1362.04.11

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1362
1362.04.11
نام‌های دیگر یازده تیر
تاریخ شمسی 1362.04.11
تاریخ میلادی 2 ژوئیه 1983
تاریخ قمری 20 رمضان 1403






1. امروز، رحیم صفوی، غلامعلی رشید و محمد باقری از فرماندهان اصلی قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) سپاه برای بازدید* و بررسی وضعیت عمومی منطقه عملیاتی که قرار است در منطقه شیلر در محور بانه و مریواناجرا شود و همچنین آگاهی از چگونگی آمادگی لشکرهای ۱۴ امام حسین(ع) و ۲۸ کردستان که همراه لشکر۸ نجف مأمور اجرای عملیات در این منطقه هستند، به سنندج و سپس مریوان رفتند و ضمن بازدید از منطقه با فرماندهان و دستاندرکاران اجرای عملیات در این منطقه گفتوگو کردند. حسین خرازی فرمانده لشکر۱۴ امام حسین(ع) که مأمور به اجرای عملیات آینده** در (پنجوین) است، در گزارشی به فرماندهان قرارگاه خاتمالانبیا(ص) توضیح داد که عناصر اصلی واحدهای پشتیبانی - رزمی همچون تخریب، مهندسی، شناسایی طرح و عملیات و اطلاعات عملیات به منطقه آمده و مستقر شده‎اند. شناسایی اولیه محورهای اصلی عملیات نیز انجام شده است. وی همچنین طرح مانور اولیه لشکر را که شامل تصرف شهر پنجوین و ارتفاعات شمال و جنوب این شهر است، تشریح کرد. به‎علاوه، خرازی درباره موقعیت عمومی دشمن در منطقه، استعداد و نحوه استقرار نیروهای عراقی در مناطق مختلف توضیح داد. فرمانده لشکر۱۴ امام حسین(ع) سپس اعلام کرد که باتوجهبه حضور نیروهای دشمن در تپههای شرق پنجوین، برای تصرف هدف اصلی نیاز به ۳۰ گردان نیرو هست.[۱] فرماندهان قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) سپاه پس از برگزاری جلسه با فرماندهی لشکر۱۴ امام حسین(ع) برای بازدید از منطقه عملیاتی به ارتفاعات مرزی شرق پنجوین رفتند و در آنجا به گفتوگو با فرماندهی و مسئولان و مجریان عملیات در مقر تاکتیکی لشکر۲۸ کردستان پرداختند.*** در این جلسه سرهنگ آذرفر ضمن بیان کلیاتی از مأموریتهای لشکر۲۸ کردستان، کادر فرماندهی تیپ۳ این لشکر را که قرار است همراه با لشکر۱۴ امام حسین(ع) در منطقه عمومی پنجوین اجرای مأموریت کند، معرفی کرد. مهمترین موضوعی که در جلسه مطرح شد گزارش سروان مؤمنی افسر اطلاعاتی تیپ۳، درمورد گسترش و استقرار نیروهای دشمن در منطقه بود. در این جلسه رحیم صفوی درباره نیروهای تقویتی ارتش عراق، مدت زمان حضور نیروهای تقویتی در خط، محورهای مواصلاتی دشمن، تغییرات عمده نیروهای عراقی در منطقه در یک ماه گذشته، نقاط تهدید دشمن و عوارض حساس سؤالاتی پرسید که سرهنگ آذرفر و سروان مؤمنی به سؤالات وی پاسخ دادند. سرهنگ آذرفر همچنین ضمن توضیحاتی درباره آمادگی مقدماتی لشکر۲۸ کردستان برای اجرای عملیات و اقداماتی که انجام شده، به سؤالات رحیم صفوی درخصوص نتایج احتمالی عملیات، برآورد نیرو، میزان بهکارگیری نیروهای لشکر۲۸ کردستان در عملیات و دیدگاه‌های خود درمورد عملیات پاسخ داد. بخشهایی از گفت‎وگوی آنها بدین‎شرح است؛ سرهنگ آذرفر: «ما برآورد کردیم که درحدود چند تیپ نيروهاي مانوري لازم داریم. توپخانهها را برآورد کردیم که به چند گردان توپخانه مشترک نیاز داریم. نیروهای پشتیبانی رزمی مانند مهندسی، مخابرات و هوانیروز را برآورد کرده‌ایم و بهطورکلی تلاش اصلی و فرعی برای ما مشخص شده که تلاش اصلی را در كدام محور بگذاریم و تلاش فرعی از کجا باشد و خط از شمال قطع بشود. سپس منتظر بودیم که لشکر۱۴ به ما بپیوندد و بهطور مشترک روی جزئیات طرح كار كنيم. الآن طرح تهیه شده است، بهتر است تغییرات کوچکی داشته باشد. مسئله دیگر این است که الآن منتظر هستیم با برادر حسین خرازی در محل قرارگاه مشترک، لشکر را تهیه بکنیم. برادر رحیم صفوی: شما همه نفرات لشکر را میخواهید به کار گیرید؟ سرهنگ آذرفر: نه، طرح مانور ما این است که یک تیپ از ما و ۲ تیپ از سپاه عمل کند، البته یک تیپ در احتیاط باشد و ۲ تیپ مشترکاً، عمل بکنند و از شمال وارد عمل بشوند بعد ۲ تیپ ما به‌اضافه ۳ تیپ سپاه هم به‌صورت ... برادر رحیم صفوی: مگر سپاه چقدر نیرو دارد؟ سرهنگ آذرفر: میگویند که لشکر۱۴، ۸ الی ۱۰ تیپ دارد. برادر رحیم صفوی: تا حالا کسی شنیده که یک لشکر ۷ الی ۱۰ تیپ داشته باشد؟ سرهنگ آذرفر: من نمیدانم، بههرحال ما با برادر خرازی نشستیم و ۸ تیپ را تقسیم کردیم، ۳ تیپ از ما و ۵ تیپ هم از لشکر۱۴ بیاید، ما حدود ۸ تیپ را برآورد کردیم که یکسره عمل بکنند، حالا هر چقدر بیشتر باشد بهتر خواهد بود، شما چقدر میتوانید نیرو وارد بکنید؟ رحیم صفوی: لشکر۱۴ امام حسین(ع) ۳ تیپ دارد. سرهنگ آذرفر: بههرحال میتوانیم با یک تیپ تقویتشده وارد عمل بشویم. بعد هر یگان را حدود پانزده روز به منطقه بیاوریم تا فرماندهان همدیگر را بشناسند، دو هفته کافی است. فرض کنید اگر عملیات در تاریخ ۱۵/۴/۶۲ شروع بشود و تعویض انجام گیرد ظرف پانزده روز این کمترین زمانی است که ما می‌توانیم جابهجا بشویم، البته باید یک مقدار فشار را تحمل کنیم، پانزده روز برای آمادگی جنگ و تمرکز نیرو کافی است. [در این هنگام رحیم صفوی نظر سرهنگ آذرفر را درباره عملیات پرسید.] سرهنگ آذرفر: البته نظر شخص من این است که بهعلت کوهستانیبودن این منطقه اگر بتوانیم با یک خیز از معابر گذر بکنیم سریعتر به نتیجه خواهيم رسید. منتها منتظر هستیم که بهطور مشترک با لشکر۱۴ بنشینیم و نظرها را به همدیگر بگوییم، ولی اگر نقطهنظر خاص نباشد ما با یک حرکت عمیق مناسب خودمان را به دامنههای شرقی ارتفاعات جنوبی و غربی پنجوین برسانیم، ولی ما برای این کار دو راهکار داریم که برادر خرازی در جریان هستند که یک راه دومرحلهای است و راهکار بعدی تکمرحله‌ای است. [سپس رحیم صفوی درباره منافع اجرای عملیات سؤال کرد.] سرهنگ آذرفر: باتوجهبه خط‎مشی کلی فرماندهی نیرو، اگر هدف از این عملیات فقط تصرف خاک باشد ممکن است که مقاومتهای سیاسی هم در سطح منطقه بهوجود بیاورد، مثلاً اگر به این صورت عمل کردیم كه شهرها و محورهایی به تصرف ما درآيد درآن‎صورت، ما میتوانیم به سلیمانیه فشار وارد بکنیم و نیروهایی را که در خط‎مشی جمهوری اسلامی ایران هستند، تقویت بکنیم و بهطرف سلیمانیه و مناطق جنوبشرقی و جنوب سرازیر بشویم و فشار وسیعی به عراق وارد کنیم و تسلط عراق در منطقه شمال را که همیشه ضعیف بوده ضعیفتر نماییم. ... فکر کنم که ایدهآل باشد. بهنظر من انهدام نیروی دشمن اهمیت بیشتری دارد، منطقه خیلی کوهستانی است و زیاد اجازه مانور نمیدهد. ما در اینجا نیروهای دشمن را شکار میکنیم، تأثیر انهدام نیرو عمیق است و شاید به‌مرور مشخص بشود، ولی در اینجا همین مسئله مهم است، چون عملیات ضربتی است باید فوراً انجام بدهیم.»[۲] در ادامه جلسه علیرضا تمیزی درباره حضور عناصر مسلح غیرقانونی در منطقه مرزی مریوان گزارش داد. گزارش وی حاکیاز آن بود که ۳۰۰ نفر از افراد حزب دمکرات و ۱۵۰ نفر از عوامل سازمان کومهله و ۱۷۰ تن از گروه خبات (شیخ جلال) بهطور سازمانیافته در منطقه مرزی بانه و مریوان حضور دارند و از اقداماتی که نیروهای ما انجام می‌دهند کموبیش آگاه هستند، بنابراین از این اقدامات اطلاعاتی را جمعآوری و به مرکزیت خود ارسال میکنند. تمیزی همچنین افزود که حزب دمکرات درصدد است که به عقبههای محورهای مواصلاتی نیروهای خودی حمله کند.[۳]


________________________________________

2. بررسی وضعیت امنیتی منطقه عمومی پیرانشهر با چشم‌انداز اجرای عملیات (والفجر۲) در این منطقه و ارزیابی عمومی سپاه پیرانشهر درمورد آماده‌شدن برای این عملیات موضوعی است که سپاه منطقه۱۱ به بررسی آن پرداخت. بخش‌هایی از نتایج این بررسی بدین‌شرح است: «در اطراف پیرانشهر تا فاصله ده کیلومتری، نفوذ سپاه گسترش نیافته و پرسنل مسلح نشده‌اند باید با گشت و جوله هرچه بیشتر جندالله، روستاهای اطراف شهر و به عمق پانزده کیلومتر منطقه اطراف را حدوداً تأمین نمود. تأمین داخل شهر بی‌قواره بوده و از نیروهای مختلف استفاده شده است به‌طوری‌که برخی نیروها به هدر رفته است. باید هرچه سریع‌تر با تشکیل و سازماندهی «عملیات شهری» و انجام گشت و کمین در روز و شب مقرهای اضافه را جمع نمود و مقرهای حفاظتی را به‎عهده ژاندارمری گذاشت. بعد از مدت‌ها تلاش که برای بازکردن جاده‌ها و رسیدن به عمق‌های قابل‎توجه به عمل آمده هنوز سپاه پیرانشهر قادر نیست که موارد مشروحه زیر را به مورد اجرا بگذارد: الف) هنگام شب در شهر رفت‌وآمد نماید. ب) در فاصله ده کیلومتری از شهر خارج شده و سپس مراجعت نماید. ج) اقدام به جابه‌جایی نیروهای تقویتی نماید. باتوجه‎به ضعف‌های ذکرشده در شب، پرسنل بیهوده مبادرت به تیراندازی نموده و باعث تشویش مردم شهر می‌گردد. عملیات شهری در داخل شهر تشکیل شده است و ضعف اطلاعاتی بسیار مشهود است. باید هرچه سریع‌تر با تشکیل عملیات شهری با هماهنگی بیشتر از پیش با اطلاعات، ریشه ضدانقلاب در شهر کنده شود.»[۴] سپاه منطقه۱۱ همچنین اطلاعاتی را از منطقه هدف عملیات (والفجر۴) کسب کرده که حاکی‌از اقدام ارتش عراق در تقویت منطقه به‎دست نیروهای محلی است. براساس این اطلاعات، ارتش عراق نیروهای جدیدی ازجمله کردها و اعراب سورانی، کردهای ایرانی و بارزانی را که جمع آنها حدود یک تیپ برآورد می‌شود گردآوری کرده و در پشت روستاهای منطقه حاج‌عمران، مامیخلان، میرگه و... مستقر کرده است.[۵]


________________________________________

3. حمله محدود نیروهای عراقی به منطقه شرهانی با شکست مواجه شد. در ساعت ۲ بامداد یک گردان از نیروهای تیپ پیاده ۷۰۲ از لشکر۳۰ عراق در شمال‎غربی شیار بجلیه با حمایت آتش پشتیبانی سنگین توپخانه به مواضع یک گردان از تیپ۳ لشکر۲۱ حمزه حمله کردند که با مقابله نیروهای خودی، موفقیتی کسب نکردند و با تحمل تلفاتی مجبور به عقب‌نشینی شدند. نیروهای دشمن تا ساعت ۷ بامداد، دو بار دیگر برای نفوذ به مواضع قوای خودی تلاش کردند، ولی ناکام ماندند. در آخرین اقدام نیز فرماندهی نیروهای عراقی در ساعت ۸:۳۰، با سازماندهی مجدد و افراد تازه‌نفس و حمایت آتش پشتیبانی توپخانه، نیروهای خود را برای تصرف مواضع قوای خودی روانه میدان کرد که این‌بار هم با تحمل تلفاتی مجبور به عقب‌نشینی شد. به گفته فرماندهی لشکر۲۱ حمزه، آتش دقیق و به‎موقع توپخانه‌های خودی نقش مهمی در ناکامی نیروهای عراقی داشت. در این عملیات چند تن از افراد دشمن کشته یا زخمی شدند و یک تن از آنان به اسارت درآمد. از قوای خودی نیز یک تن به شهادت رسید و ۱۰ نفر زخمی شدند. قرارگاه نیروی زمینی ارتش در گزارشی اصرار فرماندهی منطقه‌ای عراق برای تصرف این منطقه را موقعیت ویژه آن دانست و نوشت: تصرف شهرک ۶۰ ازلحاظ تسلط بر مواضع ما ازنظر میدان دید و تیر برای دشمن ضروری است و دشمن تابه‌حال در این منطقه تیپ‌های ۵۰۱ و ۷۰۲ را به کار گرفته و موفق نشده است. تصمیم دشمن بر این است که این منطقه را اشغال کند و این موضوع از فرماندهی کل ارتش عراق به فرماندهي منطقه ابلاغ شده است. براین‎اساس، دشمن علاوه‌بر جنبه‌هاي نظامي در تهاجم و كسب پيروزي هم به تقويت توان آفندي خود نظر دارد و هم به‌دنبال بهره‌برداري سياسي و تبليغاتي درصورت كسب موفقيت است.[۶] علاوه‎براین، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران درباره تحرکات اخیر نیروهای عراقی در این منطقه، به انگیزه‌های این تحرکات پرداخت و اعلام کرد: «دشمن طی ده روز گذشته تنها در منطقه شرهانی ۲۱ بار اقدام به تک کرد که هر بار با دادن تلفات عقب‌نشینی کرد. منطقه شرهانی که از جنوب به علی‌غربی، از شرق به فکه، از شمال به پاسگاه چم‌هندی و از غرب به سلسله جبال حمرین محدود می‌شود ظاهراً برای دشمن خاصیت استراتژیکی ویژه‌ای ندارد، آنچه از خلال اظهارات فرماندهان منطقه استنباط می‌شود دشمن با انجام این تک‌های محدود نخست می‌کوشد روحیه متزلزل پرسنل خود را ارتقا بخشد و در مرحله دوم تصور می‌کند که با بهره‌گیری از این اصل نظامی که بهترین نوع دفاع، حمله است، سازماندهی نیروهای ما را بر هم زند. در مرحله بعد، عراق با این برداشت که ممکن است رزمندگان ما از این منطقه عملیاتی را آغاز کنند مترصد است تا اطلاعاتی را ازطریق گرفتن چند اسیر کسب کند، اما با پدافند قوی، اقدامات تاکتیکی به‌موقع و استقامت خارق‌العاده رزمندگان اسلام، دشمن از این مقوله بهره‌ای نبرد.»[۷]


________________________________________

4. قرار است تیپ ویژه شهدا عملیاتی را در منطقه عمومی پیرانشهر بهمنظور پاک‌سازی مناطق آلوده جنوب جاده مهاباد - پیرانشهر تا شرق این شهر اجرا کند. گفتنی است این منطقه محل اجتماع افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی به‌ویژه حزب دمکرات کردستان ایران است. در این عملیات واحدهایی از تیپ۱ لشکر۶۴ ارومیه و همچنین چند فروند بالگرد هوانیروز، تیپ ویژه شهدا را پشتیبانی خواهند کرد.**** معاونت عملیات لشکر۶۴ ارومیه به همین منظور استعداد و آبادی‌های محل استقرار افراد مسلح غیرقانونی را بدین‌شرح برای مبادی ذی‌ربط اعلام کرد: گردهبن: تعداد ۳۰ الی ۳۵ نفر از عناصر ضدانقلاب در این آبادی حضور دارند و ۵ قبضه آر.پی‌.جی۷ و سلاح‌های انفرادی دراختیارشان هست. مقر آنها مدرسه روستا می‎باشد. شلیم‌جاران: لق۲ هیز آواره در این روستا مستقر هستند. یک توپ۱۰۶ میلیمتری، یک قبضه آر.پی.‌جی۷ و به تعداد افراد که حدود ۱۸ نفر می‌باشند سلاح انفرادی دراختیار دارند. خرابه: تعداد ۱۸ نفر از افراد حزب در این روستا هستند و مقر آنها در یک ساختمان سه‌طبقه در کنار مسجد است. زنگ‌آباد: این روستا پاک‌سازی شده، ولی تعداد محدودی از افراد ضدانقلاب مسلح در آنجا حضور دارند. کندهقولان: تعداد ۱۵ نفر از افراد مسلح حزب دمکرات در این روستا هستند و علاوهبر سلاح‌های انفرادی یک قبضه سلاح آر.پی‌.جی۷ نیز دارند. خرده‌بردشان: تعداد ۷ نفر از عناصر ضدانقلاب در این آبادی مقر داشته و سلاح انفرادی دارند. برکمران: تعداد ۳۰۰ نفر از افراد حزب دمکرات در این آبادی حضور دارند. سه قبضه سلاح آر.پی.‌جی۷، یک قبضه تیربار دوشکا و به تعداد نفرات سلاح انفرادی دراختیار آنها هست.[۸]


________________________________________

5. عملیات مسلحانه افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی در محور مهاباد - بوکان، شمال‌شرقی مریوان، سردشت و شمال مهاباد و همچنین ادامه عملیات پاک‌سازی شمال‌غربی ارومیه موضوع گزارشی است که درپی می‎آید. عصر امروز، افراد وابسته به گروههای مسلح غیرقانونی در محور مهاباد - بوکان به نیروهای ژاندارمری در نزدیکی روستای درمان حمله کردند که بلافاصله نیروهایی از واحد جندالله سپاه بدر به منطقه اعزام شده و به مقابله با افراد مهاجم پرداختند. در این درگیری که بیش از ۲ ساعت طول کشید و با فرار مهاجمان پایان یافت ۳ تن از نیروهای خودی شهید و ۶ تن زخمی شدند.[۹] در شمالشرقی مریوان و در محور فرعی این شهر با سقز نیز افراد مسلح به پایگاه کانعمت حمله کردند که مقاومت و هوشیاری نیروهای خودی مانع سقوط پایگاه شد. در این درگیری ۲ تن از افراد بسیجی پایگاه به شهادت رسیدند و ۳ نفر زخمی شدند. از مهاجمان هم عده‎ای کشته شدند که در منابع تعداد آنها یک الی ۶ نفر ذکر شده است.[۱۰] به‎علاوه، در حوالی روستای بزیله در شمالشرقی سردشت، در علیات کمین افراد مسلح غیرقانونی به یک خودرو که حامل ۷ نفر نظامی بود، ۳ تن از سرنشینان شهید و ۴ تن به گروگان گرفته شدند.*****[۱۱] از سوی دیگر، عناصر حزب دمکرات در شمال مهاباد به پایگاه دریاس حمله کردند که درنتیجه آن ۲ تن از نیروهای این پایگاه شهید، ۳ تن زخمی و ۲ تن مفقود شدند. در این اقدام، مهاجمان یک دستگاه بیسیم را به سرقت بردند.[۱۲] علاوه‎براین، نیروهای سپاه ارومیه که پاکسازی محور مواصلاتی ارومیه به سلماس و ارومیه به سرو را در دستور کار خود قرار دادهاند بهدنبال عملیات پاکسازی محور موانا به چره در ۶ تیرماه، در طول روز گذشته و امروز، در شمال و شمالغرب همان منطقه موفق به پاکسازی روستاهای قصریک، ملونه، گلشیخان، هفتسار و آخیان بزرگ و کوچک شدند و یک پاسگاه در حوالی روستای قصریک ایجاد کردند. در این عملیات ۷ تن از افراد حزب دمکرات ازجمله فرمانده یک لق كه فرمانده عملیات منطقه نیز بود، کشته شد. از افراد خودی هم ۴ تن به شهادت رسیدند و ۴ تن زخمی شدند.[۱۳] یادآوری میشود که پایگاه فرماندهی سنار مامدی از اعضای کمیته مرکزی حزب دمکرات کردستان ایران و از خوانین بزرگ منطقه در روستای مرزی قصریک قرار داشت.[۱۴]


________________________________________

6. امروز ۵۹ تن از نیروهای خودی که گروگان ضدانقلاب بودند در محور بوکان - مهاباد آزاد شده و خود را به واحدهای نظامی و انتظامی معرفی کردند.[۱۵] لازم به ذکر است که عواملی همچون سرعت عمل نیروهای خودی در اجرای عملیاتهای متعدد در محورهای مختلف، محدودشدن مناطق تحتنفوذ گروههای مسلح غیرقانونی به‎‌ویژه حزب دمکرات، نبود مناطق کافی و امن برای نگهدای آن دسته از اهالی روستاها و نیروهای نظامی که در گروگان این حزب بودند و ترس از شدت عمل نیروهای خودی در قبال اقدامات حزب در کشتن افراد گروگان گرفتهشده، مرکزیت این حزب را بر آن داشت تعدادی از گروگانها را که بهعلت عملیات نیروهای خودی و بستهشدن محورهای تردد، امکان جابهجایی و انتقال آنها به داخل خاک عراق مقدور نبود همراه با اقدامات تبلیغاتی آزاد کند. در ۲۱ خردادماه، دفتر سیاسی حزب دمکرات با انتشار بیانیهای آزادی عده‎ای از گروگانهای دراختیار این حزب را اعلام کرده بود و چندی پیش نیز عبدالرحمن قاسملو دبیرکل این حزب، در یک اقدام تبلیغاتی و سیاسی در نامهای به کمیته بین‌المللی صلیبسرخ جهانی اعلام کرده بود که حزب دمکرات کردستان ایران قصد دارد تعدادی از افراد گروگان را آزاد کند و خواهان آن شده بود که گروگانها به این نهاد تحویل داده شوند، ولی با بیاعتنایی جمهوری اسلامی و اجازه ندادن به صلیب سرخ جهانی برای دخالت در این امر، حزب دمکرات تصمیم گرفت خود اقدام به آزادکردن بخشی از گروگانها کند.[۱۶]


________________________________________

7. معاون وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه‎ای به عدم درخواست جمهوری اسلامی برای اعزام کارشناسان سازمان ملل به‎منظور بازدید از خرابی‌های شهرهای ایران، اعتقاد ایران مبنی‌بر نبود صلاحیت در سازمان ملل برای حل‌وفصل جنگ تحمیلی، کوتاهی هیئت اعزامی سازمان ملل متحد در گزارش ویرانی‌های ایران انتظار جمهوری اسلامی از شورای امنیت برای محکوم‌کردن عراق با استناد به گزارش کارشناسی سازمان ملل متحد پرداخت. حسین کاظمپور اردبیلی معاون اقتصادی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، در مقدمه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران، ادعای برخی رسانه‌های خارجی مبنی‌بر دعوت جمهوری اسلامی ایران از سازمان ملل متحد برای اعزام هیئت و تعیین خسارت ازسوی این سازمان را به‎شدت تکذیب کرد. به گزارش روزنامه کیهان، وی «درمورد ادعای فوق که خبرگزاری‌ها آن را نشانه‌ای از درخواست ایران از سازمان ملل برای به‌عهده‌گرفتن نقش بیشتر در مسئله جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران تلقی کرده‌اند، گفت: ما این خبر را قویاً تکذیب می‌کنیم. دراین‎مورد خاص، این تحریف خبر با هدف انحراف افکارعمومی جهان از گزارش سازمان ملل پیرامون بازدید از مناطق مسکونی ایران که توسط صدام به ویرانی کشیده شده است، منتشر می‌شود و گرچه این گزارش تمام ابعاد گوناگون فجایع و جنایات صدام را منعکس نمی‌کند، ولی رژیم بعثی صهیونیستی عراق سعی زیادی برای منحرف‌کردن افکارعمومی جهان از این گزارش را دارد. وی افزود: در زمان انتشار این گزارش نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در نیویورک در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل تأکید کرد که رژیم صدام به‎دلیل عدم وجود بعضی مناطقی که مدعی شده است مورد تخریب واقع شده‌اند توانسته است موارد دیگر مورد ادعای خود را به هیئت نشان دهد، ولی باتوجه‎به وسعت جنایات صدام در جمهوری اسلامی ایران ما نتوانستیم تمام مناطقی که صدام مورد حمله قرار داده و تخریب نموده است را در طول اقامت محدود هیئت به آنان نشان دهیم. بر همین اساس بود که در نامه نمایندگی ما به دبیرکل سازمان ملل به فهرست شهرها و ۱۲۰۰ روستایی که به‎کلی تخریب شده‌اند و هیئت فرصت بازدید از آنها را پیدا نکرده بود، اشاره شده است و اظهار شده بود که هیئت مدت بیشتری را باید در ایران به سر می‌برد که این نامه مورد تحریف خبرگزاری‌ها قرار گرفت و ما تحریف این نامه به‎صورت فوق را قویاً تکذیب می‌کنیم. معاون اقتصاد و بين‌الملل امور خارجه درباره نظر جمهوری اسلامی ایران درمورد گزارش هیئت اعزامی ازسوی سازمان ملل متحد گفت: این گزارش فقط گوشه‌ای کوچک از جنایات صدام را شامل می‌شود و خود این گزارش شورای امنیت را در وضعیتی نسبتاً نامطلوب قرار داده است، چراکه آنان بایستی نسبت به مسئله موضع داشته باشند و موضع بگیرند. کاظم‌پور اردبیلی افزود: به‌طورکلی گزارش درمورد بعضی شهرها حالت مساوی را رعایت نکرده، مثلاً سطور و صفحاتی را که در گزارش به خرمشهر اختصاص داده شده است با آن‌همه ابعاد فراوان جنایات، شاید همان تعداد صفحه به خراب‌شدن یک یا ۲ خانه عراقي که در کنار یک هدف نظامی یا اقتصادی قرار داشت، اختصاص داده شده است. معاون وزير امور خارجه با اشاره به این نکته که این گزارش توانسته است گوشه‌ای از جنایات صدامیان را منعکس بکند، افزود: خود گزارش برای ما ملاک نیست، بلکه موضع‌گیری‌هایی که می‌بایستی شورای امنیت و مراجع دیگر اتخاذ کنند و رژیم بعثی صهیونیستی عراق را به‎خاطر این‌گونه اعمال جنایت‌آمیز قاطعانه محکوم بکنند، مورد توجه ما است. وی سپس با یادآوری این مطلب که ما انتظار نداریم که چنین مواضعی گرفته شود، گفت: ولی امیدوار هستیم که با انتشار این اخبار و مواضع احیاناً غیرمطلوب که گرفته می‌شود افکارعمومی دنیا نسبت به این قضیه آگاهی بیشتری پیدا کنند. دولت عراق سعی دارد با عدم انتشار متن کامل گزارش و محکوم جلوه‎دادن ایران، اکاذیب دیگری را به‎خورد ملت مسلمان عراق بدهد همان‌گونه که درمورد بصره در بیانیه‌های نظامی داخلی مدعی شده بود که این شهر زیر آتش ایران ویران شده است، ولی این شهر را به هیئت اعزامی ازسوی سازمان ملل نشان نداد که این مسئله حکایت از دروغ‌گویی رژیم بعثی صهیونیستی عراق به مردم مسلمان عراق دارد. وی در پایان افزود: ایران همچنان بر موضع قبلی خود مبنی‌بر عدم صلاحیت سازمان ملل متحد برای رسیدگی به مسئله حل‌وفصل جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و صلح تحمیلی پافشاری می‌کند، ولی از این سازمان برای رساندن جنایات صدام به گوش جهانیان و بیان حرف‌ها و گفته‌های خود، استفاده خواهد کرد.»[۱۷]


________________________________________

8. نماینده ایران در سازمان ملل متحد در یادداشتی به دبیرکل این سازمان درمورد نادیده گرفته‎شدن وسعت تجاوزات و خرابی‌های ایجادشده ازسوی ارتش عراق در روستاهای مرزی ایران در گزارش اخیر هیئت کارشناسی سازمان ملل متحد، تذکر داد. رادیو بی‌بی‌سی دراین‌باره اعلام کرد: «دولت ایران در یادداشتی که برای دبیرکل سازمان ملل فرستاده است گفته است که در گزارش گروه تحقیقی سازمان ملل درجه خسارات وارده به ایران بسیار کمتر از آنچه بود، ذکر شده است. در این یادداشت نام ۱۴ شهر و دهکده ذکر شده است که در نتیجه حملات عمدی عراق به آنها خساراتی وارد آمده است و گروه تحقیقی سازمان ملل آنها را ندیده است. در یادداشت همچنین گفته شده است که ۱۲۰۰ دهکده‌ای که تحت‌اشغال عراق بوده به‎کلی با خاک یکسان شده است. یادداشت دولت ایران تلویحاً به این موضوع اشاره می‌کند که دولت ایران از سفر گروه تحقیقی دیگری ازطرف سازمان ملل استقبال خواهد کرد تا تصویر حقیقی جنایاتی که علیه مردم ایران به‌وسیله نیروهای عراق انجام گرفته است به دست آید.» این رادیو همچنین اطلاعاتی درباره نحوه تهیه گزارش و واکنش ایران درمورد انتشار آن داد. بی‌بی‌سی گفت: «گروه اعزامی سازمان ملل متحد که متشکل از ۴ نفر بود از ۱۲ شهر و ده در قسمت مرز ایران و از ۷ شهر و ده در قسمت عراق بازدید به عمل آورد. این گروه در گزارش خود صریحاً یادآور شده بود که خسارت‌های وارده به ایران بیشتر از عراق بوده است. سازمان ملل متحد امید داشت که گزارش فوق اعتبار این سازمان را در نظر دولت ایران افزایش دهد و احتمالاً راه را برای ازسرگیری مذاکرات آتش‌بس از طریق میانجی این سازمان آقای اولاف پالمه هموار سازد. دولت ایران نیز به‎نوبه خود از تلاش گروه یادشده انتقادی نکرده است، اما ابراز تأسف کرده است که چرا گزارش گروه مزبور جامع‌تر نبوده است. ایران در نامه خود عراق را متهم کرده است که عملاً غیرنظامیان و هدف‌های غیرنظامی را در ایران مورد حمله قرار می‌دهد. ایران می‌گوید که گروه اعزامی سازمان ملل متحد دیده است که خسارات وارده به عراق در مناطق غیرنظامی ازطرف ایران عمده نبوده‌اند، اما خسارات وارده به ایران که چندین برابر بیشتر است ازطرف عراق عمداً صورت گرفته است. ایران می‌گوید که تمامی خسارات وارده به خانه‌های عراقی کمتر از ویرانی ناشی‎از حمله ۲ موشک از ۵۰ موشک دورپیمایی است که عراق علیه شهر دزفول به کار می‌برد. ایران همچنین گفته است که خلبانان عراقی به دفعات مردم بی‌گناه را که برای نجات قربانیان به محل حادثه می‌آیند به مسلسل بسته‎اند. در گزارش سازمان ملل آمده است که هواپیماهایی با مسلسل به شهر پل‌دختر حمله‌ور شده‌اند، اما از تیراندازی به غیرنظامیان یا کسانی که به برای نجات مجروحان به محل حادثه آمدند چیزی گفته نشده است.»[۱۸]


________________________________________

9. به دنبال انتشار اخباری درباره سفر یک هیئت اقتصادی ژاپن به عراق برای مذاکره درباره اعتبار یک‌ونیم میلیارد دلاری آن کشور به عراق، امروز یک هیئت به سرپرستی مشاور وزیر امور خارجه ژاپن به بغداد رفت که ضمن تقدیم نامه نخست‌وزیر ژاپن به معاون رئیس‌جمهور عراق درباره مسائل اقتصادی نیز با طرف‌های عراقی گفت‌وگو کند. رادیو صوت‌الجماهیر عراق درباره محتوای نامه نخست‌وزیر ژاپن به عصمت کتانی اعلام کرد: «نخست‌وزیر ژاپن در نامه خود که امروز توسط مشاور وزیر خارجه این کشور تسلیم طه یاسین رمضان در بغداد شد علاقه و تأکید کشورش نسبت به گسترش روابط خود در تمام زمینه‌ها با عراق را ابراز نموده است. در این دیدار، طه یاسین رمضان علاقه عراق را نسبت به عادی‌کردن روابط با ژاپن که به نفع دو کشور می‌باشد، ابراز نمود.» این رادیو افزود: «رمضان مواضع اصولی عراق را نسبت به صلح در منطقه و همچنین ابتکارهای صلح‌آمیز خود در متوقف‌ساختن جنگ با ایران و همکاری عراق با تمامی تلاش‌های حسن‌نیت که دراین‌زمینه صورت گرفته و همچنین پایبندی آن به مقررات شورای امنیت تشریح نمود. وی افزود این موضع عراق از مسئولیت انسانی و قدرت و امید آن به پیروزی و اصرار در دفاع از خاک و حاکمیت و شیوه زندگی خود نشئت می‌گیرد. همچنین در این دیدار روابط دوجانبه به‌ویژه درزمینه‌های اقتصادی و نقش شرکت‌های ژاپنی در پروژه‌های صنعتی عراق مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این دیدار، سفیر ژاپن در بغداد نیز حضور داشت.»[۱۹]


________________________________________

10. براساس اطلاعاتی که به سفارت جمهوری اسلامی ایران در صنعا پایتخت یمنشمالی، رسیده است این کشور درزمینه نیروی انسانی به دولت عراق کمک میکند. در نامهای که وزارت امور خارجه دراین‌باره به ستاد مشترک ارتش ارسال کرده، آمده است که در ماه گذشته ۵ هزار نفر دیگر افسر و سرباز یمن به عراق اعزام شدهاند. به قرار اطلاع هر شش ماه یک بار نظامیان یمنی در عراق تعویض میشوند. بهتازگی حدود ۵۰ نظامی از شهرستان یریم (استان اِب) درحال اعزام به صنعا و از آنجا به عراق بودند و وقتی مطلع میشوند که قصد نهایی آنها عراق است از ۵۰ نفر حاضر ۴۰ تن از آنها فرار می‌کنند. در این نامه همچنین اضافه شده است که آخرین هواپیمای میگ۲۱ که بهتازگی در ایران سقوط کرد و خلبان آن اسیر قوای ایرانی شد اهل کشور یمنشمالی بود و این امر باعث ایجاد ترس در بین افراد نیروی هوایی یمن شده است.******[۲۰]


________________________________________

  • در این بازدیدها اصغر کاظمی، مهدی کیانی، حسین خرازی، علیرضا تمیزی، علیرضا مزینانی، بکایی و داود رنجبر راوی قرارگاه خاتمم‌الانبیا(ص) نیز حضور داشتند.
    • اين عمليات با نام والفجر۴ در منطقه عمومی شیلر ۲۷ مهرماه ۱۳۶۲ اجرا شد.
      • افراد شرکتکننده در این جلسه عبارتبودند از: سرهنگ آذرفر (فرمانده لشکر۲۸ کردستان)، محمد باقری (مسئول اطلاعات عملیات قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) سپاه)، بکایی (مسئول تدارکات قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) سپاه)، سرهنگ بهرامپور (فرمانده ژاندارمری)، علیرضا تمیزی (فرمانده سپاه کردستان)، حسین خرازی (فرمانده لشکر۱۴ امام حسین(ع))، سرهنگ درافشان (فرمانده تیپ۱ لشکر۲۸ کردستان)، غلامعلی رشید (جانشین فرمانده قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) سپاه)، رحیم صفوی، سرهنگ فرتاش (فرمانده تیپ۳ لشکر ۲۸ کردستان)، سرهنگ کروندی (فرمانده تیپ۲ لشکر ۲۸ کردستان)، اصغر کاظمی (طرح و عملیات قرارگاه خاتمالانبیا(ص)) مهدی کیانی (مسئول عملیات قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) سپاه)، علی مزینانی (مسئول تبلیغات قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) سپاه)، سروان مؤمنی از رکن۲ تیپ۳ لشکر ۲۸ کردستان و داود رنجبر راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه در قرارگاه خاتمالانبیاء(ص).
        • این عملیات در ۱۹/۴/۱۳۶۲ به اجرا درآمد.
          • سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در اطلاعیه‌ای که در ۱۳ تیرماه منتشر کرد اجرای این عملیات را به‌عهده گرفت. در این اطلاعیه به‌دروغ ادعا شده است که افراد این سازمان به ۳ خودرو حمله کرده‌اند که منجر به شهادت ۱۰ تن از افراد خودی و زخمی‌شدن ۱۰ تن دیگر شده است. سازمان مجاهدین خلق همچنین اذعان کرد که تعدادی از افراد را پس از دستگیری با شلیک تیر به شهادت رسانده است. [خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۱۳، ۲۰/۴/۱۳۶۲، ص۳۳]
            • تاريخ ارسال نامه از وزارت امور خارجه به ستاد مشترک ارتش در مورخ ۲۷/۳/۱۳۶۲ بوده است.


پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/04/11

  1. سند شماره ۳۴۶/د مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم الانبیا در عملیات والفجر۲ و ۳، داود رنجبر ، ۱۰/۴/۱۳۶۲ تا ۳/۵/۱۳۶۲، صص ۵۰ - ۴۲.
  2. سند شماره ۴۵۰۰/پن مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: بررسی گسترش و توان دشمن (والفجر ۲ و ۳)، (قرارگاه خاتم‎الانبیاء، ۱۱/۴/۱۳۶۲، نوار شماره ۱۱۷۳۳)، داود رنجبر، صص ۱۷ - ۲.
  3. سند شماره ۴۵۰۱/پن مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: (والفجر ۲ و ۳)، (قرارگاه خاتم الانبیا، ۱۱/۴/۱۳۶۲، نوار شماره ۱۱۷۳۴)، داود رنجبر، ص۳.
  4. سند شماره ۳۱۸۰۱۸ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از سپاه منطقه۱۱ طرح و عملیات به سپاه پیرانشهر، ۱۱/۴/۱۳۶۲.
  5. سند شماره ۴۴۱۰۱۶ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: بولتن خبری فرماندهی منطقه۱۱، ۱۳/۴/۱۳۶۲، ص۲.
  6. سند شماره ۱۹۶۱۴ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه مقدم نزاجا در جنوب، شماره ۸۸۹، ۱۱/۴/۱۳۶۲، ص۱؛ و - سند شماره ۳۲۲۳۸۲ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از فرماندهی لشکر۱۹ فجر به فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه، ۱۱/۴/۱۳۶۲.
  7. سند شماره ۲۲۸۹۹۴ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: بولتن گزارش روزانه سپاه، شماره ۳۳۲، ۲۶/۴/۱۳۶۲، ص۷.
  8. سند شماره ۲۳۷۴۶۴ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از لشکر۶۴ ارومیه به تیپ ویژه شهدا، تاریخ ۱۱/۴/۱۳۶۲.
  9. سند شماره ۳۵۸۱۱۸ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه۱۱ سپاه به فرماندهی کل سپاه، بولتن خبری، ۱۳/۴/۱۳۶۲، ص۵؛ و - سند شماره ۳۵۸۱۴۶ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه مهاباد به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) سپاه، ۱۲/۴/۱۳۶۲.
  10. سند شماره ۳۱۵۰۸۸ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای عملیاتی لشکر۲۸ کردستان، شماره ۱۰۵، ۱۲/۴/۱۳۶۵، ص۱؛ و - سند شماره ۴۳۳۲۵۰ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، ۱۴/۴/۱۳۶۵.
  11. سند شماره ۱۳۳۳۸۶ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخستوزیری، ۱۲/۴/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۱۱۳۲۳۱ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین، شمراه ۱۱۳، ۲۲/۴/۱۳۶۲، ص۳.
  12. سند شماره ۱۱۳۲۳۱ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین، شماره ۱۱۳، ۲۲/۴/۱۳۶۲، صص ۲ و ۳.
  13. سند شماره ۳۵۸۱۵۴ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه ارومیه به فرماندهی منطقه۱۱ سپاه، ۱۲/۴/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۳۵۸۱۳۴ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه۱۱ سپاه (طرح و عملیات) به ستاد مرکزی (طرح و عملیات)، ۱۳/۴/۳۶۲؛ و - سند شماره ۳۵۸۱۸۹ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) سپاه به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) ارتش، ۱۳/۴/۱۳۶۲.
  14. سند شماره ۱۱۳۲۳۱ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین، شماره ۱۱۳، ۲۲/۴/۱۳۶۲، ص۳.
  15. سند شماره ۱۱۳۲۳۱ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین، شماره ۱۱۳، ۲۲/۴/۱۳۶۲، ص۳.
  16. سند شماره ۱۱۳۲۲۶ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین، شماره ۱۱۰، ۹/۴/۱۳۶۲، ص۴.
  17. روزنامه کیهان، ۱۳/۴/۱۳۶۲، ص۲.
  18. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش های ویژه، شماره ۱۰۵، ۱۲/۴/۱۳۶۲، ص۲۴، رادیو بیبیسی، ۱۱/۴/۱۳۶۲.
  19. خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۰۵، ۱۲/۴/۱۳۶۲، ص۴۳، به نقل از رادیو صوت‌الجماهیر، ۱۱/۴/۱۳۶۲.
  20. سند شماره ۴۴۳۴۴۶ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از اداره دوم ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران به ستاد مرکزی سپاه پاسداران، ۱۱/۴/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۱۹۶۶۸ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه (واحد طرح و عملیات) به قرارگاه خاتم الانبیا(ص)، ۱۹/۴/۱۳۶۲.