1360.07.10
| روزشمار جنگ سال 1360 1360.07.10 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ده مهر |
| تاریخ شمسی | 1360.07.10 |
| تاریخ میلادی | 2 اکتبر 1981 |
| تاریخ قمری | 3 ذیحجه 1401 |
گزارش- 1020
درپی شکست عراق در عملیات ثامن‌الائمه(ع)، نیروی هوایی و توپخانه‌های ارتش این کشور عملیات بمباران و آتشباری را در مناطق مختلف ایران افزایش دادند.[۱] شهر مریوان از ساعت 11 تا 11:30، هدف اصابت 10 گلوله توپ قرار گرفت که براثر آن 4 نفر از مردم شهر شهید و 5 نفر زخمی شدند.[۲] شهر دزفول نیز بین ساعت‌های 11:30 تا 12، آماج حملات توپخانه‌ای عراق قرار داشت و براثر اصابت 8 گلوله توپ به این شهر یک نفر شهید و 4 نفر زخمی شدند و چند منزل مسکونی تخریب و 2 دستگاه اتومبیل نیز منهدم شد.[۳] علاوه‌براین امروز گلوله‌باران متناوب شهر آبادان، موجب واردآمدن خساراتی به چند دستگاه اتومبیل و یک موتورسیکلت در باغ شهربانی شد.[۴] نیروی هوایی عراق نیز به شهر سوسنگرد حمله کرد. 4 فروند هواپیمای عراقی با بمب‌های خوشه‌ای آتش‌زا برای دومین روز متوالی در دو نوبت در ساعت‌های 12 و 13، شهر سوسنگرد را بمباران کردند که سبب بروز آتش‌سوزی‌هایی شد، اما تلفاتی نداشت.[۵] امروز همچنین، 2 هواپیمای میگ21 به حریم هوایی شهر اهواز تجاوز کردند که با واکنش پدافند هوایی بی‌آنکه موفق به اجرای عملیات شوند، متواری گشتند.[۶]
گزارش- 1021
یک کشتی حامل کود شیمیایی که عازم بندر امام خمینی بود، در نزدیکی دهانه بندر، هدف اصابت یک موشک عراقی قرار گرفت و دچار حریق شد. در این حادثه 14 نفر از کارکنان و خدمه کشتی ازجمله کاپیتان آن مجروح شدند.* مصدومان با بالگرد به شیراز اعزام شدند و بقیه سرنشینان کشتی نیز به قرنطینه بندر امام خمینی انتقال یافتند.[۷]
گزارش- 1022
جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ساعت 6:30 بامداد امروز، هم‌زمان 4 نیروگاه برق عراق شامل نیروگاه سد دوکان، دبس، حارثه و الزبیر را بمباران کردند. در قسمتی از اطلاعیه‌ای که ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران دراین‌خصوص منتشر کرد، درمورد دلایل حمله و اهداف این عملیات آمده است: «در ساعت 6:30 بامداد روز جاری، 10 مهر 1360، جنگنده‌های بلندپرواز نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به‌تلافی بمباران مردم بی‌دفاع آبادان در مورخه 6 مهر 1360، همچنین به جبران حمله هوایی دشمن به یکی از تأسیسات صنعتی کشور،* هم‌زمان 4 هدف نظامی و اقتصادی دشمن را در شمال و جنوب خاک عراق مورد حمله قرار داده و خساراتی به این شرح به تأسیسات مذکور وارد آوردند: 1. نیروگاه سد دوکان در شمال عراق با تولید 400 مگاوات برق؛ میزان خسارت 80 درصد. 2. نیروگاه دبس در شمال‌غربی کرکوک با تولید 180 مگاوات برق؛ میزان خسارت 50 درصد. 3. نیروگاه برق حارثه در شمال بصره با تولید 180 مگاوات برق؛ میزان خسارات 65 درصد. 4. نیروگاه الزبیر در منطقه ام‌القصر در جنوب عراق با تولید 240 مگاوات برق؛ میزان خسارات 100 درصد.»[۸] همچنین در اقدام دیگری 8 هواپیمای ایرانی مواضع و انبارهای مهمات ارتش عراق را در خرمشهر بمباران کردند. به گزارش خبرگزاری پارس، شدت انفجارها که پس از این بمباران تا مدتی ادامه داشت، از بالابودن میزان خسارت‌های واردآمده به دشمن حکایت دارد.[۹] ستاد مشترک ارتش در اطلاعیه شماره 198 خود نیز اعلام کرد: یک هواپیمای عراقی براثر آتش پدافند هوایی در حوالی ماهشهر و یک هواپیمای دیگر دشمن نیز به‌وسیله جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش در اهواز سرنگون شدند.[۱۰]
گزارش- 1023
درپی اعلام فرمانده کل سپاه مبنی‌بر فراهم‌شدن امکان ملاقات اسیران عراقی با خانواده‌هایشان در ایران، رژیم عراق مسافرت خویشاوندان آن دسته از نظامیان این کشور را که یکی از وابستگانشان در ایران هستند، ممنوع کرد. در دستوری که شورای رهبری عراق به همه دستگاه‌های نظامی و دولتی این کشور ابلاغ کرد، آمده است: «مقرر شد تا از مسافرت به خارج از کشور خویشان افراد نظامی که به‌سمت دشمن فارسی فرار کرده‌اند، جلوگیری شود، این حکم تا خویشان درجه3 [را] شامل می‌شود.»[۱۱]
گزارش- 1024
حدود یک ماه پس از شهادت محمدعلی رجایی رئیس‌جمهور، انتخابات سومین دوره ریاست‌جمهوری ایران* از اولین ساعات بامداد امروز، هم‌زمان در شعبه‌های اخذ رأی داخل و خارج کشور آغاز شد. گزارش‌ها از نقاط گوناگون کشور حاکی‌از استقبال و حضور گسترده مردم در شعبه‌های اخذ رأی و اشتیاق آنان برای انتخاب رئیس‌جمهور مورد نظرشان بود. حضور حجاج ایرانی در شهرهای مکه و مدینه در پای صندوق‌های رأی نیز بسیار پرشور بود به‌گونه‌ای‌که توجه زائران سایر کشورها را به خود جلب کرد. باتوجه‌به آمادگی کامل نیروهای سپاه پاسداران و سایر نیروهای انتظامی، انتخابات امروز در سراسر کشور جز چند مورد بمب‌گذاری توسط عوامل گروه‌های مسلح مخالف جمهوری اسلامی در چند شهرستان، بدون هیچ مشکلی در کمال آرامش برگزار شد.**[۱۲]
گزارش- 1025
چند ساعت پس از شروع اخذ رأی انتخابات سومین دوره ریاست‌جمهوری، 2 انفجار با هدف برهم‌زدن انتخابات در سنندج رخ داد که براثر آن عده‌ای شهید یا مجروح شدند. در مریوان هم 2 مأمور حفاظت از یک صندوق شهید و 3 نفر به گروگان گرفته شدند. ساعت 10 صبح امروز و پس از آغاز فعالیت شعب اخذ رأی انتخابات ریاست‌جمهوری، براثر انفجار بمبی که در سطل زباله‌ای در مقابل مقر پیشمرگان مسلمان کرد در خیابان سیروس شهر سنندج کار گذاشته شده بود، 3 نفر به شهادت رسیدند و 25 نفر ازجمله 6 کودک خردسال به‌شدت زخمی شدند. در این حادثه به چند خودرو که در محل پارک شده بود نیز خسارت‌هایی وارد آمد. یک کودک مجروح برای ادامه مداوا به تهران اعزام شد.[۱۳] یک ساعت پس از این انفجار، یک بمب نیز در پشت باشگاه افسران سابق منفجر شد که خسارتی به بار نیاورد. دقایقی پس از انفجار دوم، 2 بمب دیگر در مقابل باشگاه افسران در خیابان امام خمینی کشف و خنثی شد.[۱۴] در همین‌حال، رادیو صدای کردستان ارگان تبلیغاتی حزب دمکرات از چند عملیات خرابکارانه نیروهای این حزب در سطح شهر سنندج خبر داد و مدعی شد براثر انفجارهای امروز سنندج، در ساعت 11 صبح همه صندوق‌های شعب اخذ رأی در این شهر جمع‌آوری شدند، اما مسئولیت بمب‌گذاری در خیابان سیروس سنندج را به عهده نگرفت.[۱۵] علاوه‌براین، در روستای نژمار در جنوب‌شرقی مریوان، 20 نفر از اعضای کومه‌له به محافظان صندوق‌های اخذ رأی حمله کردند. در جریان این حمله 2 نفر از مأموران محافظ صندوق - که یکی عضو بسیج و دیگری عضو جهاد سازندگی بود - شهید شدند و مهاجمان 3 نفر از مسئولان صندوق اخذ رأی را نیز به گروگان بردند.[۱۶] در دیواندره نیز افراد مسلح ساختمان سپاه پاسداران را با آر.پی.جی7 و خمپاره هدف قرار دادند، اما آسیبی به ساختمان نرسید.[۱۷]
گزارش- 1026
در ادامه عملیات روز گذشته سپاه پاسداران پاوه در تصرف ارتفاعات مشرف به روستای ژیوار در شمال‌شرقی نودشه، امروز نیروهای سپاه مریوان در تکمیل این عملیات از شرق این منطقه و ازطریق روستای رزاب به ارتفاعات سالان (در شرق روستای ژیوار) صعود کردند و مقر گروه رزگاری را در آنجا به تصرف درآوردند. بدین‌ترتیب نیروهای سپاه مریوان پس از الحاق با نیروهای سپاه پاوه در عملیاتی هماهنگ به پاک‌سازی روستای ژیوار پرداختند. در این عملیات روستاهای بلبر، ژیوار، سلین و بندول در شمال‌شرقی نودشه پاک‌سازی شدند و 5 نفر از افراد رزگاری کشته و 2 نفر از آنان دستگیر شدند. درپی اجرای این عملیات و بسته‌شدن تنگه بندول (بین کوه سالان و کوه تخت) راه ارتباطی رزگاری به عراق بسته شد. گفتنی است در جریان عملیات امروز 10 نفر از افراد رزگاری تسلیم نیروهای سپاه مریوان شدند.[۱۸]
گزارش- 1027
در آستانه اجرای عملیات نیروهای مشترک غرب کشور برای تصرف شهر بوکان، سپاه پاسداران ارومیه با ارسال پیامی به فرماندهی سپاه در تهران از آمادگی این نیروها برای ورود به شهر خبر داده و آخرین وضعیت شهر را این‌گونه ترسیم کرد: «به اطلاع می‌رساند که رزمندگان اسلام، بوکان را در محاصره داشته و از همه طرف در 4 کیلومتری شهر به سر می‌برند، ولی هنوز به شهر وارد نشده‌اند. در مناطق پاک‌سازی‌شده صندوق رأی برای مردم برده شده است.»[۱۹] در همین حال، براساس اعلام ستاد مشترک ارتش، اعضای کومه‌له ازطریق بی‌سیم به همه پست‌های تابعشان اعلام کرده‌اند که شهر بوکان را به تصرف خود درآورده‌اند.[۲۰] علاوه‌براین، خبرگزاری رویتر نیز از لندن گزارش داد: مهاجمان کرد در پیامی ادعا کرده‌اند که در اطراف شهر بوکان 58 تن از سربازان ارتش ایران را کشته‌اند، اما به گزارش رادیو تهران نیروهای نظامی و پاسداران ایران به قصد تصرف شهر بوکان که بیش از یک سال است در تصرف کردها است، به این شهر حمله کرده‌اند.*[۲۱]
گزارش- 1028
براثر اقدامات خرابکارانه عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در شهرهای مختلف کشور یک نفر شهید و 3 تن مجروح شدند و 2 اتوبوس شرکت واحد دچار حریق شد. 3 بمب کشف و خنثی شد. 4 فرد مسلح وابسته به سازمان مجاهدین خلق پس از متوقف‌کردن یک اتوبوس شرکت واحد در محله پورسنقر شیراز و پیاده‌کردن مسافران، اتوبوس را به آتش کشیدند. یکی از مهاجمان هنگام فرار به ضرب گلوله کشته شد، ولی 3 نفر دیگر متواری شدند.[۲۲] همچنین، نیروهای گشت سپاه پاسداران شیراز 3 نفر از افراد مسلح این سازمان را در اطراف بیمارستان دکتر چمران شناسایی و دستگیر کردند. 2 نفر از این افراد هنگام انتقال به بازداشتگاه با خوردن قرص سیانور خودکشی کردند که درنتیجه یکی از آنان فوت کرد. از این افراد 3 قبضه کلت به دست آمد.[۲۳] در مشهد هم سرنشینان مسلح یک خودرو به‌سوی سپاه منطقه 3 و ستاد مشترک بسیج منطقه 7 تیراندازی کردند. درپی این حادثه نیروهای گشت سپاه بی‌درنگ به تعقیب مهاجمان پرداختند و در خیابان مهتاب با آنان درگیر شدند. در تیراندازی متقابل، یکی از مهاجمان کشته و یک نفر با کمک مردم دستگیر شد، 3 نفر دیگر نیز گریختند. از این دو نفر، 2 قبضه کلت به دست آمد.[۲۴] در حادثه دیگری در همین شهر، دو موتورسوار مسلح عضو سازمان مجاهدین خلق به‌سوی یک اتومبیل گشتی سپاه پاسداران در تقاطع خیابان‌های احمدآباد و پاستور تیراندازی کردند که درنتیجه یک نفر از نیروهای سپاه زخمی شد و با واکنش متقابل مأموران، هر دو موتورسوار مجروح و دستگیر شدند.[۲۵] در بندر انزلی، نیز چند نفر از افراد وابسته به گروه‌های مسلح ضدانقلاب ساعت 3:30 صبح، به منزل یکی از افراد متعهد روستای غاضیان و عضو انجمن اسلامی شرکت شیلات به نام حسین نامجو مراجعه کردند و با شلیک 2 گلوله کلت وی را به شهادت رسانده، متواری شدند.[۲۶] نیم‌ساعت بعد، در بخش آب‌کنار همین شهرستان چند فرد مسلح وابسته به سازمان مجاهدین خلق نارنجکی را به منزل یک پاسدار پرتاب کردند که عمل نکرد. این افراد سپس به داخل منزل وی رفتند و با تیراندازی به‌سوی برادر 15 ساله‌اش او را زخمی کرده و گریختند.[۲۷] هم‌زمان با رأی‌گیری انتخابات سومین دوره ریاست‌جمهوری، از داخل یکی از باغ‌های اطراف منطقه قادی‌محله آمل به‌سوی پاسدار محافظ صندوق اخذ رأی در تکیه نیاکی تیراندازی شد. در این حادثه این پاسدار مجروح شد و ضارب نیز گریخت.[۲۸] در فومن نیز افراد مسلح ضدانقلاب یک اتوبوس را آتش زدند که حریق به یک انبار برنج سرایت کرد و به‌طور کامل سوخت. این افراد یک بمب دستساز نیز در زیر اتومبیل یکی از افراد متعهد روستای کروخی از توابع همین شهرستان کار گذاشتند که انفجار آن سبب واردشدن خسارت‌هایی به این خودرو شد.[۲۹] در لنگرود، انفجار یک بمب صوتی در نزدیکی یکی از شعب اخذ رأی خسارتی به بار نیاورد.[۳۰] در قائم‌شهر هم یک بمب آتش‌زا به منزل یکی از افراد متعهد شهر پرتاب شد که خسارتی درپی نداشت.[۳۱] همچنین، سپاه پاسداران این شهر 6 نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق را که قصد برهم زدن و ایجاد آشوب در اجرای انتخابات این شهر را داشتند دستگیر کرد.[۳۲] در شهرستان خوی، 3 بمب ساعتی دستساز در محوطه شهرداری، محوطه کتابخانه عمومی و یکی از شعبه‌های اخذ رأی در مدرسه راهنمایی پژوهش کار گذاشته شده بود که هر سه کشف و خنثی شد.[۳۳] در بوشهر هم یک نارنجک به یکی از حوزه‌های رأی‌گیری پرتاب شد که عمل نکرد و نیروهای سپاه آن را خنثی کردند.[۳۴]
گزارش- 1029
در اقداماتی جداگانه، شماری از افراد فعال شاخه نظامی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و یک نفر از اعضای پیکار در استان‌های مازندران و گیلان دستگیر شدند. نیروهای بسیج، یکی از افراد فعال سازمان مجاهدین خلق را در بابل شناسایی و تعقیب کردند. این فرد اقدام به فرار کرد، اما به ضرب گلوله مجروح و سپس دستگیر شد.[۳۵] در اقدام دیگری، نیروهای سپاه پاسداران بابل مسئول شاخه نظامی سازمان مجاهدین خلق و یک نفر از اعضای گروه مارکسیستی پیکار در راه آزادی طبقه کارگر را در این شهر دستگیر کردند.[۳۶] در صومعه‌سرا و کردکوی نیز 3 نفر از افراد فعال سازمان مجاهدین خلق شناسایی و دستگیر شدند.[۳۷]
گزارش- 1030
حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی در بخشی از خطبه‌های نماز جمعه تهران به دو موضوع شیوه برخورد محاکم قضایی با دستگیرشدگان گروه‌های مسلح و سخنان بنی‌صدر درمورد صلح با عراق و مذاکره کشورهای عرب حاشیه خلیجفارس درمورد جزایر سه‌گانه ایرانی اشاره کرد. وی درباره بی‌تأثیر بودن مماشات محاکم قضایی با افراد دستگیرشده گفت: «برطبق فرامین الهی 4 حکم بر اینها لازم‌الاجراست: 1. کشته شوند. 2. به دار کشیده شوند. 3. دست و پایشان قطع شود. 4. اینها از جامعه جدا بشوند. تعبیر قرآن این است که اینها تماس با مردم نداشته باشند و رابطه‌شان با جامعه قطع شود. این مسئولین قضایی و حکام شرع هستند که باتوجه‌به وضع جامعه باید یکی از این چهار شرط را طبق صلاحدید جامعه درمورد گروهک‌های مسلح که در جامعه ایجاد وحشت کرده‌اند به مورد اجرا بگذارند. ما اصلی داریم که دال‌بر اصلاح و تربیت مجرم است. ما دو سال و نیم این اصل را اجرا کردیم تا از هر طریقی که ممکن است مجرم را اصلاح کنیم، اما چنان‌که ملاحظه می‌کنید، اینها اصلاح‌پذیر نبوده و نیستند ما در این دو سال برخوردمان روی اصل اول اصلاح و تربیت مجرم دور می‌زد تا پیش از اینکه اینها را به کیفر برسانیم و به این خاطر که شاید اینها به عقل بیایند که این خلق طرف‌دار این نظام است. این امت همیشه در صحنه از ابتدای انقلاب شعار می‌داد آزادی، استقلال، جمهوری اسلامی. در این دو سال و نیم محیط آزاد بود. مناظره تلویزیونی برای اصلاح ترتیب داده می‌شد. مخالف و منافق در مجلس سخنرانی می‌کردند، اما اینها نشان دادند که اصلاح‌پذیر نیستند و عاملین امریکا و شوروی در کشور هستند. اینها طی این دو سال و نیم استفاده از محیط آزاد در کشور چه دروغ‌هایی که نساختند. این گروهک‌ها چقدر سندهای دروغ در روزنامه‌هایشان چاپ کردند و مطالب دروغ به خورد مردم می‌دادند. روزنامه مجاهد با تیراژ زیاد چاپ و توسط بچه‌ها توزیع می‌شد. این بچه‌ها اجازه مطالعه نشریه‌ای غیر از مجاهد و سخنان رجوی را نداشتند. ما تمام راه‌های اتمام حجت را با آنها عمل کردیم. باید اعتراف کنیم که این رویه ما اشتباه بود.» وی در ادامه افزود: «بار دیگر اعلام می‌کنم، ما حکم قرآن را درمورد منافقین مسلحی که دربرابر اسلام و مسلمین ایستاده‌اند در پیش گرفته‌ایم. ضمناً، حکام دادسراها و دادستانی انقلاب، قضات شرع، هروقت تشخیص دادند که اینها دیگر قدرت به‌هم‌زدن نظام جامعه را ندارند؛ تشخیص دادند که اینها دیگر قدرت خرابکاری را ندارند، ممکن است اینها را از جامعه جدا کرده و به مدرسه‌ای بفرستند تا پاک‌سازی شوند و به صلاحدید همین مسئولین قضایی کشور دوباره به جامعه برگردانده شوند.»[۳۸] خطیب نماز جمعه تهران در بخش دیگری از سخنانش درباره طرح بنی‌صدر درمورد صلح و مستقرکردن نیروهای کشور ثالث بین نظامیان دو کشور ایران و عراق در مناطق تصرف‌شده ایران به‌عنوان مقدمه گفت‌وگوهای صلح و نیز مذاکره درمورد جزایر سه‌گانه ایران در خلیجفارس با کشورهای عرب حاشیه جنوبی خلیجفارس خاطرنشان کرد: «بنی‌صدر هم در این کارنامه ریاست‌جمهوری خیلی دروغ گفت. بنی‌صدر گفته است اگر من آمدم با عرب‌ها درمورد سه جزیره تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی مذاکره می‌کنم. این، برای اینکه از کویت، عراق و عربستان سعودی پول بگیرد از این حرف‌ها می‌زند. بنی‌صدر می‌خواست طرح صلحی را پیاده کند که نیروهای یک کشور ثالث در زمین‌های ما که توسط مزدوران بعثی اشغال شده است، مستقر شوند و سپس مذاکره صلح بین ایران و رژیم کافر بعث عراق آغاز شود. طرح شکست محاصره آبادان که با این موفقیت و خوبی اجرا شد، می‌بایست چندی پیش اجرا می‌شد. بنی‌صدر با دروغ‌های خود، این پیروز‌ی‌ها را به تأخیر می‌انداخت.»[۳۹]
گزارش- 1031
هم‌زمان با آغاز اخذ رأی در شعبه‌های خارج از کشور برای انتخابات سومین دوره ریاست‌جمهوری، عده‌ای از افراد ضدانقلاب به‌ویژه هواداران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در اقدامی سازماندهی‌شده، با حضور در برخی شعب کوشیدند در جریان رأی‌گیری اخلال ایجاد کنند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، حدود 50 نفر از هواداران سازمان با تجمع در مقابل سفارت ایران در پاریس (محل استقرار صندوق اخذ رأی) درحالی‌که به امام خمینی توهین می‌کردند، با رأی‌دهندگان درگیر شدند. این اقدام آنها با دخالت پلیس بی‌نتیجه ماند.[۴۰] خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در گزارشی اعلام کرد: حدود 200 دانشجوی ایرانی در اعتراض به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، در نزدیکی سفارت ایران در مانیل (پایتخت فیلیپین) به تظاهرات پرداختند و با پرتاب سنگ به چند خودرو خساراتی وارد کردند. اقدام این افراد واکنش ایرانیان طرف‌دار جمهوری اسلامی را درپی داشت. به گفته یک افسر پلیس دو گروه ایرانی قبل از رسیدن پلیس به‌مدت 5 دقیقه با یکدیگر به زدوخورد پرداختند. با دخالت پلیس درگیری خاتمه یافت، ولی 6 ایرانی و 2 پلیس مجروح شدند و پلیس 81 نفر از مهاجمان شرکت‌کننده در تظاهرات را دستگیر کرد. دستگیرشدگان به‌اتهام ایجاد ناآرامی و برهم‌زدن نظم عمومی، حمل سلاح سرد، برپایی تظاهرات بدون اجازه قبلی و حمله به پلیس بازداشت شده‌اند.[۴۱] در پایتخت آلمان‌غربی نیز 300 نفر از دانشجویان هوادار سازمان مجاهدین خلق در محکومیت انتخابات ریاست‌جمهوری به تظاهرات پرداختند. به گزارش خبرگزاری رویتر، این افراد درحالی‌که کفن‌های آغشته به رنگ قرمز به تن کرده بودند و پلاکاردهایی با مضمون محکومیت رهبر انقلاب ایران در دست داشتند، برگزاری انتخابات در ایران را محکوم کردند.[۴۲]
گزارش- 1032
با گذشت یک روز از ادعای کویت مبنی‌بر حمله هواپیماهای ایرانی به تأسیسات نفتی این کشور در ام‌العیش، این موضوع مهم منطقه‌ای همچنان در سطح دولت‌ها و رسانه‌ها مطرح بود. در ادامه حمایت کشورهای عربی منطقه از کویت، امروز نیز دولت‌های مراکش، امارات متحده عربی،[۴۳] شورای وزیران موریتانی[۴۴] و یمن شمالی[۴۵] حمایت خود را از این کشور اعلام کردند. به گزارش رادیو کویت، ملک حسین پادشاه اردن، علی عبدالله صالح رئیس‌جمهور یمن شمالی و شیخ خلیفه بن احمد آل ثانی امیر قطر نیز در تماس‌های تلفنی، از کویت حمایت کردند.[۴۶] از سوی دیگر، جوسازی رسانه‌ها علیه ایران نیز به‌بهانه مخالفت با این اقدام ادامه داشت. روزنامه‌های کویت و عربستان سعودی با انتشار عکس‌هایی از آتش‌سوزی این مرکز نفتی، مقالاتی برضد ایران منتشر کردند.[۴۷] در بین رسانه‌های بین‌المللی، خبرگزاری رویتر با اشاره به کمک حداقل 4 میلیارد دلاری کویت به عراق، ارسال روزانه محموله‌هایی از مواد غذایی، سیمان و فولاد و... به عراق و تکذیب خبر حمله ایران به کویت اعلام کرد: «دیپلمات‌ها معتقدند اگر این حمله ازجانب ایران صورت گرفته باشد، تکذیب آن نشان می‌دهد که ایران مایل نیست جنگ با عراق را به سایر کشورهای حوزه خلیجفارس بسط و توسعه دهد، اما کویت هم علی‌رغم بی‌طرفی‌اش در این جنگ برای حمایت از آنچه عراق آن را دفاع از جناح شرقی میهن عربی نامیده است، تحت فشار فزاینده‌ای است.»[۴۸]
گزارش- 1033
ستاد مشترک ارتش با صدور اطلاعیه‌ای خبر بمباران تأسیسات نفتی العیش کویت را که به نیروی هوایی ایران نسبت داده شده است، بی‌اساس دانست و تکذیب کرد. اطلاعیه ارتش به این شرح است: «خبرگزاری امارات متحده عربی اعلام نموده است که هواپیماهای نظامی ایران مراکز نفتی کویت واقع در منطقه ام‌العیش را بمباران نموده‌اند. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران خبر منتشرشده ازسوی خبرگزاری مذکور را بی‌اساس دانسته و قویاً تکذیب می‌نماید.»[۴۹] وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز درباره ادعای حمله هوایی ایران به این منطقه به خبرگزاری پارس گفت: «این یک دروغ محض است و این توطئه امریکا و کشورهای مرتجع منطقه است. ما قصد مداخله در امور داخلی کشورها را نداریم و حتی حاضریم از کشورهای کوچک منطقه در مقابل مطامع عراق دفاع کنیم.» میرحسین موسوی درباره ادعای وزیر امور خارجه امریکا مبنی‌بر رهگیری حمله هواپیماهای ایرانی افزود: «امریکا سعی می‌کند این جو را ایجاد کند که ایران می‌خواهد در امور دیگران دخالت کند؛ به این صورت شرایط را برای دخالت مستقیم در امور منطقه آماده کند.»[۵۰]
گزارش- 1034
هم‌زمان با تبلیغات وسیع و دامنه‌دار برخی کشورهای عربی منطقه علیه ایران درپی انتشار خبر بمباران تأسیسات نفتی ام‌العیش در کویت، ارتباط این ماجرا با فروش تجهیزات نظامی امریکایی ازجمله 5 هواپیمای آواکس به عربستان سعودی، بازتاب‌هایی در برخی رسانه‌های اروپایی داشت. روزنامه فرانسوی فیگارو در مطلبی با عنوان "ریگان در جنگ آواکس‌ها پیروز می‌شود" به این موضوع پرداخته است. باتوجه‌به اهمیت موضوعات مطرح‌شده در این مقاله و نوع ارتباط آن با حوادث جاری منطقه خلیجفارس و همسایگان ایران ازجمله عراق و کویت، بخش‌هایی از این مقاله به اختصار در ادامه آمده است: «رونالد ریگان روز گذشته در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود بعد از ماه ژوئن (خرداد - تیر) گذشته گفت ما هرگز اجازه نمی‌دهیم که عربستان سعودی تبدیل به ایران دیگر شود. پرزیدنت ریگان با این موضع‌گیری شدید تصمیم گرفته است برخلاف نظریات دولت اسرائیل و کنگره امریکا نسبت به فروش 5 هواپیمای آواکس به دولت ریاض عمل نماید. ریگان به‌عنوان هشدار ضمنی به مناخیم بگین اظهار داشت این به‌عهده کشورهای دیگر نیست که سیاست خارجی ایالات متحده امریکا را تعیین کنند. وی همچنین افزود دولت‌های خارجی نباید چنین تصور کنند که سیاست ما می‌تواند به ناحق تحت‌تأثیر این یا آن اردوگاه قرار گیرد. ریگان خاطرنشان کرد که تحویل این هواپیماها درحقیقت به سود تمام کشورهای ذی‌ربط است، به‌خصوص عربستان سعودی که برای دفاع از خاک خود در مقابل حملات خارجی به این هواپیماها نیاز بسیار دارد و نیز واشنگتن که نگران تضمین عبور آزاد کشتی‌های نفتی در خلیجفارس می‌باشد، ولی وضع اقتصادی جهان غرب نیز به بازی گرفته شده است و بالاخره این اسرائیلی‌ها هستند که از این اقدام بیش از همه بهره خواهند برد. این قرارداد به ثبات خاورمیانه [غرب آسیا] و درنهایت امنیت اسرائیل کمک خواهد کرد.» فیگارو در ادامه به قرارداد بین دو کشور درباره استفاده مشترک از اطلاعات جمعآوریشده آواکس‌ها اشاره کرده و درباره تعهدات دولت عربستان سعودی درباره شیوه بهره‌برداری از این هواپیماها آورده است: «پرزیدنت ریگان درمورد سکوت نمایندگان و سناتورها که هنوز درمورد تأیید فروش این هواپیماها تردید دارند تأکید نمود که این تردیدها باید با درنظرگرفتن امتیازات تازه‌ای که الکساندر هیگ به‌تازگی از عربستان سعودی گرفته است، از میان بروند. چند ساعت قبل از آغاز کنفرانس مطبوعاتی ریگان، وزیر امور خارجه امریکا دربرابر کمیسیون امور خارجه سنای امریکا، 4 شرط تعیین‌شده توسط دولت امریکا [را] که تماماً مورد تأیید و قبول مقامات سعودی قرار گرفت، برشمرد. اولین شرط: بهره‌برداری مشترک امریکا و عربستان از اطلاعات جمعآوریشده توسط این هواپیما تا زمانی‌که مورد استفاده قرار می‌گیرند، خواهد بود. شرط دوم: عربستان سعودی قول داده است که بدون موافقت ایالات متحده امریکا این اطلاعات را دراختیار کشورهای دیگر قرار نخواهد داد. شرط سوم: تنها سعودی‌ها و امریکایی‌هایی که به‌دقت برگزیده شده باشند می‌توانند روی این هواپیماها کار کنند. به عقیده آقای هیگ کمبود تکنیسین و خلبان در نیروی هوایی ریاض موجب شده است که تا سال 1990، حضور امریکایی‌ها در پست‌های هوایی و همچنین در تأسیسات زمینی ریاض تضمین شود. شرط چهارم: آواکس‌ها نباید از حریم هوایی سعودی خارج شوند. در اینجا هم هدف، تسکین بخشیدن به اسرائیل و کنگره بوده است. دولت تل‌آویو از این وحشت دارد که درصورت انجام عملیات بر فراز اردن یا سوریه، هواپیماهای رادار بتوانند تمام خاک اسرائیل را زیر نظر بگیرند. این هواپیماهای رادار از پایگاه خود در نبوک در گوشه شمال‌غربی کشور این امکان را دارند که راه‌های دستیابی به اسرائیل را تحت نظر بگیرند، ولی نمی‌توانند بیش از 300 کیلومتر، یعنی در شمال تا بیت‌المقدس و جنوب تا ایلات در کنار خلیج عقبه را زیر نظر داشته باشند. مخالفین فروش این هواپیماها تسلیم نمی‌شوند. در مقابل دلایل سیاسی، آنها دلایل دیگری دارند، مثلاً می‌گویند نمی‌توانند به قول‌های شفاهی عربستان سعودی اعتماد کنند. درصورت بروز یک "جنگ مقدس" تازه دولت ریاض برای اینکه بتواند به حیات خود ادامه دهد چاره‌ای نخواهد داشت جز اینکه وارد جنگ علیه دولت یهود شود.»[۵۱] علاوه‌براین، روزنامه امریکایی کریستین ساینس مانیتور در بررسی این ماجرا، آن را با تلاش دولتمردان امریکا برای فروش هواپیماهای جاسوسی آواکس به عربستان سعودی مرتبط دانست. در بخشی از گزارش این روزنامه آمده است: «خبر حمله هوایی ایران به تأسیسات نفتی کویت بحث و گفت‌وگوی واشنگتن را درباره فروش هواپیماهای اکتشافی رادار، معروف به ای واکس [آواکس] به عربستان سعودی توسعه داده است. درواقع به‌خاطر آمادگی در مقابل این‌گونه حملات غیرمنتظره است که دولت سعودی خواستار خرید هواپیماهای ای واکس شده است و یقیناً انعکاس چنین حمله‌ای درارتباط‌با فروش هواپیماهای ای واکس بی‌اهمیت نخواهد بود.»[۵۲] نشریه ایتالیایی کوریره دلاسرا نیز دراین‌باره نوشت: «هیگ در کمیسیون سنا و درحالی‌که بمباران کویت را توسط ایران تفسیر می‌نمود، افشا کرد که آواکس‌های امریکایی در عربستان سعودی از فاصله دور عملیات را تعقیب نموده و اطمینان دادند که هواپیماهای مهاجم دقیقاً ایرانی بوده‌اند. هیگ تأکید نمود که حمله مزبور نشانگر آزمایش بی‌ثباتی و آن‌هم آزمایش غم‌انگیز در منطقه خاورمیانه [غرب آسیا] می‌باشد و من فکر می‌کنم که این به‌منزله خبر خوشی بود که اهمیت ارسال آواکس به عربستان سعودی را توجیه می‌نماید.»[۵۳]
گزارش- 1035
در حمله پلیس امریکا به تعدادی از ایرانیان و عراقی‌های مقیم این کشور و اعضای انجمن اسلامی دانشجویان در امریکا و کانادا، که تظاهراتی مسالمت‌آمیز برپا کرده بودند، حدود 70 نفر زخمی شدند. در جریان این ماجرا، پلیس ابتدا تظاهرکنندگانی را که به مناسبت هفته جنگ در مقابل سازمان ملل حضور یافته بودند، با اسب، موتورسیکلت و ماشین‌های حامل سگ به محاصره درآورد و به‌مرور حلقه محاصره را تنگ‌تر کرد. دراین‌میان، یکی از مأموران که لباس شخصی به تن داشت، پرچم ایران را از دست دو نفر از تظاهرکنندگان گرفت. درپی واکنش تظاهرکنندگان به این اقدام، پلیس یک‌باره به آنها هجوم برد و با استفاده از باتوم به ضرب‌وشتم آنان پرداخت. در این حادثه حدود 70 نفر از تظاهرکنندگان ازجمله چند زن مجروح شدند.[۵۴]
گزارش- 1036
درپی اعلام تشکیل دولت موقت ازجانب رجوی و بنی‌صدر، وزارت امور خارجه فرانسه تعهدات پناهندگان مبنی‌بر فعالیت سیاسی در این کشور را به آنان یادآور شد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، دولت فرانسه در واکنش به اقدام این دو نفر اعلام کرد کسانی که از حق پناهندگی سیاسی در فرانسه استفاده می‌کنند تعهداتی درخصوص خودداری از شرکت در فعالیت‌های سیاسی دارند و بنی‌صدر و رجوی 29 ژوئیه گذشته (7 مرداد 1360)، از فرانسه تقاضای پناهندگی سیاسی کرده‌اند. وزارت امور خارجه فرانسه یادآور شد که خبر مربوط به تشکیل یک دولت موقت ازجانب برخی شخصیت‌های ایرانی ازطریق مطبوعات دراختیار دولت فرانسه قرار گرفته است و دولت فرانسه اطلاع دیگری از این موضوع ندارد. در بیانیه وزارت امور خارجه فرانسه دراین‌باره آمده است: نامبردگان از بدو ورود به فرانسه تعهدی برای انجام‌ندادن فعالیت سیاسی داده‌اند و چند بار به آنان تذکر داده شده و تعهداتشان گوشزد شده است.[۵۵] در همین حال، شاهپور بختیار نیز در مصاحبه با روزنامه لومتن که گرایش‌های سوسیالیستی دارد مخالفت خود را با تشکیل دولت در تبعید ازجانب بنی‌صدر اعلام کرد و گفت: «اگر این کار در شرایطی به این وخامت انجام نمی‌شد حتی می‌توانست بسیار سرگرم‌کننده و مضحک باشد.» خبرگزاری یونایتدپرس با اعلام این خبر افزود: «ارگان حزب کمونیست فرانسه نیز در مطلبی دراین‌باره نوشت بنی‌صدر و رجوی قول خود مبنی‌بر عدم فعالیت سیاسی را زیر پا گذاشته‌اند.»[۵۶]
ضمیمه گزارش1024: وضعیت سیاسی کشور در فاصله انفجار دفتر نخست‌وزیری تا برگزاری سومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و تدابیر مسئولان نظام برای عبور از این شرایط بحرانی پس از حادثه انفجار در ساختمان نخست‌وزیری و شهادت محمدعلی رجایی رئیس‌جمهور و دکتر محمدجواد باهنر نخست‌وزیر، بلافاصله اقدامات مسئولان جمهوری اسلامی ایران برای پرکردن خلأ ایجادشده در نظام اجرایی کشور آغاز شد و شورای موقت ریاست‌جمهوری، اداره امور کشور را برعهده گرفت. بعد از رأی تمایل مجلس به نخست‌وزیر معرفی‌شده ازسوی این شورا در صبح روز 11 شهریور 1360 و سپس دادن رأی اعتماد در بعدازظهر همان روز به کابینه، این خلأ به‌طور موقت رفع شد. پس از آن، موضوع برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در دستور کار مسئولان ارشد کشور قرار گرفت و پس از یک ماه، کشور آماده اجرای انتخابات در روز جمعه 10 مهر 1360 شد. یادداشت‌های آقای هاشمی رفسنجانی در کتاب عبور از بحران در حدفاصل 15 شهریور 1360 تا آستانه انتخابات، بیان‌کننده وضعیت کشور در این روزها و ظرفیت بالای نظام در حل این بحران است: - یکشنبه 15 شهریور: «ساعت پنج و نیم، در جلسه شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی در مجلس شرکت کردم. بحث درباره قائم‌مقام دبیرکل بود که به هفته بعد موکول شد. درباره انتخابات ریاست‌جمهوری هم بحث کردیم. نظرشان این شد که انتخابات، به موقع خود انجام بشود. دکتر [عباس] شیبانی خود را لایق‌تر می‌دانست. حزب، آقایان [آیت‌الله] خامنه‌ای، عسگراولادی و پرورش را پیشنهاد کرد. سپس بعد از نماز مغرب و عشا، در جلسه مشورتی با حضور آقایان [آیت‌الله] خامنه‌ای، مهدوی [کنی]، [موسوی] اردبیلی، احمدآقا و [بهزاد] نبوی شرکت کردم. درباره رئیس‌جمهوری آینده و انتخابات بحث کردیم. تصمیم شد اعلام انتخابات کنیم.»[۵۷] - چهارشنبه 18 شهریور: «جلسه شورای مرکزی حزب هم در کتابخانه مجلس منعقد شد. درباره ریاست‌جمهوری بحث شد و باز قرار شد، تعقیب کنیم که امام با روحانی‌بودن رئیس‌جمهور موافقت کنند، زیرا کاندیدایی که رأی طبیعی داشته باشد از غیر روحانیون نداریم. ... قرار شد با امام مذاکره کنیم که بپذیرند رئیس‌جمهور روحانی بتواند باشد اکثر دوستان با نظر امام موافق نیستند و می‌گویند رئیس‌جمهور روحانی باشد بهتر است. با احمدآقا صحبت کردم که با امام صحبت کنند.»[۵۸] - پنجشنبه 19 شهریور: «برای ساعت 11 با آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای و احمدآقا در دفتر امام به‌خاطر بحث در موضوع ریاست‌جمهوری آینده قرار گذاشته بودیم. احمدآقا اطلاع داد که امام به‌طور اصولی با روحانی بودن موافقت کرده‌اند. همراه آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای و احمدآقا به حضور امام رفتیم. قبل از ما هم آقای [موسوی] اردبیلی رفته بودند و همین مطلب را مطرح کرده بودند. امام صریحاً موافقت کردند، ولی گفتند چون اضطرار است و افراد دیگر که مطرح‌اند، رأی طبیعی ندارند، می‌پذیرند. ... در همان دفتر امام با احمدآقا و آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای، درباره رئیس‌جمهور صحبت کردیم. بیشتر آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای مطرح بودند، ولی کسالت و ضعف ایشان، تردیدی ایجاد کرده و [آیت‌الله] مهدوی [کنی] به‌عنوان فرد دوم مطرح شد. قرار شد فعلاً هر دو اسم بنویسند تا بعداً تصمیم بگیریم. ... شب، آقایان [موسوی] اردبیلی و مهدوی تلفن کردند و درباره شخص رئیس‌جمهور صحبت کردند. به نظر می‌رسد حرکتی در کار است که از حزب نباشد، ولی ضعف [بنیه] آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای بهانه است.»[۵۹] - شنبه 21 شهریور: «آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای بعدازظهر به دفتر من آمدند. ایشان را برای پذیرفتن ریاست‌جمهوری قانع کردم. ایشان معتقد نبود که روحانی رئیس‌جمهور شود و ازطرفی مریض هستند و از یک دست نمی‌توانند استفاده کنند. کاندیدای مناسبی غیر از ایشان نداریم. عصر هم در جلسه شورای مرکزی حزب، [روی] همین تصمیم تأکید شد.»[۶۰] - دوشنبه 30 شهریور:* «از لحظه ورود به تهران، معلوم شد که مسئله کاندیداتوری آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای، برای ریاست [جمهوری] دچار مشکلاتی شده. در جامعه مدرسین قم عده‌ای معتقدند که روحانی نباید باشد و [آیت‌الله] مهدوی کنی هم احتمالاً ممکن است نخواهند در نامزدی خود به‌طور جدی بمانند. با امام و احمدآقا دراین‌خصوص صحبت کردم. امام گفتند با آقایان قم و [آیت‌الله] مهدوی [کنی] مسئله را حل کنیم که آرا متفرق نشود و همبستگی محفوظ باشد. ... با آقایان [آیت‌الله] خامنه‌ای، مهدوی و [محمد] یزدی درخصوص انتخابات ریاست‌جمهوری مذاکره کردم. عصر، عده‌ای از اعضای جامعه مدرسین، آقایان [احمد] آذری [قمی]، کریمی، راستی، و ابطحی آمدند و نماینده سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی هم آمد. پس از مذاکره، همگی درمورد آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای توافق کردیم.»[۶۱] - سه‌شنبه 31 شهریور: «با آقای [فضل‌الله] محلاتی و دیگر اعضای جامعه روحانیت مبارز، درمورد اعلان حمایت از نامزدی آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای، صحبت کردم. قرار شد من اعلامیه‌ای تهیه کنم که کردم. ... شب، شورای موقت ریاست‌جمهوری را تشکیل دادیم و درباره کیفیت اعلان انصراف آقای [آیت‌الله] مهدوی کنی از نامزدی ریاست‌جمهوری بحث کردیم.»[۶۲] - چهارشنبه 1 مهر: «مصاحبه‌ای هم با روزنامه جمهوری اسلامی درمورد حمایت از ریاست‌جمهوری آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای داشتم. ... در جلسه شورای مرکزی حزب جمهوری [اسلامی] شرکت کردم؛ بحث در اطراف مدیریت و تشکیلات حزب و انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری بود.»[۶۳] - پنجشنبه 2 مهر: «موج حمایت ارگان‌های خط امام از آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای بالا گرفته است. ... بعدازظهر مصاحبه‌ای با تلویزیون درمورد انتخابات داشتم. ... امام بیانیه خوبی راجع به انتخابات داده‌اند.»[۶۴] - جمعه 10 مهر: «امروز انتخابات ریاست‌جمهوری است و هم در چند شهر، من‌جمله تهران، انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی. ضدانقلاب اعلان کرده که در انتخابات آشوب به راه می‌اندازد و شرکت در انتخابات را تحریم کرده است، ولی به‌طوری‌که اطلاعات می‌رسد هجوم مردم به مراکز رأی‌گیری خیلی زیاد است و اثری هم از تروریست‌ها نیست. شهرها خوب حفاظت می‌شوند.»[۶۵] - شنبه 11 مهر: «انتخابات خیلی خوب برگزار شده است. نتیجه آرا جالب است. امروز بیشتر حوزه‌ها اعلان شد. رقم آرا از دوره قبل هم بالا [تر] زده و شاید 20 درصد بالا[تر] باشد و این برای دشمنان یأس‌آور است و راستی این علاقه و حمایت مردم از دولت و امام خیلی جالب است.»[۶۶]
منابع و مآخذ روزشمار 1360/07/10
- ↑ سند شماره 32726 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد عملیات جنوب به کلیه محورها، 6/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 138520 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (م - 132) به سپاه پاسداران، 12/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 049351 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از منطقه7 (کرمانشاه) به تهران (فرماندهی)، 11/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 294446 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از لشکر28 (رکن2) به استانداری کردستان، 10/7/1360، ص1؛ و - سند شماره 049366 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات منطقه7 به اطلاعات مرکز، 13/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 04937 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه منطقه7 (کرمانشاه) به فرماندهی سپاه مرکز، 11/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 005231 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی دزفول، 14/7/1360، ص1؛ و - سند شماره 154245 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد عملیات جنوب به فرماندهی ستاد مرکز (طرح و برنامه)، 10/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 005213 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استاندار خوزستان، 10/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 021786 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان به وزارت کشور (اداره کل سیاسی)، 12/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 034838 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شاجا به مقام وزارت کشور، 11/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 021785 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استاندار خوزستان، 11/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 005231 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی آبادان، 14/7/1360، ص1؛ و - سند شماره 154245 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد عملیاتی جنوب به فرماندهی ستاد مرکز طرح و برنامه، 10/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 154245 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و - سند شماره 419502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سوسنگرد به استانداری خوزستان، 10/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 138507 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (م - 132) به نزاجا (مدیریت اطلاعات)، 12/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 138507 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 433698 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاجا خوزستان و رکن3 عملیات به ف - ژاجا و 3 مرکز فرماندهی، 11/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 433702 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری بندر ماهشهر به استانداری خوزستان، 11/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 196، 10/7/1360، صص 11 و 12، تهران - خبرگزاری پارس، 10/7/1360.
- ↑ همان، ص21، آبادان؛ و - روزنامه خراسان، 13/7/1360، ص7.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 198، 12/7/1360، ص20، تهران - خبرگزاری پارس، 12/7/1360.
- ↑ سند شماره 250497 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه تیپ زرهی بن الولید به یگان‌های تابعه، 10/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ روزنامه صبح آزادگان، 11/7/1360، ص4.
- ↑ سند شماره 049333 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه منطقه7 (کرمانشاه) به فرماندهی سپاه مرکز، 11/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 339485 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استاندار کردستان، 10/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 197، 12/7/1360، ص2، سنندج - خبرگزاری پارس، 11/7/1360.
- ↑ سند شماره 294446 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 196، 11/7/1360، ص5، سنندج - خبرگزاری پارس، 10/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 203، 18/7/1360، ص17، رادیو صدای کردستان ایران، 17/7/1360.
- ↑ سند شماره 049347 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه منطقه7 (کرمانشاه) به فرماندهی سپاه مرکز، 11/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 49331 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه منطقه7 (کرمانشاه) به فرماندهی سپاه مرکز و طرح و برنامه، 11/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 294449 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از لشکر28 (رکن2) به استانداری کردستان، 11/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 293989 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی، شماره 37، از لشکر28 (رکن3) به فرماندهی عملیاتی شمال‌غرب (ارومیه)، 11/7/1360، ص1؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 197، 12/7/1360، ص3، سنندج - خبرگزاری پارس، 10/7/1360.
- ↑ سند شماره 049349 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از منطقه7 (کرمانشاه) به تهران (فرماندهی)، 11/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 021796 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد عملیات سپاه پاسداران پاوه به واحد عملیات سپاه پاسداران منطقه7، 13/7/1360، ص3؛ و - روزنامه کیهان، 13/7/1360، ص1؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 199، 13/7/1360، ص25، تهران - ستاد مرکزی سپاه.
- ↑ سند شماره 054764 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ارومیه به فرماندهی مرکز، 10/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 49328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا (عملیات و اطلاعات)، 10/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 196، 11/7/1360، ص4، لندن - خبرگزاری رویتر، 10/7/1360.
- ↑ روزنامه صبح آزادگان، 11/7/1360، ص2؛ و - سند شماره 054755 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات منطقه9 به اطلاعات و فرماندهی مرکز، 10/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 196، 10/7/1360، ص22، شیراز.
- ↑ روزنامه صبح آزادگان، 11/7/1360، ص2؛ و - سند شماره 054756 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات منطقه9 به اطلاعات و فرماندهی مرکز، 10/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ روزنامه صبح آزادگان، 12/7/1360، ص2.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 198، 13/7/1360، ص6، مشهد - خبرگزاری پارس، 12/7/1360.
- ↑ روزنامه کیهان، 13/7/1360، ص3؛ و - سند شماره 174043 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه پاسداران منطقه3 (چالوس) به سپاه پاسداران ستاد مرکزی (فرماندهی)، 10/7/1360، ص1.
- ↑ روزنامه کیهان، 13/7/1360، ص3.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 197، 11/7/1360، ص36، آمل؛ و - روزنامه کیهان، 13/7/1360، ص3.
- ↑ سند شماره 049380 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران منطقه3 (چالوس) به ستاد مرکزی سپاه (مرکز فرماندهی)، 18/7/1360، ص1.
- ↑ سند شماره 174043 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 174043 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 199، 13/7/1360، صص 22 و 23، تهران.
- ↑ سند شماره 417578 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه خوی به فرماندهی ستاد مرکزی و ستاد خبری و تبریز (منطقه5)، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 049324 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از خوی (ارومیه) به تهران (فرماندهی)، 10/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 049322 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات منطقه9 به اطلاعات و فرماندهی مرکز، 10/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 174101 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه پاسداران منطقه3 (چالوس) به سپاه پاسداران ستاد مرکزی (فرماندهی)، 14/7/1360، ص2.
- ↑ سند شماره 174102 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه پاسداران منطقه3 (چالوس) به سپاه پاسداران ستاد مرکزی (فرماندهی)، 13/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 174086 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران منطقه3 (چالوس) به ستاد مرکزی سپاه، 10/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 174043 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 197، 11/7/1360، ص4، تهران، خبرگزاری پارس، 11/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 197، 11/7/1360، صص 53 و 54، تهران - خبرگزاری پارس، 11/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 196، 11/7/1360، صص 10 و 11، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 10/7/1360.
- ↑ همان، صص 9 و 10، مانیل - آسوشیتدپرس، 10/7/1360؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 197، 12/7/1360، صص 12 و 13، مانیل - خبرگزاری رویتر، 11/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 196، 11/7/1360، ص11، بن - خبرگزاری رویتر، 10/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 197، 12/7/1360، ص22، کویت - خبرگزاری کویت، 11/7/1360.
- ↑ همان، نوآکشوت - فرانس پرس، 11/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 196، 11/7/1360، ص13، بیروت - خبرگزاری یونایتدپرس، 10/7/1360.
- ↑ همان، ص20 ضمیمه، بخش عربی رادیو کویت، 10/7/1360.
- ↑ همان، ص16، کویت - خبرگزاری پارس، 10/7/1360؛ و - همان، صص 15 و 16، خبرگزاری پارس به نقل از خبرگزاری فرانسه، آسوشیتدپرس و رویتر، 10/7/1360.
- ↑ همان، صص 14 و 15، بحرین - خبرگزاری رویتر، 10/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 196، 10/7/1360، ص14، ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 155، 12/7/1360، صص 1 و 2، نیویورک - خبرگزاری پارس، 11/7/1360.
- ↑ اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 98، 28/7/1360، صص 13 - 10، روزنامه فیگارو (پاریس).
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 196، 11/7/1360، صص 1 و 2 ضمیمه، رادیو صدای امریکا، 10/7/1360.
- ↑ اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 98، 28/7/1360، صص 7 و 9، روزنامه کوریره دلاسرا (میلان).
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 154، 11/7/1360، صص 2 و 3، واشنگتن - خبرگزاری پارس، 10/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 196، 11/7/1360، ص8، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 10/7/1360.
- ↑ همان، پاریس - یونایتدپرس، 10/7/1360.
- ↑ اکبر هاشمی رفسنجانی، عبور از بحران (کارنامه و خاطرات سال 1360)، به اهتمام یاسر هاشمی، تهران: نشر معارف انقلاب، چاپ نهم، 1386، ص228.
- ↑ همان، ص230.
- ↑ همان، ص231.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 196، 10/7/1360، صص 11 و 12، تهران - خبرگزاری پارس، 10/7/1360.
- ↑ همان، ص242.
- ↑ همان، ص244.
- ↑ همان، ص247.
- ↑ همان، ص248.
- ↑ همان، ص255.
- ↑ همان، ص256.