1361.07.13

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1361
1361.07.13
نام‌های دیگر سیزده مهر
تاریخ شمسی 1361.07.13
تاریخ میلادی 5 اکتبر 1982
تاریخ قمری 17 ذی‌الحجه 1402





گزارش- 706

بمباران منطقۀ عملیاتی مسلم‌بن عقیل و گلوله‌باران چند شهر مرزی، به‌ویژه آبادان، اصلی‌ترین اقدامات امروز ارتش عراق در جبهه‌های جنگ بود. با وجود تلاش گستردۀ دشمن برای بازپس‌گیری منطقۀ عملیاتی مسلم‌بن عقیل، امروز این منطقه به نسبت آرام بود. تنها اقدام مهم دشمن حملات محدود هواپیماهای جنگنده و بمباران برخی مناطق عملیاتی بود که ضایعات و خساراتی نداشت. از سوی دیگر، آتش دقیق نیروهای خودی در منطقۀ عملیاتی سبب انهدام چهار تانک و نفربر و وارد آمدن صدماتی به چند خودرو دشمن شد.[۱] در این حال، با گذشت پنج روز از شروع عملیات مسلم‎بن عقیل و تداوم آن تا به امروز، خبرگزاری یوگسلاوی (تانیوگ) از وضعیت شهر مندلی ـ که مرکز اصلی پشتیبانی عراق در جبهه‎های این منطقه است ـ چنین گزارش داد: «در شهر هیچ نشانی از جنگ نیست و اثری از بمباران وجود ندارد. اکثر مغازه‎ها باز هستند، اما سربازان بسیاری در خیابان‎ها و مغازه‎ها به چشم می‎خورند و چندین اردوگاه نظامی و مقادیر زیادی تانک و هلی‌کوپتر در منطقۀ مندلی وجود دارد.»[۲] برخلاف ایران، عراق امروز شهر آبادان را در چند نوبت هدف گلوله‌باران توپخانه‎های خود قرار داد که براثر آن چهارتن مجروح شدند.[۳]

گزارش- 707

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با فراخواندن نیروهای رزمنده به جبهه‌های جنگ تلاش جدیدی را برای اعزام نیرو به جبهه‌ها آغاز کرد و از کوشش برای اجرای عملیاتی سرنوشت‌ساز در رویارویی با ارتش عراق در آینده خبر داد. ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی امروز با انتشار اطلاعیه‎ای از همۀ رزمندگان، به خصوص کسانی که در گذشته در جبهه‎های نبرد حضور داشته‎اند، دعوت کرد که با حضور دوبارۀ خود در جبهه‎ها، زمینه‎ساز پیروزی نهایی جمهوری اسلامی ایران بر رژیم عراق شوند.[۴]

گزارش- 708

در ادامۀ نارضایتی مردم عراق از رژیم صدام، هر روز تعداد بیشتری از آنان به جمهوری اسلامی پناهنده می‌شوند. امروز نیز پنج نفر از مردم مسلمان عراق از طریق مرزهای غربی، وارد ایران شده و با مراجعه به یکی از مراکز سپاه تقاضای پناهندگی کردند.[۵] روزنامه کیهان هم نوشت: بنابر گزارش‌های رسیده از سنندج و ارومیه، 13 نفر دیگر از مردم عراق با ورود به خاک ایران، از جمهوری اسلامی تقاضای پناهندگی کردند. در میان این افراد یک پزشک، 3 دانش‎آموز، یک سرباز و یک کارمند هلال ‎احمر عراق وجود دارد.[۶]

گزارش- 709

امروز شهرهای سنندج، پیرانشهر، سردشت، صائین‌دژ و مریوان صحنۀ کشمکش و درگیری میان نیروهای خودی و نیروهای ضدانقلاب بود. 1ـ در جادۀ سنندج ـ کرجو در جنوب شرقی سنندج، یک خودرو به مین اصابت کرد که براثر آن دو نفر از نیروهای بسیج و شهربانی مجروح شدند.[۷] 2ـ در حوالی پیرانشهر و در جادۀ خضر (قره خضر) یک خودرو آهو استیشن شهربانی با مینی که به دست عناصر مسلح غیرقانونی کار گذاشته شده بود، برخورد کرد که خسارت‎هایی به این خودرو وارد آمد. این واقعه تلفات جانی نداشت.[۸] 3ـ در پیرانشهر عناصر حزب دمکرات در شش مرحله به اموال مردم این شهر دستبرد زدند. در یکی از این سرقت‎ها، هنگامی‌که عوامل این حزب سرگرم ربودن دو موتورسیکلت متعلق به کارگران شرکت برق این شهر بودند، نیروهای سپاه به‌موقع در محل حاضر شده و سارقان را تعقیب کردند. عناصر حزب دمکرات با مشاهدۀ این وضع و از بیم دستگیر شدن، با به جا گذاشتن موتورسیکلت‎ها فرار کردند.[۹] 4ـ در جادۀ سردشت ـ بانه عناصر مسلح غیرقانونی با متوقف کردن یک اتوبوس و یک مینی‌بوس، دو نفر از مسافران را ـ که نظامی و درجه‎دار بودند ـ گروگان گرفتند.[۱۰] 5ـ عملیات پاک‌سازی روستاهای اطراف صائین‌دژ ـ که نیروهای خودی از چند روز پیش آغاز کرده بودند ـ امروز با شدت گرفتن بارش باران و جاری شدن سیل متوقف شد. با اجرای این عملیات، تا کنون نیروهای خودی 11 روستای حوالی این شهر را پاک‌سازی کرده‌اند. در این عملیات سه تن از افراد ضدانقلاب دستگیر شدند و 18 سلاح جنگی و 3 تفنگ تک‎لول نیز به دست نیروهای سپاه افتاد. براثر جاری شدن سیل نیز به چند خودرو آسیب وارد شد و تعدادی از سلاح‎های نیروهای خودی نیز مفقود شد.[۱۱] 6ـ در پی افزایش و تشدید عملیات‌های نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در شمال غرب کشور و تسلط آنها بر مناطق استراتژیک، تعداد بیشتری از افراد گروه‌های ضدانقلاب، به نیروهای مسلح ایران پناهنده شده و خود را تسلیم می‌کنند. امروز در منطقۀ مریوان دو نفر از عناصر حزب کوموله درحالی‌که 2 اسلحه به همراه داشتند، خود را به سپاه ناحیۀ مریوان معرفی و امان‎نامه دریافت کردند.[۱۲]

گزارش- 710

سازمان مجاهدین خلق در ادامۀ ترورها و دیگر جنایات خود، امروز یک نفر را در کورۀ ریخته‌گری انداخت و یک پیشمرگ را شهید کرد. 1ـ اعضای یک تیم عملیاتی سازمان مجاهدین خلق امروز با ورود به یک کارگاه ریخته‎گری در چهارراه دولت‎آباد، فردی متعهد را که در گذشته از هواداران این سازمان بود به داخل کورۀ کارگاه ریخته‎گری انداخته و به شهادت رساندند. اعضای این تیم همچنین پسرعموی وی را که در محل حضور داشت به شدت مضروب کردند. این فرد از چندی پیش از طرف اعضای سازمان تهدید به مرگ شده بود.[۱۳] 2ـ در سنندج نیز عناصر سازمان مجاهدین خلق یک پیشمرگ مسلمان را به نام اسماعیل محمدگیلانی در یک مغازۀ کبابی در خیابان سیروس این شهر به شهادت رساندند و اسلحه‌اش ربودند.[۱۴] 3ـ امروز اعضای سازمان مجاهدین خلق دو موتورسیکلت را در خیابان 30 متری نارمک با تهدید اسلحه از دست مالکان آن ربودند.[۱۵] 4ـ در اصفهان یک خانۀ تیمی سازمان مجاهدین خلق کشف و یکی از اعضای این سازمان دستگیر شد. در این خانه تعدادی سلاح نیز کشف شد.[۱۶] 5ـ در عملیات‌های نیروهای امنیتی ایران بیش از 30 تن از اعضای سازمان مجاهدین خلق در تهران و کرج، دستگیر شدند. به نوشته شماره امروز روزنامۀ کیهان، در اطلاعیه روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران در این‌باره آمده است: «بار دیگر در پی تلاش‌های بی‌وقفه سپاهیان پاسدار انقلاب اسلامی و همکاری بی‌دریغ سازمان اطلاعات سی و شش میلیونی، با الهام گرفتن از ارواح مطهر تمامی شهدای انقلاب ظفرمند اسلامی ایران، ضربات سهمگین دیگری بر پیکر عنکبوتی تشکیلات ضدخدایی منافقین وارد آمد و توطئه‌های منافقین ضدخلقی که بر علیه انقلاب کبیر اسلامی تدارک دیده شده بود، کشف و خنثی شد. در این عملیات موفقیت‌آمیز که طی هفته گذشته توسط جان برکفان سپاه پاسداران در تهران و کرج انجام شد، تعداد زیادی از لانه‌های فساد تیمی گروهک امریکایی ـ ارتجاعی منافقین کشف و بیش از سی تن از اعضا و کادرهای مهم سازمان منافقین دستگیر و یا به هلاکت رسیدند.» در میان این افراد، مسئول بخش حفاظت مرکزیت، عضو بخش حفاظت مرکزیت، یکی از مسئولان بخش نظامی، دونفر از اعضای بخش نظامی ـ اطلاعاتی ـ که یکی از آنان از مسئولان شکنجه سه پاسدار شهید کمیتۀ انقلاب اسلامی بود ـ یکی از اعضای فعال بخش نظامی ـ فنی، 2 نفر از مسئولان بخش تدارکات و جعل و چند عضو فعال بخش اجتماعی وجود دارد. همچنین 4 نفر از مسئولان اکیپ‌های ویژه ترور سازمان نیز کشته یا دستگیر شدند.[۱۷]

گزارش- 711

نیروهای امنیتی ایران، انبارهای سلاح و مهمات اتحادیۀ کمونیست‌ها در آبادان را کشف و ضبط کردند. به‌دنبال دستگیری اعضای اتحادیۀ کمونیست‎ها در خوزستان و با استفاده از اطلاعات به‎دست‌آمده از این افراد، مقادیر بسیاری مهمات و وسایل دیگر، از جمله فشنگ ژـ3 و کلاشینکف ـ که در بشکه‎های پلاستیکی جاسازی شده بودـ آر.پی.جی ـ 7 و موشک‎های آن، تفنگ‎ ژـ3 و کلاشینکف، نارنجک تفنگی، کلت‎ کمری، نارنجک، دینامیت، 20 کیلو باروت، وسایل چاپ و تکثیر، اعلامیه‎های بسته‎بندی‌شده برای توزیع در شهرستان‎ها، دستگاه ظهور فیلم و قطعات یدکی اتومبیل در نقاط مختلف آبادان کشف و ضبط شد.[۱۸]

گزارش- 712

امروز ابوالحسن بنی‎صدر در مصاحبه با روزنامۀ ایتالیایی "ایتلیا"، عراق را مسئول حادثۀ بمب‎گذاری در خیابان ناصرخسرو معرفی کرد. وی گفت که عراق می‎کوشد با تشدید بحران در ایران پیروزی‎های بیشتری را کسب کند. گفتنی است که چند روز قبل مسعود رجوی ـ که سمت نخست‎وزیری بنی‎صدر را بر عهده دارد ـ ایران را مسئول این بمب‎گذاری خوانده بود.[۱۹]

گزارش- 713

در حالی که رسماً روابط سیاسی بین عراق و امریکا از سال 1967 قطع شده است، سعدون حمادی وزیر خارجه عراق با جورج شولتز وزیر خارجه امریکا در حاشیه اجلاس سازمان ملل ملاقات و دربارۀ مسئله فلسطین و جنگ عراق و ایران مذاکره کرد. به گزارش خبرگزاری عراق از نیویورک: «حمادی همچنین بر تعهد عراق به اصول منشور سازمان ملل که درباره حل مناقشات عراق و ایران از طریق مسالمت‌آمیز است، تأکید کرد.» خبرگزاری عراق در گزارش خود از این دیدار، بار دیگر ادعای خرید سلاح ایران از اسرائیل را مطرح کرد. این خبرگزاری گزارش داد: « وزیر خارجه عراق از شولتز خواست تا امریکا گام‌های لازم را برای ممانعت از نفوذ سلاح‌های امریکایی به ایران از طریق اسرائیل بردارد، زیرا این امر جنگ را طولانی می‌کند.» حمادی همچنین با وزرای خارجه زلاندنو، ترکیه و جیبوتی دیدار و دربارۀ مسائل خاورمیانه از جمله مسئله فلسطین و جنگ عراق و ایران گفت‌وگو کرد[۲۰]

گزارش- 714

کمک‌های نظامی کشورهای عربی، به خصوص سودان و اردن به عراق بازتاب‌های متفاوتی در این کشورها داشت و رسانه‌‌های مختلف نیز به بررسی آن پرداختند. به‌دنبال اعلام آمادگی سودان برای ارسال کمک‎های نظامی به عراق، "جبهۀ سوسیالیستی مردمی سودان" با صدور بیانیه‎ای ضمن محکوم کردن تصمیم اخیر جعفر نمیری مبنی‌بر اعزام نیروهای سودانی برای نبرد در کنار نیروهای رژیم عراق علیه ملت مسلمان ایران، تأکید کرد که این تصمیم، فکر نمیری نبوده، بلکه طرح امریکا، دشمنِ صهیونیستی و خانوادۀ آل‎سعود است که خواهان ادامۀ جنگ میان برادران عراقی و ایرانی و سرگرم کردن ارتش‎های دو کشور هستند.[۲۱] روزنامۀ البعث ارگان حزب بعث سوریه نیز ضمن انتقاد از جعفر نمیری رئیس رژیم سودان مبنی‌بر جانبداری وی از صدام ‎حسین در جنگ علیه ایران، تأکید کرد که حمایت این کشور از عراق « ناشی از طبیعت حاکم بر روابط رژیم‎های حاکم بر سودان و عراق» است.[۲۲] نشریۀ آلمانی دی‎ولت نیز تصمیم سودان برای اعزام نیرو به عراق را به دلیل کمک‎های سعودی‎ها به این کشور دانست و به نقش عربستان در پشتیبانی مالی از عراق اشاره کرد. این نشریه نوشت: «برای احترام به سوگند سران در فاس که در آن، دفاع از کشورهای عربی وظیفۀ همۀ عرب‎ها تلقی شد، اینک سودان می‎خواهد به عراق سرباز بفرستد. سربازان کمکی داوطلب اردنی حتی از یک‌سال پیش در جبهه‎ها مشغول نبردند و جنگ را تهدید به گسترده شدن می‎کنند. جعفر نمیری که در آستانة ورشکستگی سیاسی است، شاید بیشتر می‎خواست که سربازانش را علیه اتیوپی کمونیست اعزام و به سومالی کمک کند، ولی ظاهراً پول‎های زیادی از سوی عربستان به سمت سودان سرازیر است و نمیری نمی‎خواهد شاه ‎فهد را تنها بگذارد. چون عربستان نمی‌تواند مانند بقیۀ کشورهای نفتی در خلیج ‎فارس، علناً در طرف عراق وارد جنگ شود.» دی‎ولت در ادامه نوشت: «گسترش جنگ خلیج فارس توسط درگیری سودان می‌تواند تغذیه نفتی غرب را به خطر بیندازد. ... البته عربستان مانند بقیه کشورهای عربی خلیج [فارس] تمایل دارد که صادرات نفت ایران با قیمت ارزانش حتی‌الامکان کم بماند، چون رقیب آنها است. یعنی تا وقتی که جریان نفت ادامه دارد، آنها به بغداد کمک نظامی و تسلیحاتی و نیز وام می‌دهند. عراق نه فقط باید حمله ایران را دفع نماید، بلکه باید بندر نفتی ایران "خارک" را نیز بمباران کند. جنگ خلیج [فارس] به منظور فروش نفت و تأمین قیمت آن تبدیل به جنگ نفت بین عرب‌ها و ایرانی‌ها شده است.»[۲۳] روزنامۀ فرانکفورتر الگمانیه نیز دراین‎باره ‎نوشت: «عربستان سعودی همچون اردن و سودان خواستار افزایش کمک به عراق شده که این خود نشانۀ اوج نگرانی در کل منطقه است. ... جنگ خلیج [فارس] که هیچ‎کس قادر نیست پایان آن را پیش‎بینی کند، می‎تواند هرروزه اوج بیشتری بگیرد.»[۲۴] روزنامۀ کیهان در شماره امروز خود به نقل از خبرگزاری رویتر با اشاره به اینکه سودان اولین کشور کمک‌کننده به عراق است، با استناد به نظر آگاهان سیاسی در بیروت گزارش داد: «اکنون که سودان تصمیم گرفته است برای جنگ علیه ایران سرباز و اسلحه به عراق بفرستد، احتمال دارد سایر کشورهای عرب نیز از این اقدام پیروی کنند.»[۲۵] واحد اطلاعات سپاه هم دربارۀ حضور نیروهای اردنی در جمع نیروهای عراقی گزارش داد: «20 نفر از افسران اردنی به‌همراه چند افسر عراقی جهت شناسایی به جبهه‎های مقابل مریوان اعزام شده‎اند.»[۲۶] همچنین روزنامۀ اطلاعات در شمارۀ امروز خود بر اساس گزارش‌های تأییدشده که از اردن رسیده است، دربارۀ نحوة اعزام نیرو از اردن به جبهه‎های جنگ علیه ایران نوشت: «مقامات این کشور [اردن] زندانیان و فراریانی که از راه‎های غیرقانونی وارد این کشور شده‎اند را فریب داده و آنها را روانۀ جبهه‌های جنگ در عراق کرده‌اند. هریک از این افراد، ماهیانه 100 دینار اردنی و 90 دینار عراقی حق‎الزحمه دریافت می‎کنند. این اقدام مقامات اردنی وقتی عملی شد که تنها ده درصد از نیروهای "الیرموک" ـ که تعدادشان ده‎ هزار نفر است و از به‌اصطلاح وفاداران پروپاقرص رژیم سلطنتی اردن هستند ـ داوطلب اعزام برای جنگ در جبهۀ عراق شدند.» روزنامۀ اطلاعات در ادامۀ گزارش خود می‎نویسد: «اعزام این نیروها از آغاز عملیات رمضان توسط ایران [که در تاریخ 22/4/1361 انجام گرفت] آغاز شده و اجساد برخی از کشته‌های این افراد نیز به اردن بازگردانده شده است. ... فرماندهی این نیروی اعزامی را سرهنگ "عطا الشهران" بر عهده دارد که از گارد مخصوص شاه‎حسین و از نزدیکان او می‎باشد.»[۲۷]

گزارش- 715

خبرگزاری اوپک در خصوص روابط اقتصادی ترکیه و عراق، انعقاد قرارداد خرید و فروش نفت خام بین این دو کشور گزارش داد: «بانک عمران اسلامی در نظر دارد 18 میلیون دلار ارز در زمینۀ تجارت خارجی در اختیار ترکیه قرار دهد تا این کشور این مبلغ را صرف وارد کردن نفت خام از عراق کند.» بنا بر این گزارش این موافقت‎نامه امروز در محل ادارة مرکزی بانک عمران اسلامی به دست رئیس بانک و مقامات دولت ترکیه منعقد می‌شود. گفتنی است رقم وام بانک عمران اسلامی به ترکیه در سال جاری، هم‎اکنون به 7/95 میلیون دلار رسیده است.[۲۸]

گزارش- 716

روزنامه‌های کرسنت اینترنشنال چاپ کانادا و گاردین چاپ انگلستان در مقاله‌هایی اوضاع سیاسی و اجتماعی عراق را بررسی کردند. نشریۀ کرسنت اینترنشنال در مقاله‌ای، وخامت اوضاع سیاسی کشور عراق و سرکوب و اعدام نیروهای انقلابی در داخل و نیز تأثیر جنگ عراق و ایران بر سیاست‌های خارجی این کشور و همچنین عقیم ماندن کمک‎های کشورهای منطقه و امریکا برای تحقق سیاست‌های رژیم عراق را بررسی کرده است. روزنامۀ کیهان در شمارۀ امروز خود به نقل از این نشریه آورده است: «مسلمانان جهان از اعدام اخیر 28 تن از علمای مبارز عراق توسط رژیم صدام که حاضر نبودند فتوای صدام را در مورد ورود نیروهای ایرانی به عراق امضا کنند، در حیرت‌اند. تحت فشار قرار دادن و اعدام علمای عراق بیانگر این حقیقت است که صدام و حامیان وی به نفوذ این قشر در مبارزة واقعی علیه امریکا و استعمار پی برده‎اند و مبارزات روحانیون انقلابی چون آیت‎الله تقی شیرازی، آیت‎الله شیخ شریف اصفهانی، آیت‎الله خالصی و آیت‎الله محمدباقر صدر در تاریخ عراق و موضع سازش‎ناپذیرانۀ علمای ایران با شرق و غرب، می‎تواند بهترین نمونه باشد. صدام با این تفکر غلط که می‎تواند نهضت اسلامی مردم عراق را با سرنگونی جمهوری نوپای اسلامی خاموش سازد، از داخل به سرکوب نیروهای انقلاب پرداخت و در خارج نیز تهاجم همه‎جانبۀ خود را به ایران شروع کرد. دو سال پس از این تهاجم صدام اکنون در گرداب دست‌وپا می‎زند. نه30 میلیارد دلار کمک سعودی‎ها و کویت و نه آواکس‎های امریکا، هیچ‎کدام نتوانستند وی را قادر به مقابله با نیروهای اسلام کنند. حتی مزدوران اردنی و مصری نیز نتوانستند به رؤیاهای پوشالی صدام واقعیت بخشند. تمامی شهرها و روستاهای اشغالی ایران در این دو سال به‎طور کامل بمباران و ویران شدند، [اما] تمامی این اعمال جنایتکارانه نتوانست روحیۀ انقلابی مردم ایران را دچار تزلزل کند.»[۲۹] روزنامۀ گاردین چاپ انگلستان نیز در مقالة خود با اشاره به اوضاع سیاسی و اقتصادی کشور عراق، به خصوص وضعیت شیعیان این کشور و کمک‎های مالی صدام به عتبات عالیات برای جلب‌نظر شیعیان عراق می‎نویسد: «رژیم عراق طی یک تلاش نابهنگام، نزدیک به 24 میلیون پوند از خزانۀ دولت را که از پول نفت تأمین می‎شود، به بازسازی سه زیارتگاه از متبرک‌ترین زیارتگاه‎های شیعیان در سال 1982 [1361] اختصاص داد. لوسترهای کریستال بزرگ و سنگ‎های مرمر جدید [در این زیارتگاه‌ها] نصب خواهد شد و ضمن طرحی که برای بازسازی شهر در نظر گرفته شده، محله‎های مخروبه اطراف زیارتگاه‎ها را [نیز] به‌صورت پارک درخواهند آورد. اینکه آیا شیعیان ناحیۀ جنوبی رود فرات را می‎توان با این ولخرجی‎ها ساکت کرد، خود مسئله‎ای قابل بحث است. آنها نمی‎توانند فراموش کنند که چه ناآرامی‎هایی در آوریل 1980 [فروردین ـ اردیبهشت 1359] به پا شد و چگونه رژیم [صدام] همان موقع رهبرشان محمدباقر صدر و خواهرش را پس از توطئه‎ای که برای ترور طارق‎ عزیز، یکی از افراد قابل اعتماد صدام‎حسین شده بود و حزب‌الدعوه شیعیان عراق نیز در آن دست داشت، اعدام کرد. گرچه این نقشه با شکست مواجه شد، اما صدام که قسم خورده بود آن را تلافی کند، صدها تن از شیعیان عراق را دستگیر کرد و 15 هزار زن و مرد دیگر را از طریق مرزهای ایران از این کشور اخراج نمود. حزب‎الدعوه غیرقانونی اعلام شد و همۀ اعضای آن به اعدام تهدید شدند. دولت عراق رسماً "عوامل ایرانی" را در این توطئه مسئول شناخت. سه روز بعد، صدام هنگام بازدید از محل اجرای نقشه در دانشگاه مستنصر بغداد اعلام کرد: به خدا این خون‎ها که اینجا ریخته شده‎اند، بی‎جواب نخواهند ماند. بسیاری از عراقی‎ها معتقدند که این حرف اعلام شروع جنگ علنی با ایران بوده است. طی دو سال ‎و نیمی که از آن واقعه می‎گذرد، صدام که خود یک سُنّی است به این مسئله پی ‎برده است که عراق نمی‎تواند در دو جبهه به جنگ بپردازد. شیعیان عراق که 55 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‎دهند، باید به‎نحوی متقاعد شوند که اول عراقی هستند [و] بعد شیعه؛ اگرچه دلیل آن، تنها، نیاز شدیدی باشد که در جبهه‎ها برای دفاع از خاک عراق در مقابل موج تشیع بنیادگرا که از سوی ایران اسلامی [و توسط] آیت‎الله خمینی نشئت می‎گیرد، وجود دارد. [به همین دلیل] در مدت کوتاهی خیابان‎ها پر از عکس‎هایی از صدام [شد که یا] در حال نماز [بود و] یا قرآنی به ‎دست داشت. سالگرد ولادت حضرت علی‎[ع] که نزد شیعیان از هرکس دیگری والاتر است، تعطیل رسمی اعلام شد و صدام نیز شروع به سرکشی به زاغه‎های شیعیان این کشور کرد و به همه قول بهتر شدن اوضاع را می‎داد. اخیراً رژیم عراق بودجه‎ای که به اماکن متبرکۀ شیعیان در کربلا اختصاص دارد را از 40 میلیون پوند در خلال سال‎های 1974 تا 1981 [1353 تا 1360] به 52 میلیون پوند برای سال جاری افزایش داده است. علاوه‌برآن 12 میلیون پوند دیگر برای شهر نجف کنار گذاشته شده است. ... گنبد نقره‎ای بارگاه حضرت علی[ع] در نجف، شهری که آیت‎الله خمینی قبلاً در آن ساکن بود، با یک گنبد طلایی تعویض شده است، اما معلوم نیست صدام تا چه حد در جلب‌نظر شیعیان این کشور که چندی پیش به مناسبت عید قربان ده‌ها هزار تن از آنها در این اماکن با هیجان اجتماع کرده بودند، موفق شده است. از سال 1978 [1357]، که عده‌ای از نمازگزاران در حد فاصل نجف و کربلا به راه‌پیمایی پرداختند و طبق گزارشات چندین نفر در این جریان کشته شدند، تا کنون علی‌رغم دعوت ایران از شیعیان عراق برای سرنگون کردن "جلاد بغداد" هنوز تظاهرات عمومی در این کشور برپا نشده است. درعین‌حال مقامات دولت بعثی اذعان دارند که حزب‌الدعوه هنوز هم به‌صورت یک مشکل باقی است. اول اوت سال جاری [10 مرداد] یک بمب در اتومبیلی مقابل وزارت برنامه در بغداد منفجر شد و 30 نفر کشته و عدۀ زیادی مجروح بر جای گذاشت. اوایل سپتامبر [اواسط شهریور] نیز یک دفتر هواپیمایی منفجر شد که آسیب جانی نداشت. حزب‌الدعوه مسئولیت هر دو این وقایع را به عهده گرفت. مسئلۀ مهم‌تر اینکه آیت‌الله خویی، یکی از رهبران شیعیان در نجف از دادن هرگونه بیانیۀ رسمی دال بر حمایت از رژیم عراق خودداری کرده است. ... پلیس مخفی صدام ( المخابرات) همه چیز را تحت‌نظر دارد. فعلاً رژیم، احتمالاً برگ برنده را در دست دارد. در بغداد مسئولین مساجد از جمله امامان جماعت و وعاظ تحت‌نظر هستند و طبعاً به خبرنگاران خارجی اجازۀ دیدن خانۀ سابق آیت‌الله خمینی را در نجف ـ که 14 سال محل اقامت وی در تبعید بود ـ نمی‌دهند. هنگام مراجعه به خانۀ آیت‌الله خویی نیز می‌گویند: وی در منزل نیست.»[۳۰]

گزارش- 717

روزنامۀ اطلاعات در مقاله‎ای، اوضاع کنونی جنگ و دلایل تداوم عملیات‎های ایران را بررسی کرد و ضمن یادآوری اینکه که اهداف ایران آزادسازی مناطق اشغالی و برداشتن تسلط دشمن از نقاط حساس نظامی است، به اصلی‎ترین دلیل تداوم عملیات‎ها ـ که محقق شدن شرایط ایران برای رسیدن به صلح پایدار است ـ اشاره کرد و نوشت: «اهداف ما (ایران) در شرایط کنونی جنگ عبارت‌اند از: 1ـ آزادسازی مناطقی که در اشغال دشمن است. 2ـ برداشتن موانع تسلط رزمندگان در ارتباط با مراحل بعدی عملیات و چنانچه دشمن حاضر نباشد دست از تجاوزات خود بردارد، هدف‎های نظامی بعدی، جهت احقاق حقوق [ملت ایران]، در خاک دشمن است. 3ـ هدف اساسی و نهایی "تأمین و تحقق شرایط پیشنهادی [ایران] است" و اعمال فشار نظامی نیز تا این مرحله و برای کسب این هدف‎ها، به‎طور قطع ادامه خواهد یافت. اعاده خسارات بسیاری که در طول جنگ بر ما رفته است، دفع تجاوز و تأمین امنیت مرزها، حداقل خواست ما (ایران) است که باید تأمین شود. ... دستیابی ما (ایران) به اهداف یادشده، منوط به شرایطی است که بدون تحقق آنها پیروزی دشوار و ناممکن است. اولاً، چنانچه تا کنون نیز کمک‎ها و یاری‎های مردم نقش اساسی داشته است و این حمایت‎ها، به اعتبار حضور دائمی مردم در صحنة سیاسی ـ اجتماعی بوده، از این پس نیز تأمین این شرایط، رکن اساسی در تعیین سرنوشت جنگ را خواهد داشت. ثانیاً، ثبات هرچه بیشتر و تقویت هرچه بیشتر امنیت داخلی، در بذل توجه مردم، مسئولان و بالاخص رزمندگان، به مسئله جنگ کمک شایانی میکند. ... ثالثاً، وجود اطمینان، قوت قلب و ایمان به پیروزی نهایی که از هرگونه سستی و یأس جلوگیری میکند و بالطبع از اعتقادی عمیق به پیروزی نهایی حق بر باطل سرچشمه می‎گیرد، شرط لازم دیگری است که دشمن نیز این امر را به‌خوبی مدنظر دارد. رابعاً، پس از تحقق شرایط اساسی یادشده که البته در جای خود نقش محوری دارند، مسئله مهم دیگری قابل ذکر است. اهمیت این موضوع زمانی قابل تأمل‎تر است که ما به لحاظ نظامی ناچار از ادامۀ عملیات باشیم. می‎دانیم که از یک سو شرایط تکنیکی و ابزاری و از سوی دیگر امکانات عمومی هر حرکت، اعم از سیاسی و نظامی، به‎خصوص که زمان مشخصی برای آن تعیین نشده باشد، مسئله‎ای قابل توجه است. با شناختی که همۀ مردم از وضعیت کنونی ما در این زمینه دارند، بالطبع باید اطمینان‎های محکم‎تری برای ادامة نبرد موجود باشد و طبیعی است که صرفاً در اختیار داشتن ابزار نظامی برای شروع، کافی نیست ... بالاخره در آخرین مرحلۀ جنگ، دشمن، ما را خواسته یا ناخواسته درگیر تداوم جنگ در خاک خود خواهد کرد. بنابراین، از امروز باید در اندیشۀ آن فردا باشیم.»[۳۱]

گزارش- 718

«با توجه به این نکته که ایران مهم‌ترین رکن و عمده‎ترین عامل ثبات در منطقه، به ‎خصوص خلیج‎ فارس است، هرگونه ضربه ‎زدن به ایران درحقیقت، تأثیر مستقیم بر ثبات منطقه دارد. ... این نکته با در نظر گرفتن فرهنگ مشترک، علایق مشترک، روحیات مشترک و بالاتر از همه، پیوند عمیق مذهبی میان ملت‎های منطقه، امری بدیهی بوده و پدیده‌ای طبیعی تلقی می‎شود.» روزنامۀ جمهوری اسلامی ضمن درج این مطالب در مقدمة مقالة خود با عنوان "سرمایه‎گذاری برای حفظ صدام" به پیروزی‎های اخیر جمهوری اسلامی اشاره کرد و به بررسی بازتاب جهانی آن پرداخت. همچنین با اشاره به "عامل بی‎ثباتی" در منطقه، موضع‎گیری‌های رژیم‎های مرتجع منطقه و سرمایه‎گذاری آنها برای حفظ موقعیت صدام را یادآور شد و عواقب این موضع‎گیری‎ها را چنین تشریح کرد: «کشورهای منطقه، از زمانی که پیروزی نهایی ایران در این جنگ محرز شد، مرتباً از اینکه ادامة این جنگ باعث بی‎ثباتی در منطقه شود، گلایه می‎کنند. آنها اظهار می‎دارند که دیگر ادامة جنگ به صلاح منطقه نیست، لکن درعین‌حال از متجاوز حمایت می‎کنند تا به جنایاتش ادامه دهد! ... اگر فرض کنیم ادامة جنگ باعث ایجاد بی‎ثباتی در منطقه شده است، طبعاً باید پذیرفت که شروع جنگ نیز در ایجاد بی‎ثباتی نقش به‎سزایی داشته است. درنتیجه کشور متجاوز یعنی کشوری که جنگ را آغاز کرده است، بایستی به‎عنوان عامل ایجاد بی‎ثباتی در منطقه شناخته شود. در این صورت نمی‎توان انتظار داشت که جز با از میان برداشتن "عامل بی‎ثباتی"، منطقه روی آرامش و ثبات به ‎خود ببیند. به‎علاوه حمایت کشورهای منطقه از رژیم متجاوز صدام، به‌منزلۀ تلاش برای ادامۀ بی‎ثباتی در منطقه است و در صورت ادامه، نمی‎تواند بدون عکس‎العمل باشد. اگر بپذیریم جنگ باعث ایجاد بی‎ثباتی در منطقه شده، باید مشخص گردد چه عاملی باعث شروع این جنگ شده و با چه پشتوانه‎ای این جنگ آغاز شده است. این نخستین مرحله برای بازگشت ثبات به منطقه است. ... بایستی فاش شود، رژیم بغداد از ایجاد بی‎ثباتی در منطقه و شروع جنگی به این وسعت، چه انتظاراتی داشته است؟ بایستی با محاکمۀ صدام و سایر عوامل مستقیم این جنایت هولناک، این نکته برای افکار عمومی مسلمانان منطقه روشن شود که ابرقدرت‌ها از ایجاد بی‎ثباتی ناشی از شروع جنگ عراق علیه ایران چه نتایجی را انتظار داشته‎اند؟ ... آنها که به انگیزۀ درهم کوبیدن انقلاب اسلامی به ایران حمله کردند و آنها که با رقص و پایکوبی به پشتیبانی از این تجاوز و جنایت اقدام کرده‎اند، اکنون بایستی طعم تلخ شکست اقدامات خود را بچشند و دریابند که اگر رژیم بغداد با آغاز حمله به ایران ثبات منطقه را مورد مخاطره قرار داده است، ایران نمی‎تواند به چیزی جز از میان برداشتن این "عامل بی‎ثباتی" اکتفا کند، زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که رژیم بغداد از این شکست درس‎های لازم را آموخته باشد. چه تضمینی وجود دارد که صدام، در صورتی ‎که باقی بماند، خود را برای یک ماجراجویی دیگر و این‎بار در مورد سایر کشورها آماده نسازد؟ حتی در صورت وجود چنین تضمین‎هایی تضمین رژیمی از نوع رژیم بغداد عملاً چه ارزشی می‎تواند داشته باشد؟ لکن حوادث اخیر نشان داده است که این رژیم بغداد نیست که در قبال حوادث جاری منطقه تصمیم می‎گیرد و آنچه که اکنون عملاً به حساب نمی‎آید، نظرات حکومت بغداد است. ... با بررسی دقیق موضع‎گیری رژیم‎های مرتجع منطقه و شبکۀ تبلیغات جهانی در روزهای اخیر، این نکته مشخص می‎شود که کشورهای سلطه‎گر و رژیم‎های وابسته، بیش از رژیم بغداد از پذیرش سرنوشت جنگ هراس و واهمه دارند.»[۳۲]

گزارش- 719

امروز منابع خبری در بازار فروش تانکرهای غول‌پیکر نفتی، در گزارشی اعلام کردند که ایران درصدد خرید دو سوپر تانکر از بخش کشتی‎رانی بریتیش پترولیوم (بی.پی) است. خبرگزاری کویت با اعلام این مطلب گزارش داد: «این منابع گفتند که شرکت ملی تانکر ایران در حال مذاکره با خطوط کشتی‎رانی بریتش پترولیوم در مورد آیندۀ دو سوپر تانکر "بریتیش پراید" و "بریتیش پرومیس" با ظرفیت 218500 تن و 254000 تن می‎باشد.»[۳۳]

گزارش- 720

علمای امامیۀ پاکستان، با تشکیل جلسه‎ای در لاهور، ضمن محکوم کردن برخورد مقامات پادشاهی سعودی با حجاج ایران، برهمبستگی کامل خود با انقلاب اسلامی ایران تأکید کردند. به نوشته شماره امروز روزنامه اطلاعات همچنین این گروه از علمای پاکستان در پایان جلسۀ خود، با صدور قطعنامه‎ای اعلام کردند که «ما حکومت‎ها و افرادی را که به حجاج معترض ایرانی علیه جنایات امریکا، اسرائیل و شوروی حمله کردند، محکوم می‎کنیم و از مسلمانان جهان خواهان حمایت از اقدام [اعتراض‌آمیز] حجاج ایرانی علیه دشمنان اسلام هستیم.»[۳۴]



منابع و مآخذ روزشمار 1361/07/13

  1. سند شماره 96306 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی ظفر ـ رکن دوم، به گیرندگان، 13/7/1361، ص 1؛ وـ سند شماره 17217 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‎ای شماره 24، از طرح و برنامه عملیات منطقه 7 ـ اطلاعات عملیات، به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 18/7/1361، ص3؛ وـ سند شماره 74833 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‎ای عملیاتی شماره 12، از قرارگاه عملیاتی ظفر ـ رکن 3، به فرماندهی قرارگاه نجف ـ رکن 3، 13/7/1361، صص 1 و 2.
  2. دفتر سیاسی سپاه، "رویدادها و تحلیل"، نشریه شماره 46، 11/8/1361، ص 23.
  3. سند شماره 140743 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‎ای شماره 464، واحد عملیات سپاه آبادان ـ اطلاعات عملیات، 15/7/1361.
  4. سند شماره 228504 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ارتباطات روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران، "خبرنامه"، بولتن شماره 356، 17/7/1361، ص 6.
  5. سند شماره 144636 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خبرنامه شماره 357، ارتباطات روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه، 20/7/1361، ص 5.
  6. روزنامه کیهان، 13/7/1361، ص 2.
  7. سند شماره 320799 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان، به استاندار محترم استان کردستان، 15/7/1361.
  8. سند شماره 103688 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد اطلاعات سپاه پاسداران، "گزارش روزانه"، بولتن شماره 157، 18/7/1361، ص 3.
  9. سند شماره 350150 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی پیرانشهر به فرماندهی قرارگاه بعثت و منطقه 5، 15/7/1361.
  10. سند شماره 54414 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از منطقه 7 ـ اطلاعات، به اداره مرکزی ـ اطلاعات، 21/7/1361.
  11. سند شماره 53978 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه ‎5، به فرماندهی کل ـ مرکز فرماندهی، 24/7/1361، ص 5.
  12. خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش لحظه به لحظه عملیات مسلم‎بن‎ عقیل و بازتاب جهانی آن"، نشریه شماره 6، 15/7/1361، ص3، سنندج ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/7/1361.
  13. خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‎های ویژه" نشریه شماره 202، 16/7/1361، صص 4 و 5، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/7/1361.
  14. سند شماره 342402 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان، به استاندار محترم استان کردستان، 15/7/1361.
  15. سند شماره 93847 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خبرنامه شماره 114، ارتباطات روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه، 15/7/1361، ص 1.
  16. مأخذ 2، ص 15.
  17. مأخذ 6، ص 4.
  18. خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‎های ویژه"، نشریه شماره 200، 14/7/1361، صص 5 و 6، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/7/1361.
  19. همان، ص 11، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/7/1361.
  20. خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‎های ویژه"، نشریه شماره 201، 15/7/1361،ص 4، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/7/1361.
  21. همان، صص 19 و 20، رادیو لیبی، 14/7/1361.
  22. مأخذ 6، ص 24.
  23. مأخذ 12، صص 11 و 12، بن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/7/1361.
  24. مأخذ 18، ص 3، هامبورگ ـ خبرگزاری آلمان، 13/7/1361.
  25. مأخذ 6، ص 24.
  26. سند شماره 103948 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد اطلاعات سپاه پاسداران، "گزارش روزانه"، بولتن شماره 168، 2/8/1368، ص 5.
  27. روزنامه اطلاعات، 13/7/1361، ص 8 ضمیمه.
  28. روزنامه اطلاعات، 17/7/1361، ص 12.
  29. مأخذ 6، ص 24.
  30. اداره کل مطبوعات و رسانه‎های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، "بررسی مطبوعات جهان"، نشریه شماره 256، 9/8/1361، صص 6 ـ 8، گاردین چاپ انگلستان، 13/7/1361.
  31. مأخذ 27، ص 4 ضمیمه.
  32. روزنامه جمهوری اسلامی، 13/7/1361، صص 1 و 12.
  33. مأخذ 18، صص 9 و 10، لندن ـ خبرگزاری کویت، 13/7/1361.
  34. مأخذ 27، ص 1.