1361.08.16

روزشمار جنگ سال 1361 1361.08.16
نام‌های دیگر	شانزده آبان
تاریخ شمسی	1361.08.16
تاریخ میلادی	7 نوامبر 1982
تاریخ قمری	20 محرم 1403

1359.08.16

1360.08.16

1362.08.16

1363.08.16

1364.08.16

1365.08.16

1366.08.16

گزارش - 254

عمليات روز گذشته كه از ساعت 23:30 روز 15 آبان 1361 با هدف تأمين جاده‌ مرزي عراق در غرب حمرين، راندن نيروهاي ارتش عراق به دشت باز و ايجاد يك خط پدافندي مطمئن آغاز شد، با سرعت عمل گردان‌ها با موفقيت ادامه يافت. گزارش اجمالي عملكرد يگان‌ها به‌ترتيب از شمال منطقه‌ عملياتي به‌سمت جنوب، به شرح زير است: تيپ8 نجف تا ساعت 1:15 صبح، خود را به بخشي از جاده‌ آسفالت زبيدات ـ شرهاني رساند و يكي از ارتفاعات مهم جنوب حمرين را تصرف و تا 3 كيلومتري شهرك طيب عراق پيشروي كرد. تيپ25 كربلا نيز با حضور روي بخشي از جاده‌ آسفالت زبيدات ـ شرهاني، بخش عمده‌اي از نيروهاي دشمن را منهدم كرد و با تأمين جاده در ساعت 35 دقيقه‌ بامداد، به همه‌ اهداف خود دست يافت و مشغول تحكيم مواضع شد. پيشروي و نفوذ سريع نيروهاي قرارگاه قائم2 و تيپ25 كربلا به عمق منطقه كه مانع واكنش به‌موقع نيروهاي عراقي شد، شرايط را به‌گونه‌‌‌‌اي فراهم آورد كه يك گردان تانك از نيروهاي عراقي در محاصره قرار گرفت. سپاه نيروهاي قائم4 (تيپ14 امام حسين(ع) و تيپ84 خرم‌آباد ارتش) نيز با اجراي حركت مشابهي در ساعت 2 بامداد، موفق به دور‌زدن نيروهاي عراقي و به‌دام‌انداختن يك گردان از نيروهاي دشمن شد. بدين‌ترتيب، نفوذ سريع نيروهاي خودي موجب بر‌هم‌خوردن سازمان و فرماندهي نيروهاي عراقي شد، طوري‌كه فرماندهان عراقي در كنترل نيروهاي خود دچار مشكل شده و درحالي‌كه بسيار مضطرب بودند، از سربازان مي‌خواستند مقاومت كنند و به آنان وعده‌هاي ترفيع و مرخصي مي‌دادند و هم‌زمان، از فرماندهان مافوق خود درخواست كمك مي‌كردند. در اين شرايط، آشفتگي نيروهاي عراقي موجب شد كه اكثر تانك‌ها و نيروها مبادرت به فرار و عقب‌نشيني كنند. چنين وضعيتي سبب شد كه فرمانده ارشد نيروهاي عراقي در منطقه، براي حفظ نيروهاي خود دستور دهد: «اگر آتش ايراني‌ها زياد بود و نتوانستيد مقاومت كنيد، باهم عقب برويد؛ به شرط اينكه نيروهاي ايراني شما را دنبال نكنند.» بااين‌حال، در محاصره قرارگرفتن چند گردان زرهي و مكانيزة‌ دشمن، امكان عقب‌نشيني آنان را غير‌ممكن كرده بود؛ بنابراين، يكي از فرماندهان اين يگان‌ها، از فرمانده رده‌هاي بالاتر درخواست كرد تا تعدادي بالگرد براي خارج‌شدن از محاصره به منطقه اعزام كنند و تأكيد كرد چنانچه اين اقدام انجام نشود، همگي به اسارت درخواهندآمد. درمجموع، تلاش نيروهاي عراقي براي رهايي از محاصره بي‌ثمر ماند. نيروهاي قرارگاه قائم3 نيز موفق شدند تا ساعت 2:30 صبح، همه‌ اهداف خود را تصرف كنند. پس از آن، توجه عمدة فرماندهان خودي معطوف به الحاق بين يگان‌ها و ايجاد يك خط منسجم پدافندي براي مقابله با پاتك احتمالي نيروهاي دشمن در ساعت‌هاي بعدي شد. درمجموع، باوجود اينكه تا ساعت 5 صبح، تيپ امام سجاد(ع) و تيپ قمربني‌هاشم(ع) به‌عنوان احتياط منطقه، گردان‌هاي خود را براي پاك‌سازي بازمانده‌ نيروهاي عراقي و كمك به خطوط پدافندي وارد منطقه كردند، در ساعات اوليه‌ صبح، خط دفاعي نيروهاي خودي وضعيت مناسبي نداشت. در محاصره قرارگرفتن بخشي از استعداد زرهي و مكانيزه‌ دشمن، فرصت مناسبي را براي شكار آنها فراهم كرد و گروه‌هاي شكار تانك در ساعت‌هاي اوليه، بسياري از تانك‌ها و نفربرهاي عراقي را منهدم كردند و تا صبح، بين بخشي از نيروها الحاق برقرار شد. با روشن‌شدن هوا، يگان‌هاي ارتش عراق با آرايش‌دادن حدود 100 تانك در مقابل نيروهاي خودي، آماده‌ يك پاتك قوي شدند كه بلافاصله با درخواست كمك نيروهاي در خط و دستور فرماندهي قرارگاه مركزي عمليات، آتش توپخانه و كاتيوشا به‌طور متمركز روي تانك‌هاي عراقي اجرا شد و اعزام يك گروه پشتيباني آتش نزديك هوايي از هوانيروز موجب شد تا بخشي از تانك‌ها و نفربرهاي عراق منهدم و دشمن مجبور به متوقف‌كردن تلاش خود براي اجراي پاتك شود. در اين مرحله از عمليات، تنها مشكل عمده‌‌‌اي كه نيروهاي خودي موفق به حل آن نشدند، رخنه موجود بين نيروهاي تيپ8 نجف و 25 كربلا بود. دشمن با بهره‌گيري از اين رخنه و استفاده از جاده‌ آسفالت مرزي خود كه پاسگاه‌هاي شرهاني و زبيدات را به عقبه‌هاي اصلي در عمق خاك عراق متصل مي‌كرد، در اين محور تجمع و از اين نقطه فشار زيادي را به نيروهاي اين دو يگان وارد كرد و مانع الحاق آنها شد. باوجوداين، تمركزدادن به آتش توپخانه‌ خودي و حضور يك گروه عملياتي از هوانيروز در اين محور، تاحدودي موجب كاهش اين فشار تا قبل‌ازظهر شد. مرتضي قرباني فرمانده تيپ25 كربلا الحاق‌نكردن اين دو يگان را چنين توصيف مي‌كند: «علت اين ناهماهنگي‌ها و عدم الحاق‌ها و رخنه‌ دشمن اين است كه از قرارگاه هيچ‌گونه كالك يا دستور كتبي يا طرح مانور به تيپ‌ها ارائه نشده بود، لذا تيپ‌ها اشتباهاً كم عمل‌كردند. در خاتمة‌ اين مرحله از عمليات، خط دفاعي چم‌هندي، شرهاني، زبيدات، حمادشهاب (يك كيلومتري شمال شهرك طيب، محل تلاقي رودخانة ميمه با مرز) تشكيل شد و يگان‌ها به تحكيم و تثبيت هدف‌هاي تصرف‌شده مشغول شدند. با تأمين اين خط، علاوه‌بر آنكه تسلط ديد و تير عراق بر مناطق داخلي كشور كه تا عمق 30 كيلومتري را شامل مي‌شد، رفع شد، نيروهاي خودي، مناطق مرزي غرب را تا عمق 20 كيلومتري جادة مواصلاتي و تداركاتي بصره ـ العماره ـ بغداد، در تيررس آتش هدايت‌شدة خود قرار دادند. علاوه‌براين، يگان‌هاي ارتش عراق در برخي از قسمت‌هاي منطقه ناگزير شدند بخشي از واحدهاي توپخانة‌ خود را كه از هجوم نيروهاي خودي مصون مانده بود، چندين كيلومتر در عمق خاك خود به عقب ببرند.* نكتـه‌ قابل‌توجه در اين مرحله از عمليات، مجموع تجهيزات منهدم‌شده و غنيمتي بود و به نظر مي‌رسيد كه باوجود هوشياري فرماندهي دشمن از ورود يگان‌هاي جديد خودي و ادامـه‌ عمليات، آنان قادر به ايجاد يك سامان و آرايش مناسب نشدند و با آغاز عمليات، ضربه‌ سختي خورده، بخش عمده‌‌‌اي از امكانات خود را از دست دادند. در مرحلـه‌ سوم عمليات، حدود 300 كيلومتر مربع از اراضي مرزي ايران و عراق آزاد شد و علاوه‌بر تصرف بخش‌هايي از ارتفاع مهم 175 در جنوب منطقه‌ عملياتي، چند نقطه‌ مهم ازجمله زبيدات، شرهاني و ابوغراب (ابوغريب) نيز به تصرف نيروهاي خودي درآمد.** در اين مرحله از عمليات محرم، 9 تيپ عراق شامل تيپ‌هاي423 پياده، 606 پياده، 704 پياده، 505 پياده، 704 پياده، 24 مكانيزه، 60 زرهي، 42 زرهي و 103 گارد كه بخشي از آنها در مرحله‌ اول عمليات نيز ضربه خورده بودند، آسيب جدي ديدند و علاوه‌بر كشته‌شدن بسياري از افراد دشمن، بالغ‌بر 800 نفر از نيروهاي عراقي به اسارت درآمدند. بخشي از آمار تجهيزات انهدامي و غنائم به‌دست‌آمده در مرحله‌ سوم عمليات به شرح زير است:

انهدامي غنائم تانك و نفربر 170 97 خودرو 100 150 تفنگ106 15 15 هواپيما 3 فروند 0

گزارش - 255

واكنش ارتش عراق به اجراي مرحله‌ سوم عمليات محرم، علاوه‌بر بمباران و گلوله‌باران اين منطقه، در ساير مناطق عملياتي مشهودتر بود. امروز در مرحلـه‌ سوم عمليات محرم، هواپيماهاي عراقي در چند نوبت، اقدام به بمباران قسمت‌هايي از منطقه‌ عملياتي كردند كه عمدتاً ناموفق بود. تنها در يك مورد، بخشي از زاغه مهمات آتشبار دوم گروه55 اصفهان كه تحت امر تيپ84 خرم‌آباد عمل مي‌كرد، در يك كيلومتري جنوب‌غرب پادگان عين‌خوش، هدف قرار گرفت و مقداري مهمات و خرج توپ دچار حريق شد. فعاليت پدافند هوايي مستقر در منطقه و حضور جنگنده‌هاي نيروي هوايي ارتش ايران، مانع فعاليت مناسب هواپيماهاي عراقي شد و در ساعت‌هاي 11:06، 11:45 و 13:30، سه فروند از هواپيماهاي عراقي مورد اصابت قرارگرفتند و سرنگون شدند. خلبان يكي از هواپيماهاي سرنگون‌شده (سوخو 22) به نام سروان "محمد راجح سليمان" كه با چتر از هواپيما به بيرون پريد، به اسارت نيروهاي خودي درآمد.* صبح امروز همچنين چند فروند هواپيماي عراقي به حريم هوايي خرم‌آباد تجاوز كردند كه با واكنش پدافند هوايي، موفق به اجراي عمليات نشده، بمب‌هاي خود را در كوه‌هاي اطراف شهر رها كردند و متواري شدند. همچنين يك فروند از هواپيماهاي دشمن در ساعت 11:35 صبح، بر فراز آسمان گيلان‌غرب اقدام به شكستن ديوار صوتي كرد. مناطق مسكوني شهر آبادان نيز همچنان درمعرض آتش گلوله‌هاي توپ و خمپارة‌ نيروهاي عراقي قرار داشت كه درنتيجة‌ آن، 4 واحد مسكوني و قسمتي از يك كتابخانه تخريب شد و 3 نفر از اهالي شهر مجروح شدند. در چند نوبت نيز حريم هوايي شهر مورد تجاوز هواپيماهاي عراقي قرار گرفت كه با مقابله‌ پدافند هوايي مستقر در شهر فرصتي براي بمباران شهر نيافتند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، ارتش عراق درپي شكست سنگين در عمليات محرم، با تمركزدادن به نيروهاي خود در مناطق "باباهادي"، تنگه‌هاي "هوران" و منطقه‌ "بيشگان"، هرچند وقت يك‌ بار، سرپل ذهاب را هدف توپخانة دوربرد و كاتيوشا قرار مي‌دهد و اين موضوع تاحد زيادي مانع عمليات بازسازي در اين منطقه شده است. اين خبرگزاري در ادامه به نقل از كارشناسان نظامي آورده است: با عقب‌راندن نيروهاي دشمن از اين قسمت از مرز، امكان فعاليت بيشتري براي بازسازي و درنتيجه بازگشت حدود 80 هزار نفر از مهاجران جنگي فراهم خواهد آمد. امروز همچنين يك يدك‌كش در نزديكي "خور موسي" هدف موشك هواپيماهاي عراقي قرار گرفت و منهدم شد و از 7 تن سرنشين آن كه 3 نفر از نيروهاي سپاه، 3 نفر شخصي و يك درجه‌دار نيروي دريايي بودند، فقط پيكر يكي از آنان به دست آمد.

گزارش - 256

امروز در مراسمي، يك‌صد و چهل و نهمين گروه از داوطلبان حضور در جبهه‌هاي جنگ، در 3 گروه رزمي از شهرستان خميني‌شهر عازم جبهه‌هاي جنگ شدند. همچنين در ادامه‌ كمك‌هاي مردمي به جبهه‌هاي جنگ و بازسازي مناطق جنگي، مبلغ 8 ميليون و 424 هزار ريال ازجانب ستاد بازسازي و پشتيباني مناطق جنگي سمنان، تعدادي از دانش‌آموزان ملك‌شاهي، تعدادي از نمازگزاران بابل، كارمندان راه و ترابري شهر تربت حيدريه و كارگران كارخانه‌ مقدم به جبهه‌هاي جنگ اهدا شد. روزنامه‌ جمهوري اسلامي نيز كمك‌هاي هفت روز گذشتة‌ مردم روستاهاي بخش خاف تربت حيدريه و نيز روستاهاي اطراف قوچان را به جبهه‌هاي جنگ، به اين شرح اعلام كرد: مردم مسلمان روستاهاي بخش خاف در تربت حيدريه كمك‌هاي خود را به اين ترتيب به جبهه‌ها ارسال كردند: «روستاي الزنده، 17400 ريال؛ روستاي بستاني، 16250 ريال؛ روستاي سلامي، 95370 ريال؛ روستاي قلعه‌نو سلامي، 50000 ريال؛ روستاي ولي‌آباد، 49300 ريال و روستاي شهرك، 64200 ريال.» همچنين كمك‌هاي روستاهاي اطراف قوچان كه روحانيان در دهه‌ اول محرم به دفتر امام‌جمعه‌ قوچان تحويل دادند، به اين شرح است: «روستاي كوراتركيه، 300,26 ريال؛ روستاي تياپي، 200,62 ريال؛ روستاي نوموزي، 300,57 ريال، نمازگزاران مسجد مسلم‌بن‌عقيل(ع)، 200,92 ريال؛ روستاي رهرود، 000,110 ريال؛ روستاي گرجه، 400,90 ريال؛ باجگيران، 000,60 ريال؛ روستاي بردر باجگيران، 000,45 ريال؛ روستاي جوزان، 850,590 ريال، و 2 رأس گوسفند و 50 كيلو سيب‌زميني؛ روستاي چهل‌لو، 050,36 ريال؛ كلاته شامير، 000,55 ريال، 13 جفت جوراب و 2 جفت دستكش و 7 عدد دستبند نقره؛ روستاي دولت‌خانه، 200,70 ريال، 20 جفت جوراب و دستكش؛ روستاي ديزآوي، 500,182 ريال و 7 رأس گوسفند؛ روستاي خبوشان، 300,101 ريال؛ روستاي كزكو، 500,50 ريال؛ روستاي شوركه كردها، 000,60 ريال؛ شهر كهنه‌قوچان، 650,91 ريال؛ روستاي ديزآوند، 320,18 ريال، 340 كيلوگرم گندم و 2 رأس گوسفند؛ روستاي سالان‌قو، 700,40 ريال؛ روستاي نجف‌آباد، 300,270 ريال؛ روستاي مررج، 400,102 ريال و روستاي عمارت، 000,140 ريال.» روابط عمومي دانشگاه تهران نيز اعلام كرد كه در سال جاري، تاكنون، كاركنان سازمان مركزي دانشگاه تهران و دانشكده‌ها و مؤسسات تابعة دانشگاه مبلغ 940,127,3 ريال وجه نقد به‌منظور بازسازي مناطق، به حساب‌هاي 100 امام و 444 بازسازي مناطق جنگي، 666 بنياد امور جنگ‌زدگان و 222 نخست‌وزيري پرداخت كرده‌اند.

گزارش - 257

محسن رضايي فرمانده كل سپاه پاسداران و سرهنگ علي صيادشيرازي فرمانده نيروي زميني ارتش، در پيام مشتركي، ضمن قدرداني از اقشار مختلف مردم در حمايت از جبهه‌هاي جنگ، اولويت‌ها و ضرورت‌هاي جبهه‌ها و همچنين لزوم توجه به پشتيباني از جبهه‌هاي جنگ را در سه بند به اين شرح اعلام كردند: 1. از آنجا كه فعاليت در پشت جبهه اعم از كمك به بسيج مردم و كمك در امور تداركاتي و پشتيباني جبهه‌ها، اهميت ويژه‌‌اي دارد، لذا از مسئولان محترم مملكتي و قواي محترم، استانداران، فرماندهان، مسئولان نهادها و ارگان‌ها تقاضا مي‌شود در درجة‌ اول، عهده‌دار امور فوق بوده، توجه داشته باشند كه اداره‌ مطلوب جنگ، به اين موضوع به‌طور مستقيم وابسته است. 2. افرادي كه آموزش ديده‌اند يا قبلاً به جبهه‌ها اعزام شده‌اند و همچنين افرادي كه در امور مهندسي و تعميرات ماشين‌آلات، آشنايي و تخصص دارند، لازم است با هماهنگي سپاه‌هاي سراسر كشور، در جبهه‌ها حضور يابند تا ضمن هماهنگي كامل با نيروهاي مسلح و مساعدت رزمندگان اسلام، هرچه‌زودتر شر صداميان كافر را از بين ببرند. 3. همه‌ افرادي كه به‌گونه‌‌اي و بنابه تشخيص مسئولان نهادها و ارگان‌ها يا مسئولان وزارتخانه‌ها، ماندنشان در ادارات و ارگان‌ها و نهادهاي كشور ضروري است، لازم است باقي بمانند تا با هماهنگي مسئولان و رعايت اولويت‌ها، تصميم مقتضي دربارة‌ اعزام آنها به جبهه‌ اتخاذ شود. همچنين روابط عمومي سپاه پاسداران با انتشار اطلاعيه‌‌‌اي، از افرادي كه سابقة‌ حضور در جبهه را داشته‌اند، دعوت كرد تا روز چهارشنبه 19 آبان 1361، با همراه داشتن وسايل شخصي، براي اعزام به جبهه‌ها، به محل لانة ‌جاسوسي مراجعه كنند.

گزارش - 258

سرهنگ صيادشيرازي فرمانده نيروي زميني ارتش، در مصاحبه‌‌اي، نتايج و اهداف عمليات محرم و تأثيرات آن را بر منطقه تشريح كرد. وي دربارة‌ اهداف عمليات گفت: راهبرد نبرد ما درحال‌حاضر بر اين است كه همچنان نيروهاي صدام را منهدم يا اسير كنيم تا مجبور شوند به خواسته‌هاي ما جواب مثبت دهند. با همة‌ سروصدايي كه صدام تاكنون به راه انداخته و اعلام كرده كه خاك ايران را ترك كرده و ارتش اين كشور به مرزها بازگشته است، هنوز نيروهاي ارتش عراق در بعضي از مناطق كشورمان در فكه، نفت‌شهر، بين نفت‌شهر تا قصرشيرين و ارتفاعات بيشگان در قسمت دشت ‌ذهاب، مستقرند كه به ياري خدا، آنها را بيرون خواهيم كرد. فرمانده نيروي زميني ارتش درباره‌ آينده‌ جنگ اظهار كرد: جنگي كه ما مي‌كنيم، جنگي نيست كه به‌خاطر زمين و منافع مادي باشد؛ جنگي است كه در مقابل دشمناني كه عليه انقلاب اسلامي ايستاده‌اند، انجام مي‌دهيم و جنگ در راه خداست. بنابراين، اين جنگ، زمينه‌سازي براي ريشه‌كن‌كردن صهيونيزم بين‌الملل و امپرياليزم در منطقه است؛ پس بايد صبر و استقامت نشان دهيم چون مطمئنيم كه پيروز مي‌شويم. سرهنگ صيادشيرازي همچنين دربارة‌ تأثيرات سياسي جنگ افزود: «بااينكه تمام مزدوران منطقه و سرسپردگان، همه سعي مي‌كنند صدام را نجات دهند، اما در اين كار چندان توفيق ندارند و ازنظر سياسي، وضع صدام متزلزل است، لذا سعي دارند او را با تبليغات سر پا نگه‌دارند، اما اين را فقط در زمان كوتاهي مي‌توانند انجام دهند.»

گزارش - 259

پس از گذشت 6 روز از عمليات محرم و پايان‌يافتن مرحلة‌ سوم اين عمليات كه با موفقيت چشمگيري به نفع ايران پايان يافت، امروز صدام حسين در بازديد از جبهه‌هاي جنگ، به تعدادي از افسران ارتش عراق مدال شجاعت اعطا كرد. وي برخلاف دفعات قبل ـ كه از پيروزي و قدرت برتر ارتش عراق سخن مي‌گفت ـ در اين مراسم، افراد ارتش خود را به مقاومت و پايداري و حتي عقب‌نشيني با برنامه‌ريزي قبلي فراخواند. به گزارش راديو صوت‌الجماهير، صدام با اشاره به اهميت پايداري و ثبات مواضع دفاعي كه دشمن در عبور از خطوط دفاعي دارد، تأكيد كرد، تلفات هر واحدي كه پايداري كند و دربرابر دشمن استقامت به خرج دهد، بسيار كمتر از آن يگاني خواهد بود كه مواضع دفاعي خود را ترك و عقب‌نشيني كرده است؛ به‌ويژه اگر اين عقب‌نشيني بدون برنامه‌ريزي قبلي انجام شود. وي همچنين گفت: ما براي اين ساخته شده‌ايم كه عراق قيام كند و به قيام خود سربلند باشد و قامتش به ياري خداوند متعال، هرگز خميده نشود و بايد براي دشمنان روشن باشد كه ما در عراق به وجود آمديم تا ثابت كنيم اگر تمامي طوفان‌ها متحد شوند، نخواهند توانست ما را به ياري باري‌تعالي تكان ‌دهند و بدانند كه تلفات آنها از ما بيشتر خواهد بود. روزنامه‌ نيويورك ‌تايمز نيز در ترسيم حالات صدام در اين مراسم نوشت: هنگامي‌ كه صدام حسين در مراسم توزيع مدال‌هاي افسران عراقي، آنان را مورد خطاب قرار مي‌داد، شور و حرارت كمتري داشت. بي‌بي‌سي نيز دراين‌باره گزارش داد: ديدار روز يكشنبة‌ صدام از خطوط اول جبهه، كوششي در راه تقويت نيروهاي عراقي و حاكي‌از ضعف روحي آنان بود؛ به‌ويژه هنگامي‌ كه وي گفت: اگر نيروهاي عراقي مواضع خود را ترك نكنند، تلفات كمتري خواهند داشت تا آنكه بدون نقشه، اقدام به ترك آن مواضع كنند.

گزارش - 260

پس از گذشت چند روز از آغاز عمليات محرم و بنابه دعوت ستاد تبليغات جبهه و جنگ، خبرنگاران و فيلم‌برداران چند خبرگزاري از 12 كشور و همچنين نمايندگان نهضت‌هاي آزادي‌بخش تونس، سودان، نيجريه و سريلانكا، از مناطق عملياتي محرم و نيز قسمت‌هاي مختلف شهرهاي دهلران، موسيان و روستاهاي ويران‌شدة‌ اطراف، بازماندة‌ تجهيزات منهدم‌شده و بخشي از غنائم به‌دست‌آمده از ارتش عراق، بازديد و گزارش تهيه كردند. اين بازديد موجب شد كه اخبار و اطلاعات منتشرشدة خبرگزاري‌هاي خارجي مربوط به اين عمليات كه صرفاً به استناد اخبار خبرگزاري جمهوري اسلامي و برخي منابع نظامي و سياسي ايران، آن ‌هم در سطح بسيار محدودي منتشر مي‌شد، در سطح وسيع‌تري بازتاب يابد. خبرنگاران اين خبرگزاري‌ها در گزارش‌هاي خود به پيروزي نيروهاي ايراني بر ارتش عراق اعتراف و بر درگيري‌هاي نيروهاي دو كشور در خاك ايران، اذعان كردند.٭

گزارش - 261

راديو صداي امريكا در اخبار ساعت 21:30 امروز خود، مطلبي را تحت عنوان "مشاهدات يك خبرنگار امريكايي از صحنه‌ نبرد ايران و عراق" به نقل از خبرنگار مجله‌ اخبار امريكا و گزارش‌هاي جهان كه از معدود خبرنگاران غربي است كه توانسته به شهر "مندلي" در خاك عراق سفر كند، پخش كرد. در بخشي از اين مطلب كه در آخرين شماره‌ اين مجله‌ امريكايي درج شده است، خبرنگار به تأثير جنگ بر سياست خارجي عراق پرداخته و نوشته است: نتايج برجاي‌مانده از يك جنگ خونين 25 ماهه با ايران، خبر از آن مي‌دهد كه سياست‌هاي خارجي ديرينة عراق اينك به شكل گسترده‌‌اي درحال تغيير و دگرگوني است. اين تغييرات را مي‌توان بدين‌گونه برشمرد: اول آنكه اكنون تلاش صدام به‌منظور تبديل عراق به نيروي حاكم بر منطقة خليج‌فارس، دست‌كم به‌طور موقت كاهش يافته است. حتي درصورتي‌كه جنگ به‌زودي پايان يابد، باتوجه‌به شكست اخير چند كشور اسلامي براي آشتي‌دادن تهران و بغداد، احتمال اين امر بعيد است و سال‌ها بايد سپري شود تا عراق بتواند زيان‌هاي حاصل از جنگ را جبران كند. در اين نبرد (جنگ ايران و عراق)، تاكنون بيش از 30 هزار عراقي كشته و 50 هزار تن به اسارت گرفته شده‌اند. دوم آنكه، تقريباً قطعي به نظر مي‌آيد كه وابستگي عراق به متحدان غربي‌اش كه بيش از 30 ميليارد دلار كمك‌هاي نظامي و اقتصادي در اختيار آن كشور قرار داده‌اند، بغداد را مجبور مي‌سازد در سياست افراطي خود تجديدنظر كند و در مجامع جهان عرب، روش و رفتاري ملايم‌تر درپيش گيرد. سوم آنكه، روابط عراق با شوروي، به‌طورقطع، رو به سردي است. اگرچه يك پيمان دوستي، بغداد را به مسكو پيوند مي‌دهد و عراق همچنان براي تأمين جنگ‌افزارها و قطعات يدكي موردنيازش به شوروي تكيه دارد، مقام‌هاي عراقي اكنون خاطرنشان مي‌كنند كه مايل‌اند با جهان غرب به‌ويژه با ايالات متحده‌ امريكا، روابط بهتري داشته باشند.

گزارش - 262

امروز درگيري در مناطق كردنشين ايران ادامه داشت و نيروهاي خودي و گروه‌هاي مسلح غيرقانوني ضرباتي به يكديگر وارد كردند. نيروهاي سپاه در عملياتي با نام "فجر" موفق شدند روستاهاي "حلوان"، "اندي"، "تخته" و ارتفاعات "هشميز" در جنوب‌غربي سنندج را آزاد كنند. در اين عمليات، تعدادي از گروه كومه‌له كشته يا زخمي شدند و 10 نفر ديگر هم خود را تسليم كردند. در مهاباد نيز در يك عمليات درون‌شهري، يك شبكه از عناصر تشكيلاتي گروه كومه‌له كه با عناصر مسلح گروه در كوهستان در ارتباط بودند، به‌دست نيروهاي سپاه دستگير شدند. همچنين اعضاي گروه‌هاي غير‌قانوني، با ورود به شهر مهاباد سعي كردند برخي وابستگان سابق گروه‌هاي مسلح را كه خود را به سپاه پاسداران معرفي و امان‌نامه دريافت كرده بودند، بربايند كه با هوشياري و واكنش نيروهاي خودي، موفق به اين ‌كار نشدند. در جاده‌ مهاباد به اروميه نيز يك دستگاه خودرو "تعميرگاه سيار" ژاندارمري، مورد حمله‌ عناصر گروه‌هاي غير‌قانوني قرار گرفت و آسيب ديد. با اعزام نيروهاي كمكي، مهاجمان از محل درگيري گريختند و به افراد خودي آسيبي نرسيد. در ادامه‌ عمليات بازگشايي بخشي از مرز سردشت ـ پيرانشهر كه با حضور كاركنان ارتش، ژاندارمري و سپاه پاسداران، با موفقيت اجرا شد، 8 نفر از نيروهاي خودي مجروح شدند. ساعت 10 صبح امروز، در حوالي نقده، يك دستگاه لندرور ژاندارمري براثر برخورد با يك مين ازنوع تي.ام46 ‌ضد‌خودرو منهدم شد و يك سرباز به شهادت رسيد. در جاده‌ پايگاه "قلعه‌ماران" نقده نيز نيروهاي گروه تخريب سپاه يك عدد مين دست‌ساز ‌ضد‌خودرو ازنوع فشاري و كششي را كه به سيستم الكتريكي (تله) مسلح شده بود، خنثي كردند. گفتني است، 5 نفر از عناصر مسلح گروه‌هاي غير‌قانوني با تحويل 2 قبضه اسلحة‌ برنو، 2 كلت كمري و يك قبضه اسلحه‌ ام1، خود را به سپاه پاسداران معرفي و امان‌نامه دريافت كردند.

گزارش - 263

امروز نيروهاي امنيتي ايران، ضربات مؤثري به گروه‌هاي ‌ضد‌انقلاب در شهرهاي مختلف كشور وارد و تعدادي از آنها را دستگير كردند. امروز نيروهاي كميته‌ انقلاب اسلامي و دادستاني مركز، با اجراي عملياتي در شهرستان ابهر، يك خانـه‌ تيمي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) را كه قبلاً شناسايي شده بود، محاصره و تصرف كردند. در بازرسي اين منزل، مقاديري بمب دست‌ساز، اسلحه‌ يوزي، ژ3 و نارنجك جنگي كه در داخل در‌هاي چوبي منزل جاسازي شده بود، كشف شد. از افراد فعال در اين خانـة‌ تيمي، يك نفر دستگير و يك نفر موفق به فرار شد. افراد مستقر در اين خانه قبل از ورود نيروهاي كميته و دادستاني، اسناد و مدارك موجود را به آتش كشيده بودند. روي ديوارهاي خانه كه از حدود 40 روز قبل اجاره شده بود، عكس‌هايي از امام و مسئولان مملكتي و شعارهاي اسلامي به‌منظور رفع سوء‌ظن نصب شده بود. در عمليات ديگري در خيابان جي تهران، يك خانه‌ قديمي كه محل فعاليت تيمي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) بود، شناسايي و يكي از عناصر سازمان در آن، دستگير شد. از نامبرده مقداري مواد منفجره و اسناد و مدارك سازماني به دست آمد. امروز همچنين يكي از اعضاي سازمان مجاهدين در شهرستان بم و 2 نفر در لردگان استان اصفهان دستگير شدند. در شهر يزد نيز 2 نفر درارتباط‌با گروه كمونيستي سهند، شناسايي و بازداشت شدند. در مشهد با تلاش نيروهاي اطلاعات سپاه، تعدادي بمب دست‌ساز، چند قبضه اسلحه و مواد و وسايل ساخت بمب، از عناصر تشكيلاتي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) كشف شد. بنابر گزارشي، 2 نفر از اعضاي سازمان مجاهدين خلق كه پس از فرار از زندان شهر بندر انزلي به شاهين‌شهر اصفهان رفته بودند، شناسايي و هنگامي‌ كه نيروهاي سپاه، قصد دستگيري آنها را داشتند، اقدام به تيراندازي به‌سوي نيروهاي سپاه كردند. درنتيجه‌ درگيري ايجادشده‌، يك ‌نفر از آنان كشته و ديگري دستگير شد.

گزارش - 264

آيت‌الله خامنه‌اي رئيس‌جمهور ايران، در برنامه‌‌اي تلويزيوني، درباره‌ اوضاع جاري كشور ازجمله اقدامات گروه‌هاي غير‌قانوني؛ اوضاع كنوني جنگ؛ موضوعات مربوط به صلح و مردم فلسطين مطالبي عنوان كرد. رئيس‌جمهور در بخشي از اين برنامه، درباره‌ برخورد جمهوري اسلامي با گروه‌هاي غير‌قانوني گفت: «خوشبختانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و دادگاه‌هاي انقلاب اسلامي به‌طور منسجم به پيگيري مسئله‌ ‌ضد‌انقلاب و گروهك‌ها پرداخته‌اند و [در اين كار] موفق هستند. بايد بدانيم كه آنچه انجام مي‌گيرد، از ترورها و انفجارها و بمب‌گذاري‌ها، كار يك گروهك نيست؛ اين كار يك مجموعه است، يعني گروهك‌هاي گوناگون محارب الحادي، منافقين و سلطنت‌طلب‌ها به كمك سرويس‌هاي خرابكاري و تروريستي دولت عراق اين كار را انجام مي‌دهند، مجموعه‌‌‌اي كه هر گوشه‌اش به يك جايي وابسته است و دولت‌هاي خارجي از اينها حمايت مي‌كنند. پيداست كه 150 كيلو تي.ان.تي چيزي نيست كه در داخل توسط يك شخص ‌ضد‌انقلاب قابل تهيه باشد. اين بايستي از خارج وارد شود. اينها را از نواحي كردستان يا از آذربايجان وارد مي‌كنند كه البته جاده‌ پيرانشهر ـ سردشت تقريباً ترميم شده و يك فاصله‌ كمي از اين جاده باقي مانده كه ‌ضد‌انقلاب را از اين محور كه درحقيقت ستون فقراتش آنجا بود، عقب ‌راندند و محاصره كردند و از بين برده‌اند و بنابراين، اين‌گونه جريانات از خارج هدايت مي‌شود و در داخل، افرادي كه وابسته به گروهك‌ها هستند، همه افراد دست سوم و چهارم هستند و افراد دسته دوم تا توانستند از كشور خارج‌شدند و رفتند جاهاي خيلي راحت و عمدتاً در فرانسه كه اخيراً مركز ‌ضد ‌انقلاب اسلامي شده است، زندگي مي‌كنند و براي اينكه فراموش نشوند، گه‌گاهي مصاحبه‌‌‌اي [مي‌كنند] و يا يك اطلاعيه‌‌‌اي مي‌دهند و به قول خودشان افشاگري مي‌كنند.» آيت‌الله خامنه‌اي همچنين دربارة جنگ و سياست امريكايي‌ها اظهار كرد: «امروز سياست امريكا در منطقه اين است كه جنگ عراق با ايران را تبديل به جنگ عرب و فارس كند. اين تلاش‌ها و كنفرانس‌بازي‌ها و رفت‌وآمدها، يكي از هدف‌هاي عمده‌اش اين است كه جنگ را جنگ عرب و فارس كند و امريكا از اين سياست، دو سود مي‌خواهد ببرد: اول اينكه به‌جاي رژيم بعثي، چندين رژيم را عليه ايران بسيج و تجهيز كند و هدف دوم امريكا اين است كه اعراب را از اسرائيل منصرف كند. كاري كند كه عرب‌ها به اسرائيل فكر نكنند؛ يعني به‌جاي اسرائيل، براي آنها دشمن [جديدي] بتراشد و آن انقلاب اسلامي باشد. البته امريكا در اين كار ناموفق بوده و كشورهاي عربي، عراق را بارها به‌خاطر تجاوز ناجوانمردانه‌اش و در ادامة‌ جنگ و لجاجتي كه در پذيرفتن شرايط عادلانة‌ صلح مي‌ورزد، محكوم و شماتت كرده‌اند. امريكا فقط مي‌تواند دولت‌ها و رژيم‌هاي مرتجع وابسته به خودش را با ما مخالف كند و اين شيوة‌ تازه‌‌‌اي نيست، كمك‌هاي نظامي اين كشورها به عراق هم نشان[دهندة] آن است. فقط در 6 ماه اول سال 1361، بيش از 6 هزار تريلي بزرگ ازطرف كشورهاي مرتجع منطقه وارد عراق شده كه البته بخشي از اين تجهيزات كه شامل توپ‌ها و تانك‌هاي آنهاست، الآن در دست ماست. بنابراين، ما از اين تلاش امريكا براي عربي ـ ايراني‌كردن جنگ، هيچ‌گونه زياني نمي‌بريم و اين تلاش ناموفقي است.» رئيس‌جمهور در ادامه‌ سخنان خود دربارة‌ موضوع جنگ و تهديد امريكا به گسترش جنگ در منطقه و شرايط ايران براي پذيرش صلح گفت: «بلندگوهاي امريكا مستقيم و غير‌مستقيم گاهي ما را تهديد مي‌كنند كه ابرقدرت‌ها وارد جنگ مي‌شوند. ما اين را وسيله‌‌‌اي مي‌دانيم كه در ارتباط با ما جنگ مستقيم كنند. البته دخالت غير‌مستقيم وجود دارد. قبلاً هم وجود داشت، بعداً هم وجود خواهد داشت. اين اعلان خطرها را فقط براي اين مي‌دانيم كه ما را وادار كنند كه صلح تحميلي را بپذيريم. ما اعلام كرده‌ايم و بازهم اعلان مي‌كنيم كه صلح تحميلي مانند جنگ تحميلي است و نپذيرفتني است. آن صلحي درست است كه منطبق با حق و شرايط عادلانه باشد و آن شرايط را بارها اعلام كرده‌ايم و با آن شرايط حاضريم صلح عادلانه برقرار كنيم و بدون آن شرايط ممكن نيست كه ما صلح كنيم.» رئيس‌جمهور در پايان سخنان خود، دربارة‌ قتل‌عام فلسطينيان در اردوگاه صبرا و شتيلا در لبنان و تلاش امريكا و اسرائيل براي حل موضوع فلسطين به روش خودشان، گفت: «ما فقط به مردم فلسطين اميدواريم و لاغير. مردم فلسطين كه در لبنان، اردن و فلسطين، اين‌گونه زير فشار قرار گرفته و بارها قتل‌عام شده‌اند و دشمن خود را شناخته‌اند، شريف‌ترين كساني هستند كه با اتكال به خدا، راه مبارزه با ابرقدرت‌ها را پيش مي‌برند و سازمان‌هاي فلسطيني بايد در خط اين آرمان‌ فلسطين حركت كنند. آن كساني كه عامل كشتار فجيع فلسطيني‌ها در سپتامبر سياه بودند، نمي‌توانند براي فلسطيني‌ها طرحي تعيين كنند. يك بار ديگر اين مطلب را مي‌گويم كه طرح مورد قبول دربارة‌ فلسطين، يك ماده بيشتر ندارد و آن اينكه فلسطيني‌ها به خانه‌ خودشان در فلسطين برگردند و صهيونيست‌هاي غاصب از سرزمين فلسطيني‌ها اخراج بشوند و تبهكاران اين جنايت و جنايتكارانشان مجازات بشوند و در سرزمين فلسطيني، فلسطيني مسلمان در كنار فلسطيني مسيحي و يا يهودي، زندگي آرام و ساده‌‌اي را بگذراند و اين طرح فلسطيني است و بس. اميدوارم كه برادران فلسطيني چه در داخل سرزمين‌هاي اشغالي و چه در لبنان و يا در نقاط ديگر دنيا، با اين انگيزه و انديشه و حركت ان‌شاءالله بتوانند دشمنان خودشان را شكست بدهند و از صحنه خارج كنند.»

گزارش - 265

حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي، بعدازظهر امروز در محل مجلس در يك مصاحبة مطبوعاتي با حضور خبرنگاران داخلي و خارجي شركت كرد. وي "خروج بدون قيدوشرط نيروهاي عراقي از بخش‌هاي اشغالي خاك ايران"، "پرداخت غرامت‌هاي جنگ" و "تنبيه متجاوز" را شروط سه گانة‌ ايران براي پذيرش صلح خواند. رئيس مجلس گفت: «امروز آخرين خبري كه به من دادند، پيشروي 10 كيلومتر در داخل عراق و گرفتن غنائم زياد از ارتش عراق است. ما بارها اين را تكرار كرديم كه اگر تسليم شرايط حق ما نشوند، ما آنچه را كه لازم مي‌دانيم انجام مي‌دهيم و يكي از آن كارها را حالا شروع كرديم.» نماينده‌ امام در شوراي عالي دفاع درباره‌ تهديد سران برخي كشورهاي منطقه عليه ايران افزود: «اين كشورها هر كمكي را كه تاكنون توانسته‌اند، به عراق كرده‌اند. آنها پول، اسلحه، نيرو و همچنين بندرها و امكانات تبليغاتي و آراي سياسي خود را در اختيار عراق گذاشته‌اند. ما به آنها نصيحت مي‌كنيم كه بيش از اين خود را آلوده نكنند و تا آنجا پيش بروند كه گناهانشان براي ملت ما قابل‌عفو باشد. البته اگر بخواهند برعليه ما وارد عمل بشوند، وضع آنها مثل عراق خواهد شد.» رئيس مجلس شوراي اسلامي در پاسخ به سؤال يك خبرنگار خارجي دربارة‌ اخباري كه از كمك نظامي رژيم صهيونيستي به ايران، حكايت مي‌كند، گفت: «اين از همان دروغ‌هاي شاخ‌دار دشمنان ماست. ما در اين مدت ثابت كرديم كه بيش از تمام كشورهاي منطقه، با اسرائيل دشمن هستيم. اسرائيل هم خصومت خودش را هميشه نسبت به ما ابراز كرده، حتي به اين شايعه كمك كرده و مثلاً نسبتي كه اينها به ما دادند اين بود كه يك رقم 27 ميليون دلاري از اسرائيل اسلحه خريديم. در همين عمليات محدود محرم در دو سه روز گذشته‌، ما از عراق درحدود يك ميليارد دلار غنيمت گرفته‌ايم و در عمليات‌هاي ديگر بيش از اين گرفته‌ايم. وقتي كه ما اين‌طور منبع اسلحه پيش عراقي‌ها داريم، خودمان را به مثلاً 27 ميليون دلار اسلحه از اسرائيل آلوده نمي‌كنيم. اين دروغي است كه مي‌گويند و ديگران هم به آن دامن مي‌زنند.» وي همچنين درباره‌ واكنش امريكا پس از عمليات محرم و چگونگي رفتار آن كشور در جنگ و روابط ايران و اروپا گفت: «امريكا يكي از دشمنان سرسخت ما است و تابه‌حال هم در رابطه با اين جنگ هرچه توانسته است انجام داده و به نظر من، امريكا مستقيم جرئت نمي‌كند وارد عمل شود و غير‌مستقيم هم بيشتر از آنچه كه تابه‌حال به كار برده، نيرويي ندارد كه به كار ببرد و ما از امريكا نمي‌ترسيم. درباره‌ رابطه با امريكا، موضوع برايمان قابل‌پيش‌بيني نيست و الآن ملت ما با امريكا خيلي دشمن است و اين كشور هرچه زهر داشته، به ما ريخته است و اين عداوت‌ها و ظلم‌هايي را كه به ما شده است، به‌راحتي نمي‌توان فراموش كرد. اما درمورد كشورهاي اروپايي، ما با آنها روابط سياسي و اقتصادي داريم؛ البته ديگر اجازه نخواهيم داد كه روابط استعماري برقرار شود و روابط سالم را اگر آنان طرف‌دار آن باشند، مي‌توانند با ما داشته باشند. فرانسه در بين دولت‌هاي اروپايي بيشتر از ديگران با ما خصومت مي‌كند و به عراق صريح‌تر كمك مي‌كند، به تروريست‌ها بيشتر كمك مي‌كند، بيش از يك ميليارد دلار از دارايي ما را برخلاف حكم دادگاه خودشان ضبط كرده و به نظر مي‌رسد براي نزديك‌شدن به فرانسوي‌ها يك مقداري مشكل وجود دارد.» آقاي هاشمي رفسنجاني در بخش ديگري از سخنان خود در پاسخ به سؤال يكي از خبرنگاران خارجي درباره‌ تبليغات جديد مبني‌بر تصدي پست‌هاي مسئوليت توسط افراد حزب توده گفت: «دولت‌هاي غربي براي اينكه دشمني‌هايشان را با انقلاب توجيه كنند، به دروغ، نقش حزب توده را بزرگ جلوه مي‌دهند تا از اين طريق بگويند كه به‌خاطر مبارزه با كمونيسم، با انقلاب اسلامي مبارزه مي‌كنند. حزب توده با سوابق زشتي كه دارد، جمعيت بدنامي است، نمي‌تواند در ايران مقبوليت پيدا كند و اينكه مي‌گويند اينها نفوذ دارند، دروغ است و ما هر حزبي را كه مقررات كشور را نقض نكند تحمل مي‌كنيم و آنها كه سركوب شدند، يا تروريست بودند يا حامي تروريست و اگر آنها دست به ترور نزده بودند و يا از تروريسم حمايت نكرده بودند، از موقعيت بهتري نسبت به حزب توده برخوردار بودند. به‌طوركلي، نظام جمهوري اسلامي، نظام تعدد احزاب است و هر حزبي با رعايت و مراعات قوانين احزاب مي‌تواند آزادانه فعاليت كند.»

گزارش - 266

به‌دنبال انتشار جواب استفتاي امام خميني كه در آن تشخيص مسئولان مربوطه براي حضور يا عدم حضور در جبهه‌ها، ملاك عمل به وظيفه‌ شرعي تعيين‌شده بود،٭ امروز نخست‌وزير در نامه‌‌‌اي به رئيس‌جمهور خواستار تعيين تكليف آن عده از كارگزاران دولتي شد كه داوطلب حضور در جبهه‌هاي جنگ‌‌اند. متن نامه به شرح زير است: بسم‌الله‌ الرحمن الرحيم «برادر ارجمند جناب حجت‌الاسلام و المسلمين آقاي خامنه‌اي رياست‌جمهوري اسلامي ايران و رياست محترم شوراي عالي دفاع، به‌دنبال فرمان حركت‌بخش امام عزيز، عده‌ زيادي از رزم‌آوران كه در دولت اسلامي به كارهاي اداري مشغول‌اند، يا عازم جبهه‌هاي جنگ شده‌اند يا قصد عزيمت دارند و درخلال اين چند روز مرتباً از مسئولان خود خواسته‌اند كه باب رحمت گشوده‌تر شود تا همگان بتوانند از اين نعمت عظيم برخوردار گردند. اينك به‌عنوان رئيس دولت جمهوري اسلامي، به حضور آن مقام محترم اعلام مي‌كنم كه خيل عظيم نيروي اداري كه از مرز ميليون مي‌گذرد، عمّاروار، اين زمزمه‌ الهي را به پيشگاه رهبر كبير انقلاب و فرزند پيامبر اكرم سر مي‌دهند كه اماما "اذهب انت و ربك فقاتلا انا معكما مقاتلون" از نو تقاضامندم از مسئولان محترم جنگ، اعم از سپاه و ارتش بخواهيد كه سريعاً نيازهاي كمي و كيفي خود را اعلام كنند تا به فوريت اقدام شود.»

گزارش - 267

سرپرست بنياد امور مهاجرين جنگ منطقه‌ 5 كشوري (اصفهان)، در مصاحبه‌ اختصاصي با روزنامه‌ جمهوري اسلامي درباره‌ عملكرد بنياد اين منطقه در بازسازي مناطق جنگي اعلام كرد: 500 نفر نيروي متخصص در امور ساختماني، به ستاد مرمت‌ و بازسازي استان خوزستان و ستاد مهندسي جنگ مستقر در جهادسازندگي اعزام شده‌اند. علاوه‌براين، 2 ميليون و 750 هزار قطعه آجر، 800 تن آهن و 650 بشكه قير نيز براي بازسازي خانه‌هاي آسيب‌ديده به اهواز، سوسنگرد و دزفول فرستاده شده است. همچنين درپي اعلام نياز دامداران خوزستان، چند كاميون علوفه نيز به اين مناطق فرستاده شده است. وي افزود: در دو ماه گذشته، 1250 نفر ديگر از مهاجران جنگي به شهرها و روستاهاي خود بازگشته‌اند و تاكنون زير پوشش بنياد امور مجاهدين اصفهان براي 85 هزار نفر از مهاجران كارت جديد صادر شده است. علاوه‌براين، در ماه گذشته، 194 نفر در ادارات دولتي و 300 نفر در 5 كارگاه توليدي مشغول به كار شده‌اند و احداث 3 مهدكودك جديد در اردوگاه‌ها از ديگر اقدامات اين بنياد بوده است.

گزارش - 268

دكتر علي‌اكبر ولايتي وزير امور خارجه‌ ايران، در ديدار با "جوان‌ پلاتز" سفير اتريش در ايران، درباره‌ اصول حاكم بر روابط خارجي ايران گفت: «انقلاب اسلامي ايران كه با تلاش گستردة‌ مردم صورت گرفت، منجر به اخراج شاه و امريكا از ايران گرديد و اخراج امريكا به معناي جايگزيني آن توسط ابرقدرت ديگر نيست، بلكه ما از سياستي مستقل و بدون وابستگي به ديگران پيروي مي‌كنيم و درجة‌ ارتباط ما با كشورهاي جهان به ميزان استقلال آنها بستگي دارد كه اتريش نيز يكي از آنهاست. وزير امور خارجه افزود: «دولت جمهوري اسلامي ايران از مقتدرترين و باثبات‌ترين حكومت‌هاي منطقه بوده و با تكيه بر حمايت توده‌هاي عظيم مردم توانسته است بر توطئه‌هاي داخلي و خارجي پيروز شود. اقتصاد ما درحال شكوفايي است. بعد از انقلاب، با تمام مشكلات، از هيچ كشوري نه‌تنها وام نگرفتيم، بلكه ديون بازمانده از سابق را نيز بازپرداخت كرديم. باتوجه‌به اين همه مسائل، ما به توسعة‌ روابط خود با كلية‌ كشورهايي كه مواضع ما را درك كنند، خواهيم پرداخت و مبناي اين گسترش روابط، سياست "نه شرقي و نه غربي" خواهد بود.

گزارش - 269

حسين شيخ‌الاسلام معاون سياسي وزير امور خارجه، در اولين مرحلة‌ سفر خود به چند كشور عربي، امروز در سوريه با عبدالحليم خدام معاون نخست‌وزير و وزير امور خارجة سوريه، ديدار و گفت‌وگو كرد. منابع خبري از مفاد گفت‌وگوي طرفين گزارشي منتشر نكرده‌اند و خبرگزاري فرانسه محور اين گفت‌وگوها را نيز بررسي اوضاع كنوني خاورميانه اعلام كرد.

گزارش - 270

خبرگزاري آسوشيتدپرس از هامبورگ به نقل از اشپيگل، بخش‌هايي از متن مصاحبه‌ اين نشريه را با صادق طباطبايي ـ كه وي را يكي از افراد مورد اعتماد جمهوري اسلامي ناميده ـ درباره‌ خريدهاي تسليحاتي ايران، مخابره كرد. در بخشي از اين گزارش به نقل از طباطبايي آمده است: «ايران بعضي از قراردادهاي ملغي‌شدة‌ چند ميليون دلاري را كه در زمان رژيم گذشته بسته شده بود، تجديد خواهد كرد.» اين خبرگزاري افزود: «وي در اين مصاحبه گفت: شما مي‌دانيد كه ما قبل از انقلاب، قراردادها و سفارشاتي درمورد ساخت كشتي با آلمان داشتيم. اين قراردادها بعد از انقلاب، بلافاصله ملغي شد و براي تجديدنظر و بستن مجدد يك چنين قراردادهايي لازم بود كه مذاكرات سياسي لازم صورت بگيرد.» وي با اشاره به سفارش ساخت 6 فروند كشتي به شركت كشتي‌سازي "هاوالت ركت دويچ ورنت" در شهر گيل، به ارزش بالغ‌بر يك ميليارد مارك (برابر 400 ميليون دلار)، اظهار كرد: «به‌خاطر تحريم اقتصادي، ايتاليا از تحويل تعدادي هليكوپتر كه ما آنها را قبلاً خريداري كرده‌ايم، طفره مي‌رود و مذاكرات و شركت من در اين گفت‌وگوها مربوط به تحويل اين هليكوپترها ازسوي ايتاليا به ايران مي‌باشد.» صادق طباطبايي همچنين در بخشي ديگري از مصاحبه‌اش گفت: «يك قرارداد نيز درمورد خريد تانك با يك كمپاني سوئيسي داشتيم كه اين تانك‌ها هيچ‌كدام به مقصد نرسيدند و اين سفارشي به ارزش 67 ميليون دلار مي‌باشد.» وي گفت: «به‌خاطر آنكه بسياري از كشورهاي اروپايي در تحريم اقتصادي عليه ايران شركت كردند، كشور من مجبور شد كه ازطريق غير‌عادي اقدام به خريد اسلحه نمايد.» طباطبايي بر همكاري ايران با ساير كشورها نيز تأكيد كرد و گفت: «ما به روابط سياسي خود با تمام كشورها به غير‌از امريكا، اسرائيل، افريقاي جنوبي و مصر ادامه خواهيم داد.» وي همچنين به قراردادهاي ايران با كره‌ شمالي، ايتاليا و كشورهاي اسكانديناوي اشاره كرد. راديو كلن نيز بخش‌هايي از اين مصاحبه را در گزارش‌هاي خبري امروز خود آورد و اعلام كرد: طباطبايي در پاسخ به اين سؤال خبرنگار اشپيگل كه پرسيد آيا ارتش كشور شما موفق شده است از مرز عراق عبور كند، گفت: «ما هيچ‌گونه ادعاي ارضي نداريم؛ نه در خاك عراق و نه در ديگر كشورهاي همسايه‌، اما عراق، جنگ را غير‌منتظره و با بيش از 14 لشكر ازطريق زميني، هوايي و دريايي شروع كرد. بنابراين، كشور عراق، متجاوز و مهاجم است، حتي اگر ما به‌منظور دفاع از خود از مرز اين كشور هم گذشته باشيم. سيستم دفاعي ايران بهتر از آن است كه عراقي‌ها و بسياري از سياستمداران و خبرنگاران غربي فكر مي‌كردند و من يك‌ بار ديگر بايد يادآور شوم كه ما هيچ‌گونه ادعاي ارضي دربارة‌ عراق و يا يك كشور همسايه‌ ديگر نداريم.» وي همچنين درباره‌ كشورها و منابع تأمين‌كننده‌ نياز تسليحاتي ايران افزود: «اگر تاكنون به ما ازنظر نظامي كمك شده بود، مدت‌ها قبل جنگ به اتمام مي‌رسيد. مشكل ما اين است كه بايد سلاح‌ها و تجهيزات نظامي موردنيازمان را از كشورهاي ديگر تهيه و خريداري كنيم و اين يكي از معضلات بزرگ بوده و خواهد بود و آلمان فدرال هم از اين اصل پيروي مي‌كند كه نبايد به مناطق متشنج اسلحه صادر كرد؛ موضوعي كه براي من قابل درك نيست.» در ادامه‌ گزارش آمده است كه خبرنگار اشپيگل مي‌پرسد: اما اگر اين يك منطقه‌ متشنج نباشد؟ و طباطبايي چنين پاسخ مي‌دهد: «نه اين اصل، بلكه نحوة عمل آن براي من قابل درك نيست؛ حتي درمورد اكثر كشورهاي اروپايي نيز كه به علل سياسي دربرابر ما رفتاري مشابه درپيش گرفته‌اند، اين موضوع صادق است؛ به همين جهت نيز ايران مجبور بود سلاح‌هاي موردنياز خود را ازطريق غير‌معمولي و غير‌عادي و در بسياري از موارد بسيار گران تهيه كند.» طباطبايي در پاسخ به اينكه آيا شما دراين‌باره شخصاً نقشي ايفا كرده‌ايد، گفت: «من كارشناس امور نظامي نيستم، اما سعي كرده‌ام كه معضلات سياسي را براي خريد اسلحه و مهمات برطرف كنم كه موفقيت در مذاكرات براي برقراري مجدد روابط درزمينه‌ خريد زيردريايي با كارخانه‌ كشتي‌سازي (H.D.B) در آلمان فدرال ازجمله‌ آن بوده است.» درپي درج اين مصاحبه و انعكاس آن، خبرگزاري آلمان از بن گزارش داد: «منابع آگاه گفتند كه هنوز به مقامات دولت آلمان غربي درمورد تمايل ايران براي خريد 6 فروند زيردريايي ساخت اين كشور اطلاعي داده نشده است.» اين خبرگزاري در ادامه آورده است: اين مطالب پس از مصاحبه‌ صادق طباطبايي نماينده‌ ويژه‌ دولت آيت‌الله روح‌الله خميني، با مجله‌ هفتگي اشپيگل اعلام مي‌شود. بر پايه‌ همين گزارش، طرف قرارداد ايران هنوز از دولت تازة سوسيال دمكرات آلمان درخواست اجازة‌ صدور اين زيردريايي را نكرده است. دولت سابق سوسيال دمكرات آلمان در سال 1987 (1357)، فقط اجازه‌ ساخت اين زيردريايي‌ها را به شركت "ورنت" داده بود.

گزارش - 271

احمد عزيزي قائم‌مقام وزارت امور خارجه،‌ در ديدار با عبدالحميد عجلي سفير جديد الجزاير در ايران، درباره‌ اهداف ايران از اجراي عمليات‌هاي نظامي گفت: «ما همان‌طور كه اعلام كرده‌ايم، طمعي حتي به يك وجب از خاك عراق نداريم و علي‌رغم اينكه همه‌ شهرهاي ما زير آتش هواپيماها، موشك‌ها و توپ‌هاي عراقي است، مايل نيستيم به ملت مسلمان و تحت ستم عراق، كوچك‌ترين صدمه‌اي در جريان عمليات‌هاي ما وارد شود.» وي ضمن تأكيد بر ادامة عمليات‌ها تا دستيابي به اهداف ايران و تأمين امنيت مناطق مرزي افزود: «هدف از عمليات محرم، در مرحلة اول، آزادسازي ميهن اسلامي بود كه علي‌رغم پاك‌سازي بخش‌هاي عمده در جريان عمليات اخير، هنوز مناطقي از آن تحت اشغال نيروهاي متجاوز عراقي است و در مراحل بعدي، واداركردن متجاوز براي پاسخ به شرايط عادلانه‌‌‌اي است كه آنها را ضرورت متاركه‌ جنگ مي‌دانيم.» جواد منصوري معاون فرهنگي و كنسولي وزارت امور خارجه نيز در ديدار با سفير اندونزي در تهران، درباره‌ شرايط ايران براي توقف جنگ اظهار كرد: «علي‌رغم تبليغات دروغ صدام، ايران خواهان صلح بوده و هر زمان كه خواسته‌هاي به‌حق ما كه "بازگشت دشمن به مرزهاي پيش از جنگ تحميلي"، "پرداخت خسارات جنگ ازطرف عراق" و محكوميت متجاوز" است، تحقق پذيرد، جنگ متوقف خواهد شد.» وي افزود: اگر كشورهاي اسلامي براساس تعاليم قرآن عمل مي‌كردند و با سكوت خود، سبب تشويق متجاوز نمي‌شدند، جنگ خاتمه مي‌يافت.

گزارش - 272

سيدمحمد غرضي وزير نفت، در مصاحبه‌ مطبوعاتي امروز خود نكاتي را متذكر شد ازجمله: فروش غير‌سهميه‌بندي گازوئيل و تلاش براي افزايش توليد نفت و بنزين و فروش آزاد اين دو فراورده؛ اهمال‌كاري‌هاي دولت ژاپن در تكميل پروژه‌ پتروشيمي بندر امام خميني؛ سياست فروش نفت ايران و تصميم ايران براي تحكيم مواضع اوپك و بي‌نتيجه‌بودن تصميم عربستان در فروش نفت ارزان. وي در شروع اين مصاحبه گفت: مردم ما هم جنگيدند و هم اقتصاد را ساختند. من مي‌گويم كه باوجود ازدست‌رفتن پالايشگاه 600 هزار بشكه‌‌‌اي آبادان، ملت ايران توانست با استفاده از متخصصان خود، توليدات و فراورده‌هاي نفتي را آن‌قدر بالا ببرد كه از چندي پيش، سهميه‌بندي گازوئيل از ميان برداشته شد و در آينده‌ نزديك نيز بقيه‌ سهميه‌بندي‌ها را از بين خواهيم برد؛ مگر چيزهايي كه مصرف عمومي نداشته باشد. وزير نفت درباره‌ نفت سفيد و گاز مايع گفت: اين دو فراورده هم به‌زودي در اختيار مردم قرار خواهد گرفت. استعدادهاي نفتي سر جاي خود باقي است و آنچه خسارت ديده، ترميم شده است و اگر امريكا روزي فكر مي‌كرد ما نيازمند متخصصان آنها هستيم، امروز بايد بداند كه ما خود نيازهايمان را برآورده مي‌كنيم و هيچ احتياجي به آنها نداريم. وزير نفت افزود: امريكا با كمك ايادي خود سعي كرد مانع فروش نفت ما شود، ولي اعلام مي‌كنيم كه نه نيروي نظامي صدام كه دائم به جزيره‌ خارك حمله مي‌كرد و امروز مأيوس شده است و نه قدرت اقتصادي سعودي، هيچ‌يك قادر به جلوگيري از كسب سهم ما از بازار جهاني نفت نيستند. غرضي دربارة‌ پروژة‌ پتروشيمي بندر امام خميني گفت: ژاپن تحت فشار برخي دول خارجي، به وظايف خود كه طبق قرارداد تعيين‌شده است، عمل نمي‌كند. چند روز پيش من به معاون وزارت خارجه‌ ژاپن كه به ايران آمده بود، گفتم شما به‌جاي انجام‌دادن تعهدات قرارداد في‌مابين، به اين كار شكل سياسي داده‌ايد. اميدواريم كه ژاپن از اين دور باطل فشار نجات يابد. وي دربارة‌ مقدار صدور نفت به ژاپن گفت كه اين وضع بيشتر از سال گذشته به نفع ژاپن است. وزير نفت در پاسخ به سؤالي دربارة ميزان صدور نفت به امريكا و كل صادرات نفت ايران گفت: ما هرگز به 4 كشور در جهان، نفت نخواهيم فروخت و نمي‌فروشيم؛ اين كشورها عبارت‌اند از: امريكا، افريقاي جنوبي، اسرائيل و فيليپين. صادرات ما در اوپك، 3 ميليون بشكه تعيين شده است، ولي فشار مستقيم دول مرتجع عرب كه به صدام كمك مي‌كنند، مانع از رسيدن سطح صادرات جمهوري اسلامي ايران به اين رقم است. وزير نفت آن‌گاه درباره‌ مدت زمان لازم براي جبران خسارت واردشده به مناطق نفت‌خيز كشورمان گفت: نيازهاي فوري ما همه برآورده شده است و بازسازي مناطق آزادشده مثل موسيان نيز سريعاً آغاز خواهد شد و فكر مي‌كنم در زماني كمتر از 4 ماه اين امر به انجام برسد. مهندس غرضي در پاسخ سؤال يكي از خبرنگاران كه آيا قيمت نفت خام ايران مستقل از اوپك تعيين مي‌شود يا نه؟ گفت: ما براي تقويت اوپك مي‌كوشيم و قيمت نفتمان را در چارچوب اوپك تعيين مي‌كنيم، ولي دول مرتجع عرب، پايبند به قيمت‌هاي اوپك نيستند و دائماً قيمت‌هاي اوپك را مي‌شكنند. وي همچنين در پاسخ به سؤال ديگري درباره‌ احتمال كاهش قيمت پايه‌ نفت خام با پيشنهاد پادشاهي سعودي و اينكه آيا ايران از اين كاهش تبعيت خواهد كرد يا نه، گفت: تهديد پادشاهي سعودي درباره‌ كاهش قيمت پايه‌ نفت خام، چون تهديدات صدام، توخالي است و تصور نمي‌كنم سعودي‌ها چنين تهديدي را عملي كنند و كساني كه سعي كردند قيمت نفت را كاهش بدهند، طي سال گذشته ضررهاي بسيار زيادي را متحمل شدند و تعادل اقتصادي جهان را به هم زدند كه بيشترين ضرر دراين‌باره متوجه امريكا و پادشاهي سعودي شد.

گزارش - 273

با كوشش هيئت نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در جلسة‌ اتحادية‌ بين‌المللي ارتباطات راه دور، عضويت حكومت نژادپرست افريقاي جنوبي در اين اتحاديه بار ديگر معلق شد و سازمان آزادي‌بخش فلسطين نيز اين امكان را يافت تا در جلسات و نشست‌هاي اين اتحاديه حضور يابد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از نايروبي پايتخت كنيا، پس از سخنان افشاگرانة يكي از اعضاي هيئت نمايندگي جمهوري اسلامي ايران، قطعنامه‌ مزبور با 9 رأي مخالف و 26 رأي موافق به تصويب رسيد. امريكا، اسرائيل، فرانسه، آلمان غربي، انگليس، فنلاند و چند كشور اروپايي ديگر به اين قطعنامه‌ رأي منفي دادند. براساس همين گزارش، در اين جلسه همچنين قطعنامه‌‌‌اي دربارة‌ شركت سازمان آزادي‌بخش فلسطين در جلسات و نشست‌هاي اتحاديه به پيشنهاد جمهوري اسلامي ايران به رأي گذاشته شد كه با 89 رأي موافق به تصويب رسيد. فقط امريكا و اسرائيل به اين قطعنامه رأي منفي دادند. در اين جلسه قبل از رأي‌گيري براي اخراج مجدد حكومت افريقاي جنوبي‌، يكي از اعضاي هيئت نمايندگي جمهوري اسلامي ايران سخناني ايراد كرد. وي گفت: ما اين فرصت را داشته‌ايم كه ديدگاه‌هاي برخي كشورهاي به‌اصطلاح توسعه‌يافته را دربارة‌ بعضي امور بشردوستانه بشنويم. آقاي رئيس، ارتكاب جنايت، خود مسئله‌‌‌اي است، اما حمايت از آن بدتر است. اين ناخوشايند است كه برخي كشورهاي به‌اصطلاح توسعه‌يافته با تمام توان از جنايت پشتيباني كنند. من از واژه‌ "به‌اصطلاح" استفاده مي‌كنم، زيرا توسعه فقط در قالب ارزش‌هاي انساني قابل سنجش است و ازاين‌‌رو ما ترجيح مي‌دهيم كه از تركيب كشورهاي صنعتي استفاده كنيم. آقاي رئيس، اين براي دومين ‌بار است كه در اين اجلاس از جنايت حمايت مي‌شود. ما مجبوريم كه درباره‌ مواضع اعلام‌شده‌ آن دسته از كشورهاي به‌اصطلاح توسعه‌يافته كه از درك الفباي اوليه‌ بشردوستي عاجزند، ابراز تأسف كنيم. بشردوستي، خواستار حقوق ابناي بشر است. دولت جمهوري اسلامي ايران به‌شدت سياست نژادپرستي به هر نوع و در هر بعدي را محكوم كرده است. آقاي رئيس، من تنها تاريخ اخير كشور خود را بازگو مي‌كنم. زماني‌ كه مردم كشورمان در مبارزه براي رسيدن به آزادي‌هايشان، به‌دست شاه سابق در خيابان‌ها كشته مي‌شدند، دولت ايالات متحده همواره از وي حمايت مي‌كرد. بازگوكردن اين مطلب خالي از لطف نيست كه يكي از هفته‌نامه‌ها اخيراً به نقل از كارتر نوشت كه وي مي‌دانست مردم در راه كسب آزادي‌هاي خود در خيابان‌ها قتل‌عام مي‌شوند، اما حمايت‌نكردن از شاه را مغاير با شرف ملي كشورش تلقي مي‌كرد. آقاي رئيس، ما مجبوريم بگوييم كه راه و روش ما چيز ديگري است. رژيم نژادپرست سركوبگر افريقاي جنوبي كه آشكارا و به‌طور مداوم، اصول برابري، صلح و علاقه را با تمام امكانات و راه‌ها نقض مي‌كند، به كمك حاميان خود در مقابل حقوق اساسي تعيين سرنوشت مردم ناميبيا و مردمي كه در راه كسب آزادي‌هايشان در آن منطقه مبارزه مي‌كنند، ايستاده است. آقاي رئيس، اخراج افريقاي جنوبي از اجلاس تام‌الاختيار اتحادية‌ ارتباطات راه دور و تمامي جلسات آن، خود يك آزمايش است و ازاين‌رو، قاطعانه و با تمام وجود، از پيش‌نويس قطعنامه‌‌‌اي كه در سند 415 آمده است، پشتيباني مي‌كنيم.

گزارش - 274

خبرگزاري رويتر با پرداختن به موضوع اعلام پذيرش مجدد مرزهاي تعيين‌شده در قطعنامة‌ 1975 الجزاير ازسوي عراق، آن را نشانة‌ تعديل مواضع و خواسته‌هاي عراق در مقايسه با آغاز حملة‌ اين كشور به ايران، قلمداد كرد. در بخشي از اين تحليل آمده است: قبول پيشنهادهاي كنفرانس اسلامي براي پايان‌دادن به جنگ خليج (فارس) ازسوي عراق، اين شايعه را قوت بخشيده است كه دولت بغداد، احتمالاً خواسته‌‌‌اي را كه سبب شد عراق دو سال پيش وارد يك جنگ مسلحانه با ايران شود، تخفيف مي‌دهد. اين پيشنهاد را هيئتي به نمايندگي از سازمان كنفرانس اسلامي كه هفته‌ پيش به تهران و بغداد رفت، تهيه كرد. ازجمله مواد اين پيشنهاد، عقب‌نشيني نيروهاي درحال جنگ به مرزهاي تعيين‌شده در موافقت‌نامة‌ سال 1975 ميان ايران و عراق است. عراق اعلام كرده است كه اين پيشنهادها را پذيرفته، اما ايران آن را رد كرده است. عراق، ژوئيه‌ گذشته (تير و مرداد ماه) اعلام كرد كه از قلمرو ايران عقب‌نشيني كرده است، اما به گفتة‌ مقامات رسمي عراق، اين كشور، كنترل دو ناحية‌ مرزي مورد مناقشه، يعني "سيف‌سعد" و "زين‌القوس" واقع در شرق بغداد را همچنان در اختيار دارد. رويتر مي‌افزايد: منابع ديپلماتيك عرب در امان گفتند: عراق با قبول پيشنهادهاي سازمان كنفرانس اسلامي، خود را به بازگشت به موافقت‌نامه‌ 1975 الجزاير متعهد نكرده است. اين دپيلمات‌ها خاطرنشان كردند، هيچ‌يك ازطرفين نمي‌توانند به وسط يك رودخانه، عقب‌نشيني كنند. قبول موافقت‌نامة الجزاير، آخرين امتياز داده‌شده ازجانب عراق در تلاش‌هايش براي يافتن راهي به‌منظور خروج از اين جنگ ديرپا و پرهزينه است.

گزارش - 275

راديو امان اعلام كرد: يك مقام عالي‌رتبة‌ كويتي گفته است وزيران خارجة‌ كشورهاي عرب در نيويورك، موضوع كمك اعراب به عراق را كه با تهاجم گستردة‌ اخير ايران روبه‌رو بوده است، مورد بحث قرار داده‌اند. وي افزود: كويت هنوز نامه‌‌‌اي از شاذلي‌قليبي دبيركل جامعه‌ عرب، دربارة‌ كمك اعراب به عراق دريافت نكرده است. شيخ ‌صباح الاحمد‌الصباح معاون نخست‌وزير و وزير امور خارجه‌ كويت نيز در مصاحبه با مجله‌ هفتگي الاضواء چاپ بحرين، در سخناني جانب‌دارانه از عراق، اعلام كرد كه شوراي همكاري خليج‌فارس، از همه‌ امكانات موجود براي يافتن راهي براي خاتمه‌دادن به جنگ ايران و عراق استفاده مي‌كند. وي معتقد است كه اقدامات ميانجيگرانة‌ الجزاير، راه‌حلي براي معماي جنگ است و به ايجاد صلح و ثبات در ميان اين دو كشور خليج‌فارس كمك خواهد كرد. وزير خارجه‌ كويت تأكيد كرد كه عراق، به بسياري از كوشش‌هايي كه براي برقراري صلح انجام مي‌شود، واكنش نشان داده و از ايران نيز خواسته است كه از چنين كوشش‌هايي جانب‌داري كند.

گزارش - 276

وزير بازرگاني فرانسه در ديدار با وزير بازرگاني عراق، گسترش روابط تجاري و اقتصادي دو كشور را ستود. "ميشل جوبير" وزير بازرگاني فرانسه و رئيس هيئت مذاكره‌كنندة‌ فرانسوي با يك هيئت تجاري ـ سياسي عراق دربارة تأثير روابط دو كشور بر شرايط اقتصادي اين كشور گفت: چنانچه رابطه‌ فرانسه با كشورهاي ديگر نيز همچون رابطه‌ كنوني فرانسه با عراق بود، مي‌توانست بر بحران كسر بودجه‌ بازرگاني فائق آيد. وزير بازرگاني عراق نيز اظهار كرد: كاهش صدور نفت عراق به فرانسه هرگز مانع ادامه‌ همكاري بين دو كشور نخواهد شد، زيرا عراق باوجود شرايط جنگي ثابت كرد كه مي‌تواند استقرار و ثبات خود را حفظ كند. دو هيئت همچنين درباره‌ اجراي چند طرح، ازجمله خط سريع‌السير بغداد ـ بصره، تأسيسات توليد برق و پيگيري طرح هسته‌‌اي عراق گفت‌وگو كردند. ضميمه‌ گزارش254: گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از شهرك زبيدات و پايگاه ابوغريب كه به تصرف نيروهاي خودي درآمده است. بخش‌هايي از گزارش خبرنگار جمهوري اسلامي از شهرك زبيدات و پاسگاه ابوغريب به اين شرح است: شهرك زبيدات عراق با 800 نفر جمعيت تقريبي، از توابع العماره در استان ميسان عراق است كه در 15 كيلومتري جنوب‌غربي نوار مرزي جمهوري اسلامي ايران قرار گرفته است. درون شهرك، ده‌ها گاو و گوسفند و اسب و قاطر رها شده‌اند و به نظر مي‌رسد كه شهر به‌تازگي تخليه شده است. هيچ آثار و بقايايي از كشته‌شدن مردم عادي در خيابان‌ها و خانه‌هاي شهرك به چشم نمي‌خورد و خانه‌هاي شهر، به‌كلي سالم به نظر مي‌رسند و فقط چند رديف از خانه‌ها كه به‌طرف نيروهاي عراقي قرار دارند، ويران شده است. در اطراف شهرك، زمين زراعي مشاهده نمي‌شود و احتمالاً مردم اين شهرك ازطريق دامداري امرار معاش مي‌كرده‌اند. در اتاق‌هاي خانه‌‌‌اي در شمالي‌ترين قسمت شهرك، بسياري از تجهيزات نظامي و مهمات دشمن ديده مي‌شود و در چند خانه آن‌طرف‌تر، روي ديوار اتاق‌ها عكس‌هايي از هنرپيشه‌هاي زن خارجي و صدام نصب شده‌ است. ده‌ها خمپاره‌ استفاده‌نشدة‌ دشمن در خيابان‌هاي شهرك به چشم مي‌خورد و اتاق‌هاي بعضي از خانه‌ها با كاغذهاي ديواري و اشياي لوكس تزئين شده است. در خيابان‌هاي واقع در جنوب شهرك، آثار درگيري شديد بر ديوار خانه‌ها به چشم مي‌خورد. برخي از خانه‌ها كولر دارند و در كنار چندين خانه، باغ‌هاي كوچكي ديده مي‌شود. شهرك حدود 200 خانه و احتمالاً بيش از 800 نفر جمعيت داشته است. دشمن با استقرار در مواضع جديد در فاصله‌ 2 تا 7 كيلومتري جنوب و شرق شهرك زبيدات، روي ارتفاعات مجاور شهرك و در مقابل مواضع سپاه اسلام قرار دارد و آتش شديدي اجرا مي‌كند. دشمن پس از تصرف اين شهرك به‌دست رزمندگان اسلام، تاكنون چندين ‌بار اقدام به ‌ضد‌حمله‌ شديد كرده، ولي نتوانسته است حتي به داخل آن نفوذ كند. پاسگاه ابوغريب عراق در 8 كيلومتري جنوب مرز ايران و 7 كيلومتري شمال‌غرب دهكده‌ زبيدات، دومين پاسگاهي است كه در نخستين ساعات شروع سومين مرحله‌ عمليات محرم به‌دست نيروهاي اسلام افتاد. اين پاسگاه در يك كيلومتري غرب جاده‌ مواصلاتي ـ تداركاتي زبيدات به چم‌سري در كيلومتر 8 از مرز بين‌المللي قرار دارد. پاسگاه ابوغريب در مساحت تقريبي 625 متر مربع با ديوارهاي آجري قطوري به ضخامت 50 سانتي‌متر و ارتفاع 9 متر، بالاي تپه‌ بلندي قرار گرفته است كه بر كيلومترها از اراضي اطراف خود كاملاً تسلط دارد. در وسط ديواره‌ ضلع غربي پاسگاه، در آهني بزرگي مشاهده مي‌شود كه در اصلي پاسگاه است. در قسمت مركزي ساختمان، حياط پاسگاه به وسعت 144 متر مربع قرار گرفته است كه اطراف آن 9 اتاق بزرگ و كوچك ديده مي‌شود. عبارت "ممنوع الدخول" روي در يكي از اتاق‌ها نوشته شده كه ظاهراً اتاق فرمانده پاسگاه بوده است. عكس‌هاي پاره‌شدة‌ صدام در وسط حياط پاسگاه مشاهده مي‌شود و رزمندة‌ 62 ساله‌‌‌اي، بالاي يكي از برج‌هاي ديدباني پاسگاه در كنار پرچم برافراشتة‌ سرخ‌رنگ لااله‌الاالله و پرچم جمهوري اسلامي ايران، اسلحه بر دوش، ديدباني مي‌كند. بسياري از دفاتر و اسناد پاسگاه در يكي از اتاق‌ها و گوشه‌ حياط روي هم انباشته شده است. قسمت هم‌كف پاسگاه، ازطريق راه‌پلة باريكي به پشت بام و محل ديدباني راه دارد. پشت‌بام، محصور شده و روي آن، سوراخ‌هاي متعددي براي ديدباني تعبيه شده است. در يكي از اتاق‌هاي ضلع شمالي پاسگاه، تخت‌هاي متعددي علاوه‌بر تخت‌هايي كه در هر اتاق ديده مي‌شود، وجود دارد. از آثار و بقاياي به جاي مانده اين‌طور به نظر مي‌رسد كه در اين پاسگاه، زن‌هاي عراقي نيز رفت‌وآمد داشته‌اند. عكس‌هاي زننده‌‌‌اي بر 4 ديوار يكي از اتاق‌هاي پاسگاه نصب شده است. در قسمت شرق پاسگاه، تپه‌هاي شن روان و در بخش غربي آن، تپه ماهورهاي متعددي از پشت‌بام ديده مي‌شود. خرده شيشه‌هاي شكسته‌شده در همة اتاق‌هاي سبزرنگ پاسگاه مشاهده مي‌شود.

ضميمه‌ گزارش260: اسامي خبرگزاري‌ها و مطبوعات خارجي شركت‌كننده در بازديد از جبهه‌ عمليات محرم و درج بخش‌هايي از گزارش آنها در سفر خبرنگاران خبرگزاري‌ها و مطبوعات خارجي به جبهه‌ عمليات محرم، خبرنگاران و فيلم‌برداران خبرگزاري‌هاي "كاناداپرس"، "آسوشيتدپرس"، "چين"، "فرانسه"، "رويتر"، "ژاپن"، "تانيوگ" و روزنامه‌هاي آساهي، توكيوشيمبون، وال استريت ژورنال، كايتال هندوستان، اسپانيا، نيويورك‌ تايمز و شبكه‌ تلويزيوني "سي‌بي‌اس" امريكا شركت داشتند. راديو صداي امريكا به نقل از خبرنگار نيويورك تايمز كه در اين بازديد شركت داشته و بخشي از مشاهداتش در روزنامه درج شده، چنين گزارش داده است: گرچه پاسداران اغلب در سنين 20 سالگي‌اند و بيشتر آنها سر و وضع نظامي ندارند، لبريز از احساسات ملي‌گرايي و در عمليات نظامي، جسور و بي‌باك‌اند. مهم‌ترين موفقيت نيروهاي ايران در عمليات نظامي اين هفته در جبهه‌ جنوب (خوزستان)، متوقف‌كردن آتشباري‌هاي عراق در شرق منطقه‌ دهلران بوده است. به گفته‌ افسران ايراني كه اسراي عراقي نيز آن را تأييد مي‌كنند، اين هفته زدوخوردهايي در داخل خاك ايران انجام شده است و اين امر، خلاف گفته‌هاي صدام رهبر عراق را ثابت مي‌كند كه مدعي است قواي نظامي عراق، خاك ايران را به‌كلي ترك كرده‌اند. در ادامه‌ اين گزارش آمده است: يك سرهنگ اسير عراقي در بازجويي گفته كه مأموريت نيروهاي تحت فرمان وي، حفظ و حراست از حوزة نفتي بيات بوده است كه قسمت ايران آن در نزديكي قصبه‌ موسيان قرار دارد و ظرفيت توليد آن 25 هزار بشكه در روز است و باوجود استحكاماتي كه براي دفاع از اين منطقه تعيين ‌شده بود، قواي عراقي در مقابل حملات شديد نيروهاي ايراني قادر به دفاع نبوده و ناچار تسليم شده‌اند. اين خبرنگار در پايان گزارش خود نوشته است: باوجود گزارش‌هايي كه حاكي‌از ضعف نيروي هوايي ايران به‌دليل دسترسي‌نداشتن به قطعات يدكي است، هواپيماهاي اف5 ساخت امريكا متعلق به نيروي هوايي ايران، هنوز از فرودگاه دزفول براي اجراي مأموريت‌هاي جنگي پرواز مي‌كنند. خبرگزاري فرانسه نيز به نقل از گزارشگر ويژه‌ خود در منطقه اعلام كرد: كمي پس از شكار يك هواپيماي عراقي به‌وسيلة جنگنده‌هاي ايران، يك افسر ايراني در پايگاه هوايي دزفول اعلام كرد، فكر نكنيد اين پيروزي‌ها را ما جشن مي‌گيريم، آنچه براي ما اهميت دارد، تحقق شرايط ما براي بازگشت به صلح است و عراق بايد همه‌ مسئوليت‌هاي اين جنگ را بپذيرد. در ادامه‌ اين گزارش آمده است: براي فتح بلندي‌هاي راهبردي مشرف بر جلگه‌ عراق، نيروهاي ايراني كه عمدتاً از اعضاي بسيج هستند، دو خط دفاعي عراق را در شيب‌هاي شرقي تپه‌ها تسخير كردند. اين رزمندگان به همراه پاسداران انقلاب و حمايت زره‌پوش‌ها و توپخانة ارتش، موفق شدند از ميدان‌هاي مين عبور كنند. يكي از افسران ايران، روز گذشته اعلام كرد: هدف از عمليات محرم، آزادكردن بخشي از خاك ما مي‌باشد كه هنوز در اشغال است. يك سرهنگ دوم عراقي هم كه نخواست هويتش فاش شود، در حياط سربازخانه‌‌‌اي در دزفول، در ميان حدود 1200 اسير عراقي تأكيد كرد، ما با رزمندگان منضبط و آموزش‌ديده روبه‌رو هستيم. درحالي‌كه ما منتظر اين حمله بوديم پياده‌نظام‌هاي ايران به همراه زره‌پوش‌ها ما را محاصره كردند. خبرگزاري آسوشيتدپرس نيز بخش‌هايي از موفقيت‌هاي ايران را در عمليات محرم منعكس و اعلام كرد: در مرحله‌ سوم عمليات محرم، يك تيپ زرهي و يك تيپ پياده‌ مكانيزه‌ عراق، به‌دست ايراني‌ها نابود شد و تلفات سنگيني به ارتش عراق وارد آمد و حداقل 75 تانك و نفربر زرهي، 62 خودرو زرهي و 98 دستگاه كاميون عراق، درطول 12 ساعت نخست حمله‌ برق‌آساي ايراني‌ها به مواضع عراقي‌ها در غرب دزفول منهدم شد. گزارش خبرگزاري يونايتدپرس نيز حاكي‌از آن است كه نيروهاي ايراني در عمليات آزادسازي اراضي مرزي خود از دست عراقي‌ها، به پيشروي ادامه مي‌دهند. در اين عمليات كه از يك هفته قبل آغاز شده، بيش از 1000 سرباز عراقي اسير و تعداد زيادي نيز كشته يا زخمي شده‌اند. فقط در مرحلة‌ سوم عمليات، 50 تانك عراقي منهدم شده است. خبرنگار روزنامه‌ وال استريت ژورنال كه در اين بازديد شركت داشت، به خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي اعلام كرد: آنچه آشكار است، عراق هنوز سرزمين‌هاي ايران را تحت اشغال دارد و اراضي كنوني آزادشده، نشانه‌هاي اشغال نيروهاي عراق را به‌طور آشكار در خود دارد. وي كه دو سال قبل، از جبهه‌هاي عراق نيز ديدن كرده بود، افزود: ما در بازديدمان از جبهه‌هاي عراق، فقط اجازة‌ تماس با افسران عراقي را داشتيم و امكان ارتباطمان با مردم فراهم نشد، اما آنچه به‌طور آشكار به چشم مي‌خورد، برخوردارنبودن ارتش عراق از كمك‌ها و پشتيباني‌هاي مردمي بود؛ درحالي‌كه در جبهه‌هاي ايران، مشاركت عموم مردم ايران آشكار است. خبرنگار خبرگزاري رسمي اسپانيا نيز در گفت‌وگويي با واحد مركزي خبر گفت: تفاوت آشكاري بين انگيزة‌ سربازان ايراني و عراقي ديده مي‌شود؛ ايرانيان براي بازپس‌گيري سرزمين‌هاي خود مي‌جنگند، درحالي‌كه ارتش عراق، بي‌هدف وارد اين ستيز شده است. اين خبرنگار كه قبل از عمليات بيت‌المقدس از جبهه‌هاي عراقي ديدن كرده بود، گفت: وقتي ما را براي ديدن خرابه‌هاي قصرشيرين بردند، گفتند كه ايراني‌ها اين شهر را منهدم كرده‌اند، درحالي‌كه ما مي‌دانستيم اين كاملاً خلاف واقعيت است. اين خبرنگاران در بازديد از مناطق آزادشده در حوالي پاسگاه بيات با حضور در ارتفاعات مرزي مشرف بر خاك عراق، شهرك طيب، تأسيسات نفتي و كارخانه‌ صنعتي اين شهر را نيز مشاهده كردند.

منابع و مآخذ روزشمار 1361/08/16