1359.06.03

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1359
1359.06.03
نام‌های دیگر سه شهریور
تاریخ شمسی 1359.06.03
تاریخ میلادی 25 اوت 1980
تاریخ قمری 14 شوال 1400



گزارش - 359

در دیپلماسی جاری عراق، علاوه‌بر تشدید دشمنی با ایران، تلاش برای بهبود روابط و مناسبات عراق با کشورهای عربی، ازجمله عربستان سعودی و مصر، قابل‌توجه است. در همین حال عراق می‌کوشد همچنان نقش "چپ" و انقلابی خود را در تداوم نشان بدهد. اظهارات وزیر کشور عراق نمود بارزی از این دیپلماسی است. سعدون شاکر، وزیر کشور عراق، برای شرکت در اجلاس وزیران کشور دولت‌های عربی که در طائف تشکیل می‌شود، امروز وارد عربستان شد. به گزارش خبرگزاری فرانسه از بغداد، وی پیش از عزیمت به عربستان سعودی اظهار کرد: «در جوامع عرب دو نیروی مخالف روبه‌روی یکدیگر قرار گرفته‌اند؛ یکی سلطه‌جویی امپریالیست‌ها و صهیونیست‌ها و دیگری نهضت آزادی‌بخش خلق.» سعدون شاکر افزود: «کشورهای عرب فقط درصورت همکاری می‌توانند در مقابل، امنیت و صلح خود را حفظ کنند.» وی همچنین گفت: «هیئت عراقی پیشنهادهای خود را درمورد رفع مشکلات ملت عرب در کنفرانس وزیران کشورهای عرب که از فردا در طائف عربستان سعودی آغاز خواهد شد، مطرح خواهد کرد.»[۱] دراین‌حال، خبرگزاری پارس اعلام کرد: «... به‌دنبال حضور ده‌ها هزار سرباز مصری در عراق و افزایش درگیری‌ها و نارضایتی‌ها و همچنین اخراج پی‌در‌پی مسلمانان از کشور عراق، خبرگزاری پارس با سفارت عراق در ایران تماس گرفته و نظر آنها را جویا شد. دیپلمات عراقی علت حضور ده‌ها سرباز مصری در خاک عراق را چنین بیان داشت: مصری‌هایی که در کشور عراق هستند ده‌ها هزار نفر نیستند، بلکه یک میلیون مصری‌ای هستند که عراق را در رسیدن به تمدن بزرگ یاری می‌دهند؛ زیرا ما می‌خواهیم تا سال 1985 به‌هرصورت به تمدن بزرگ دست یافته و به کشوری پیشرفته و درجه یک تبدیل شویم. خبرنگار ما پرسید: آیا اخراج بیش از 40 هزار نفر از عراق را که عده‌ای از آنها حتی در عراق متولد شده‌اند و در این کشور خدمت نظام انجام داده‌اند توطئه‌ای برعلیه انقلاب اسلامی ایران نمی‌دانید؟ وی پاسخ داد اخراج عده‌ای بی‌سلاح هیچ‌گونه توطئه‌ای نمی‌تواند باشد؛ اینها را به‌خاطر کفران نعمت از عراق اخراج می‌کنند. ...»[۲] از سوی دیگر، عراق که ماه‌های متوالی همچنان موضوع جزایر سه‌گانۀ ایرانی خلیج‏فارس را دستاویزی برای دشمنی با ایران و نشان‏دادن تفوق و آقایی خود بر کشورهای عربی منطقه قرار داده است، «امروز یادداشت اعتراض‌آمیزی نسبت به ادامة اشغال جزایر سه‌گانة ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک توسط ایران، تسلیم این کشور [ایران] کرد که در پایان آن چنین آمده است: "موضع‌گیری رژیم نژادپرست ایران در ادامة اشغال جزایر سه‌گانة عربی، مخالفت آشکاری با قوانین بین‌المللی است که گرفتن زمین‌های دیگران را با توسل به زور نفی می‌کند."»[۳]

گزارش - 360

امروز در رم اعلامیه‌ای ازطرف گروهی به نام "کمیتة حراست از انقلاب اسلامی" منتشر شد که ضمن آن، شرکت‌های ایتالیایی و فرانسوی که وسایل علمی و اطلاعات اتمی در اختیار دولت عراق می‌گذارند، مورد تهدید قرار گرفتند. گزارش خبرگزاری رویتر از رم دراین‌باره حاکی است: «این کمیته در بیانیة تایپ‌شده‌ای که برای خبرگزاری رویتر در رم ارسال داشتند، متذکر شد که دولت‌های فرانسه و ایتالیا با مجهزکردن رژیم غیرمسئول و دیکتاتور عراق به سلاح‌های هسته‌ای راه خطرناکی را در پیش گرفته‌اند. یک لیست شامل اسامی 6 شرکت فرانسوی و 5 شرکت ایتالیایی نیز ضمیمه این بیانیه بود و گروه در نامة خود نوشته است شرکت‌های مذکور با دولت عراق همکاری می‌کند.» رویتر افزود: «چندی پیش در دفتر کار و خانة یکی از مدیران مؤسسة تحقیقات هسته‌ای ایتالیا بمب‌هایی منفجر شد و کمیتة حراست از انقلاب اسلامی مسئولیت این بمب‌گذاری و حملة مشابهی را که در پاریس انجام‌شده، به عهده گرفت. ... در این بیانیه همچنین اعلام شده که انقلاب اسلامی مصمم است به مداخلات امپریالیسم در امور داخلی ایران پایان دهد. ...»[۴] درحالی‌که در تبلیغات ایران، برای پرهیز از تشابه و تداعی عنوان "سپاه پاسداران انقلاب اسلامی" از عبارت "کمیتة حراست از انقلاب اسلامی" استفاده می‌شود، رادیو اسرائیل در بخش فارسی امروز خود اعلام کرد که برخی آگاهان سیاسی در اروپا عقیده دارند که این کمیته توسط هواخواهان آیت‌الله خمینی اداره می‌شود.[۵]

گزارش - 361

تجاوز مرزی، درگیری و نقل‏وانتقالات ارتش عراق، امروز در هر سه جبهة غرب، میانی و جنوب ادامه یافت. از ساعت 22:20 دقیقه امروز در غرب قصرشیرین، اجرای آتش توپخانه و تانک نیروهای عراقی روی منطقة باویسی موجب وقوع درگیری در این منطقه شد. گزارش خبرنگار خبرگزاری پارس که در صحنه نبرد حضور داشته، حاکی است: «از ساعت 21:50 دقیقه، دو فروند جنگندة نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران وارد صحنة عملیات شده‌اند.» این گزارش به نقل از عوامل اطلاعاتی خودی، افزوده است: «حملة گستردة متجاوزان عراقی بعدازظهر امروز، 24 ساعت پس از بازدید صدام حسین از پایگاه هوایی زمینی دربندیخان عراق انجام گرفته است. حاکم بعثی بغداد پس از بازدید از این پایگاه عراقی که در نزدیک مرز ایران است دستور حمله به منطقة باویسی در خاک ایران را صادر کرد.» گزارش پایانی خبرگزاری پارس در آخرین ساعات امروز حاکی است: «نیروهای بعث عراق مناطق مربوط به تنگ توشاوه [ترشابه]، تنگ‌هوان و تپه‌رش را به محاصره درآورده‌اند و نیروهای خودی با حملات متقابل خود، ارتش بعث عراق را در چند موضع به عقب رانده‌اند.»[۶] از ساعت 11 نیز ارتش عراق با توپخانة سنگین خود پاسداران مستقر در دربندجوق را هدف حمله قرار داد. با آتش متقابل نیروهای سپاه و ارتش مستقر در منطقه، این درگیری تا ساعت 2 نیمه‌شب ادامه یافت.[۷] نیروهای عراقی همچنین در ادامة حملات خود به مناطق مرزی قصرشیرین، امروز در یک عملیات مشترک و هماهنگ با مهاجمان مسلح ضدانقلاب داخلی، مناطق مرزی تنگ ترشابه، تیله‌کوه، برارعزیز و بیشگان را مورد حمله قرار دادند. در این درگیری که تا بامداد روز بعد ادامه داشت، مهاجمان حدود 500 نفر بوده و با آتش توپخانة عراق حمایت می‌شدند. لازم به ذکر است که این سومین روزی است که مهاجمان مسلح ضدانقلاب با حمایت آتشباری ارتش عراق به این مناطق حمله می‌کنند.[۸] همچنین، تحرکات مرزی ارتش عراق در قالب نقل‏وانتقالات سلاح‌های سنگین و ادوات مهندسی و راه‌سازی و ایجاد خطوط ارتباطی نزدیک به مرز ایران، امروز افزایش چشمگیری داشته است. گزارش منابع آگاه مرزی حاکی است: «عراق نیروهای خود را در مرز نوسود، متمرکز کرده است و تسلیحات سنگینی در این منطقه دارد.» این گزارش به نقل از کاظمی فرماندار اورامانات و مسئول سپاه پاسداران پاوه، افزوده است: «نقل‌وانتقال ارتش بعث عراق در نواحی مرزی نوسود عجیب است، ولی ما نیز متقابلاً در این منطقه امکانات پوششی خود را افزایش داده‌ایم.» وی افزود: «این عمل ارتش بعث درارتباط‌با پاک‌سازی شهر نوسود توسط نیروهای انتظامی ایران است.»[۹] هم‌زمان با حملات عراق به مناطق مرزی قصرشیرین، تحرکات ارتش این کشور نیز در قالب تقویت یگان‌های پیاده و زرهی و ساخت استحکامات و راه‌های مواصلاتی در این منطقه و نیز مناطق مرزی ایلام ادامه دارد. گزارش هنگ ایلام حاکی است: «باتوجه‌به مشاهدات روزانه [به] وسیله دیدبان‌های مرزی، نیروهای عراقی در خط مرز گروهان‌های مهران و صالح‌آباد مشغول تجدید سازمان و استحکامات و مواضع خود هستند و به‌احتمال‌قوی خود را برای یک یورش به پاسگاه‌های مرزی ایران آماده می‌نمایند.»[۱۰] گزارش دیگری از همین منطقه به نقل از مرزبانی مهران، حاکی است: «به استناد اعلام گروهان صالح‌آباد، در ساعت 15:10 دقیقه امروز، در هفت کیلومتری شمال‌غربی پاسگاه مزبور، به تعداد 14 دستگاه زیل، نفربر و تانک که یک ستون نظامی [را تشکیل داده بودند] همراه داشته‌اند [مستقر شدند.]»[۱۱] هنگ قصرشیرین نیز در گزارش خود از تقویت مجدد پاسگاه منگاهول عراق خبر می‌دهد: «ساعت 2 امروز، تعداد 5 دستگاه [خودرو] گاز و تعدادی پرسنل نظامی در حدود 200 الی 300 نفر مسلح و یک نفربر به پاسگاه مزبور وارد و در اطراف پاسگاه مشغول تهیة سنگر می‌باشند. به‌طورکلی مشاهده می‌گردد که سلاح‌های سنگین خود را در سنگرها مستقر نموده‌اند و گویا قصد حمله به پاسگاه خسروآباد را دارند.»[۱۲] همچنین گزارش بی‌سیمی تیپ3 ابوذر مستقر در سرپل‌ذهاب، امروز مجدداً از قصد حملة هوایی عراق به قصرشیرین خبر داد و خواستار پشتیبانی هوایی و اقدام به‌موقع شد.[۱۳] دراین‌حال، باتوجه‌به تشدید تحرکات عراق در مناطق قصرشیرین و ایلام، به‌ویژه در امر ایجاد و استحکام خطوط ارتباطی و جاده‌سازی در مناطق مرزی هم‌جوار، گزارش هشداردهندة امروز رکن دوم ستاد مشترک ارتش حاکی است: «مدت‌هاست دولت عراق دست به یک‌سری اقدامات وسیع درزمینة ایجاد جاده در نوار مرزی زده است که با استفاده از این جاده‌ها احتمالاً قادر خواهد بود در هرزمان در نقاط ضعیف مرز کشور ایران مانند دو محور مندلی ـ تنگه بیجار ـ صالح‌آباد ـ ایلام، و بدره ـ مهران ـ ایلام کاملاً نفوذ نموده و با بهره‌گیری از اصل غافلگیری، بدون هیچ‌گونه مانعی تا ایلام پیشرفت نموده و درصورت لزوم راه ارتباطی خوزستان را نیز تهدید و یا قطع نماید.» در ادامة این گزارش آمده است که باتوجه‌به اهمیت موضوع، ادارة دوم در نامه‌ای در تاریخ 29/3/1358، لزوم ایجاد راه‌های ارتباطی و عملیاتی و پاسگاه‌های مرزی را به مبادی ذی‌ربط و مقامات مسئول اعلام کرده، اما تاکنون اقدام عاجلی انجام نشده است.[۱۴] تحرکات مرزی امروز عراق در مناطق مرزی هم‌جوار خوزستان، به‌ویژه در مرز آبی خرمشهر و آبادان نسبت به روزهای قبل افزایش چشمگیری داشت. دراین‌زمینه، گزارش ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران حاکی است: «امروز کادر نگهبانی و گشتی‌های عراقی در نوار مرزی ایران، مقابل آبادان و خرمشهر به دو برابر افزایش یافته است.»[۱۵] گزارش دیگری خبر از تقویت بیشتر استحکامات و نیروها مقابل پاسگاه شلمچة ایران می‌دهد. بنا به این گزارش، «از صبح امروز در 2 کیلومتری شمال پاسگاه شلمچه، به فاصله 200 متری سیم‌خاردار نوار مرزی، در خاک عراق، خاکریزی به طول تقریباً 500 متر و ارتفاع 5/1 متر توسط 6 دستگاه لودر آغاز نموده‌اند و همچنین 2 دستگاه لودر خاکبرداری و تعدادی افراد مسلح در منطقة موردنظر دیده شده‌ است.»[۱۶] منابع اطلاعاتی خودی در گزارش دیگری اعلام کردند در ساعت 16 امروز، تعداد 8 دستگاه خودرو نظامی حامل سربازان مسلح در پشت گمرک شلمچة عراق مستقر گردیده‌اند. بنا به این گزارش، امروز 8 دستگاه خودرو نظامی حامل سربازان مسلح به سرپرستی افسری به نام شادعبدالرحیم کریم از صویره به ابوغریب نقل‌مکان نموده است.[۱۷] گزارش دیگری از نقل‌وانتقالات در منطقة عمومی بصره خبر می‌دهد براساس این گزارش، امروز مقدار زیادی مهمات جنگنده‌های عراقی به‌وسیلة 9 کامیون سنگین ارتش از اتی‌جی (بغداد) به پایگاه هوایی شعیبیه در بصره ارسال شده است که فردا به آنجا خواهد رسید.[۱۸] یک گزارش از منابع اطلاعاتی خودی از همین منطقه حاکی است که «به‌علت عدم ‌کارایی سازمان امنیت و افراد ارتش ملی عراق در مقابله با عملیات مجاهدین اسلامی، در تاریخ 3/6/59، تعداد 75 نفر از پرسنل نیروهای ویژه به‌منظور خنثی‌نمودن عملیات آنان از بغداد به بصره وارد و در قرارگاه لشکر5 مستقر گردیده‌اند.»[۱۹] از سوی دیگر، قایق‌های گشتی عراق مزاحمت‌هایی را برای لنج‌های ایرانی ایجاد کرده‌اند. گزارش واحد اطلاعات سپاه پاسداران خرمشهر حاکی است: «برابر اطلاعات عده‌ای از لنج‌داران ایرانی، اخیراً مأموران قایق‌های گشتی عراقی در رودخانة اروند مزاحم لنج‌های ایرانی شده و به‌زور از آنان اجناس مختلف را اخذ می‌نمایند.» در پایان این گزارش از مرزبان درجه‌ یک خرمشهر خواسته شده که ضمن اعتراض به مرزبان عراق و نیز با اقدامات گارد ساحلی، از این‌گونه اعمال جلوگیری به عمل آورد.[۲۰]

گزارش - 362

با گذشت دو سال از فاجعه آتش‏سوزش سینما رکس آبادان که تأثیر عمیقی بر مردم و شتاب‏گیری نهضت انقلاب اسلامی داشت و پس از ماجراهای جنجال‏برانگیزی که با تحریک و حمایت گروه‏های سیاسی چپ در آبادان صورت می‏گیرد و همچنان ادامه دارد، در ساعت 10 صبح امروز اولین جلسه دادگاه ویژه رسیدگی به فاجعه سینما رکس آبادان در محل سینما نفت به ریاست حجت‏الاسلام موسوی تبریزی آغاز به کار کرد. دادستانی این دادگاه را نیز سیدحسین نقیبی به عهده داشت، که از چند هفته پیش برای رسیدگی به این پرونده، در آبادان مستقر شده بود. در این دادگاه، 21 نفر به‏طور حضوری و 8 نفر از متهمان فراری ازجمله عامل اصلی آتش‏سوزی، تیمسار رزمی رئیس سابق شهربانی آبادان و عامل کشتار در قم، به‏طور غیابی محاکمه خواهند شد.[۲۱]

گزارش - 363

درگیری‏ها در مناطق کردنشین به‌ویژه محور کامیاران، به‏منظور پاک‏سازی این مناطق از نیروهای مسلح ضدانقلاب با شدت هرچه ‌تمام‌تر ادامه دارد. گزارش مرکز فرماندهی غرب کشور دراین‌باره حاکی است در جریان پاک‌سازی محور کامیاران ـ گازرخانی، شامگاه امروز، نیروهای خودی در جادة توبره‌ریز از بالای کوره‌دره پیشروی کرده‌اند و تا بالای قلة بلندده توربانه به تصرف سپاه و ارتش درآمده است. در این درگیری یک نفر از ارتش شهید و یک نفر از سپاه زخمی شد و تلفات سنگینی به کومه‌له و چریک‌های فدایی وارد آمد و یک نفر دمکرات نیز اعدام شد.[۲۲] در ادامة این درگیری، «نیروهای پیادة خودی به پشتیبانی هوانیروز وارد روستای زیوه و کشتی و گازرخانی شدند و مهاجمین که تعداد آنها 200 نفر بود و مجهز به سلاح‌های سنگین بودند، متحمل تلفات سنگین شده و با برجای‏گذاشتن بیش از 100 جسد، مجبور به فرار شدند. همچنین، 10 نفر از افراد کومه‌له، فدایی، دمکرات و رزگاری دستگیر شدند.» بنا به همین گزارش، «براثر حملة مهاجمین با آر.پی.جی7، یک تانک منهدم شد که 3 تن از نیروهای ارتشی شهید شدند. براثر برخورد یک خودرو با مین نیز 3 نفر زخمی شدند. گفته می‌شود که صدیق کمانگر، مزدور شماره ‌یک بعث عراق، در درگیری امروز رهبری مهاجمین را بر عهده داشته است.»[۲۳] صبح امروز همچنین «در جریان پاک‌سازی در مسیر گرده نو ـ ازگله، بین فداییان امام خمینی و گروهی از مهاجمان مسلح ضدانقلاب درگیری روی داد که 2 تن از نیروهای فداییان امام خمینی مجروح [شدند] و یک گروهبان [راننده] نفربر ارتش نیز که برای کمک به آنان به منطقه رفته بود به شهادت می‌رسد.»[۲۴] ساعت 16:30 بعدازظهر امروز، همچنین در آبادی گورمیله از توابع قصرشیرین، یک دستگاه نیسان در نزدیکی قبرستان شهر با یک یا دو مین ضدتانک برخورد کرد که درنتیجه، یک نفر از اهالی شهید و 2 نفر دیگر زخمی شدند.[۲۵] دراین‌حال، تحرکات و نقل‌وانتقال‌های گروه‌های مزبور با حمایت دولت عراق همچنان ادامه دارد. منابع خودی از سنندج گزارش دادند: «600 نفر به‌اتفاق قاسملو به ‌مناسبت سالگرد جوادمصطفی سلطانی، که سال پیش در درگیری‌های قوچان کشته شد، فردا در آلمانه جمع می‌شوند.» این گزارش می‌افزاید: «تعدادی از گروگان‌ها در آنجا هستند و قرار است عملیاتی در آنجا انجام دهیم.»[۲۶] گزارش مشابه دیگری گویاست که امروز «64 نفر ایرانی که در عراق دورة [کار با] سلاح‌های سنگین و چریکی می‌بینند و فعلاً برای گذراندن یک هفته مرخصی به ایران آمده‌اند هم‌اکنون در منطقة چم سیاودانه قلخانی به سر می‌برند.» بنا به این گزارش: «این افراد قرار است جهت مسلح‌شدن به عراق رفته و سپس با سلاح‌های سنگینی که دورة آن را می‌بینند به‏قصد خرابکاری و حمله و دستبرد به ایران بازگردند.»[۲۷] گزارش منابع اطلاعاتی لشکر28 کردستان نیز از تجمع 100 نفر چریک عراقی در آبادی گاتینا و در نزدیکی بانه حکایت دارد که هرروز به کوه بامت می‌روند و بعضی مواقع در شهر بانه نیز رفت‌وآمد دارند.[۲۸] همچنین به گزارش نیروی زمینی ارتش، امروز 5 نفر از اهالی سرشناس سردشت به‌وسیلة گروه‌های غیرقانونی به گروگان گرفته شده‌اند.[۲۹] از سوی دیگر، در یک حرکت تبلیغاتی، «رادیو صدای کردستان ایران که از ساعت 13 الی 18 هرروز روی موج کوتاه ردیف 41 متر [مگاهرتز] به زبان فارسی برنامه پخش می‌کند، امروز سخنرانی مسعود رجوی را پخش [کرد] و [سپس] از [هواداران] سازمان مجاهدین خلق [منافقین] و فدایی خلق خواست که در تشکیل جبهة متحد ضدامپریالیستی خلق، حزب دمکرات کردستان ایران را یاری کنند.»[۳۰]

گزارش - 364

درحالی‌که حوادث و گزارش‌های چند روز گذشته گویای تدارک حمله‌ای گسترده ازسوی سپاه و ارتش علیه گروه‌های مسلح معارض با نظام در مهاباد و اطراف آن است، امروز اعلام شد که در جلسة مشترک فرماندهان سپاه و ارتش مشخص شده که هنوز آمادگی برای اجرای این عملیات مهم وجود ندارد. در گزارش مربوط به نتایج این جلسة مهم آمده است: «برابر گزارش مرکز فرماندهی غرب، در جلسه‌ای [که] در ستاد مشترک ارتش و سپاه و [با حضور] سعید بختیاری و سرهنگ شیرازی و مسئول سازمان پیشمرگان مسلمان و برادر بروجردی و مسئول اطلاعات غرب و تعدادی از برادران برگزار شد، اعلام گردید که تظاهرات مسلحانة [افراد و هواداران حزب دمکرات کردستان] در مهاباد فقط برای روحیه‌دادن به افراد بعد از ترور سرگرد عباسی* بوده و عملیات فوری در مهاباد باتوجه‌به ضعف لشکر64 ارومیه و عدم‌هماهنگی آن با سپاه، بی‌نتیجه است. بعد از بررسی نتیجه گرفته شد که: 1. دیدن مهاباد و تشکیل جلسة هماهنگی عملیات با حضور لشکر64، سپاه ارومیه، تبریز، مهاباد [و] مسئول عملیات غرب [و] مسئول عملیات ارتش در تاریخ 5/6/59. 2. اولویت‌دادن به عملیات نوسود ـ سردشت، مهاباد. 3. تشکیل هیئت 5 نفره برای تدارکات تسلیحاتی غرب متشکل‌ از 3 نماینده از سپاه غرب و 2 نمایندة منطقة عملیاتی ارتش. 4. تشکیل هیئت 5 نفرة خلع‌سلاح منطقة دالاهو و قلخانی باتوجه‌به مصوبات قبلی. 5. قرار پرداخت 15 میلیون تومان بودجة سازمان [پیشمرگان مسلمان کرد] ازطرف ارتش.»[۳۱] دراین‌حال، از مهاباد و بوکان خبر می‌رسد که وضعیت این دو شهر همچنان بحرانی و ناآرام است. گزارش مرکز فرماندهی غرب دراین‌مورد حاکی است: «به‌علت متشنج‌بودن اوضاع در مهاباد مردم به‌سوی بوکان رفته و در شهر بوکان نیز کنترل شهر از دست پیشمرگان خارج شده و مردم با عصبانیت با آنها روبه‌رو می‌شوند.» این گزارش می‌افزاید: امروز «به ‌مناسبت کشته‌شدن سرگرد عباسی و سروان دیلمی، ازسوی حزب دمکرات عزای عمومی اعلام شده که درپی آن درگیری بین گروه‌های مخالف نیز بالا گرفته و حدود 20 نفر زخمی شده‌اند. این تشنج هنوز ادامه دارد.»[۳۲] یک گزارش دیگر از همین منطقه حاکی است که «در مهاباد، کومه‌له شهر را ترک کرده است و اعتصاب عمومی در بوکان وجود دارد.»[۳۳] در گزارش تأیید‌شده‌ای از سپاه زنجان نیز به استناد گروهان ژاندارمری بیجار، آمده است «در شب گذشته، تیراندازی‌های شدیدی به‌وسیلة مهاجمین در سطح شهر با سلاح‌های مختلف از ساعت 00:50 شروع و تا ساعت 02:30 امروز ادامه داشت که ازسوی سپاه پاسداران و مأمورین انتظامی ژاندارمری مستقر در محل به آتش آنها پاسخ داده شد.»[۳۴]

گزارش - 365

وضعیت امنیتی مناطق کردنشین استان‌های غربی به‌گونه‌ای است که باوجود آزادسازی بخش‌های عمده‌ای از شهرها و روستاها توسط نیروهای مسلح خودی، بازهم رسیدگی به مسائل عمران و آبادی و شروع یا ادامة طرح‌های عمرانی این مناطق، به‌ویژه باوجود و رواج شایعات عناصر وابسته به گروه‌های مسلح معاند با نظام، با مشکلات عدیده‌ای روبه‌روست. دراین‌زمینه، گزارش خبرگزاری پارس از سنندج حاکی است: «امروز خاکپور، یکی از مسئولان مخابرات سنندج، درمورد دکل مخابراتی هل توژان که در یکی از ارتفاعات بخش کامیاران واقع است، گفت این دکل پس از خاتمة درگیری‌های اردیبهشت‌ماه سنندج، با تی.ان.تی. و سایر مواد منفجره توسط ضدانقلابیون منهدم شد؛ البته خود دکل آسیبی ندیده، ولی سایر تأسیسات آن منهدم شد و 2 دیزل مربوط به این دکل از بین رفته [است]. خاکپور یادآور شد که ما سه ‌بار برادران خود را برای مرمت این دکل اعزام داشتیم که هر سه ‌بار با ضدانقلابیون درگیری پیدا کردند و حتی یک بار، 2 تن از همکاران ما زخمی شدند.» وی افزود: «در چند روز آینده ازطریق شبکة مخابراتی راه دور کشور گروهی اعزام می‌شوند و با همکاری برادران در جهاد مخابرات این دکل را تعمیر خواهند کرد. هم‌اکنون 60 تن از خواهران و برادران عضو انجمن‌های اسلامی مخابرات از شهرهای مختلف کشور ازجمله کرمان، تهران و اهواز در جهاد سازندگی مخابرات در سنندج فعالیت دارند.»[۳۵] دراین‌حال، باتوجه‌به شایعات اخیر عناصر ضدانقلاب مبنی‌بر کمبود مواد غذایی و عدم ‌استحکام ساختمان‌های سنندج، امروز اطلاعیه‌ای ازطرف ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران صادر شد: «برابر اعلام شهردار سنندج، اخیراً ضدانقلاب چنین شایعه پراکنده است که در سنندج تأمین جانی نیست و ساختمان‌ها خراب و شهر با کمبود مواد غذایی روبه‌رو است. شهردار سنندج ضمن رد این‌گونه شایعات مغرضانه که هدفی جز تخریب روحیة مردم ندارد، به آگاهی ملت مسلمان انقلابی ایران می‌رساند که در شهر سنندج ارزاق عمومی فراوان و حتی ارزان‌تر از سایر شهرستان‌ها است. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران با بررسی ازطریق ستاد لشکر سنندج و اظهارنظر این لشکر، شایعات ضدانقلاب را تکذیب می‌نماید.»[۳۶]

گزارش - 366

درحالی‌که در غرب و جنوب‌غربی کشور، درگیری با ارتش بعث عراق و نیز گروه‌های مسلح ضدانقلاب هرروز با افزایش و شدت بیشتری همراه است، تحرکات گروه‌های مسلح معاند با نظام در شرق و جنوب کشور نیز قابل‌تأمل و نگران‌کننده به نظر می‌رسد. گزارش وزارت کشور از تحرکات برون‌مرزی شرق کشور حاکی است: «تعداد حدود 43 نفر از اهالی ازبکستان شوروی به‏همراه حدود 30 نفر از کمونیست‌های افغانی که همگی به زبان فارسی تسلط کامل دارند، برای انجام مقاصد جاسوسی ازطرف دولت شوروی و افغانستان در پوشش مجاهدین فراری از مرزهای استان سیستان و بلوچستان و خراسان [به] ایران اعزام و اکثر این عده در استان‌های شمالی کشور مشغول فعالیت و جاسوسی هستند. همچنین حزب دمکرات بلوچستان، فدائیان و گروه‌های چریکی ائتلاف نموده و در اطراف بلوچستان و مرزهای ایران و پاکستان مشغول فعالیت علیه جمهوری اسلامی ایران بوده و مشغول اجرای طرح وسیعی به‌منظور مقابله با حکومت و ترور شخصیت‌های سیاسی ایران هستند. ...»[۳۷] از منطقة بوشهر و شهرهای هم‌جوار استان خوزستان نیز خبر می‌رسد که سران و خوانین قشقایی تحرکات خود را به این نواحی بسط داده و دست به ارتباطات و تحرکات تازه‌ای در این مناطق زده‌اند. دراین‌زمینه گزارش منابع اطلاعاتی خودی حاکی است: «روستاهای شول، بهمن‌یاری و گناوه طرف‌دار خسروخان هستند. خسروخان فعلاً در منطقة دوگنبدان در ییلاق باباکلان نزد جعفرخان کشکولی است.» این گزارش به نقل از منبع اطلاعاتی خود که با رابطان خسرو قشقایی در منطقة بوشهر در تماس است، می‌افزاید: «سه‌شنبه یا چهارشنبة هفتة گذشته؛ یعنی حدود 28 و 29 [مردادماه]، رابط ما با رابط خسروخان تماس گرفته و فردای آن روز با خسروخان ملاقاتی داشته‌اند که در این ملاقات مدنی هم حضور داشته است.» بنا به همین گزارش: «حدود 28 و 29 خردادماه، یک هلیکوپتر سلاح در طین گچساران در شیراز در یک دشت معروف [به] یاردنگ پیاده و توسط بلیزر جهت خسروخان حمل شده است. چند تن از سران عشایر گچساران نیز نزد خسروخان رفته‌اند و مقداری هدیه برده‌اند.» در پایان این گزارش از انتشار شایعة قوی یک درگیری قریب‌الوقوع در منطقه، میان مردم گناوه سخن به میان آمده است.[۳۸]

گزارش - 367

امروز مسئول سپاه اصفهان درخصوص افشای شبکة جاسوسی کلیسای اسقفی اصفهان مطالب تازه‌ای را بیان و به بخشی از اسناد آن، که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اصفهان افشا شده است، اشاره کرد. وی درمورد تاریخ آگاهی سپاه از این توطئه گفت: «پس از به‌ثمررسیدن انقلاب اسلامی ایران، سازمان‌های سیا و اینتلیجنت سرویس و موساد همیشه درپی ایجاد هرج‌ومرج در ایران بوده‌اند و طی تحقیقات وسیعی که در یک سال و نیم پیش، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اصفهان دراین‌زمینه به عمل آورد، به این نتیجه رسید که این سازمان‌های جاسوسی به‌ویژه اینتلیجنت سرویس انگلستان تحت‌عنوان دایرة اسقفی فعالیت گسترده‌ای در شهرهای مختلف کشور ازقبیل اصفهان، یزد، کرمان، شیراز و اهواز به عمل می‌آورد و از همان زمان کار تحقیق پیرامون دایرة اسقفی را شروع نمود و اولین نتیجة این تحقیقات، کشف شبکه‌های گستردة جاسوسی و مخابراتی در بیمارستان مسیحی اصفهان بود.» وی افزود: «تاکنون اعضای خارجی شبکه که 4 نفر بوده‌اند و همچنین همکاران ایرانی آنها دستگیر شده‌اند. البته هنوز تعدادی خارجی چون کشیش پول هندی و باربارا میچل و چند نفر ایرانی مانند اسقف دهقانی و خلیل رزم‌آرا فراری هستند.» وی درمورد نقش واتیکان در این شبکة جاسوسی گفت: «بدون ‌تردید واتیکان از آنچه در ایران می‌گذشته است، مطلع بوده است و نیز پس از تعطیل پایگاه‌های جاسوسی دایرة اسقفی در ایران، مرکز میسیونری لندن سی.ام.سی. و نیز مرکز اسقفی نیکوزیا اسقف الیاخوری که اسقف اعظم اورشلیم بوده است را جهت بازپس‌گرفتن این مراکز به ایران اعزام داشته است.» مسئول سپاه اصفهان دربارة فردی به نام ایرج متحده ـ که نام او در اطلاعیة دیروز سپاه اصفهان نیز آمده است ـ گفت: «ایرج متحده یهودی‌الاصل، دوره‌های جاسوسی را تحت‌عنوان "الهیات" در اسرائیل، انگلستان و پاکستان دیده است. وی سال قبل همراه کشیش اکسل و پول هندی به اسرائیل رفت و طی ملاقات‌هایی با پسر موشه دایان اطلاعاتی را ردوبدل کرده است. قابل‌ذکر است که این ملاقات‌ها در یک ساختمان امنیتی در تل‌آویو صورت گرفته است.» وی همچنین درمورد شایعاتی مبنی‌بر نقش سفارت انگلستان در این شبکة جاسوسی، گفت: «اسناد جدیدی که به دست آمده نشان می‌دهد که این شبکه مستقیماً با سفیر انگلستان در ایران، جان گراهام در تماس بوده است.» وی افزود: «یکی از دستگیرشدگان به نام خانم مارگریت جین وادل گفته است در آبان 58 در کنفرانسی که در قدس تشکیل شده بود، شرکت کرد و سپس محرمانه به اسرائیل سفر می‌کند. همچنین وی اعتراف می‌کند 11 ماه و نیم در اسرائیل مشغول کار بوده است. در سندی که به دست آمده است دایرة اسقفی تحت پوشش‌های مختلف با سه گروه بانفوذ و رهبران قبایل و گروه‌های قومی، با افراد بی‌بضاعت و یا مقامات ناراضی و رده‌بالای ارتش تماس‌های مستمر می‌گرفته است. همچنین در سند دیگری سولیوان، رئیس سیا در خاورمیانه، رسماً از این دایره تشکر کرده است و در سندهای دیگر یکی از افسران پنتاگون از کشیش رزم‌آرا تشکر کرده و به وی گفته است که اسلحه‌ها و طرح‌های ما کاملاً آماده‌اند و اضافه کرده: پیش‌بینی می‌شود که کردستان در آیندة نزدیک تبدیل به میدان جنگ خواهد شد. در سند دیگری گفته شده است دکتر پون ـ که قبلاً پزشک بیمارستان مسیحی بوده است ـ از پاکستان و رزم‌آرا از استرالیا رهبری این توطئه را بر عهده داشته و نیز خانم باربارا میچل به ‌دستور سفیر انگلستان به عمان می‌رود و یک شاخة جاسوسی دیگری در این کشور ایجاد می‌کند. همچنین اسقف دهقانی ضمن رفت‌وآمد بین لندن و قبرس به توطئه‌های جدیدی مشغول است و لازم به یادآوری است که اکثر اسناد به‌دست‌آمده به زبان رمز نوشته شده است. ...»[۳۹]

گزارش - 368

دادگاه ویژة انقلاب اسلامی اصفهان پس از سه جلسه رسیدگی به ‏اتهام 14 نفر از متهمان غیرنظامی این دادگاه که درارتباط‌با کودتای نافرجام اخیر محاکمه می‌شدند، 10 تن از آنان را به اعدام محکوم کرد؛ این حکم شامگاه امروز اجرا شد. اسامی معدومان عبارت است از: دکتر مجید وصالی؛ سیاوش همتی؛ سفرالله وردی؛ سیاوش موم‌زایی؛ محمد هارونی؛ محمد رونی؛ منوچهر کریمی؛ ابراهیم کریمی؛ جلیل سلطانی و علی‌رحم صالحی.[۴۰] از سوی دیگر، در ادامة دستگیری افراد دیگری از شبکة کودتای نافرجام تیرماه گذشته، امروز سرهنگ کوچک‌زاده، معاون لشکر77 خراسان و دبیر بسیج ملی خراسان، اعلام کرد که یک سرتیپ و 5 افسر کودتاگر از افراد لشکر خراسان مأمور خدمت در سنندج دررابطه‌با کودتای امریکایی دستگیر و به تهران اعزام شده‌اند.[۴۱]

گزارش - 369

بحث و مناقشه بر سر تعیین وزرای کابینه، میان بنی‌صدر و محمدعلی رجایی که هرکدام نمایندة یکی از دو جناح رقیب حاکم بر نظام هستند، هنوز به نتیجة قطعی نرسیده است و وزرای کابینه به مجلس شورای اسلامی معرفی نشده‌اند. دیدار دو ساعت و نیمه امروز بنی‌صدر و رجایی و نیز دیدار سیداحمد خمینی با بنی‌صدر از یک‌سو و نامه‌نگاری‌های بنی‌صدر به رجایی به‌عنوان نخست‌وزیر و نیز به مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد که بر سر تعیین وزرا هنوز توافق نهایی میان این دو حاصل نشده است. مطالب عنوان‌شده در مصاحبة رئیس مجلس نیز مؤید همین مطلب است. بنی‌صدر دراین‌مورد در یادداشت‌های روزانة خود نوشته است: «امروز صبح نامه‌ای را نوشتم خطاب به آقای رجایی؛ نامة مفصلی است و در موقع خود به اطلاع مردم خواهد رسید. بله، حین نوشتن نامه، حاج‌احمدآقا آمد، دربارة ترکیب دولت صحبت شد و بعد از رفتن او آقای رجایی آمد. من نامه را به او دادم. دو ساعت و نیم اینجا بود. صحبت‌های بسیاری شد و کوشیدم برای او روشن کنم، انسان وقتی بخواهد براساس عقیده کار کند نمی‌تواند روحیة اغماض و مسامحه داشته باشد. ...»[۴۲] دراین‌حال بنی‌صدر امروز در نامه‌ای کوتاه و رسمی خطاب به محمدعلی رجایی نخست‌وزیر، نوشت: «با وزرایی که فهرست آنها را برای اینجانب آورده‌اید همان‌طورکه روز اول گفتم، کاری ندارم؛ خود می‌دانید. دربارة وزراء دفاع و کشور به‌لحاظ حساسیت وضع کشور تصویب خود را لازم دیده‌ام.»[۴۳] بنی‌صدر همچنین امروز در نامه‌ای خطاب به مجلس شورای اسلامی نوشت: «به آقای محمدعلی رجایی نخست‌وزیر، گفته بودم جز وزرای کشور و دفاع دربارة دیگر وزیران نظر نمی‌دهم؛ ازبابت رویة سکوت که بنا گذاشته بودم در پیش بگیرم. در فهرستی که ایشان در اختیار من گذاشته‌اند کسانی هستند که دربارة بعضی [از] آنها نظر موافق دارم، دربارة چند تن نمی‌توانم حتی بی‌نظر باشم. بااین‌همه، کار را به نظر آن مجلس محترم می‌گذارم. نظر خودم این است که اجرای تام و تمام قانون اساسی در این موقعیت حساس از هرکار دیگر به صواب نزدیک‌تر بلکه عین صواب است.»[۴۴] از سوی دیگر، رئیس مجلس شورای اسلامی، هاشمی رفسنجانی، در مصاحبة هفتگی امروز عصر خود در حضور خبرنگاران داخلی و خارجی در پاسخ به سؤالی دربارة اینکه «آقای بنی‌صدر گفته است وزیر کشور* نباید حزبی باشد»، گفت: «من چنین شرطی در هیچ سمتی از سمت‌های کشور نمی‌بینم؛ افراد صالح می‌توانند هریک از سمت‌ها را از ریاست‌جمهوری گرفته یا سمت‌های پایین داشته باشند، حالا می‌خواهند حزبی باشند یا نباشند.» وی درخصوص زمان معرفی کابینه گفت: «ما انتظار داشتیم که دیروز کابینه به مجلس معرفی شود که مذاکرات آقای رجایی با آقای بنی‌صدر هنوز به‌طورکامل پایان نیافته. آقای رجایی از روز پنجشنبه گذشته نامه‌ای به مجلس نوشته و اعلام کرده‌اند که آماده‌اند تا کابینه را به مجلس معرفی کنند. قانون اساسی تصویب ریاست‌جمهوری را قبل از معرفی کابینه به مجلس پیش‌بینی کرده است. بنابراین ایشان باید اول کابینة خود را به تصویب ریاست‌جمهوری برسانند و تا امروز بعدازظهر، که آقای رجایی با ریاست‌جمهوری ملاقات داشتند، توافق کامل حاصل نشده است و آقای رئیس‌جمهور درمورد بعضی از افراد کابینه نظر دارند. درمورد وزیر کشور نظر ایشان دیشب پخش شد و ایشان با وزیر کشور پیشنهادی آقای رجایی موافق نبودند و درمورد بعضی وزیران دیگر هم بعضی مسائل برای ایشان مطرح است که هنوز دارند صحبت می‌کنند.» رئیس مجلس سپس درمورد موعد معرفی کابینه گفت: «تاوقتی‌که نخست‌وزیر موافقت آقای بنی‌صدر را نگیرد، نمی‌تواند کابینه را به مجلس معرفی کند و تا حالا موافقت کامل ایشان جلب نشده و شاید تا آخر وقت امشب موافقت ایشان را بگیرند. ...»[۴۵]

گزارش - 370

تنش و سردی در روابط دیپلماتیک ایران و شوروی همچنان ادامه دارد. دراین‌خصوص سفارت جمهوری اسلامی ایران در شوروی با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که شوروی باید نسبت به انحلال کنسولگری خود در رشت اقدام کند. در این اطلاعیه آمده است: «سفارت جمهوری اسلامی ایران در شوروی قویاً معتقد است نظر به اینکه دولت ایران اکنون کنسولگری خود را در لنینگراد منحل ساخته است، دولت شوروی نیز نسبت به انحلال کنسولگری خود در رشت اقدام نماید؛ زیرا: 1. از نقطه‌نظر نمایندگی‌های دو کشور، شوروی فقط یک کنسولگری در شهر رشت دارد که باید متقابلاً تعطیل شود و سرکنسولگری شوروی در اصفهان که با سرکنسولگری ایران در باکو ازلحاظ درجه‌بندی سیاسی مورد توافق طرفین می‌باشد، می‌تواند به کار خود کماکان ادامه دهد. 2. تعداد نسبتاً زیادی از اتباع و کارشناسان شوروی در نیروگاه و ذوب‏آهن اصفهان و سایر نقاط مرکزی ایران به خدمت مشغول‌اند و خدمات کنسولی شوروی در این منطقه به‏مراتب بیشتر از خدمات کنسولی شوروی در شهر رشت است که تعداد قلیلی از اتباع شوروی در این شهر سکونت دارند. 3. باتوجه‌به موقعیت حساس رشت در مجاورت مرزهای آبی و زمینی دو کشور، انحلال کنسولگری شوروی در رشت هرگونه سوءظنی را که احیاناً مردم ایران نسبت به نقشه‌های احتمالی شوروی در منطقه دارند کاهش خواهد داد و از تعبیرات مختلف جلوگیری خواهد نمود.»[۴۶] دراین‌حال، وزیر امور خارجة جمهوری اسلامی ایران صادق قطب‌زاده، در مصاحبه با روزنامة واشنگتن استار گفته است: «مسکو سعی می‌کند ایران را در صحنة بین‌المللی منزوی کند.» وی خاطرنشان کرده است: «سیاست شوروی نسبت به ایران این است که ایران را به زانو درآورد و سپس شرایط خود را به آن تحمیل کند.» وی همچنین افزوده است: «ایران در شرق و غرب خود کشورهایی چون عراق و افغانستان دارد که سیاستشان نسبت به ایران خصومت‌آمیز است و روسیه شوروی نهایت سعی خود را به عمل آورده است تا روابط ایران با ترکیه، پاکستان و کشورهای حوزة خلیج‌فارس را شکرآب سازد تا پس از آنکه درمانده شد به دامن روسیة شوروی پناه برد.» قطب‏زاده گفته است: «انزوای ایران در صحنة بین‌المللی ناشی‌از افراط‌گرایی جوانان ایرانی است.»[۴۷]

گزارش - 371

درحالی‌که نظام نوپای جمهوری اسلامی در داخل کشور با انواع منازعات حکومتی و مناقشات و درگیری‌های متعدد در مرزهای غرب، جنوب‌غرب و حتی تحرکات گروه‌های مسلح ضدانقلاب در شرق و سواحل جنوبی کشور روبه‌روست، در خارج از مرزهای خود نیز هرروز با مخالفت گروه‌های مختلف و تشکل‌های تازه‌تری مواجه است. دراین‌زمینه، گزارش دیلی اکسپرس چاپ لندن حاکی است: «سلطنت‌طلبان ایرانی سخت سرگرم طرح‌ریزی برای بازگرداندن قدرت شاه در ایران‌اند. دراین‌رابطه، رضا پهلوی در نظر دارد خود را به‌عنوان پادشاه تازة ایران معرفی کند و یک به‌اصطلاح "دولت ایران" در تبعید تشکیل دهد. این اتفاقی نیست که کشور مصر به‌عنوان محل گردهمایی حامیان شاه انتخاب شده است. قرار است در این گردهمایی، رضا رسماً خود را به عنوان رهبر مخالفین انقلاب ایران معرفی کند.»[۴۸] در همین ‌حال، از آلمان‏غربی نیز خبر می‌رسد که «نمایندگان دسته‌جات مخالف رژیم ایران تصمیم گرفته‌اند یک جبهة ایرانی آزاد تشکیل دهند. یک سازمان که خود را "آژانس مطبوعاتی بین‌المللی ایران" می‌نامد و با دولت ایران مخالف است به نقل از نمایندگان مزبور گفت که آنها برای ایجاد یک دولت ملی در ایران که متکی بر اصول دمکراتیک باشد فعالیت خواهند کرد.»[۴۹] این جبهه همچنین «در بیانیة خود اعلام داشته است که با شاپور بختیار نخست‌وزیر سابق ایران و با "جنبش ارتش نجات‌بخش ایران" درجهت تشکیل یک دولت دمکرات ملی در کشور در تماس است.»[۵۰]


منابع و مآخذ روزشمار 1359/06/03

  1. روزنامه جمهوری اسلامی، 5/6/1359، ص2، به نقل از خبرگزاری پارس به نقل از خبرگزاری فرانسه از بغداد.
  2. روزنامه جمهوری اسلامی، 3/6/1359، ص10، به نقل از خبرگزاری پارس از تهران.
  3. ستاد تبلیغات جنگ (شورای عالی دفاع جمهوری اسلامی)، ستیز با صلح، چاپ اول، 1366 تهران: صص86 و 87.
  4. روزنامه جمهوری اسلامی، 5/6/1359، ص12، به نقل از خبرگزاری رویتر از رم.
  5. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 160، تاریخ 4/6/1359، ص10، رادیو اسرائیل (بخش فارسی)، ساعت 19، 3/6/1359.
  6. همان، ص1، خبرگزاری پارس از قصرشیرین، 3/6/1359.
  7. ستاد تبلیغات جنگ (شورای عالی دفاع جمهوری اسلامی)، ستیز با صلح، چاپ اول، 1366 تهران: صص86 و 87.
  8. روزنامه کیهان، 4/6/1359، ص‌آخر، خبرنگار کیهان از قصرشیرین.
  9. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 160، تاریخ 4/6/1359، ص10، رادیو اسرائیل (بخش فارسی)، ساعت 19، 3/6/1359.
  10. سند شماره 22923 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه کرمانشاه (رکن3) به تهران ـ ت ـ ف ـ ژاجا (رکن3، عملیات)، 3/6/1359.
  11. سند شماره 282920 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه کرمانشاه (رکن3) به تهران ـ ت ـ ف ـ ژاجا (رکن3، عملیات)، 4/6/1359.
  12. سند شماره 288348 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ قصرشیرین به ناحیه کرمانشاه (رکن3 و رکن2)، 3/6/1359؛ و ـ سند شماره 276979 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه کرمانشاه (رکن3) به تهران ـ ت ـ ف ـ ژاجا (رکن3 عملیات)، 4/6/1359، هر دو به نقل از پاسگاه خسروآباد خان‏لیلی.
  13. سند شماره 43188 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، برابر گزارش ژاجا مستند به هنگ ژاجا قصرشیرین، 3/6/1359؛ و ـ سند شماره 141660 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرکز فرماندهی سپاه به سپاه غرب، 5/6/1359، برابر همان گزارش.
  14. سند شماره 260946 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره دوم (مدیریت اطلاعات ـ 153 م) به دفتر ریاست‏جمهوری، 3/6/1359.
  15. سند شماره 43183 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا ـ معاونت عملیات و اطلاعات، 3/6/1359؛ و ـ سند شماره 43177 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرزبانی درجه یک خرمشهر به فرماندهی گارد ساحلی خسروآباد، 4/6/1359، برابر اعلام مرکز مستند به گزارش گروهان ژاندارمری خرمشهر، 3/6/1359؛ و ـ سند شماره 340 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از گارد ساحلی ژاندارمری (رکن3) به فرماندهی گردان گارد ساحلی خسروآباد، 10/6/1359، برابر اعلام مرزبان درجه یک خرمشهر مستند به اعلامیه گروهان ژاندارمری خرمشهر.
  16. سند شماره 409284 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (کردستان)، جلد1، ص276، بولتن خبری مرکز فرماندهی ـ عملیات سپاه، 10/6/1359، ص2.
  17. سند شماره 375 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن استانداری خوزستان، ص6، 20/6/1359، به نقل از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2)، 3/6/1359.
  18. سند شماره 94263 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (نقده)، ص96، بولتن خبری مرکز فرماندهی ـ عملیات سپاه، 5/6/1359، ص1.
  19. سند شماره 287205 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2) به ت ـ ف ـ نزاجا (مد اطلاعات)، 10/6/1359.
  20. سند شماره 228 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات و تحقیقات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خرمشهر به مرزبانی درجه یک خرمشهر، 3/6/1359.
  21. روزنامه جمهوری اسلامی، 4/6/1359، ص4، خبرنگار جمهوری اسلامی از آبادان.
  22. سند شماره 43171 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرکز فرماندهی غرب به ستاد مرکز فرماندهی سپاه، 4/6/1359.
  23. روزنامه جمهوری اسلامی، 4/6/1359، ص4، خبرنگار جمهوری اسلامی از سنندج.
  24. روزنامه جمهوری اسلامی، 6/6/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس از قصرشیرین.
  25. روزنامه جمهوری اسلامی، 5/6/1359، خبرنگار جمهوری اسلامی از قصرشیرین.
  26. سند شماره 432208 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (مریوان)، جلد1، ص173، از مرکز فرماندهی غرب به مرکز فرماندهی، 3/6/1359.
  27. سند شماره 43346 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (کردستان)، جلد1، ص268، از مرکز اطلاعات و بررسی‏های سیاسی غرب کشور به مرکز اطلاعات و بررسی‏های سیاسی مرکز، 9/6/1359.
  28. سند شماره 43187 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا (رکن2) به سپاه پاسداران انقلاب، 3/6/1359، برابر گزارش لشکر28 کردستان؛ و ـ سند شماره 94263 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  29. سند شماره 42979 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (بانه)، ص208، از سماجا2 (ح ـ ع) به ف ـ ژاجا2 (ح ـ ع)، 19/6/1359.
  30. سند شماره 43208 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرکز فرماندهی غرب به مرکز فرماندهی سپاه، 3/6/1359؛ و ـ سند شماره 409290 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (ارومیه)، ص163، بولتن خبری مرکز فرماندهی ـ عملیات سپاه، 4/6/1359، ص2.
  31. سند شماره 43201 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (کردستان)، جلد1، ص251، از سپاه مرکز فرماندهی غرب به سپاه مرکز فرماندهی، 3/6/1359؛ و ـ سند شماره 425524 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (سردشت)، ص87، از فرمانده سپاه مرکز به فرمانده سپاه ارومیه، 3/6/1359.
  32. سند شماره 43392 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (بوکان و شاهین‏دژ)، ص39، از مرکز فرماندهی غرب به مرکز فرماندهی سپاه، 5/6/1359، ساعت 11:15 دقیقه.
  33. سند شماره 43186 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه تبریز به اطلاعات سپاه مرکز، 3/6/1359.
  34. سند شماره 43191 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (بیجار)، ص192، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 3/6/1359، برابر گزارش ژاجا مستند به گروهان ژاجا بیجار؛ و ـ سند شماره 409290 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (ارومیه)، ص164، بولتن خبری مرکز فرماندهی (عملیات سپاه)، 4/6/1359، ص2.
  35. روزنامه جمهوری اسلامی، 3/6/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس از سنندج.
  36. روزنامه انقلاب اسلامی، 3/6/1359، ص12، به نقل از خبرگزاری پارس؛ و ـ روزنامه کیهان، 3/6/1359، ص15.
  37. سند شماره 94621 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت کشور به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 3/6/1359.
  38. سند شماره 43205 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه اهواز به اطلاعات سپاه مرکز، 3/6/1359.
  39. روزنامه کیهان، 4/6/1359، ص3؛ و ـ روزنامه انقلاب اسلامی، 4/6/1359، ص15؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 3/6/1359، ص10، همه به نقل از خبرگزاری پارس از اصفهان؛ همچنین ر.ک: مصاحبه دکتر بهزادنیا، معاون وزارت ارشاد ملی که در آن به بخش‏هایی از این اسناد اشاره شده است. ر.ک: روزنامه انقلاب اسلامی، 5/6/1359، ص2؛ و ـ روزنامه کیهان، 5/6/1359، ص3؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 5/6/1359، صص1 و 10، همه به نقل از خبرگزاری پارس.
  40. روزنامه کیهان، 4/6/1359، ص2، خبرنگار کیهان از اصفهان.
  41. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 160، تاریخ 4/6/1359، ص2، خبرگزاری پارس از مشهد، 3/6/1359.
  42. روزنامه انقلاب اسلامی، 10/6/1359، ص1، کارنامه دوشنبه 3 شهریور 1359.
  43. روابط عمومی نخست‏وزیری، مکاتبات رجایی با بنی‏صدر، تهران: دفتر تحقیقات و انتشارات، 1360، ص99.
  44. همان، ص118.
  45. روزنامه جمهوری اسلامی، 4/6/1359، ص16؛ و ـ روزنامه انقلاب اسلامی، 4/6/1359، ص3؛ و ـ روزنامه کیهان، 4/6/1359، ص آخر.
  46. روزنامه کیهان، 3/6/1359، ص2؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 3/6/1359، ص6، هر دو به نقل از خبرگزاری پارس.
  47. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 160، تاریخ 4/6/1359، ص22، رادیو صدای امریکا (فارسی)، ساعت: 21:30 دقیقه، 3/6/1359.
  48. همان، صص2 و 3، خبرگزاری پارس به نقل از خبرگزاری تاس از لندن، 25 اوت 1980، 3/6/1359.
  49. همان، ص7، رادیو بی‏بی‏سی (فارسی)، ساعت 20:45 دقیقه، 3/6/1359.
  50. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 161، تاریخ 5/6/1359، ص39، بخش عربی رادیو قاهره، ساعت 9:30 دقیقه، 4/6/1359.