1362.01.14

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1362
1362.01.14
نام‌های دیگر چهارده فروردین
تاریخ شمسی 1362.01.14
تاریخ میلادی 3 آوریل 1983
تاریخ قمری 19 جمادی‌الثانی 1403





گزارش - 528

در دومین مرحله بررسی طرح نهایی‏شده مانور یگان‌ها در عملیات والفجر1، امروز نخستین جلسه ساعت 11 صبح در محل قرارگاه تاکتیکی نجف تشکیل و در آن مانور مربوط به قرارگاه عملیاتی نجف2 (لشکر27 حضرت رسول + تیپ84 خرم‌آباد) بررسی شد. در این جلسه سرهنگ صیاد شیرازی، سرهنگ حسنی سعدی، سرهنگ دژکام، سرهنگ کلارستاقی و سرهنگ شریف‏نسب از ارتش و رحیم صفوی، غلامعلی رشید، ابراهیم همت، محمد باقری، احمد غلامپور و رضا چراغی از سپاه حضور داشتند.* رضا چراغی فرمانده لشکر27 حضرت رسول(ص)، مانور این قرارگاه عملیاتی را این‌گونه شرح داد: «ما دو راهکار برای رخنه، یکی اصلی و یکی فرعی را در نظر گرفتیم. [راهکار] اصلی به‏سمت ‍[ارتفاع] 143 و 146 و [راهکار] فرعی هم از جاده پیچ‌انگیزه تقاطع جاده و دو کانال به‏سمت [ارتفاع] 112 منتهی می‌شود. از نقطه رهایی به‏سمت رخنه اصلی، 3 ساعت پیاده و به‏سمت رخنه فرعی یک ساعت و نیم پیاده راه است. از رخنه تا ارتفاع 143 و 146، 4 کیلومتر و تا ارتفاع 112، 7 کیلومتر مسافت دارد. از اولین یال نزدیک به ما که تأمین دشمن روی آن است تا مواضع اصلی دشمن 2 کیلومتر راه است.» وی سپس با اشاره به فاصله زیاد نقطه رهایی نیروها تا منطقه درگیری، اجرای طرح "آتش و مانور" را (که قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) آن را ابلاغ کرده است) برای ایجاد رخنه در مواضع دشمن در محدوده مأموریت نجف2 غیرعملی دانست و گفت: «بنابراین، ما نمی‌توانیم از آتش رخنه‌ای استفاده کنیم، چون پس از پاک‌سازی تأمین‌های دشمن، مسیری را از روی جاده در نظر گرفته‌ایم که بعد از رسیدن به خط خیز، تیربارها و تانک‌ها را در آنجا برای زدن خط اول دشمن مستقر کنیم. درکل، برای مرحله اول تا خط خیز، 6 گردان ادغامی [گردان مقداد، گردان 802، گردان کمیل، گردان 139، مالک اشتر، گردان 182] در نظر گرفته‌ایم. اگر نجف1 به‏طور کامل عمل نماید و نجف2 نتوانست جناح راست خود را درست تأمین نماید، مشکل زیادی به وجود نمی‌آید و سمت چپ نجف می‌تواند روی ارتفاع112 بماند. برای رسیدن به ارتفاع112 راهکاری است که تا زیر پای موانع می‌آید و فاصله‌اش با 112 خیلی کم است.»[۱] وی در پایان به وضعیت نیروهایش اشاره کرد و گفت: نیروهایی که برای ایجاد رخنه آماده شده‌اند هجده روز است که در منطقه حضور دارند و برای رعایت حفاظت عملیات نامه‌های افراد این واحد، پست نمی‌شود و هیچ‏یک از آنها به شهر یا عقب حتی برای استحمام هم نرفته‌اند. این نیروها در آماده‌باش هستند و ادامه این حالت روی آنها تأثیر منفی می‌گذارد.[۲] دومین جلسه از سری جلسات بررسی مانور، مربوط به قرارگاه عملیاتی کربلای3 (تیپ33 المهدی(عج) و تیپ3 لشکر21 حمزه) و قرارگاه نجف1 (لشکر31 عاشورا + تیپ55 هوابرد) بود که با حضور فرماندهان سپاه و ارتش در ساعت 14:30 امروز تشکیل شد.*[۳] طبق طرح مانور، قرارگاه کربلای3 باید با استفاده از 11 گردان (8 گردان تیپ33 المهدی(عج) و 3 گردان از تیپ3 لشکر21 حمزه) و 17 دستگاه تانک، ارتفاع178** را در ارتفاعات حمرین تصرف و حدود 6 کیلومتر خاکریز نیز در مقابل خط پدافندی خود احداث کند.[۴] در این جلسه مانور قرارگاه کربلای3 چنین مطرح شد: 3 گردان از تیپ33 المهدی(عج) (2 گردان در محور اصلی و فرعی و یک گردان احتیاط) و یک گردان تلفیقی در مرحله اول وارد عمل می‏شوند که مأموریت آنها تصرف ارتفاع178 و پاک‌سازی و تأمین آن است. سپس گردان171 تلفیقی خط ناصر را تأمین خواهد کرد. در مرحله دوم نیز دو گردان فجر از تیپ33 المهدی(عج) و گردان 143 از تیپ3 روی دو ارتفاع 102 و 114 (در غرب ارتفاع178) و دو گردان804 و 171 (تلفیقی) روی ارتفاع92 به اجرای عملیات پرداخته و خط پیروزی را تأمین خواهند کرد.[۵]

  این قرارگاه در خط حد خود دو معبر انتخاب کرده و دو گروهان ویژه را برای بازنگه‌داشتن و تأمین معبر در طول یک تا 5/1 کیلومتر در نظر گرفته است.[۶] در ادامه جلسه، مانور قرارگاه نجف1 بررسی شد. خط حد عملیات این قرارگاه در مرحله اول از شیار بجلیه (در شمال) - حد بین قرارگاه کربلا در شمال و قرارگاه نجف در جنوب - در منطقه‌ای به عرض 7 کیلومتر و عمق 4 کیلومتر است و تصرف ارتفاعات 143، 145 و 165 اهداف اصلی این مرحله را تشکیل می‏دهد که دراین‏میان ارتفاع165 به‏دلیل تسلط بر شیار بجلیه، اهمیت بسیاری دارد. گفتنی است نیروهای دشمن ازطریق دو ارتفاع شمال و جنوب (129 و 165) از این شیار که از راه‌های تدارکاتی مهم آنان محسوب می‌شود، به‏شدت مراقبت می‌کنند. نیروهای قرارگاه نجف1 باید در سمت راست (شمال) خود در محل پاسگاه بجلیه در کنار شیار بجلیه،* ضمن تأمین این شیار با نیروهای لشکر8 نجف و در سمت جنوب (چپ) در یک کیلومتری جنوب ارتفاع143، با نیروهای لشکر27 حضرت رسول(ص) الحاق کنند.[۷] براساس مانور طراحی‏شده، این قرارگاه با 10 گردان (7 گردان لشکر31 عاشورا و 3 گردان تیپ55 هوابرد) در این منطقه وارد عمل می‌شود. همچنین 6 دستگاه تانک و 6 نفربر از لشکر عاشورا و 4 تانک از تیپ84 خرم‌آباد برای شرکت در عملیات آماده شده است.[۸] در مرحله دوم عملیات نیز قرارگاه نجف1 عهده‏دار اجرای تک به بخشی از ارتفاع فوقی به عمق 4 کیلومتر است.[۹]

گزارش - 529

تک ناموفق عراق در منطقه میمک، تداوم گلوله‌باران آبادان و تجاوز جنگنده‌های عراق به حریم هوایی دهلران، مهم‌ترین اخبار نظامی امروز را تشکیل می‌دهد. در اولین ساعات بامداد امروز، در منطقه میمک، واحدهایی از نیروهای عراقی قصد نفوذ به مواضع نیروهای خودی را داشتند که با واکنش مناسب و آتش سنگین رزمندگان مواجه شده و عقب‌نشینی کردند. در این اقدام 40 تن از افراد دشمن کشته یا زخمی ‌شدند.[۱۰] شهر آبادان هم زیر آتش توپ‌های سنگین و دوربرد نظامیان عراقی قرار گرفت. در این حملات 3 واحد مسکونی ویران شد.[۱۱] امروز همچنین هواپیماهای عراقی به حریم هوایی دهلران تجاوز کردند، اما با واکنش به‏موقع پدافند هوایی مستقر در منطقه مجبور به ترک آسمان این شهر شدند.[۱۲]

گزارش - 530

در تربت حیدریه، یکی از هواداران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) شاخه خواف که در تهیه اسلحه و پشتیبانی از اقدامات نظامی سازمان مزبور فعالیت داشت دستگیر شد. در تهران نیز 2 تن از فعالان این سازمان دستگیر شدند. عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در خرم‌آباد به افراد مستقر در پایگاه مسجد حکیم این شهر حمله کردند که درنتیجه یکی از اعضای بسیج این پایگاه زخمی ‌شد.[۱۳]

گزارش - 531

آیت‌الله منتظری درپی شدت‏گرفتن بحران سیاسی - نظامی جنوب لبنان و بازداشت یکی از روحانیون این منطقه به‏دست نظامیان رژیم صهیونیستی، با جمعی از روحانیون و طلاب لبنانی دیدار کرد. وی در این ملاقات مطالبی را درباره مشکلات جوامع مسلمان و حمایت از مسلمانان لبنان بیان کرد. روزنامه جمهوری اسلامی در گزارشی دراین‏باره نوشت: «در این دیدار ابتدا یکی از فضلای لبنانی ضمن تقدیم رنج‌نامه، گزارشی را از رشد حرکت اسلامی در جنوب لبنان و موج جدیدی که پس از دستگیری حجت‌الاسلام شیخ راغب حرب به ‌وجود آمده، به نظر حضرت آیت‌الله العظمی منتظری رساند. آیت‌الله منتظری پس از تقدیر از احساسات مذهبی آنان، اظهار کرد جای تأسف است که منطقه جبل عامل و جنوب لبنان که روزی علمای بزرگ شیعه از آنجا به جهان اسلام معرفی می‌شدند، اکنون به‏دست صهیونیست غاصب و خونخوار افتاده و آنچه از دستشان برمی‌آید با زنان و اطفال مسلمان انجام می‌دهند. سپس آیت‌الله منتظری با اشاره به نقش روحانیت در انقلاب‌ها و حرکت‌ها و معنای صحیح تقلید در اسلام گفت همان‏گونه‏که در ایران تا هنگامی‏که روحانیت مبارز و متعهد به رهبری حضرت امام خمینی - مدظله‌العالی - رهبری نهضت را به دست نگرفت ملت بسیج نشد، در لبنان نیز وضع چنین است؛ این وظیفه علما و روحانیون لبنانی است که با آگاه‏نمودن ملت و پیش‏قدم شدن خودشان در مبارزه به دور از اختلافات سلیقه‌ای و جزئی صفوف خود را متحد و فشرده سازند و با استفاده از تجربیات انقلاب اسلامی ایران مردم مسلمان لبنان را در مبارزه با کفر هدایت و رهبری کنند تا به‏زودی ان‏شاءالله تعالی از شر اسرائیل و دولت مزدور آن نجات یابند. آیت‌الله العظمی منتظری همچنین با اشاره به لزوم تأسی به راه و رسم حضرت امام حسین علیه‌السلام دربرابر کفر و ظلم یزیدی و تأکید بر لزوم مبارزه و گسترش حرکت اسلامی جدید در لبنان، افزود: باید این بسیجی که به‏ دنبال بازداشت یک روحانی متعهد به وجود آمده گسترش یابد و برادران روحانی لبنانی به موقعیت معنوی خود در جامعه واقف شوند و بکوشند با انتشار اطلاعیه و تشکیل جلسات مخفی به شناسایی نیروهای مبارز و دادن امکانات به آنان حرکت اسلامی را رشد دهند. آیت‌الله العظمی منتظری در قسمتی دیگر از سخنانش با اشاره به نقش خطرناک یهود معاصر با ظهور اسلام در ایجاد تفرقه بین طوایف مسلمین، تأکید کرد و گفت باید ملت مسلمان لبنان از توطئه‌های تفرقه‌آمیز صهیونیستی که می‌کوشند طایفه شیعه را به سنی و سنی را به شیعه بدبین سازند غافل نباشند.»[۱۴]

گزارش - 532

آقای هاشمی رفسنجانی در دیدار با گروهی از مسئولان و اعضای حزب جمهوری اسلامی دفتر رفسنجان، درباره چشم‌انداز آینده انقلاب و تثبیت نظام جمهوری اسلامی، بحران فعلی لبنان و تحرکات رژیم اشغالگر قدس در جنوب این کشور، اقدام عراق به بمباران چاه‌های نفتی نوروز و کارشکنی‌های این کشور در مهار نشت نفت مطالبی را بیان کرد. در این دیدار حجت‌الاسلام‏والمسلمین هاشمی رفسنجانی در سخنانی گفت: «در داخل و نیز در سطح جهانی در سال جاری امیدهای فراوانی داریم؛ در داخل کشور به این علت که به‏تدریج نابسامانی و بی‌نظمی دوران انتقال و فترت کم می‌شود و مسئولان کشور قلمرو مسئولیت و حدود و حقوق خود را می‌شناسند و بودجه سال 62 که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید بسیار خوب بود و سال جاری را سال بسیار پرتحرکی خواهد کرد. ازلحاظ جهانی نیز جمهوری اسلامی طمع دشمنان خود را قطع کرده و آنها تن به این واقعیت دادند که باید با جمهوری اسلامی بسازند. البته این به آن معنا نیست که دشمنان ما دست از توطئه علیه ما بردارند، زیرا آنها حداقل کاری که می‌کنند این است که ما را مشغول کنند.» رئیس مجلس افزود: «تا زمانی‏که انقلاب حالت انقلابی و بالنده خود را حفظ کند باید در انتظار فراست دشمنان خود باشیم، ولی اگر آرام گرفته و حرفی از حق و حقیقت نگوییم آن روز خیال دشمنان ما آسوده است.» وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به جنایات رژیم صهیونیستی در جنوب لبنان گفت: «آنچه در لبنان می‌گذرد برای ما افتخارآمیز است، زیرا در کشور اشغال‏شده، جنگ‌زده و خردشده لبنان درحالی‏که همه شمشیرها را غلاف کرده و فلسطینی‌ها و کمونیست‌ها و ملی‌گراها آرام گرفته‌اند، تنها چراغی که روشن است چراغ اسلام، روحانیت و محرومان است. ... در لبنان، درحالی‏که مردم تحت اشغال ارتش بیگانه هستند و پشتوانه‌های استعماری به نفع دشمنان است، بازداشت یک روحانی موجب شد تا مردم در مساجد و دانشگاه‌ها و دیگر نقاط اجتماع کرده و از حق دفاع کنند و قهرمان این حرکت کسی است که در سفر به ایران برای رزمندگان اسلام خون اهدا کرده و جرم او الهام از رهبر انقلاب ما است و این افتخار جمهوری اسلامی ایران است.» رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به حمله عراق به منطقه نفتی نوروز و انهدام سکوهای نفتی ایران که موجب آلودگی آب‌های خلیج‏فارس و محیط زیست شده است، اضافه کرد: «دشمنان ما برای اینکه صحنه‌های تبلیغاتی علیه ما درست کنند به این راه متوسل شده‌اند و محلی که زده‌اند در تیررس عراقی‌ها بوده و زدن آن مشکل نیست و با این جنایتی که خسارت آن متوجه بشریت است باید متجاوز محکوم شود و دنیای استکباری بچگانه و کینه‏توزانه علیه ما تبلیغ می‌کند که ایران برای مهار چاه‌های نفت اقدام نمی‌کند، درحالی‏که ما افراد و کشتی مخصوص این کار را هم فرستادیم و عراقی‌ها یدک‌کش ما را زدند. ... البته ما پیش‌بینی این نوع برخوردها را می‌کردیم، زیرا ما وقتی صحبت از حق محرومان و شکستن استکبار می‌کنیم باید منتظر عکس‌العمل دشمنان انقلاب اسلامی بمانیم.»[۱۵]

گزارش - 533

محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در دیدار با پاسداران منطقه4 سپاه درباره رسالت اصلی نیروهای پاسدار و تبانی قدرت‌های بزرگ برای مقابله با حاکمیت اسلام گفت: «ما به یاری خدا و تحت رهبری امام امت فرمانده کل قوا، تا صدور کامل انقلاب اسلامی ایران با استکبار جهانی مبارزه خواهیم کرد، زیرا به این نتیجه رسیده‌ایم که در هر کجا اسلام خواسته باشد حاکمیت پیدا کند ابرقدرت‌ها برای حفظ منافع خود و به‏استثمارکشاندن ملت‌های مظلوم و دور نگه‌داشتن آنها از اسلام با یکدیگر به توافق می‌رسند؛ همان‏طورکه درمورد جنگ تحمیلی ایران و عراق این توافق کاملاً مشهود است و هر دو ابرقدرت حداکثر تلاش خود را جهت تحویل مدرن‌ترین سلاح‌های نظامی به عراق به کار می‌برند.» فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ادامه سخنان خود عامل اصلی پیروزی‌های رزمندگان در نبرد با دشمن را، معنویت حاکم بر نیروهای خودی توصیف کرد و گفت: «ما با تکیه بر نیروی ایمان از هر توطئه‌ای که به‏وسیله استکبار جهانی طرح‌ریزی شود هراسی نداریم.»[۱۶]

گزارش - 534

درحالی‏که دولت شوروی از یک‏سو به ارسال اسلحه به عراق ادامه می‌دهد و از سوی دیگر سعی در کتمان این عمل دارد، امروز نعیم حداد سخنگوی شورای ملی عراق به‏طور رسمی از لغو تحریم تسلیحاتی عراق ازجانب شوروی خبر داد.* رادیو امریکا به نقل از روزنامه کویتی السیاسه گزارش داد: نعیم حداد سخنگوی شورای ملی عراق، که از مسکو به بغداد بازگشته است، از موافقت اتحاد جماهیر شوروی با تجدید فروش اسلحه به عراق خبر داد. وی در بیانیه‌ای خاطرنشان کرده است که شوروی تحریم فروش اسلحه به عراق را که با شروع جنگ ایران و عراق به اجرا گذارده بود، لغو کرده است. نعیم حداد همچنین ضمن اعلام تمایل کشورش به داشتن روابط عادی با ایالات متحده امریکا یادآور شده است تحقق چنین امری منوط به این است که نخست امریکا، اسرائیل را وادار کند از فروش اسلحه به ایران دست بردارد.**[۱۷]

گزارش - 535

خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارشی درباره روند تشکیل جلسات آتی سازمان منطقه‌ای حفاظت محیط زیست دریایی از حضور ایران در این جلسات خبر داد. به گزارش این خبرگزاری: «منابع رسمی در کویت تأکید کردند که عراق و ایران در جلسات سازمان منطقه‌ای برای حفاظت محیط دریایی که فردا در بحرین و روز چهارشنبه در کویت برگزار خواهد شد شرکت می‌کنند، کار این نشست‌ها به بررسی موارد قابل‏اتخاذ جهت مقابله با نشت نفت از چاه‌های نوروز که از فوریه گذشته آغاز شده اختصاص دارد. سازمان منطقه‌ای برای حفاظت محیط دریایی که هشت کشور ساحلی خلیج‏فارس؛ یعنی عربستان، ایران، عراق، امارات عربی متحده، بحرین، قطر، کویت و سلطان‌نشین عمان را در خود جای داده، فردا نشستی را در سطح کارشناسی در بحرین تشکیل خواهد داد و به‏دنبال آن اجلاس وزرای بهداری کشورهای عضو با نمایندگان آن سازمان، روز چهارشنبه در کویت تشکیل خواهد شد.»[۱۸] آقای هاشمی رفسنجانی نیز درخصوص مواضع رسمی ایران در جلسه سازمان منطقه‌ای حفاظت محیط زیست دریایی نوشته است: «با مهندس موسوی درباره کیفیت برخورد با شرط عراق برای آتش‌بس در خلیج‏فارس جهت مهارکردن چاه‌های نفت مشتعل نوروز صحبت کردم؛ عراق گفته است سازمان ملل نظارت کند تا ایران استفاده‌های دیگر نبرد. سفیر ما در کویت هم گفته که هیچ شرطی را نمی‌پذیریم. نظر من این است که از فرصت استفاده کنیم و آتش‏سوزی را مهار کنیم تا متهم به مسامحه در آلوده‏کردن محیط زیست نشویم و جلو خسارت هدررفتن نفت را هم بگیریم، گرچه عراق مقصر است، ولی تبلیغات دشمنان قوی‌تر است. قرار شد غیر از عبور کشتی‌هایمان به ماهشهر، بقیه شروط را بپذیریم.»[۱۹] در همین حال، اخبار متعددی از اظهارنظر مقامات کشورهای مختلف و نیز نگرانی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‏فارس از عواقب آلودگی نفتی چاه‏های نوروز در رسانه‏های خبری منتشر می‏شود. دراین‏زمینه خبرگزاری یونایتدپرس گزارش داد: «سناتور چارلز پرسی رئیس کمیته روابط خارجی سنای امریکا، از ایران و عراق خواست تا برای بستن فوران چاه‌های آسیب‌دیده نفت، که باعث آسیب عمده‌ای به محیط زیست در خلیج‏فارس گردیده است، با یک آتش‌بس موافقت کنند. وی همچنین از دولت ایالات متحده خواست تا کارشناسان فنی را دراختیار سازمان منطقه‌ای حفاظت از محیط زیست دریایی، مستقر در کویت قرار دهد. پرسی گفت: کارشناسان گارد ساحلی امریکا باید برای کمک‏رساندن به حال آماده‌باش درآیند و عکس‌های ماهواره‌ای امریکا برای عملیات پاک‌سازی ارائه گردد. نیروهای عراقی در ماه فوریه و مارس این چاه‌ها را در خلیج‏فارس به آتش کشیدند و از آن موقع روزانه 500 تا 700 بشکه نفت از آنها نشت می‌کند. پرسی به گزارش‌های منتشرشده مبنی‏بر اینکه لکه نفتی به عمق 2 فوت (60 سانتی‏متر) و وسعت 1000 مایل مربع به‏زودی کارخانه‌های شیرین‏کردن آب شور که برای کشورهای خلیج‏فارس اهمیت حیاتی دارد را به مخاطره خواهد افکند، اشاره کرد.»[۲۰] رادیو اسرائیل نیز در بازتاب نگرانی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‏فارس و اقدامات آنها برای تأمین آب شیرین مصرفی گفت: «به‏دنبال وحشتی که در بین اهالی امیرنشین‌های جنوب خلیج‏فارس به‏علت آلودگی آب دریا ایجاد شده، خبرگزاری‌ها امروز خبر دادند که در قطر و کویت و چند امیرنشین دیگر بهای آب معدنی تا سه برابر قیمت نفت اوپک افزایش یافته است. بنا بر این گزارش، بهای آب معدنی در بحرین به بشکه‌ای 60 دلار رسید، درحالی‏که بهای یک بشکه نفت اوپک 29 دلار می‌باشد. دربرابر فروشگاه‌های آب معدنی در بحرین صف‌های طولانی ایجاد گردیده و دولت اعلام داشته که محتکران را به‏شدت مجازات خواهد کرد. روزنامه‌های کویت نوشتند: آن کشور قصد دارد آب آشامیدنی را به‏وسیله نفت‌کش‌های غول‌آسا از ژاپن و فرانسه وارد کند.»[۲۱]

گزارش - 536

روابط امارات متحده عربی با رژیم عراق و نقش آن کشور در تأمین بخشی از کالاهای مورد نیاز ایران و موقعیت سیاسی و جفرافیایی امارات از محورهای مقاله آسوشیتدپرس است که بخش‌هایی از آن چنین است: «امارات عربی متحده که ازجمله کوچک‌ترین و صدمه‌پذیرترین کشورهای نفت‌خیز عرب است، در جنگ ایران و عراق از ضرر و زیان خود جلوگیری می‌کند. ابوظبی، بزرگ‌ترین و ثروتمندترین کشور از هفت شیخ‌نشین امارات در جریان جنگ دو سال و نیمه، در میلیاردها دلار کمک اعراب به عراق مشارکت داشته است و درعین‏حال دوبی، دومین شیخ‌نشین بزرگ و ثروتمند امارات یک تجارت پررونق را با ایران حفظ کرده است. دیپلمات‌های غربی می‌گویند امارات عربی متحده با جمعیتی درحدود 250 هزار نفر و یک ارتش نوپای 40 ‌هزار نفری راه چاره‌ای بجز این ندارد که در کناری بنشیند و به عدم گسترش جنگ امیدوار باشد. خانواده‌های قدیمی بازرگان امارات روابط تجاری و خوبی با همسایگان ایرانی خود دارند. بسیاری از آنها از نسل بازرگانان ایرانی هستند که در آغاز قرن جاری به‏منظور خلاصی از حقوق گمرکی زیاد از ایران به امارات گریختند. صدام حسین رئیس رژیم عراق از حمایت کمتر همه‌جانبه امارات از عراق در جنگ شکایت کرده است، ولکن شکایت وی بی‌فایده بوده است. در اوایل جنگ، امارات از دنبال‏کردن تلاش‌های خود درمورد سه جزیره عرب‏نشین در خلیج‏فارس دست برداشت. این جزایر عبارت‌اند از تنب بزرگ و کوچک و ابوموسی که در دهانه تنگه هرمز قرار گرفته‌اند؛ بیشتر نفت دنیا از آنجا عبور می‌کند، صدام حسین قبل از اخراج نیروهایش از ایران خواستار خروج ایرانی‌ها از این جزایر شده بود. شارجه که یکی دیگر از اعضای فدراسیون امارات است و نسبت به دیگر اعضا از ثروت کمتری برخوردار است، به‏موجب موافقت‌نامه‌ای که قبل از اشغال این جزایر توسط شاه تنظیم شد هنوز نیمی از درآمدهای یک حوزه نفتی در ابوموسی را با ایران شریک است. تجارت دوبی با ایران به جمهوری اسلامی کمک کرد که تحریم امریکا در جریان بحران 444 روزه گروگان‌گیری و جنگ طولانی با عراق را تحمل کند. بیشتر محموله‌های تجاری به ایران در کشتی‌های چوبی دیزلی حمل می‌شود که لنج نامیده می‌شوند و میزان فعالیت آنها مقیاس ارزیابی از فعالیت‌های بازرگانی در بنادر دوبی است. تا زمان ملی‏کردن بنادر ایران و بروز جنگ در سپتامبر 1980، ایران بزرگ‌ترین بازار برای تجارت چند میلیارد دلاری صدور مجدد کالاها از دوبی بود که در آن کالاها با یک درصد مالیات به دوبی داده شده و مجدداً صادر می‌شوند. به‏موجب ارقام رسمی‌، سهم ایران در بازار از 3/29 درصد به 14 درصد در سال 1981 کاهش یافت و به‏عنوان شریک تجاری دوبی مقام دوم را پس از پادشاهی عربستان سعودی یافت. لکن بیل داف، مشاور مالی انگلیسی در اداره گمرک دوبی، گفت: ایران هم‏اکنون محدودیت‌های مربوط به واردات را کاهش داده و بیشتر کالاها مجدداً از دوبی به ایران صادر می‌شوند. وی گفت: دو ماه طول می‌کشد تا ازطریق دولت کالایی را به ایران وارد کرد. یک مالک 43 ساله ایرانی یکی از لنج‌ها، ماهی یک بار سفر 35 ساعته به بوشهر را به عمل آورده و کارگران ایرانی را با خود حمل می‌کند. دیپلمات‌های ایرانی کاهش محدودیت‌ها ازسوی ایران را به‏منزله نشانه‌ای از این امر می‌داند که جمهوری اسلامی از اشتغال ذهنی با جنگ دور شده و به زندگی عادی باز می‌گردد.»[۲۲]

گزارش - 537

خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از منابع موثق، اعلام کرد که افسران و درجه‌داران پادگان شهر سلیمانیه عراق درپی اعدام یکی از افسران مخالف صدام به نام علی موسوی در یک تظاهرات علنی خواستار استقرار نظام جمهوری اسلامی در کشورشان شده‏اند. این خبرگزاری همچنین درباره بروز ناآرامی در برخی شهرهای عراق گزارش داد: «کسبه و بازاریان مسلمان شهرهای سیدصادق، کربلا و نجف و شانه‌دری عراق در اوایل فروردین‌ماه سال جاری، دست به اعتصاب عمومی زدند. در اوایل فروردین سال جاری، کسبه و بازاریان مسلمان شهرهای مزبور به دعوت مجاهدین مسلمان عراقی دست به اعتصاب زدند و کلیه امور تجارتی این شهرها را به حال تعطیل درآوردند. مزدوران صدام که از این حرکت مسلمانان سخت به وحشت افتاده بودند گروهی از اعتصاب‌کنندگان را دستگیر و برخی از آنان را به شهادت رساندند. از سوی دیگر، مجاهدین مسلمان عراقی در 12 فروردین 1362 با حمله به چند ساختمان دولتی در شهر حلبچه عراق 30 تن از مزدوران بعث را به هلاکت رساندند.»[۲۳]




پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/01/14

  1. سند شماره 219/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 7/1/1362 تا 25/1/1362، ص98؛ و- سند شماره 229 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (محمدرضا طالقانی)، 25/1/1362 تا 30/1/1362، صص 97 - 96.
  2. سند شماره 223/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف در عملیات والفجر1 (معرفت‌جو)، 12/1/1362 تا 1/2/1362، ص34.
  3. سند شماره 219/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص102.
  4. سند شماره 223/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف در عملیات والفجر1 (معرفت‌جو)، 12/1/1362 تا 1/2/1362، ص34.
  5. سند شماره 219/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 105 - 104.
  6. سند شماره 219/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 7/1/1362 تا 25/1/1362، ص98؛ و- سند شماره 229 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (محمدرضا طالقانی)، 25/1/1362 تا 30/1/1362، صص 97 - 96.
  7. سند شماره 109/ گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش راوی قرارگاه نجف1 در عملیات والفجر1 (محمد ناصر نعمتی)، 9/3/1362، ص16.
  8. سند شماره 223/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص29.
  9. سند شماره 223/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص29.
  10. روزنامه اطلاعات، 15/1/1362، ایلام، به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی؛ و- روزنامه اطلاعات، 16/1/1362، اطلاعیه ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران.
  11. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/1/1362، ص2.
  12. روزنامه اطلاعات، 16/1/1362، ص5.
  13. سند شماره 103801 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران، شماره 268، 16/1/1362، ص1؛ و- سند شماره 89460 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن هفتگی دفتر فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 23، 28/1/1362، ص9؛ و- سند شماره 64720 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه4 فرماندهی به فرماندهی کل، 18/1/1362، سند تک‌برگی.
  14. روزنامه جمهوری اسلامی، 15/1/1362، ص12.
  15. همان.
  16. سند شماره 109/ گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش راوی قرارگاه نجف1 در عملیات والفجر1 (محمد ناصر نعمتی)، 9/3/1362، ص16.
  17. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 15، 15/1/1362، ص15، رادیو صدای امریکا، 14/1/1362.
  18. همان، ص6، کویت، خبرگزاری جمهوری اسلامی‌، 14/1/1362.
  19. کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی، 1362، (آرامش و چالش)، به‏اهتمام مهدی هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ سوم، 1386، ص40.
  20. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 15، 15/1/1362، ص5، واشنگتن، یونایتدپرس، 14/1/1362.
  21. همان، ص17، رادیو اسرائیل، 14/1/1362.
  22. همان، صص2 و 3، دوبی، آسوشیتدپرس، 14/1/1362.
  23. روزنامه اطلاعات، 17/1/1362، ص4.