدند که اعتراض هفته گذشته سفیر شوروی به وزارت خارجه ایران، برنامه سفر این هیئت را برهم نخواهد زد. اعتراض شوروی به آن دلیل بود که نمایندگان مجلس ایران پس از دادن رأی اعتماد به دولت جدید میرحسین موسوی، شعار "مرگ بر شوروی" را فریاد کردند. سفیر شوروی در اعتراضی شفاهی گفت که این حادثه ممکن است به روابط دو کشور لطمه وارد آورد. شب گذشته وزیر خارجه ایران و گروهی از شخصیت‌های برجسته وزارت خارجه ایران در جشن انقلاب اکتبر در سفارتخانه شوروی شرکت کردند و سفیر شوروی به‌گرمی از آنها استقبال کرد و این را ناظران پایان ماجرا دانستند و یک مقام برجسته شوروی گفت که امیدوار است سفر هیئت عالی‌رتبه شوروی به تهران قبل از پایان سال جاری عملی گردد. مذاکره با هیئت شوروی ممکن است موانعی را که بر سر راه گسترش روابط ایران و شوروی وجود دارد بر‌طرف سازد و راه را برای سفر دکتر ولایتی وزیر خارجه ایران به مسکو هموار کند. ایران و شوروی به نتیجه سفر این هیئت خوش‌بین هستند.»

از سوی دیگر، امروز، "روز دوستی عراق و شوروی" و شصت‌وهشتمین سالگرد انقلاب شوروی در بغداد جشن گرفته شد. در این مراسم معاون نخست‌وزیر ایالت گرجستان شوروی (عمر وارد وساچی)، در سخنانی با اشاره به حمایت کشور متبوعش از کوشش‌هایی که برای پایان‌دادن جنگ ایران و عراق صورت می‌گیرد، خواستار پایان‌یافتن درگیری بین دو کشور ازطریق مذاکره شد.

گزارش - 15

حکومت کویت در ادامه رفتار نامناسب با ایرانیان مقیم این کشور، عده‌ای از ایرانیان را اخراج کرد. بنا به گزارش خبرنگار روزنامه کیهان از بوشهر، 138 کارگر ایرانی پس از ضبط اموالشان و شکنجه و آزار روحی و جسمی از امیرنشین کویت اخراج شدند. این عده که مقیم کویت بودند، پس از اخراج از کویت در اردوگاه ویژه رانده‌شدگان کویتی واقع در بوشهر اسکان یافتند.

گزارش - 16

رسانه‌های فرانسه از کشف یک چمدان حاوی سلاح که قرار بود به ایران ارسال شود خبر دادند و به تفسیر دراین‌باره پرداختند.

روزنامه لیبراسیون نوشته است: «مأموران پلیس و گمرک فرودگاه رواسی واقع در شمال پاریس، نیمه‌شب گذشته یک چمدان حاوی سلاح‌های گوناگون را که قرار بود به ایران ارسال شود، کشف و ضبط کردند. این چمدان که نزدیک بود در هواپیمایی به مقصد ایران قرار گیرد، حاوی سه نارنجک دفاعی، یک نارنجک آتش‌زا، یک مسلسل دستی اسرائیلی یوزی با دستگاه گلوله‌گذاری و سه مسلسل دستی دیگر با دستگاه گلوله‌گذاری، یک جعبه حاوی 50 فشنگ 9 میلی‌متری و دو جعبه گلوله مسلسل دستی بود.»

روزنامه فیگارو نیز دراین‌باره نوشته است: «احتمال دارد این سلاح‌ها به سرویس‌های ویژه ایران تعلق داشته ‌باشد؛ شاید هم چریک‌های طرف‌دار امام‌خمینی با پرواز آن شب " ایران ایر" سفر کرده‌اند و چمدان مربوط به آنها بوده است. همچنین ممکن است این سلاح‌ها برای سرویس امنیتی ایران ایر در نظر گرفته شده باشد تا بدین‌وسیله با سوءقصد یا هواپیماربایی احتمالی ازجانب دشمنان انقلاب مقابله کنند.» فیگارو خاطرنشان می‌کند: «که قاتلان سرتیپ اویسی و برادرش از یک هفت‌تیر اتو‌ماتیک مشابه با آنچه که در چمدان بوده است، استفاده کرده‌اند. در آن‌وقت گفته شد شبکه‌هایی در رم و لندن تحت رهبری چند آیت‌الله دستور این دو قتل را صادر کرده‌اند. در لندن رئیس عملیات مربوط به ازبین‌بردن مخالفان رژیم، یک دادستان است که مزدورانی را استخدام کرده و به گفته نشریه ساندی‌ تایم مبلغ 4 میلیون لیره استرلینگ به‌صورت حسابی ویژه در یک بانک سوئیسی دراختیار دارد. ولی کماندوهای مرگ به رهبری احتمالی آیت‌الله هادی خسروشاهی مستقر در رم بیش از هر گروه یا سازمان دیگری جان مخالفان رژیم ایران را تهدید می‌کنند. همچنین باید از حزب‌اللهی‌ها سخن گفت که در ایران تعلیم می‌بینند و برای مأموریت‌های ویژه به اروپا اعزام می‌شوند.»

خبرگزاری فرانسه نیز خبر مشابهی دراین‌مورد منتشر کرد و افزود که مأموران تحقیق نمی‌دانند از این سلاح‌ها قرار بود چه استفاده‌ای شود.

گزارش - 17

یک سرباز عراقی که اخیراً در منطقه عملیاتی هورالهویزه به اسارت نیرو‌های اسلامی درآمده است، در گفت‌وگویی با بخش عربی سیمای جمهوری اسلامی ایران به تشریح جنایات حکومت عراق پرداخت و گفت: عوامل رژیم صدام، نامه‌هایی را که اسیران عراقی از ایران برای خانواده‌های خود ارسال کنند، در ازای دریافت پنجاه دینار از هر خانواده تحویل می‌دهد و به خانواده‌هایی که توانایی پرداخت این مبلغ را نداشته باشند، نامه را تحویل نمی‌دهد. وی افزود: من جزء سربازانی بودم که مأموریت سرکوب اهالی روستاهای سلیمانیه را به‌عهده داشتم و پس از عقب‌نشینی از روستاها، چندین هواپیما و هلیکوپتر به روستاهای کوکب، سیدخلیل و رجباره سلیمانیه حمله بردند و این سه روستا را با خاک یکسان و کلیه اهالی را قتل‌عام کردند.

وی درمورد اعدام‌های دسته‌جمعی مجاهدین عراقی، گفت: من در تاریخ 24/4/1982 میلادی (4/12/1361) در شهر بصره شاهد اعدام پانصدتن از جوانان عراقی بوده‌ام که از عزیمت به جبهه‌ها و شرکت در جنگ خودداری کرده بودند. عوامل رژیم صدام پس از اعدام این پانصد نفر، از خانواده‌های آنان در ازای هر جسد، مبلغ پنجاه دینار هزینه نیز دریافت کردند.

گزارش - 18

نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران امروز در جمع هیئت‌مدیره و اعضای ستاد کمک‌رسانی جنگ صنف صنایع آلومینیوم طی سخنانی درمورد تعاونی‌ها، مشارکت مردمی، حاکمیت مردم و مبارزه با ثروت‌اندوزان گفت: «حمایت‌های مردم از دولت و جبهه‌های جنگ در چارچوب‌های بین‌المللی مفهومی گسترده دارد، زیرا حمایت آنها از خدمتگزاران خود حمایت از افراد نیست، بلکه این حمایت با تکیه بر اصول صورت می‌گیرد و درواقع حمایت از اصول انقلاب است. قدرت دولت در جمهوری اسلامی ناشی از قدرت مردم است و آگاهی سیاسی گسترده مردم ما ضامن تداوم این قدرت است.»

مهندس موسوی افزود: «دولت خود را موظف می‌داند همواره در خدمت کسانی‌که به فکر خدمت به مردم هستند باشد. ما کاری با کسانی که به فکر زراندوزی و مطامع مادی خود هستند نداریم و نمی‌توانیم نظر خوشی به این‌گونه افراد داشته‌ باشیم. در توصیه‌های حضرت امام درجهت اتصال دولت و مردم و مشارکت مردم و توجه به اصناف نیز دائماً قید تدین و مبارزه تکرار شده است. عنصر اساسی در اتصال دولت و مردم تدین و مبارزه است و ما این حرکت را قوی‌تر از گذشته و با تکیه بر اصول انقلاب و اصول موردتأکید حضرت امام ادامه خواهیم داد.»

نخست‌وزیر در ادامه سخنان خود گفت: «حرکت انقلاب ما به‌سمتی است که حاکمیت از آن مکتب باشد و نه از آن پول و پول‌دار. مردم ما نیز برای این انقلاب نکرده و شهید نشده‌اند که روزی به‌جای حاکمیت مکتب شاهد حاکمیت سرمایه در کشور باشند و نظام جمهوری اسلامی همیشه با این تفکر که "هرکس پول بیشتری داشت صاحب اقتدار سیاسی باشد" خواهد جنگید.»

آقای موسوی سپس بر حمایت دولت از تعاونی‌ها تأکید کرد: «یکی از اصولی که دولت به آن پایبند است حمایت از تعاونی‌هاست. بافت موجود این تعاونی‌ها به‌خوبی می‌تواند مخالفین بی‌غرض تعاونی‌ها را متقاعد سازد که جهت حرکت تعاونی‌ها یک جهت اسلامی است. وی افزود: فرضیه استفاده از سرمایه‌های خارجی برای رونق اقتصادی که در اغلب کشورهای جهان سوم پذیرفته شده است، با اصول انقلاب ما تناقض دارد.»

گزارش - 19

دادستان کل کشور که برای بررسی مسائل قضایی استان مازندران وارد شهرستان ساری شده است، ضمن شرکت در جلسه‌ای با حضور رؤسای محاکم و سرپرست استانداری مازندران، عامل اصلی رواج فساد را بی‌اعتمادی مردم به قوه قضاییه اعلام کرد و گفت: «عامل اصلی رواج فساد و جرائم در کشور بی‌اعتمادی و بی‌اعتنایی مردم نسبت به قوه قضاییه است، زیرا وقتی که مردم ببینند در دادگاه‌های جمهوری اسلامی آن آدم‌هایی که در رژیم گذشته با ظلم و فساد زراندوزی کرده و اموالشان در اوایل انقلاب به تصرف درآمده است، اینک با شکایت در دادگاه‌های جمهوری اسلامی اموالشان را بازپس‌ می‌گیرند، اعتماد و اعتقادشان نسبت به قوه قضاییه کم می‌گردد.»

حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها افزود: «مشروعیت قانون با خون شهدا است و بایستی قانون را برای احقاق حقوق آنان که در راه به ‌ثمر رساندن این انقلاب خون داده‌اند یا فرزندانشان به جبهه‌ها می‌روند و نیز آنان که برای بقای نظام جمهوری اسلامی تلاش می‌کنند، اجرا کرد، زیرا ما مجبور نیستیم برای آن کس که معتقد به جمهوری اسلامی نیست و هرلحظه انتظار سرنگونی آن را می‌کشد، وقت قوه قضاییه را فدا و به نفع او رأی صادر کنیم تا این امر موجب بی‌اعتباری قوه قضاییه در نزد مردم گردد و زمینه‌های رواج جرائم در کشور را نیز فراهم آورد.»

دادستان کل کشور سپس در جمع اهالی روستای لنین‌گان نوشهر در محل مسجد این روستا حضور یافت و گفت: «نیت مسئولین جمهوری اسلامی گام‌برداشتن در راه خدمت به قشر وسیع توده‌های مردم است که در پیروزی انقلاب اسلامی و بقای جمهوری اسلامی نقش داشته‌اند.» وی سپس با اشاره به موضوع بازگشت سرمایه‌داران و وابستگان حکومت گذشته افزود: «امروز وظیفه مسئولین و مردم در جمهوری اسلامی است که جو زندگی و محیط اجتماعی خود را آن‌چنان اسلامی و مذهبی نگاه دارند که عناصر غاصب و فاسق احساس تنگی جا کنند و جرئت بازگشت و انجام دوباره اعمال گذشته خود را نداشته باشند.»

حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها همچنین در گفت‌وگویی با خبرگزاری جمهوری اسلامی درمورد اراضی تبدیلی جنگلی و جلگه‌ای گفت: «به‌دنبال گزارشات مسئولین استان مازندران به‌ویژه امام‌جمعه شهر نوشهر درمورد اراضی تبدیلی منطقه مازندران و براساس بازدیدهایی که در این سفر صورت گرفت، مسلم شد افرادی که در رژیم گذشته اراضی تبدیلی به آنها واگذار ‌شده از وابستگان نزدیک رژیم گذشته بوده‌اند، لذا به‌موجب حکم حضرت امام مد‌ظله مبنی‌بر مصادره اموال بستگان رژیم طاغوت و نیز به‌علت تبانی‌هایی که در رژیم گذشته دراین‌زمینه صورت گرفته، دستور توقیف 800 قطعه 10 هکتاری اراضی تبدیلی صادر شد که پس از طی مراحل اداری ازسوی دادگاه‌های انقلاب مصادره خواهد شد.»

دادستان کل کشور درباره امکان تعمیم این تصمیم در سایر استان‌های کشور گفت: «تا نظیر این مسائل از نزدیک دیده نشود و خصوصیات امر ازنظر قضایی روشن نگردد نمی‌توان مطلبی کلی دراین‌زمینه بیان داشت، اما آنچه مسلم است به‌طورقطع در سراسر کشور چنانچه امکانات و ثروتی مشاهده بشود که وابستگان رژیم گذشته و یا افراد دیگری به ناحق آنها را تصاحب کرده‌اند با قاطعیت از چنگالشان بیرون خواهیم آورد.»

وی مجدداً از امت حزب‌الله مسئولان اجرایی قضایی و دادستان‌های انقلاب اسلامی درخواست کرد در هر نقطه کشور افرادی که به ناحق اموالی دراختیار دارند و در آن حقوق ضعفا هم هست گزارش کنند که سریع‌تر درمورد آنها تصمیم‌گیری شود.

گزارش - 20

رئیس‌جمهور فرانسه خواستار مداخله سوریه برای آزادسازی گروگان‌های فرانسوی در لبنان شد. نشریه اکونومیست چاپ انگلستان در شماره امروز خود نوشته است: «فرانسوا میتران رئیس‌جمهور فرانسه از مقامات سوریه به‌شدت خشمناک است؛ زیرا سوریه موفق شد دیپلمات‌های شوروی را که در بیروت ربوده شده بودند از اسارت برهاند، اما درمورد افراد ربوده‌شده فرانسوی که به‌مدت طولانی‌تری در اسارت به سر برده‌اند، از مبادرت به چنین امری کوتاهی کرده است. اظهارات سوریه مبنی‌بر اینکه این کشور در وضعی نیست که بتواند کمک کند، برای مقامات فرانسوی قابل‌قبول نمی‌باشد.»

گزارش - 21

جنگ قدرت میان گروه‌های سیاسی‌ ـ مذهبی لبنان برای کسب قدرت بیشتر در حاکمیت و نیز تلاش سوریه برای نفوذ بیشتر در حاکمیت لبنان، از مهم‌ترین دلایل به بن‌بست رسیدن طرح پیشنهادی سوریه برای آتش‌بس در بیروت است.

استانلی میلز از مفسران رادیو بی‌بی‌سی، درگفتاری پیشنهاد صلح سوریه و دلایل مخالفت فرقه‌های رقیب با آن را بررسی کرده و می‌گوید: «از ده روز قبل دلایلی به چشم می‌خورد حاکی‌از اینکه سوریه بالاخره به راه‌حلی مسالمت‌آمیز میان گروه‌های سیاسی و مذهبی دست یافته است. مذاکرات دمشق که به موافقت‌نامه‌ای میان مسلمانان شیعه گروه امل، حزب سوسیالیست پیشرو دروز و ائتلاف مسیحیان انجامیده بود و ظاهراً این گروه‌ها قبول کرده بودند که دستور یک آتش‌بس دائمی را به‌ کلیه شبه‌نظامیان خود بدهند؛ اما جنگ و درگیری دوباره در بیروت آغاز شد و ظاهراً جرقه اصلی آن گزارش‌هایی بوده است راجع به اینکه مسیحیان لبنان از امضای موافقت‌نامه ممانعت ورزیده‌اند مگر آنکه در مفاد آن تغییرات اساسی صورت پذیرد. بااینکه جزئیات موافقت‌نامه مذکور هنوز رسماً فاش نشده است، اما از اطلاعات مختصری که در دست است می‌توان نگرانی‌های مسیحیان را استنباط کرد. مثلاً سوریه پیشنهاد کرده است که حدود قدرت سمت ریاست‌جمهوری باید تقلیل یابد و این سمتی است که همیشه در دست مسیحیان مارونی بوده است، درعین‌حال سوریه خواستار افزایش قدرت نخست‌وزیر لبنان است و این سمت همیشه در دست مسلمانان سنی بوده است.

درواقع موافقت‌نامه مذکور دوره موقتی را در نظر دارد که طی آن نظام فعلی شراکت در قدرت براساس روابط فرقه‌ها کم‌کم از میان برده خواهد شد. تحت نظام فعلی نه "دروزها" حق ابرازنظر قانونی و مؤثر در امور دولت را دارند و نه شیعیان و نه شبه‌نظامیان. این گروه‌ها تابه‌حال تنها ازطریق کنترل مناطق جنوبی لبنان، پس از تخلیه ارتش اشغالگر اسرائیل توانسته‌اند به‌نحوی صدای خود را به جهانیان برسانند. اگر آقای بری و آقای جنبلاط بتوانند به مقصود خود نائل آیند و سوریه هم به آنان کمک کند نسبت نمایندگان مسلمان و مسیحی پارلمان برابر خواهد بود و میزان فعلی که مطابق آن به نسبت 6 نماینده مسیحی، 5 نماینده مسلمان در پارلمان است از بین خواهد رفت. به همین ترتیب، در ارتش هم باید تجدید سازمان به ‌وجود آید تا ارجحیت تعداد افسران مسیحی بر افسران مسلمان از میان برده شود. این اقدامات با خصوصیات ترکیب جمعیت در لبنان متناسب است، زیرا مسیحیان دیگر در اکثریت نیستند و جمعیت مسلمانان شیعه درحال‌حاضر درواقع بیشتر از آنها است؛ اما مسیحیان حاضر نیستند که برتری قبلی خود را از دست بدهند. با همه این اوصاف فقط مسیحیان نیستند که با طرح سوریه مخالف‌اند، بسیاری از افراد دیگر نیز به مذاکرات دمشق فراخوانده نشده بودند؛ ازجمله مهم‌ترین آنها مسلمانان سنی‌اند که زمانی بخش مهمی از حکومت لبنان را تشکیل می‌دادند، ولی اکنون شیعیان بر آنها برتری یافته‌اند. از دیگر گروه‌های مخالف طرح سوریه، مسلمانان افراطی حزب‌الله هستند. دراین‌میان فلسطینیان را هم نباید از خاطر دور داشت، زیرا علی‌رغم آنکه آنها نقشی در مذاکرات مربوط به آینده لبنان ندارند، اما از آن‌چنان قدرتی برخوردار هستند که بتوانند هر نوع موافقت‌نامه‌ای را تحت‌الشعاع عملیات خود قرار دهند. اکنون مذاکرات جدیدی در دمشق صورت می‌گیرد که به‌منظور متقاعد‌نمودن مسیحیان لبنان برای امضای پیشنهادهای مذکور است، اما حتی اگر این کار هم با موافقت به پایان برسد تنها دستاورد آن درواقع آتش‌بس خواهد بود. شکی نیست که هدف نهایی سوریه این است که کلیه گروه‌های سیاسی لبنان را برای به‌دست‌آوردن قدرت، متکی به این کشور نماید؛ اما از طرف دیگر، بسیاری گروه‌ها در لبنان درصددند یک چنین امکانی را خنثی نمایند.»

پانویس

---

* سران شش کشور عربي شوراي همکاري خليج‌فارس روز چهارشنبه (1364/8/15) در جلسه پاياني کنفرانس مسقط، شدت‌يافتن خطرناک جنگ ايران و عراق به‌ويژه در آب‌هاي خليج‌فارس را تقبيح و اظهار عقيده کردند که اين وضع ثبات و امنيت منطقه را تهديد مي‌کند. ششمين اجلاس شوراي همکاري خليج‌فارس براي نخستين‏بار از روش عراق در جنگ ستايش نکرد و در اعلاميه پاياني از ايران درخواست نکرده است که به ابتکارهاي صلح پاسخ مثبت دهد. در اعلاميه پاياني هيچ‌گونه ابتکار ميانجيگري تازه‌‌اي در جنگ ايران و عراق به خرج نداده و تنها آمادگي خود را به تلاش براي حل اختلافات دو کشور که متضمن حقوق و منافع مشروع ايران و عراق مي‌باشد، يادآور شده‌اند. اعلاميه درزمينه همکاري نظامي شش کشور فقط به تصويب يک انديشه استراتژيکي مشترک توسط شوراي همکاري اشاره کرده و سخني از يک طرح يا استراتژي دفاعي به ميان نياورده است. (روزنامه اطلاعات، 1364/8/16، ص 48، مسقط خبرگزاري فرانسه.)