1362.06.09
| روزشمار جنگ سال 1362 1362.06.09 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | نه شهریور |
| تاریخ شمسی | 1362.06.09 |
| تاریخ میلادی | 31 اوت 1983 |
| تاریخ قمری | 22 ذیقعده 1403 |
گزارش - 133
جمعی از فرماندهان ارشد ارتش و سپاه* در ادامه جلسات مشترک خود برای آماده‌سازی منطقه عملیات والفجر4 (دهانه شیلر)، امروز در نشستی در قرارگاه مقدم حمزه مانور این عملیات را بررسی و ضمن برآورد یگان‌های خودی و دشمن در این منطقه، درمورد مراحل و سازمان رزم عملیات والفجر4 بحث و گفت‌وگو کردند. در این جلسه سرهنگ امیربیگی فرمانده ارتش در قرارگاه مقدم حمزه، در گزارشی از آخرین وضعیت دشمن در منطقه دهانه شیلر با استناد به گزارش پنج روز پیش رکن2 ارتش، میزان نیروهای دشمن را درحدود 65 گردان برآورد کرد. وی درمورد استعداد خودی در این منطقه گفت درحال‌حاضر دو قرارگاه لشکری عمل‌کننده در محور مریوان، یک قرارگاه لشکری عمل‌کننده در محور بانه و یک قرارگاه لشکری احتیاط در نظر گرفته شده است که استعداد کلی نیروهای این چهار قرارگاه 59 تا 60 گردان می‌باشد. در تکمیل سخنان سرهنگ امیربیگی، غلامعلی رشید معاونت عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) نیز به تشریح جزئیات استعداد نیروهای شركت‌كننده در عملیات دهانه شیلر پرداخت. وی گفت: استعداد نیروهای ارتش 15 گردان و استعداد نیروهای سپاه 45 گردان خواهد بود که قرار است سپاه استعداد 24 گردانیِ لشکرهای 8 نجف و 14 امام حسین(ع) را در روزهای آتی به 33 گردان* افزایش دهد و 11 الی 12 گردان دیگر هم باید تأمین شود. در ادامه این نشست، فرماندهان قرارگاه مقدم حمزه ضمن اشاره به ضرورت تأمین توپخانه و مرحله‌بندی عملیات[۱]، درمورد تقسیم محورهای عملیات و تعیین خط حد یگان‌ها به توافق نسبی دست یافتند. براین‌اساس، مقرر شد لشکر8 نجف از سپاه با یک تیپ ارتش در محور شمالی دهانه شیلر (بانه)، لشکر امام حسین(ع) از سپاه با یک تیپ ارتش در محور جنوبی آن (مریوان) و یک تیپ سپاه با یک تیپ از لشکر28 ارتش در محور میانی این منطقه (مارو تا پنجوین) وارد عمل شوند.[۲] گفتنی است اگرچه امروز نیروهای ارتش در جلسه با معاونت عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و جانشین نیروی زمینی ارتش، ابتکارعمل را در دست گرفته بودند، به نظر می‌رسد فرماندهان سپاه در قرارگاه مقدم حمزه به‌علت کندی پیشرفت امور این قرارگاه و عدم شفافیت خط حدها درمورد میزان جدیت عملیات دهانه شیلر دچار تردید هستند. غلامعلی رشید این مشکل را خارج از اختیارات فرماندهان مزبور عنوان کرد و تعیین تکلیف خط حدهای منطقه دهانه شیلر و عملیات والفجر4 را منوط به نظر و تصمیم‌گیری فرماندهی کل سپاه و فرمانده نیروی زمینی ارتش دانست.[۳]
گزارش - 134
نیروهای خودی در سه عملیات پاک‌سازی در سردشت، سلماس و تکاب، علاوه‌بر آزادسازی چندین روستا تلفاتی را به گروه‌های مسلح غیرقانونی وارد کردند. براساس گزارش فرماندهی سپاه سردشت، امروز در یک عملیات پاک‌سازی در این منطقه، از عناصر گروه‌های مسلح ضدانقلاب بیش از 25 نفر کشته و 30 نفر ازجمله چند تن از اعضای مهم این گروه‌ها زخمی شدند. از نیروهای خودی نیز 13 نفر شهید و 10 تن زخمی شدند.[۴] سپاه سلماس نیز در گزارشی اعلام کرد بامداد امروز حدود 90 نفر از نیروهای خودی در جریان یک عملیات پاک‌سازی با 120 نفر از افراد ضدانقلاب درگیر شدند. درپی این درگیری شدید، تعدادی از روستاهای شهرستان سلماس ازجمله تمرآباد، بهارآباد و گردیان، پاک‌سازی شد و عناصر ضدانقلاب از ارتفاعات این مناطق متواری شدند. در این عملیات یک سرباز زخمی شد و بقیه نیروهای خودی سالم به پایگاه بازگشتند. براساس این گزارش، کمبود شدید نیروهای خودی مانع از ریشه‌کنی عناصر مسلح غیرقانونی در مناطق مذکور شده است.[۵] به گزارش ژاندارمری شمال‌غرب، امروز در پایان عملیات پاک‌سازی در ناحیه دکل تکاب (آذربایجان‌غربی) که از دو روز پیش با همکاری نیروهای سپاه و ژاندارمری آغاز شده بود، 13 نفر از افراد ضدانقلاب کشته شدند و چندین قبضه سلاح و مهمات از نوع کلاشینکف و برنو به دست نیروهای سپاه افتاد. در این عملیات 2 نفر از نیروهای خودی شهید و 8 نفر دیگر زخمی شدند.[۶] امروز همچنین تعدادی از عناصر وابسته به احزاب دمکرات و کومه‌له، دستگیر شدند و شماری دیگر نیز خود را تسلیم کردند. در سنندج، 9 نفر از اعضای حزب دمکرات و یک نفر از فعالان کومه‌له دستگیر شدند.[۷] در این شهر همچنین 2 نفر از اعضای کومه‌له که هرکدام یک قبضه کلت به‌همراه داشتند، خود را تسلیم کردند.[۸] به گزارش فرماندهی منطقه 11 قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 4 نفر از اعضای فعال حزب دمکرات در بیجار دستگیر شدند و 3 نفر از اعضای این حزب، ضمن تحویل یک قبضه اسلحه ژ3، یک قبضه کلاشینکف و یک قبضه کلت خود را تسلیم کردند. در مریوان نیز 2 نفر از تشکیلات شهری و روستایی کومه‌له دستگیر شدند. همچنین در سنندج 3 نفر از عناصر ضدانقلاب ازجمله 2 تن از اعضای حزب دمکرات دستگیر شدند و یکی از اعضای کومه‌له خود را تسلیم کرد. در دیواندره نیز 3 نفر از عناصر حزب دمکرات همراه با 4 قبضه اسلحه تسلیم نیروهای خودی شدند.[۹]
گزارش - 135
افراد مسلح غیرقانونی در دو نوبت کمین در محور سنندج، تعدادی از نیروهای خودی را شهید یا مجروح کردند. عصر امروز شماری از نیروهای بسیجی و سرباز پایگاه ماچکه در حوالی سنندج، هنگام بازگشت از شهر با عناصر ضدانقلاب درگیر شدند. در این درگیری یک سرباز و 3 بسیجی شهید و 3 سرباز و 4 بسیجی، مجروح شدند.[۱۰] امروز بعدازظهر، ماشین نیروهای خودی که حامل غذا بود در محور سنندج - سقز، در کمین عناصر ضدانقلاب افتاد که درنتیجه 4 تن از سرنشینان آن شهید و 2 نفر هم زخمی شدند.[۱۱] گروه‌های ضدانقلاب با حمله به پایگاه‌های نیروهای خودی در مناطق مختلف استان‌های آذربایجان‌غربی و کردستان، بخش قابل‌توجهی از توان نیروهای خودی را صرف مقابله با خود می‌کنند. در این چارچوب امشب پایگاه کویر از هنگ ژاندارمری مهاباد،[۱۲] پایگاه‌های شماره 1 سروآباد، ماچکه، بلدستی از هنگ ژاندارمری سنندج و تأمین‌های پایگاه گردنه خان از هنگ ژاندارمری سقز، با عناصر مسلح غیرقانونی درگیر شدند که درنهایت درگیری‌های مذکور بدون تلفات پایان یافت.[۱۳] امروز همچنین استانداری کردستان گزارش داد که حدود 20 نفر از هواداران سردار جاف که در منطقه رمادیه واقع در جنوب عراق مستقر بودند، اخیراً با عزیمت از عربت به سلیمانیه و طی دوره آموزشی کوتاه‌مدت، برای خرابکاری و فعالیت علیه جمهوری اسلامی، ازطریق مرز اورامانات وارد کشور شده‌اند.[۱۴]
گزارش - 136
حملات جنگنده‌های ارتش عراق به مناطق مسکونی غرب کشور به‌ویژه مریوان، که تقریباً هر روز تکرار می‌شود، وضعیت دشواری را برای اهالی این مناطق به وجود آورده است، به‌گونه‌ای‌که بسیاری از مردم مجبور به ترک خانه‌های خود شده‌اند. خبرگزاری جمهوری اسلامی از مریوان گزارش داد که مردم این شهر از بمباران نشدن امروز مریوان استفاده کرده و «به‌طور گسترده توسط انواع اتومبیل‌های سواری و کرایه به‌سمت شهرهای دیگر کردستان درحال مهاجرت هستند.» براساس این گزارش، حدود پنجاه درصد از مردم مریوان این شهر را ترک کرده‌اند، ولی ادارات شهر همچنان به کار خود ادامه می‌دهند.[۱۵]
گزارش - 137
حضور نیروهای ژاندارمری در جنگ و فعالیت گشت‌های جندالله، ازجمله مسائلی بود که سرهنگ کوچک‌زاده فرمانده ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران، امروز در یک مصاحبه مطبوعاتی، درمورد آن توضیح داد. فرمانده ژاندارمری فعالیت گشت‌های جندالله را به‌منظور برقراری هرچه بیشتر امنیت در سراسر کشور و مقابله با سرقت، فساد و قاچاق معرفی کرد و گفت: «جهت برقراری هرچه بیشتر امنیت در سمیناری که با فرماندهان نواحی ژاندارمری داشتیم، امسال را سال امنیت مرزها و مبارزه با قاچاق برای ژاندارمری نام‌گذاری کردیم. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده اقدام به تشکیل جندالله نمودیم که این گشت حدود دو هفته پیش، آغاز به کار کرد و اکنون این گشت‌ها در کلیه نواحی ژاندارمری شروع به فعالیت کرد.» سرهنگ کوچک‌زاده همچنین در تشریح حضور نیروهای ژاندارمری در جنگ با عراق و مقابله با ضدانقلاب افزود: «ژاندارمری با 14 گردان رزمی به مبارزه بی‌امان خود با بعثیون و عناصر ضدانقلاب در جبهه‌های جنوبی و غربی، کردستان و آذربایجان‌غربی ادامه می‌دهد. دراین‌رابطه، ژاندارمری با جایگزین‌کردن نیروهای خود در کردستان و آذربایجان‌غربی برادران نیروی زمینی و سپاه را از درگیری در این مناطق رهایی بخشید تا از وجود آنان در عملیات برون‌مرزی استفاده شود و تاکنون با جایگزینی نیروهای ژاندارمری، 14 گردان رزمی نیروی زمینی از کردستان و آذربایجان‌غربی خارج شده‌اند. ... هم‌اکنون 75 درصد محورها در کردستان و آذربایجان‌غربی در تسلط نیروهای سلحشور و رزمنده ژاندارمری است.» وی در ادامه این مصاحبه از تأسیس آموزشگاه خلبانی ژاندارمری هم خبر داد و گفت: «آموزشگاه خلبانی ژاندارمری از بیستم فروردین‌ماه، آغاز به کار کرد و اکنون دوره مقدماتی آن به پایان رسیده و تا چند ماه دیگر دوره فنی نیز به پایان خواهد رسید و خلبان‌هایی که توسط برادران ایرانی آموزش دیده‌اند هواپیماها را هدایت خواهند کرد.»[۱۶]
گزارش - 138
امام خمینی در پاسخ به نامه آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس دیوان‌عالی کشور، با تأسیس دادگاه و دادسرا در مناطق یازده‌گانه سپاه به‌منظور رسیدگی به مسائل ضدانقلاب و همچنین تخلفات نظامی و انتظامی، موافقت کردند. متن نامه رئیس دیوان‌عالی کشور و پاسخ امام خمینی به این شرح است: «[باسمه تعالی. محضر مبارك حضرت آیت‌الله العظمی امام خمینی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران - مدّ ظله العالی - بعد التحیه و السلام معروض می‌دارد شورای عالی قضایی در تأسیس محكمه برای رسیدگی به امور پاسداران ازحیث تخلفات نظامی و انتظامی و مسائل كیفری 1 و 2 و همچنین در مسائل ضدانقلاب پس از شور به این نتیجه رسیده است كه در مراكز مناطق یازده‌گانه سپاه، دادگاه‌ها و دادسراهای كیفری 1 و 2 تشكیل و یك ابلاغ جداگانه داده شود كه اعضای محكمه و دادسراها در بعدازظهرها خارج از وقت اداری به‌عنوان دادگاه و دادسرای انقلاب به مسائل ضدانقلابی و همچنین به تخلفات نظامی و انتظامی رسیدگی كنند و برای قانونی‌بودن این عمل دو لایحه قانونی به مجلس اسلامی فرستاده شده، ولی تا تصویب دو لایحه و ابلاغ آنها ممكن است در امور محاكم سپاه اخلال‌هایی به وجود بیاید. اگر موافقت فرمایید تا پاسخ مجلس شورای اسلامی به استناد موافقت حضرت مستطاب عالی این كار انجام گردد. ادام الله ظلّكم الشریف. شورای عالی قضایی، عبدالكریم موسوی] باسمه تعالی موافقت می‌شود. 9/6/1362 روح‌الله الموسوی الخمینی»[۱۷]
گزارش - 139
وزیر امور خارجه لیبی امروز در تهران با رئیس‌جمهور، رئیس مجلس، نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفت‌وگو كرد. پیش‌ازظهر امروز، عبدالعاطی العبیدی در دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای، ضمن اظهار علاقه کشور متبوعش برای گسترش روابط دوجانبه، پیام شفاهی سرهنگ معمر قذافی رهبر لیبی و همچنین گزارشی از اوضاع منطقه را به اطلاع وی رساند. در ادامه این دیدار رئیس‌جمهور راجع به آخرین وضعیت جنگ ایران و عراق گفت: «ما به مسئولان لیبیایی اطمینان می‌دهیم که بحمدالله جنگ با بهترین شکل ... به پیش می‌رود ... و پیروزی مطمئناً نصیب جمهوری اسلامی ایران خواهد شد. ... هم‌اکنون هزاران تن از نیروهای عراقی، کُرد و عرب در کنار رزمندگان ما در جبهه‌های نبرد درحال جنگ با رژیم بعثی عراق هستند و شهید هم می‌دهند.» وی همچنین درخصوص رویکرد جمهوری اسلامی به اهل سنت و نوع نگاه اهل تسنن به جمهوری اسلامی خاطرنشان کرد: «در بین نیروهایی که به جبهه فرستاده می‌شود هم سنی وجود دارد و هم شیعه هست. ما مسئله شیعه و سنی را در انقلاب خود حل کرده‌ایم و مشکلی به اسم شیعه و سنی نداریم و هم‌اکنون هم صدها میلیون مسلمان اهل تسنن در کشورهای دیگر به نفع نظام جمهوری اسلامی ایران و به نام امام بزرگوار این امت شعار می‌دهند.» آیت‌الله خامنه‌ای ضمن اشاره به ائتلاف‌های موجود منطقه‌ای، درمورد ملاک ارزشمندی این اتحادها گفت: «آن اجتماع و اتفاقی درست است که در خدمت اهداف ترقی‌خواهانه باشد و ما را به هدف‌های اسلامی نزدیک کند.» رئیس‌جمهور در پایان این دیدار با یادآوری ضرورت حمایت از فلسطین و سوریه ازطریق احیای جبهه پایداری گفت: «اکنون فلسطینی‌ها و سوری‌ها در مقابل دشمن بعثی رژیم صهیونیست اسرائیل تنها هستند و جایز نیست که در این موقعیت آنها را تنها گذاشت و تنها راه آن هم این است که جبهه پایداری را زنده نمود و خون جدیدی در رگ‌های آن دمید تا بتوانیم در مقابل دشمن صهیونیست مقاومت کنیم.»[۱۸] عبدالعاطی العبیدی عصر امروز همچنین در دیدار با هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، علاوه‌بر ابلاغ پیام شفاهی سرهنگ معمر قذافی، دیدگاه‌های لیبی درزمینه اوضاع غرب آسیا را بیان و بر ضرورت «اتحاد ملت‌های آزادی‌خواه منطقه برای مقابله با دسایس امپریالیسم و صهیونیسم» تأکید کرد. رئیس مجلس نیز پیوند مستحکم دو ملت را عامل زمینه‌ساز همکاری‌های همه‌جانبه دو کشور برشمرد و «ضرورت اتخاذ موضع مشترک درجهت مقابله با توطئه‌های استکبار جهانی و صهیونیسم» را یادآور شد و گفت: «تا زمانی‌که زمینه وحدت ما اسلام و حمایت از مستضعفین باشد اتحاد دو ملت مبارز ایران و لیبی ناگسستنی خواهد بود و ما می‌توانیم از چنین اتحادی به‌عنوان یک اسلحه مؤثر و کارساز علیه دشمنانمان استفاده کنیم.»[۱۹] دبیر کمیته مردمی روابط خارجی لیبی همچنین در دیدار با نخست‌وزیر، اهداف سفرهای اخیر معمر قذافی به کشورهای غرب آسیا و عربی و رویدادهای شمال افریقا را تشریح کرد. وی همچنین از قول رهبر لیبی درخصوص موضع این کشور در قبال ایران گفت: «هیچ‌گونه تغییری در مواضع لیبی نسبت به انقلاب اسلامی و رهبر آن ایجاد نخواهد شد.» میرحسین موسوی نیز با تبیین سیاست‌های ایران درمورد مسائل شمال افریقا، غرب آسیا و حوزه خلیج‌فارس، وضعیت اقتصادی - نظامی عراق را وخیم توصیف کرد و بمباران‌های اخیر مناطق مسکونی و مرزهای ایران را نشانه وخامت اوضاع در عراق دانست. العبیدی با ولایتی وزیر امور خارجه ایران نیز دیدار کرد. در این ملاقات ضمن انجام مذاکراتی درباره هماهنگی‌های هرچه بیشتر دو کشور درزمینه مسائل منطقه‌ای، موضوعات دیگری ازجمله وضعیت کنونی فلسطین و لبنان، جنگ ایران و عراق و نیز «مقابله هماهنگ و مشترک کشورهای پیشرو اسلامی بر علیه امپریالیسم و صهیونیسم» مورد بحث و بررسی قرار گرفت.[۲۰]
گزارش - 140
وزیر امور خارجه ایران در بازگشت از سفر دوره‌ای خود به یازده کشور آسیایی - افریقایی و نیز شرکت در اجلاس مسئله فلسطین، اهداف این سفر را تشریح كرد. علی‌اکبر ولایتی و هیئت همراه، پس از انجام سفری بیست‌روزه به چند کشور آسیایی و افریقایی و همچنین شرکت در نشست بین‌المللی مسئله فلسطین در ژنو، بامداد امروز وارد تهران شدند. وزیر امور خارجه در گفت‌وگو با خبرنگاران راجع به اهداف این سفر گفت: «سفر به کشورهای امارات متحده عربی و ترکیه باتوجه‌به سیاست حسن هم‌جواری و احترام به حاکمیت متقابل و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر صورت گرفت و هدف از سفر به کشورهای یمن جنوبی و سوریه نیز دیدار از کشورهای جبهه پایداری برای مبارزه علیه اسرائیل بود و دراین‌رابطه سفری نیز به الجزایر صورت خواهد گرفت. همچنین [سفر به] کشورهای سیرالئون و نیجر، که دو کشور اسلامی در غرب افریقا هستند، باتوجه‌به اولویت روابط با کشورهای اسلامی از اهمیت خاصی برخوردار بود.» وی همچنین درمورد گردهمایی بین‌المللی مسئله فلسطین گفت: «اعتقاد ما همواره این بوده است که شرکت در این‌گونه کنفرانس‌ها لازم بوده، ولی کافی نیست و درحقیقت آنچه با تفنگ غصب شده باید با تفنگ پس گرفته شود. اما ازسویی نباید جبهه سیاسی را هم خالی گذاشت.»[۲۱]
گزارش - 141
ماجرای هواپیماربایی در خطوط هوایی فرانسه ظهر امروز پس از قرائت بیانیه هواپیماربایان مبنی‌بر محکومیت سیاست‌های فرانسه در منطقه غرب آسیا با اعطای پناهندگی سیاسی ایران به آنان و درنهایت آزادی گروگان‌ها پایان یافت. در محافل رسانه‌ای نیز تحلیل‌های ضدونقیضی درمورد ارتباط و چگونگی مواجهه جمهوری اسلامی با این ماجرا منتشر شده است. هواپیماربایان صبح امروز، خواستار برگزاری یک نشست مطبوعاتی شدند. چند ساعت بعد، با موافقت مقامات جمهوری اسلامی ایران، خبرنگاران داخلی و خارجی و چند تن از مسئولان وزارت امور خارجه در مقابل پلکان هواپیما حاضر شدند. سرانجام هواپیماربایان از هواپیما خارج شدند و سخنگوی آنان با یک بلندگوی دستی بیانیه‌ای را به زبان عربی قرائت کرد؛ در بخش‌هایی از بیانیه مذکور آمده است: «ما به‌خاطر سیاست غلط فرانسه این کار را انجام داده‌ایم. آیا سازمان ملل اطلاع ندارد که رژیم عراق چه جنایت‌هایی انجام می‌دهد؟ ... آیا سازمان ملل ناله‌های اطفال بی‌سرپرست فلسطینی را نمی‌شنود که چطور توسط اسرائیل غاصب له شده‌اند؟ ... بنا به وعده‌ای که مقامات جمهوری اسلامی ایران جهت قبول پناهندگی سیاسی به ما داده بودند تسلیم مقامات جمهوری اسلامی می‌شویم و کلیه مسافران هواپیمای ایرفرانس را آزاد می‌کنیم.» پس از آن، هواپیماربایان خود را تسلیم و 15 خدمه و سرنشین هواپیمای مذکور را آزاد کردند. مهندس شفتی مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی، خاتمه موفقیت‌آمیز جریان هواپیماربایی را یک پیروزی خواند و ضمن اشاره به وقوع آن در موسم انتقال حجاج ایرانی به مکه گفت: «خوشبختانه مشکلات این چند روز نتوانست در عملیات انتقال حجاج، که دشمنان ما علاقه‌مند بودند در آن خللی ایجاد شود، وقفه‌ای ایجاد کند.»[۲۲] براساس گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از پاریس، به‌دنبال پایان‌یافتن ماجرای هواپیماربایی، خبرنگار خبرگزاری فرانسه در تهران در ارتباطی زنده با برنامه اخبار نیمروز کانال دو فرانسه گفت: «به‌دلیل قاطعیت فوق‌العاده دولت ایران این قضیه با خرسندی به پایان رسید.» مفسر همین شبکه نیز افزود: «علی‌رغم همدردی ایرانیان با هواپیماربایان، ایرانیان در این قضیه صادق بوده‌اند.» ژان پرن کاردار سفارت فرانسه در تهران هم در یک مصاحبه زنده با کانال یک تلویزیون فرانسه گفت: «ما عمیقاً خوشحال هستیم. ... مقامات ایرانی از ابتدا به من گفته بودند که خواهان یافتن یک راه‌حل بدون خونریزی هستند و فکر می‌کنم در این جهت تلاش کرده و موفق شدند.» وی همچنین خواسته‌های هواپیماربایان را "غیر واقع‌بینانه" خواند.[۲۳] خبرگزاری جمهوری اسلامی از تهران نیز گزارش داد که امروز رسانه‌های گروهی جهان برخورد "نسبتاً منصفانه‌ای" با این ماجرا داشتند و اخبار آن را بیشتر به نقل از منابع خبری ایران منتشر کردند.[۲۴] رادیو بی‌بی‌سی در عین اذعان به موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات مسئولان ایرانی با هواپیماربایان، ابهاماتی را درباره این ماجرا مطرح کرد: «در جریان این هواپیماربایی نکات مبهمی وجود داشت، به نظر می‌رسید که اهداف سیاسی هواپیماربایان بی‌شباهت به هدف‌های سیاسی دولت ایران نیست. اگر هواپیماربایان عضو جنبش اسلامی‌ای هستند که علیه عراق به مبارزه برخاسته است در این صورت می‌باید از هواداران آیت‌الله حکیم رهبر مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق باشند. ... گرچه به نظر می‌رسد که مقامات ایران توانسته‌اند در مذاکرات خود و پایان‌دادن به جریان هواپیماربایی موفق از آب درآیند، اما نشان دادند که قاطعانه با دزدی هوایی مقابله می‌کنند.»[۲۵] گروه‌ها، افراد و رادیوهای ضدانقلاب نیز با سوءاستفاده از این ماجرا، اتهاماتی را دراین‌زمینه به جمهوری اسلامی وارد ساختند. دراین‌بین، روزنامه لوکوتیدین دوپاری (چاپ پاریس)، به نقل از مسعود رجوی سرکرده سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، نوشت: «این به نفع مقامات رژیم [امام] خمینی است که افکار مردم را از اوضاع فاجعه‌آمیز داخلی منحرف کنند و به فرانسه صدمه بزنند.»[۲۶] شاپور بختیار نیز در مصاحبه با رادیو مونت کارلو تلاش کرد تا جمهوری اسلامی را با هواپیماربایان همدست نشان دهد. لوکوتیدن دوپاری با استناد به این مصاحبه نظر وی را دراین‌خصوص چنین درج کرد: «از یک‌سو از فرانسه خواسته می‌شود که سیاست خود را تغییر دهد، چنین و چنان کند، آیا این لبنانی‌ها هستند که چنین خواسته‌هایی دارند؟ من فکر نمی‌کنم. ... آیا دولت عراق که شریک فرانسه می‌باشد چنین خواسته‌هایی دارد؟ این نیز مشکوک است. از سوی دیگر، مسئله مقصد هواپیما مطرح است، برای چه دولت ایران از هواپیما نمی‌خواهد که تهران را ترک کند، ... مسئله اساسی همدستی دولت [امام] خمینی است که بسیار واضح می‌باشد.»[۲۷] رادیو نجات ایران (وابسته به اپوزیسیون خارج از کشور) نیز در برنامه شبانگاهی خود در تفسیری نسبتاً مفصل کوشید تا با استناد به منابع غربی، جمهوری اسلامی را طراح این ماجرا معرفی کند. رادیو نجات ایران برای اثبات مدعای خود به نقل قول تأییدنشده‌ای از پلیس اتریش نیز روی آورد: «سخنگوی پلیس اتریش روز گذشته رسماً اعلام کرد که اکنون متوجه هویت تقلبی و گذرنامه‌های جعلی چاپ لیبی مأمورین ایرانی شدند که چگونه با تابعیت تونسی وارد هواپیما شده و به این ماجراجویی اسلامی دست زده‌اند.» رادیو نجات ایران سعی کرد پای لیبی را نیز به این ماجرا باز کند: «ورود ناگهانی وزیر خارجه لیبی به تهران از دید پاره‌ای از ناظران سیاسی نمی‌تواند بدون رابطه با ماجرای ربودن هواپیمای ایرفرانس باشد. ... ناظران سیاسی یادآور می‌شدند که هواپیماربایان خواستار متوقف‌شدن نقش فرانسه در چاد و لبنان و قطع کمک‌های نظامی دولت پاریس به عراق شده بودند. موضوع قطع حمایت فرانسه از دولت قانونی چاد عملاً پای لیبی را به میان می‌کشد، همان‌گونه‌که تغییر سیاست فرانسه نسبت به عراق به رژیم جمهوری اسلامی مربوط می‌شود.»[۲۸]
گزارش - 142
اوضاع کنونی جنگ ایران و عراق، وضعیت خط لوله نفتی عراق از مسیر ترکیه و همچنین موضع ترکیه دراین‌باره، از موضوعاتی است که امروز روزنامه امریکایی کریستین ساینس مانیتور و خبرگزاری چین مورد تفسیر و تحلیل قرار دادند. به گزارش رادیو امریکا، روزنامه کریستین ساینس مانیتور در شماره امروز خود ضمن اذعان به نگرانی ترکیه و موضع بی‌طرفانه آن در قبال جنگ ایران و عراق نوشته است: «[تركیه] به‌صورتی فعال ولی خالی از جنجال کوشیده است که به پایان جنگ کمک کند.» این روزنامه در ادامه افزوده است: اطمینان‌بخشی‌های ایران درمورد اینکه «در وضع تهاجمی خود از هرگونه اقدامی که احتمالاً منافع ترکیه را به خطر اندازد خودداری خواهد کرد»، مانع از مداخله ترکیه در جنگ شده است، اما «هنوز هم درصورتی‌که حملات ایرانیان امنیت و منافع اقتصادی ترکیه را به خطر اندازد، احتمال مداخله ترکیه وجود دارد.» کریستین ساینس مانیتور درمورد تأثیر تحولات جبهه‌های جنگ بر موضع بی‌طرفی ترکیه نوشته است: «سیاست بی‌طرفی ترکیه اخیراً زمانی‌که نیروهای ایرانی جبهه تازه‌ای در شمال عراق گشودند تحت فشار قرار گرفت. پیشرفت ایرانیان و اشغال حاج‌عمران با دو تحول دیگر همراه شد: یکی تهدیدی بود ازسوی حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی مبنی‌بر بمباران احتمالی خط نفت عراق و ترکیه و دیگری حمایت فعالانه تهران از شورشیان کُرد تحت رهبری مسعود بارزانی و تشویق آنان به جنگ علیه عراق دربرابر شناسایی حقوق ملی آنان.» به نوشته این روزنامه امریکایی، «مدت کوتاهی پس از آغاز حمله ایران، ترکیه اخطار شدیداللحنی به تهران فرستاد و وزیر خارجه ترکیه گفت: هیچ‌یک از طرفین نباید به اقدامی که با منافع ملی ترکیه منافات داشته باشد دست زنند و اظهار امیدواری کرد که موضع ترکیه را ایران خوب درک کرده باشد.» این مقاله در ادامه با اشاره به سفر ناگهانی طارق عزیز به آنکارا و شایعه درخواست وی از ترکیه برای جانب‌داری از عراق و نیز بازدید وزیر امور خارجه ترکیه از مرز عراق و ایران یادآور شد که چندی پیش یک مأمور ارشد ایرانی با سفر به آنکارا پیام وزیر امور خارجه ایران را به مقامات ترکیه تسلیم کرد؛ این پیام «حاوی تعهداتی بود که ایران از هرگونه عملی که به منافع ترکیه لطمه زند خودداری خواهد کرد.» براساس تحلیل کریستین ساینس مانیتور، پیام مذکور نشان می‌دهد که «ایران از بمباران یا انهدام لوله نفت کرکوک - اسکندرون خودداری خواهد کرد و درحقیقت از ادامه تهاجم به‌سوی مناطق حساس شمال عراق چشم خواهد پوشید، به نظر می‌رسد ایران تاکنون به تعهد خود وفادار بوده است.» این روزنامه در پایان راجع به وضعیت کنونی حفاظت از این خط لوله و احتمال حمله ایران به آن نوشته است: «ترکیه اقدامات امنیتی دقیقی را برای حفاظت خط لوله در داخل خاک خود به مورد اجرا گذارده است، ولی نیروی ویژه‌ای نیز ممکن است در عراق به امر نگهبانی از لوله‌های نفت گمارده شود و درصورتی‌که حمله‌ای ازجانب ایران قریب‌الوقوع شود، دولت عراق که خود توانایی حراست از لوله‌های نفت خویش را ندارد آماده خواهد بود از ترکیه تقاضای کمک کند.»[۲۹] درعین‌حال، خبرگزاری چین نو نیز امروز با اشاره به ادعاهای ایران و عراق درمورد پیروزی اعلام کرد: «هیچ‌گونه علائمی وجود ندارد که جنگ ایران و عراق به‌زودی به پایان برسد.» این گزارش ضمن اشاره به فشارهای اقتصادی ایران به عراق، درخصوص وضعیت صدور نفت طرفین یادآور شد: «درحالی‌که صدور نفت ایران نسبت به زمان قبل از جنگ، افزایش یافته صادرات نفت عراق اکنون به پایین‌ترین سطح خود رسیده است.» خبرگزاری چین نو در ادامه تفسیر خود اضافه کرد: «ایران در حمله به حاج‌عمران دست به اقدام عجولانه‌ای زده است؛ زیرا این عمل باعث نگرانی ترکیه از قطع لوله نفتی عراق به ترکیه شد. همچنین این عمل باعث شد که عراق به حملات خود به تأسیسات نفتی ایران بیفزاید.» بنا به تفسیر این خبرگزاری، «ایران قصد دارد به‌وسیله عراقی‌های مخالف رژیم صدام در منطقه حاج‌عمران پایگاهی برای آسیب‌رساندن به لوله نفت ایجاد کند تا درصورت لزوم بتواند خود را از مسئولیت قطع لوله مبری جلوه دهد.» خبرگزاری مذکور با بیان اینکه طرفین جنگ از نفت به‌عنوان یک حربه جنگی استفاده می‌کنند، افزود: «عراق با هشداردادن به کشتی‌های نفتکش خارجی به مقصد ایران می‌خواهد در صدور نفت ایران اخلال کند. ایران نیز در مقابل گفته است اگر صدور نفت ایران قطع شود تنگه هرمز را بر روی رفت‌وآمد کلیه کشتی‌ها مسدود خواهد ساخت.» در پایان این تفسیر آمده است: «پول نفت که باید برای عمران کشور خرج شود به مصرف جنگ می‌رسد و مردم همچنان از جنگ صدمه می‌بینند.»[۳۰]
گزارش - 143
کشور برزیل که در جنگ ایران و عراق اعلام بی‌طرفی کرده است، هم‌زمان با حفظ مناسبات تجاری خود با عراق درصدد گسترش روابط بازرگانی با ایران است. به گزارش خبرگزاری کویت از برزیل، وزارت امور خارجه این كشور از تأیید گزارش‌های مربوط به سفر سارایوا گوئریرو رایزن این وزارتخانه به عراق در ماه سپتامبر خودداری کرد. گزارش‌های مذکور هدف از این سفر را «حصول اطمینان از ادامه دریافت نفت از عراق تحت شرایطی که به سود برزیل است»، می‌دانند؛ علاوه‌براین، گفته می‌شود که رایزن وزارت امور خارجه برزیل قصد دارد عراقی‌ها را مطمئن سازد که «علی‌رغم معاملات تجاری اخیر با ایران، برزیل هنوز عراق را به‌عنوان یک طرف معامله اصلی در خاورمیانه به حساب می‌آورد.» براساس گزارش خبرگزاری کویت، اكنون عراق با صدور 200 هزار بشکه نفت در روز، پس از عربستان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت به برزیل محسوب می‌شود و باآنکه برزیل در منازعه بین ایران و عراق اعلام بی‌طرفی کرده است، ولی «ادامه فروش سلاح به عراق درحالی‌که بازرگانی با ایران عملاً متوقف شد خلاف این موضع را نشان داده است.»[۳۱]
گزارش - 144
در سالروز ناپدیدشدن امام موسی صدر، بخش‌هایی از جنوب لبنان در اعتصاب به سر برد. در همین حال و به‌دنبال شدت‌گرفتن درگیری‌ها، رئیس‌جمهور این کشور خواستار آغاز مذاکرات آشتی ملی شد. امروز به مناسبت پنجمین سالگرد ناپدیدشدن امام موسی صدر رهبر شیعیان لبنان، بسیاری از شهرها و روستاهای جنوب این کشور ازجمله شهرهای صیدا و نبطیه و همچنین ساکنان دره بقاع در اعتصاب به سر بردند و در روستاهای دره بقاع، مغازه‌ها و بانک‌ها به‌عنوان اعتراض تعطیل شد. همچنین از صبح امروز، ارتش لبنان ضمن اجرای مقررات منع آمدوشد در بیروت و حومه، به نیروهای خود دستور داد که کلیه عناصر مسلح را در این شهر هدف قرار دهند.[۳۲] درپی شدت‌یافتن درگیری‌های داخلی در لبنان، رئیس‌جمهور این کشور در نشست فوق‌العاده کابینه، برای اولین بار خواستار انجام گفت‌وگوهای فوری بین سران نیروهای سیاسی لبنان شد.[۳۳] به گزارش آسوشیتدپرس، امین جمیل از یازده رهبر سیاسی و حزبی خواست که در چارچوب حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی لبنان، مذاکراتی را برای آشتی ملی آغاز کنند. بااین‌حال، ولید جنبلاط به نقل از نبیه بری، اعلام کرد که وی باتوجه‌به استفاده دولت امین جمیل از ارتش لبنان برای کشتار مردم بیروت این درخواست رئیس‌جمهور لبنان را رد کرده است. از سوی دیگر، جورج شولتز وزیر امور خارجه امریکا با حمایت از تلاش‌های امین جمیل، از همه کشورهای ذی‌نفع به‌ویژه سوریه، خواست به روند آشتی ملی در لبنان کمک کنند. این در حالی است که شوروی با محکوم‌ساختن مداخله امریکا در لبنان، خواستار خروج نیروهای امریکایی از بیروت شد. امروز همچنین رابرت مک فارلین نماینده ویژه ریگان در منطقه، با حضور در کاخ ریاست‌جمهوری لبنان، با رئیس‌جمهور و شفیق الوزان نخست‌وزیر این کشور، دیدار و گفت‌وگو کرد. روزنامه النهار نیز در شماره امروز خود از برقراری یک تماس بین سوریه و لبنان در ژنو برای حل بحران کنونی خبر داد. همچنین به گزارش خبرگزاری فرانسه، نبیه بری از پادشاهان و رؤسای کشورهای عربی و اسلامی درخواست کرد که برای خاتمه‌دادن به قتل‌عام مسلمانان در بیروت، مداخله کنند. وی همچنین در تماس با شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، ضمن تشریح اوضاع بیروت، از وی خواست تا «برای جلوگیری از کشتارهای جمعی مشابه آنچه در صبرا و شتیلا اتفاق افتاد اقدام کند.»[۳۴]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/06/09
- ↑ سند شماره 12726/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی وضعیت نیروها، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 9/6/1362، نوار شماره 12726)، صص 12 - 1.
- ↑ همان، صص 14و17؛ و - سند شماره 12727/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ادغام نیروهای سپاه و ارتش عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 9/6/1362، نوار شماره 12727)، ص1؛ و - سند شماره 282/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر، 24/5/1362 تا 15/6/1362، ص137.
- ↑ سند شماره 282/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص128.
- ↑ سند شماره 358008 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش فرماندهی سپاه سردشت به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 9/6/1362.
- ↑ سند شماره 317990 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش طرح و برنامه سپاه سلماس به قرارگاه حمزه شیدالشهدا، 9/6/1362.
- ↑ سند شماره 354447 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن3 قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاندارمری جمهوری اسلامی به رکن3 مرکز فرماندهی ژاندارمری جمهوری اسلامی، 10/6/1362، ص2.
- ↑ همان، صص 14و17؛ و - سند شماره 12727/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ادغام نیروهای سپاه و ارتش عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 9/6/1362، نوار شماره 12727)، ص1؛ و - سند شماره 282/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر، 24/5/1362 تا 15/6/1362، ص137.
- ↑ سند شماره 282/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص128.
- ↑ سند شماره 354417 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش فرماندهی منطقه 11 قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی کل سپاه، 15/6/1362، صص 3 - 1.
- ↑ سند شماره 346244 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش رکن3 ناحیه ژاندارمری کردستان به استانداری کردستان، 10/6/1362، ص1.
- ↑ سند شماره 354429 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 358108 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاندارمری جمهوری اسلامی به رکن3 مرکز فرماندهی ژاندارمری جمهوری اسلامی، 10/6/1362، ص1.
- ↑ سند شماره 346244 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 1 و 2.
- ↑ سند شماره 346223 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری کردستان به معاونت سیاسی اجتماعی وزارت کشور، 9/6/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 165، 10/6/1362، ص13، سنندج - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/6/1362.
- ↑ روزنامه کیهان، 10/6/1362، ص3.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی)، جلد18، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1386، ص85.
- ↑ روزنامه کیهان، 10/6/1362، ص3.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 10/6/1362، ص3.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 10/6/1362، ص16.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 10/6/1362، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 165، 10/6/1362، صص 21 و 22، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/6/1362.
- ↑ همان، ص22، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/6/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 10/6/1362، صص 9 و 10، رادیو بی‌بی‌سی، 9/6/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/6/1362، صص 3 و 4، رادیو بغداد، 11/6/1362، ساعت 21.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 165، 10/6/1362، صص 17 و 18، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/6/1362.
- ↑ سند شماره 282/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص128.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 165، 10/6/1362، صص 25 و 26، رادیو صدای امریکا (فارسی)، 9/6/1362، ساعت 21:30.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 167، 12/6/1362، صص 26 - 24، رادیو نجات ایران، 9/6/1362، ساعت 22:30.
- ↑ همان، ص23، ساپولو - خبرگزاری کویت، 9/6/1362.
- ↑ روزنامه کیهان، 10/6/1362، ص24.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 10/6/1362، ص16.