1361.07.08

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1361
1361.07.08
نام‌های دیگر هشت مهر
تاریخ شمسی 1361.07.08
تاریخ میلادی 30 سپتامبر 1982
تاریخ قمری 12 ذی‌الحجه 1402





گزارش- 601

تلاش برای اجرای عملیات مسلم‌بن عقیل که در چارچوب عملیات‌های محدود طرح‌ریزی شده است با هدف تصرف ارتفاعات مشرف بر شهر مندلی آغاز شد. یگان‌های خودی پس از کسب آمادگی‌های لازم، از آغاز تاریکی شب، به سوی دشمن حرکت کردند تا با راهپیمایی در طول شب، خود را به خط دشمن نزدیک‌تر کنند و با فرارسیدن ساعت عملیات، هماهنگ با سایر نیروها به خط دشمن هجوم ببرند. بر اساس هماهنگی‌های به عمل آمده این عملیات قرار است صبح روز 9/7/1361 با رمز " یا ابوالفضل العباس" آغاز شود.[۱]

گزارش- 602

هواپیماهای عراقی امروز در دو نوبت در ساعت‌های 14 و 22 به حریم هوایی شهر آبادان تجاوز کردند، اما قبل از هر اقدامی، با آتش پدافند مواجه شدند و منطقه را ترک کردند. همچنین براثر گلوله‌باران شهر آبادان به وسیلۀ توپخانه‌های دشمن، 13 نفر از مردم این شهر مجروح شدند و 3 منزل مسکونی آتش گرفت.[۲]

گزارش- 603

هم‌زمان با فعالیت نیروهای خودی در منطقۀ سومار، صدام حسین و طه یاسین رمضان از برخی جبهه‎های سپاه یکم ارتش عراق بازدید کردند. گزارش رادیو صوت الجماهیر از این بازدیدها چنین است: «پرزیدنت صدام حسین فرمانده کل نیروهای مسلح عراق در دیدار امروز خود از جبهۀ نبرد سپاه یکم علیه نیروهای رژیم ایرانی، خطاب به فرماندهان نظامی یگان مذکور گفت: امروز هر فرد عراقی با درک و دریافت علم، قادر است اختراع کند و علم را بسط دهد. همچنین با کارآیی و لیاقت، سلاح‌ها را مورد استفاده قرار داده و در زندگی روزمرۀ اجتماعی ابداع به خرج دهد. وی در پایان سخنانش با تأکید بر آزاد دانستن مردم گفت: هیچ قدرتی در پهنۀ گیتی وجود ندارد که حق حرکت و فعالیت آزادانه برای رسیدن به یک زندگی آزاد را از شما سلب کند.»[۳] رادیو صوت الجماهیر در ادامۀ گزارش خود آورد: «طه یاسین رمضان عضو شواری فرماندهی انقلاب و فرمانده کل ارتش خلقی، با فرماندهان واحدها و تشکیلات نظامی در یکی از جبهه‌های میانی جنگ با دشمن ایرانی، ملاقات کرد. رمضان در این ملاقات بر ضرورت همراهی واحدهای ارتش خلقی با پرسنل نیروهای مسلح تأکید کرد و گفت: ارتش خلقی پشتوانه‌ای قدرتمند برای نیروهای مسلح ما هستند. وجود آنها همگام با نیروهای مسلح در خطوط اول جبهه‎های جنگ باعث افزایش قدرت نظامی و رزمی‌شان شده است.»[۴]

گزارش- 604

فرماندۀ کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نامه‌ای به فرماندهی قرارگاه کربلا هشدار داد که بر اساس شواهد موجود احتمال استفادۀ دشمن از سلاح‌های شیمیایی افزایش یافته است. محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران در این نامه نوشت: «طبق اظهارات اسرای جنگی، در اجساد تعدادی از شهدای رزمندگان اسلام اثر گلوله مشاهده نگردیده، به نظر می‌رسد که به علت استنشاق گاز سمی خفه‌کننده به شهادت رسیده‌اند. با توجه به اخبار رسیده، دشمن به سلاح‌های شیمیایی مجهز بوده و احتمالاً از این سلاح‌ها استفاده و در این بار نیز به کار خواهد برد. بررسی و تحقیقات اثبات و بهره‌گیری دشمن از سلاح‌های شیمیایی و انعکاس جنایات هولناک صدامی به مراجع ذی‌صلاح بین‌المللی ضروری است. لذا خواهشمند است شهدای تخلیه شده را که آثار گلوله و ترکش بر بدن آنها مشهود نیست، جهت تعیین علت شهادت و تشخیص نوع سموم شیمیایی یا میکربی به پزشکی قانونی فرستاده شود تا اقدامات لازم انجام گیرد.»[۵]

گزارش- 605

امروز قرارگاه حمزۀ سیدالشهدا(ع) که مسئولیت تأمین امنیت استان‌های آذربایجان غربی و کردستان را به‌عهده دارد، در گزارشی عملکرد اخیر نیروهای تحت امر خویش را به این شرح اعلام داشت: 1ـ در عملیات پاک‌سازی محور 90 کیلومتری پیرانشهر ـ سردشت که با هدف آزادسازی و تأمین امنیت آن صورت می‌گیرد، تا کنون 45 کیلومتر از این محور پاک‌سازی شده و امنیت روستاهای واقع در منطقۀ مذکور تأمین گردیده است. عملیات برای پاکسازی کامل این محور همچنان ادامه دارد. 2ـ در عملیات پاک‌سازی محور مهاباد ـ پسوه موفقیت‌های چشمگیری به دست آمده است و شهر پسوه از تسلط نیروهای ضدانقلاب خارج شده و منطقه استراتژیک خلیفه نیز به تصرف درآمده است. امنیت این منطقه که تقریباً در عمق 30 کیلومتری محور مهاباد ـ پسوه قرار دارد، در صورت اجرای یک یا دو عملیات دیگر تأمین خواهد شد. برنامه‌ریزی عملیاتی برای دستیابی به اهداف مهم‌تر در منطقه، همچنان ادامه دارد. 3ـ عملیات پاک‌سازی مناطق ناامن در حومۀ شهر سقز ادامه دارد و با اندکی فعالیت که در حال انجام است، پاک‌سازی این منطقه به اتمام خواهد رسید. 4ـ نتایج عملیات در منطقۀ هزارکانیان بسیار چشمگیر بود و علاوه‌بر کشته و مجروح شدن تعدادی از افراد ضدانقلاب، 20 تن از آنان نیز دستگیر شدند. علاوه‌براین، تعداد قابل توجهی سلاح و مهمات از نیروهای تجزیه‌طلب به دست آمده است. 5ـ در شهرهای میاندوآب، تکاب، شاهین‌دژ و بوکان که تا کنون نیروهای خودی فقط از شهر دفاع می‌کردند، عملیات تعقیب دشمن آغاز و همچنان ادامه دارد. در عملیات تعقیب و تنبیه نیروهای تجزیه‌طلب، تا عمق 30 کیلومتری اطراف این شهرها پاک‌سازی شده ‌است.[۶]

گزارش- 606

مناطق مختلف شمال غربی ایران، همچنان صحنۀ درگیری میان نیروهای شورشی و نیروهای خودی است و واحدهای عملیاتی قرارگاه حمزه، پاک‌سازی مناطق آلوده را به سمت مرز ادامه می‌دهند. 1ـ امروز نیروهای حزب دموکرات در ساعت 9:30 به پایگاه کوکیا در درۀ قاسملو، واقع در جنوب ارومیه حمله کردند. در این حمله دو تن از نیروهای خودی به شهادت رسیدند. از تلفات نیروهای مهاجم اطلاعی در دست نیست.[۷] همچنین در درگیری میان نیروهای خودی با چته‌های دمکرات در منطقۀ گازرخانی در غرب کامیاران یک نفر از نیروهای خودی شهید و یک نفر دیگر زخمی شد.[۸] 2ـ براثر انفجار مین در جادۀ میرگسار واقع در شمال غربی کامیاران، یک خودروِ سپاه منهدم شد و 2 نفر از سرنشینان آن شهید و 6 نفر مجروح شدند.[۹] 3ـ در درگیری پرسنل پایگاه موجش در جنوب شرقی سنندج با عناصر مسلح غیرقانونی 2 سرباز شهید و یک نفر مجروح شد.[۱۰] 4ـ در عملیات مشترکی نیروهای سپاه و ارتش در جنوب و جنوب شرقی مهاباد ارتفاعات حساس و مهم "پردسفید" را تصرف کردند. از این ارتفاعات می‌توان به منطقۀ وسیعی تسلط دید و تیر داشت و نیروهای خودی از این پس می‌توانند روستاهای "قره‎چلان"، "اوزون‌دره"، "لاچین" و جادۀ مواصلاتی مهم منطقه را کنترل کرده و به‌سوی عناصر مسلح غیرقانونی در این منطقه تیراندازی کنند.[۱۱] 5ـ در منطقۀ جنوب غربی محور صائین‌دژ ـ میاندوآب نیروهای خودی توانستند روستاهای "سرچاوه"، "قاضی‌خوی"، "حسین‌آباد" و "ایلانلی" را پاک‌سازی کنند.[۱۲]

گزارش- 607

امروز درگیری میان نیروهای خودی و تروریست‌های سازمان مجاهدین خلق به حداقل رسید. در استان گیلان عده‌ای از عناصر مسلح در عملیاتی به پایگاه بسیج قریه خویه از توابع هشتپر حمله کردند که با آتش متقابل نیروهای بسیج متواری شدند. در این جریان یک نفر از نیروهای خودی جراحت سطحی دید.[۱۳] همچنین نیروهای سپاه در عملیاتی در شهرکرد سه نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق را دستگیر کردند.[۱۴] در شهر مبارکۀ اصفهان نیز چهار نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق که از شهر مسجد سلیمان گریخته بودند، دستگیر شدند.[۱۵]

گزارش- 608

امام خمینی در دیدار وزیر کشور و مسئولان کمیتۀ انقلاب اسلامی با ایشان، ضمن اشاره به لزوم برادری و تفاهم بین قوای مسلح و قشر خدمتگزار و همچنین با یادآوری این مسئله که امروز حکومت از دست اشراف و خاندان برگزیده خارج شده است، دیدار‌کنندگان را به رفتار بی‌پیرایه و متواضعانه رهنمون کردند. حضرت امام تأکید کردند که ملاک آبرومندی نزد خداوند متعال، رفتار متواضعانه در برابر مردم است. ایشان فرمودند: «آن روزی که شما احساس کردید محبت و برادری بین شما و سایر قشرهای خدمتگزار زیادتر می‌شود، بدانید که ایمانتان زیادتر گردیده است. شما می‌دانید که الآن کشور ما محتاج این است که قوای مسلح با هم باشند و اگر ـ خدای نخواسته ـ بین کمیته و سپاه پاسداران تفاهم نباشد به مقصدی که آن اسلام است، نخواهید رسید. ... گرچه کشور ایران بالا و پایین ندارد و آن "دوله‌ها" و "سلطنه‌ها" رفته‌اند و ما خودمان هستیم، لکن باید نظم و نظام باشد. شما باید برای خدا مراتب و سلسله مراتب را حفظ کنید و اگر بنا باشد و هرکس خودش رأی بدهد و علی‌حده عمل کند، آن وقت است که معنویات و موفقیت‌های عادی هم از بین می‌رود. شما می‌دانید با آنکه پیغمبر اکرم(ص) در مسجد می‌نشست و کسی که وارد می‌شد نمی‌دانست که کدامیک از آنها پیغمبر است، بااین‌حال همه مأمور اطاعت از او بودند. ما همه با هم برادر هستیم، لکن اگر نظام نباشد، برادری هم به‌هم می‌خورد. مثلاً اگر در جنگ بنا باشد از فرماندهی اطاعت نشود، مسلماً شکست خواهیم خورد. در جنگ، آن وقتی شکست نیست که همه گوش به فرمان کسی باشند که وقتی نقشه و فرمان می‌دهند همگی به آن عمل کنند. ... با اخلاق خوب و کردار خوب با مردم رفتار کنید تا پیش خدا و خلق آبرومند باشید و مردم را از خودتان بدانید و اگر تفنگ و اسلحه هم در دست شماست، با اخلاق مردم را خاضع کنید و خضوع قلبی میزان است. و اگر بتوانید قلب مردم را همراه خود کنید، این چیزی است که پیش خداوند دوام و ثبات دارد.»[۱۶]

گزارش- 609

برادر فیروزآبادی عضو شورای مرکزی جهاد سازندگی، در گفت و گویی به مناسبت آغاز سومین سالگرد جنگ تحمیلی ضمن اشاره به نقش جهاد سازندگی در طول جنگ تحمیلی، برخی از فعالیت‌های جهاد سازندگی را از آغاز جنگ تحمیلی تا خرداد ماه سال‌ جاری به این شرح بیان کرد: «احداث جادۀ نظامی 2533 کیلومتر، احداث پل 318 مورد، سنگرها و خاکریزهای انفرادی و اجتماعی هزاران مورد، کانال‌کشی 170 کیلومتر، احداث باند فرودگاه 63 مورد، اورژانس بتونی 11 مورد، حسینیه و مسجد هفت مورد، ساختن حمام صحرایی 535 مورد، لوله‌کشی 15250 متر، آب‌رسانی 266 مورد، ساخت و توزیع تانکر 3743 عدد، توزیع و نصب ژنراتور 148 مورد، سیم‌کشی 61800 متر، تعمیر پمپ و راه‌اندازی چاه عمیق 217 مورد، تعمیر ماشین‌آلات سبک و سنگین و تانک 63455 مورد، تعویض قطعات ماشین‌آلات 50527 قطعه، ارسال ماشین‌آلات سبک و سنگین 9500 دستگاه، اعزام نیروی متخصص مکانیک و راننده بیش از 46 هزار نفر، ارسال تدارکات 1141 کامیون، جمع‌آوری و ارسال خواربار و مواد غذایی 30844 تن، ارسال پوشاک، پتو، رختخواب و وسایل دیگر زندگی 1,894,472 عدد، جمع‌آوری و ارسال 1,663,489,299 ریال کمک‌های نقدی و اعزام صدها گروه پزشکی همراه با پزشک متخصص، بهیار و امداگر و مواد دارویی و ارسال صدها هزار جلد قرآن، کتب ادعیه، روزنامه، مجله، نوار، فیلم، پوستر، اسلاید، رادیو و ضبط‌صوت.»[۱۷]

گزارش- 610

دکتر منوچهر محمدی سرپرست دفتر خدمات حقوق بین‌الملل ایران در مصاحبه‌ای دربارۀ پیگیری دعاوی ایران و امریکا گفت: بر اساس بیانیۀ الجزایر که زمینه‌های لازم برای طرح دعاوی ایران و امریکا را فراهم کرد، دولت امریکا مبلغ 11 میلیارد دلار و دولت ایران مبلغ 30 میلیارد دلار از یکدیگر درخواست غرامت کرده‌اند که ما پیگیری‌های لازم را برای حصول به نتیجه انجام خواهیم داد. وی پیگیری دریافت مطالبات ایران از رژیم صهیونیستی و دولت افریقای جنوبی را از دیگر وظایف این دفتر شمرد.[۱۸]

گزارش- 611

رادیو بی.بی.سی گزارشی را به نقل از گاردین درباره وضعیت جبهه عراق قبل از حمله احتمالی ایران (عملیات مسلم‌بن عقیل) پخش کرد. در این گزارش آمده است: «در شماره امروز گاردین "لیستر گود" خبرنگار این روزنامه در عراق گزارشی از وضع نیروهای عراقی در جبهه شمالی جنگ ایران و عراق در اطراف شهر مرزی خانقین نوشته است. وی می‌نویسد: درحالی‌که حمله نیروهای ایران هنوز به وقوع نپیوسته، صدای آتش خمپاره گاه‌به‌گاه سکوت و آرامش را در جبهه شمالی جنگ ایران و عراق برهم می‌زند. برخلاف گفتۀ مقامات عراقی مبنی‌بر آنکه شهر خانقین به‌شدت هدف حملات خمپاره‌اندازهای ایران قرار گرفته، لیستر گود می‌نویسد که خسارات کمی بر این شهر وارد آمده است. وی همچنین خسارات وارده بر خانقین را با خرابی‌های شدید در شهرهای ایرانی قصر‌شیرین، خرمشهر و هویزه در نتیجۀ حملات عراق، مقایسه می‌کند. لیستر گود در گزارش خود می‌نویسد: دولت عراق مدعی است، دشت "زین‌القوس" به وسعت بیست کیلومترمربع که در نزدیکی خانقین قرار دارد، در سال 1970 (1349 ـ 1348) توسط رژیم شاه به بهانۀ ناآرامی در مناطق کردنشین تصرف شد، اما نیروهای عراق طی اولین روزهای جنگ با ایران، دشت زین‌القوس را دوباره به تصرف خود درآوردند. لیسترگود می‌گوید که این دشت مناسب‌ترین محل برای نبرد با تانک است. وی می‌نویسد که به نظر عراق سکون کنونی در جنگ، آرامش قبل از طوفان است. نیروهای عراق تأکید می‌کنند که اکنون نیروهای ایران برای مرحلۀ مهمی که سرنوشت جنگ را تعیین خواهد کرد، آماده‌اند. لیسترگود [در ادامه] می‌نویسد: گفته می‌شود که نیروهای ایران به سلاح و تجهیزات پیشرفته مجهزند. در حملات نیروهای ایران معمولاً موجی از سرباز شامل حدود هزار نفر با موشک‌های سبک ضدتانک به دفعات و هر بار به فاصلۀ 200 تا 500 متر پیشروی می‌کنند. لیستر گود اضافه می‌کند که شیوۀ حملۀ نیروهای ایران، نیروهای عراق را از نظر ذخیرۀ مهمات، تحت فشار قرار می‌دهد و تنها از ماه ژوئیه (10 تیر تا 9 مرداد) به بعد، یعنی زمان نبرد در اطراف بصره، عراق نحوۀ مقابله با حملات ایران را آموخته است. وی می‌گوید، با عده‌ای از افسران عراقی ملاقات کرده است و آنها ظاهراً بی‌صبرانه در انتظار حمله نیروهای ایران بوده‌اند. لیسترگود همچنین اضافه می‌کند که تأخیر در حملۀ نیروهای ایران نیروهای عراق را از نظر روانی تحت فشار قرار داده است وی می‌نویسد: ارزیابی ضعف و یا قدرت روحیه سربازان عراقی به دشواری ممکن است، اما چنانچه نیروهای ایران حمله خود را آغاز کنند نیروهای عراق قطعاً با اراده قوی با آنها خواهند جنگید.»[۱۹]

گزارش- 612

مرکز تحقیقات استراتژیک لندن در گزارشی تطبیقی، وضعیت ارتش‌ها و تجهیزات نظامی کشورهای مختلف خاورمیانه را تشریح و توان نظامی ارتش‌های منطقه را با یکدیگر مقایسه کرده است. در این گزارش که خبرگزاری فرانسه آن را مخابره کرده، دربارۀ توان نظامی ایران و عراق آمده است: در عراق رقم افراد زیر پرچم به 342 هزار نفر بالغ می‌شود و نیروی هوایی این کشور مجهز به 330 فروند جت جنگنده است. در گزارش سالانۀ این مرکز نیروهای جمهوری اسلامی ایران شامل 245 هزار نفر می‌شود که 150 هزار نفر آن نیروی زمینی هستند. در این گزارش تعداد پاسداران انقلاب که در جنگ با عراق شرکت دارند 40 هزار نفر اعلام شده و آمده است: نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران دارای 217 فروند جت جنگنده است که احتمالاً فقط 90 فروند آن قادر به پرواز هستند. در این گزارش ذکر شده است که از زمان انقلاب به بعد، اطلاع دقیقی از تعداد جنگنده‌های منهدم‌شدۀ ایران در دست نیست.[۲۰]

گزارش- 613

خبرگزاری آسوشیتدپرس از توکیو گزارشی از وضعیت کنونی مجتمع پتروشیمی ایران در بندر امام خمینی، امکان ازسرگیری و تکمیل این پروژه و تاریخچه‌ای از شکل‌گیری آن ارائه کرده است. این خبرگزاری به نقل از مقامات رسمی دولت ژاپن اعلام کرد: «شرکای ژاپنی و ایرانی پروژۀ مجتمع پتروشیمی جنوب ایران توافق کرده‌اند که به‌منظور ازسرگیری ساختمان این مجتمع، ظرف یک ماه آینده کار خود را آغاز کنند. "کاروکو یاماگوشی" رئیس مجتمع توسعۀ شیمیایی ایران (شاخه‌ای از گروه میتسوئی) برای پنجمین بار در مورد آیندۀ مجتمع پتروشیمی بندر [امام] خمینی در تهران با مقامات رسمی ایران گفت‌وگو کرد. مقامات رسمی ژاپنی گفتند، آنها شب گذشته موافقت کردند که دو طرف مجدداً ظرف شش ماه آینده به‌منظور بحث در خصوص یک طرح مالی با یکدیگر ملاقات کنند. مقامات رسمی همچنین توافق کردند که مهندسین ژاپنی ظرف ماه آینده به تهران بروند و کارهای مقدماتی را به جریان بیندازند. این پروژه که در سال 1974 (1353) آغاز شد، به دنبال انقلاب ایران متوقف گردید و پس از شروع جنگ ایران و عراق در سال 1980 (1359)، در حدود 750 تن از تکنیسین‌های ژاپنی از این مجتمع تخلیه شدند. 85 درصد از ساختمان این پروژه هنگام تخلیۀ نیروهای ژاپنی، تکمیل شده بود. این مجتمع از آن زمان تا کنون شش بار بمباران شده است.»[۲۱]

گزارش- 614

در یک بولتن داخلی سپاه دربارۀ برخی اقدامات دولت عراق برای تحمیل شرایط خود به کویت آمده است: «طبق گزارش‌های رسیده، اخیراً ترور دیپلمات‌های کویتی در خارج توسط گروه‌های تروریستی وابسته به عراق افزایش یافته و در همین رابطه وزارت خارجۀ کویت در زمینۀ تأمین امنیت سفارت کویت در تهران تذکراتی به مقامات ایرانی داده است.» در ادامۀ این مطلب آمده است: «ظاهراً علت این ترورها، مخالفت‌های برخی از کشورهای خلیج ‌فارس از جمله کویت و امارات با افزایش کمک‌های اقتصادی و سیاسی به عراق جهت گسترش جنگ بوده است. البته تجربه ثابت کرده است که کویت پس از یک یا چند ترور، مرعوب و تابع خواسته‌های رژیم عراق خواهد شد.»[۲۲]



منابع و مآخذ روزشمار 1361/07/08

  1. سند شماره 2/139 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه راوی قرارگاه ظفر، عملیات مسلم‌‌بن عقیل، راوی: امیر رزاق‌زاده، 29/7/1361، صص 228 و 229.
  2. خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‌ لحظه به لحظه عملیات مسلم‌بن عقیل و بازتاب جهانی آن"، نشریه شماره 1، 10/7/1361، ص 6، آبادان ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/7/1361.
  3. خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‌های ویژه"، نشریه شماره 195، 9/7/1361، صص 21 و 22، بخش عربی رادیو صوت الجماهیر، 8/7/1361.
  4. همان، صص 20 و 21، رادیو صوت الجماهیر، 8/7/1361.
  5. سند شماره 120102 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی، طرح و برنامه عملیات، به ستاد منطقه 8، قرارگاه کربلا، 8/7/1361، صص 1و2.
  6. سند شماره 67317 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه مرکزی حمزه سیدالشهدا(ع)، واحد اطلاعات، به ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، واحد اطلاعات، سرپست واحد، 8/7/1361.
  7. سند شماره 17403 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای شماره 127، از قرارگاه کربلا، اطلاعات و عملیات به دفتر سیاسی، فرماندهی سپاه، 7/8/1361، صص 1، 5، 6 و 7.
  8. سند شماره 113104 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش امنیتی مناطق دهگانه، از مرکز فرماندهی سپاه، به فرماندهی کل، 19/7/1361.
  9. مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد معاونت اطلاعات سپاه پاسداران، "گزارش‌های روزانه"، نشریه شماره 151، 10/7/1361، ص 2، منطقه 7، کامیاران، 8/7/1361.
  10. سند شماره 67320 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی، شماره 388، از اداره سوم ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی، به تیمسار ریاست ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی، 9/7/1361.
  11. خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‌ لحظه به لحظه عملیات مسلم‌بن عقیل و بازتاب جهانی آن"، نشریه شماره 3، 12/7/1361، ص 2، ارومیه ـ خبرگزاری جمهوی اسلامی، 11/7/1361؛ وـ سند شماره 350221 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) واحد طرح و برنامه، 15/7/1361، ص 2.
  12. سند شماره 350221 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع) ـ واحد طرح و برنامه، 15/7/1361، ص 2.
  13. سند شماره 89207 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اخبار داخلی (مربوط به ضدانقلاب)، بولتن شماره 132، 10/7/1361، ص 1.
  14. مأخذ 8.
  15. همان.
  16. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، "صحیفه امام"، مجموعه آثار امام خمینی(س)، جلد 17، تهران: چاپ اول پاییز 1378، صص14 و 15.
  17. روزنامه کیهان، 8/7/1361، ص 13.
  18. همان، ص 3.
  19. مأخذ 3، صص 13 و 14، رادیو بی.بی.سی، 8/7/1361.
  20. همان، صص 18 و 19، رادیو ایران، 8/7/1361.
  21. خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‌های ویژه"، نشریه شماره 195، 9/7/1361، ص 7، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/7/1361.
  22. دفتر نمایندگی امام در سپاه، "رویدادها"، نشریه شماره 12، 17/7/1361، صص 32 و 33.