1361.04.18

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1361
1361.04.18
نام‌های دیگر هجده تیر
تاریخ شمسی 1361.04.18
تاریخ میلادی 9 ژوئیه 1982
تاریخ قمری 17 رمضان 1402





گزارش- 213

به گزارش قرارگاه مركزي كربلا، ارتش عراق در ادامه تاكتيك جديد خود، نيروهايش را از منطقه پاسگاه "سوبله" تا پاسگاه "دويرج" به حوالي خط مرزي دو كشور انتقال داده‌است. با اين حال از پاسگاه دويرج تا شمال شرقي آبادي "يبيس" نيروهايي از دشمن زمين‌هاي سركوب به منطقه "فكه" عراق را در اختيار دارد. از منطقه فكه تا جنوب پاسگاه "نهر عنبر" نيز تغيير محسوسي در تركيب نيرو و نحوة استقرار دشمن گزارش نشده‌است و گسترش قبلي آنها تقريباً باقي است. در حد فاصل پاسگاه عنبر تا آبادي "بيات" نيز در ارتفاعات ايراني حمرين به طرف شمال (داخل خاك ايران ) مستقر گرديده‌اند.[۱]

گزارش- 214

كشف و خنثي‌سازي مين‌هايي كه دشمن در مناطق گيلان‌غرب و قصرشيرين كاشته، همچنان ادامه دارد. تاكنون پانزده هزار عدد انواع مين‌هاي ضدتانك، ضد نفر و كششي به‌جا ‌مانده از دشمن كشف‌ و خنثي شده و در چندين ميدان بزرگ مين نيز حدود 23 هزار عدد از مين‌هايي كه دشمن كاشته، منهدم شده‌است. فرمانده عمليات گيلان‌غرب در ادامة اين خبر افزود كه در حين كشف و خنثي‌سازي مين‌هاي اين منطقه تاكنون پانز‌ده تن از رزمندگان اسلام شهيد و پنجاه تن ديگر مجروح شده‌اند. وي در مورد پايان عمليات پاك‌سازي اين مناطق گفت كه مدت‌ها وقت لازم است تا ميدان‌هاي مين كشف و خنثي شود.[۲]

گزارش- 215

امروز نيز مناطق مسكوني شهرهاي آبادان و خرمشهر با توپخانه سنگين دشمن گلوله‌باران شد كه براثر آن، تعدادي از خانه‌ها ويران و چند نقطه از شهر نيز دچار آتش‌سوزي شد همچنين از ساكنان آبادان دو تن شهيد و 18 تن مجروح شدند. [۳]

گزارش- 216

غروب امروز، يك تيم ترور از مجاهدين خلق در حمله‌اي مسلحانه، خانواده يك فرد مذهبي طرفدار نظام را بر سر سفره افطار به رگبار بستند. به ‌گزارش خبرنگار جمهوري اسلامي به نقل از روابط عمومي ستاد مركزي كميته انقلاب اسلامي ، چهار مرد مسلح به خانه‌اي در خيابان طالقاني تهران وارد شدند و در حالي‌كه اعضاي خانواده بر سر سفره افطار بودند، همه آنان را به رگبار مسلسل بستند كه همسر فرد حزب‌الهي بر اثر اصابت بيش از شش گلوله به شهادت رسيد و كودك چهار ساله وي نيز از ناحيه كتف مجروح شد. مردان مسلح پس از تيراندازي، با پرتاب يك بمب ‌آتش‌‌زا خانه را به آتش كشيدند، سپس با دو دستگاه موتورسيكلت گريختند.[۴] در باختران (كرمانشاه) به منظور خنثي كردن هرگونه سوءقصد به جان آيت‌الله اشرفي اصفهاني امام جمعه به صلاح ديد ستاد حفاظت شخصيت‌هاي استان باختران امروز فرد ديگري نماز جمعه را به‌جاي آورد. اين اقدام براثر گسترش فعاليت‌هاي سازمان مجاهدين خلق در سطح استان باختران، صورت گرفته‌است. ديشب نيز از حضور ايشان در مراسم دعاي كميل جلوگيري شده بود.[۵]

گزارش- 217

آقاي "هاشمي رفسنجاني" رئيس مجلس شوراي اسلامي و نماينده امام در شوراي عالي دفاع و امام جمعه موقت تهران امروز در نماز جمعه به تجزيه و تحليل اين موضوع‌ها پرداخت: موضع ايران در جنگ، ادعاي صلح طلبي عراق و مقايسه آن با ادعاهاي اين كشور در اوايل جنگ، مقاومت مردم در برابر تجاوز دشمن ، تشكيل كنفرانس غيرمتعهدها در عراق. وي در مورد موضع ايران در جنگ گفت: «ما گلوله‌هاي عراق را برمي‌گردانيم به طرف بغداد و دست عراق را مي‌شكنيم و مخارجي كه در جنگ كرديم، مي‌گيريم و شهرهايي را كه خراب شده‌است، با پول‌هاي نفت عراق مي‌سازيم و مردمي‌كه آفت ديده‌اند، خسارات‌شان را با همين پول‌ها مي‌دهيم و اگر هم ندادند، از حلقوم‌شان در مي‌آوريم و به اينها ثابت مي‌كنيم كه جمهوري اسلامي به متجاوز مدال نخواهد داد.» نماينده امام در شوراي عالي دفاع با اشاره به هياهوهاي تبليغاتي صدام براي عقب‌نشيني از ايران و نمايش صلح‌طلبي حاكمان عراق، گفت: «اين روزها صدام به دروغ علم صلح و ‌آشتي بلند كرده‌است . اگر او راست مي‌گويد،‌ موقع عقب‌نشيني اين همه شهر را خراب نمي‌كرد. اين چه صلح‌طلبي است كه موقع عقب‌نشيني قصرشيرين، سومار‌، مهران‌، دهلران، نفت‌شهر و چا‌ه‌هاي نفت و پل‌ها را خراب مي‌كند! اين چه صلح‌طلبي است كه وقتي از مملكتي كه بيست‌ماه در ‌آشغالش بوده مي‌رود، هشتاد هزار مين در جاده، خيابان ، كوچه و بازار و پل و رودخانه مي‌كارد و مي‌رود كه بعداً هر كسي ‌آن‌جا ‌آمد، بر اثر انفجار اين مين‌ها بميرد؟! اين چه صلحي است؟! چرا عراق اين‌قدر بي‌اعتبار حرف مي‌زند؟ و چرا اين قدر با حق ستيزه مي‌كند؟» نماينده امام در شوراي عالي دفاع در ادامه سخنان خود افزود : «صدام همواره در طول جنگ به دروغ ادعاي صلح‌طلبي داشته‌است. صدام همان روزي هم كه جنگ را شروع كرد، فردايش گفت صلح! منتها آن روز مي‌گفت "صلح، شط‌العرب را به من بدهيد، سه جزيره را به من بدهيد، خوزستان را هم بگوييد عربستان، اهواز را هم بگوييد الاحواز، خرمشهر را هم بگوييد محمره، آبادان را هم بگوييد عبادان!" حالا اينها را فراموش كرده و مي‌گويد "ما مي‌رويم به مرزهاي بين‌المللي‌، شط‌العرب هم نه، نصفش اروند رود و نصفش شط‌العرب" و معلوم است كه ديگر اين حرف‌ها را هم از ترسش مي‌زند. اين صلح نيست و ما هم اين‌قدر نادان نيستيم و نمي‌توانيم زمين به مساحت هشت‌صد كيلومتر در پنجاه كيلومتر از خاك‌مان را كه در تيررس توپ‌هاي دور برد عراق است، خالي بگذاريم؛ حق‌مان را از دشمن خواهيم گرفت.» آقاي هاشمي رفسنجاني سپس با اشاره به كمك‌هاي مردم به جبهه‌هاي جنگ و فداكاري‌هاي آنان، در مورد ادامه جنگ گفت: «در اين حركت، مقاومت كنيد و راه خود را ادامه دهيد؛ غرور شما را نگيرد و وسوسه‌ها و شيطنت‌ها و توطئه‌ها شما را از ميدان به در نكند. شماها هستيد كه بايد پرچم‌هاي سبز را به دوش بكشيد و عراق و فلسطين را آزاد كنيد و دنياي اسلام را متحد كنيد.» نماينده امام در شوراي عالي دفاع با اشاره به موضوع برگزاري كنفرانس سران كشورهاي غيرمتعهد در بغداد ، خطاب به سران كشورهاي غيرمتعهد گفت: «كشورهايي كه مي‌خواهند بروند در بغداد و كنفرانس سران كشورهاي غيرمتعهد را تشكيل بدهند، تحت تأثير امريكا هستند و فقط اسم خود را غيرمتعهد گذاشته‌اند. اين‌ها مي‌خواهند بروند بغداد و بگويند كه صدام يك قدم به طرف صلح برداشته‌است. چون شهرهاي ايران را خراب كرده و از ترسش رفته عقب‌تر و در تپه‌ها مستقر شده‌است! من سئوال مي‌كنم مگر اشغال شهر با اشغال تپه فرق دارد؟ عراق هنوز در خاك ماست و اگر عراق واقعاً مي‌خواست عقب برود و صلح كند، خراب كردن شهرها براي چه بود؟! عراق اگر واقعاً صلح‌طلب است، چرا هر روز شهرهاي ما را گلوله‌باران مي‌كند؟! شماها (سران كشورهاي غيرمتعهد) اگر مرد هستيد برويد در خرمشهر دو روز بمانيد، اگر گلوله‌هاي عراق شما را نكشت. خوب، اين چه صلحي است كه عراق ادعاي آن را دارد؟!»[۶] در همين ارتباط خبرگزاري رويتر دربارة عزم مسئولان و مردم ايران براي ادامه دادن به جنگ ، گزارش داد: «در ايران فريادهاي پرقدرت در حمايت از تعقيب متجاوز به منظور متقاعدكردن بغداد به پذيرفتن شرايط ايران براي پايان بخشيدن به جنگ، بالا گرفته‌است. رهبران نظامي و مذهبي و رسانه‌هاي گروهي ايران مصراً از مردم مي‌خواهند كه خود را براي فتح "كربلا " و "نجف" دو شهر مقدس در قلب سرزمين عراق، آماده كنند.» اين خبرگزاري افزود: «يك هفته پس از اعلام عراق داير بر عقب‌نشيني از ايران و استقرار‌ د‌ر مرزهاي بين‌المللي‌، به نظر مي‌رسد كه موضوع قدس به راه حل نظامي براي پايان بخشيدن به جنگ، از اهميت خاصي برخوردار شده‌است. شعار جنگ تا پيروزي هر روز بر صفحات اول تمام ر‌وزنامه‌هاي ايران‌ نقش مي‌بندد.» [۷]

گزارش- 218

سفير جمهوري اسلامي ايران در بيروت دليل ربوده شدن شهروندان ايراني را جلوگيري از اعزام داوطلبان ايراني به لبنان ذكر كرد[۸] و افزود كه اين اقدام با توطئه امريكا و اسرائيل و با همكاري هم‌دستان آنان يعني فالانژيست‌ها و به دليل موضع‌گيري قاطع جمهوري اسلامي ايران عليه امريكا‌، صهيونيزم و دست‌نشاندگان آنها صورت گرفته‌است. "روحاني" سفير ايران در بيروت، سپس تأكيد كرد كه جمهوري اسلامي ايران خود را ملزم مي‌داند از حقوق ملت‌هاي مظلوم لبنان و فلسطين دفاع كند. وي كه در يك كنفرانس مطبوعاتي در غرب بيروت شركت كرده بود، درباره تلاش‌هاي انجام شده براي اطلاع از سرنوشت ايرانيان ربوده شده در بيروت، گفت: «تمام تلاش‌هاي ايران براي آزادي يا حتي اطلاع از سرنوشت آنان بي‌نتيجه مانده‌است.» سفير ايران در پايان سخنان خود با اشاره به احتمال ورود نيروهاي ايراني به داخل خاك عراق، گفت: «ما براي تحقق خواست‌هاي حقه خويش و نيز براي ياري رساندن به برادران لبناني و فلسطيني و همچنين آزادي قدس عزيز، راه ديگري جز ورود به عراق نداريم.» [۹]

گزارش- 219

به دنبال دست‌گيري يك ايراني در فرانسه كه اين كشور مدعي شده در صدد ترور بني‌صدر بوده‌است ، امروز نيز اعلام شد كه سه ايراني ديگر را به اتهام توطئه براي قتل "ابوالحسن بني‌صدر" رئيس‌جمهور سابق ايران، پليس فرانسه بازداشت كرده‌است. خبرگزاري آسوشيتدپرس در ادامه اين خبر افزود: «اين سه تن قصد داشتند با همكاري، با ايراني ديگري كه روز قبل توسط پليس فرانسه دست‌گير شد، در يك توطئه بني‌صدر را به قتل برسانند. به دنبال دست‌گيري اين سه تن، پليس فرانسه اقدامات حفاظتي محل اقامت بني‌صدر را تشديد كرد.»[۱۰] هم‌زمان با اين وقايع، امروز دو شخص مسلح از بانك ملي ايران شعبه پاريس مبلغ 137130 فرانك دزديدند.[۱۱] كاردار ايران در فرانسه با مشكوك خواندن ماجراي اين سرقت‌، گفت: «بعيد است دو نفر مسلح بتوانند به اين سادگي به اين بانك دستبرد بزنند.»[۱۲]

گزارش- 220

هم‌زمان با تشديد احتمال عمليات نظامي جمهوري اسلامي ايران براي تنبيه و تعقيب متجاوز، فعاليت‌هاي جديدي را سازمان ملل‌متحد‌، شوراي امنيت و ساير مجامع بين‌المللي براي پايان دادن به جنگ آغاز كرده‌اند. راديو امريكا در اين‌باره گفت: «امروز شوراي امنيت سازمان ملل‌متحد مباحثات خود را در مورد جنگ ايران و عراق در پشت درهاي بسته آغاز مي‌كند.»[۱۳] راديو اسرائيل نيز با پخش اين خبر افزود: «اين جلسه بنا به درخواست اردن برپا مي‌گردد.»[۱۴] خبرگزاري عراق در اين‌باره مدعي شد كه امروز پيش‌نويس يك قطع‌نامه در مورد خاتمه جنگ، تكميل و به تصويب اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل رسيد. به گزارش اين خبرگزاري‌، احتمال مي‌رود شوراي امنيت پس از دريافت پاسخ ايران، در مورد پيش‌نويس اين قطع‌نامه كه يك نسخه را امروز رئيس شورا به هيئت ايران داده‌است، روز‌ دوشنبه دوباره تشكيل جلسه بدهند.[۱۵] در حالي‌كه شوراي امنيت به درخواست اردن تشكيل جلسه داده بود راديو امان اعلا‌م كرد كه "حسين" پادشاه اردن، امروز به طور ناگهاني وارد بغداد شد. به‌گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، شاه حسين آخرين تحولات جنگ ايران و عراق را با صدام مورد بحث و گفت‌و‌گو قرار داد. خبرگزاري خليج نيز به نقل از راديو امان در اين‌باره گزارش داد كه شاه اردن در ملاقات خود با صدام حسين، با تقدير از عقب‌نشيني نيروهاي عراقي از خاك ايران، از آن به عنوان يك اقدام مثبت جهت پايان دادن به جنگ بين ايران و عراق نام برد.[۱۶] نشرية "لوماتن" چاپ فرانسه نيز خبر داد كه در جلسه كميته حسن‌نيت كشورهاي غيرمتعهد كه به منظور پايان يافتن راه حل سياسي براي جنگ ايران و عراق، امروز در ژنو تشكيل خواهد شد‌، قرار است وزيرخارجه كوبا نيز شركت كند.[۱۷]

گزارش- 221

"صدام حسين" رئيس حكومت عراق، امروز به هنگام ديدار از نجف گفت: «ملت عراق زانو نخواهد زد و تا تحقق پيروزي نهايي نبرد خواهدكرد.» وي در سخن‌راني خود گفت: «ما به‌عنوان عراقي و عرب، به عراقي بودن و عربيت خود افتخار مي‌كنيم و براي دفاع از ميهن خود نبرد كرده و جان و مال خود را فداي آن مي‌كنيم تا سربلند و عظيم و شكوفا بماند.» وي سپس گفت: «در برابر ظلم زانو نخواهيم زد و با هر حمله‌اي مقابله خواهيم‌كرد تا اين‌كه به حريم سرزمين و مقدسات ما و ارزش‌ها‌ي آن اعتراف و به اصول و آزادي عراق و عراقي‌ها احترام گذاشته شود. ما پيروزي‌هاي خود را تحكيم و به اميد خدا هر حمله‌اي را به شكست خواهيم كشاند.» وي در بخش ديگري از سخنان خود خطاب به مردم "المشخاب" گفت: «فرزندان المخشاب براي جهانيان و بيگانگان كه داراي مقاصد توسعه‌جويانه هستند، پس از دو سال جنگ اعلام مي‌كنند كه ملت عراق زانو نخواهد زد و تا تحقق پيروزي نهايي نبرد خواهدكرد.» [۱۸] وي اين سخنان را در پاسخ به اظهارات مقامات ايران در مورد احتمال ورود به خاك عراق، بيان كرد.

گزارش- 222

"خداوند به شما در راه خير و تحقق هدف‌هاي امت ما در وحدت ، آزادي و سوسياليسم توفيق دهد." اين جمله دعاي پاياني تلگراف به اصطلاح علماي عراقي است كه به مناسبت برگزاري جشن سالگرد جنگ "بدر" در شهر "ديوانيه‌" عراق گردهم آمده‌اند و با ارسال اين تلگراف براي صدام حسين، به وي اظهار وفاداري كرده‌اند. در بخشي از اين تلگراف آمده‌است: «ما پس از خداوند متعال با شما عهد مي‌بنديم كه از هر‌گونه تلاشي براي دفاع از عراق و امت عرب ابا نكنيم و به عنوان سد محكمي در جناح شرقي ميهن عربي عليه دشمن ايراني بايستيم.» آنان سپس با اعلام پاي‌بندي و تعهد خود به سخنان صدام حسين كه در نهمين كنگره منطقه‌اي حزب بعث سوسياليست عرب ياد شده و با اشاره به حمايت‌هاي رهبران سوريه و ليبي از ايران در جريان جنگ تحميلي، افزوده‌اند: «ما با شما عهد مي‌بنديم كه در مقابل عرب زباناني چون "اسد" و "قذافي" كه وجدان خود را به بيگانه فروخته و به خود اجازه داده‌اند تا در كنار دشمن قرارگيرند و پول و اسلحه و اطلاعات در اختيار آن قراردهند، مقاومت كنيم.» [۱۹]

گزارش- 223

كنفرانس وزيران نفت كشورهاي صادر‌كننده نفت (اوپك) به منظور بررسي سطح توليدات‌ نفتي اين كشورها امروز در "وين " گشايش يافت و مسائل ضروري مورد بحث قرارگرفت. در مباحثات امروز ، پيشنهادهاي كارشناسان اوپك بررسي شد. "قاسم احمد تقي" وزير نفت عراق، قبل از ورود به جلسه اعلام كرد كه كشورش با سطح توليد فعلي اوپك به مقدار 5/17 ميليون بشكه در روز موافق است . وي سپس افزود كه عراق اجازه نخواهد داد كه سهميه تعيين شده‌اش كاهش يابد.[۲۰] در پاسخ به ‌سخنان وزير نفت ايران كه گفته بود "عربستان سعودي بايد توليد نفت خود را روزانه به 5 ميليون كاهش دهد." "عبدالعزيز ال‌تركي" رئيس هيئت عربستان سعودي در اوپك، به خبرنگاران گفت كه عربستان سعودي تحت هيچ عنواني ميزان توليد نفت خود را به كمتر از 7 ميليون بشكه در روز كاهش نخواهد داد.[۲۱] راديو بي.بي.سي. در گزارشي درباره كنفرانس فوق‌العاده وزيران نفت عضو اوپك، به نقل از "محمد غرضي" وزير نفت ايران، اعلام كرد: «جمهوري اسلامي ايران به هيچ وجه قصد كاهش حجم توليد فعلي خود را ندارد، زيرا اولاً كشورش با سهميه 2/1 ميليون بشكه تعيين شده در ماه مارس گذشته (اسفند 1360 و فروردين 1361) موافقت نكرده‌است؛ ثانياً كشور متبوعش اين را وظيفه عربستان مي‌داند كه از توليد 7 ميليون بشكه‌اي خود به مقدار زيادي بكاهد.»[۲۲] روزنامه "واشنگتن پست" نيز در تحليلي از سياست‌هاي نفتي كشورهاي عضو سازمان اوپك و بررسي توانايي‌هاي اين سازمان براي مهار بازار نفت، نوشت: «همواره پرسش اصلي براي اوپك اين بوده‌است كه آيا اين كارتل نفتي توانايي اين را دارد كه در صورت ضرورت از ميزان توليدش كاسته و براي مقابله با كاهش فروشش همچنان قيمت‌ها را بالا نگه ‌دارد؟ در حال‌حاضر و در شرايط كنوني چنين به نظر مي‌آيد كه اوپك قدرت انجام چنين تصميمي را ندارد و از قدت اجرايي يك كارتل نفتي حقيقي محروم است.» اين نشريه سپس افزوده‌است: «اجلاس امروز توانايي واقعي اوپك را نشان خواهد داد.» [۲۳]

گزارش- 224

"وزارت كشور" عربستان سعودي ورود هر‌گونه عكس و پوسترهاي تبليغاتي به اين كشور را در مراسم حج امسال ممنوع اعلام كرد. راديو رياض با اعلام اين خبر به نقل از بيانيه "وزارت‌كشور" عربستان گفت: «در سال‌هاي قبل ديده شده كه مقداري از حجاج با استفاده از فرصت اقدام به آوردن عكس و كتاب يا اعلاميه براي تبليغات سياسي به عربستان نموده‌اند و اين مسأله با رأي و روحيه ديگران در تضاد است و اهانتي مستقيم به ديگران است، لذا وزارت‌كشور حمل هر‌گونه عكس، كتاب، پوستر و اعلاميه را ممنوع اعلام مي‌كند و اشخاص متخلف بازداشت و به كشور خود بازگردانده خواهند شد.»[۲۴] به گزارش خبرگزاري رويتر، اين دستور دولت عربستان براي جلوگيري از ورود نشريات تبليغاتي زائران ايراني است كه سال گذشته سعي‌كردند با پخش اعلاميه‌هاي سياسي و جزوات تبليغاتي، زائران خانه خدا را به تظاهرات سياسي دعوت كنند.[۲۵]


منابع و مآخذ روزشمار 1361/04/18

  1. سند شماره 016167، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 540 ، قرارگاه كربلا (ركن2) ، 18/4/1361، ص 1.
  2. روزنامه كيهان، 19/4/1361، ص 2.
  3. پيشين، اهواز و آبادان ـ به نقل از خبرنگار كيهان.
  4. مأخذ 2، تهران ـ به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از روابط عمومي ستاد مركزي كميته انقلاب اسلامي.
  5. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 112، 19/4/1361، ص 9، باختران (كرمانشاه) ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي ، 18/4/1361.
  6. مأخذ 2، صص 4 و 18.
  7. مأخذ 5، صص 4 و 5، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به‌نقل از رويتر ، 18/4/1361.
  8. مأخذ 2، صص 4 و 18.
  9. روزنامه كيهان، 20/4/1361، ص 16، بيروت ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  10. مأخذ 9، ص 34، راديو صداي اسرائيل (برنامه فارسي)، 18/4/1361، به نقل از آسوشيتدپرس.
  11. مأخذ 5، ص 12، پاريس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 18/4/1361؛ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه" ، نشريه شماره 113، 20/4/1361، ص8 ، پاريس ـ خبرگزاري فرانسه، 19/4/1361.
  12. پيشين، بخش دوم.
  13. مأخذ 5 ، ص 2، تهران خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از راديو صداي امريكا ، 18/4/1361.
  14. مأخذ 5، ص 28، به نقل از راديو اسرائيل، 18/4/1361.
  15. مأخذ 12، بخش دوم، صص 2 و 3، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از خبرگزاري عراق، 19/4/1361.
  16. روزنامه كيهان، 21/4/1361، ص آخر، به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از خبرگزاري خليج، به نقل از راديو امان.
  17. مأخذ 12، بخش دوم، ص 5، پاريس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از روزنامه "لوماتن" چاپ فرانسه، 19/4/1361.
  18. مأخذ 2، صص 4 و 18.
  19. مأخذ 5، صص 30 و 31، بخش عربي راديو صوت‌الجماهير، 18/4/1361.
  20. مأخذ 5، ص 32 ، بخش عربي راديو صوت‌الجماهير، 18/4/1361.
  21. مأخذ 5، ص 13، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 18/4/1361.
  22. مأخذ 5، صص 18 و 19، راديو بي.بي.سي.، 18/4/1361.
  23. مأخذ 9، ص2، صداي امريكا، 18/4/1361، به نقل از روزنامه واشنگتن پست.
  24. مأخذ 5، ص 28، به نقل از بخش عربي راديو رياض، 18/4/1361، به نقل از "وزارت كشور" عربستان سعودي.
  25. مأخذ 9، ص 35، راديو صداي اسرائيل (برنامه فارسي)، 18/4/1361، به نقل از خبرگزاري رويتر.