1360.02.10

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1360
1360.02.10
نام‌های دیگر ده اردیبهشت
تاریخ شمسی 1360.02.10
تاریخ میلادی 30 آوریل 1981
تاریخ قمری 25 جماد‌ی‌الثانی 1401





گزارش- 1

1. در جبهه غرب درگیری‌های پراکنده‌ای در مناطق مختلف ازجمله ارتفاعات بازی‌دراز و قراویز، دشت ذهاب، مناطقی از استان ایلام، کانی‌سخت، جوانرود و مریوان رخ داد که شدت آنها در بازی‌دراز و ذهاب بیش از سایر مناطق بود. قرارگاه مقدم نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در کرمانشاه در تشریح فعالیت‌های دشمن ضمن اشاره به وضعیت کلی منطقه بازی‌دراز اعلام کرد که در وضعیت کلی یگان‌های خودی و دشمن تغییری حاصل نشده است و در این مدت، مبادله آتش در تمام جبهه‌ها ادامه داشته و دشمن در منطقه بازی‌دراز اقدام به پاتک کرده است. ارتش عراق با انتقال تیپ۱۹ لشکر۷ به منطقه مذکور، فشار زیادی را به نیروهای ایرانی حاضر در این منطقه وارد آورده تا جایی که در برخی ساعات، درگیری به‌صورت جنگ تن‌به‌تن بر روی این ارتفاعات ادامه داشته است. اما با مقاومت نیروهای ایران، پیشروی دشمن متوقف شده است. در ادامه این گزارش آمده است: در عملیات روز جاری، نیروهای پیاده دشمن با آتش توپخانه و تانک‌ها پشتیبانی ‌شده‌اند که این امر شرایط را برای نیروهای خودی در منطقه بازی‌دراز سخت کرده است.[۱] سرهنگ عطاریان از فرماندهان منطقه غرب کشور، ضمن تجمید از مقاومت نیروهای خودی در منطقه بازی‌دراز، تلفات آنها را ۲۰ شهید و ۶۰ مجروح ذکر کرد.*[۲] علاوه‌براین، از ساعات اولیه بامداد امروز، تبادل آتش توپخانه بین یگان‌های دشمن و نیروهای خودی در منطقه صالح‌آباد ادامه داشت. از ساعت ۱۲ الی ۱۶ امروز توپخانه خودی مواضع دشمن در ارتفاعات سارات و زله‌زرد را زیر آتش گرفت. هم‌زمان تبادل آتش توپخانه بین دو طرف در معبر گیلان‌غرب و صالح‌آباد نیز به‌طور پراکنده ادامه یافت.[۳] از سوی دیگر برخی گزارش‌ها از انهدام ۲ تانک و چند سنگر گروهی دشمن و کشته‌شدن تعداد زیادی از مزدوران بعثی در ارتفاعات قراویز و نیز ادامه نبردِ شدید در جبهه‌های کوره‌موش و مقابل شهرک قره‌بلاغ حکایت دارد. در دو روز گذشته، یک گردان از نیروهای دشمن در دشت ذهاب منهدم شد و شماری از آنها کشته شدند، همچنین ۲ سرباز عراقی که مجروح شده بودند به اسارت درآمدند و به بیمارستان انتقال یافتند. گزارش خبرنگار کیهان درباره دیگر جبهه‌های غرب کشور حاکی است: امروز ارتفاعات مشرف به ایلام به‌وسیله دو موشک عراقی هدف قرار گرفت، اما در این حملات به کسی آسیبی وارد نیامد. نبرد در جبهه‌های ایلام ادامه دارد و در یک نبرد چندساعته یک تانک، ۲ موضع خمپاره‌انداز، یک لودر و یک بلدوزر از بین رفتند و تعدادی از سربازان بعثی کشته شدند.گزارش رسیده از کانی‌سخت و سومار نیز از ادامه نبرد در این جبهه‌ها حکایت دارد؛ در کانی‌سخت، یک نفربر زرهی، ۲ خودرو، یک برج دیدبانی عراق با نفرات آن براثر آتش توپخانه رزمندگان منهدم شدند.[۴] درهمین‌حال، براثر آتش پدافند هوایی سپاه پاسداران و آتش جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش یک فروند میگ عراقی منهدم شد و در منطقه تقه‌بور از توابع جوانرود سقوط کرد. لاشه این هواپیما به مرکز سپاه جوانرود انتقال یافت. از سوی دیگر، درپی درگیری نیروهای خودی و قوای دشمن که در داخل خاک عراق روی داد، تعدادی از نیروهای بعثی کشته شدند و عده‌ای به اسارت درآمدند. در این عملیات مقادیری سلاح و تجهیزات جنگی دشمن به غنیمت گرفته شد.[۵] براساس گزارش قرارگاه مقدم نیروی زمینی ارتش، امروز یک فروند هواپیمای عراقی با جنگ‌افزارهای ضدهوایی لشکر۲۸ سنندج هدف قرار گرفت و در حوالی دوراهی دهگلان سقوط کرد.[۶] در منطقه مریوان نیز درپی عملیات هماهنگِ نیروهای ایرانی، مواضع دشمن در منطقه ولیاوه زیر آتش قرار گرفت و خساراتی به قوای عراقی وارد آمد. همچنین با دیدبانی نیروهای سپاه پاسداران و اجرای آتش توپخانه ارتش جمهوری اسلامی بر روی پادگان شان عراق قوای دشمن متحمل تلفات و خسارات قابل توجهی شدند.[۷]

گزارش- 2

2. در ادامه تبادل آتش میان نیروهای خودی و دشمن در جبهه‌های جنوب، امروز نیز درگیری‌هایی در محور اهواز - خرمشهر، ساچت، جنوب و جنوب‌غرب سوسنگرد رخ داد و نیروهای دو طرف به تثبیت موقعیت خود پرداختند؛ درهمین‌حال در محور محمدیه، آبادان و خرمشهر درگیری‌ها از شدت بیشتری برخوردار بود و به نیروهای عراقی خساراتی وارد آمد. به نوشته بولتن خبری روزانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در محور اهواز خرمشهر، ارتش عراق ضمن تحکیم موقعیت خود در مناطق اشغالی، مواضع نیروهای ایرانی را زیر آتش قرار داد که رزمندگان به این حملات پاسخ دادند. در محور ساچت (غرب طراح) نیز با همکاری نیروهای سپاه و ارتش به مدت دو ساعت بر روی قوای دشمن آتش شدید اجرا شد، از تلفات و خسارات این آتشباری اطلاع دقیقی در دست نیست.[۸] درهمین‌حال در محور جنوب و جنوب‌غرب سوسنگرد، تانک‌های عراقی ضمن نزدیک‌شدن به روستای حاجیه این روستا را هدف گرفتند؛ وضعیت به‌گونه‌ای است که تعداد زیادی از روستائیان، منطقه حاجیه و چولانه را تخلیه کرده‌اند. از سوی دیگر نیروهای دشمن همچنان در روستاهای سویدانی، دغاغله و گریشیه مستقر هستند و موقعیت آنها تغییری نداشته است. حسن باقری از مسئولان اطلاعات ستاد عملیات جنوب، وضعیت محور غرب سوسنگرد را چنین تشریح کرده است: در این محور، عراق ۶ قبضه توپ در غرب نهر عبید (بین پل سابله و فنیخی) و ۲ آتشبار توپخانه در جنوب روستاهای دهلاویه و دحیماویه مستقر کرده است. خبرها حکایت از پیشروی عراقی‌ها دارد تا جایی که نیروهای پیاده که اکثراً از ارتش خلقی (جیش‌الشعبی) هستند در تمام روستاهای غرب سوسنگرد استقرار یافته‌اند. براساس گزارش‌ها خمپاره‌اندازهای دشمن در غرب سوسنگرد به ترتیب در مرغداری، احیمر و بردیه مستقر بوده و از این مناطق، مواضع خودی و سوسنگرد را زیر آتش دارند. از سوی دیگر، نیروهای خودی نیز مواضع دشمن در غرب نهر عبید (بین پل سابله و فنیخی) را زیر آتش توپخانه قرار داده‌اند. از میزان تلفات و خسارات این حملات گزارشی دریافت نشده است.[۹] در محور محمدیه هم امروز براثر اجرای آتش نیروهای خودی، چند خودروی عراقی منهدم شد و یک انبار مهمات آتش گرفت.[۱۰] امروز همچنین در ادامه درگیری‌های نیروهای ایرانی و ارتش عراق در جبهه آبادان و خرمشهر، تلفاتی به دشمن وارد آمد. واحدی از نیروهای کمیته چهارده‌گانه تهران که در ایستگاه ۷ مستقر هستند، یک انبار مهمات و چندین سنگر نظامیان عراق را منهدم کردند. در نوار مرزی اروند‌رود نیز درگیری‌های پراکنده ادامه داشت که در جریان آن نیروهای بسیج یک سنگر اجتماعی و یک سنگر کالیبر۵۰ و یک سنگر تیربار کلاشینکف عراق را منهدم کردند؛ در این درگیری چند نظامی عراقی کشته و تعدادی مجروح شدند. در میدان تیر آبادان، با همکاری ارتش و سپاه تعدادی سنگر انفرادی و گروهی و ۲ انبار مهمات و نیز یک مخزن سوخت عراقی‌ها منهدم و به آتش کشیده شد و با اجرای آتش بر روی محله‌های ذوالفقاری و حوالی شیر پاستوریزه، تلفاتی به نیروهای دشمن وارد آمد.[۱۱] درهمین‌حال گزارش واحد اطلاعات و عملیات سپاه شوش درباره وضعیت نیروهای خودی و دشمن در منطقه شوش حاکی است: دشمن در منطقه شلبیه، سنگرهای قبلی خود را به‌علت آتشِ شدید نیروهای ایرانی ترک کرده و فقط در محل، دیدبان گذاشته است. در جنوب‌غربی شلبیه، به‌دلیل حضور کمرنگ نیروهای خودی، دشمن تا حدودی به‌سمت جلو حرکت کرده است. نکته‌ای که مورد توجه قرار گرفته این است که در منطقه مذکور حجم آتش دشمن نیز نسبتاً کاهش یافته و به نظر می‌رسد که ارتش عراق درحال ذخیره‌کردن مهمات است. در پاسخ متقابل نیروهای خودی به آتش توپخانه عراق در این محور، چند نفر از افراد دشمن زخمی شدند. توپخانه ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز یک انبار مهمات نیروهای عراقی را منهدم کرد.[۱۲]

گزارش- 3

3. امروز، ارتش عراق با انتشار اطلاعیه‌ای نظامی ضمن ارائه آماری غیرواقعی، مدعی شد در جبهه‌های غرب و جنوب ضربات سنگینی به نیروهای ایرانی وارد آمده است. فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق در اطلاعیه نظامی شماره ۳۲۲ خود ادعا کرد: در منطقه سرپل ذهاب، ۶۸ تن از نیروهای ایرانی کشته و تعداد زیادی از آنها مجروح شده‌اند. همچنین ۴ موضع پیاده‌نظام، ۵ دستگاه تانک، ۴ سکوی پرتاب موشک و یک پست دیدبانی متعلق به نیروهای ایرانی منهدم شده است و یک قبضه توپ سالم نیز در این منطقه به غنیمت گرفته شده است. در ادامه این اطلاعیه، آمده است: در منطقه گیلان‌غرب، ۱۴ تن از ایرانیان کشته شدند و ۳ موضع پیاده‌نظام و یک خودروی حامل مهمات منهدم شدند. در منطقه میمک نیز ۵ نفر کشته شدند و یک پست دیدبانی، منهدم شد. انهدام یک دستگاه خودرو در منطقه مهران، ۶ کشته در منطقه شوش، ۳ کشته در منطقه الخفاجیه، انهدام یک دستگاه نفربر زرهی، یک خودرو و یک لودر در منطقه اهواز، انهدام یک موضع پیاده‌نظام، یک دستگاه نفربر زرهی، یک خودرو، یک پست دیدبانی و ۳ چادر مهمات در آبادان، بخش دیگری از آماری است که در اطلاعیه نظامی ارتش عراق به آنها اشاره شده است.[۱۳]

گزارش- 4

4. باوجود کاهش فعالیت‌های تخریبی گروه‌های جدایی‌طلب کرد پس از خروج آنها از خاک ایران، شهرها و مناطق کردنشین همچنان تحت‌تأثیر اقدامات این گروه‌ها قرار دارد. از ساعت ۲۲:۰۰ شب گذشته تا ۵ صبح امروز، درگیری شدیدی در دیواندره به وقوع پیوست. در این درگیری که مهاجمان از منازل مسکونی به‌عنوان سنگر استفاده می‌کردند، ۱۰۰ نفر دستگیر شدند.[۱۴] امروز همچنین، خودروی حامل غذای لشکر۲۸ سنندج در دوراهی سنندج - مریوان با مین برخورد کرد. در این حادثه یک سرباز شهید و یک نفر دیگر هم مجروح شد.[۱۵] امام‌جمعه دیواندره که هفته گذشته به اسارت گروه‌های مسلح غیرقانونی درآمده بود، امشب آزاد شد. بنا به اعلام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دیواندره، افراد حزب دمکرات، امام‌جمعه دیواندره را به روستای قلعه‌گاه از توابع این بخش برده بودند که امروز آزاد شد.[۱۶]

گزارش- 5

5. امروز پیکر خلبان شهید علی‌اکبر قربان شیرودی به همراه پیکر چند تن دیگر از شهدای جنگ با حضور تعداد زیادی از مردم تهران، از مسجد ارگ تا بهشت زهرا تشییع شد. رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در جلسه علنی مجلس ضمن تجلیل از خدمات شهید شیرودی، برخی از ویژگی‌های اخلاقی وی را برشمرد. مراسم تشییع پیکر شهدا با حضور آیت‌الله بهشتی رئیس دیوان‌عالی کشور، آیت‌الله موسوی اردبیلی دادستان کل کشور، تیمسار فلاحی جانشین ستاد مشترک ارتش، هزاران تن از اقشار مختلف مردم، روحانیون، بازاریان و جمع کثیری از پرسنل ارتش، سپاه پاسداران و بازماندگان شهدا برگزار شد. سپس پیکر خلبان شهید شیرودی با احترام فراوان برای دفن به شهرستان محل تولد وی انتقال یافت و پیکر‌های دیگر شهدا در قطعه شهدای بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شدند.[۱۷] حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی قبل از شروع دستور جلسه علنی امروز مجلس ضمن تجلیل از خدمات خلبان شهید علی‌اکبر شیرودی درمورد ویژگی‌های اخلاقی این شهید و دیدار خود با او در پادگان ابوذر گفت: «این شهید بزرگواری که خوشبختانه موفق شدم در ملاقاتی در پادگان ابوذر، این مرد بزرگ را درست بشناسم - البته یک نکته غم‌انگیزی از آن مجلس در خاطره من مانده است که دیروز من را خیلی زجر می‌داد - آن روزی که در پادگان ابوذر در جلسه خلبانان هوانیروز من شرکت کردم، ایشان سرپرست و سخنگوی آنها بود، سخت از رادیو و تلویزیون گله داشت، گله داشت که از اوایل جنگ کردستان تا امروز همیشه در میدان و در صف مقدم بوده و هر جا خطری جبهه را تهدید می‌کرده شخصاً به مقابله پرداخته است. حتی روزی که عده‌ای ناجوانمرد، می‌خواستند پادگان ابوذر را تخلیه بکنند برخلاف روال اصول نظامی، شخصاً متعرض آنها شده و آنها را تهدید کرده و جلوی سقوط پادگان را گرفته. می‌گفت “من بارها با تلویزیون مصاحبه کرده‌ام، ولی چون به بعضی از فرماندهان غیرمکتبی برخورد می‌کند حرف من پخش نمی‌شود” و جمله‌ای در آن روز گفت که به نظر من کلمة قصاری بود که باید در تاریخ بماند، خیال می‌کرد چون با من صحبت کرده است پخش می‌شود و باز هم پخش نشد بمن گفت “از تو تعهد می‌گیرم اگر خدمت امام رسیدی به امام شکایت من را بگو، بگو امروز در جبهه، مکتب می‌جنگد، نه تخصص.” گفت “به امام بگو تخصص ارزش فراوانی دارد، اما در خدمت مکتب و اگر مکتب ترویج نشود، چیزی حافظ مملکت در درگیری با عراق نیست.” و من همین جمله را خدمت امام گفتم. خودم اشکم ریخت و امام هم متأثر شدند، ولی همین جمله را هم نقل نکردند با اینکه ضبط شد و فیلم شد. دیشب قسمت کوتاهی از آن را گفتند. من خوشحالم نقطه مثبتی که برای من بود، این بود که پیش از اینکه این مرد شهید بشود، نظر خودم را درباره او گفتم و در مصاحبه‌ای که از آن سفر برگشتم، گفتم من در قیافه شیرودی، مالک اشتر را دیدم و خدا می‌داند که قصد اغراق نداشتم، واقعاً مالک اشتر را مجسم می‌کرد؛ ایمانش، ابهتش، شجاعتش، رشادتش، و نفوذ کلامش در همکارانش، حرف که می‌زد همه همکارانش با همه وجودشان حرف‌هایش را تأیید می‌کردند، او و دو نفر شهید همکارش سهیلیان و کشوری، حق عظیمی بر این کشور دارند و مقاومت غرب کشور تا حدود زیادی مرهون فداکاری این سه خلبان رشید و بزرگوار است. این مقدار صحبت من کافی نیست، من از صداوسیمای جمهوری اسلامی می‌خواهم آثار او را پخش کند برای اینکه آثار او سازنده است. بسیاری از خلبان‌ها را به راه او می‌کشاند و حق خانواده و فامیل او است که از این افتخارات مطلع باشند و مردم ما و مسلمانان جهان بدانند که بین خلبانان کشور ما چنین قهرمانان و مسلمانانی وجود دارد و مالکان اشتری در عصر فضا دوباره ظهور کرده‌اند.»[۱۸] فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز امروز به‌منظور تجلیل از خدمات خلبان شهید علی‌اکبر شیرودی در مراسم صبحگاه پایگاه هوانیروز کرمانشاه و در اجتماع کارکنان پادگان ابوذر حضور یافت و در سخنانی وضعیت جبهه‌های غرب را تشریح کرد. براساس گزارش خبرگزاری پارس، تیمسار ظهیرنژاد در این مراسم با اشاره به اجماع جهانی علیه انقلاب اسلامی، گفت: «۳۵ سال است که فلسطین در اشغال صهیونیست‌ها است و ما بعد از انقلاب گفتیم که فلسطین را آزاد خواهیم کرد، اما متأسفانه اسلحه برعلیه ما به کار گرفته شد تا شاید ما را از حرکت در مسیر برحقمان بازدارد. اما بدانید که حق همیشه بر باطل پیروز خواهد بود؛ هرچند که ما تاکنون بیش از ۲ هزار تن از ... قهرمان‌ترین فرزندانمان را از دست داده‌ایم و تا زمانی که یک سرباز متجاوز عراقی در کشور ماست، با تمام قدرت از کشورمان دفاع خواهیم کرد.» در ادامه این مراسم تیمسار ظهیرنژاد و مهندس زارع استاندار کرمانشاه به‌همراه فرمانده عملیات غرب از قسمت‌های مختلف پایگاه هوانیروز کرمانشاه بازدید کردند.[۱۹] فرمانده نیروی زمینی ارتش پس از عیادت از مجروحان بمباران امروز پادگان ابوذر در بیمارستان کرمانشاه، در جمع پرسنل این پادگان از فداکاری‌های رزمندگان مدافع انقلاب تجلیل و اظهار کرد: «ما نباید برای ازدست‌دادن چهره‌های درخشان چون شیرودی افسوس بخوریم. بلکه برای حفظ و تداوم انقلاب و نهضت اسلامی‌مان، شهادت مقدر ما نظامی‌ها است. ما نباید برای ازدست‌دادن رزمندگانمان که در راه آرمان مقدسشان به شهادت رسیده‌اند بنشینیم و افسوس بخوریم، بلکه یک شیرودی که از میان ما پرواز می‌کند باید یک شیرودی دلیر دیگر جانشین او شوند. ما نظامی هستیم و ممکن است قربانیان دیگری نیز داشته باشیم، ولی آنچه که ما در این راه مقدس تقدیم می‌کنیم، برای حفظ و تداوم نهضت، تقدیر ماست.» ظهیرنژاد در ادامه گفت: «در سایه همین فداکاری‌ها است که به یاری پروردگار ما خواهیم توانست پشت ابرقدرت‌ها را به خاک برسانیم و آنچه ما را در وصول به این هدف می‌تواند یاری دهد، استحکام و وحدت ماست که آرزو می‌کنیم پیوسته و مستدام باشد.»[۲۰]

گزارش- 6

6. مسئول اول سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، با انتشار پیامی درمورد راه‌پیمایی روز هفتم اردیبهشت، علت اصلی این اقدام را اعتراض به کشته‌شدن افراد این سازمان در قائم‌شهر عنوان کرد. علاوه‌براین، هواداران سازمان مذکور نیز در اعتراض به این حادثه، در داخل و خارج از کشور تجمعاتی اعتراضی برپا کردند. از سوی دیگر و درحالی‌که گروه‌های مختلف در آستانه روز کارگر بر تحرکات خود افزوده‌اند، سازمان مجاهدین خلق از شرکت در راه‌پیمایی این روز منصرف شده است. مسعود رجوی در پیامی به مردم ایران ضمن انتقاد از نارسایی‌های سیاسی کشور و مسئله جنگ، با ادعای اینکه مسئولان جمهوری اسلامی در موارد متعدد با هواداران سازمان مجاهدین خلق بدرفتاری کرده‌اند، به این نوع برخوردها اعتراض کرد. در پایان این پیام، رجوی ضمن دعوت مردم به آرامش و درخواست صدور مجوز برای برگزاری راه‌پیمایی از وزارت کشور، هشدار داده است: چنانچه موافقتی انجام نگیرد و انحصارطلبی ادامه یابد، انقلاب ایران این اوضاع را تحمل نخواهد کرد.[۲۱] از سوی دیگر، چریک‌های فدایی خلق (اقلیت) نیز درپی وقایع اخیر مازندران جناح اکثریت این سازمان را مورد انتقاد قرار داده و آنها را همکار دولت معرفی کردند.[۲۲] اتحادیه انجمن‌های دانش‌آموزان و هنرجویان مسلمان تهران نیز با تکرار این اتهامات، عامل این کشتار را حزب جمهوری اسلامی برشمردند.[۲۳] در همین حال، در برخی شهرهای کشور تحرکات گروه‌ها افزایش یافته است؛ در مسجدسلیمان با اینکه اوضاع شهر آرام گزارش شده است، برخی خبرها حاکی است احتمال بروز درگیری میان گروه‌های سیاسی با مردم و نیروهای انتظامی وجود دارد.[۲۴] خبرگزاری پارس نیز از راه‌پیمایی ۱۵۰ نفر از هواداران چریک‌های فدایی خلق (اقلیت) در همدان خبر داد.[۲۵] از سوی دیگر، بنا به اعلام مرکز فرماندهی سپاه پاسداران سراب طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق اقدام به پخش وصیت‌نامه یکی از کشته‌شدگان شاخه مازندران این سازمان کرده‌اند.[۲۶] امروز همچنین عده‌ای از اعضای سازمان مجاهدین خلق به مناسبت چهلمین روز درگذشت یکی از اعضای این سازمان در گورستان بندرعباس اجتماع کردند که با گروه‌های مخالف درگیر شدند. در این حادثه یک نفر به ضرب گلوله کشته و یک پاسدار مجروح شد.[۲۷] در آستانه روز کارگر سازمان مجاهدین خلق در اطلاعیه‌ای از هواداران خود خواست که برای این روز تظاهرات نکنند، این سازمان با ادعای اینکه دلیل این اقدام جلوگیری از ادامه درگیری‌ها و عبور از شرایط بحرانی است، اعلام کرد: «در شرایط موجود و به‌منظور ممانعت از هرگونه بهانه‌جویی و حادثه‌سازی، مجاهدین خلق ایران در روز کارگر شرکت نمی‌کنند.»[۲۸] بااین‌حال، به‌نظر می‌رسد متعاقب مجوزی که وزارت کشور برای برگزاری راه‌پیمایی صادر کرده و بیانگر حسن ‌نیت نظام برای ایجاد آرامش است، سران سازمان مجاهدین خلق، تمایلی به هماهنگی با این اقدام نظام نداشته و تصمیم به تشدید بحران دارند. این در‌حالی است که هواداران گروه‌های پیکار و چریک‌های فدایی خلق (اقلیت) به‌ میزان چشمگیری در سطح شهر دست به تبلیغ زده و در مناطق مختلف با حمل تراکت‌ها و پلاکارد‌های مقوایی، مردم را به شرکت در مراسم راه‌پیمایی روز کارگر دعوت می‌کنند. دراین‌میان، سازمان چریک‌های فدایی خلق اعلام کرده است که به‌منظور خنثی‌سازی حملات احتمالی رژیم جمهوری اسلامی و برگزاری هرچه باشکوه‌تر مراسم اول ماه مه، از فرستنده رادیویی خود بر روی موج اف - ام ردیف ۱۰۲ مگاهرتز استفاده خواهد کرد.[۲۹] مخالفت استانداری آذربایجان‌شرقی با درخواست راه‌پیمایی گروه‌ها در روز کارگر نیز ازجمله اخبار قابل توجه امروز بود. درپی درخواست‌های متعدد سازمان‌ها و گروه‌های سیاسی و صنفی مبنی‌بر تشکیل تجمعات به مناسبت بزرگداشت روز کارگر، استانداری آذربایجان‌شرقی در شرایط فعلی با تشکیل این‌گونه اجتماعات موافقت نکرد.[۳۰] اوضاع ملتهب داخلی کشور به خارج از مرزها نیز سرایت کرده و ردی از تنش‌های موجود، در خارج از کشور نیز قابل‌مشاهده است؛ در اعتراض به وقایع مازندران (قائم‌شهر) تعدادی از هواداران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در شهر لندن راه‌پیمایی و اعلامیه‌هایی را توزیع کردند. در این اعلامیه‌ها که با نام “ انجمن دانشجویان مسلمان انگلیس” منتشر شد، از مأموران کمیته و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌عنوان عاملان حوادث اخیر در قائم‌شهر یاد شده است.[۳۱] همچنین، باوجود افزایش فشارها و جوسازی‌های طرف‌داران گروه‌های سیاسی مخالف نظام جمهوری اسلامی، دانشجویان مسلمان ایرانی مقیم فرانسه در حمایت از جمهوری اسلامی راه‌پیمایی کرده و علیه مجاهدین خلق شعارهایی سردادند.[۳۲]

گزارش- 7

7. رهبر انقلاب اسلامی امروز علاوه‌بر صدور پیامی به مناسبت فرارسیدن روز کارگر، در حسینیه جماران و در جمع وزیر کار و امور اجتماعی و گروهی از کارگران سخنانی را ایراد کردند. ایشان در این دیدار طبقه کارگر را ستون فقراتِ استقلال کشور و عنصری سرنوشت‌ساز و آزادی‌بخش دانسته و این قشر از مردم را بنیان‌های استقلال کشور معرفی کردند. امام خمینی همچنین به گروه‌های سیاسی مسلح هشدار دادند که اسلحه را کنار گذاشته و در مقابل نظام قرار نگیرند. امام خمینی در پیام خود ضمن تبریک روز کارگر، بر این نکته تأکید کردند که عمل مناسب کارگران، عامل رفع بسیاری از گرفتاری‌های کشور است. متن پیام امام خمینی بدین شرح است: «... مبارک باد روز کارگر، به‌خصوص به کارگران گران‌قدر و بر عموم ملت و مستضعفان ملت. بزرگداشت روز کارگر این ستون فقرات استقلال کشور و این اسطوره سرنوشت‌‌ساز و رهایی‌بخش از وابستگی‌ها و پیوستگی‌ها. طبقه شریف کارگر در این مدت کوتاه و خصوصاً بعد از تجاوز عمال اجانب به خاک میهن عزیز ثابت کرد که قادر است با خواست خداوند متعال، کشور عزیز خود را با کوشش شبانه‌روزی از وابستگی نجات دهد و مشت قدرتمند گره‌کرده خود را به دهان یاوه‌گویان و تبلیغات‌چیان خارج و تفاله‌های وابسته مزدور داخل بکوبد و دست رد به سینه منحرفان و منافقان وابسته به چپ و راست با قدرت هرچه بیشتر زند. امروز بعد از دو سال، جنایت‌های گروه‌های وابسته به قدرت‌های خارجی، مشت آنان را در پیشگاه ملت و به‌خصوص کارگران عزیز به‌خوبی باز کرده است و این گروه‌های نادان با کردار و گفتار خود ثابت کردند که دشمنان خلق و خالق، بازیگرانی ناشی در صحنه هستند. این سوداگران در اعمال فتنه‌انگیز خود چهره قبیح خویش را به ملت و به‌خصوص طبقه مستضعف که می‌رفت پشتیبانی آنها را باور کنند، آن‌چنان ناشیانه نشان دادند که برای کسی نباید جای شک و تردید باقی بماند که آنها جیره‌خواران کاخ سفید و کرملین می‌باشند و دشمن درجه یک کارگران و کشاورزان‌اند.»[۳۳] رهبر انقلاب اسلامی در دیدار میرمحمد صادقی وزیر کار و امور اجتماعی و جمعی از کارگران کارخانه‌های مختلف کشور با ایشان، ضمن تبریک روز کارگر به مستضعفان جهان، ملت ایران و کارگران متعهد اسلامی با اشاره به اهمیت نقش کارگران و کشاورزان در استقلال کشور گفتند: «دو قشر از ملت ستون فقرات کشور و انقلاب‌اند: یک قشر، قشر کارگر که با مجاهدات پیگیر خود، قبل از انقلاب با اعتصابات دامنه‌دار خود انقلاب را به پیروزی رساندند و بعد از انقلاب هم آنها هستند که با کوشش خود و جهاد خود در راه اسلام این انقلاب را به پیش می‌برند و من امیدوارم که کوشش آنها در پیشگاه مقدس خدای تبارک و تعالی مقبول باشد و سرفراز باشند در اینجا و در آنجا و قشر دوم کشاورزان‌اند. کشاورزان و کارگران اساس استقلال کشورند و اگر این دو قشر به‌طور دلخواه ان‌شاءالله، عمل کنند، گرفتاری‌های کشور ما ان‌شاءالله، رفع می‌شود و از این جهت است که این دو قشر بیشتر مورد هَجمه مخالفین انقلاب اسلامی هستند. بی‌جهت نیست که فعالیت گروه‌هایی که به‌خلاف جمهوری اسلامی هستند و وابسته به اجانب هستند به این دو قشر بیشتر توجه دارند و این دو قشر را بیشتر می‌خواهند به انحراف بکشانند. در کارخانه‌ها آنچه مورد نظر آنهاست، درعین‌حالی که مدعی هستند که ما طرف‌دار کارگر هستیم، طرف‌دار ضعفای کشور هستیم، کاری انجام می‌دهند که این قشر را به بیکاری، کم‌کاری، اعتصاب وادارند و این آمال قدرت‌های بزرگ است که اگر چنانچه قشر کارگر ما به وظیفه اسلامی- انسانی خود عمل نکنند، یکی از ستون‌های فقرات ملت شکسته خواهد شد و بی‌جهت نیست که در بین کشاورزها هم همین جمعیت‌های انحرافی و وابسته می‌روند و آنها را نمی‌گذارند به‌طور شایسته عمل کنند و اگر چنانچه عمل هم کردند، خرمن‌های آن را گاه‌گاه می‌سوزانند. اگر این دو قشر پایداری کنند در مقابل این اشخاصی که شکست جمهوری اسلام را، که دنباله‌اش شکست اسلام است، [می‌خواهند] اگر پایداری کنند، این کشور به پیش خواهد رفت. همان‌طوری که سرحدات را قوای مسلح نگهداری می‌کنند و با شجاعت و شهامت از اسلام دفاع می‌کنند و جوانانی پر ارزش را از دست می‌دهند مع‌ذلک، با کمال شجاعت به دفاع از کشور و اسلام مشغول هستند، در داخل کشور هم مجاهدین کارگر و مجاهدین کشاورز مجاهده می‌کنند نظیر همان مجاهدات. آنها سرحدات را از آسیب حفظ می‌کنند و شما متن کشور را از وابستگی حفظ می‌کنید. آنها مجاهد فی سبیل الله هستند و شماها هم مجاهد فی سبیل الله. همان‌طور که خون آنها در پیش خدای تبارک و تعالی مقدس و ارجمند است، عَرَق شما هم در پیشگاه خدای تعالی مقدس است. اگر شما کارگران و کشاورزان سرتاسر کشور قیام کنید به امری که مصلحت کشور شما، استقلال کشور شما، آزادی شما، به او بستگی دارد، این کشور به پیش خواهد رفت و آسیب نخواهد دید. شما باید بیدار باشید و بحمدالله ملت امروز هوشیار است و گول این جمعیت‌هایی که برخلاف مسیر اسلام می‌خواهند کشور ما را یا به طرف شرق بکشند یا به طرف غرب، خود ملت هوشیارند و گول این جمعیت‌ها را نخواهند خورد. من از خدای تبارک و تعالی توفیق شما برادران عزیز کارگر که آبروی کشور و اسلام هستید و برادران کشاورز که همدوش شما هستند، در به‌ثمررساندن استقلال کشور، [خواستارم و] دعا می‌کنم و تشکر می‌کنم و همان‌طور که به آن اشخاصی که در سرحدات، کشور را حفظ می‌کنند و نگهدار استقلال کشور هستند دعا می‌کنم، به شما هم، که همان رویه را دارید و به‌صورت دیگر حفظ استقلال کشور را، حفظ آزادی خودتان‌ را می‌کنید با صورت دیگر، دعا می‌کنم و تشکر می‌کنم.»[۳۴] رهبر انقلاب در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر لزوم حمایت و پشتیبانی کارگران و کشاورزان از همدیگر و از مجاهدان واقعی در جهت رسیدن به خودکفایی در همه زمینه‌ها، بار دیگر به گروه‌ها و احزاب مسلح و مخالف نظام ازجمله سازمان مجاهدین خلق (منافقین) هشدار دادند که اسلحه را کنار گذاشته و به آغوش ملت بازگردند: «آنهایی که گمان کردند که می‌توانند در این کشور باز شیطنت‌هایی بکنند و گروه کارگر و کشاورز را به تباهی بکشند و آماده کنند برای باز واردشدن اجانب در این کشور، اشتباه می‌کنند. آنها بر خطا هستند و با ادعای اینکه ما طرف‌دار این قشرها و خلق‌ها هستیم - درعین‌حالی که جوانان عزیز ما از هر طبقه در جبهه هستند و مشغول فداکاری هستند و صاحب منصبان عزیز ما در این چند روز چند نفرشان شهید شدند- اینها در شهرها فساد می‌کنند و توطئه می‌کنند. اینها اشتباه می‌کنند. اینها اگر به ملت برگردند برای خودشان هم صلاح است و اگر ادامه به این امر بدهند، یک روز است که پشیمانی دیگر سودی ندارد و آن روزی است که به ملت تکلیف شود، تکلیف شرعی- الهی، به مقابله با اینها و تکلیف آخری نسبت به اینها تعیین شود. من صلاح همه قشرهایی که بازی خورده‌اند، از ابرقدرت‌ها بازی خورده‌اند، از تفاله‌های رژیم سابق بازی خورده‌اند، از بعضی بازیگرانی که می‌خواهند با بازیگری خودشان برگردانند این مملکت را به حال اول، مصلحت آنها را این می‌دانم که توجه داشته باشند که این مسئله‌ای است نشدنی. کشور ما امروز سرتاسر، زن و مرد و بچه و بزرگ، در راه اسلام‌اند و برای استقلال کشور خودشان و برای عزت خودشان و برای ارزش انسانی خودشان کوشش دارند. شمایید که سد راه آزادی و استقلال می‌خواهید بشوید و شما چیزی نیستید که بتوانید در مقابل این موج خروشان انسان‌های برپاخاسته مقاومت کنید. پس، صلاح شما و صلاح ملت شما و صلاح همه این است که اسلحه‌ها را زمین بگذارید و این شیطنت‌ها را دست بردارید و به آغوش ملت برگردید و مثل سایر برادران ما همراه با آنها به زندگی خودتان ادامه بدهید. این زندگی که شما الآن دارید، زندگی شرافتمندانه نیست. زندگی است که برای هواهای نفسانی دیگران شما خودتان را به باد فنا می‌دهید. برای ارضای خاطر آن تفاله‌های رژیم سابق و آن منحرفین از اسلام، شما برای ارضای آنها، جوانانتان را از دست می‌دهید. بیدار باشید که نیاید آن روزی که ملت ما تکلیفشان معلوم بشود که با شماها چه بکنند.»[۳۵]

گزارش- 8

8. رئیس مجلس شورای اسلامی امروز درخصوص موضوعات مختلفی مانند روز جهانی کارگر، ابلاغ‌نشدن قانون انتخابات میان‌دوره‌ای و توطئه گروه‌های سیاسی مخالف علیه نظام جمهوری اسلامی در جلسه علنی مجلس مطالبی را بیان کرد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی درمورد روز کارگر اظهار کرد: «افتخار جمهوری اسلامی ایران این است که از بدو پیروزی برای کارگر اهمیت شایسته‌ای را قائل شد و این جمهوری، جمهوری حفظ حقوق مستضعفان و کارگران است دور از تظاهر و ریا. برخلاف کسانی که اسم خودشان را حکومت کارگران گذاشته‌اند و محروم ترین قشرها در آنجا کارگر واقعی است، ما امیدواریم که با حمایت این مجلس عظیم‌الشأن و نمایندگان مردم و حمایت ملت بتوانیم در آینده ثابت کنیم که اسلام بیش از هر مکتبی و هر ایده‌ای و هر حزبی و هر گروهی می‌تواند حقوق ضعفا و کارگران را که قشر اصلی جامعه هستند و مایة افتخار انسان و بشریت، کارگر صحیح‌العمل و با فضیلت و مسلمان [است]، و فردا روز کارگر را باید محترم بداریم و شعارهای توخالی گروهک‌های چپ‌نمای دروغگو را روشن کنیم و بسیاری از نمایندگان خواسته‌اند که در راه‌پیمایی شرکت کنیم.» وی درخصوص مسئله تأخیر در برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای گفت: «جمعی از برادران نماینده نامه‌ای به وزارت کشور نوشته‌اند که پیش از اینکه من ابلاغ کنم به روزنامه رسیده و پخش شده. طبق مادة ۱۳۷ آئین‌نامه، هریک از نمایندگان اگر تذکری به دولت و مقامات دارند می‌توانند به رئیس مجلس بدهند و او موظف است در اولین جلسه، تذکر آنها را ابلاغ بکند. خودم هم این تذکر را داشتم و این تذکری است همه‌جانبه. خوشبختانه شورای نگهبان هم هستند و مربوط می‌شود به انتخابات، ما دچار یک سردرگمی شدیم که باید این مسئله حل بشود. مملکت بازیچه شده در دست اغراضی که ما باید سرنخ را درک کنیم کجا است؟ مدتی است که مجلس شورای اسلامی قانونی تصویب کرده است و شورای نگهبان هم تأیید کرده است انتخابات بایستی انجام بشود. همة امکانات مهیا شده است از وزارت کشور می‌پرسیم چرا انتخابات نمی‌شود؟ مجلس معطل است، مجلس لنگ است، کارها لنگ است، کمیسیون‌ها لنگ هستند، جواب می‌دهند که ازطرف رئیس‌جمهور به ما ابلاغ نشده است. چرا ابلاغ نشده است؟ باید این مطلب جواب داده بشود. شورای نگهبان تکلیف این مسئله را روشن بکند. قانون اساسی می‌گوید”رئیس‌جمهور موظف است”، زمان تعیین نکرده است، تا چه وقت؟ اگر نکرد، چه؟ اگر قانون لازم دارد، قانون دوفوریتی بیاوریم، وقت تعیین کنیم که این مقدار فرصت مگر می‌شود قانونی مجلس تصویب بکند و تا ابد ابلاغ نشود؟ وزارت کشور چه می‌کند؟ من از وزیر محترم کشور تقاضا می‌کنم اگر صدای من را می‌شنوند همین امروز تشریف بیاورند و توضیح بدهند که معضل انتخابات در کجا است؟ چرا این‌همه نماینده که باید در مجلس باشند، نیستند؟ و چرا صندلی‌های آنها خالی است و چرا بخشی از کشور ما نماینده ندارد؟ اگر در مناطق جنگ هم باید انتخابات بشود، [بشود] و اگر هم نباید بشود، نشود. مسئله میان‌دوره‌ای مطرح است طبق قانون انتخابات اگر میان‌دوره‌ای هم باید یک روز انجام بشود، یک روز بشود. اگر هم نباید بشود، هر جا که ممکن است فوری انتخاب بکنید. مجلس را معطل نکنید، دارید می‌بینید ما هر روز رأی‌گیری باید از اطراف راهروها برای حدنصاب نماینده جمع کنیم، این نمی‌شود.» رئیس مجلس شورای اسلامی درمورد اقدامات و تحرکات اخیر احزاب و گروه‌های سیاسی مخالف نظام جمهوری اسلامی، از مسئولان قضائی کشور تقاضا کرد به موضوع وارد شوند؛ وی افزود: «خبری داریم که در آلمان در یکی از هتل‌ها گروه بختیار، رضا پهلوی، قاسملو، نماینده عراق و نمایندگانی از منافقین خلق و گروه‌هایی دیگر جمع شده‌اند و توطئه ایجاد آشوب بزرگ را در ایران ریخته‌اند. سابقه توطئه برمی‌گردد به آن روزهایی که موج عظیم و رگبار تبلیغات به نام چماق‌داری به سر مردم ایران می‌ریخت که مردم را از صحنه بیرون کند. امروز نشان دادند که آنها می‌خواستند چماق‌داری کنند، در مقابل خودشان نیروی مردمی را نمی‌خواستند داشته باشند و متأسفانه بعضی از مسئولان هم در این دام افتادند و حضور مردم را در صحنه تضعیف کردند، ولی دیگر مردم حوصله‌شان تمام شده است، این نمی‌شود. شورای‌عالی قضائی و مسئولان امنیتی و اجرائی کشور و خود مردم که بیش از همه دلسوز این انقلاب و حافظ این انقلاب هستند باید وارد معرکه بشوند و اینکه در ایام جنگ هر روز در چندین شهر کشور ما با کارد و قمه و داس و چکش و هفت‌تیر و هرچه که به دستشان می‌رسد از قبیل سنگ و چماق به جان مردم می‌افتند و این آشوب را به پا می‌کنند این چه معنا دارد؟ و می‌خواهند چه بگویند؟ و برای چه؟ و تا چه وقت؟»[۳۶] گفتنی است وزیر کشور نیز امروز با حضور در مجلس به تشریح علل برگزارنشدن انتخابات میان‌دوره‌ای پرداخت و از رئیس‌جمهور به‌دلیل مخالفت و کارشکنی در ابلاغ قانون مصوبه مجلس درخصوص برگزاری انتخابات انتقاد کرد.**[۳۷]

گزارش- 9

9. نخست‌وزیر در دیدار با جمعی از کارگران کارخانه‌های کشور ضمن تبریک روز کارگر، این روز را بیانگر و نماد ظلم و ستمی دانست که در طول تاریخ به کارگران شده است. عصر امروز محمدعلی رجایی نخست‌وزیر، در دیدار با گروهی از مدیران، کارگران و تکنسین‌های شرکت‌های ایران ناسیونال و لیلاند موتور ضمن قدردانی از زحمات کارگران در سراسر کشور گفت: «کار و کوشش شما برادران کارگر به‌گونه‌ای است که برای دیگر هم‌وطنان ما ایجاد روحیه می‌کند و این در شرایطی است که ضدانقلاب و دشمن هر لحظه در انتظار رکود کارخانجات ما می‌باشد و برادران کارگر ما با کوشش خود به دشمن می‌فهمانند که باید این آرزو را به گور برند.» نخست‌وزیر در ادامه، روز کارگر را روز قیام علیه ظلم خواند و افزود: روز کارگر بیانگر ظلم و ستمی است که بر کارگران در طول تاریخ شده است، لذا هر حرکتی که در مخالفت با ظلم و ستم انجام گیرد، گامی است در جهت بزرگداشت این روز؛ به‌خصوص اینکه ازنظر ما این روز با مصادف شهادت استاد شهید مطهری است.[۳۸]

گزارش- 10

10. صبح امروز دادستان کل انقلاب اسلامی با رهبر انقلاب دیدار و درباره‌ مسئله‌ درگیری گروه‌های سیاسی مخالف نظام با مردم و نیروهای امنیتی و نیز اقدام عده‌ای خاص به ترویج فساد در جامعه، با ایشان گفت‌وگو کرد. حجت‌الاسلام علی قدوسی پس از این دیدار، درمورد مطالب مطرح‌شده در این جلسه اظهار کرد: مسائل مطرح‌شده دو مورد بود؛ اولین مورد، مسئله روز یعنی درگیری گروهک‌ها بود که باتوجه‌به اطلاعیه‌ای که قبلاً داده بودیم، انتظار داشتیم اگر این گروه‌ها واقعاً غرضی ندارند و از جایی هم تحریک نمی‌شوند، موضع خودشان را روشن کنند و برخوردی مسالمت‌آمیز با موضوعات داشته باشند. ولی متأسفانه دیدیم که اکثر نقاط مملکت را به آشوب کشاندند. بنابراین به‌دنبال تصمیم‌هایی که درباره این مسئله گرفته شد، حضور امام مطالبی عرض شد و ایشان رهنمودهایی دادند. قدوسی موضوع دیگری را که در ملاقات خود با امام خمینی مطرح کرده بود مسئله فحشا ذکر کرد و افزود: «مسئله بدین شکل نیست که بعضی‌ها می‌خواهند آزادانه بیرون بیایند یا از بعضی از نوارها استفاده کنند. بلکه آنها به یک شکل خاص و حساب‌شده می‌خواهند فحشا را در سطح مملکت توسعه دهند و ترویج کنند که دراین‌باره قرار شد با قاطعیت و جدیت برخورد شود. پیرامون این موضوع نیز از امام نظرخواهی شد تا براساس رهنمودهای ایشان تصمیماتی گرفته شود.»[۳۹]

گزارش- 11

11. اقدام افراد مسلح برای ترور سخنگوی دولت موقت در یکی از بیمارستان‌های تهران ناکام ماند. چهار مرد مسلح با حمله به یک بیمارستان خصوصی در یوسف‌آباد تهران قصد ورود به اتاق صادق طباطبایی (برادر همسر حاج‌احمد خمینی) را داشتند، اما موفق نشدند. گفتنی است طباطبایی که اخیراً در آلمان مورد هجوم مخالفان نظام واقع و مجروح شده بود، در بیمارستان بستری است. از انگیزه مهاجمان و جزئیات این مسئله خبری در دست نیست. [۴۰]

گزارش- 12

12. اردن همچنان به حمایت‌های سیاسی و تسلیحاتی خود از عراق ادامه می‌دهد. درهمین‌حال، عراق برای رفع مشکلات اقتصادی ناشی‌از جنگ، خواهان ادامه فروش نفت به ژاپن و عقد قرارداد تجاری و اقتصادی با آرژانتین است. به گزارش رادیو امان، مروان قاسم وزیر امور خارجه اردن، امروز در گفت‌وگویی با مجله‌ کویتی الیقظه، بار دیگر جانب‌داری کشورش را از جنگ عراق علیه ایران اعلام کرده است و از همه کشورهای عربی خواسته تا این موضع را دنبال و حمایت خود را از عراق اعلام کنند.[۴۱] علاوه‌برآن، اخیراً کمک‌های تسلیحاتی اردن به عراق به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. امروز مقادیری مهمات ارسالی از این کشور به‌وسیله ۳۸ دستگاه کامیون ازطریق فلوجه به بغداد و سپس پادگان التاجی منتقل شده که قرار است به جبهه‌های جنگ ارسال شود.[۴۲] از سوی دیگر، دولت عراق که به‌دلیل جنگ دچار مشکلات اقتصادی شده در تلاش است تا رضایت ژاپنی‌ها را برای ادامه خرید نفت از عراق جلب کند. خبرگزاری رویتر از توکیو دراین‌باره گزارش داد: عراق از ژاپن خواسته است تا از ماه ژوئنِ آینده به واردات نفت خام خود از عراق که روزانه ۲۰۰.۰۰۰ بشکه است ادامه دهد. به گفته منابع مذکور، این درخواستِ عراق به‌دنبال اعلام دولت ژاپن مبنی‌بر پایان‌یافتنِ قرارداد قبلی بین این دو کشور انجام گرفته است.[۴۳] تلاش دولت عراق درزمینه مذاکرات اقتصادی، فقط به آسیا محدود نمی‌شود، بلکه این کشور با آرژانتین نیز وارد گفت‌وگو شده است. به گزارش خبرگزاری یوگسلاوی از بوئنوس آیرس، یک کمیته مشترک سیاسی عراق و آرژانتین به‌همراه یک کمیته فرهنگی و اقتصادی به‌منظور انعقاد چند موافقت‌نامه بین دو کشور در بوئنوس آیرس آغاز به کار کرد‌ه‌اند. طه محی‌الدین معروف معاون رئیس‌جمهور عراق، که برای دیداری چندروزه از آرژانتین وارد پایتخت این کشور شده است، گفت: «کشورش خواستار افزایش بیشتر تبادلات مواد غذایی موجود بین عراق و آرژانتین می‌باشد.»[۴۴]

گزارش- 13

13. برخی رسانه‌ها و رادیوهای خارجی مدعی شده‌اند حکومت جمهوری اسلامی ایران، گروه‌های سیاسی مخالف نظام را بیش‌ازپیش تحت فشار قرار داده و موج اعتراض‌ها به این‌گونه برخوردهای نظام به شهرهای مختلف کشیده شده است. رادیو کلن امروز در گزارشی از اوضاع داخلی ایران، اعلام کرد: موج اعتراض‌ها به نظام حاکم در ایران به شهرهای مختلف کشور کشیده شده است. این رادیو مدعی شد: درگیری‌های امروز و چند روز گذشته در تهران و اکثر شهرهای شمالی ایران چندین کشته و ده‌ها مجروح برجای گذاشته است. این مسئله موجب گسترش موج مخالفت‌ها با شرایط غیردمکراتیک حاکم در ایران شده و گروهِ خاص حاکم را بر آن داشته است که با صدور اعلامیه‌های تهدیدآمیز، تشکیل جلسات شورای امنیت ملی و اقدامات احتیاطی شدید به مقابله با مخالفت‌ها برخیزد. از سوی دیگر، گروه حاکم هم‌زمان با تبلیغات یکنواخت در مجلس، رسانه‌های گروهی و مصاحبه‌های مطبوعاتی به مقابله با این رویدادها برخاسته و فشار و اختناق بیشتری را به مردم ایران وعده می‌دهد. رادیو کلن در ادامه گزارش خود یکی از فعالیت‌های تبلیغاتی دولت را صدور اعلامیه‌ای ۱۰ ماده‌ای ازسوی دادستان کل انقلاب اسلامی دانسته است که در آن، احزاب و سازمان‌های سیاسی در ایران تهدید شده‌اند درصورتی که برخلاف اصول ۱۰ ماده‌ای این اعلامیه به فعالیت و تظاهرات دست بزنند، در دادگاه‌های ویژه زمان جنگ محاکمه خواهند شد.[۴۵] شبکه‌های تلویزیونی امریکا نیز تصاویری از تظاهرات اعضا و طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در اعتراض به اعلام رأی دادگاه‌های انقلاب منتشر کردند. براساس گزارش‌های رسیده از امریکا، شبکه‌های تلویزیونی این کشور روز گذشته (۹/۲/۱۳۶۰) فیلمی از تظاهرات تهران را که به گفته این رسانه‌ها با شرکت یک گروه ۱۰۰ هزار نفری از طرف‌داران مجاهدین خلق برگزار شده بود، به نمایش گذاشتند. علت این تظاهرات مخالفت با قدرت بیش از حد روحانیون و انتقاد به برنامه‌های اقتصادی و جنگی دولت بیان شده است.[۴۶]

گزارش- 14

14. شاپور بختیار در گفت‌وگو با مجله فارسی‌زبان پیام (چاپ لندن) مدعی شد ایران اکنون در اختناق کامل به سر می‌برد و در آستانه ورشکستگی اقتصادی است. به گزارش رادیو اسرائیل، شاپور بختیار در مصاحبه با مجله فارسی‌زبان پیام، اظهار عقیده کرد که در چنین شرایطی ملت و ارتش نمی‌توانند ساکت بنشینند و ازاین‌رو، ناآرامی‌ها روزبه‌روز افزایش می‌یابد. او ضمن محکوم‌کردن اقداماتی که با هدف تسلط فرهنگی غیرایرانی بر جامعه ایران انجام می‌شود، گفت: چنین اقدامی با شکست روبه‌رو خواهد شد. وی همچنین مدعی شده که برخلاف آنچه دیگران می‌گویند تاکنون بارها حمله ناجوانمردانه عراقی‌ها به ایران را محکوم کرده است.[۴۷]

گزارش- 15

15. درپی انتشار خبری مبنی‌بر هشدار رئیس سازمان امنیت اندونزی به ایران درمورد حمایت ایران از یک جنبش اسلامی در آن کشور، که چندی پیش خبرگزاری‌های آسوشیتدپرس و فرانس‌پرس آن را مخابره کردند، سفیر اندونزی در تهران ضمن تکذیب این مطلب گفت: البته چنین نامه‌ای که در آن افرادی از کشور اندونزی از امام خمینی درخواست کمک‌های مالی و معنوی کرده‌اند را پیدا کرده‌ایم، اما هنوز مطمئن نیستیم که ایشان نامه‌ای با این محتوا دریافت کرده‌اند یا خیر. وی افزود: برخلاف آنچه خبرگزاری‌های مختلف منتشر کرده‌اند، سودومو (سومودو) رئیس سازمان امنیت اندونزی، اصلاً چنین هشداری به ایران نداده است.[۴۸]

گزارش- 16

16. وزیر کشور دولت موقت در مصاحبه‌ای با یک روزنامه‌ هلندی ضمن متناقض‌خواندن ساختار جمهوری اسلامی و انتقاد از آن، ولایت فقیه و جمهوریت را دارای ماهیتی کاملاً متفاوت برشمرد و جمهوری اسلامی را از پیاده‌کردن عقاید خود نیز عاجز دانست. علی‌اصغر حاج سیدجوادی در مصاحبه با روزنامه فولسگرانت (چاپ هلند) مدعی شد: «امام خمینی گفته است که نویسندگان امروز نیز همچون نویسندگان زمان شاه هستند. این موضوع صحت ندارد و قضیه برعکس است. رژیم فعلی حقوق حقه مردم و مقام والای ملت را نادیده می‌گیرد، درست همانند زمان شاه. اکنون بعد از دو سال، جمهوری اسلامی همانند زمان پس از ۲۷ سال دیکتاتوری رضاشاه و ۲۵ سال سلطنت شاه سابق است. به همان اسفناکی و غم‌انگیزی آن دوران.» سیدجوادی که در نامه‌ای به امام خمینی مدعی شده بود “ولایت فقیه” کاملاً غیردمکراتیک و غیراسلامی است، افزود: «شما از مردم می‌خواهید که در کار خودشان دخالت نکنند و در رهبری مملکت دخالتی نداشته باشند، در انتخابات شما زور و سرنیزه به کار بردید، بنابراین، انتخابات عادلانه نبود و برخلاف قانون اساسی قدرت قوه قضائیه و قانون‌گذاری در دست یک حزب آن هم حزب جمهوری اسلامی است.» وی درمورد موقعیت امام خمینی اظهار کرد: «ایده آیت‌الله خمینی، بنیان‌گذاشتن یک دولت بر پایه قانون اسلامی بدون هیچ‌گونه سازمان سیاسی و هیچ‌گونه جنبش بود. آیت‌الله خمینی علل انقلاب را تجزیه‌وتحلیل نکرده بود و به یکباره انقلاب و دگرگونی را اسلامی خواند.» وزیر کشور دولت مهندس بازرگان، راه‌حل مجادله و وضعیت دوقطبی بین بنی‌صدر و طرف‌دارانش از یک‌سو و حزب جمهوری اسلامی از سوی دیگر را دگرگونی در پایه و بنیان جمهوری اسلامی معرفی کرده و افزود: «رژیم فعلی جمهوری اسلامی، سازمانی است که حتی عقاید خود را نمی‌تواند پیاده کند. این نظام، قانون اساسی، قوای قانون‌گذاری و اجرایی را نزدیک به هم قرار نداده بلکه آنها را در مقابل یکدیگر جای داده است.» حاج سیدجوادی در ادامه ماهیت ولایت فقیه را زیر سؤال برد و با بیان اینکه «اساس ولایت فقیه (رهبری مذهبی و سیاسی آیت‌الله خمینی) نقطه مقابل جمهوری است»، یکی از آسیب‌های موجود در نظام را قدرت‌های موازی دانسته و اضافه کرد: «از یک طرف قدرت مرسوم و معمول وجود دارد و از طرف دیگر قدرت بنیادهای انقلابی که در نقطه مقابل و جهت عکس یکدیگر قرار دارند. ... مثلاً در مقابل ارتش، پاسداران و در مقابل پلیس، کمیته‌ها هستند که می‌توانند مردم را دستگیر کنند. در جوار وزارت مسکن، سازمان‌های انقلابی مسکن‌سازی و در مقابل وزارت بهداری، بنیاد شهید قرار دارد. در مقابل وزارت دادگستری، دادگاه‌های انقلاب حضور دارند.» حاج سیدجوادی در پایان این مصاحبه در پاسخ به این پرسش که بالاخره سرنوشت ایران به کجا می‌رسد؟ گفت: «من فکر می‌کنم که دولتی ائتلافی متشکل از روشنفکران غیروابسته، لیبرال‌ها و گروه‌های چپ غیروابسته می‌تواند بهترین دولت باشد. مشکلات و مسائل جامعه ایرانی باید ابتدا تجزیه‌وتحلیل شود و این همان چیزی است که تاکنون انجام نگرفته است.» وی در پایان دوباره با تکرار ادعاهای خود، وضع حقوق بشر در ایران را بدتر از زمان شاه دانست.[۴۹]

گزارش- 17

17. مقامات نفتی ایران و لیبی درمورد مسائل نفتی و نقش سازنده دو کشور در سازمان اوپک (کشورهای صادرکننده نفت) گفت‌وگو کردند. خبرگزاری پارس از لیبی در گزارشی اعلام کرد: مذاکرات نماینده وزارت نفت ایران و مقامات لیبی که از چهارشنبه‌شب آغاز شده بود، امروز نیز ادامه یافت. بامداد امروز مهندس سیدحسن سادات کفیل وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران، به مدت یک ساعت با عبدالسلام جلود نخست‌وزیر لیبی، ملاقات و مذاکره کرد. در این ملاقات که با حضور وزیر نفت لیبی برگزار شد، درخصوص مسائل نفتی و نقش سازنده دو کشور در سازمان اوپک گفت‌وگوهایی انجام گرفت. مهندس سادات پس از این ملاقات، برای دیداری ۲ روزه عازم الجزایر شد. خبرگزاری فرانسه از الجزیره دراین‌زمینه گزارش داد: امروز حسن سادات کفیل وزارت نفت ایران، برای دیداری ۲ روزه وارد الجزیره شد. وی در طول اقامت خود در الجزیره با وزیر نفت الجزایر ملاقات و شیوه‌های تحکیم روابط دو کشور درزمینه انرژی را بررسی خواهد کرد. ناظران معتقدند دو طرف درمورد اوضاع بازار بین‌المللی نفت در چارچوب اجلاس آینده وزیران نفت کشورهای عضو اوپک گفت‌وگو می‌کنند. مهندس سادات در طول اقامت خود در الجزایر از تأسیسات نفتی این کشور نیز دیدن خواهد کرد.[۵۰]

گزارش- 18

18. روزنامه وال استریت ژورنال در مقاله‌ای به بررسی اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی عراق پرداخته است. این روزنامه امروز در مقاله نسبتاً جامعی درمورد اوضاع عراق نوشته است: عراق با کسب موفقیت در صحنه نبرد با ایران سعی کرده است که به جهان عرب بقبولاند که این کشور نه‌تنها در زمینه‌های اقتصادی و صنعتی و اجتماعی حقوق زنان و تحصیل رایگان برای همه، پیشرفت‌های چشمگیری داشته است، بلکه تنها کشور عربی است که در تاریخ معاصر توانسته است با کشوری که وسعتش سه برابر و جمعیت آن دو برابر و نیم عراق است بجنگد و مناطق وسیعی از کشور مذکور را اشغال کند تا بدین‌وسیله جایگاه رهبری عراق در جهان عرب بر هیچ‌کس پوشیده نماند. عراق همواره سعی داشته است به غرب نزدیک شود، اما بسیار محتاطانه و دور از جنجال به این امر مبادرت می‌ورزد. مقامات عراقی با اعزام گروه‌های کاوشگر به مناطق نفت‌خیز، درصدد کشف معادن زخم و ذخایر بیشتر نفت برآمده‌اند و انتظار می‌رود که میزان تولید نفت این کشور تا سال ۱۹۹۰ به ۹ میلیون بشکه در روز برسد. اکثر شرکت‌های نفتی که فعلاً در عراق مشغول به کار هستند از امریکا و اروپای غربی می‌باشند. عراق حداکثر استفاده از جنگ با ایران را کرده و اینک سعی دارد با انجام مذاکرات به خصومت موجود پایان دهد و حتی‌الامکان می‌کوشد دستیابی به خلیج‌فارس را برای خود آسان‌تر کند. این کشور همچنین قصد دارد یک خط لوله انتقال نفت به خلیج عقبه در اردن احداث کند تا از صدور نفت خود اطمینان یابد.[۵۱]

گزارش- 19

19. در ادامه اخبار مرتبط با خرید تسلیحاتی ۵۶ میلیون دلاری اخیر ایران، امروز دادگاه پاریس حساب بانکی کمپانی طرف قرارداد خرید اسلحه ایران را مسدود کرد. به گزارش خبرنگار روزنامه انقلاب اسلامی، امروز دادگاه پاریس با صدور حکمی یک حساب بانکی را که مبلغ ۵۶ میلیون دلار پول ایران برای خرید اسلحه به آن واریز شده بود، مسدود کرد. این مبلغ به‌حساب یک کمپانی پانامایی به نام مؤسسه تجارت جهانی در “بانک دولا مدیترانه” پاریس واریز شده و قرارداد با احمد سراکبی نماینده این کمپانی به امضا رسیده و سپس کاردار ایران در اسپانیا آن را تأیید و تصویب کرده بود. گفتنی است به‌دلیل بدعهدی کمپانی طرف قرارداد، این اسلحه‌ها تاکنون به ایران ارسال نشده است، دولت ایران برای وصول این مبلغ، شکایتی را علیه شرکت مزبور تنظیم کرده است. درحال‌حاضر، تصمیم دادگاه نمی‌تواند کمک چندانی باشد چراکه اکنون پولی در حساب شرکت نیست و کمپانی مزبور به بانک مقروض است. درواقع دادگاه پاریس بجز صدور حکم مسدودکردن این حساب، هیچ کمک دیگری به ایران نمی‌کند. به گفته شرون وکیل مدافع ایران در پاریس، از دادگاه تقاضا شده است که حساب‌های بانکی شرکت مزبور مورد بررسی قرار گیرد، مسئولان ایرانی در تلاش‌اند با احمد سراکبی (تبعه لبنان که خود را نماینده شرکت پانامایی معرفی کرده بود) و احمد حیدری (ایرانی‌الاصل که رابط وزارت دفاع بوده) تماس بگیرند، ولی تاکنون تلاش آنها بی‌نتیجه بوده است. طبق اظهارات وکیل مدافع ایران، افراد مذکور طبق قرارداد می‌بایست در ماه فوریه ۱۹۸۱ (بهمن‌ماه ۱۳۵۹)، مقادیر قابل‌ملاحظه‌ای مهمات نظامی ازجمله موشک و موشک‌انداز از بندر ریودوژانیرو برزیل به‌وسیله کشتی باربری “سید کاست” به بنادر جنوب ایران حمل و تحویل دهند. متعاقب این امر کاردار سفارت ایران در مادرید به ایران احضار شده است.[۵۲] ضمیمه گزارش۸: متن کامل سخنان وزیر کشور در مجلس شورای اسلامی درخصوص دلایل تأخیر در برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای آیت‌الله محمدرضا مهدوی‌کنی وزیر کشور، امروز با حضور در مجلس شورای اسلامی ضمن سخنانی درمورد مسئله انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی و دلایل تأخیر آن، از رئیس‌جمهور به‌دلیل مخالفت با برگزاری انتخابات و ابلاغ‌نشدن مصوبات مجلس به وزارت کشور گلایه کرد و گفت: «به‌موجب اصل ٩٩ قانون اساسی پس از افتتاح مجلس و تشکیل شورای نگهبان، نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی به‌عهده شورای نگهبان است. این اصل، شورای نگهبان را به نظارت موظف می‌کرد. در این دوره [برای نظارت] بر انتخابات‌هایی که معوق شده است، شورای نگهبان ناچار بود که آیین‌نامه‌ای یا قانونی داشته باشد [که به‌این‌منظور] قانون نظارت شورای نگهبان در تاریخ ٢/٧/١٣٥٩ به ‌تصویب کمیسیون امور داخلی مجلس رسید. در تاریخ ٢٣/٧/١٣٥٩ به امضای آقای موسوی خوئینی‌ها به ‌جریان گذاشته شد و در تاریخ ٢٦/٨/١٣٥٩، طی نامه شمارة ١٧٧٣٠ از دفتر ریاست‌جمهوری به مجلس شورای اسلامی و در تاریخ ١٠/٩/١٣٥٩ مصوبه از دفتر نخست‌وزیری جهت اجرا به وزارت کشور رسیده است. فاصله زمان تصویب را تا آنجا که در وزارت کشور به ‌دست ما رسیده است، ملاحظه می‌کنید. تاریخ تصویب ٢/٧/١٣٥٩ است و تاریخ وصول آن به وزارت کشور و ابلاغ آن درجهت اجرا ١٠/٩/١٣٥٩ است؛ یعنی حدود سه ماه طول کشیده است. در این آیین‌نامه یا این قانون نظارت، یک ماده‌ای اضافه شده است که آیین‌نامه و دستورالعمل‌های اجرایی که منوط به کارهای وزارت کشور است، باید دوباره به ‌تصویب شورای نگهبان برسد. قهراً از آن تاریخ ما شروع کردیم به نوشتن آیین‌نامه‌ای که این آیین‌نامه چندین روز طول کشیده است تا نوشته شد و شورای نگهبان آن آیین‌نامه را تأیید و تصویب کرده است. که در تاریخ ١٠/١٠/١٣٥٩ به ‌تصویب شورای نگهبان رسیده است. ما از همان موقع، اعلام آمادگی انجام انتخابات را به شورای نگهبان کردیم. شورای نگهبان برای انجام این کار در اجرای مواد ٧ و ٨ قانون نظارت می‌بایست به تشکیل هیئت‌های نظارت استان و شهرستان اقدام بکنند و براثر اینکه آنها آمادگی و شناخت قبلی نداشتند، ناگزیر به مسافرت‌های طولانی شدند که بتوانند در استان [ها] افرادی را برای هیئت نظارت معین کنند و قهراً این هم زمانی را گرفته است و در آن قسمت‌هایی که هم وزارت کشور اعلام آمادگی کرده بود یعنی در آن استان‌ها و یا شهرستان‌هایی که اعلام آمادگی ازطرف وزارت کشور شده بوده است و اعلام آمادگی ازطرف شورای نگهبان، هیئت ناظر را معین کرده‌اند. در این بین، آقای بنی‌صدر ریاست‌جمهور محترم درحدود سه ماه قبل به بنده تلفنی اظهار فرمودند که شما می‌خواهید انتخابات را انجام بدهید، عرض کردم بله ما که نمی‌توانیم انتخابات را انجام ندهیم. بالاخره انتخابات، در آنجاهایی که به تعویق افتاده است، باید انجام بشود و تابه‌حال هم تأخیر به‌خاطر این مقدمات بوده است. ایشان در جواب فرمودند که الآن که جنگ هست به دو دلیل مصلحت نیست که انتخابات انجام بشود: دلیل اول اینکه نباید اذهان عمومی را از جنگ منصرف کرده و به مسئله دیگری معطوف داشت. دلیل دوم اینکه فعلاً آزادی کامل برای تبلیغات انتخاباتی نیست و بدین‌جهت خوب است که انتخابات انجام نشود. من عرض کردم چون مجلس به نمایندگان بیشتری نیاز دارد و مجلس هم دراین‌مورد به وزارت کشور ابلاغ کرده است و از وزارت کشور خواسته است که نمایندگانی که به مجلس نیامده‌اند، تعیین بشوند و به مجلس بیایند. برای اینکه مجلس زودبه‌زود از اکثریت نیفتد و بتواند کارهایش را زودتر انجام بدهد و موقعیتی است که ما نیاز داریم مجلس کار فعال داشته باشد که خود نمایندگان محترم هم استحضار دارند، مردم شریف ایران هم که می‌دانند، بالاخره مجلس دوره اول، آن‌هم در دوره انقلاب، نیاز به فعالیت بیشتری دارد، این‌همه لوایح و طرح‌ها هست و باید همیشه کار بکنند و علاوه‌بر اینکه حق مردم هم هست که وکلای خودشان را انتخاب بکنند. ما نمی‌توانیم به مردم بگوییم شما نماینده نداشته باشید، بنابراین اشکالی ندارد که ما به مردم بگوییم درعین‌حالی که جنگ هست، ما انتخابات را در آنجاهایی که امکان اجرای انتخابات هست، انجام می‌دهیم و برای انتخابات هم جو متشنجی در آن حوزه‌هایی که ما بررسی کرده بودیم نبود. (بنابراین) دلیل دوم، مسئلة آزادی بود، من عرض کردم، ما درحدود امکان، تأمین آزادی‌ها را خواهیم کرد. بالاخره مفهوم آزادی این است که کاندیداها بتوانند برای مردم و برای هواخواهانشان در حوزه‌های انتخابیه‌شان تبلیغ بکنند و علاوه‌براین در موقع انتخابات و روز انتخابات ما مردم را آزاد بگذاریم که آراء خودشان را به صندوق‌ها بریزند و ما جدیت می‌کنیم که ان‌شاءالله این کار را به یاری خدا بکنیم. ایشان (بنی‌صدر) فرمودند که نه مصلحت نیست، البته این جریان مکتوب نیست که سند مکتوب باشد، ولی تلفنی است. من عرض کردم که اگر جناب‌عالی صلاح نمی‌دانید که انتخابات انجام بشود، خوب ما مجری هستیم (یعنی وزارت کشور). شما از حق قانونی‌تان استفاده کنید پیشنهادی به مجلس بدهید که الآن موقع انتخابات نیست، اگر مجلس تصویب کرد که انتخابات انجام نشود، ما هم تبعیت می‌کنیم، اگر هم مجلس تصویب نکرد که ناگزیریم انتخابات را انجام بدهیم. خوب این پیشنهاد بنده در مقابل پیشنهاد ایشان بود. این مذاکره تلفنی است. اما آنچه که به‌صورت کتبی درآمده است که همه اسنادش در اینجا موجود است، اولین نامه‌ای است که ایشان مرقوم فرموده‌اند که شما طبق اصل ٦٨ نمی‌توانید انتخابات را به تأخیر بیندازید، مگر درصورتی‌که ریاست‌جمهوری پیشنهاد بدهد و مجلس هم تأیید بکند و شما در انتخابات تبعیض و تفکیک و تجزیه نمی‌توانید بکنید، چون ما اعلام کرده بودیم که انتخابات را در حوزه‌هایی که به تأخیر افتاده و یا ابطال شده است، در همه آنها نمی‌توانیم انجام بدهیم؛ مثلاً سنندج یکی از آنجاهایی است که انتخاباتش انجام نشده است، مریوان، سقز و بانه انجام نشده، دهلران در استان ایلام و پاوه (اینجاهایی که دارم عرض می‌کنم آن قسمت‌هایی است که حساس است) ایذه در استان خوزستان و میاندوآب در استان آذربایجان‌غربی و همچنین قروه انجام نشده است، که اینها چند شهرستان و حوزه‌ای بوده است که ما می‌گفتیم به‌طور قطع نمی‌شود انتخابات در آنجا انجام بشود، یعنی آنجا نه امنیت برقرار هست، بعضی جاها هم اصلاً مردمش نیستند که ما انتخابات بکنیم، مثلاً در دهلران کسی نیست که ما انتخابات بکنیم. بنابراین، در این قسمت‌هایی که اوضاع منطقه کاملاً متشنج است و امنیت برقرار نیست، الآن هم بنده صریحاً عرض می‌کنم، امکان انجام انتخابات در آنجاها نیست و وزارت کشور هم نمی‌تواند در آنجا انتخابات را انجام بدهد و برای جناب آقای بنی‌صدر هم ما در نامه‌های متعددی به‌خصوص در نامه اولمان نوشتیم. در این قسمت‌ها که تقریباً جزو مناطق جنگی است و ما نمی‌توانیم. قسمت‌های دیگر هم هست که ما در آن وقت انتخاباتش را مصلحت نمی‌دانستیم (البته در تاریخ ١١/١٠/١٣٥٩ بوده است که این نامه نوشته شده است) انجام بدهیم، به‌خاطر اینکه علت تأخیر انتخابات جو متشنج حوزه انتخابیه بوده است، حتی در دوره اول، اوضاع مساعد نبوده است و مثلاً یکی از آنجاها کرمانشاه بوده است که علت تأخیر دور دوم انتخابات یا مرحله دوم انتخابات به‌خاطر عدم آمادگی محیط بوده است و ما ناچار شدیم که انتخابات را در آنجا انجام ندهیم و وزارت کشور هم این اختیار را طبق یکی از مواد قانون انتخابات که به تصویب شورای انقلاب رسیده، داشت، که در مواردی که صلاح بداند انتخابات را متوقف بکند، می‌تواند متوقف بکند و وزارت کشور هم طبق آن اختیاری که داشت، آنجاها را متوقف کرد و کسی هم آن زمان به ما اعتراضی نکرد، به‌خاطر اینکه این توقیف قوانین بود؛ وزارت کشور حضور جناب آقای بنی‌صدر نوشت که: در این موارد هم ما احساس می‌کنیم که اگر انتخابات به تأخیر بیفتد بهتر است و از ایشان هم تقاضا کردیم که شما باز از حق قانونی‌تان استفاده کنید و به مجلس پیشنهاد بدهید که موقتاً در این حوزه‌ها انتخابات متوقف بشود و بعداً که اوضاع مساعد شد، ما در آنجاها انتخابات را انجام می‌دهیم. ایشان دوباره نامه‌ای نوشتند که نه، تبعیض در انتخابات جایز نیست و شما طبق ماده ٦ قانون انتخابات می‌بایست انتخابات را در یک روز در همه‌جا انجام بدهید. ما در نامه‌ای که در جواب ایشان نوشتیم، نوشتیم که ماده ٦ مربوط به دور اول انتخابات است و آن ماده صراحت هم دارد که من برای نمایندگان محترم قرائت می‌کنم: “ماده ٦ دور اول اخذ رأی در سراسر کشور در یک روز (٢٤ اسفندماه ١٣٥٨) و حداقل ده ساعت انجام می‌شود.” این ماده معلوم است که مربوط به یک زمان خاص و روز خاصی هم هست و اگر بنا بود این یک قانون عام و شاملی بود، قاعده‌اش این بود که می‌گفتند “در یک روز” و دیگر روز را معین نمی‌کردند، ولی پیداست که این فقط برای همان مرحله اول است و باز دلیل مؤید این مفهوم که از این عبارت معلوم می‌شود، تبصره ٢ ماده ٧ قانون انتخابات است که می‌گوید “زمان انجام دور دوم انتخابات را پس از اعلام نتیجه دور اول، وزارت کشور تعیین و اعلام خواهد نمود.” در این تبصره، هیچ قیدی ندارد که این زمان یک روز باشد یا دو روز باشد و بهترین دلیل برای اینکه، این مطلق بوده و قیدی نداشته است عملی بوده است که ما در آنجا انجام دادیم و کسی هم آن زمان که شورای انقلاب بود به ما اعتراضی نکرد. ما در آن زمان، در مرحله دوم انتخابات بعضی از حوزه‌ها را انجام ندادیم، من‌جمله یکی از آنها کرمانشاهان بود و آن زمان شورای انقلاب هم مسئول اجرایی کشور و هم مسئول قانونگذاری بود و در مرئی و منظر آنها مسئله انجام شد و کسی هم به ما اعتراض نکرد که آقا، چرا شما انتخابات را در آنجا انجام ندادید؟ چرا، ماده دیگری هم بوده است که ما خودمان باز در قانون انتخابات داشتیم که وزارت کشور در مواردی که صلاح بداند انتخابات را متوقف بکند می‌تواند، وقتی که جو مساعد نباشد، آن‌هم طبق ماده‌ای بوده که باز صراحت دارد که تبصره ١ ماده ٤٩ است، اول من ماده ٤٩ را می‌خوانم: “ماده ٤٩ - وزارت کشور می‌تواند باتوجه‌به گزارشات واصله و بازرسی‌های معموله، جریان انتخابات یک یا چند حوزه انتخابیه را درصورت لزوم متوقف نموده و یا نتیجه اعلام‌شده آنها را قبل از افتتاح مجلس شورای اسلامی باطل اعلام نماید.” تبصره١ می‌گوید وزارت کشور موظف است در اولین فرصت مناسب انتخابات مجدد را در حوزه‌هایی که انتخاباتشان متوقف یا باطل شده براساس مقررات این قانون برگزار نماید. ... ما طبق این قانون اولین فرصت مناسبمان، آنجایی که بتوانیم انتخابات را در یک جایی انجام بدهیم و اگر جوی در آن حوزه باشد که امکان اجرای انتخابات نباشد، امکان آزادی برای رأی‌دهندگان نباشد، امکان تبلیغ نباشد، خوب مسلماً آنجا فرصت مناسبی نیست. به این جهت، نظر وزارت کشور این بود که در پاره‌ای از حوزه‌ها انتخابات متوقف بشود، ولی اینکه نظر وزارت کشور بود نه به این معنا که خود وزارت کشور بدون پیشنهاد مقام ریاست‌جمهوری و تصویب مجلس آنجاها را متوقف کند. ما ناگزیر بودیم به جناب بنی‌صدر پیشنهاد بدهیم، ایشان هم به مجلس پیشنهاد بدهند و این پیشنهاد تابه‌حال نشده است و ایشان در نامه‌شان نوشته‌اند که یا شما همه انتخابات را باید انجام بدهید اگر آمادگی هست و اگر نیست، من باید به مجلس پیشنهاد بدهم و مجلس تصویب بکند و دلایل شما برای تأخیر انتخابات کافی نیست. این دلایلی است که بنده عرض کردم اگر آقایان می‌فرمایید در سنندج و بانه و سقز و دهلران و امثال اینجاها می‌شود انتخابات را انجام داد، ما حرفی نداریم، با مسئولیت مقام ریاست‌جمهوری ما در آنجاها انتخابات را انجام می‌دهیم. خوب، اگر هر حادثه‌ای هم اتفاق افتاد دیگر به گردن ما نیست. برای اینکه ما الآن داریم اعلام می‌کنیم که آنجاها صلاحیت ندارد انتخابات بشود و حتی بعضی حوزه‌های دیگر را هم ما می‌گفتیم صلاحیت ندارد، ولی الآن پس از بررسی اعلام کردیم که خیلی از حوزه‌هایی که در تاریخ ١١/١٠/١٣٥٩، گفته بودیم آمادگی نداریم، حالا آمادگی داریم، فقط همین قسمت‌هایی است که مناطق جنگی است و نزدیک مناطق جنگی است که اوضاع برای انتخابات مساعد نیست. مسئله دیگری که باقی می‌ماند این است که آیا انتخابات را در آن حوزه‌هایی که باید انجام بدهیم، (حالا یا در تمام این حوزه‌ها و یا در بعضی از این حوزه‌ها) آیا در یک روز باید انجام بشود یا نه؟ که اشاره کردم ما قانونی نداریم که ما را موظف کند که در این مرحله (اگر اسمش را میان‌دوره‌ای بگذاریم) یک روز باید انتخابات را انجام بدهیم. نه قانون اساسی یک چنین الزامی به ما دارد که ما در یک روز انتخابات بکنیم و نه در قانون انتخابات، که عرض کردم ماده ٦ قانون انتخابات ناظر به همان مرحله اول دور اول انتخابات است و اصلاً نسبت به مراحل بعد هیچ صراحتی ندارد و اصلاً بیانی ندارد و بلکه قانون انتخابات به وزارت کشور اجازه می‌دهد در اولین مرحله مناسب این کار را بکند. علاوه‌براین، در قانون نظارت شورای نگهبان باز ماده‌ای هست که من این را قرائت می‌کنم؛ ماده ١٣ قانون نظارت شورای نگهبان: “وزارت کشور موظف است با تأیید شورای نگهبان در اولین فرصت انتخابات مجدد را در حوزه‌هایی که انتخاباتشان متوقف یا باطل شده، براساس مقررات این قانون برگزار نماید.” ببینید عبارت این است که “وزارت کشور موظف است با تأیید شورای نگهبان”، ما درصورتی می‌توانیم انتخابات حوزه‌ای را انجام بدهیم که شورای نگهبان تأیید بکند که ما در آن حوزه آمادگی نظارت را داریم و طبق مذاکراتی که ما با شورای نگهبان کردیم، شورای نگهبان هم آمادگی ندارد که در سنندج و سقز انتخابات انجام بدهد و در بسیاری شهرهای دیگر، منتها حالا ما داریم مذاکرات مجدد می‌کنیم که شورای نگهبان در آن شهرهایی که ازنظر سیاسی آمادگی هست، اعلام آمادگی بکند، ولی تا آنها اعلام آمادگی نکنند ما هم موظف نیستیم که انتخابات را انجام بدهیم. چون آنها باید نظارت بکنند و تا آنها اعلام آمادگی نظارت را نکنند، وزارت کشور موظف به انجام انتخابات نیست و این تأخیر مربوط به وزارت کشور نیست که به گردن وزارت کشور بیفتد و وزارت کشور اینجا گناهکار باشد. بالاخره باید شورای نگهبان آمادگی خودش را اعلام بکند؛ این هم یک جهت دیگر است. بنابراین ما آمادگی انتخابات را داریم، در این حوزه‌هایی که امکانش هست و در حوزه‌هایی هم که امکانش نیست نمی‌توانیم انجام بدهیم، دلایلمان را هم حضور شما عرض کردیم، منتها دست ما بسته است. یکی از آقایان نمایندگان الآن اشاره کردند که آقا یک لایحه بیاورید که مجلس تصویب کند، ما این‌کار را نمی‌توانیم بکنیم، چون قانون اساسی این حق را به ریاست‌جمهوری داده است که ایشان پیشنهاد کنند علاوه‌بر اصل ٦٨ که شما ملاحظه می‌کنید، می‌توان گفت آن هم به انتخابات کل کشور ناظر است، مربوط به انتخابات میان‌دوره‌ای نیست. اصل ٦٨ در زمان جنگ و اشغال نظامی کشور به پیشنهاد رئیس‌جمهور و تصویب سه‌چهارم (مسئله زمان جنگ اشاره به این می‌کند که ظاهر آن این است که مناطق جنگی و آنجایی که ازنظر جنگ اشکالی باشد) مجموع نمایندگان و تأیید شورای نگهبان، انتخابات نقاط اشغال‌شده یا تمامی مملکت برای مدت معینی متوقف بشود. اینکه می‌گوید نقاط اشغال‌شده یا تمام مملکت، ظاهرش این است که این‌ اصل ناظر به انتخابات مجموعه است و نسبت به انتخابات میان‌دوره‌ای نظری ندارد و الا اگر بحث این بود خوب می‌گفتند مثلاً انتخابات بعضی از حوزه‌ها، ظاهرش هم این است، البته ما تفسیر نمی‌کنیم. تفسیر این هم مربوط به شورای نگهبان است، ولی علی‌ای‌حال، باتوجه‌به تمام این جهاتی که من عرض کردم، ما در آن حوزه‌هایی که در نامه خودمان هم به دفتر ریاست‌جمهوری نوشتیم که در آن حوزه‌ها تهران را هم اضافه کردیم و اصفهان و آذربایجان را هم اضافه می‌کنیم. البته بعضی از جاهای آذربایجان‌غربی امکان ندارد، در خراسان ما انتخابات را انجام می‌دهیم، در خوزستان مشکل است انتخابات را انجام بدهیم و در فارس هم یکی دو مورد داریم که آنجا هم یک قدری محل حرف است که دلایلمان مشکل به‌‌نظر می‌آید، ولی بازهم داریم مطالعه می‌کنیم که اگر آنجا هم شورای نگهبان آمادگی داشته باشد، ما انتخابات را در آنجا انجام خواهیم داد، ولی به‌‌نظر ما، انتخابات را در یک روز مصلحت نیست انجام بدهیم. یعنی الزام قانونی هم نداریم وگرنه صحیح است. برای اینکه ما بهتر بتوانیم امنیت را برقرار بکنیم برای اینکه تبلیغات انتخاباتی بهتر انجام بشود، من فکر می‌کنم که اگر ما انتخابات را در بعضی از حوزه‌ها در یک روز و در بعضی از حوزه‌ها در روز دیگر انجام بدهیم، ما آزادی و امنیت را بهتر هم می‌توانیم تأمین بکنیم، مأمورین انتظامی، مأمورینی که برای نظارت خواهند رفت، دست ما بازتر است، شورای نگهبان هم دستش بازتر است، وزارت کشور هم دستش بازتر است و انتخابات صحیح‌تر انجام خواهد شد. این نظر ما بوده است. ولی همان‌طورکه من عرض کردم نظر اصلی جناب بنی‌صدر این بود که الآن انتخابات صلاح نیست، ما هم اصراری بر انجام انتخابات نداریم. اگر بنا است هیچ انتخابات نشود، خوب ایشان پیشنهاد بدهند و مجلس هم تصویب بکند، اگر بنا است انتخابات در آن مواردی که آمادگی ما و شورای نگهبان هست بشود، ما هم آماده‌ایم. مسئله دیگری که در اینجا می‌خواهم عرض بکنم، چند گلایه است. یک گلایه این است که این مقدمات ابلاغ مصوبات، به‌خصوص همین مصوبه نظارت شورای نگهبان که من برایتان خواندم، فاصله تصویبش تا فاصله ابلاغش به وزارت کشور سه ماه طول کشیده است؛ بلافاصله این تأخیر منشأ این شده است که زمان نظارت تا وزارت کشور خواست آیین‌نامه اجرایی آن را بنویسد یک ماه هم اینجا اضافه شد و چهار ماه شد، تا رفتند شروع کنند و هیئت نظارت را تهیه کنند، شد پنج ماه، تا ما هم یک قدری خواستیم رد و بدل نامه با دفتر ریاست‌جمهوری بکنیم که آیا انتخابات را بکنیم یا نکنیم؟ شش ماه شد. دوره قانونی نظارت شورای نگهبان تمام شد. دوباره ما ناچار شدیم لایحه‌ای برای تمدید نظارت شورای نگهبان به مجلس بیاوریم و این لایحه تصویب شده است و متأسفانه این لایحه‌ای که درحدود ١٥[تا٢٠] روز قبل است که تصویب شده است، تابه‌حال هم به وزارت کشور ابلاغ نشده است و گلایه ما این است که برادرمان جناب آقای بنی‌صدر به ما نامه می‌نویسند که چرا شما انتخابات را انجام نمی‌دهید؟ ولی قانونی را که مجلس تصویب کرده است که ما باید طبق آن قانون انتخابات را انجام بدهیم به ما ابلاغ نمی‌کنند. پس ما این گلایه را در حضور نمایندگان می‌گوییم این گلایه را هم که من عرض می‌کنم به‌خاطر اینکه این مسائل در رادیو و تلویزیون بیان شد. چون همه نمایندگان و ملت ایران مستحضرند که من همیشه در مسائل بنایم بر این است که جو متشنجی پیدا نشود. ازطرف امام هم مأموریت دارم که خودم تشنج‌زدایی بکنم و هیچ‌گاه نباید کاری بکنم که تشنج زیاد بشود و صحیح هم نیست و بنای ما بر این است و لذا من اینجا در حضور نمایندگان عرض می‌کنم، برای اینکه یک وقت ذهن شما و مردم طوری نشود که خیال کنند وزارت کشور مثلاً در مقابل ریاست‌جمهوری ایستاده و نمی‌خواهد قانون را اجرا بکند. نه، مسئله این نیست، واقعاً ما آمادگی داریم ولی می‌بینید این قانون در مجلس تصویب شده است و به ‌دست ما نرسیده است. دو گلایه دیگر هم عرض می‌کنم و آن این است که معمولاً نامه‌ای که اداری است و از مقام بالایی به‌ مقام پایین‌تر نوشته می‌شود، این نامه معمولاً در رادیو تلویزیون نباید خوانده بشود. خوب یک نامه اداری است می‌آید و ما هم دوباره جوابش را خواهیم داد و متأسفانه قبل از اینکه به ‌دست ما برسد، ما می‌بینیم رادیو آن نامه را می‌خواند، خوب اگر بنا است از مقام بالاتر امری باشد یا استیضاح و استعلامی باشد، باید این اول به دست ما برسد، ما ببینیم چه جوابی می‌دهیم، بعد اگر ما تخلف کردیم و باز مقامات قانونی به تخلف ما رسیدگی نکردند، آن‌وقت به مردم بگویند. آقا این وزیر کشورتان باید بیرون برود. البته ما که از اول می‌خواستیم برویم حالا هم همیشه می‌گوییم ما می‌خواهیم برویم به‌زور ما را نگه داشتند. مسئله دوم این است که نامه دوم ... که در جواب نامه ما بود و رادیو خواند، من به آقای تقوی گفتم: حضور ایشان عرض کنید که این نامه‌ها مصلحت نیست که در رادیو خوانده بشود. خوب نامه اداری است و ما جواب می‌دهیم و حالا اگر بناست خوانده بشود و مردم بدانند، عدل اقتضا می‌کند جوابی که اول ما داریم، آن هم خوانده بشود و بعد جوابیه خوانده بشود که مردم بدانند ما چه گفته بودیم و جوابی که ایشان دادند، چیست؟ برای اینکه واقعاً مردم فکر نکنند من این را برای این جهت عرض می‌کنم که مردم فکر نکنند که وزیر کشور در مقابل رئیس‌جمهور ایستاده است. درحالی‌که ما بنایمان چنین چیزی نیست. بنای ما بر این است که واقعاً قانون را اجرا کنیم. حتی‌الامکان مادامی که اینجا هستیم و امیدواریم خداوند ما را یاری کند که بتوانیم مجری قانون باشیم، بتوانیم که اتحاد و اتفاق را حفظ بکنیم و ان‌شاء‌الله منشأ اختلاف نباشیم و این نظر بنده بوده است و بعد بارها به من از خارج و از داخل مرتب تلفن کردند گفتند شما چرا جواب نامه‌هایی که در رادیو خوانده شده است، نمی‌دهید؟ من گفتم ... وظیفه من این است که کارهایی که منشأ ناراحتی در بین مردم می‌شود را انجام ندهم، ولی این دفعه هم چون مجلس من را برای توضیح دعوت کرده بودند ناگزیر بودم که بگویم و الا اگر باز هم شما دعوت نمی‌کردید، بنده مسئله را به سکوت می‌گذراندم و با همان ردوبدل نامه‌های اداری مسئله را تمام می‌کردیم و امیدواریم که ان‌شاءالله مسائل به ‌طریق قانونی حل بشود.»[۵۳]

________________________________________

  • امروز دراثر شدت آتش دشمن در منطقه عملیات بازی‌دراز تلفاتی به نیروهای خودی وارد شد و ارتش عراق به ارتفاعاتی که از نیروهای ایران تخلیه شده بود (1150 و 1100) مسلط شد، نیروهای ایران نیز در ارتفاعاتی که مستقر شده بودند، تثبیت شدند و عملیات به‌دلیل نبودن امکان تک ازسوی ایران خاتمه یافت.

حسن باقری، از مسئولان اطلاعات ستاد جنوب و سپاه خوزستان، در یادداشت‌های روز ۱۳ اردیبهشت‌ماه خود به نقل از ابوشریف (نماینده شورای‌عالی دفاع در جبهه غرب) درمورد عملیات بازی‌دراز آورده است: «[در این عملیات] حدود ۳ گردان سپاه تهران و بابل و تعدادی از ارتش شرکت داشتند و قبلاً برای شناسایی از منطقه فیلمبرداری کرده بودند و به‌وسیله لنز بلند فیلم و اسلاید هم گرفته بودند، از قبل قدری مهمات برده بودند بالای ارتفاعات ذخیره کرده بودند. به احتمال قوی نیروی پیاده عراق حدود یک لشکر بوده که تعداد زیادی اسیر می‌شوند ولی قدرت تخلیه زیاد نبوده ... درمجموع از سپاه 30 شهید، 145 مجروح و از بسیج 15 شهید، 45 مجروح و از ارتش 30 شهید و 243 مجروح و حدود 1000 کشته عراقی و 570 اسیر تخلیه شده است؛ 3 میگ زده شده و 2 هلیکوپتر و حدود یک‌صد تانک عراق یک بار با 60 تانک و بار دوم با 200 تانک سعی می‌کند سرپل [ذهاب] را دور بزند که نمی‌تواند و شیرودی در همین جریان به‌وسیله کالیبر 50 که به کتفش می‌خورد و سقوط می‌کند، شهید می‌شود. الآن [قله‌های] 1150، 1100 را عراقی‌ها پس گرفته‌اند. هشت بار پاتک شده است.» [روزنوشت: یادداشت‌های روزانه شهید حسن باقری، تدوین احمد دهقان، تهران: مرکز نشر آثار شهید حسن باقری، 1392، صص 136 و 138]

    • ضمیمه دارد؛ متن کامل سخنان وزیر کشور در مجلس شورای اسلامی درمورد دلایل تأخیر در برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای

پیکر شهید شیرودی خلبان نامدار هوانیروز با حضور دادستان کل کشور و رئیس دیوانعالی کشور در تهران تشییع شد

تعداد زیادی از کارگران در اقدامی نمادین بمناسبت روز جهانی کارگر در یکی از خیابان‌های تهران راهپیمایی کردند.


منابع و مآخذ روزشمار 1360/02/10

  1. سند شماره ۱۳۹۱۰۹مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه مقدم نزاجا کرمانشاه، شماره ۲۷، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  2. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره۴۱، ۱۱/۲/۱۳۶۰، ص۷، کرمانشاه خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  3. سند شماره ۱۳۹۱۰۹مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  4. روزنامه کیهان، ۱۲/۲/۱۳۶۰، ص۱۰.
  5. روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۲/۲/۱۳۶۰، ص۲.
  6. سند شماره ۱۳۹۱۰۹ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص۲.
  7. روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۲/۲/۱۳۶۰، ص۲.
  8. سند شماره ۱۳۳۹۱۶ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن خبری روزانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  9. احمد دهقان، گزارش روزانه جنگ (مجموعه آثار شهید حسن باقری)، جلد۲، تهران: مؤسسه انتشارات شهید حسن باقری، ۱۳۸۹، ص۱۱۸.
  10. سند شماره ۳۷۸۷ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای ۲۴ ساعته ستاد عملیات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خوزستان، شماره ۲۱۰،۱۰/۲/۱۳۶۰.
  11. روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۲/۲/۱۳۶۰، ص۲.
  12. سند شماره ۳۷۸۹ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات و عملیات شوش به اطلاعات و عملیات اهواز، ۱۱/۲/۱۳۶۰.
  13. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره۴۱، ۱۱/۲/۱۳۶۰، صص ۶ و ۷، بخش عربی رادیو صوت‌الجماهیر، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  14. سند شماره ۵۰۹۲۱ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه سنندج به فرمانده سپاه تهران، ۱۲/۲/۱۳۶۰.
  15. سند شماره ۴۳۳۶۵۹ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خلاصه رویدادهای مهم استان‌های کشور (وقایع داخلی)، ستاد مشترک ارتش، ۱۲/۲/۱۳۶۰، ص۱.
  16. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۴۴، ۱۴/۲/۱۳۶۰، ص۱۳، سنندج خبرگزاری پارس، ۱۳/۲/۱۳۶۰.
  17. خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره۴۱، ۱۰/۲/۱۳۶۰، ص۷، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  18. مشروح مذاکرات مجلس شوراى اسلامى، دوره اول، جلسه ۱۳۹، ۱۰/۲/۱۳۶۰، ص۲۰.
  19. خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۴۳، ۱۲/۲/۱۳۶۰، ص۶ شهرستان‌ها، کرمانشاه خبرگزاری پارس، ۱۲/۲/۱۳۶۰.
  20. همان، صص ۱ و ۲ شهرستان‌ها، کرمانشاه خبرگزاری پارس، ۱۲/۲/۱۳۶۰.
  21. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره۴۱، ۱۱/۲/۱۳۶۰، صص ۱۳ و ۱۴، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  22. همان، ص۱۵، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  23. همان، ص۱۲، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  24. همان، ص۲۰، اهواز خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  25. همان، ص۲۰، همدان خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  26. سند شماره ۵۰۸۶۲ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه سراب به مرکز فرماندهی سپاه، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  27. سند شماره ۴۳۳۶۶۳ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خلاصه رویدادهای مهم استان‌های کشور (وقایع داخلی)، ۱۴/۲/۱۳۶۰، ص۱.
  28. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره۴۱، ۱۱/۲/۱۳۶۰، ص۱۳، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  29. همان، ص۱۲، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  30. همان، ص۲۱، تبریز خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  31. همان، ص۲۲، لندن خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  32. همان، صص ۲۲ و ۲۳، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  33. خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره۴۱، ۱۰/۲/۱۳۶۰، ص۱، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  34. مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی وزارت ارشاد اسلامی، صحیفه نور (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، جلد۱۴، تهران: وزارت ارشاد اسلامی، ۱۳۸۹، صص ۳۲۸ و ۳۲۹.
  35. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی(ره))، جلد۱۴، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صص ۳۳۰ - ۳۲۸.
  36. مشروح مذاکرات مجلس شوراى اسلامى، پیشین، صص ۲۰ و ۲۱.
  37. مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، پیشین، صص ۳۲ - ۳۰.
  38. روزنامه کیهان، ۱۲/۲/۱۳۶۰، ص۲.
  39. خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۴۱، ۱۰/۲/۱۳۶۰، صص ۲ و ۳، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  40. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره۴۱، ۱۱/۲/۱۳۶۰، ص۵.
  41. همان، ص۲۰، بخش عربی رادیو امان، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  42. سند شماره ۱۱۸۶۲۲ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا۲ (م ۱۳۲) به سماجا۳ (مرکز فرماندهی)، ۱۲/۲/۱۳۶۰.
  43. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره۴۱، ۱۱/۲/۱۳۶۰، ص۱۸، بخش عربی رادیو اسرائیل، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  44. همان، ص۷، بوئنوس آیرس خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  45. همان، ص۲، رادیو کلن، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  46. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۴۴ ، ۱۴/۲/۱۳۶۰، ص۱۸، تهران خبرگزاری پارس، ۱۳/۲/۱۳۶۰.
  47. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره۴۱، ۱۱/۲/۱۳۶۰، ص۴، رادیو اسرائیل، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  48. همان، صص ۲۴ و ۲۵، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  49. همان، صص ۱۹ - ۱۵، تهران خبرگزاری پارس، ۱۰/۲/۱۳۶۰.
  50. خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در ۲۴ ساعت گذشته)، شماره ۳۰، ۱۲/۲/۱۳۶۰، ص۱، الجزیره خبرگزاری فرانسه، ۱۱/۲/۱۳۶۰.
  51. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۴۴، ۱۴/۲/۱۳۶۰، صص ۹ و ۱۰، تهران خبرگزاری پارس، ۱۳/۲/۱۳۶۰.
  52. روزنامه انقلاب اسلامی، ۱۲/۲/۱۳۶۰، ص۱۲.
  53. مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، پیشین، صص ۳۲ - ۳۰.