1362.01.03

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1362
1362.01.03
نام‌های دیگر سه فروردین
تاریخ شمسی 1362.01.03
تاریخ میلادی 23 مارس 1983
تاریخ قمری 8 جمادی‌الثانی 1403





گزارش - 399

درپی انتشار خبر سقوط یک بالگرد عراقی در ایتالیا (اول فروردین 1362) روزنامه‌ نیویورک تایمز در شماره‌ امروز خود ضمن ارائه‌ اطلاعات بیشتری از این ماجرا، به بررسی بازتاب سیاسی آن در هیئت حاکمه‌ ایتالیا پرداخت. به نوشته‌ این روزنامه‌، بالگرد ساخت شوروی روز دوشنبه در ارتفاعات بولومیته سقوط کرد و 8 نفر سرنشین نظامی آن کشته شدند. این بالگرد که از ونیز عازم میلان بود، در مه غلیظ به کوه پوشیده از برف اصابت کرد. پس از 24 ساعت سکوت، مقامات وزارت خارجه‌ ایتالیا افشا کردند که سفارت عراق در اوایل این ماه درخواست کرده بود که یک بالگرد برای تعمیرات به ونیز بیاید. این مقامات افزودند که این درخواست پس از مشاوره با وزارت دفاع و مقامات هوایی پذیرفته شد. در همین حال، معاون مدیرکل کمپانی‌ای که قرار بود لوازم الکتریکی را بر روی بالگرد نصب کند، به خبرگزاری رسمی ایتالیا گفت که بالگرد برای انجام مطالعات اولیه درزمینه‌ اخبار رادیو هوانوردی و دستگاه گیرنده و فرستنده در راه میلان بوده است. به گفته‌ معاون مدیرکل کمپانی الکترونیک رم، این کار قرار بود که دو ماه ادامه یابد. یک مقام در وزارت خارجه ایتالیا این گزارش را تأیید کرد، ولی افزود که تجهیزات مورد نظر می‌تواند ازنوع ساده باشد که قدرت نظامی بالگرد را افزایش نخواهد داد. وی از اینکه ایران با افشای این خبر ممکن است ایتالیا را مورد انتقاد قرار دهد، ابراز نگرانی کرد. این مقام همچنین خاطرنشان کرد که به‌دلیل ارتباط بازرگانی با دو طرف (ایران و عراق) موضع رسمی ایتالیا حاکی‌از بی‌طرفی کامل بود. مقامات وزارت دفاع و خارجه‌ ایتالیا می‌گویند که اجازه‌ اقامت چهارروزه به بالگرد داده شده درحالی‌که معاون مدیرکل کمپانی می‌گوید که بالگرد مذکور قرار بوده برای کارهای دوماهه به میلان برود؛ مقامات ایتالیایی درباره‌ اختلاف موجود در اظهارات دو وزارتخانه و کمپانی توضیحی ندادند. به‌علاوه هیچ‌گونه توضیحی درمورد اینکه آیا دولت ایتالیا اجازه‌ فروش این تجهیزات را صادر کرده یا خیر، داده نشده است.[۱]

گزارش - 400

در ادامه‌ کمک‌های دولت کویت به عراق امروز 42 تریلی حامل تانک، موشک و مهمات از مرز کویت وارد این کشور شد.[۲] گفتنی است روز گذشته نیز 32 تریلی حامل تجهیزات نظامی از کویت به عراق ارسال شده بود.[۳]

گزارش - 401

نیروهای امنیتی علاوه‌بر یک عملیات مهم و موفق پاک‏سازی در شمال‌غربی ارومیه، امروز در پیرانشهر، سقز و مهاباد نیز با عوامل ضدانقلاب درگیری‏هایی داشتند. به‌دنبال تشدید فعالیت افراد وابسته به حزب دمکرات کردستان ایران در شمال ارومیه، نیروهای سپاه ارومیه و ژاندارمری از ساعت 2:30 بامداد، عملیاتی را برای پاک‌سازی روستاهای گنگچین و خره‌گوش در شمال‌غربی این شهر (که از مناطق اصلی تجمع عوامل حزب دمکرات بود) آغاز کردند. این عملیات که با طراحی دقیق و هماهنگی کامل اجرا شد تا ساعت 16 ادامه یافت و 20 تن از افراد هیز برگیری این حزب کشته و 20 تن دیگر نیز دستگیر شدند. از افراد خودی نیز 3 نفر شهید و 3 تن مجروح شدند. در این عملیات علاوه‌بر انهدام پایگاه حزب دمکرات در روستای گنگچین، 13 قبضه از انواع مختلف اسلحه‌ انفرادی و تیربار و مقداری مهمات و سایر لوازم نظامی به دست نیروهای خودی افتاد، همچنین اجناس فراوانی ازقبیل روغن خوراکی و پارچه که به‌صورت قاچاق از مرزها وارد شده بود از پایگاه این حزب به دست آمد.[۴] در پاک‌سازی روستای قره‌خضر در پیرانشهر، 6 تن از افراد خودی مجروح شده و گروه‌های مسلح غیرقانونی نیز تلفات سنگینی را متحمل شدند.*[۵] در سقز هم پایگاه شهید نجفی هدف حمله‌ افراد مسلح ضدانقلاب قرار گرفت که براثر آن 4 نفر از نیروهای خودی زخمی شدند.[۶] در مهاباد نیز عناصر مسلح غیرقانونی به پایگاه امید حمله کردند که با هوشیاری نیروهای خودی این حمله خنثی و 2 تن از مهاجمان دستگیر شدند.[۷] امروز همچنین 20 نفر از افراد خودی که توسط عوامل حزب دمکرات به گروگان گرفته شده بودند در نزدیکی خاتون‌باغ در شمال مهاباد، آزاد شدند.[۸]

گزارش - 402

در خرم‌آباد، افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی به منزل یکی از پاسداران تیراندازی کردند که فقط خسارات مالی به بار آورد.[۹] در زنجان نیز یکی از وابستگان به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که در فاز نظامی فعالیت می‌کرد و در چند عملیات نظامی شرکت کرده بود، دستگیر شد.[۱۰] همچنین در سمنان یکی از فعالان سازمان چریک‌های فدایی خلق شاخه‌ اقلیت که فراری بود، دستگیر شد.[۱۱]

گزارش - 403

در ادامه‌ تلاش‌های دولت شوروی برای القای این نکته که دستگیری اعضای حزب توده نشان‌دهنده خط جدیدی است که حاکمیت ایران برای هرچه غربی‌تر شدن برگزیده است، پراودا ارگان رسمی حزب کمونیست شوروی مقاله‌ای را دراین‌خصوص منتشر کرد. تلاش برای مستقل جلوه‌دادن حزب توده و تأکید بر فعالیت این حزب برای استقلال ایران (!) ازجمله نکات جالب توجهی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از مقاله‌ پراودا چنین است: «به‌ نوشته‌ این روزنامه، گزارش‌های اخیر و متعدد رسیده از تهران نشانگر آن است که با دستگیری اعضای برجسته‌ حزب توده ازجمله نورالدین کیانوری دبیراول کمیته‌ مرکزی این حزب، توطئه‌ای در ایران جریان دارد. به گزارش تاس از مسکو، پراودا در اشاره به دستگیری اعضا و طرف‌داران حزب توده در بسیاری از استان‌های ایران، تأکید می‌کند این دستگیری‌ها حاکی‏از جریان یک حمله‌ آشکار علیه یکی از قدیمی‌ترین احزاب سیاسی این کشور است که نمایندگی جناح چپ؛ یعنی مترقی‌ترین جناح انقلاب ایران را برعهده دارد. این روزنامه افزوده است: خاطرنشان می‌سازد حزب توده نه‌تنها امروز بلکه طی بیش از چهل سال که از تأسیس آن می‌گذرد موجودیتش را به‌عنوان نیرویی که برای استقلال، آزادی و پیشرفت اجتماعی مبارزه می‌کند ثابت کرده است و دقیقاً به همین دلیل است که این حزب خشم ارتجاع امپریالیستی و استبداد را برانگیخته است و به همین علت نیز سرکوبگری‌های ظالمانه‌ زندان و کشتار اعضای این حزب باید اعمال شود. حزب توده در شرایط سخت و به‌طور مخفیانه در انقلاب ضدشاه و انقلاب ضدامپریالیستی فعالیت می‌کرد و هنگامی‌که در سال 1979 انقلاب پیروز شد، این حزب آن را مورد ستایش قرار داد. پراودا اضافه می‌کند: در گذشته که تضاد شدیدی بین نیروهای سیاسی ایران وجود داشت، حزب توده موضع خود، یعنی حمایت استوار از جناح رهبری انقلاب را تغییر نداد و به گسترش روند دمکراتیک و ضدامپریالیست کمک کرد؛ زیرا معتقد بود دقیقاً این تنها روندی است که ستون فقرات سیاست امام خمینی را تشکیل می‌دهد. حزب توده نه‌تنها رهبری جمهوری را از وفاداریش به آن مطمئن ساخت، بلکه عملاً در انسجام بیشتر مردم ایران و تغییرات اجتماعی مؤثر درجهت منافع اکثر توده‌های ایرانی همکاری خود را نشان داد و اکنون این حزب عملاً سر از تن جدا گشته، رهبرانش روانه‌ زندان شده و با محاکمه مواجه هستند. پراودا تأکید می‌کند: تجربه‌ تاریخی نشان می‌دهد که ضربه به میهن‌پرستان، بدون توجه به اینکه تحت چه مستمسکی باشد در درازمدت به یک ضربه بر خود انقلاب تبدیل می‌گردد. هنوز زود است از این محاکمه‌ پوچ، مغرضانه و اتهامات مهمل وارده جلوگیری به عمل آید و به شعارهای "مرگ بر حزب توده" در تهران پایان داده شود. پراودا در پایان می‌نویسد همکاری بین همه‌ نیروهای میهن‌پرست و دمکراتیک بدون شک درجهت منافع مردم ایران و مبارزه‌ ضدامپریالیستی آنها می‌باشد.»[۱۲]

گزارش - 404

رئیس‌جمهور در اولین روزهای سال نو، با حضور در دو بیمارستان در تهران، از مجروحان جنگ، اسرای مجروح عراقی و بیماران بستری، عیادت کرد. آیت‏الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع، پیش‌ازظهر امروز در بیمارستان 501 ارتش جمهوری اسلامی ایران با مجروحان جنگ تحمیلی و اسرای مجروح عراقی ملاقات کرد. در این دیدار که بدون اطلاع قبلی مسئولان بیمارستان صورت گرفت، تیمسار ظهیرنژاد رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، مشاور عالی ریاست‌جمهوری و تنی چند از مسئولان نهاد ریاست‌جمهوری نیز حضور داشتند. رئیس‌جمهور و همراهان هنگام ورود به بیمارستان مورد استقبال مجروحان، کارکنان بیمارستان و عیادت‌کنندگان قرار گرفتند. آیت‌الله خامنه‌ای با عیادت از تک، تک مجروحان جنگ تحمیلی در این بیمارستان، برای آنان آرزوی شفا و سلامتی کرد.[۱۳] آیت‏الله خامنه‏ای دیروز نیز با حضور در بیمارستان نجمیه تهران، از مجروحان جنگ تحمیلی و بیماران بستری در این بیمارستان عیادت کرد.[۱۴]

گزارش - 405

وزیر امور خارجه هند و رهبر سازمان آزادی‏بخش فلسطین، امروز به‏طور جداگانه به اظهارنظر درمورد تلاش‏ها برای خاتمه‌دادن به جنگ ایران و عراق پرداختند. ناراسیما رائو وزیر امور خارجه‌ هند، درباره‌ ادامه‌ تلاش‌های این کشور برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق گفت: دولت هند جهت یافتن راه‌حلی برای جنگ ایران و عراق و همچنین مسئله‌ فلسطین بدون اتلاف وقت با دولت‌های ذی‌ربط تماس برقرار خواهد کرد. وی درمورد جنبش عدم‌تعهد گفت: هند درحال‌حاضر به‌عنوان رئیس جنبش غیرمتعهدها هیچ فرصتی را برای حل مسائل مهمی که جنبش با آنها روبه‌روست از دست نمی‌دهد.[۱۵] یاسر عرفات نیز در سخنرانی خود در نشست کمیته‌ همکاری کشورهای عربی، افریقایی در تونس درباره‌ چشم‌انداز صلح و اقدامات صورت‌گرفته دراین‌خصوص مطالبی را بیان کرد. رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین تأکید کرد که آخرین اجلاس غیرمتعهدها به ایندیرا گاندی نخست‌وزیر هند، مأموریت داده است تا چندین اقدام برای آتش‌بس میان ایران و عراق را بررسی کند و این گام مقدماتی برای صلح میان دو کشور می‌باشد. وی در اظهاراتی، که در نیکوزیا انتشار یافت، گفت که دو طرف جنگ با این اقدامات موافقت کرده‌اند.[۱۶] دراین‌حال، رادیو صوت‌الجماهیر درباره‌ موضع حمایت‌گرانه‌ عرفات از صلح مورد نظر عراق اعلام کرد: «یاسر عرفات مجدداً موضع صلح‌دوستانه‌ عراق جهت حل اختلافات خود با ایران ازطریق مسالمت‌آمیز را ستود.»[۱۷]

گزارش - 406

درپی دیدار معاون سازمان انرژی اتمی عراق با پادشاه عربستان، رادیو اسرائیل در برنامه‌ای به بررسی علت این دیدار و تفسیر آن پرداخت. به گزارش این رادیو، همام عبدالخالق معاون سازمان انرژی اتمی عراق با شاه فهد در ریاض، ملاقات و نامه‌ای را ازطرف صدام ‌حسین به وی تقدیم کرده است. رادیو اسرائیل در ادامة گزارش خود افزود: « ناظران سیاسی معتقدند که این دیدار دررابطه‌با فشارهای اقتصادی عراق به‌خاطر جنگ با ایران و نیاز این کشور به سرمایه‌گذاری‌های ضروری جهت بازسازی رآکتورهای اتمی نزدیک بغداد که توسط هواپیماهای نیروی هوایی اسرائیل در ماه ژوئن 1980 منهدم شده است، می‌باشد.»[۱۸]

گزارش - 407

پیش‌بینی حمله‌ آتی ایران در منطقه‌ العماره با به‌کارگیری نیروی پیاده، بروز مشکلات مالی در اقتصاد عراق براثر افزایش هزینه‌های جنگ و چاره‌جویی مقامات این کشور برای کاستن از فشارها، توقعات فزاینده‌ مقامات عراقی از کویت به‌رغم نقش گسترده‌ این کشور در پشتیبانی از عراق و بررسی روابط پیچیده‌ دو کشور از محورهای اصلی مقاله‌ نشریه‌ امریکایی کریستین ساینس مانیتور است. در بخشی از این مقاله آمده است: «با قضاوت بر روی ترکیب و سازماندهی حملات پیشین، تحلیل‌گران نظامی می‌گویند که ایران دوباره در فکر یک سری حملات علیه عراق است، ولی ترکیب فعلی نیروهای ایران تعداد بیشتری از نیروهای عادی ارتش را شامل می‌گردد که انتظار می‌رود به عبور از مرز در ناحیه‌ شهر العماره اقدام کنند. روش ایران در استفاده از امواج انسانی حداقل در مراحل اول با شکست روبه‌رو شده. حمله‌ ماه پیش منجر به تصرف باریکه‌ای که متعلق به هیچ‌کدام از طرفین نیست و تصاحب چند برج کم‌اهمیت دیدبانی مرزی عراق شد. بعضی تحلیل‌گران می‌گویند که مشکلات مالی عراق نهایتاً توانایی مقابله با حملات مکرر ایران را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد. دو سال و نیم تحمل هزینه‌ سنگین نظامی عراق که بالغ‌بر 5/1 میلیارد دلار در ماه می‌گردد، این کشور را عمیقاً در قرض فرو برده است. مشکلات مالی عراق ماه اکتبر آغاز شد و موجب تعویق بازپرداخت اقساط قراردادهای نظامی و غیرنظامی گردید، درنتیجه عراق اکنون درصدد دریافت اعتبار برای واردات بیشتر و برنامه‌ریزی مجدد برای پرداخت اقساطی است. گرچه طارق عزیز می‌گوید که عراقی‌ها کمتر از 20 میلیارد دلار از حامیان عرب خود دریافت کرده‌اند، ولی منابع خلیج‌فارس و مصری تخمین می‌زنند که آنها از ابتدای جنگ عراق 52 میلیارد دلار از کشورهای عرب دریافت نموده‌اند. کویت وضع نابسامان مالی خود را وسیله‌ توجیه قطع کمک مالی به عراق قرار داده است. یک منبع گفت که کویت می‌بایست وام‌های عراق را از محل درآمد سرمایه‌گذاری یا حتی ذخایر خود بپردازد و مشخصاً کویت نمی‌خواهد این کار را بکند. تحلیل‌گران می‌گویند که کویت و دیگر کشورهای خلیج‌فارس تشخیص داده‌اند که پس از پایان خصومت‌ها باید هزینه‌ بازسازی ایران و عراق را به دوش بگیرند و با کاهش درآمد نفتی، کویت و دیگر کشورها درصدد پس‌انداز درآمد خود برای تأمین شرایط ایران جهت پایان جنگ هستند. به‌علاوه گزارشات حاکی است که کویت در مقابل تقاضای عراق برای دریافت وام خواستار حل فوری مشکلات بین دو کشور شده است. یک منبع بسیار مطلع گفت: ما مرتباً مسئله را مطرح می‌کنیم، ولی آنها از بحث پیرامون آن خودداری می‌کنند. کویت اخیراً 52 میلیون دلار صرف ساختن پلی از جزیره‌ بوبیان به اراضی کویت نموده است و عراق اخیراً درخواست نموده که جزیره را رهن نماید تا بتواند پایگاه نظامی در آن تأسیس کند. کویت براین‌اساس که نیروی هوایی ایران می‌تواند به‌راحتی هرگونه تأسیسات نظامی در بوبیان را نابود کند با این درخواست مخالفت کرد. ناظران می‌گویند به‌خاطر موضع کویت روابط بین عراق و این کشور هرچه بیشتر تیره شده، گرچه گفته می‌شود که کویت حمایت نظامی خود را از عراق افزایش داده است.»[۱۹]




پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/01/03

  1. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 5، 5/1/1362، صص 8 و 9، واشنگتن، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/1/1362، به نقل از نیویورک تایمز.
  2. سند شماره 439737 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت امور خارجه به ستاد مرکزی سپاه پاسداران، 4/1/1362، سند تک‌برگی.
  3. همان.
  4. سند شماره 94902 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش عملیات روستاهای هله‌گوش از تاریخ 3/1/1362 الی 12/1/1362، از واحد طرح و عملیات ح به ستاد مرکزی، ص1؛ و- سند شماره 72247 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (فرماندهی) به ستاد مرکزی سپاه (فرماندهی)، 4/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 401101 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستون عملیات به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 3/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌‌ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به ف نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 219، 3/1/1362، ص5.
  5. سند شماره 94902 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش عملیات روستاهای هله‌گوش از تاریخ 3/1/1362 الی 12/1/1362، از واحد طرح و عملیات ح به ستاد مرکزی، ص1؛ و- سند شماره 72247 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (فرماندهی) به ستاد مرکزی سپاه (فرماندهی)، 4/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 401101 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستون عملیات به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 3/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌‌ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به ف نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 219، 3/1/1362، ص5.
  6. سند شماره 346541 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از لشکر28 (رکن3)، به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 3/1/1362، ص1؛ و- سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص3.
  7. سند شماره 113250 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  8. سند شماره 445041 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری به ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (فرماندهی گروگان‌های آزادشده)، 16/1/1362، سند تک‌برگی.
  9. سند شماره 72260 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرکز فرماندهی منطقه8 به مرکز فرماندهی ستاد مرکز، 4/1/1362، سند تک‌برگی.
  10. سند شماره 105201 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران، شماره 264، 10/1/1362، ص1.
  11. سند شماره 89469 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌‌ای اطلاعاتی ستاد مرکزی سپاه پاسداران (واحد اطلاعات)، شماره 64، 17/1/1362، ص1.
  12. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 4، 4/1/1362، صص 7 و 8، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/1/1362.
  13. روزنامه‌ اطلاعات، 6/1/1362، ص4.
  14. روزنامه جمهوری اسلامی، 6/1/1362، ص2.
  15. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره4، 4/1/1362، ص2، دهلی‌نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/1/1362.
  16. همان، ص28، رادیو دوبی، 3/1/1362.
  17. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 5، 5/1/1362، ص22، رادیو صوت‌الجماهیر، 4/1/1362.
  18. همان، ص21، رادیو اسرائیل، ساعت 19، 4/1/1362.
  19. همان، صص 2 و 3، واشنگتن، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/1/1362.