1361.10.01
| روزشمار جنگ سال 1361 1361.12.01 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | یک دی |
| تاریخ شمسی | 1361.10.01 |
| تاریخ میلادی | 22 دسامبر 1982 |
| تاریخ قمری | 6 ربیع الاول 1403 |
گزارش - 1
در پي ابلاغ طرح عملياتي شماره 1 "كربلاي 11"* از سوي قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، با هدف تصرف شهر العماره‌ي عراق در 24 آذر 1361 به قرارگاه‌هاي كربلا و نجف، اين دو قرارگاه پس از تهيه‌ي "طرح عملياتي" محدوده‌ي مأموريت خود، امروز آن را به يگان‌هاي عمل‌كننده‌ي تحت امر خود ابلاغ كردند** تا يگان‌ها ضمن آگاهي از كليات طرح عملياتي قرارگاه‌ها، آمادگي لازم را براي مباحث طرح مانور، اهداف عمليات و خط حد خود با يگان‌هاي مجاور... به دست آورند تا با سرعت دادن به امور جاري، شناسايي‌ها را شروع و طرح‌هاي عملياتي‌شان را نيز به قرارگاه‌ها ارائه كنند.*** بر اساس طرح عملياتي قرارگاه خاتم(ص)، دو قرارگاه كربلا و نجف با سازمان رزم**** تعيين‌شده مأموريت يافته بودند كه در منطقهيي مرزي در حد فاصل فكه و هورالعظيم با هدف آزادسازي العماره عمليات آفندي را بدين ترتيب در دو مرحله هدايت و اجرا كنند. در مرحله‌ي اول، قرارگاه نجف در شمال و قرارگاه كربلا در جنوب مناطق تعيين‌شده مأموريت يافتند با ايجاد شكاف در مواضع نيروهاي عراقي، به اجراي تك بپردازند و پس از عبور از پل غُزيله شهر حلفائيه را تصرف و تأمين كنند. در اين مرحله قرارگاه كربلا عهده‌دار تلاش اصلي بود. در مرحله‌ي دوم پس از تأمين اهداف مرحله‌ي اول، قرارگاه كربلا مأموريت ادامه‌ي تك و تصرف و تأمين شهر العماره را عهده‌دار شد و قرارگاه نجف نيز تثبيت و تحكيم مواضع به دست آمده در اين مرحله و پدافند از آن را بر عهده داشت.*[۱]
گزارش - 2
در ادامه‌ي گلوله‌باران شهرهاي خرمشهر و آبادان، امروز اين شهر هدف حملات توپ‌خانه‌يي عراق قرار گرفت كه بر اثر آن يك نفر در آبادان مجروح و 3 منزل و 2 مغازه تخريب شد.در خرمشهر نيز يك نفر شهيد و 4 نفر مجروح شدند.<re>سند شماره 443401 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش وضعيت روزانه، از سماجا3 (مركز فرماندهي) به نزاجا (معاونت عمليات و اطلاعات) مد عمليات، شماره 277، 3/10/1361، ص 3؛ و ـ روزنامه‌ي اطلاعات، 2/10/1361، ص 3، به گزارش خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي.</ref>
گزارش - 3
گروهي از نيروهاي داوطلب شهرستان كاشان امروز در دومين اعزام خود با بدرقه‌ي گرم مردم اين شهر عازم جبهه‌هاي جنگ شدند.[۲] مردم برخي شهرها نيز كمك‌هاي نقدي و جنسي‌شان را به محل‌هاي در نظر گرفته‌شده تحويل دادند كه كمك‌هاي نقدي عبارت بود از: يك ميليون ريال كمك نقدي دانش‌آموزان روستاهاي بابل در طول آذرماه؛ 400,930,4 ريال كمك نقدي كاركنان و فرهنگيان آموزش و پرورش بابل؛ 000,35 ريال از طرف آمارگيران سازمان برنامه و بودجه؛ مبلغ 300,188 ريال وجه نقد از طرف انجمن اسلامي كاركنان بيمارستان امام سجاد(ع) رامسر.[۳] مردم روستاهاي مجاور قائم‌شهر نيز اقلام متنوعي را به اين شرح براي كمك به رزمندگان به جبهه‌هاي جنگ تقديم كردند: روستاي باغدشت: 34 جعبه پرتقال؛ 10 كيسه برنج؛ 000,140 ريال وجه نقد. روستاي قرافيل: 14 نايلون پرتقال؛ 10 دست پوشاك گرمكن. روستاي خطيركلا: يك جفت گوشواره‌ي طلا؛ يك عدد گوشواره‌ي حلقه‌يي، يك عدد گوشواره؛ 2 كارتن دارو؛ 13 نايلون پرتقال؛ 2 كيسه كدو؛ 7 كيسه سير و پياز؛ يك كيسه پوشاك؛ يك چراغ والر؛ يك گاز كوچك؛ 24 كيسه برنج و يك كارتن مواد پاك كننده. روستاي قادي‌كلا: 60 كيسه برنج. كارخانه‌ي نساجي شماره3، 11 دست لباس گرمكن و 125 دست بلوز و شلوار. تالاپشت لويا: 300,51 ريال وجه نقد. روستاي ديو كلاسفلي: مبلغ 500,36 ريال. كلاگرمحله‌ي جويبار: 3 تخته پتو؛ 24 جفت جوراب و 10200 ريال وجه نقد جمع‌آوري و براي ياري رزمندگان اسلام تحويل جهاد سازندگي مستقر در ميدان طالقاني شد.[۴] 2736 تن از مردم شهر مشهد نيز در طول يك ماهه‌ي گذشته با مراجعه به پايگاه انتقال خون در اين شهر، 1630 واحد خون كامل و 907 واحد فراورده‌هاي خوني در اختيار مراكز درماني اين شهر قرار دادند.[۵]
گزارش - 4
وزارت دفاع عراق امروز در اطلاعيه‌يي از همه‌ي نيروهاي ارتش عراق درخواست كرد كه در مقابل حمله‌ي قريب‌الوقوع ارتش ايران كه در منطقه‌ي عماره انجام خواهد شد، آمادگي و هوشياري كامل داشته باشند و بدانند كه اگر اين حمله را دفع كنند ارتش ايران ديگر نمي‌تواند حمله‌ي گسترده‌يي را آغاز كند و در صورت تمايل به اجراي حملات گسترده و ادامه‌ي جنگ، فقط مي‌تواند به حملات كوچك پراكنده بپردازد.[۶] امروز 14 تن از مردم و 3 تن از نيروهاي نظامي عراق از طريق مرزهاي غربي و جنوبي به ايران آمدند و درخواست پناهندگي كردند. پناهندگان غير نظامي بيشتر از شهرهاي كركوك، سليمانيه، هولبر و طوس خرمان بودند كه در ميان آنان 2 دانشجو؛ چند كارمند دولتي و يك دبير و خانواده‌ي وي ديده مي‌شد.[۷]
گزارش - 5
شمال غرب كشور امروز شاهد دست‌گيري و كشته شدن شماري از اعضاي حزب دمكرات در اروميه؛ حمله‌ي افراد مسلح به خودرو ژاندارمري در بوكان؛ كشف و خنثي‌سازي مين در سردشت و تسليم شدن افرادي از حزب دمكرات بود. 1. در عمليات كمين نيروهاي خودي در منطقه‌ي سرو در شمال اروميه، 8 تن از اعضاي حزب دمكرات كشته شدند و يك نفر دست‌گير شد. در اين عمليات يك تن از نيروهاي خودي نيز زخمي شد.[۸] 2. نيروهاي مسلح ضد انقلاب در جنوب بوكان به يك خودرو ژاندارمري حمله كردند كه يكي از سرنشيان آن مجروح شد.[۹] 3. در منطقه‌ي سردشت يك مين دست‌ساز كه در يكي از محورها كار گذاشته شده بود، كشف و خنثي شد.[۱۰] 4. سه تن از افراد وابسته به حزب دمكرات با تحويل 5 اسلحه و تعداد زيادي فشنگ خود را به نيروهاي خودي تسليم كرده، درخواست امان‌نامه كردند.[۱۱]
گزارش - 6
نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه‌ي خبرگزاري جمهوري اسلامي درباره‌ي تلاش‌هاي انجام‌شده براي مهار آتش‌سوزي و آخرين وضعيت كشتي يوناني اسكاي‌مون كه 27 آذر هدف حمله‌ي هواپيماهاي عراقي قرار گرفت، گزارش داد: «تلاش 3 يدك‌كش مجهز به سيستم آتش‌نشاني صنعت نفت جزيره‌ي خارك كه براي اطفاي حريق كشتي نفت‌كش 30 هزار تني اسكاي‌مون به منطقه‌ي آتش‌سوزي در نزديكي دهانه‌ي خور موسي فرستاده شده بودند، به نتيجه‌يي نرسيد و حدود 20 تن از پرسنل اين يدك‌كش‌ها در حين خاموش كردن حريق بر اثر انفجار مخازن نفت‌كش اسكاي‌مون مجروح شدند.» خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي مركز اهواز به نقل از يك مقام آگاه اعلام كرد: «اين 3 يدك‌كش ساعت 14 ديروز، از جزيره‌ي خارك براي اطفاي حريق كشتي اسكاي‌مون به سمت محل آتش‌سوزي حركت كردند و پس از ورود در ساعت يك بامداد امروز، در حين خاموش كردن حريق بر اثر انفجار مخازن نفت اين كشتي حدود 20 تن از پرسنل اين يدك‌كش‌ها مجروح شدند كه بلافاصله 2 تن از آنان كه حال‌شان نسبت به ديگران وخيم‌تر بود به بوشهر انتقال يافتند و بقيه كه جراحات مختصري برداشته بودند، به جزيره‌ي خارك منتقل شدند.» اين مقام افزود: «دو يدك‌كش به استثناي يك يدك‌كش كه در منطقه‌ي آتش‌سوزي باقي‌مانده و به فعاليت خود ادامه مي‌دهد، ساعت 12:30 دقيقه‌ي امروز با حمل مجروحين وارد جزيره‌ي خارك شدند.[۱۲] راديو بي‌بي‌سي نيز به نقل از مقامات بيمه‌ي لويدز در خصوص اين حادثه و وضعيت بازماندگان كشتي اعلام كرده است: «مقامات شركت بيمه‌ي لويدز لندن گزارش مي‌دهند كه يك كشتي يوناني روز شنبه‌ي گذشته در تنگه‌ي خور موسي واقع در منتهي‌اليه خليج فارس در جريان حمله‌ي موشكي عراق، هدف موشك قرار گرفته است. كشتي 25 هزار تني مذكور كه اسكاي‌مون نام دارد، حامل نفت بود و بر اثر اصابت موشك پس از انفجار دچار آتش‌سوزي گرديد. مقامات بيمه‌ي لويدز مي‌گويند كه ناخدا و يكي از كاركنان كشتي در اين حمله جان سپرده‌اند و 31 تن از كاركنان ديگر كشتي كه 5 نفر از آنها زخمي شده بودند، كشتي اسكاي‌مون را در حال آتش‌سوزي رها كردند و آن عده توسط يك قايق گشتي ايران نجات يافتند. به گزارش بيمه‌ي لويدز، اين بازماندگان كاركنان كشتي يوناني هم‌اكنون در تهران در انتظار بازگشت به كشورشان هستند. خبر هدف قرار گرفتن نفت‌كش يوناني به دلايل نظامي توسط مقامات ايران پخش نشده بود و كشتي مذكور اينك به گل نشسته و گفته مي‌شود كه هنوز در حال سوختن است.»[۱۳]
گزارش - 7
در منطقه‌ي تهران‌پارس يكي از اعضاي سازمان مجاهدين خلق، يك خودرو بي.ام.و. را به زور اسلحه از مالكش ربود و متواري شد.[۱۴] همچنين يك نشريه‌ي داخلي سپاه درباره‌ي دستاوردهاي طرح امنيتي مالك و مستأجر و نتايج به دست آمده از اين طرح كه براي كنترل اقدامات سازمان مجاهدين خلق انجام شده، نوشته است: «به دنبال اجراي طرح مشترك دادستاني تهران، سپاه و كميته و ديگر ارگان‌هاي انتظامي نظير شهرباني در مورد تأمين امنيت در تهران و نيز كشف و شناسايي مراكز و خانه‌هاي تيمي و پوششي گروه‌هاي محارب، همان گونه كه در بولتن‌هاي قبل به آن اشاره شد، با موفقيت چشمگيري، عمده‌ترين لانه‌هاي فساد و تشكيلات گروه‌ها در تهران ازهم‌پاشيده شد. در اواخر آذرماه نيز با دست‌گيري تعدادي از عوامل كومه‌له و اتحاد مبارزان كمونيست در يكي از خانه‌هاي تيمي بيش از 50 خانه‌ي تيمي ديگر اين گروهك در سراسر كشور من‌جمله شهرهاي شمال، تبريز، اصفهان و اهواز كشف و طي عملياتي 246 تن از محاربين كه عمدتاً از اعضا و هواداران فعال كومه‌له بودند، دست‌گير شدند. در بين دست‌گيرشدگان يكي از اعضاي كميته‌ي مركزي كومه‌له وجود دارد. لازم به يادآوري است، با ضربه‌ي اخير به مراكز كومه‌له در شهرستان‌هاي فوق‌الذكر، اين گروهك تا حد زيادي انرژي و توانايي خود را از دست داده و از آن‌جا كه در كردستان نيز فاقد كثرت نيروي انساني و توان جنگي است، تنها با پيوند با حزب دمكرات و حكومت بعث عراق است كه كومه‌له مي‌تواند به حيات ننگينش ادامه دهد. همان طور كه كومه‌له طي بيانيه‌ي مشتركي با حزب دمكرات اعلام كرد كه به خصومت ديرينه‌ي خود با حزب دمكرات پايان داده(!) و با توجه به توجيهات مسخره، بر سياستي كه از پاريس و بغداد سر درآورد صحه گذاشت، امروز نيز كه بيش از هر زمان ديگر نياز به كمك و مساعدت دارد، بي‌گمان وابستگي بيش‌تري پيدا خواهد كرد و پيوستن كومه‌له به شوراي ملي مقاومت دور از انتظار نخواهد بود. هم‌اكنون در تهران بيش از دو ماه است كه به جز تعداد انگشت‌شمار از ترور خبري نيست و منافقين با دادن دستور فرار به كادرها و اعضاي خود براي جلوگيري از ضربه‌هاي كوبنده‌ي نيروي انتظامي نشان دادند كه با تصميمات جديي كه مسئولين برابر برقراري امنيت در تهران گرفتند، قادر به حفظ تشكيلات نيمه‌جان خود حتي براي چند روز نيستند. در طول ماه گذشته، اقدامات منافقين شامل چندين سرقت مسلحانه‌ي منزل و خودرو و نيز تعدادي تيراندازي هوايي در نقاط خلوت شهر و يك مورد هم تيراندازي به سمت ماشين گشت سپاه بوده است.»[۱۵]
گزارش - 8
ستاد مركزي سپاه درباره‌ي عمليات‌هاي اخير و نتايج اقدامات قرارگاه حمزه‌ي سيدالشهدا(ع) و ساير نيروهاي انتظامي و امنيتي كه به دست‌گيري تعداد فراواني از اعضاي حزب كومه‌له و اتحاديه‌ي مبارزان كمونيست و كشف و ضبط اسلحه و مهمات از اين دو گروه انجاميد، اطلاعيه‌يي صادر كرد. در اين اطلاعيه آمده است: «هم‌زمان با پيروزي‌هاي شگرف انقلاب اسلامي در مقابله با كفر جهاني و ايادي داخلي آن، مدافعان انقلاب اسلامي موفق شدند ضربات كوبنده‌يي را بر پيكره‌ي گروه‌هاي وابسته به شرق و غرب وارد آورند. با عنايت ايزد منان و در پي تلاش‌هاي شبانه‌روزي مدافعان انقلاب اسلامي و با هم‌ياري بي‌دريغ سازمان اطلاعاتي 36 ميليوني و به دنبال عمليات موفقيت‌آميز پاك‌سازي در كردستان از لوث وجود اشرار توسط دلاوران رزمنده‌ي قرارگاه حمزه‌ي سيدالشهدا(ع)، عمليات نابودي تشكيلات كومه‌له و اتحاد مبارزان كمونيست در شهرهاي تهران، تبريز، اهواز، اصفهان و شمال، هماهنگ با قرارگاه حمزه با موفقيت كامل انجام پذيرفت كه متعاقب آن اكثريت قريب به اتفاق اين دو گروهك جنايت‌كار در خارج از كردستان دست‌گير شدند و كليه‌ي امكانات تداركاتي و مكان‌هاي پوششي آنان كشف و ضبط گرديد كه جزئيات آن بدين شرح است: 1. كشف بيش از 50 خانه‌ي تيمي. 2. دست‌گيري 246 تن از اعضا و هواداران فعال تشكيلاتي دو گروه از جمله يك تن از اعضاي كميته‌ي مركزي و كليه‌ي كادرها و اعضاي مركزيت تشكيلات كومله در تهران. 3. كشف و ضبط يكي از انبارهاي اسلحه‌ي گروهك كومه‌له و دو مركز چاپ و انتشاراتي اين گروهك امريكايي. 4. كشف 6 مغازه‌ي پوششي كه از آنها به عنوان مكاني براي ايجاد ارتباط و چاپ و تكثير اسناد درون‌گروهي استفاده مي‌شد. 5. كشف و ضبط تعداد زيادي وسيله‌ي نقليه شامل يك دستگاه كاميون 10 تني و چندين دستگاه اتومبيل سواري كه در يكي از آنها حدود 30 قبضه اسلحه و نارنجك و مهمات ديگر جاسازي شده بود و همچنين چند دستگاه موتورسيكلت. 6. كشف مقدار زيادي امكانات و وسايل جعل اسناد شامل مهرهاي جعلي شناسنامه، گواهي‌نامه و برگ پايان خدمت و نيز وسايلي براي جعل پاسپورت كه گروهك مزدور كومه‌له با استفاده از آن، سرمايه‌داران و ضد انقلابيون را به طور غير قانوني از مرزهاي كشور خارج كرده و در ازاي خروج هر فرد، يك‌صد هزارتومان دريافت مي‌داشته است. 7. كشف مقادير زيادي اسلحه و مهمات شامل تعداد زيادي مسلسل‌هاي يوزي كلاشينكف و ژ3؛ تعدادي كلت و مقدار زيادي فشنگ به هم‌راه نارنجك، تي.ان.تي. و چاشني‌هاي انفجاري. 8. مقدار زيادي پول نقد. 9. كشف و ضبط تعدادي وسايل چاپ و تكثير شامل دستگاه‌هاي تايپ استنسيل، فتواستنسيل و فتوكپي. به دنبال اين عمليات، رابطه‌ي تشكيلات كومه‌له با چند تن از عناصر كودتاي ننگين و نافرجام نقاب كشف شد كه اين موضوع هم‌راه با دريافت كمك‌هاي مالي و تسليحاتي و دارويي اين گروه از كشورهايي چون فرانسه و عراق، نشان‌دهنده‌ي رابطه‌ي نزديك امپرياليزم غرب با گروه‌هاي چپ‌نمايي است كه عليه اسلام و انقلاب اسلامي توطئه مي‌كنند. در خاتمه، بار ديگر سپاه پاسداران انقلاب اسلامي بنا بر تكليف و وظيفه‌ي اسلامي خود به كليه‌ي اعضاي اين‌گونه گروهك‌هاي ضد انقلابي و محارب هشدار مي‌دهد كه با شكستن حصارهاي تشكيلاتي و بازكردن چشمان خود بر روي حقايق، به دامان اسلام و جمهوري اسلامي بازگردند و به آغوش اسلام عزيز پناه آورند، زيرا در اين برهه انقلاب اسلامي براي آنان راهي نيست جز اينكه يا در برابر آرمان‌هاي اسلامي و خواست‌هاي امت مسلمانان و انقلابي سر فرود آورند و يا در دامان استكبار جهاني بيش از پيش غوطه‌ور شوند.»[۱۶]
گزارش - 9
در ديدار وزير كشور، معاونانش و استانداران سراسر كشور با امام خميني، رهبر انقلاب اسلامي سخناني ايراد فرمودند و نكاتي را متذكر شدند، از جمله: اهتمام مردم براي حفظ استقلال و حل مشكلات كشور؛ لزوم تواضع كارگزاران حكومتي در مقابل مردم و تأكيد بر حل گرفتاري آنان؛ ظهور قدرت بازدارندگي در همكاري و هم‌ياري متقابل مردم و مسئولان حكومتي؛ تأكيد بر برقراري وضعيت عادي و ترويج اطمينان و اعتماد در جامعه. امام خميني در بخشي از سخنان‌شان فرمودند: «از جمله مسائلي كه بايد به آن توجه كنيم و شكر خداي تبارك و تعالي را به جاي بياوريم، اينكه ببينيم ملت ما چه كرده است. شما اگر در تمام ادوار و دنيا بگرديد، ملتي را همانند مردم ايران نمي‌توانيد پيدا كنيد كه در رفع همه مشكلات پيشقدم باشد و هميشه ميزان، نوع ملت و توده‌ها هستند. مردم ما قبل از انقلاب و بعد از آن، چنان در صحنه هستند كه انسان متحير مي‌شود. شما ببينيد كه در همين انتخابات مجلس خبرگان، چون مردم آن را مي‌خواستند، بيش از هجده ميليون رأي دادند و ملت مي‌داند كه فشاري در كار نبود. حتي يك مورد هم مأموران دولتي به كسي نگفتند كه برو رأي بده. اين قدرت اسلام است كه از يك طرف مردم را اين طور در صحنه نگه دارد و از طرف ديگر قواي مسلح از سپاه پاسداران گرفته تا ارتش و ژاندارمري و شهرباني و بسيج و عشاير، همه و همه بيشتر از دو سال با تحمل آن همه فشارها و سختي‌ها ايستاده و از اين كشور دفاع مي‌كنند و شهيد مي‌دهند. در مورد خانه‌هاي تيمي هم كه در سراسر كشور گروهي از مفسدين در آنها مشغول به توطئه بوده و هستند مي‌بينند كه شهرباني و كميته‌ها و پاسداران و مأموران دادستاني و سايرين چه اقدام‌هاي مؤثري انجام مي‌دهند كه همين ديشب اعلام كردند پنجاه خانه تيمي به هم‌راه عده زيادي از اين مفسدين را گرفته‌اند اگر در رژيم سابق يك خانه تيمي كشف مي‌شد، مي‌دانيد كه چه هياهويي راه مي‌انداختند. امروز چه؟ من اين را يك ظلم مي‌دانم كه فرزندان عزيز ما اين‌گونه شبانه‌روز كار كنند و در راديو و تلويزيون و روزنامه‌ها فقط چند كلمه بگويند و رد بشوند. همين فقط گفته شود كه چه شد، بدون تشكر از مردم ما كه با مأمورين همكاري داشتند و بدون تشكر از تمام دست‌اندركاران. امروز پاسداران عزيز ما براي كشف خانه‌هاي تيمي آن همه كشته مي‌دهند تا خانه‌اي كشف شود و محل فسادي از بين برود. من از آنها تشكر مي‌كنم. اين شكر نعمت است، نعمتي كه خداوند به ما داده است. شكر نعمت اين است كه ما به جاي صحبت عمل كنيم آن هم طبق ضوابط اسلام، نه تجاوز كنيم و نه تقصير. همان طور كه عرض كردم، رفتن و جاسوسي كردن و تجسس نمودن خلاف اسلام است. از طرفي تجاهر به فسق و خلاف شرع هم خلاف شرع است. البته توده‌هاي مردم هيچ گاه عمل خلافي انجام نمي‌دهند، ولي ممكن است دسته‌اي پيدا شوند و بخواهند سوء استفاده كنند. نه، سوء استفاده هم نبايد بشود. احكام اسلام در تمام ابعادش بايد عمل بشود، يعني نه جاسوسي شود و تفتيش عقايد و نه كسي متجاهر به فسق شود. ما نبايد ظلم كنيم، يعني تفتيش نمائيم كه در داخل خانه‌هاي مردم چه مي‌گذرد، كسي هم حق ندارد عشرتكده درست كند و يا قمارخانه. در حكومت اسلامي با اين‌گونه امور مبارزه مي‌شود. ما مي‌خواهيم احكام خدا جاري شود. آن طرفش هست، اين طرفش هم هست. آن طرف كه نبايد با مردم بدرفتاري كرد، نبايد داخل منازل مردم ريخت، مردم بايد در خانه‌هاي‌شان مطمئن باشند، در زندگي‌شان، كسب و تجارتشان اطمينان داشته باشند. دولت اسلامي موظف است مردم را مطمئن نمايد در همه چيز، در سرمايه‌هايشان، در كسب و كارشان. دولت حق ندارد به آنها تعدي نمايد و اگر كسي تعدي كرد تأديب خواهد شد. و از آن طرف هم اگر كساني كه مخالف اسلام هستند بخواهند تجاهر به فسق نمايند، آنها هم تأديب خواهند شد. خلاصه ما بايد تمام جوانب را ملاحظه كنيم و بايد در مقابل ملت بزرگ ايران متواضع باشيم و به آنها خدمت كنيم. يك خدمت اين است كه بگوييم متشكريم و دعا كنيم ولي شكرگزاري حقيقي از ملت عبارت است از اينكه نعمتي را كه آنها به ما دادند جبران كنيم. در مقابل گرفتاري‌هاي آنها خاضع باشيم و سعي كنيم تا تمام گرفتاري‌هاي آنها را رفع نماييم. همه مي‌دانيم كه كشور ما هيچ گونه تزلزلي ندارد و اينكه با تمام گرفتاري‌ها به چنين استقراري رسيده‌ايم، از عنايات خداوند است كه مردم توجيه شدند تا در مقابل تمامي سختي‌ها بايستند. امروز اكثر قدرت‌ها با ما مخالف هستند، ولي ما با اتحاد خود در مقابل تمام آنها ايستاده است. ملت اگر اتحادش را حفظ كند، مطمئن باشد شكست نمي‌خورد. مردم بايد پشتيبان دولت باشند. دولت و استانداران و فرماندارها در هر جايي هستند بايد به مردم خدمت كنند. وقتي ما خدمت‌گزار ملت شديم، ملت هم پشتيبان ما خواهد شد و در اين صورت است كه طمع خارجي‌ها قطع خواهد شد. چراكه هميشه اجانب بنايشان بر اين است كه از داخل، كارها را خراب كنند و اتحاد مردم را از بين ببرند، اختلاف ايجاد كنند و بعد به ايادي داخلي‌شان دستور دهند تا مقاصد پليد آنها را پياده نمايند. پس ملت بايد اتحاد خودش را حفظ نمايد و تنها در سايه اين اتحاد است كه ما تحت هيچ بيرقي نيستيم. ما تنها زير پرچم اسلام زندگي مي‌كنيم و هيچ كس بر ما نفوذ ندارد. تنها نسبت به احكام اسلام خاضعيم و تا قدرت داريم دنبال تحكيم پايه‌هاي اسلامي باشيم و از اسلام تبعيت مي‌نماييم. در اين صورت است كه خداي تبارك و تعالي به ما كمك خواهد كرد. عمده اين است كه ما به اسلام خدمت كنيم. خدمت به ملت، خدمت به اسلام است. هر خدمتي كه مردم به آن احتياج داشته باشند، خدمت به اسلام است. وقتي قرار گذاشتيم كه به اسلام خدمت كنيم. خداي تبارك و تعالي هم ما را تنها نمي‌گذارد و نمي‌گذارد گرفتار شويم. براي اينكه گرفتاري از خود انسان است، از خارج نيست. تا در داخل ملت يك كرم‌زدگي پيدا نشود خارجي‌ها نمي‌توانند كاري انجام دهند و بحمدالله امروز ما از داخل اطمينان داريم و با اين اطمينان بايد به مردم خدمت كنيم و ديگر نبايد بگوييم حال انقلاب است، نه، ديگر حال آرامش است، حال خدمت به مردم و جامعه است، حال خدمت به اسلام است.»[۱۷]
گزارش - 10
آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي، در جمع استانداران كشور وضعيت كلي انقلاب را از اولين روزهاي پيروزي تا امروز تشريح كرد. محورهاي اصلي سخنان آقاي رفسنجاني در اين ديدار عبارت بود از: جايگاه و نقش مردم و روحانيت در انقلاب و ناديده گرفته شدن اين جايگاه در تحليل ليبرال‌هاي مذهبي و غير مذهبي؛ تحليل نادرست امريكا و دشمنان انقلاب در تحميل جنگ به ايران و نتيجه‌ي به دست آمده از تحميل اين جنگ به رغم برداشت و ميل قدرت‌هاي بزرگ؛ سير اميدواركننده‌ي بهبود اوضاع اجتماعي و اقتصادي كشور و لزوم خدمت بيشتر به توده‌هاي مردم.[۱۸] *
گزارش - 11
آقاي ميرحسين موسوي نخست‌وزير، در ديدار با گونتر ويشوفسكي وزير صنايع شيميايي جمهوري دمكراتيك آلمان (آلمان شرقي) با اشاره به اقدامات امريكا در تضعيف انقلاب اسلامي از يك سو و تقويت انگيزه‌هاي مردم ايران در مقابله با اين اقدامات ضمن اظهار نارضايتي از عملكرد شوروي در جنگ ايران و عراق گفت: «آن چيزي كه براي ما تعجب‌آور است، ادعاي شوروي در مبارزه عليه امپرياليسم مي‌باشد. آن هم در شرايطي كه عراق توسط كشورهاي وابسته به امريكا در منطقه در جنگ عليه ايران تدارك مي‌شود و با وجود وابستگي رژيم عراق به اين كشورها باز هم شوروي به عراق اسلحه مي‌دهد به طوري‌كه به گفته‌ي كارشناسان نظامي، موشك‌هايي كه اخيراً شهر دزفول ما را درهم كوبيد و عده‌ي زيادي از مردم بي‌دفاع و غير نظامي را به خاك و خون كشيد، ساخت شوروي بوده است.» ويشوفسكي نيز ضمن ابلاغ پيام نخست‌وزير كشورش به آقاي ميرحسين موسوي درباره‌ي نگاه آلمان شرقي به ايران و محدوديت‌هاي اعمال‌شده از جانب امريكا عليه ايران گفت: «دولت ما به دقت مواضع سياسي و ضد امپرياليستي شما را دنبال مي‌كند و ارزش فراواني براي مقاومت ملت و دولت شما قائل است.» وي افزود: «كشور ما مانند ايران كه تحت تأثير محاصره‌ي اقتصادي امپرياليسم است به وسيله‌ي موشك‌هاي ام.ايكس امريكا در اروپاي غربي در محاصره قرار گرفته است.»[۱۹] در اين روز همچنين جمهوري اسلامي ايران و جمهوري دمكراتيك آلمان يك پروتكل همكاري فني و اقتصادي امضا كردند. بر اساس اين پروتكل كه مهندس مصطفي هاشمي وزير صنايع كشورمان و گونتر ويشوفسكي وزير صنايع شيميايي آلمان دمكراتيك آن را امضا كردند، طرفين آمادگي‌شان را براي افزايش مبادلات كالا بين دو كشور در زمينه‌هاي الكترونيك، توليد گيرنده‌هاي راديويي و تجهيزات تكنولوژيكي اين صنعت اعلام داشتند. ساخت كارخانجات توليد كابل‌هاي ارتباطي ماشين‌آلات نساجي، صنايع سيمان و نيز تأمين مواد اوليه‌ي شيميايي مورد نياز كشورمان از سوي آلمان دمكراتيك و تبادل كارشناس بين دو كشور نيز در اين پروتكل پيش‌بيني و قرار شد به همين منظور تماس‌هاي مستقيم و بدون دخالت واسطه بين دو كشور برقرار شود. بر اساس اين گزارش، در اين پروتكل گشايش يك حساب دو طرفه در نظر گرفته شده است كه دو طرف در مقابل فروش و خريد خود از آن حساب برداشت يا به آن پرداخت كنند كه در اين صورت حجم مبادلات دو طرف تقريباً يك‌سان مي‌شود. در اين موافقت‌نامه پيش‌بيني شده است جمهوري دمكراتيك آلمان علاوه بر خريد نفت حدود 75 ميليون دلار كالاي غير نفتي نيز از كشورمان خريداري كند.[۲۰]
گزارش - 12
قدرتمندي ايران در اوپك و تأثير اين قدرت در تصميم‌گيري‌هاي آينده‌ي اين سازمان و گفته‌هاي دبيركل اوپك براي ادامه‌ي كار كميته‌ي كارشناسي به منظور حفظ قيمت نفت موضوع خبر زير است. وزير نفت در جلسه‌ي استانداران ضمن ارائه‌ي گزارش از تحولات اخير اوپك گفت: «قدرت سياسي جمهوري اسلامي ايران با تكيه بر خون شهدا در مقامي است كه امروز مي‌تواند معترض قدرت‌هاي سياسي تحميلي بر اوپك به خصوص عربستان سعودي باشد و از حقوق مستضعفين اوپك دفاع كند.» غرضي افزود: «به طور يقين ديگر عربستان سعودي و امريكا تصميم‌گيرنده و تغييردهنده‌ي قيمت نفت در اوپك نخواهند بود.»[۲۱] به گزارش واحد مركزي خبر به نقل از خبرگزاري اوپك از وين، مارك‌نان نگوئما دبيركل اوپك امروز اعلام كرده است: «كميته‌ي وزيران اوپك كه مركب از چهار عضو مي‌باشد، به بررسي وضع بازار نفت ادامه خواهد داد و تدابير لازم را به كنفرانس توصيه مي‌نمايد.» وي به خبرنگار خبرگزاري اوپك گفت: اين كميته هنوز هم مي‌تواند در مورد اجلاس فوق‌العاده‌ي كنفرانس، اتخاذ تصميم نمايد.» نان نگوئما تأكيد كرد: «هر چند در بيانيه‌يي كه در پايان شصت و ششمين كنفرانس اوپك انتشار يافت، اشاره‌يي به اين كميته نشده است، ليكن كميته‌ي بررسي همچنان وجود دارد و به كار خود ادامه مي‌دهد.» دبير كل اوپك بار ديگر به تصميم اين سازمان براي حفظ بهاي 30 دلار براي هر بشكه نفت خام اشاره كرد. [۲۲] راديو بي‌بي‌سي در بررسي مواضع ايران در اجلاس اخير اوپك به ايران حق داد تا براي افزايش سهميه‌ي خود در سير توليدي اوپك چانه‌زني كند در گزارش بي‌بي‌سي آمده است: «از يك سال پيش تقاضاي جهاني نفت كه از قبل سير نزولي را آغاز كرده بود، اوضاع را تغيير داده [است]. در سال ميلادي گذشته، ايران گفت كه قصد دارد، صادرات نفت خود را افزايش داده و به روزي 5/2 ميليون بشكه برساند. علت اين امر عمدتاً هزينه‌ي جنگ ايران و عراق و صدمات جنگ در اقتصاد ايران بود. اين دو عامل دست به دست داده، و ايران را به صورت يكي از اعضاي تندرو اوپك درآورده و به يكي از اعضا بدل ساخته‌اند كه اكنون نفت را به بهايي ارزان‌تر از بهاي اوپك مي‌فروشد تا صادرات نفت خود را افزايش دهد. بايد در نظر داشت كه ايران براي افزايش سهميه‌ي توليد خود از يك ميليون و 200 هزار بشكه در روز به 3 ميليون بشكه در روز دلايل قانع كننده‌يي دارد، از ديدگاه تاريخ اخير، ايران پيش از انقلاب يكي از صادركنندگان عمده‌ي نفت جهان بود، ايران به علاوه جمعيتي بسيار بيشتر از جمعيت اغلب كشورهاي ديگر عضو اوپك دارد و درآمد سرانه‌اش بسيار كم‌تر است، مع‌هذا موضوع كنوني ايران، يعني كوشش در جهت افزايش نفت در خور توجه است.[۲۳]
گزارش - 13
طارق عزيز معاون نخست‌وزير عراق، در مصاحبه با روزنامه‌ي فرانسوي فيگارو به صراحت از خريد رسمي اسلحه از فرانسه و انعقاد يك قرارداد 2 ميليارد دلاري با يك شركت فرانسوي سخن گفت و متقابلاً به اقدام ايران در خريد اسلحه از بازارهاي غير رسمي اعتراض كرد. خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از طارق عزيز آورده است: «عراق نه اكنون و نه هيچ وقت دچار كمبود اسلحه نبوده است، حتي زماني كه شوروي ارسال اسلحه به اين كشور را قطع كرد.» وي افزوده است: «امروز عراق يك ذخيره‌ي چندين ميليارد دلاري جهت تأمين و انبار كردن اسلحه‌ي كافي در اختيار دارد. چندي پيش نيز با يك شركت فرانسوي قراردادي به مبلغ 2 ميليارد دلار جهت تحويل گرفتن اسلحه‌هاي بسيار مدرن به امضا رسانده است.» وي همچنين ادعا كرده است: «قسمت عمده‌ي ماشين جنگ ايران از اسلحه‌هاي امريكايي مي‌باشد. اگر بعد از 2 سال مبارزه‌ي سخت، اين ماشين همچنان فعاليت دارد، بدين جهت است كه قطعات يدكي و تسليحات همچنان به او مي رسد و [مقامات ايران] ادعا مي‌كنند كه [آنها را] از طريق بازار سياه تهيه مي‌كنند، اما دو نوع بازار سياه وجود دارد: يكي از اين بازارهاي سياه، اسلحه‌هاي سبك در اختيار دارد كه بعضي از نهضت‌هاي انقلابي از اين طريق تغذيه مي‌شوند. بازار ديگر در سطح ديگري است و در آن مي‌توان قطعات يدكي تانك، توپ‌خانه‌ي سنگين و هواپيما را يافت. اين بازار بدون شك بدون هم‌ياري كشورهايي كه آن را تغذيه مي‌كنند نمي‌تواند وجود خارجي داشته باشد.[۲۴]
گزارش - 14
روزنامه‌ي فايننشال تايمز چاپ لندن، در مقاله‌‌يي به قلم پاتريك هورن مشكلات عراق را در اجراي برنامه‌هاي عمراني اين كشور بررسي كرده است. گزارش راديو بي‌بي‌سي از اين مقاله به اين شرح است: «بازار مقاطعه‌كاران خارجي در عراق از رونق افتاده است. سال گذشته عراق به خصوص در بخش ساختماني عمده‌ترين بازار در منطقه‌ي خاورميانه بود، امّا در حال حاضر دولت عراق در تأمين هزينه‌ي برنامه‌هاي عمراني به علاوه مخارج جنگ با ايران با مشكلاتي رو به رو شده است. گفته مي‌شود كه ذخاير ارز خارجي عراق از ميزان 30 ميليارد دلار در ابتداي جنگ ايران و عراق به 6 الي 8 ميليارد دلار كاهش يافته است، پاتريك هورن اضافه مي‌كند كه هم‌اكنون مقاطعات چندان زيادي در دست ارجاع نيست و مخارج برخي از وزارت‌خانه‌ها حتي از بودجه‌ي آنها براي سال 1982 نيز بيشتر شده است.»[۲۵]
گزارش - 15
امروز سه خبرگزاري مهم جهان، خبري را درباره‌ي يك محموله‌ي توقيف‌شده‌ي اسلحه از نوع تسليحات سبك و يا انفرادي همچون مسلسل، سلاح كمري و گلوله‌هاي توپ ضد هوايي در فرودگاه مادريد اسپانيا منتشر كردند. هر چند جا به جايي چنين تسليحاتي از فرودگاه‌هاي گوناگون دنيا امري عادي است، ولي وجود نام ايران در ليست به عنوان خريداران اين محموله موقعيتي را براي منابع خبري فراهم ساخته است تا به رغم اطلاعات متناقض و ناقص خود در اين باره به نشر اخبار و اظهار نظر بپردازند. منبع ارسال؛ مقدار و مقصد نهايي اين تسليحات، از جمله مهم‌ترين عناصر خبري است كه هر سه خبرگزاري به نوعي در اين باره اظهار نظر كرده‌اند. آسوشتيدپرس به نقل از روزنامه‌ي اسپانيايي ال‌پائيس امروز گزارش داده است كه مأموران گمرك اسپانيا يازده تُن اسلحه را كه بيشتر شامل مسلسل و هفت‌تير بوده و به طور قاچاق از بوينس‌آيرس به تهران حمل مي‌شده است ضبط كرده‌اند. اين محموله روز سه‌شنبه به وسيله‌ي يك شركت هواپيمايي آرژانتيني به فرودگاه مادريد وارد شد و قرار بود به يك هواپيماي ايراني كه در فرودگاه منتظر بوده است منتقل شود. مأموران گمرك مادريد اين محموله را چند ساعت بعد از رسيدن به فرودگاه دليل اجازه نگرفتن از اسپانيا توقيف كردند. خبرگزاري آلمان نيز با اعلام اين خبر افزود كه از مقامات آرژانتين در اسپانيا در اين باره توضيح خواسته شده است. اين خبرگزاري افزوده است كه اسلحه‌ها به طور موقت توقيف‌شده‌اند. فرانس پرس نيز ضمن گزارش اين خبر مقدار اسلحه را 13 تن ذكر كرده است.[۲۶] خبرگزاري فرانسه نيز از قول منابع رسمي در مادريد اعلام كرده است: «يك محموله‌ي عجيب حاوي 13 تن اسلحه از يك‌ماه قبل در فرودگاه باراخاس مادريد توقيف شده است. سخن‌گوي وزارت امور خارجه‌ي اسپانيا (چهارشنبه) اعلام كرد كه اين محموله به ايران تعلق دارد و از مبدأ ايتاليا براي سودان ارسال مي‌شده است. سخن‌گوي مذكور ضمن امتناع از دادن هرگونه توضيحي افزود كه محموله‌ي فوق در انتظار انجام تشريفات لازم از سوي مقامات ايراني توقيف شده است. به عقيده‌ي ناظران، بعيد به نظر مي‌رسد كه يك محموله از مبدأ ايتاليا به مقصد خاورميانه يا افريقا از طريق مادريد عبور كند. علاوه بر اين، بسيار بعيد به نظر مي‌رسد كه ايران به سودان اسلحه بفروشد. به هر حال، وزارت امور خارجه‌ي اسپانيا به سؤالات بسياري كه در اين باره مطرح‌شده پاسخ نداده است.»[۲۷] يونايتدپرس نيز در اين باره گزارش داد: «وزارت خارجه‌ي اسپانيا اعلام كرده 27 تُن اسلحه به مقصد ايران به علت عدم دارا بودن مدارك كافي در فرودگاه مادريد توسط مقامات اسپانيا توقيف شده است.» يونايتدپرس به نقل از مادريد مقامات رسمي اسپانيا از مادريد اعلام كرده است: «افراد حامل اين تسليحات ظاهراً قصد داشتند آن را از ديد مأمورين بازرسي مخفي نگاه‌دارند.» به گفته‌ي همين مقامات، اين تسليحات كه در دو محموله‌ي جداگانه حمل مي‌شده، شامل اسلحه‌ي كمري، تفنگ و توپ‌هاي ضد هوايي است. اين گزارش حاكي از آن است كه مأموران گمرك آخرين محموله‌ي اسلحه را كه بالغ بر 13 تن بوده است، دوشنبه‌ي گذشته هنگامي كه به وسيله‌ي يك هواپيماي 747 خطوط هوايي آرژانتين وارد مادريد شد و اقدامات لازم براي انتقال آن به يك جت خطوط هوايي ايران به مقصد تهران فراهم مي‌شد، كشف كردند.[۲۸]
ضميمه‌ي 1 گزارش 1 (دلايل انتخاب منطقه‌ي العماره) پس از مدت‌ها بحث و گفت و گو بين فرماندهان سپاه پاسداران و ارتش جمهوري اسلامي درباره‌ي انتخاب منطقهيي براي اجراي عمليات پس از عمليات موفق محرم و بررسي چند پيشنهاد، به تدريج، آنان به اتفاق نظر رسيدند و در نهايت تصرف العماره را هدف قطعي عمليات اعلام كردند. دليل انتخاب العماره بيشتر معطوف به تحليل‌هايي بود كه در اين دوره در خصوص وضعيت جنگ بين مسئولان سياسي و نظامي كشور وجود داشت. راوي قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) در يك جمع‌بندي از شرايط اين دوره كه به نظر مي‌رسد برگرفته از مباحث انجام‌شده بين فرماندهان در جلسات متعدد اين قرارگاه باشد، در مورد چرايي انتخاب زمين و شيوه‌ي اجراي عمليات نوشته است: «قبل از عمليات محرم تحليل در مورد جنگ اين بود كه رژيم صدام با از دست دادن يك يا دو شهر و يا قسمتي از عراق ساقط نخواهد شد و تنها راه‌حل مسئله رسيدن به بغداد است و براي تحقق اين امر بايد چند عمليات واسطهيي انجام شود. اين تفكر به ويژه پس از عمليات محرم قوت گرفت و بعد از تصرف ارتفاعات حمرين در عمليات محرم قوت يافت و بر اين اساس، با توجه به شكل زمين و امكان اجراي عمليات، تصرف شهرهاي حلفائيه، العماره و علي غربي به عنوان بخشي از هدف‌هاي واسطهيي مورد توجه قرار گرفت و پس از مباحثي نسبتاً طولاني به دلايل متعددي از جمله محدوديت اجراي دو عمليات هم‌زمان، با توجه به مزيت نسبي العماره به علي غربي، رسيدن به العماره به عنوان هدف عمليات مورد توافق كليه‌ي فرماندهان سپاه و ارتش قرار گرفت و عمليات در علي غربي به تصرف ارتفاعات قبل از آن به نام چيلات محدود شد و مقرر گرديد كليه‌ي طرح‌هاي پيشنهادي ارتش و سپاه در مورد چگونگي رسيدن به پل غزيله، حلفائيه و نهايتاً العماره باشد. لازم به يادآوري است كه نهايي شدن مباحث در اين مرحله در جلسه‌ي مشترك فرماندهان سپاه و ارتش در تاريخ 16 آذر 1361 به دست آمد كه حاصل مباحث، [برگزاري] چند جلسه‌ي فشرده در طي چند روز قبل از آن بود كه در نهايت حاضرين پس از مطالعه و بررسي متن پيشنهادي طرح عملياتي، نظرات خود را اعلام نمودند و پس از آن سرهنگ صياد شيرازي نتيجه‌ي بحث‌ها را به صورت جمع‌بندي ارائه نمود و سرهنگ قويدل مسئول طرح و عمليات نيروي زميني ارتش نيز اين جمع‌بندي را به صورت مكتوب درآورده و سپس آن را براي حاضرين بدين ترتيب قرائت نمود: يك قرارگاه مأموريت عمليات از چيلات تا فكه را بر عهده دارد (شامل سپاه قدس). "يك قرارگاه مأموريت عمليات در محور فكه به طرف حلفائيه را بر عهده دارد (شامل قرارگاه نجف) و يك قرارگاه مأموريت عمليات در محور فكه به طرف چزابه را بر عهده دارد كه قرارگاه كربلا است." پس از ارائه‌ي نظرات اصلاحي ارائه‌شده توسط تعدادي از فرماندهان، در نهايت رحيم صفوي شكل اصلاح‌شده‌ي سازمان رزم و يگان‌هاي تحت امر قرارگاه‌ها را قرائت نمود كه مورد توافق حاضرين قرار گرفت.»[۲۹]
ضميمه‌ي 2 گزارش 1 درباره‌ي سازمان رزم سپاه در ضميمه‌ي 1 گزارش 1 روزشماره 11 بهمن 1361، توضيحاتي داده شده است. در اين عمليات علاوه بر يگان‌هاي سپاه، يگان‌هايي از ارتش جمهوري اسلامي ايران به اين شرح در سازمان رزم عمليات پيش‌بيني شده بودند: 1. لشكر16 زرهي قزوين به استعداد 3 تيپ شامل تيپ1 و تيپ3 تحت امر فرماندهي قرارگاه نجف و تيپ2 تحت امر قرارگاه كربلا. 2. لشكر پياده‌ي 21 حمزه(ع) به استعداد 3 تيپ پياده و يك تيپ زرهي تحت امر قرارگاه فرماندهي مشترك سپاه و ارتش خاتم(ص). 3. تيپ58 ذوالفقار تحت امر فرماندهي قرارگاه نجف. 4. تيپ37 زرهي تحت امر قرارگاه فرماندهي مشترك سپاه و ارتش خاتم(ص). 5. تيپ84 خرم‌آباد تحت امر فرماندهي قرارگاه كربلا.[۳۰]
ضميمه‌ي 3 گزارش 1 منطقه‌ي عملياتي والفجر مقدماتي شامل محدوده‌يي در جنوب غربي ايران مي‌شود كه از جنوب بين چزابه (شمال بستان) در استان خوزستان تا چيلات (ارتفاعات شمال غربي دهلران) در استان ايلام واقع شده است. اين منطقه در مقابل منطقهيي در شمال شرقي استان ميسان (العماره) عراق قرار دارد. ارتفاعات مرزي به نام سلسله‌جبال حمرين در اين منطقه واقع شده است كه از جنوب شرقي دهلران شروع مي‌شود و انتهاي آن به سمت جنوب تا شمال فكه ادامه دارد. اين ارتفاعات قله‌هايي با ارتفاع 400 متر دارد كه به تدريج و به طرف شمال غرب، ارتفاع قله‌ها به 500 متر و بيشتر مي‌رسد. علاوه بر اين ارتفاعات، تپه‌هاي متعددي در منطقه وجود دارد. ارتفاعات فوقي شامل مجموعه‌ي كوچك‌تري از قله‌هايي است كه در جنوب غربي حمرين قرار دارد (تقريباً زير حمرين) كه حداكثر ارتفاعات آن 80 تا 90 متر از سطح درياست. در پشت خطوط نيروهاي خودي در حد فاصل چزابه تا فكه، ارتفاعات رملي كوتاهي در خاك خودي وجود دارد كه شامل تپه‌هاي رملي 182 (در غرب رقابيه) و 85 (در شرق پاسگاه دويرج) است. اين منطقه‌ي رملي از جنوب غربي ميشداغ شروع مي‌شود و تا نوار مرزي ادامه دارد. امتداد آن از طرف شمال نيز تا حوالي جادهي فكه و از جنوب تا جنوب چزابه و شمال شهرك بستان است. اراضي منطقه‌ي عملياتي (محور فكه ـ چزابه) در غرب نوار مرزي مسطح است و هيچ گونه ارتفاعي در منطقه وجود ندارد.
رودخانه‌هاي منطقه رود دويرج رودخانه‌ي مرزي دويرج از كوه‌هاي شمال جادهي عين‌خوش به دهلران شروع و در منطقه‌ي فكه متمايل به غرب وارد خاك عراق مي‌شود و در نهايت به هورالسناف مي‌رسد. مسير اين رودخانه قبلاً از فكه به سمت چزابه بود و در نقطه‌يي مرزي به هورالعظيم مي‌ريخت، اما در سال 1975، بر اساس قرارداد 1975 الجزاير، مسير اين رود به سمت هورالسناف در داخل خاك عراق برگردانده شد. عرض اين رودخانه كه در شمال منطقه‌ي عملياتي قرار داشت، بين 30 تا 80 متر و عمق آن از 75 سانتي‌متر تا 3 متر متفاوت است. اين رودخانه حالت وحشي دارد و در فصل پاييز و زمستان طغيان مي‌كند و عرض آن در زمان پرآبي حتي به 200 متر هم مي‌رسد. پل سيماني خالقاني؛ پل تپك در نزديكي موسيان (87-39)؛ 2 پل در چم‌هندي و 2 پل در شمال و غرب فكه، مهم‌ترين پل‌هاي روي اين رودخانه هستند. رودخانه‌ي ميمه اين رودخانه از ارتفاعات ايلام سرچشمه مي‌گيرد و پس از عبور از كنار پاسگاه و تنگه‌ي بيات و از شمال شهرك طيب وارد كشور عراق مي‌شود و از آن‌جا رود طيب ناميده شده، به هور بن‌عمران (جنوب هورالسناف) مي‌ريزد. عرض رود بين 30 الي 50 متر متغير مي‌باشد و عمق آن نيم تا يك متر است. رود مشرح از انشعابات رود دجله است كه در 2 كيلومتري شرق شهر العماره از دجله جدا شده، به سمت شرق ادامه مي‌يابد و پس از عبور از شهر مشرح (حلفائيه)، در نهايت در 15 كيلومتري اين شهر به هورالهويزه مي‌ريزد. هورهاي منطقه الف) هورالهويزه: در منطقه‌ي جنوبي عمليات قرار داشته، داراي 3 حوضچه است. 1. هورالعظيم (جنوب پاسگاه حلفائيه). 2. هور ام‌السوده (غرب هورالعظيم). 3. هور ام‌النعاج (در جنوب هور ام‌السوده). بقيه‌ي هور به جز اين 3 حوضچه نيزار است و عمق آن به 2 متر مي‌رسد. ب) هورالسناف: در غرب فكه قرار دارد (شمال هور بن عمران). طول اين هور 8 كيلومتر و عرض آن 3 كيلومتر است. آب اين هور از رودخانه‌ي دويرج تأمين مي‌شود. عمق آن 5/1 متر است و به سمت غرب از عمق آن كم شده، در نهايت خشك مي‌شود. روي هورالسناف 2 پل است: 1. پل غزيله به صورت اتوباني به طول 200 متر و عرض 20 متر است. عرض آب زير پل 150 متر است كه آب هورالسناف را به هورالعظيم متصل مي‌كند و اهميت نظامي آن (كه در واقع عقبه‌ي حداقل 2 لشكر محسوب مي‌شد) در زمان جنگ بسيار زياد بوده است. 2. پل نظامي در يك كيلومتري پل غزيله قرار دارد. جاده‌هاي منطقه • جادهي آسفالته‌ي بستان ـ چزابه با عرض 6 متر و ارتفاع نيم متر. • جادهي آسفالته‌ي فكه ـ بزرگان (عراق) با عرض 8 متر و ارتفاع 2 متر. • جادهي آسفالته‌ي فكه ـ چزابه (عراق) با عرض 8 متر و ارتفاع 2 متر. • جادهي آسفالته‌ي چزابه ـ غزيله (عراق) با عرض 8 متر و ارتفاع 2 متر. • جادهي مشرح ـ عماره با عرض 8 متر و ارتفاع 1 متر. • اتوبان غزيله ـ بزرگان با عرض 20 متر و ارتفاع 2 تا 5/2 متر. • جادهي عماره ـ كحلا با عرض 8 متر. • جادهي شني بستان ـ چزابه ـ فكه. كانال‌ها از كانال‌هاي موجود در منطقه به دليل آرايش نظامي نيروهاي عراقي به عنوان رده‌هاي پدافندي استفاده مي‌شد و به همين دليل اين كانال‌ها اهميت بسياري داشتند، ضمن آن‌كه عراق بر اساس وضعيت اين كانال‌ها ساير موانعش را در مقابل و ميان آنها با آرايش تعريف‌شده‌يي سامان داده بود. يكي از اين كانال‌ها از شمال كميت شروع (از دجله) و به هور بن عمران وصل مي‌شود. اين كانال به منظور استفاده از آب دجله براي امور كشاورزي منطقه احداث شده است. عرض كانال 10 متر و عمق آن 5 متر مي‌باشد. دو كانال سر تا سري نيز به فاصله‌ي 10 كيلومتري غرب و جنوب نوار مرزي، وجود دارد. اين دو كانال به طور موازي با فاصله‌ي يك كيلومتر از يك‌ديگر، از جادهي چزابه ـ غزيله شروع مي‌شود و تا شهرك طيب عراق امتداد دارد. عرض كانال‌ها بيش از 5 متر و عمق آنها بيشتر از 2 متر است. يك كانال آب موسوم به كشاورزي كه در دو طرف آن دو خاكريز بلند و عريض نيز احداث شده است، در غرب آن دو كانال وجود دارد. طول اين كانال كه از شمال جادهي چزابه به غزيله امتداد دارد حدود 20 كيلومتر است. دو كانال ديگر نيز نزديك و به موازات خط مرزي وجود دارد كه تازه احداث شده بود. اين دو كانال از چزابه شروع و تا شمال فكه ادامه دارد. در محور وصولي به چزابه و فكه تعداد كانال‌ها به دليل حساسيت محور بيشتر است. مناطق مسكوني و مناطق و تأسيسات حياتي • شهر عماره مركز استان ميسان با جمعيت 000,250 نفر. • شهر علي‌الغربي با جمعيت 000,25 نفر. • شهر المشرح (حلفائيه) با جمعيت 000,20 نفر. • شهر كحلاء با جمعيت 000,15 نفر • شهر قلعه‌صالح با جمعيت 000,15 نفر و... درصد بالايي از مردم استان ميسان شيعه و موافق انقلاب اسلامي هستند و مواردي از تظاهرات و آشوب عليه حكومت عراق در اين منطقه گزارش شده است. مناطق نفتي بزرگان در مختصات (53 - 29) شامل تلمبه‌خانه‌ها و چاه‌هاي نفت. چاه نفت شمال هورالعظيم چاه‌هاي نفت مابين مشرح ـ كحلاء. مناطق نفتي زبيدات ـ بيات. مناطق نظامي شامل الف) پاسگاه‌هاي مرزي ايران و عراق شامل 9 پاسگاه مرزي ايراني به نام‌هاي: سوبله، صفريه، رشيده، طاوسيه، دويرج، فكه، پيچ‌انگيزه، بجليه، شرهاني و 9 پاسگاه مرزي عراق به نام‌هاي: شيب (20-30)، كرامه (14- 65)، وهب (26-61)، رشيده (34-58)، تحرير (39-57)، دويرج (44- 55)، فكه (49-47)، صدام، سميده. ب) پادگان ميمونه واقع در 10 كيلومتري جنوب غربي عماره محل مقر سپاه چهارم ارتش عراق. ج) پايگاه شكاري الحلاء واقع در 4 كيلومتري غرب شهر كحلاء. د) باند اضطراري عماره واقع در 6 كيلومتري جنوب غربي عماره. ه) دكل بلند تلويزيون عماره واقع در 6 كيلومتري شمال اين شهر. نقاط استراتژيك 1. شهر العماره به دليل مركزيت بودن براي سپاه چهارم كه در منطقه گسترش داشتند. 2. پل غزيله كه عقبه‌ي لشكر1 و بخشي از لشكر14 و تنها گلوگاه راه (در جنوب منطقه‌ي عملياتي) براي رسيدن به العماره بود. 3. ارتفاعات حمرين، فوقي و... 4. ستادهاي فرماندهي و اداري لشكرها بيشتر در غرب جادهي اتوبان غزيله ـ بزرگان قرار داشتند. 5. هورالهويزه، هورالسناف و هور بن عمران. 6. تأسيسات عظيم نفتي شامل: تأسيسات بزرگان و چاه‌هاي مربوط و لوله‌هاي نفت موجود در اين منطقه. اين تأسيسات بسيار گسترده هستند.[۳۱]
ضميمه‌ي گزارش 10 مشروح سخنان حجت‌الاسلام و المسلمين هاشمي رفسنجاني بدين شرح است: «دشمنان ما و ليبرال‌هاي مذهبي و غير مذهبي (جبهه‌ي ملي و عواملي مانند نزيه و...) روي دو عامل اصلي فكر نكرده بودند و آن مردم و روحانيت بود. اين‌ها تمام محاسبات‌شان اين بود كه توده‌ي مردم عواملي هستند كه با يك اشاره به هر طرف مي‌شود آنها را برد و از روحانيت هم برداشت‌شان اين بود كه يك گروه ساده، مخلص و زحمت‌كش هستند كه در يك مرحله از آنها استفاده مي‌كنيم و بعد برمي‌گردند و به قم مي‌روند و گاهي در گورستان‌ها و بعضي تشريفات ديگر از آنان استفاده مي‌شود و بقيه‌ي كارها را هم روشن‌فكران انجام مي‌دهند و خلاصه مملكت را روشن‌فكران غرب‌زده و آن‌هايي كه پايي در غرب داشته‌اند اداره خواهند كرد. عده‌يي هم وقتي مردم آنها را بيرون كردند، هنوز فكر مي‌كنند كه مي‌توانند برگردند و زندگي پابرجايي براي خودشان درست نكرده‌اند. واقعاً اين‌ها برنامه‌ريزي مي‌كردند و ما براي اين‌گونه مسائل برنامه‌ريزي نداشتيم. اين مردم و روحانيوني كه در صحنه بودند و خود شما كه جزء همين مردم بوديد به چيزي جز انقلاب و اسلام فكر نمي‌كرديد و آرزو هم داشتند تمام كساني كه آن‌جور فكر مي‌كردند بمانند و خدمت بكنند و با هم باشيم. طرز تفكر ما از روز اول اصلاً اين نبود كه چپي‌ها، ليبرال‌ها، غير اسلامي‌ها را حذف كنيم؛ ذهن ما اين بود كه انقلاب اسلامي است؛ مردم مسلمان هستند و كشور اسلامي است و قرآن حاكم است و كساني كه در گذشته خطوط انحرافي داشته‌اند بيايند با هم كار بكنيم و از آن برخوردهاي اول ما در انقلاب شما مي‌توانيد مطمئن باشيد كه ما چيزي غير از اين فكر نمي‌كرديم، ولي آنها از اول به حذف مي‌انديشيدند، فكر مي‌كردند كه اگر مسائل قدري جا افتاد، ماها بايد برويم. وقتي امام يك كمي دير به قم رفتند ـ كه البته دير هم نبود ـ مي‌گفتند كه چرا امام در تهران مانده‌اند. وقتي امام قم بودند فكر مي‌كردند اگر هفته‌يي يا ماه و سالي يك‌بار هيئت دولت مي‌روند خدمت امام، اين براي امام كافي است. در مورد مردم اصلاً براي‌شان قابل قبول نبود كه مردم بيايند و شعار بدهند و چيزي را از دولت يا مجريان بخواهند و مسئولين تحت فشار مردم قرار بگيرند. حتي وقتي حزب‌الله دخالت كرد در بعضي كارها، به ماها مي‌گفتند چرا شما اين‌ها را سركوب نمي‌كنيد و چرا به اين‌ها نمي‌گوييد به خانه‌هاي‌شان برگردند.» حجت‌الاسلام رفسنجاني ادامه داد: «آنها روي مردم نمي‌خواستند حساب كنند و به مردم مي‌گفتند شما نقش‌تان را انجام داده‌ايد. شاه وقتي رفت و حكومت مال ايراني‌ها شد و به اسم هم اسلامي شد، ديگر كار تمام شده. به روحانيت و امام هم همين را با صراحت مي‌گفتند و هنوز هم مي‌گويند و تعجب مي‌كردند اگر روحانيت بخواهد مسئوليت رسمي بگيرد و حزب‌الله در صحنه باشد. البته شايد در اين زمينه حساب‌شده عمل مي‌كردند. البته، اين دو عامل كه مايه و پايه انقلاب بوده‌اند و هستند و محورشان هم اسلام است، چون بودند و هستند انقلاب راه خودش را به صورت تكاملي طي كرده و به خوبي پيش مي‌رود. به نظر من اوضاع و حركت انقلاب با توجه به دو عاملي كه اشاره كردم به جايي رسيده است كه ما موفق شده‌ايم تمام اميدهاي آن خطوط انحرافي را كه اشاره كردم از بين ببريم و پابرجاتر از روز اول جريان دارد كار خودش را مي‌كند. نه‌تنها اين‌ها بلكه ارباب‌هاي بزرگ اين‌ها و جريانات بين‌المللي كه اين‌ها سايه‌ها و عروسك‌هاي آنها هستند هم دارند به همين نتيجه مي‌رسند كه اين‌جا جاده‌ها كوبيده شده و خطوط و موانع روشن شده و هر چيزي دارد صاحب و مسئول پيدا مي‌كند. كارها دارد روال خودش را مي‌گيرد و آن جرياناتي كه فكر مي‌كردند نمي‌گذارند كارها در جريان بيفتد، دارند به بن‌بست مي‌رسند، حتي امريكا و ديگران. [...] ارتش عراق كه براي چند طرف مجهز و تهيه شده بود، همه را فعلا متمركز كردند براي يك طرف كه آن را از بين ببرد و آن هم طرفي كه به خاطر انقلاب شرايط عادي نداشت. آمدند و به اين وضعي كه مي‌بينيد مبتلا شدند. حالا با اين وضعي كه به سر عراق آمد و ما هم نيرومندتر از روزهاي اول جنگ حضور داريم، سرمايه‌گذاري دوم چه مي‌تواند باشد و از عراق با آن همه سرمايه‌گذاري چه نتيجه‌يي گرفتند.» حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني با اشاره به توطئه‌هاي امريكا و دشمنان انقلاب در جنگ تحميلي عراق عليه ايران افزود: «آنها فكر مي‌كردند كشور ايران را بيندازيم در جنگ تا امكاناتش را صرف جنگ بكند و از نظر نظامي هم اگر قوي شد در درازمدت چون مسائل اقتصادي و رفاه مردم باقي مي‌ماند و مردم خسته مي‌شوند، از درون منفجر مي‌شوند، اما اين هم بر عكس شد؛ يعني ما در جنگ هم قوي شديم و هم گرفتار اينكه بودجه را آن‌طور كه آنها فكر مي‌كردند صرف مسلح شدن بكنيم، نكرديم. امروز ما كشور نيرومندي هستيم، ولي كشور پرخرج نظامي نيستيم و اگر آنها بفهمند كه ما چه‌قدر بودجه صرف جنگ مي‌كنيم يقيناً دق مي‌كنند.» حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني در ادامه افزود: «همه‌ي ريشه‌ي اشتباه اين‌ها اين بود كه آنها روي چيزهايي حساب نمي‌كردند كه ما حساب كرديم. ما روي مردم، دين و روحانيت حساب كرديم، ولي آنها اين عوامل را كنار گذاشتند. دشمنان ما روي طرف‌داري امريكا، شوروي و اين طور چيزها حساب كردند، در حالي كه طرف‌داري اين‌ها هم جز بلا چيز ديگري نيست.» حجت‌الاسلام رفسنجاني در ادامه‌ي صحبت‌هايش به عواملي كه دشمنان براي به سقوط كشاندن نظام روي آنها حساب مي‌كردند، از جمله نيروي ليبرال‌ها؛ بستن دانشگاه‌ها و فشار روي منحرفان و رفاه‌طلبان اشاره كرد و گفت: «دوران طولاني بسته بودن دانشگاه‌ها كه ما هم نمي‌خواستيم طولاني شود، گذشت و آنها حالا مي‌بينند كه دانشگاه‌ها دارند باز مي‌شوند و يقيناً فردا كه كلاس‌هاي دانشكده باز شد بچه‌ها بيشتر درس مي‌خوانند و به جاي اينكه دانشگاه مزاحم مردم و نظام باشد پشتوانه‌ي نظام مي‌شود و يكي از پايگاه‌هاي انقلاب و نظام همان دانشگاه خواهد بود.» وي افزود: «روي كارخانه‌ها و نابودي آنها و بي‌كاري كارگران خيلي حساب كرده بودند، ولي الحمدالله هر روز شاهد بهتر شدن وضع كارخانه‌ها و راه‌اندازي آنها هستيم و آن هم به شكلي كاملاً متين و اين مسير حركت ماست.» حجت‌الاسلام رفسنجاني افزود: «تروريستي كه ما از سر گذرانيده‌ايم از كارهاي كم‌نظير و شايد بي‌نظير در دنيا باشد. اين مقداري هم كه باقي‌مانده در همه جاي دنيا هست. وقتي دشمن در حال از بين رفتن باشد، چنگي هم مي‌اندازد. وي در ادامه گفت: «شما الآن جريانات سياسي مزاحم نداريد. آن روزهاي اول با عناوين متفاوت جريانات شومي راه مي‌انداختند و استاندار را گروگان مي‌گرفتند و... حالا ديگر اين جريانات نيست. مزاحمت‌هايي كه در مجلس بود و هر روز بتواند اعصاب مسئولين اجرايي را خرد بكند ديگر نيست.» وي با برشمردن زمينه‌هاي مناسب و گوناگون براي انجام كار و خدمت، زمان را براي خدمت‌رساني به مردم بسيار مناسب دانست و گفت: «الآن توده‌ي مردم نسبت به امور مملكت دلسوز هستند و اگر ببينند كارخانه‌يي خوابيده و يا يك كشتي معطل است و يا كاميون دولتي جايي مانده، غصه مي‌خورند و واقعاً مردم دلسوز هستند به جريانات كشور و اين همه امكانات و زمينه‌ي كار و جريان سالم در محيط كار امتيازاتي است كه هميشه براي آدم فراهم نيست و گير نمي‌آيد و اين همه نعمتي است كه شما داريد؛ رهبري آنچنان كه انسان راحت بتواند حرف رهبري را به حساب خدا، امام، قرآن بگذارد و بين خودش و خدا حجت باشد، اين زمينه‌ي محكم روحي است كه براي شما فراهم است.»[۳۲]
- ↑ سند شماره 285016 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: طرح عملياتي والفجر مقدماتي، 25/11/1361، صص 3 و 4؛ و ـ سند شماره 308176 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: طرح عملياتي شماره 1 كربلا 11، از قرارگاه مشترك نجف، 1/10/1361، صص 3 و 4؛ و ـ سند شماره 252543 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از نزاجا به قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، 24/9/1361، صص 7 ـ 1.
- ↑ روزنامه‌ي جمهوري اسلامي، 2/10/1361، ص 4.
- ↑ روزنامه‌ي جمهوري اسلامي، 4/10/1361، ص 4؛ و ـ مأخذ 3، سمنان؛ و ـ روزنامه‌ي جمهوري اسلامي، 5/10/1361، ص 4.
- ↑ مأخذ 3.
- ↑ مأخذ 4، بخش اول.
- ↑ سند شماره 189596 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: قرارگاه نزاجا (ركن2)، 7/10/1361، ص 1.
- ↑ روزنامه‌ي كيهان، 2/10/1361، ص 18؛ و ـ روزنامه‌ي اطلاعات، 4/10/1361، ص 2، اروميه.
- ↑ سند شماره 349600 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از واحد عمليات به فرمانده محترم سپاه پاسداران انقلاب اسلامي اروميه، 2/10/1361، سند تك‌برگي.
- ↑ سند شماره 341130 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ناحيه‌ي ژاندارمري كردستان (ركن سوم) به مقام استانداري استان كردستان، 2/10/1361، سند تك‌برگي؛ و ـ مأخذ 2، بخش اول، ص 2.
- ↑ سند شماره 300996 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از لشكر28 (ركن2) به استانداري استان كردستان (مشاور سياسي نظامي)، 2/10/1361، سند تك‌برگي.
- ↑ مأخذ 2، بخش دوم، به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از سنندج؛ و ـ سند شماره 300997 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از لشكر28 (ركن2) به استانداري استان كردستان (مشاور سياسي نظامي)، 3/10/1361، ص 1.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 282، 6/10/1361، ص 8، اهواز ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 5/10/1361.
- ↑ واحد مركزي صدا و سيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديوهاي بيگانه، 1/10/1361، ص 14، راديو بي‌بي‌سي به نقل از شركت بيمه لويدز لندن.
- ↑ سند شماره 089241 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن خبرنامه، ارتباطات روابط عمومي ستاد مركزي سپاه پاسداران، شماره 36، 7/10/1361، ص 8، به نقل از گزارش ستاد منطقه10.
- ↑ دفتر سياسي سپاه، نشريه‌ي رويدادها و تحليل، شماره 48، 11/10/1361، ص 13.
- ↑ روزنامه‌ي كيهان، 1/10/1361، ص 10، اطلاعيه‌يي از ستاد مركزي سپاه پاسداران.
- ↑ سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، صحيفه‌ي نور (مجموعه رهنمودهاي امام خميني)، جلد 17، تهران: انتشارات شركت سهامي چاپ‌خانه‌ي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1361، صص 119 ـ 117.
- ↑ مأخذ 8، بخش دوم، ص 10 مكرر.
- ↑ مأخذ 8، بخش اول، ص 20.
- ↑ مأخذ 8، بخش اول، ص 4.
- ↑ روزنامه‌ي كيهان، 4/10/1361، ص 10.
- ↑ مأخذ 8، بخش اول، ص 17.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 278، 2/10/1361، ص 28، راديو بي‌بي‌سي، 1/10/1361.
- ↑ همان، صص 9 و 10، پاريس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 1/10/1361؛ و ـ روزنامه‌ي اطلاعات، 1/10/1361، ص 16، تهران، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ مأخذ 14، ص 11، راديو بي‌بي‌سي، 1/10/1361، به نقل از روزنامه‌ي فايننشال تايمز.
- ↑ مأخذ 24، ص 4، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از آسوشيتدپرس از مادريد، 1/10/1361، روزنامه‌ي اسپانيولي ال پائيس.
- ↑ مأخذ 24، ص 11، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از خبرگزاري فرانسه از مادريد، 1/10/1361.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 279، 3/10/1361، صص 11 و 12، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 2/10/1361، به گزارش يونايتدپرس از مادريد.
- ↑ سند شماره 79/گ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات والفجر مقدماتي، گزارش راوي قرارگاه خاتم الانبيا(ص) در عمليات والفجر مقدماتي، داود رنجبر، صص 20، 24 و 26؛ و ـ سند شماره 164/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه‌ي ثبت جنگ راوي قرارگاه خاتم(ص) در عمليات والفجر (تقي رضواني)، 14/9/1361 تا 11/10/1361، صص 41 و 42.
- ↑ سند شماره 252542 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از نزاجا به قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، صص 10 ـ 8؛ و ـ مأخذ 1، بخش دوم، ص 7.
- ↑ مأخذ 30، صص 19 ـ 13.
- ↑ مأخذ 8، بخش دوم، ص 10 مكرر.