1361.02.18

روزشمار جنگ سال 1361 1361.02.18
نام‌های دیگر	هجده اردیبهشت
تاریخ شمسی	1361.02.18
تاریخ میلادی	8 مه 1982
تاریخ قمری	14 رجب 1402

1360.02.18

1362.02.18

1363.02.18

1364.02.18

1365.02.18

1366.02.18

1367.02.18

گزارش- 1

1. در نهمین روز از آغاز عملیات بیت‌المقدس‌، شهر هویزه‌، پادگان حمید و بخش شمالی جاده اهواز‌‌ خرمشهر آزاد و شهر اهواز پس از حدود بیست ماه، از تیررس توپخانه دشمن خارج شد. به این ترتیب‌، وسعت مناطق آزادشده در این عملیات به 3600 کیلومتر مربع افزایش یافت.* عقب‌نشینی لشکر5 مکانیزه و لشکر6 زرهی ارتش عراق از شمال منطقه عملیاتی بیت‌المقدس (جنوب‌غربی اهواز و جنوب کرخه‌کور) که از بعدازظهر دیروز درپی پیشروی رزمندگان قرارگاه‌های فتح و نصر به‌طرف نوار مرزی و احتمال بسته‌شدن عقبه این دو لشکر عراق آغاز شده بود، همچنان ادامه دارد. گزارش‌های قبلی حاکی‌از آن بود که دشمن جنوب کرخه‌کور‌، هویزه و پادگان حمید را تخلیه کرده و به‌سرعت درحال فرار به‌سمت نوار مرزی کوشک و طلائیه است. گزارش‌های صبح امروز هم نشان می‌دهد نیروهای قرارگاه قدس درحال پیشروی به‌طرف پادگان حمید (کیلومتر60 جاده اهواز‌ ـ خرمشهر) هستند. در هویزه نیز هیچ تحرکی از دشمن دیده نمی‌شود. حدود ساعت 10:00، محسن رضایی فرمانده قرارگاه مرکزی کربلا، در تماسی با غلامعلی رشید فرمانده قرارگاه فتح، گفت: «دشمن عقب می‌رود. یک نیرویش می‌آید روی مرز و یک نیرویش هم به‌سمت طلائیه نشوه رفته است. بعد‌، می‌گویند [گزارش می‌کنند] یک نیروی دیگرش مانده است [در منطقه]؛ البته آن‌طوری که شنود می‌گوید. خود بچه‌ها هم می‌گویند که نیم‌ساعت با دوربین در هویزه نگاه کردند‌، هیچ‌کس پر هم نمی‌زند. یک گروه گشتی فرستادند که به هویزه برود. ... الان آنجا دارد خالی می‌شود‌؛ معلوم نیست قضیه‌اش چیست!... به بچه‌هایتان بگویید که اگر نیرویی آنجا می‌آید‌، اول خوب شناسایی کنند و بعد آنها را بزنند. ... بگو یک گروه گشتی بالا برود که حواسش باشد ببیند چیست؛ دشمن هست یا نیست و بعد نیروهای خودمان کجا هستند. ... مواظب هم باش که ممکن است دشمن از آنجا هم بخواهد حمله کند.» دقایقی بعد‌، از فرماندهی قرارگاه قدس اطلاع داده شد که نیروهای این قرارگاه از پادگان حمید عبور کرده‌، به‌سمت قرارگاه فتح درحال حرکت هستند. در جنوب کرخه‌کور هم تیپ41 ثارالله (ع) و تیپ37 نور خاکریزهای اول‌، دوم و سوم دشمن را در ساعت 10:45 تصرف کرده‌، به‌راحتی 8 کیلومتر پیشروی کرده‌اند و هیچ اثری از حضور دشمن مشاهده نکرده‌اند. آنها سعی دارند تا جاده حمید جفیر جلو بروند. پس از این گزارش، فرماندهی قرارگاه کربلا به نیروهای قرارگاه قدس دستور داد که به‌تدریج و با احتیاط پیش بروند. از نیروی هوایی ارتش نیز خواسته شد نیروهای درحال عقب‌نشینی عراق را هدف قرار داده‌، حرکت آنها را مختل کنند. درپی این دستور‌، هواپیماهای خودی با پرواز در ارتفاع بالا و پایین‌، ستون‌های دشمن را بمباران کردند، اما یکی از این هواپیماها براثر اصابت موشک پدافند هوایی دشمن در جنوب جفیر سرنگون شد. تیپ21 امام رضا (ع) نیز که در کنترل عملیاتی قرارگاه فتح می‌باشد‌، از کیلومتر68 جاده اهواز خرمشهر به‌سمت شمال پیشروی کرده‌، پس از الحاق با نیروهای قرارگاه قدس (حدود ساعت 11:00) درحال پاک‌سازی منطقه غرب تا سه کیلومتری آن است. علی اسحاقی‌ مسئول پست شنود (استراق‌سمع) سپاه در قرارگاه کربلا هم گزارش داد: «بعدازظهر‌، ساعت 07:45 که از جاده جفیر حمید می‌گذشتیم‌، بچه‌ها را دیدیم که با چراغ روشن از جفیر به‌سمت پادگان حمید می‌آمدند و یک‌مقدار هم درگیری بود و اینها داشتند جمع‌وجور می‌کردند. البته خود ما که رفتیم آنجا تقریباً ساعت 2 بعدازظهر بود. چند کیلومتر پایین‌تر از ایستگاه حمید روبه‌روی کوشک‌، حدود ده، دوازده تانک بود. هلیکوپترهای ما آمدند اینجا اینها را بزنند‌؛ چون سه‌، چهار کیلومتر از جاده را ناامن کرده بودند‌؛ یعنی ماشین که می‌رفت می‌زدند. آنها به هلیکوپترها شلیک می‌کردند و هلیکوپترها هم نتوانستند کاری انجام دهند و برگشتند. یک هماهنگی شد با تیپ امام رضا (ع) و تیپ بیت‌المقدس‌، اینها رفتند سراغشان. آنها هم از جفیر فرار کردند. بچه‌ها با آنها یک‌مقدار درگیر شدند. اینها احتمالاً تأمین نیروهایی بودند که می‌خواستند از جفیر تخلیه کنند از این جاده بیایند پایین. به‌هرحال تا ساعت 10‌، 11 [شب] تمام این منطقه را خالی کردند.» گزارش رسیده در اواخر امروز از منطقه مجاور قرارگاه فتح نیز از عقب‌نشینی یگان‌های دشمن از منطقه حدفاصل جاده حسینیه مرز (پاسگاه کیلومتر25) تا کوشک و استقرار آنها در پشت نوار مرزی در خط سایر یگان‌های ارتش عراق حکایت داشت. در ساعات 22:40 و 23:25، هواپیماهای دشمن منطقه استقرار یگان‌های قرارگاه فتح را بمباران کردند. گفته می‌شود که این اولین‌بار در جنگ بیست‌ماهه است که نیروی هوایی عراق در شب اقدام به بمباران می‌کند. درخصوص آخرین وضعیت منطقه عملیاتی قرارگاه نصر نیز حسن باقری فرمانده سپاهی این قرارگاه، که به اتفاق سرهنگ محمدعلی سالارکیا یکی از فرماندهان ارتشی، صبح امروز به خط مقدم این منطقه رفته بود‌، در ساعت 13:20 در گزارشی به فرماندهی قرارگاه مرکزی کربلا گفت: «... [عراقی‌ها] همه‌جا دارند درمی‌روند [فرار می‌کنند]. هیچ‌چیز آنجا نمانده‌. یعنی باید دیگر به بغداد برویم‌، ان‌شاءالله. ... دیشب‌ بچه‌ها رفتند اینجا در گوشه روی مرز گیر کرده‌اند. می‌خواهند بیایند عقب‌، [دشمن] می‌زند. آنها... هم تیر مستقیم تانک می‌زدند‌، هم توپ می‌زدند. با سرهنگ سالارکیا نشسته بودیم داشتیم اینجا را نگاه می‌کردیم، بعد‌، یکی زدند خورد بغل دستمان و یک ترکش خورد به پای احمد [متوسلیان] و او را به عقب بردند. تقریباً اوضاع اینجا خوب بود. یک هلیکوپتر اینجا مدام می‌گشت. مسلح هم بود‌، ولی نمی‌زد. [تیپ نجف] هم یک مقداری نیروهایش اینجاست. ... ولی عجب انهدامی ‌اینجاها صورت گرفت. خیلی تانک زده شد. توی دشت تا چشم کار می‌کند تانک [دشمن] منهدم شده است. [نیروهای] پیاده بغل تانک‌ها افتاده‌ [اند.] چطوری بچه‌ها این تانک‌ها را پیدا کردند و زدند، خودش بحث است!»

گزارش- 2

2. ساعت 13:10 امروز، فرماندهان سپاه و ارتش در قرارگاه نصر گرد هم آمدند تا درباره آخرین وضعیت نیروهای ارتش عراق‌، علل عقب‌نشینی آنها از منطقه جنوب‌غربی اهواز و جنوب رودخانه کرخه‌کور و نیز طرح مانور سومین مرحله عملیات بیت‌المقدس‌، به گفت‌وگو بنشینند.** در این جلسه پس از تعیین طرح مانور مرحله سوم عملیات مقرر شد این مرحله از عملیات امشب به اجرا درآید. در ابتدای این جلسه پس از تلاوت آیاتی از قرآن مجید‌، رحیم صفوی درمورد علت عقب‌نشینی لشکرهای 5 مکانیزه و 6 زرهی عراق از جنوب‌غربی اهواز و جنوب رودخانه کرخه‌کور به‌دنبال پیشروی قرارگاه‌های فتح و نصر به‌طرف نوار مرزی اظهار داشت: «علت عقب‌نشینی‌اش را دو چیز می‌توانیم بدانیم: یکی احساس خطر از بسته‌شدن عقبه دشمن و دوم اینکه تهدید اصلی دشمن بصره است و دشمن برای دفاع از بصره و ممانعت از اینکه ما خرمشهر را آزاد کنیم و بصره را تهدید بکنیم نیروهایش را پایین آورده. ... من فکر نمی‌کنم که یک عقب‌نشینی تاکتیکی و منطقی باشد؛ بلکه این به‌صورت خیلی عجولانه می‌رود عقب. عقب‌نشینی آن اگر تاکتیکی بود حداقل یک رده تأمینی را توی آن خاکریزهای دوم [در جنوب کرخه‌کور] می‌گذاشت تا مانع بشود از اینکه بچه‌های ما هشت کیلومتر را یک‌مرتبه بروند جلو. ... یک عقب‌نشینی است که تقریباً به حالت فرار است.» رحیم صفوی سپس درباره راه‌حل این مسئله، گفت: «ما در درجه اول اهمیت‌مان آزادکردن خرمشهر است. با آزادکردن خرمشهر‌، خب بسیاری از مسائل ان‌شاءالله به یاری خدا حل خواهد شد. مسائل دیگری هم داریم که به دنبالش خواهد آمد. برای آزادکردن خرمشهر ما الان یک فاصله 15کیلومتری حداکثر در عمق [ازسمت شمال] با خرمشهر داریم. ما می‌توانیم فشار متناسب بیاوریم و با آرایش متناسب جلو [به‌طرف غرب] بیاییم‌، خط مرزی را تأمین کنیم‌، پشتش را محکم کنیم و [بعد به‌طرف جنوب] بیاییم به‌طرف شلمچه‌ و خرمشهر را ازطرف شلمچه ببندیم.» سرهنگ حسین حسنی‌سعدی فرمانده ارتشی قرارگاه نصر، نیز با اشاره به انتقال یگان‌های دشمن از شمال منطقه عملیاتی به پشت مرز گفت: «امکانات را از آن بالا برداشته‌، آورده اینجا و این قسمت را تقویت خواهد کرد تا ما به این سمت [غرب] نرویم و خواه‌ناخواه یک رده دومی در تنومه و بصره خواهد گذاشت و این نیروها را تمام می‌کشد جلوی بصره و تنومه و یک پوشش قوی و مقاومت قوی هم در اینجا می‌گذارد. ... تلاش آن این است که سریع‌ترین واحدها را از اینجا بکشد بیاورد پشت مرز و آنجا را تقویت کند. این به‌هرحال اینجا را ول [رها] نمی‌کند به این سادگی؛ او اینجا را شدید تقویت می‌کند. اینجا را می‌بندد تا زمانی که واحدهایی که در خرمشهر هستند‌، در بروند[فرار کنند]. اینها که رفتند خواه‌ناخواه این برمی‌گردد پشت این مرز اینجا قرار می‌گیرد.» سرهنگ حسنی‌سعدی در پاسخ به سؤال محسن رضایی که از وی پرسید: «به‌نظر شما ما باید اجازه بدهیم این کار را بکند؟»‌، اظهار داشت: «نه‌، نباید اجازه بدهیم؛ امکانات را بررسی کنیم‌، برآورد نیرویی کنیم که چه چیز نیاز داریم‌، سریع رویش عمل کنیم. ... نگذاریم مفت و مجانی از دست برود.» غلامعلی رشید فرمانده سپاهی قرارگاه فتح، هم درمورد علت عقب‌نشینی ارتش عراق از جنوب رودخانه کرخه‌کور اظهار داشت: «الان همه ما توافق داریم که عقبه بالای آن [دشمن] به خطر افتاده است‌، لحظه‌ای که ما رسیدیم به لب خط مرز. تمام تلاش دیروز آن به‌خاطر مانع‌شدن حرکت ما بوده به‌طرف شلمچه. ... از دیروز صبح که به ما پاتک زده‌، آن نیروها را هم آماده کرده است برای عقب‌نشینی. منطقه خیلی وسیع است. آن منطقه شمال نیسان [در عملیات طریق‌القدس] را وقتی می‌خواست عقب‌نشینی کند‌، دو روز طول کشید. نمی‌دانم [الان] با چه سرعتی دارد آنجا [جنوب کرخه‌کور] عقب‌نشینی می‌کند. ... همین‌طور دارد عقب‌نشینی می‌کند و به‌نظر نمی‌رسد دشمن خط مرزی را ول [رها] کند‌؛ یعنی باید بماند پشت مرز. ما حساب کردیم دیدیم از نشوه به پایین [مرز طلائیه تا شلمچه] صد کیلومتر است. تازه‌، بعضی از این قسمت‌هایش دست ماست. اگر ما روی مرز بایستیم و اینجا دقت کنیم‌، باز مثل جاده [اهواز خرمشهر] پرتش کردیم آن را توی بیابان. یعنی وقتی نگاه می‌کنیم به بیرون [غرب مرز]‌، هیچ‌چیز نیست‌، موضع ندارد؛ فقط چند سنگر تانک است. ... این حرکت را [مرحله بعدی عملیات] هرچه زودتر باید انجام بدهیم. حتی اگر غروب [امروز] بچه‌ها شروع کنند از اینجا بیایند جلو... نصر1 و 2 باید بچسبند به خاکریز مرز. یعنی این حرکت نباید فراموشمان بشود. این را حتماً با کسی [با کمک یگانی دیگر] روی مرز بیاید و بچه‌ها هم بیایند در این محدوده، خاکریز مرز ما را بگیرند. هرچه ما این را بیشتر بگیریم قضیه مثل جاده آسفالت [اهواز خرمشهر] می‌شود؛ یعنی ما مسلط‌تر می‌شویم. ... ما یک‌مقداری از آن را می‌توانیم بدهیم به [تیپ‌های] 8 نجف و 14 امام حسین (ع) و بگوییم بیاییم پایین [به‌طرف جنوب]. ... او [دشمن] می‌خواهد این [مرز] را مثل جاده آسفالته از ما بگیرد. ... من می‌گویم یک امکانی از این خاکریز مرز توی دستمان باشد. آن چهار‌، پنج کیلومتری که دست قرارگاه فتح است‌، کم است. ... ما اگر اجازه بدهیم به دشمن‌، [مواضعش در مرز را] قوی می‌کند و گرفتن این خاکریز مرز برای ما مشکل است. در ادامه جلسه‌، سرهنگ نصرت‌الله معین‌وزیری افسر عملیات نیروی زمینی ارتش، گفت: «پشت این مرز خاکریز مناسبی وجود ندارد. از اینجا موضع پدافندی مناسبی توی این منطقه وجود ندارد برایش. یا باید این را حفظ کند یا بیاید عقب یک خط پدافندی پیدا کند که متکی به مانع باشد و بتواند نیروهایش را در آنجا مستقر کند. ... باید یک موضع پدافندی سراسری را در اینجا ایجاد می‌کرد و چون نیروهایش را تا حالا نیاورده‌، فکر می‌کنم اینجا هم نخواهد ماند و این قسمت را به‌خاطر این نگه داشته که فعلاً جلوگیری کند از حرکت‌های بعدی ما‌، تا این نیروها را یا نجات بدهد یا مستحکم کند برای بعد. بنابراین‌، الان این وضعیت برای ما پیش می‌آید که هرچقدر سریع‌تر در این منطقه عمل کنیم. منتها عملش باید تداوم با برآورد نیازمندی‌های خودمان باشد که این نیازمندی‌ها را من فکر می‌کنم این‌طور که سؤال کردم نیرو وجود دارد‌. ولی خب چند شب متوالی، هم پاتک خورده‌، هم تک کرده‌اند و هم استراحت ندارند، هم تقریباً فرماندهی‌شان را از دست داده‌اند. ... یک‌مقداری کمبود دارند. فکر می‌کنم این نیروها که در اینجا هستند توانایی کامل نداشته باشند تا با قاطعیت تک را به‌سمت پایین ادامه بدهند. اگر دارند من احساس نکردم. شاید فرماندهان این را بعداً به وجود بیاورند. بنابراین با این نیروها یک‌مقدار مشکل است این عمل انجام بگیرد‌، ولی این عمل هرچه سریع‌تر شود‌، بهتر است.» سرهنگ مسعود منفرد نیاکی فرمانده ارتشی قرارگاه فتح، نیز ضمن اعلام موافقت خود با اجرای هرچه سریع‌تر مرحله بعدی عملیات، اظهار داشت: «نظر شخصی من این است که به هر ترتیبی شده ما این عملیات را باید سریع انجام بدهیم‌، قبل از آنکه لشکرهای 5 و 6 [عراق] که هنوز به سرعت سازمان پیدا نکرده‌اند و متشکل نشده‌اند و فرمانده اینها نتوانسته برایشان هدف تعیین کند‌، منطقه مسئولیت مشخص کند‌، دستور صادر کند، ما [منطقه] پایین را تمام کنیم. حالا این پایین‌رفتن را به شکلی باید برویم که این درهرصورت بستگی به تصمیم جناب‌عالی [سرهنگ صیاد شیرازی] و برادر محسن رضایی دارد. به‌هرحال قرارگاه فتح با کمال میل آماده است که هر نوع مأموریتی را که محول می‌شود به‌سرعت انجام بدهد.» در ادامه جلسه‌، محسن رضایی فرمانده کل سپاه، به بررسی دلایل احتمالی عقب‌نشینی ارتش عراق از جبهه شمالی منطقه عملیاتی بیت‌المقدس پرداخت و تأکید کرد تا دشمن در جبهه جنوبی سازمان و آرایش نگرفته‌، مرحله بعدی عملیات همین امشب اجرا شود. وی در بخشی از سخنان خود گفت: «... از قبل هم می‌گفتیم که اینجا دو تا منطقه عمومی است‌؛ یکی این منطقه [جنوبی] است و دیگری منطقه بالا. بحث‌هایی که می‌شد این بود که خب اگر ما این منطقه اصلی [جنوبی] را آمدیم [پیشروی کردیم]‌، خودبه‌خود موجودیت منطقه بالا منتفی می‌شود. مخصوصاً اینکه اگر آمدن ما تهدیدی هم برای آنجا باشد، این صددرصد پا به فرار خواهد گذاشت. تقریباً همین‌طور هم شد... ما خرمشهر را محاصره کردیم و دور زدیم؛ بنابراین آنجا [منطقه جنوب کرخه‌کور] موضوعیتش منتفی شد. دشمن مانده بود که آیا آن بالا را باید نگه دارد یا نه. حالا چه عاملی باعث شد که اینجا [منطقه جنوبی] را دشمن برتری داده که یک مواضع مستحکم [در منطقه جنوب کرخه‌کور] را به‌رغم همه مسائل ول کند و بیاید اینجا [منطقه جنوبی]‌، یکی از آن مسئله کمبود نیرو است و یکی هم مسئله تهدید است. ... ما از این قسمت انتهای مرز با هور و نشوه فاصله بسیار نزدیکی داریم و اگر ما نشوه را بگیریم تمام بصره ارتباطش قطع می‌شود با بغداد و غیره. ... آیا دشمن می‌خواهد بیاید اینجا واقعاً با یک سرعت‌عمل خیلی قوی به ما پاتک کند؟ ما را از خرمشهر عقب نگه دارد؟ این مرز را طوری نگه دارد که به ما ضربه بزند؟ انهدام نیرو از ما انجام دهد؟ چه کار می‌خواهد بکند‌؛ دقیقاً مشخص نیست. اما آنچه که برای ما باید مشخص باشد این است که ما سرعت‌عمل برایمان مهم است‌، برای اینکه سرعت‌عمل انجام بدهیم. این قرارگاه نصر الان توانایی ندارد که به او بگوییم که تو مأموریت را انجام بده؛ باید یک بخشی از مأموریت را انجام بدهد. فکر می‌کنم که فتح4 باید آماده باشد که اگر تصمیم گرفتیم وارد عمل شود... و بیاییم این قسمت از مرز [مقابل نصر1 و نصر2 را که امشب قادر نیستند وارد عمل شوند] را همین امشب بگیریم. ... ما نمی‌دانیم که آیا دشمن این نیرو را بیاورد اینجا به ما بزند. یعنی من هنوز احتمال پاتک دشمن را می‌دهم و نمی‌توانم خودم را قانع کنم که دشمن پاتک نزند. ... هر اندازه که ما به او فرصت بدهیم که نیرو بیاورد و سازماندهی کند و اینجا آرایش بگیرد و بعد بخواهد خیز بگیرد‌، این خیلی به ضرر ماست و نکته اصلی در سرعت‌عمل است که به‌نظر من همین امشب هم باید عمل بشود.» در پایان جلسه‌، سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش، طرح مانور مرحله سوم عملیات را چنین اعلام کرد: «مرحله سوم عملیات بیت‌المقدس را به یاری خداوند به این ترتیب می‌توانیم آغاز کنیم. ترکیب رزمی که در این عملیات به کار می‌رود در کنترل عملیاتی [قرارگاه] نصر خواهد بود که مربوط به منطقه اوست. یک جناح غرب و یک جناح شرق داریم‌؛ یعنی در دو محور عملیات آغاز می‌شود. در جناح غرب فتح4 هست؛ منتها فتح4‌، منها می‌شود [تیپ25 کربلا از سپاه پاسداران و تیپ55 هوابرد از ارتش] و تیپ37 [زرهی از ارتش] آن می‌ماند. فتح4 به‌اضافه فتح2 که تیپ2 زرهی [لشکر92 زرهی از ارتش] است به‌اضافه نصر3 [تیپ31 عاشورا از سپاه پاسداران و تیپ3 پیاده لشکر21 پیاده از ارتش] که یک‌کم کش پیدا کرده است. ظاهراً این‌طور شد که نصر3 در اینجا [حدفاصل جنوب‌غربی ایستگاه گرمدشت و مرز] پشت این کانال قرار می‌گیرد. فتح4 اینجا را می‌گیرد و تیپ2 زرهی می‌آید برای تقویت رزمی و عملیات پاک‌سازی در این خط. ... نصر5 [تیپ22 خرمشهر از سپاه پاسداران و تیپ23 نوهد از ارتش] و نصر6 [تیپ46 فجر سپاه پاسداران] به‌اضافه تیپ بیت‌المقدس یا تیپ ثارالله (ع) [از سپاه پاسداران] برای جناح چپ [شرق]. البته این‌دفعه برخلاف دفعه‌های دیگر احتیاط داریم که تیپ2 لشکر16 زرهی [از ارتش] است در ایستگاه90 قرار می‌گیرد. لشکر92 [زرهی از ارتش] هم در این ایستگاه90 باشد که نزدیک باشد؛ چون خطر احتمالی از این طرف بیشتر است. تیپ17 قم [از سپاه پاسداران] هم تا صبح آماده می‌شود و پای کار می‌رود‌ و می‌رود در محل نصر2 که با نصر3 ادغام شود. ان‌شاءالله اگر این عملیات با موفقیت انجام شود، دیگر نصر2 [تیپ27 محمد رسول‌الله (ص) از سپاه پاسداران و تیپ2 پیاده از لشکر21 پیاده از ارتش] وجودش اینجا لازم نیست‌. یعنی اگر ادغام شد می‌رود برای پاک‌سازی. ... بنابراین‌، ترکیب رزمی این شد که در جناح غرب فتح4‌، فتح2 و نصر3. در جناح شرق هم نصر5‌، نصر6‌، تیپ ثارالله (ع) یا تیپ بیت‌المقدس‌، تیپ17 قم با آن مشخصاتی که گفتیم که در کجا باید مستقر بشود‌. یک گردان تانک از تیپ4 لشکر21 یا نصر4 هم در احتیاط قرارگاه کربلا باشد.» به این ترتیب‌، در این جلسه که در ساعت 15:32 پایان یافت‌، فرماندهان سپاه و ارتش پس از بررسی علل فرار نیروهای دشمن از جبهه شمالی منطقه عملیاتی بیت‌المقدس‌، بر ضرورت ادامه عملیات تأکید کردند و درنتیجه‌، مقرر شد که امشب یگان‌های دو قرارگاه فتح و نصر سومین مرحله از این عملیات را در جبهه جنوبی به اجرا درآورند.

گزارش- 3

3. در پی تصویب اجرای مرحله سوم عملیات بیت‌المقدس‌، فرماندهان یگان‌های عملیاتی قرارگاه فتح و نصر تمام سعی خود را به عمل آوردند تا یگان‌های خود را برای اجرای این مرحله از عملیات در شامگاه امروز آماده کنند، اما این مهم میسر نشد و عملیات به شب بعد موکول شد. عبدالله درویشی‌ راوی قرارگاه مرکزی کربلا، درباره وقایع پس از جلسه بعدازظهر امروز فرماندهان در قرارگاه نصر آورده است: «به‌طرف قرارگاه کربلا حرکت کردیم و حدود ساعت 18:45 به آنجا رسیدیم. بعد از آمادگی برای نماز‌، تعدادی از بچه‌ها پیشنهاد کردند که نماز را با دیگران در مسجد قرارگاه بخوانیم. ما هم این فرصت را غنیمت شمرده و به مسجد رفتیم و نماز را آنجا خواندیم که در بین دو نماز یکی از برادران دعا و نوحه خواند و در آخر هم نماز شکر به‌جای آوردیم. بعد از نماز متوجه شدم که برادر محسن [رضایی] به برادر [سرهنگ] صیاد شیرازی گفتند که عملیات انجام نمی‌شود؛ به‌خاطر اینکه تعدادی از بچه‌ها آمادگی ندارند و به فرداشب موکول شد.»

گزارش- 4

4. در اطلاعیه مشترک ارتش و سپاه‌ میزان خسارات واردشده به ارتش عراق در دومین مرحله از عملیات بیت‌المقدس اعلام شد. سخنگوی نظامی عراق نیز از سقوط یک هواپیمای ایرانی خبر داد. در سیزدهمین اطلاعیه مشترک ارتش جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران که امشب انتشار یافت‌، درباره خسارات واردشده به ارتش عراق در دومین مرحله از عملیات بیت‌المقدس آمده است: «در این مرحله از عملیات رزمندگان اسلام موفق شدند علاوه‌بر انهدام تیپ‌های 6 و 12 از لشکر3 ارتش عراق و انهدام قرارگاه‌های آنها و وارد آوردن ضربات و خسارات سنگین به تیپ8 مکانیزه آنان‌، قرارگاه تیپ24 از لشکر10 دشمن را محاصره و به‌کلی منهدم سازند. ... در این عملیات رزمندگان اسلام ضمن به‌هلاکت‌رساندن تعداد زیادی از متجاوزین به میهن اسلامی‌، تعداد زیادی از آنان را نیز به اسارت خود درآوردند که تا آخرین ساعات امروز تعداد اسرای تخلیه‌شده مرحله دوم عملیات در غرب جاده اهواز خرمشهر، 482 نفر می‌باشد. تیزپروازان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و نیز عقابان شجاع هوانیروز از صبح امروز مواضع و محل تجمع یگان‌های دشمن در محورهای مختلف عملیات را مورد هدف قرار داده و بمباران نمودند و تعداد زیادی از تانک‌ها و ادوات زرهی و خودروهای فریب‌خوردگان را نابود ساختند. طی عملیات روزهای جاری تعداد 6 فروند از هواپیماهای دشمن ازجمله 2 فروند میراژ توسط هواپیماهای خودی و نیز آتش پدافند هوایی هدف قرار گرفته و سرنگون شدند. همچنین‌، یک فروند هلیکوپتر دشمن نیز در این عملیات توسط رزمندگان اسلام سقوط کرد.» از سوی دیگر، یک سخنگوی نظامی ارتش عراق اعلام کرد: «در ساعت 11:45 امروز در یک نبرد هوایی بین هواپیماهای جنگنده شجاع عراق و هواپیماهای دشمن‌، یک فروند از هواپیماهای فانتوم دشمن در منطقه جنوبی صحنه نبرد سرنگون شد.»

گزارش- 5

5. راوی قرارگاه مرکزی کربلا و خبرنگار جمهوری اسلامی بعدازظهر امروز به مناطق آزادشده در جنوب‌غربی اهواز و جنوب رودخانه کرخه‌کور رفتند و مشاهدات خود را از میزان خسارت‌های وارده به شهر هویزه ثبت کردند. عبدالله درویشی‌ راوی قرارگاه مرکزی کربلا که بعدازظهر امروز از مناطق آزادشده در جبهه شمالی منطقه عملیاتی بیت‌المقدس بازدید کرده، مشاهدات خود را چنین روایت کرده است: «ساعت 16:00 به‌اتفاق جناب سرهنگ شیرازی [فرمانده ارتشی قرارگاه کربلا] با هلیکوپتر به محل فرماندهی قرارگاه قدس [شمال کرخه‌کور] حرکت کردیم. حدود ساعت 17:00 رسیدیم که گفتند سرهنگ لطفی‌، فرمانده لشکر16 [و فرمانده ارتشی قرارگاه قدس] تشریف ندارند و ایشان در هویزه می‌باشند. سرهنگ شیرازی دستور دادند که همان‌جا بمانند تا ما پیش ایشان برویم. در اینجا مجدداً به‌وسیله هلیکوپتر به‌طرف هویزه حرکت کردیم و از بالای سرزمین‌های آزادشده رد می‌شدیم. ... بالاخره به بالای سر هویزه رسیدیم. اما چه هویزه‌ای؟! هویزه ای که جز خاکروبه چیز دیگری از آن نمانده است. تمام منطقه را صاف کرده بودند و انگارنه‌انگار در اینجا قبلاً ساکنینی زندگی می‌کرده‌اند. ... در هویزه سرهنگ لطفی را دیدیم و سرهنگ شیرازی به او گفتند که وقت نداریم. دستورات لازم را به مسئولین بدهید و با ما بیایید تا پیش برادران برویم. ایشان هم دستورات مبنی‌بر نقل‌وانتقال تیپ‌ها به محدوده قرارگاه فتح را دادند و با ما عازم قرارگاه فتح شدند. در موقع برگشت، از بالای جاده آزادشده اهواز خونین‌شهر عبور می‌کردیم که در حاشیه آن هزاران بسیجی با شور و شعف وافری برای ما دست تکان می‌دادند. بالاخره از بالای سر پادگان حمید عبور کردیم؛ پادگانی که یکی از استحکامات بسیار مهم در این منطقه به شمار می‌آمد ولی به‌جایش الان جز آهن و بتن ولو شده بر زمین چیزی نداشت. از آنجا به‌طرف قرارگاه فتح2 رفتیم که متوجه شدیم آنها قرارگاه خود را تغییرمکان داده‌اند. ناچار به‌طرف قرارگاه کربلا حرکت کردیم و حدود ساعت 18:45 به آنجا رسیدیم.» خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز که در ساعت‌14:30 امروز به‌همراه یک گروه گشتی رزمندگان، از مناطق آزادشده دیدن کرده، در گزارش خود آورده است: «شهر حماسه‌آفرین هویزه به‌دست چنگیزیان زمان با خاک یکسان شده و از این شهر جز در دو مورد دیواری سالم باقی نمانده است. متجاوزین بعثی که پایان سلطه ننگین خود را در این منطقه مقدس کشورمان کاملاً بدیهی می‌بینند‌، قبل از فرار از شهر هویزه تمام ساختمان‌های قابل‌سکونت آن را منفجر و با بلدوزر صاف کرده‌اند تا شاید بتوانند آثار جنایاتشان را بپوشانند. ... پل هویزه روی رودخانه کرخه‌کور و منبع آشامیدنی شهر نیز توسط متجاوزین بعثی منهدم شده است. در میان خرابه‌های شهر قطعات منهدم‌شده چندین یخچال‌، کولر‌، کپسول گاز‌، پنکه‌، ظروف خانه‌، رختخواب و کتاب‌های درسی کودکان به چشم می‌خورد.» در این گزارش همچنین آمده است: «عشایر مسلمان در محور اهواز ـ سوسنگرد ـ هویزه با شنیدن خبر پیروزی قوای اسلام بر نیروهای کفر صدامی و آزادشدن هویزه، سر از پا نشناخته و با وجد و شعف در کنار جاده اجتماع کرده و به اتومبیل‌هایی که به نشانه پیروزی با چراغ‌های روشن خود عبور می‌کنند‌، احساسات خود را ابراز می‌دارند.» خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارش خود همچنین به انهدام پادگان حمید توسط نیروهای عراقی اشاره کرده و آورده است: «در دو طرف جاده اهواز ـ خونین‌شهر خاکریزها و سنگرهای دشمن به چشم می‌خورد و در کیلومتر35 این جاده و درست در آخرین ردیف خاکریز دشمن که تا روز گذشته در آنجا مستقر بودند، حفره بزرگی جاده اهواز خونین‌شهر را از هم جدا ساخته بود*** که ساعتی پس از آزادسازی پادگان حمید و مناطق اطراف آن، برادران جهاد سازندگی اصفهان با چندین دستگاه لودر و بلدوزر برای پرکردن و هموارنمودن این حفره مشغول به کار شدند.» براساس این گزارش‌، «برادران جهادگر ترمیم خسارات ناشی‌از اصابت گلوله‌های خمپاره و توپ به جاده آسفالته اهواز ـ خونین‌شهر را نیز آغاز کرده‌اند.» گزارش خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی همچنین حاکی است: «تا چند کیلومتر اطراف جاده و ریل راه‌آهن در مناطق آزادشده هزاران مین ضدنفر و ضدتانک ازسوی دشمن کار گذاشته شده بود که توسط رزمندگان اسلام کشف و تعداد زیادی از آنها خنثی شدند.»

گزارش- 6

6. تعداد مجروحان و شهیدان عملیات بیت‌المقدس که امروز به پشت جبهه منتقل شدند، اعلام شد. بخش تعاون واحد امور پاسداران قرارگاه مرکزی کربلا در گزارشی به فرماندهی این قرارگاه‌، تعداد مجروحان امروز را 1475 نفر اعلام و اضافه کرد که عده‌ای از آنها به‌طور سرپایی معالجه شدند. همچنین‌ در ‌این گزارش تعداد شهیدانی که امروز به پشت جبهه انتقال یافتند‌، 595 نفر ذکر شده که حدود 500 شهید از سپاه و بسیج و 95 شهید از ارتش می‌باشند. به این ترتیب، از ابتدای عملیات بیت‌المقدس تا ساعت 22:30 امروز، 2681 نفر از رزمندگان ایران به شهادت رسیدند که از این تعداد 2153 شهید از سپاه و بسیج و 528 شهید از ارتش می‌باشند.

گزارش- 7

7. مردم ایران با شنیدن خبر آزادشدن شهر هویزه و پادگان حمید به خیابان‌ها آمدند و شادی خود را ابراز کردند و با برپایی مراسم دعا و نیایش، پیروزی نهایی و سریع لشکریان اسلام را از درگاه الهی طلب کردند. به گزارش روزنامه اطلاعات، با اعلام خبر «هویزه و پادگان حمید آزاد شد»‌، از بعدازظهر امروز تهران و بسیاری از شهرهای کشور چهره‌ای شاد به خود گرفت. خودروها با روشن‌کردن چراغ‌ها و به‌صدا درآوردن بوق‌های خود به علامت پیروزی بزرگ رزمندگان قهرمان و ایثارگر کشورمان به‌صورت کاروان‌های شادی در خیابان به حرکت درآمدند و از اینکه پس از 19 ماه مناطق مهمی از خاک کشور از دست متجاوزان بعثی رهایی یافته بود‌، احساس خوشحالی خود را به‌راحتی ابراز می‌کردند.131/12 همچنین، گزارش‌های خبرنگاران خبرگزاری جمهوری اسلامی از سطح شهر تهران و بسیاری از شهرهای دیگر حاکی است که مردم با دردست‌داشتن عکس‌هایی از امام خمینی و سردادن شعارهایی چون «خدایا‌، خدایا تا انقلاب مهدی، خمینی را نگه دار»‌، در خیابان‌ها‌، پیروزی لشکریان اسلام بر قوای کفر صدامی در جبهه‌های خونین‌شهر را به یکدیگر تبریک می‌گفتند. موتورسواران نیز درحالی‌که به‌صورت گروهی و با دردست‌داشتن پرچم جمهوری اسلامی ایران در خیابان‌ها رفت‌وآمد می‌کردند‌، شعارهایی علیه امریکا و صدام و منافقین سر می‌دادند و گروه‌هایی دیگر از مردم در وانت‌بارها احساسات مشابهی را ابراز می‌داشتند و اخبار و گزارش‌های مربوط به پیروزی سپاهیان اسلام که از رادیو پخش می‌شد‌، به‌وسیله بلندگوهای مساجد و اتومبیل‌ها به گوش می‌رسید. با فرارسیدن شب نیز بسیاری از مردم با برپایی مراسم دعا و نیایش در مساجد سراسر کشور ضمن حمد و سپاس‌، پیروزی نهایی و سریع لشکریان اسلام را از درگاه الهی طلب کردند.

گزارش- 8

8. امام خمینی‌ رهبر انقلاب اسلامی، در پی پیروزی‌های اخیر رزمندگان اسلام، و به منظور تجلیل از مقام شهیدان و مجاهدت رزمندگان پیامی صادر کردند. متن پیام به این شرح است: «بسم الله الرحمن الرحیم. رحمت خداوند بر شهیدان بزرگی که با خون پاک خود درخت پربرکت اسلام عزیز را آبیاری و بارور نمودند. درود اولیای حق در طول تاریخ بر رزمندگان راه هدف‌، از ارتش و سپاه و بسیج و دیگر فداکاران قوای مسلح نظامی و انتظامی و عشایری و مردمی‌، که با قدرت الهی دست تبهکاران داخلی و خارجی را از تجاوز به میهن اسلامی قطع کردند. و آفرین بر مادران و پدران متعهدی که چنین فرزندان سلحشور و عاشقی را در دامن پربرکت خود تربیت نمودند. و سلام بر ملت عظیم‌الشأن ایران که همچون سدی عظیم در مقابل ابرقدرتان شرق و غرب استقامت کردند. و صلوات و سلام بر بازماندگان شجاع و صبور شهدا و بزرگان شایسته پروردگار. 18/2/1361 روح‌الله الموسوی الخمینی »

گزارش- 9

9. انعکاس اخبار پیروزی‌های رزمندگان ایران در عملیات بیت‌المقدس در بیت رهبری انقلاب و آیت‌الله منتظری بیانگر آن است که اخبار جنگ در سطوح بالای نظام جمهوری اسلامی به‌طور مستمر پیگیری می‌شود. دراین‌زمینه سیداحمد خمینی، حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی و آیت‌الله منتظری به آخرین اخبار جنگ واکنش نشان دادند. صبح امروز، سیداحمد خمینی در دیدار با حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی‌ رئیس مجلس شورای اسلامی و سخنگوی شورای‌عالی دفاع خبر داد که عراقی‌ها از پادگان حمید و هویزه فرار کرده‌اند. رئیس مجلس هم پس از اینکه در تماس با فرماندهان نظامی از صحت این خبر اطمینان یافت، اظهار کرد: «این حادثه مهمی است که نظامیان فرار کرده‌اند و نیروهای ما آنها را تعقیب کرده‌اند.» ساعاتی بعد‌، آیت‌الله منتظری نیز در تماس تلفنی با حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی پیشنهاد کرد: «سریعاً به‌منظور سقوط صدام وارد خاک عراق شویم.»

گزارش- 10

10. فرماندهی ارتش عراق هدف از عقب‌نشینی از شمال منطقه عملیاتی بیت‌المقدس را متمرکزکردن قوای خود برای واردآوردن ضربات سنگین بر نیروهای ایران در زمان مناسب عنوان کرد. فرماندهی ارتش عراق بعدازظهر امروز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که واحدهای معروف به اسامه (لشکر6 زرهی) و محمد القاسم (لشکر5 مکانیزه) در مواضع جدید در نزدیکی مرزهای بین‌المللی مستقر شده‌اند. بنا بر این بیانیه، عقب‌نشینی مزبور جنبه تاکتیکی دارد تا عراقی‌ها نیروهای خود را متمرکز کرده و بتوانند در موقع مناسب ضربات سنگینی بر نیروهای ایرانی وارد کنند. رادیو اسرائیل با اعلام این مطلب افزود: «ارتش عراق امروز برای نخستین‌بار به عقب‌نشینی محدود خود در جریان عملیات هشت روز اخیر اعتراف کرد. درحالی‌که طی این مدت هر روز عراق اعلام می‌کرد که نیروهای آن کشور ضربات سنگین بر نیروهای ایرانی وارد ساخته و همه حملات آنها را خنثی کرده‌اند.» رادیو امریکا نیز به نقل‌ از خبرگزاری عراق گفت که این اقدام عراق پس از ارزیابی مجدد از اوضاع جنگ به عمل آمده است. به گفته رادیو امریکا این خبرگزاری در گزارش امروز خود به تعداد نیروهای عراقی که فراخوانده شده‌اند، اشاره‌ای نکرد، ولی این دو واحد را محمد القاسم و اسامه معرفی کرد. علاوه‌براین، رادیو بی‌بی‌سی نیز گفت: «دولت عراق اعلام کرده است که بخشی از نیروهای این کشور در دو جبهه مختلف پس از خنثی‌کردن حملات نیروهای ایران و واردساختن تلفات سنگین بر این نیروها مواضع خود را به مناطق مجاور مرز عقب کشیده‌اند. ... کما اینکه نیروهایش مجبور به عقب‌نشینی شده‌اند.»

گزارش- 11

11. پاک‌سازی یکی از روستاهای بانه، آسیب‌دیدن یک خودرو براثر اصابت با مین در جاده بانه‌ سردشت و درگیری نیروهای ارتش و ژاندارمری با اشرار ضدانقلاب در نوسود، ازجمله وقایع امروز مناطق کردنشین غرب و شمال‌غرب کشور بود. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از ستاد عملیات غرب کشور گزارش داد: «عملیات پاک‌سازی روستای سویج در حوالی شهر بانه پایان یافت و طی آن تعدادی زیاد اسلحه و مهمات به دست نیروهای اسلام افتاد.» سرهنگ احمد ترکان فرمانده لشکر28 کردستان نیز در نامه‌ای به استانداری کردستان با اعلام خبر مجروح‌شدن سرنشینان یک خودرو براثر برخورد آن با مین در محور بانه سردشت، درخواست کرد تا «سریعاً نسبت به اندودکردن [پوشاندن] سطح جاده‌های منطقه با مازوت یا نفت سیاه اقدام شود.» گزارش دیگری از حوادث امروز شمال‌غرب کشور حاکی است که هنگام تعویض نیروی کمین ازسوی نیروهای ارتش و ژاندارمری در پاسگاه نوسود، عناصر حزب منحله دمکرات کردستان با آنها درگیر و درنتیجه، تعدادی از ضدانقلابیون کشته یا زخمی و تعدادی نیز متواری شدند.

گزارش- 12

12. امروز در تهران عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) 4 تن از پاسداران کمیته انقلاب اسلامی را ترور کردند و در بندرعباس شبکه تشکیلاتی سازمان پیکار**** متلاشی شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از تهران «ساعت 9 صبح امروز 4 تن از برادران فعال واحد گشت ستاد 3 کمیته منطقه 8 در خیابان 20 متری شمشیری (مهرآباد جنوبی) به‌دست منافقین به شهادت رسیدند.» در همین‌ حال، واحد مرکزی خبر از بندرعباس گزارش داد: «با کشف 7 لانه تیمی گروهک محارب پیکار در بندرعباس و دستگیری 40 نفر از اعضا و مرکزیت آن، شبکه تشکیلاتی این سازمان وابسته در سطح استان هرمزگان متلاشی شد.»

گزارش- 13

13. ارتش عراق با خرید سلاح شیمیایی از سوئد و تجهیزات و سلاح‌های جدید از مصر، توان خود را تقویت می‌کند. بنا بر اعلام سفارت جمهوری اسلامی در استکهلم، رژیم بعث عراق به خرید یک نوع سلاح میکروبی ـ شیمیایی از سوئد اقدام کرده است و قرارداد آن نیز به امضا رسیده است. همچنین، طه یاسین رمضان عضو شورای فرماندهی رژیم بعث عراق، به‌منظور عقد قرارداد خرید سلاح هم‌اکنون در مصر به سر می‌برد. خبرگزاری جمهوری اسلامی ضمن اعلام این خبر به نقل از آخرین شماره مجله لبنانی الفکاح العربی افزود: «درپی برقراری یک پل هوایی بین مصر و عراق، روزانه 15 تن اسلحه و مهمات برای کمک به عراق در جنگ علیه ایران ارسال می‌شود.»

گزارش- 14

14. دو هفته پس از درگیری دانشجویان هوادار و مخالف حکومت جمهوری اسلامی ایران در دانشگاه ماینس آلمان‌غربی و بازداشت 86 نفر از دانشجویان هوادار جمهوری اسلامی به‌دست پلیس این کشور،***** امروز تعدادی از دانشجویان مخالف نظام جمهوری اسلامی در خیابان‌های بن دست به تظاهرات زده و خواستار محاکمه بازداشت‌شدگان شدند. خبرگزاری رویتر به نقل از پلیس بن گزارش داد دانشجویان ایرانی مخالف حکومت آیت‌الله خمینی امروز در پایتخت آلمان‌غربی تظاهرات کردند و خواستار محاکمه و اخراج 86 ایرانی دستگیرشده در درگیری دانشگاه ماینس شدند. در این تظاهرات که ازسوی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) برپا شده بود، تظاهرکنندگان با حمل پلاکاردهایی خواستار آزادی تمامی زندانیان سیاسی در ایران شدند. بنا بر گزارش رویتر. دولت آلمان‌غربی هنوز تصمیم خود را درمورد 86 ایرانی بازداشت‌شده اعلام نکرده است، اما وزارت امور خارجه این کشور برای جلوگیری از هرگونه اقدام تلافی‌جویانه علیه اتباع آلمان‌غربی در ایران، خواستار بیشترین احتیاط دراین‌رابطه شده است. در همین حال، یک سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان‌غربی نیز گفت که دولت آلمان فدرال درخصوص تعهد دولت ایران مبنی‌بر اتخاذ کلیه تدابیر لازم برای حفاظت جان اتباع آلمانی که هنوز در ایران به سر می‌برند، اطمینان کامل دارد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از بن ضمن اعلام این خبر، سخنان این مقام آلمانی را موضع این کشور در قبال اخطار اخیر ایران به آلمان فدرال دانست.

منابع و مآخذ روزشمار 1361/02/18