1362.05.07

روزشمار جنگ سال 1362 1362.05.07
نام‌های دیگر	هفت مرداد
تاریخ شمسی	1362.05.07
تاریخ میلادی	29 ژوئیه 1983
تاریخ قمری	18 شوال 1403

1360.05.07

1361.05.07

1363.05.07

1364.05.07

1365.05.07

1366.05.07

1367.05.07

1. به‎ دنبال عملیات روز گذشته نیروهای عراقی در محور چپ منطقه عملیاتی والفجر۲ که منجر به تصرف بخش عمده‌ای از ارتفاع گردمند ۲۵۱۹ و ارتفاع ۲۰۶۲ شد، امروز فرماندهی منطقه‌ای عراق از اولین دقایق روشنایی هوا فعالیت خود را برای دراختیار گرفتن بخش باقی‏مانده آغاز کرد. هرچند نیروهای خودی روز گذشته از تمامی این ارتفاع عقب رفته بودند و واحدهای عراقی به‎راحتی می‌توانستند نیروهایشان را از عقبه‌های بخش تصرف‏شده به این ارتفاع هدایت کنند، ولی به علت خوف و واهمه‌ای که از نیروهای خودی داشتند ترجیح دادند واحدهای پیاده را به‎وسیله بالگرد در منطقه مورد نظر هلی‌برن کنند. بالاخره در ساعت ۷:۳۰ استعداد یک گردان را به ارتفاع ۲۵۱۹ انتقال دادند و بدین‎ترتیب پس از کشمکش‌های فراوان این ارتفاع به دست نیروهای عراقی افتاد. البته در عملیات امروز ارتش عراق، نیروهای خودی به‎دلیل آنکه روز گذشته دشمن بخش اعظم این ارتفاع را تصرف کرده بود امکان استقرار بر روی ارتفاع مزبور را نداشتند و به‏طور طبیعی عکس‌العمل خاصی در مقابل قوای عراقی نشان ندادند. محسن رضایی و سرهنگ علی صیاد شیرازی که احتمال می‎دادند عراق پیشروی خود را عمق داده و ارتفاع ۲۸۰۰ کدو را نیز تصرف کند با فراخوانی فرماندهان در تلاش بودند که نیروهای یگان‌ها را که در چند روز عملیات به تحلیل رفته بودند به نحوی سازمان دهند و به هر ترتیبی مانع سقوط این ارتفاع شوند، زیرا با ازدست‏رفتن ارتفاع ۲۸۰۰ کدو کل متصرفات محور جنوبی (چپ) عملیات از دست می‌رفت و محور راست نیز مورد تهدید جدی قرار می‌گرفت. جعفر اسدی فرمانده تیپ۳۳ المهدی(عج)؛ احمد کاظمی فرمانده لشکر۸ نجف؛ حسن‏زاده، جعفری و عرب ۳ تن از مسئولان محور؛ فرماندهان گردان لشکر۱۴ امام حسین(ع)؛ سرهنگ ناصری فرمانده تیپ۲ لشکر۷۷ خراسان؛ اعتمادی فرمانده محور تیپ۳۳ المهدی(عج) و حسن شفیع‎زاده فرمانده توپخانه قرارگاه خاتم‎الانبیاء(ص) سپاه ازجمله کسانی بودند که فرماندهی عملیات درباره تحکیم مواضع و حفظ ارتفاع کدو با آنها گفت‌وگو کرد. فرماندهی باوجود نبود نیروی کافی و منسجم بر حفظ ارتفاع با چنگ و دندان تا یکی دو روز آینده و آماده‎شدن تیپ۱۰ سیدالشهدا(ع) و لشکر۳۲ انصارالحسین که به‎تازگی وارد منطقه شده بودند، تأکید کرد. محسن رضایی حتی برای کم‎کردن فشار عراق، فرمانده سپاه اشنویه، مصطفی ایزدی فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، جواد استکی مسئول عملیات این قرارگاه و مسعود بارزانی فرمانده نیروهای بارزانی را به قرارگاه فرا خواند و با آنها درباره امکان اجرای عملیات در سید‌کان با همکاری نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) به مشاوره پرداخت که البته نتیجه‌ای در بر نداشت.

________________________________________

2. نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) که در برخی موارد عملیاتی همچون شناسایی‌ها، عملیات ایذایی در عمق منطقه عملیات و گاهی تخصیص نیرو در مواضع پدافندی در محور جنوبی (چپ) منطقه عملیاتی با نیروهای خودی همکاری دارند امروز موفق شدند یک فروند بالگرد عراق را در منطقه بین چومان مصطفی و مامی خلان سرنگون کنند. شوکت بارزانی نماینده حزب دمکرات کردستان عراق، در نامه‌ای اخبار و اطلاعاتی که حاکی‏از تلاش ارتش عراق برای تقویت نیرو و تداوم عملیات برای بازپس‏گیری مناطق ازدست‏رفته بود را برای فرماندهی قرارگاه مقدم نیروی زمینی ارتش ارسال کرد. بخشی از اطلاعات مندرج در این نامه بدین‎شرح است: تجمع و تحرکات دشمن در دیانا همچنان به‎صورت گسترده‌ای ادامه دارد. تیپ گارد جمهوری نیز به دیانا رسید. بنا به معلومات مؤکد، دشمن اقدام به یورش وسیعی برای بازپس‎گرفتن حاج‎عمران خواهد کرد. مدت چهار روز است که ارتش عراق مشغول ایجاد فرودگاه برای هواپیماهای خود در ناوپروان می‌باشد. راه اربیل - چومان مصطفی به‎علت رفت‎وآمد ستون‎های نظامی برای غیرنظامی‌ها تقریباً بسته به‎نظر می‌رسد. فرمانده تیپی که از بلندی‌های مامی‎خلان عقب‎نشینی کرده بود و تمر نام داشت در مقابل توده‌های مردم و نظامیان به‎دستور صدام تیرباران شد.

________________________________________

3. با تصرف ارتفاع ۲۵۱۹ گردمند، عراق تبلیغات وسیعی را برای پوشش شکست‌های قبلی خود آغاز کرد. ستاد کل نیروهای مسلح عراق که تاکنون از سقوط این ارتفاع و ارتفاع ۲۸۰۰ کدو در محور چپ (جنوب) منطقه عملیاتی و همچنین سقوط ارتفاع ۲۵۹۷ کینگ در محور راست و پادگان حاج‏عمران، منطقه زینو و رایات سخنی به میان نیاورده بود ضمن اعلام تصرف ارتفاع ۲۵۱۹ گردمند به‎طور ناخواسته به ازدست‎دادن ارتفاعات و مناطق نامبرده در روزهای گذشته اعتراف کرد. ستاد کل نیروهای مسلح عراق بدون اشاره به تلفات و خسارات سنگین برای تصرف این ارتفاع، عملیات اجراشده در این منطقه را بی‎سابقه خواند. در بخشی از این اطلاعیه آمده است: «ای ملت بزرگ عراق و نیروهای مسلح، امروز یک روز بزرگ است. ملت دلیر عراق و ای ملت عرب، امروز روزی است که شهامت ملت عراق به اوج رسیده و قله‌های سربه‏فلک‏کشیده کشورشان را پایگاه افتخار برای خویش و امت عرب قرار داده‌اند. ای ملت عراق از عرب و کرد، فرزندان شما در یکی از بی‎نظیرترین عملیات‎های موفق نظامی در طول تاریخ ارتش عراق پیروز شدند و دشمن تجاوزگر را در یک حالت سردرگمی قرار دادند. امکان تحقق این پیروزی در قله گردمند ۲۵۱۹ بود. پرسنل دلیر نیروهای مسلح عراق با شعار یا پیروزی یا شهادت، بی‏سابقه‌ترین عملیات نظامی خویش را در این قله ثبت کردند. موقعیت جغرافیایی این کوه از اهمیت ویژه‌ای در منطقه برخوردار است. قله این کوه از بلندترین قله کوه‌های مشرف بر منطقه حاج‎عمران و رایات می‌باشد.» سرلشکر نعمه فارس حسین حیاوی فرمانده سپاه یکم عراق نیز در نامه‌ای خطاب به صدام حسین تصرف این ارتفاع را به وی تبریک گفت. در نامه مذکور آمده است: «خبر خوش پیروزی سپاهیان حق (دلاوران سپاه اول) با همکاری هلیکوپترهای دلیر ما علیه دشمن در ساعات نخستین امروز را به شما تبریک می‌گوییم. آقای رئیس‌جمهور حفظ‎الله، نبرد برای استرداد این قله کوه حدود ۲۴ ساعت بدون وقفه به طول انجامید که در آن مدرن‎ترین شیوه‌های رزمی ویژه مناطق کوهستانی و با حمایت نیروهای هوایی به کار برده شد. سربازان دلیر شما از فرزندان ملت بزرگ عراق با عزم راسخ و اراده آهنین خود که از عزم رهبر آنان صدام حسین سرچشمه گرفته است توانستند صدها تن از افراد دشمن و عناصر خائن را به هلاکت برسانند و تعدادی از آنها را نیز به اسارت خود درآورند.»

________________________________________

4. از اولین ساعات بامداد، اقدامات واحدهای قرارگاه خاتم‎الانبیاء(ص) سپاه مأمور در منطقه عملیات والفجر۳ با گزارش این واحدها در جلسه‌ای با حضور رحیم صفوی مسئول طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه، محمد باقری، نصرالله فتحیان، علیرضا عندلیب، مهدی کیانی و علی مزینانی پیگیری شد. بخشی از گزارش نصرالله فتحیان مسئول بهداری رزمی، بدین‏شرح بود: احداث ۴ باب درمانگاه اورژانس برای یگان‌های فتح۱، سازماندهی امدادگرهای بهداری و گروه‌های تخلیه مجروح، راه‌اندازی ۴ بیمارستان مجهز برای جراحی‌های فوری در دو کیلومتری جاده مهران - دهلران و عقبه لشکر۴۱ ثارالله(ع) و شهر دهلران با چندین اتاق عمل، آماده‌سازی فرودگاه‌های ایلام و باختران برای منتقل‏کردن مجروحان و هماهنگی با نیروی هوایی برای انتقال مجروحان از این فرودگاه‌ها. فتحیان سپس توضیح داد که لشکر۴۱ ثارالله(ع) گروه‌های ویژه‌ای برای امداد و تخلیه در سازمان رزم خود شامل ۳ نفر پزشکیار، ۸ تن امدادگر و چندین نفر برای تخلیه مجروحان تعریف کرده که یک کار نو و جالبی است. وی همچنین اضافه کرد بهداری این لشکر باوجود آنکه اقدامات خود برای احداث سوله‌های بهداری و بیمارستانی را دیرتر آغاز کرد، ولی با فعالیت شبانه‌روزی موفق شد علاوه‏بر تخت‌های بیمارستانی، ۱۰ اتاق عمل هم برای بیمارستان آماده کند که درحال گذراندن آخرین مرحله تجهیز و آماده‌سازی هستند. بنابراین حدود ۷۰ درصد نیروهای تخصصی بیمارستان‌ها و اورژانس‌ها به منطقه آمده‌اند و آماده می‎باشند. فتحیان در پایان گزارش خود به کمبود ۳۰ دستگاه اتوبوس مخصوص حمل مجروح از مهران به اندیمشک اشاره کرد و افزود تاکنون فقط ۱۰ دستگاه آماده شده و برای فراهم‎شدن بقیه اتوبوس‌ها درحال تلاش هستیم. مهدی کیانی در میان صحبت‌های وی گفت که واحد تدارکات قرارگاه کربلا قول داده که کمبود اتوبوس‌ها را جبران کند. پس از فتحیان، علیرضا عندلیب مسئول مهندسی قرارگاه خاتم‎الانبیا(ص)، درباره حوزه کاری خود اظهار کرد: کار عمده واحد ما نظارت بر امور مهندسی یگان‌ها و مأموریت ذاتی واحد مهندسی قرارگاه خاتم‎الانبیا(ص) انجام امور مهندسی و واگذاری برخی پروژه‌ها به قرارگاه نجف است. وی ضمن اعلام این مورد که گردان‌های مهندسی رزمی قرارگاه خاتم‏الانبیاء(ص) را برای تقویت واحدهای مهندسی به یگان‌ها مأمور کرده‌ایم، از اقدامات انجام‎شده اظهار رضایت کرد و گفت کیفیت کار برخی یگان‌ها پایین بود که رفته‎رفته بهبود پیدا کرد و سوله‌ها و قرارگاه‌های لازم احداث شد. عندلیب درباره احداث خاکریز در محورهای عملیات یگان‌ها در حین عملیات نیز ابراز کرد: ازجمله آنکه جهاد تهران مسئول احداث خاکریز لشکر۵ نصر و تیپ۲۱ امام رضا(ع) و مهندسی سپاه و جهاد تهران نیز مسئول احداث خاکریز در محورهای عملیاتی لشکر۴۱ ثارالله(ع) هستند و همه دستگاه‌های مهندسی لازم برای احداث خاکریز فراهم شده است. وی همچنین توضیح داد که برای تسریع در احداث خاکریزهای مورد نیاز در حین عملیات، لودر و بولدوزرهای پیش‌بینی‌ شده را در چند روز گذشته شبانه به‎تدریج و با رعایت حفاظت کامل به مکان‌های مشخص‎شده در نزدیکی خط تماس منتقل کردیم و استتار شده‌اند. در ادامه جلسه، علی مزینانی مسئول تبلیغات قرارگاه خاتم‎الانبیاء(ص) سپاه، اسکندری مسئول واحد پدافند هوایی و امانی مسئول زرهی از اقدامات و تدابیر در نظر گرفته‎شده برای اجرای مأموریت‌های واگذارشده گزارش دادند.

________________________________________

5. در ساعات باقی‌مانده تا شروع عملیات والفجر۳ در منطقه عمومی مهران، در مقر فرماندهی آخرین اطلاعات و تغییرات تبادل شد و توصیه‌ها، تأکیدات و هماهنگی‌ها بین رده‌های مختلف قرارگاه خاتم‎الانبیا(ص) و واحدهای این قرارگاه و قرارگاه نجف انجام گرفت. در این جلسه، حسن‌‌پور مسئول واحد اطلاعات قرارگاه نجف، گفت: عراق شب گذشته نیروی زیادی به نمه‎کلان‎بو افزوده و محور جلوی رودخانه کنجانچم را هم تقویت کرده است (خط حد تیپ جواد‌الائمه(ع) از لشکر۵ نصر). رحیم صفوی نیز درباره ۲ ارتفاع مهم منطقه اظهار کرد: ما باید مسئله زالوآب (کله‌قندی) را حل کنیم، بیشتر حساسیت دشمن هم این محور و محور نمه‎کلان‌بو است. وی خطاب به امین شریعتی معاونت عملیات فرماندهی قرارگاه نجف گفت: اگر زالوآبسقوط نکرد طرحی دارید؟ شریعتی پاسخ داد: بله، پیش‌بینی کرده‌ایم، اگر سقوط نکرد نمی‌توانیم با نیروی تک‎ور حل کنیم، بلکه در نظر داریم با آتش مشکل را برطرف کنیم. قرار است تعدادی تانک در تپه غلامی و رضاآباد مستقر شوند و با گلوله مستقیم، سنگرهای ارتش عراق را زیر آتش بگیرند. رحیم صفوی ادامه داد: این محور، جناح خوبی است اگر بتوانیم نمه‎کلان‌بو را تصرف کنیم می‌توانیم آسیب زیادی به دشمن بزنیم. سپس غلامحسین بشردوست جانشین فرماندهی قرارگاه نجف، درباره اقداماتی که در جنوب منطقه عملیاتی انجام شده خاطرنشان کرد: قاسم سلیمانی فرمانده لشکر۴۱ ثارالله(ع)، ساعت ۲ بامداد نیروهایش را به جلو منتقل کرده و دشمن نفهمیده است. قاسم نگران این بود که دشمن هم از قلاویزان و هم از جلوی ورمهزیار امکان شلیک توپ دارد و جلوی میدان مین خود را هم ثبت کرده است. عراقی‌ها دیشب آماده‌باش داده بودند. نیروهای قاسم آماده‌اند، معبرهای میدان مین را از محور خودشان تا نزدیکی خط عراق طناب‎کشی کرده‌اند. امروز هم که برای بازدید رفته بودیم او درحال توجیه فرمانده گروهان‎ها و فرمانده دسته‌ها بود و به آنها می‎گفت که چطور حرکت کنند و چطور هماهنگ شوند که در موعد مقرر به خط دشمن بزنند. آنها کارهایشان را کرده‌اند بقیه‌اش با خدا است. دراین‏حال، رحیم صفوی درباره علت حساسیت دشمن در شمال منطقه عملیاتی گفت: امین شریعتی معتقد است که دشمن فکر می‌کند این عملیات ما برای گرفتن جاپا و ادامه عملیات تا زرباطیه و تهدید بدره می‎باشد. این حرف خوبی است، بنابراین دشمن عملیات ما را دامنه‎دار فرض می‌کند و ما هم باید با آوردن تانک و نفربر و شلیک تیر مستقیم تانک این فرض ذهنی دشمن را تقویت کنیم. دشمن وقتی مشاهده کرد که ما تانک و نفربر آورده‌ایم، این یعنی تهدید جدی در عمق دشمن. یعنی دشمن محاسبه کرده که ما در شب اول نمی‌توانیم تا عمق و به زرباطیه برویم، لذا وقتی احساس کرد که ما در نمه‌کلان‌بو خاکریز زدیم و قصد پیشروی نداریم، فشار خود را کم می‌کند. پس از این گفت‌وگوها سرهنگ کامبیز جمالی جانشین فرماندهی نیروی زمینی ارتش و سرهنگ موسوی قویدل به قرارگاه تاکتیکی خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه آمدند. صحبت‌های این ۲ نفر نشان می‌داد که بابت نابرابری نیرو، طرح مانور و حساسیت دشمن روی زرباطیه نگرانی‌هایی دارند، ولی رحیم صفوی توضیح داد که نیروی موجود برای عملیات به‏خصوص در محور ارتفاعات (لشکر۵ نصر و تیپ۲۱ امام رضا(ع)) کفایت می‌کند، علاوه‎برآنکه با شروع عملیات قرار است نیروهای جدیدی به این ۲ یگان اضافه شود. وی سپس ضمن مساعدخواندن وضعیت عمومی نیروهای عمل‎کننده به بازدید خود از یگان‌ها و برگزاری جلسات مانور با فرماندهان در سطوح مختلف تا رده فرمانده دسته اشاره کرد و دراین‎باره گفت: با نیروها زیاد صحبت کردیم، وضعشان خوب بود. رفتیم برای تمام نیروها سخنرانی کردیم هم در لشکر۴۱ ثارالله(ع)، هم در لشکر۵ نصر، هم در تیپ۲۱ امام رضا(ع)، با تمام فرمانده دسته‌ها یک‎به‎یک گفت‎وگو کردیم. دیشب تا ساعت ۱۲ در میان آنها بودیم. ساعت ۴ صبح بیدار شدیم و دوباره از ساعت ۴ به بعد برای نیروهایشان جلسه گذاشتیم و با فرماندهانشان، یعنی فرمانده دسته‎ها مذاکره کردیم. خودشان را معرفی می‎کردند، سابقه‌شان را می‎گفتند. از آنها پرسیدیم چند درصد نیروهایشان پاسدار، چند درصد مشمول (پاسدار وظیفه)، چند درصد بسیجی و چند درصد اعزام مجدد هستند. قصدمان این بود که بدانیم فرمانده دسته نیروهایش را خوب می‌شناسد یا نه، چون فرمانده‌ای که نیروهایش را خوب بشناسد می‌تواند خوب از آنها استفاده کند. از جواب‎هایشان می‌فهمیدیم که این فرمانده چند مرده حلاج است. نتیجه خیلی خوب بود. اینها یک‎سری جوان بودند که به آنها گفتم شما برای امام آمدید بجنگید. گریه می‌کردند، بعضی‌ها خیلی جوان بودند، گریه می‌کردند و می‌خواستند در عملیات شرکت کنند. سرهنگ موسوی قویدل دراین‎باره گفت: اینها را انتظامات بگذارید. اتفاقاً ما یک نفر را برای انتظامات دیدیم یکی از این نوجوان‎های چهارده پانرده ساله بود. سرهنگ جمالی هم گفت: بله من خیلی خوشم آمد. سرهنگ موسوی قویدل ادامه داد: جناب سرهنگ فرمودند که اینها را نگاه کن جای ۲ نفر آدم بزرگ را گرفته‌اند. رحیم صفوی در ادامه صحبت‌های خود بیان کرد: به آنها گفتیم که شما باید رشد کنید، شما باید در جبهه قوی باشید، ما نمی‌خواهیم نیروهایمان را یک‎دفعه خرج کنیم. ما می‌رویم و شما هستید که باید جنگ را اداره کنید. در ادامه رحیم صفوی درباره تقویت نیروی دشمن، تهدیدات عراق بعد از عملیات و نتایج قابل پیش‌بینی از اجرای عملیات مطالبی را بدین‎شرح بیان کرد: دشمن خود را تقویت کرده، حداقل ۲ واحد زرهی آورده، نیروهای شناسایی می‌گفتند قوای عراقی درحالی‎که ساک‎هایشان دستشان بود، می‌آمدند، یعنی نیروی تازه‎وارد آورده است. حدود ۲ گردان تانک و حدود ۵۰ دستگاه هم ماشین ایفای سرپوشیده آورده است. وی افزود: دشمن می‌تواند با هواپیما منطقه را بمباران کند، چون ما به یک جاده متکی هستیم و این جاده را می‌تواند بمباران کند. ازطرفی، دشمن می‌تواند این جاده را تهدید و با توپخانه، ما را اذیت کند. ولی اگر ما ان‌شاءالله ارتفاعات را تصرف کردیم و دشمن را به عقب راندیم با توپخانه می‌توانیم او را اذیت کنیم. وی درباره تصورات دشمن از عملیات خود ابراز کرد: تحلیل دشمن این است که ما یک جاپا در اینجا بگیریم و اگر این را گرفتیم یک سرپل کوچک است. ان‌شاءالله به یاری امام زمان(عج) اگر موفق شدیم، این لشکر۱۷ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) در این جناح باشد، این جناح چون دشت می‌شود، ما نمی‌توانیم در دشت زیاد باز شویم و خاکریز احداث کنیم و بمانیم، ولی روی تپه ماهور می‌توانیم بمانیم و به آزادسازی جاده راهبردی جنوب به غرب و آزادسازی سد کنجانچم و آزادسازی حدود ۲۶ روستا در پاسگاه‌های مرزی‌مان بپردازیم.

________________________________________

6. در منطقه عملیاتی والفجر۳ با غروب آفتاب و تاریک‎شدن هوا، فرماندهان یگان‌ها به نیروهای خود که برخی از روز قبل در محلی مناسب از خط دشمن در استتار به سر می‌بردند دستور حرکت به‎سمت خط ارتش عراق را دادند تا نیروها با نزدیک‎ترکردن خود به خط دشمن و به‎محض اعلام رمز عملیات بدون فوت وقت به این خطوط حمله کنند. در حین حرکت نیروهای لشکر۴۱ ثارالله(ع) به‎سوی خط مقدم، تعدادی از درخت‌های موجود در مسیر حرکت آنها براثر گلوله‎باران توپخانه دشمن آتش گرفتند و چون ممکن بود روشنایی ناشی‎از شعله‎ها موجب دیده‎شدن نیروها شود، نگرانی‌هایی را ایجاد کرد، ولی در پیگیری‌های بعدی فرماندهی لشکر و جانشین وی معلوم شد که دود ناشی‌از سوختن درخت‌ها به‎نوعی پرده حائلی در منطقه ایجاد کرده و مانع دید دشمن شده است. در سایر محورها هم حرکت نیروها به‎سمت خط مقدم با آرامش و سکوت کامل انجام شد و نشانه‌هایی از هوشیاری احتمالی دشمن مشاهده نشد. در ساعت ۲۴، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف، در تماسی که با فرماندهان یگان‌ها برقرار کرد به آنها برای دریافت رمز عملیات اعلام آماده‎باش داد. حدود ۱۰ دقیقه بعد، یعنی ۵ دقیقه زودتر از قرار قبلی برای شروع عملیات یکی از محورهای لشکر۴۱ ثارالله(ع) با گشتی‌های دشمن درگیر شد و فرماندهی عملیات به‎ناچار چند دقیقه قبل از موعد مقرر رمز عملیات را اعلام کرد. با اعلام رمز عملیات، لشکر۵ نصر با ۷ گردان و تیپ۸۴ خرم‎آباد با یک گروهان و گروه رزمی در ارتفاعات شمال منطقه برای تصرف ارتفاعات زالوآب و نمه‌کلان‎بو، تیپ۲۱ امام رضا(ع) در سمت چپ این لشکر با ۵ گردان و یک گردان از تیپ امیرالمؤمنین(ع) و یک گردان تانک با مأموریت تأمین مرز از پاسگاه دراجی تا فرخ‎آباد و با عنوان فتح۱ و لشکر۴۱ ثارالله(ع) با ۶ گردان همراه ۳ گردان از تیپ۴ لشکر۲۱ حمزه با هدف تصرف بخش شرقی ارتفاعات قلاویزان عملیات خود را شروع کردند. پس از اجرای آتش تهیه روی مواضع دشمن، نیروهای خودی پیشروی خود را آغاز کردند و بلافاصله در همه محورها با دشمن درگیر شدند. تا آخرین دقایق امروز نتایج کلی عملیات در ۴۵ دقیقه بدین‎شرح بود: در محور عملیاتی لشکر۵ نصر نیروهای خودی موفق به تصرف چند ارتفاع ازجمله تپه ۳۳۰ و نمه‎کلان‎بوی کوچک شدند، چند ارتفاع دیگر را به تصرف درآوردند، تعدادی از عراقی‌ها را اسیر کردند و تلاش برای تصرف سایر اهداف ادامه دارد. در محور تیپ۲۱ امام رضا(ع) نیروهای این تیپ با عبور از میادین مین اهداف موجود در خط دشمن را تصرف کردند و برای پیشروی به‌سوی دراجی و سایر اهداف در تلاش هستند. نیروهای لشکر۴۱ ثارالله(ع) (فتح۲) نیز با عبور از معابر موجود در میدان‌های مین، درحال نزدیک‌شدن به خط دشمن بودند و در یک محور فرخ‎آباد نیروهای دشمن را وادار به عقب‎نشینی به خط دوم کردند، ولی در یک محور دیگر (گردان حضرت رسول(ص) این لشکر) آتش توپخانه و مقاومت عراقی‌ها در سنگرهای خط مقدم کار را دشوار کرد

________________________________________

7. درپی افزایش حضور عناصر حزب دمکرات و سازمان کومه‎له در منطقه شهرویران در شمال‌غرب مهاباد و اقدامات تخریبی آنها در حمله به پایگاه‌ها، حمله به نیروهای تأمین جاده‌، مین‌گذاری و... سپاه مهاباد با طرحی از پیش تعیین‌شده، از اولین ساعات بامداد امروز عملیاتی را برای پاک‌سازی آن منطقه و به‌خصوص منطقه قره‌قشلاق و روستاهای خورخواه، گریعقوب و کهنه که محل تجمع ۲۰۰ نفر از عوامل حزب دمکرات کردستان بود، آغاز کرد و پس از پشت سر گذاشتن موانع و کمین‌های افراد مسلح غیرقانونی موفق شد از چند محور به منطقه اصلی نفوذ کند و ضمن درگیری‌های اولیه، مرکز اصلی تجمع افراد حزب دمکرات را به محاصره درآورد. در ادامه عملیات، نیروهای خودی با کنترل منطقه، محل را با توپ و خمپاره هدف قرار دادند که موجب کشته‎شدن ۱۶ نفر از دمکرات‎ها ازجمله ۲ فرمانده گردان و ۲ فرمانده گروهان این حزب و زخمی‎شدن ۲۰ نفر و دستگیری ۱۵ تن از افراد حزب مذکور شد. پس از واردآمدن ضربه اساسی به مقر اصلی حزب دمکرات، بقیه افراد این حزب مجبور به ترک منطقه شدند. بنابراین سپاه نیروهای با ایجاد پایگاه تاکتیکی در نزدیکی روستای قره‎قشلاق اقدام به پاک‎سازی منطقه کردند. گفتنی است از نیروهای خودی نیز ۱۰ تن ازجمله فرمانده عملیات سپاه مهاباد به شهادت رسیدند و ۶ نفر زخمی شدند. علاوه‎براین، نیروهای سپاه سنندج، کامیاران و دهگلان، از دو روز پیش عملیاتی را در منطقه موچش در شرق محور سنندج - کامیاران و جنوب محور دهگلان - سنندج که از مناطق حضور و فعالیت افراد مسلح غیرقانونی بود آغاز کرده بودند که امروز پایان یافت. در این عملیات ارتفاع و روستای کانی‎سور و روستاهای نوان، زروان، حسین‌آباد، دره‌باغ، قصریان و هوانله پاک‎سازی شدند. در عملیات مذکور که از سه محور اجرا شد نیروهای عمل‎کننده در یکی از محورها قبل از رسیدن به منطقه اصلی عملیات به کمین افراد حزب دمکرات برخوردند و علاوه‎بر صدمات مختصری که به آنها وارد آمد تأخیر ناشی‎از این حمله، باعث شد موقعیت مناسبی برای فرار بخش قابل‌توجهی از عوامل حزب دمکرات عضو هیز شریف، از منطقه فرار شود. در این عملیات گسترده و طولانی ۳۰ تن از افراد حزب دمکرات کشته شدند که جنازه ۱۲ نفر از آنان در حوالی روستای دره‌باغ به‎جا ماند. این عناصر تعدادی اسلحه ژ۳ نیز جا گذاشتند. بنا به برخی گزارش‌ها، از نیروهای خودی هم ۸ تن شهید شدند. درهمین‎حال، براثر انفجار گلوله خمپاره عمل‎نکرده‎ای که عناصر مسلح مهاجم به‎طرف یک پایگاه سپاه در داخل شهر سردشت شلیک کرده بودند ۸ کودک به شهادت رسیدند و ۷ تن زخمی شدند. به گزارش بولتن محرمانه خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از سپاه پاسداران، این گلوله شب گذشته ازسوی عوامل مسلح غیرقانونی به پایگاه سپاه شلیک شد، اما منفجر نشد. خبرگزاری مذکور درباره چگونگی و علت منفجرنشدن این گلوله توضیحی نداده است، ولی به‏نظر می‌رسد دستیابی کودکان و نوجوانان به این گلوله عمل‏نکرده و دستکاری آنها موجب انفجار و حوادث بعدی آن شده است. از سوی دیگر، افراد سازمان کومه‎له در حمله شبانه به روستای بله‎جر شهرستان سقز، ۱۴ تن از روستائیان را گروگان گرفته و یک‎صد رأس گاو و گوسفند اهالی را ربوده و با خود بردند. منبع خبر علت این اقدامات سازمان کومه‎له را ایجاد رعب بین روستائیان به‎منظور بازداشتن آنها از پیوستن به طرح تسلیح روستائیان که سپاه مجری آن است، ذکر کرد. یادآوری می‎شود هدف طرح مزبور، مراقبت و حفاظت از روستاها و محورهای مواصلاتی آنها به‎همت خود روستائیان بود. ازطرفی، امروز ۷ تن از افراد پیشمرگه حزب دمکرات کردستان در مناطق عمومی میاندوآب، مهاباد و بوکان همراه ۴ قبضه اسلحه، خود را به نیروهای سپاه معرفی و درخواست امان‎نامه کردند. یکی از افراد تسلیم‎شده مسئول جمع‌‌آوری یارمتی (زورگیری) در منطقه میاندوآب بود.

________________________________________

8. روزنامه امریکایی واشنگتن پست به همکاری نیروهای مخالف رژیم حاکم بر عراق با نیروهای ایران در عملیات والفجر۲ واکنش نشان داد. این روزنامه در مقاله‌ای ضمن اعلام مشارکت افراد حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) در عملیات والفجر۲، به سابقه اختلافات و درگیری این حزب با حکومت عراق پرداخت. علاوه‎براین، در این مقاله مزبور به همکاری شیعیان ناراضی عراقی با ایران با هدف سرنگونی دولت عراق نیز اشاره شده است. بخش‌هایی از مقاله روزنامه واشنگتن پست به نقل از رادیو امریکا بدین‎شرح است: «روزنامه واشنگتن پست می‌نویسد جنگجویان و شورشیان کرد بار دیگر کنترل قرارگاه‌های نظامی شمال عراق را که هشت سال پیش از آن رانده شده بودند، به دست گرفتند. این رویدادی است که ازنظر استراتژیکی می‌تواند نقطه عطفی در جنگ به بن‌بست رسیده ایران و عراق باشد. برپایه گزارش‌هایی که از منابع آگاه کرد در خاورمیانه به واشنگتن رسیده است چریک‌های کرد به رهبری مسعود بارزانی و نیروهای مهاجم ایرانی که ۹ مایل به داخل خاک عراق پیشروی کردند این هفته به قرارگاه کوهستانی حاج‌عمران بازگشتند. برقراری دوباره کنترل خانواده بارزانی در حاج‎عمران نماد مهمی برای کردها است که ده‎ها سال است علیه کنترل مرکزی دولت‎های بغداد می‎جنگند. ملا مصطفی بارزانی پدر مسعود بارزانی، در سال‌های نیمه دهه ۷۰ قیام خونینی را علیه دولت عراق رهبری کرد که به شکست انجامید و بارزانی به ایالات متحده تبعید شد. اما اهمیت بزرگ‌تر برایند جنگ سه‎ساله تهران و بغداد در این گزارش‌ها نهفته است که کردها سلاح‌های پیشرفته‌ای را که دولت انقلابی اسلامی آیت‌الله روح‌الله خمینی دراختیار آنها گذاشته است به کار گرفتند و دوش‎به‎دوش ناراضیان شیعه عراق که کمر به سرنگونی صدام حسین بسته‌اند می‌جنگند. تحلیل‌گر خبری واشنگتن پست می‌افزاید تأیید این گزارش‌ها دگرگونی‌های عمده‌ای را در تاکتیک‌های کردها، ایرانیان و ناراضیان عراقی و تشکیل یک اتحادیه استراتژیکی سومی را تسهیل می‌کند که از افزایش تحریکاتی که متوجه دولت بعثی سوسیالیستی صدام حسین است، حکایت دارد. دولت تهران که با شورش‌های کردهای داخل ایران رو به رو است در تأمین سلاح‌های مورد نیاز نیروهای حزب دمکرات کردستان بارزانی که به پیشمرگان شهرت دارند شتابی از خود نشان نداد، اما این گزارش‌ها که سه‏هزار رزمنده کرد در منطقه حاج‌عمران برای حمیت از تهاجم ایرانی‌ها از سلاح‌های ضدهوایی و نارنجک‏اندازها استفاده کردند به‏روز تغییری در سیاست ایران را نشان می‌دهد. تحلیل‌گر واشنگتن پست می‌گوید از هنگام یورش تازه ایران گزارش‌هایی که از منابع کرد سرچشمه می‌گیرد تأیید می‌کند که نیروهای بارزانی‌ با ارتش ایران در سرکوبی آشوب‌های آذربایجان‏غربی همکاری کرده و اعتماد صیاد شیرازی فرمانده نیروهای زمینی ایران را به دست آورده‏اند. ایرانیان همچنین نسبت به همکاری آشکار ب ناراضیان شیعه که سیدباقر حکیم رهبر روحانی آنها در سال ۸۰ به تهران رفت، بی‌میل بودند، اما یک تحلیل‌گر عرب می‌گوید اینک به‏نظر می‌رسد که ایران، کردها را برای سرنگونی صدام حسین می‌پذیرد. گزارشگر واشنگتن پست به نقل از منابع کرد ایرانی می‌نویسد واحدهای بسیار مسلح شیعه که به‌طورکلی در جنوب عراق سکونت دارند و پیروان حکیم به شمار می‌آیند با کردها و ایرانی‌ها در به‏دست‏گرفتن کنترل بزرگراه‌ هامیلتون همکاری داشته‌اند، این راه باریک، اما مهمی است که توسط یک انگلیسی به نام هامیلتون در دوره مستعمراتی عراق هموار شد. درحدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون کرد در مناطق کوهستانی که مرزهای ایران، عراق و ترکیه آن را از هم جدا می‌سازد پراکنده‌اند و جنبش ایجاد یک کشور مستقل کرد به‌ویژه در عراق نیرومند می‌شود. گزارشگر واشنگتن پست می‌افزاید مسئله همکاری با اعراب شیعه جنوب عراق به‎تازگی مورد بحث رهبران حزب دمکرات کردستان بوده است، زیرا که در آن به‏طور ضمنی گفته می‌شود کردها خواستار کشور جداگانه‌ای نیستند، بلکه نیروی خود را بر سرنگونی صدام حسین متمرکز کرده‌اند.» وزیر فرهنگ و اطلاعات عراق درباره همکاری بارزانی‌ها در عملیات والفجر۲ واکنش نشان داد. لطیف نصیف جاسم دراین‎باره گفت: فرزندان ملامصطفی بارزانی اعضای حزب منحله اتحادیه میهن‎پرستان کردستان، در حمله اخیر ایران شرکت داشته‌اند. وی افزود: مسعود و ادریس فرزندان مصطفی بارزانی، توافق‎نامه‌ای با آیت‌الله خمینی امضا کرده‌اند تا با دولت عراق بجنگند! جاسم همچنین برخی عناصر مورد حمایت دولت سوریه را به شرکت در این عملیات متهم کرد. وزیر فرهنگ و اطلاعات عراق اضافه کرد: پیروزی بازپس‌گیری قله کردمند ارتفاع ۲۵۱۹ به‌دست قوای عراقی به معنای دفن یک توطئه بین‌المللی است که مجری آن ایران بود.

________________________________________

9. حجت‎الاسلام هاشمی رفسنجانی امام‏جمعه تهران و نماینده امام در شورای‌عالی دفاع و سخنگوی این شورا در نماز جمعه، امروز درباره اهمیت عملیات والفجر۲ در غرب پیرانشهر، تلاش غربی‌ها برای کم‏اهمیت جلوه‎دادن این عملیات، محاسبه غلط کشورهای غربی درمورد گروه‌های ضدحاکمیت در ایران، قدرتمندی ایران بر اجرای عملیات در منطقه‌ غیرقابل پیش‎بینی برای دشمن به این گمان که منطقه خارج از حیطه حاکمیتی ایران است و صلح‎خواهی دروغین حاکمان عراق مطالبی بیان کرد. وی همچنین ضمن رد ادعای رژیم عراق مبنی‎بر اقدام ایران در خرید اسلحه از رژیم اشغالگر قدس درباره نشانه‌هایی از همبستگی عراق با این رژیم اسرائیل توضیحاتی داد. بخش‏هایی از سخنان امام‎جمعه تهران بدین‏شرح است. «اینها هیاهو راه انداخته‎اند و یک مسئله‌ای را بوق‌های استعماری مطرح کردند که این عملیات را تحت‎الشعاع قرار بدهند. ضمن این بحث‌ها صحبت خلیج‎فارس پیش آمد، چون وزیر خارجه عراق گفته بود که ممکن است مراکز حیاتی ایران را در خلیج‏فارس نابود بکنیم و وزیر خارجه و من هم جواب دادیم که اگر یک چنین روزی پیش بیاید که البته نمی‌تواند پیش بیاید خلیج‏فارس برای هیچ‏کس امن نیست. از این جمله اینها استفاده کردند، چون اروپایی‌ها، غربی‌ها و شرقی‌ها از مسدودشدن خلیج‏فارس خیلی می‌ترسند و مهم‌ترین مسئله آنها این است این را در دنیا بوق کردند که مسائل جنگ را تحت‏الشعاع قرار بدهند، یعنی امروز افکار بیشتر اروپایی‌ها را جلب کرده به اینکه مثلاً مسئله خلیج‏فارس مطرح است نه جنگ. روی این جهت است که اینها یک حیله تبلیغاتی است که مسئله جنگ را با این اهمیتی که دارد تحت‎الشعاع قرار بدهند. بااینکه خبرنگارانشان را بردیم در آنجا و دیدند اینها هشت کیلومتر نه کیلومتر رفتند در داخل خاک عراق و دائماً صدای توپ و تانک را از آن طرف‌تر شنیدند و همه چیز را دیدند، اما هنوز حاضر نشند که اهمیت این عملیات را آن‏طوری که هست مطرح بکنند. البته چون هم یک مقدار وضع صدام متزلزل شده و یک مقدار هم مطلب روشن است نتوانستند به‌طورکلی مخفی بکنند و نسبت به گذشته بهتر گفتند، ولی بیش از اینها است که باید گفت. این ازلحاظ اهمیت خود منطقه است، ازلحاظ آثاری که در آینده این منطقه دارد، یعنی اگر این دژ دره حاج‎عمران تا دربند در دست ما باشد کردستان عراق و کردستان ایران دیگر نمی‌تواند در خدمت عراقی‌ها قرار بگیرد و تا آن منطقه‌های خیلی دور و نیروهای اسلامی مبارز می‌توانند اینجا را پایگاهی قرار بدهند برای اینکه شمال عرق را از شر صدامی‌ها نجات بدهند. اگر یک مقدار هم همت به خرج بدهند لوله‌های نفتی که از کرکوک به‎طرف ترکیه عبور می‌کند، دیگر آن امنیت گذشته را نخواهد داشت، یعنی شرکت‌های خارجی دیگر روی آن مقدار نفت هم نمی‌توانند به‎آسانی حساب بکنند. این دیگر مسائل بعد است بنابراین اهمیت نظامی آن منطقه خیلی زیاد است. اهمیت سیاسی قضیه هم زیاد مهم بوده برای اینکه اینها تابه‎حال یک عده فریب‎خورده بودند هم ضدانقلاب و هم حامیان ضدانقلابیون را به‎خصوص به دست‎وپا انداخته است برای اینکه اینها تابه‎حال به دروغ یک عده فریب‎خورده بودند و یک عده هم می‌دانشتند که کار فریب‎کاری است، مطرح می‌کردند که ایران به‎خاطر وضع آذربایجان‏غربی و کردستان در این منطقه کاملاً آلوده است، کومه‌له، دمکرات، منافقین، اقلیت و سلطنت‎طلبان که در آنجا همکاری می‌کنند و فراری‌هایی که رفته‌اند در آنجا و الآن گوشه‎کنار و در روستاها و غارها زندگی می‌کنند گفته بودند کهما آنجا را برای شما نگه می‌داریم و پشت‎جبهه را حفظ می‌کنیم، از اسناد این‎طوری بیرون آمده که می‌گویند مطمئن باشید که اینجا در دست ما است و ایران اینجا کاری نمی‌تواند بکند. اینها دیدند که ما در چنین منطقه‌ای که به‎اصطلاح در دست اینها بوده موفق شدیم آن‎قدر نیرو ببریم در آنجا و آن‎قدر اسلحه به آنجا ببریم اولاً این جاده که با مین‌گذاری‌ها و کارهای ایذایی ضدانسانی [آن را] آلوده می‌کنند این نیرو را منتقل کنیم و در آنجا سازماندهی کنیم و یک حرکت به این وسعت را انجام بدهیم و عملیاتی که الآن یک هفته است که دارد به این صورت پیش می‌روند اینها را اداره بکنیم. خب همه حرف‌هایی که این عوامل و نوکران داخلی امپریالیست گفته بودند دروغ از آب درآمده است، اینها مرتب گفته‌‌اند و پول گرفته‌اند و حداکثر توانسته‌اند یک گزارشی به صدام بدهند که اینها ممکن است حرکتی بکنند. وقتی‎که از پشت‎جبهه نتوانستند غلطی بکنند و نیروهای ما این‎جوری بر آن قسمت‌ها مسلط شد این خیلی چیزها را برای دنیایی که روی سرابی یک کاخی ساخته بودند و روی خیال یک برنامه ریخته بودند، روشن می‌کند. به‎طورکلی اصولاً وضع اینها به این صورت است، در چنین حوادثی است که می‌فهمند چه اشتباهات بزرگی کرده‌اند سیاستشان را بر روی یک محاسبات غلطی می‌گذارند و بعد چون اطلاع ندارند یک وقتی می‌فهمند که چیز دیگری از آب درآمد. روی همین قضیه حزب توده شما ببینید چه کردند هم شوروی‌ها و هم غربی‌ها. دو طرف دررابطه‌با حزب توده چه اشتباه عظیمی کرده بودند؟ شوروی‌ها خیال می‌کردند که این‏قدر اینها اینجا هستند که سیاستشان را اصلاً بر اینها مرتبط کرده بودند جاسوسی بکنند، چه بکنند و به هم مربوط بکنند و خیال کردند که اینها آینده‌ای دارند. غربی‌ها هم همه تبلیغاتشان را درگیری با ایران و بسیاری از چیزها را براین‏اساس توجیه می‌کردند که حزب توده در ایران یک خطری است و ایران کمونست می‌شود و ایران به دامن شوروی می‌افتد و اینها هم این‌جور برخورد می‌کردند. ما هم دائم می‌گفتیم که این‌طور نیست و در داخل هم همین خلاف‌ها بود، یعنی عده‌ای از این لیبرال‌ها گاهی خیال می‌کردند که حزب توده در این مملکت همه‏کاره است. وقتی بنا شد که اینها را بردارند گفتند یک شب دو شب اینها را بگیرید و آنها را بریزید آنجا و بگویید بیایند و حرف‌های خودشان را بزنند. شوروی فهمید که خودش را به یک سراب و یک خیال واهی بند کرده بود. غربی‌ها فهمیدند این‏همه هیاهویی که راه انداخته بودند همه بیهوده بوده است و چیزی نبوده که اصلاً اینها این‎قدر خیال می‌کردند که اینجا خبر استو داستان اینها این است، اطلاع ندارند، نمی‌شناسند ماهیت و کیفیت ما را و ارگانیزم عملکرد این جامعه را نمی‌شناسن و به این صورت برخورد می‌کنند. حالا برای اینها یک شوک شد، حالا کسانی که با مشکلات این لشکرکشی آشنا هستند، نظامی‌هایی هستند که می‌توانند خوب بفهمند که ما از اینجا برویم در غرب کردستان، یعنی دورترین نقطه در آنجا تدارک یک چنین عملیاتی را ببینیم و پیروز از آب دربیاییم که ضد انقلاب و حامیانشان هیچ کاری نتوانند بکنند این بسیاری از محاسبات را به هم می‌زند و ممکن است مسائل سیاسی مثبت بسیاری هم دنبال این پیش بیاید، این‎هم یک قسمت از حرف است. قسمت مهم دیگری که درهمین‎رابطه می‌خواهم صحبت بکنم حرکاتی [می‎باشد] که دو سه روز است صدامیان می‌کنند. آدم را خوب مطلع و مطمئن می‌کند که دشمن تا چه اندازه خام و نادان است. می‌گویند صلح، موشکشان از آن طرف روی دزفول است. می‌گویند صلح، هر روز هواپیماهایشان شهرهای دور را هدف قرار می‌دهد. دروغ می‌گویند و در این‌گونه موارد اینها خیال کردند آن شیوه‌ای که ما رفتیم، روی حقیقت حرکت کردیم، واقعیت‌ها را به مردم گفتیم، اینها خیال می‌کنند با همان رویه به‎ دنبال قضیه رفتن درست می‌شود، تبلیغات است. سروصداها به راه انداختند که اینها اسلحه از اسرائیل می‌خرند، مدرک درست کردند، منافقین هم از اینجا یک چیزی جعل کردند و فرستادند، بعد موقعیت‌های دنیا که اطراف آنها می‌گذرد. خوب این تبلیغات جا نمی‌افتد این چه جور کشوری است که از اسرائیل اسلحه می‌خرد و دشم‌ترین دشمن اسرائیل است و سربازهایش را فرستاده به لبنان و دائماً مردم لبنان را کمک می‌کند برای اینکه علیه ارتش اسرائیل بجنگند! این چه خریداری است که نزدیک‌ترین کشور به سوریه است و نزدیک‌ترین کشور به جناح‌های رزمنده فلسطینی و عراق چه دشمن اسرائیل است که با مصری که شکست دست مسلمان‌ها را و اعراب را، این‌جور برادری می‌کند، این چه دشمن اسرائیلی است که با اردنی که فلسطینی‌ها را قتل‎عام کرد امروز برادر شده است. این چه دشمن اسرائیلی است که با عربستان و مرتجعین جنوب خلیج‏فارس این‌جور عقد اخوت بسته، این چه دشمن اسرائیلی است که با میتران صهیونیستی که اولین حامی اسرائیل است در تمام اروپا این‌جور عقد برادری بسته است، خوب این‌جور تبلیغات‎کردن با آن‌طور عمل‎کردن تبلیغات ضدتبلیغات می‌شود، رسوایی می‌شود.» به‎علاوه، حجت‎الاسلام هاشمی رفسنجانی در یادداشت‎های روزانه خود درباره مسائل مربوط به جنگ که امروز انجام داده نوشته است: «برای اقامه نماز جمعه به دانشگاه تهران رفتم. کمی دیر رسیدم. خطبه اول را در فضیلت عالم و خطبه دوم را درباره جنگ ایراد کردم. لیستی از مهمات و اسلحه‌های کره‌ای که می‌توانند به ما بدهند به دستم رسید. ساخت خودشان است. گفتم فردا به وزارت دفاع ارسال شود.»

________________________________________

10. رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی کلیاتی از مسائل اقتصادی ایران در زمان جنگ را بررسی کرد. در این گزارش به رونق اقتصادی ایران در پرتو فروش نفت، تلاش دولت و قوه قضائیه برای مهار تورم و احتکار کالا، به‎هم‏خوردن تعادل جمعیتی در شهر تهران ناشی‎از افزایش جمعیت و نارسایی‌های اقتصادی به‏وجودآمده ازاین‏بابت پرداخته شده است. بنا به اعلام بی‎بی‎سی «رونق در صادرات نفت ایران به این کشور کمک کرده است تا بتواند بهای واردات خود را که اکنون پرداختش برای دولت آسان‌تر شده است تأمین کند. این واردات شامل مواد غذایی است. گندم از پاکستان وارد می‌شود و گوشت از زلاند جدید، ولی بسیاری از کالاها به حد کافی موجود نیست و برای فروش آنها مغازه‎های محدودی تهیه شده است که به قیمت‌های تثبیت‎شده بفروشند. باوجود همه کمبودها پیدا است که در تهران خرید هر چیزی امکان‌پذیر است، اما البته به قیمت‌های گزافه، بازار سیاه پررونق است، هرچند برآورد شده است که دولت سالانه مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار صرف مواد غذایی می‌کند. مردمی که دفترچه‌های جیره‌بندی در دست دارند اغلب نمی‌توانند اجناسی را که احتیاج دارند چه ازطریق‌های رسمی و چه به قیمت‌های غیررسمی خریداری کنند. ضمناً کمبود شدیدی در آب و برق نیز پیش آمده است. این دو نیازمندی همیشه در ایران برای خود مسئله‌ای بوده است، اما ظاهراً در بخش‌هایی از تهران به‌ویژه در افسریه که حوزه شرقی تهران می‎باشد به بحران کشیده است و در همین افسریه بود که کمبود شدید آب و برق منجر به ناآرامی‌های ناگواری گردید. دولت ایران که با چنین موقعیتی مواجه شده است برای رفع نابسامانی‌ها اظهارات کوبنده‌ای کرده است. در دهم ماه جاری حسین موسوی نخست‌وزیر ایران، در یک برنامه در رادیو ایران گفت که با محتکران و سودجویان در بازار و در بخش بازرگانی خصوصی با شدت رفتار خواهد شد، البته سه روز بعد هم اعلان گردید که ۱۳ نفر مجموعاً ۴۵ میلیون ريال جریمه شده‌اند و یک نفر هم به هفتاد ضربه شلاق محکوم شده است. از این گذشته در هفتم ژوئیه حجت‌الاسلام غلامرضا کلهر دادستان دادگاه‌های صنفی، گفت که درمورد محتکرانی که محکومیتشان به اثبات برسد ممکن است کیفر اعدام اجرا شود. اما احتکار تنها یک جنبه قضیه است هرجا که کمبود وجود داشته باشد همیشه بازار سیاه رواج و رونق می‌گیرد. احتکار صرفاً با افزایش کمبودها وضع را وخیم‌تر می‌کند و به این ترتیب موجب افزایش بیشتر قیمت‌ها می‌شود. دولت می‌کوشد که راه‌های دیگری را سوای تهدید بازاریان بیازماید. به‎عنوان مثال در هفدهم ژوئیه اعلام کرد که کلیه عملیات مربوط به فروش و توزیع برنج را دولت در آینده به نظارت خود در خواهد آورد. به‌عنوان اقدامات فوری در رسیدگی به کمبود نان در ماه جاری به نانوایان دستور داده شد که روزانه ساعات بیشتری پخت کنند و گرنه شدیداً مجازات خواهند شد و ضمناً دولت قول داد که ۱۰ درصد بر سهمیه آرد نانوایی‌ها بیفزاید. حل مسئله کمبود آب و برق به‎ویژه در تهران از جهتی دشوارتر از کمبود مواد غذایی است. جمعیت تهران با هجوم مردم از روستاها به این شهر از چهارونیم میلیون در سال ۱۹۷۹ به ۶ تا ۷ میلیون نفر رسیده است، بدیهی است که این‎گونه خدمات نمی‌تواند جواب‎گوی چنین افزایش سریعی در جمعیت باشد. حسین موسوی در اوایل ماه جاری در رادیو تهران به این موضوع اعتراف کرد و گفت دولت مشغول بررسی راه‌هایی است تا بتواند مردم را از مهاجرت به مراکز شهری که درحال‎حاضر بیش از ظرفیت خود جمعیت دارند، منصرف سازد.»

________________________________________

11. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از منابع خارجی از افت حساسیت بازار نفت نسبت به تهدید هفته گذشته ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز خبر داد. این خبرگزاری اعلام کرد: «به گفته واسطه‌گران بازار تانکرهای نفتی در لندن، دست‎اندرکاران بازار این تانکرها نسبت به بیانیه اوایل هفته جاری ایران که تهدید کرده بود اگر عراق رفت‎وآمد محموله‌های نفتی ایران را دچار وقفه سازد این کشور نیز صدور نفت خود از خلیج‌فارس را متوقف می‌سازد، واکنش ناچیزی نشان داده‌اند. به گزارش رویترز از لندن، واسطه‌گران نفتی اظهار داشته‌اند صاحبان کشتی‌ها و کمپانی‌های نفتی از نزدیک تحولات در این منطقه را دنبال می‌کنند و بیانیه اخیر امریکا را نیز در مد نظر قرار داده‌اند. امریکا اعلام داشته است اگر ایران تهدیدش را عملی سازد این کشور آزادی رفت‎وآمد کشتی‌ها در خلیج (فارس) را تضمین می‌نماید. واسطه‌گران مذکور افزودند هرگونه وقفه‌ای در صدور نفت خلیج (فارس) می‌تواند در میان ترمینال‌های بارگیری نفتی در دریای مدیترانه و دیگر کشورهای تولیدکننده نفت تولید وحشت نماید.»

________________________________________

12. دولت فرانسه برای کم‎کردن بخشی از بار مسئولیت خود در جانب‌داری از رژیم عراق معاهده‌ای را با دولت یونان منعقد کرد که براساس آن تعمیرات هواپیماهای میراژ تحویل داده‎شده به عراق و همچنین اردن و کویت در آتن پایتخت یونان انجام شود. خبرگزاری جمهوری اسلامی ضمن اعلام این خبر آورده است: این قرارداد میان کارخانه سازنده هواپیماهای میراژ و سازمان هوا و فضانوردی یونان به امضا رسیده و مدت آن پانزده سال است. این خبرگزاری درخصوص بی‎سابقه‎بودن چنین امری افزوده است: این اولین‎باری است که کارخانه میراژ اجازه می‌دهد تا رآکتورهایش در خارج از فرانسه و در خاک یک کشور ثالث تعمیر شود. وزیر دفاع یونان هفته گذشته پس از گفت‌وگو با شارل هرنو وزیر دفاع دولت سوسیالیست فرانسه که در آن وقت سرگرم دیدار از آتن بود، از احتمال انعقاد این قرارداد خبر داد.

________________________________________

13. العنزی سفیر کشور پادشاهی عمان در کویت، در یک اظهارنظر غیرمترقبه تنگه هرمز را جزو قلمرو این کشور خواند و گفت که ایران حق دخالت در تنگه هرمز را ندارد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی سفیر پادشاهی عمان در کویت در مصاحبه‌ای با روزنامه الرأی العام گفت تنگه هرمز جزو سرزمین پادشاهی عمان می‌باشد، ازاین‎رو نه ایران و نه هیچ کشور دیگری حق دخالت در امور داخلی عمان را ندارند و ما دخالت سایر کشورهای منطقه و خارجی‎ها را به هر شکل و صورتی رد می‌کنیم. وی در پاسخ به سؤال این روزنامه درمورد تهدیدات ایران درخصوص تنگه هرمز اظهار کرد: پادشاهی عمان با همکاری دوستان در منطقه تمامی سعی خود را برای حفظ امنیت تنگه هرمز می‎کند. العنزی با اشاره به اینکه این‌گونه سخنان به استقرار امنیت کمک نمی‌کند گفت کشورهای خلیج (فارس) باید برای حل اختلافات خود تلاش کنند. وی درمورد جنگ عراق و ایران ابراز کرد ما دعوت به پایان این جنگ می‌کنیم چراکه به نفع منطقه نمی‌باشد و نیازی به این سخنان که ولوله و ناامنی و ایجاد فرصت برای دخالت بعضی‌ها در مسائل منطقه خلیج (فارس) کند، نیست. این چیزی است که نه به آن راضی هستیم و نه اجازه تحقق این تهدیدها را خواهیم داد. رادیو صوت الجماهیر عراق نیز اظهارات سفیر عمان در کویت در مصاحبه با روزنامه الرأی العام را بدین‏شرح بازتاب داد: العنزی سفیر سلطان‌نشین عمان در کویت، گفت که هرگونه تلاش ایران برای بستن تنگه هرمز دخالت مستقیم در امور داخلی عمان می‌باشد. وی امروز در گفت‌وگویی با روزنامه کویتی الرأی العام، ضمن بیان این مطالب افزود که عمان به هیچ نیروی خارجی اجازه دخالت در منطقه را نمی‌دهد. سفیر عمان تهدیدهای ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز و قطع صادرات نفت خلیج‌عربی به بازارهای جهان ازاین ‎طریق را تلاشی برای ایجاد نگرانی، بی‏ ثباتی و اعطای فرصت به نیروهای خارجی برای دخالت در امور منطقه توصیف کرد.

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/05/07