1362.06.13
| روزشمار جنگ سال 1362 1362.06.13 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | سیزده شهریور |
| تاریخ شمسی | 1362.06.13 |
| تاریخ میلادی | 4 سپتامبر 1983 |
| تاریخ قمری | 26 ذیقعده 1403 |
گزارش - 196
امروز فرماندهان قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و نجف* با حضور در ارتفاعات سرپهن، درمورد شناسایی ارتفاعات بمو، شاخ خشیک، زیمناکوه و آخرین وضعیت عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان بحث و تبادل‌نظر کردند. در این جلسه ابتدا، محمدابراهیم همت فرمانده لشکر27حضرت رسول(ص)، ضمن اشاره به وضعیت استقرار نیروهای خودی، موقعیت دشمن در منطقه عملیاتی دربندیخان (والفجر5) را تشریح کرد. وی گفت: دشمن روی ارتفاعات زیمناکوه، شاخ خشیک، سرتک، تنگه سرتک، بمو، تنگه شاخ شوالدری و شاخ کیله به‌طور محسوسی حضور دارد. در وضعیت فعلی، عناصر دشمن به‌دلیل حساسیت به تنگه کرگمل، روی ارتفاع یک رده خط ایجاد کرده‌اند و ضدانقلاب با گشت‌زنی در پیرامون این تنگه برای نیروهای ما مزاحمت ایجاد می‌کند. علاوه‌براین، هشت نفر از اعضای کردِ سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در این منطقه پایگاه دارند و درحال‌حاضر، خطر ضدانقلاب نسبت به ارتش عراق بیشتر است، «چون عراق جای ثابت دارد و ما می‌فهمیم، ولی ضدانقلاب هر ساعت در منطقه گشت می‌زند. اوایل کار به بچهها کمین زدند و دو نفر از بچهها را شهید کردند.» این امر سبب شده تا شناسایی‌های عمقی در برخی نواحی به‌دلیل حضور ضدانقلاب در وسط منطقه کامل نشود. محمدابراهیم همت در ادامه این نشست ضمن بیان توضیحاتی درمورد شناسایی‌های انجام‌شده، از اتمام شناسایی‌ها در بمو، شاخ خشیک و زیمناکوه به‌سمت سد دربندیخان خبر داد و مدت زمان هر بار شناسایی در ارتفاعات منطقه را 5 تا 6 روز عنوان کرد. وی با اشاره به دشواری‌های شناسایی بمو و زیمناکوه، کار شناسایی در روی ارتفاع بمو را به‌علت جنس صخره‌ای آن، بسیار مشکل توصیف کرد و گفت: «زمین [این منطقه] عمدتاً صخره‌ای است که راهکار محدودی دارد.» همت در ادامه افزود: «تصرف و تأمین سد دربندیخان* که در اینجا به‌عنوان هدف در نظر گرفته شده است، امکان‌پذیر نیست. تصرف سد خیلی مشکل است.» براساس گزارش فرمانده لشکر27 باتوجه‌به حضور عناصر دشمن و ضدانقلاب در منطقه و جنس صخره‌ای زمین منطقه و نبود عقبه مناسب، به نظر می‌رسد مشکلاتی جدی پیش روی اجرای عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان وجود دارد. در این نشست توجیهی نیز همچون جلسات روزهای گذشته، مسائلی نظیر محدودیت زمان، کمبود نیرو و اولویت‌بندی عملیات دهانه شیلر و عملیات دربندیخان بیش از دیگر موضوعات، تصمیم‌گیری فرماندهان درمورد اجرای عملیات‌های والفجر4و 5 را تحت‌الشعاع قرار داد. علی شمخانی قائم‌مقام فرماندهی کل سپاه و غلامعلی رشید معاونت عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، عقیده داشتند که در وضعیت فعلی به‌دلیل نزدیکی فصل سرما، عملیات دهانه شیلر باید قبل از پانزدهم مهرماه انجام شود. علاوه‌براین، این فرماندهان باتوجه‌به نیاز محورهای سورن و پنجوین به لشکرهای قوی و کمبود نیرو برای اجرای عملیات والفجر4 در دهانه شیلر، بر تقویت لشکر14 امام حسین(ع) ازطریق انتقال لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) به مریوان تأکید می‌کردند.[۱] در مقابل، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف و محمدابراهیم همت فرمانده لشکر27 حضرت رسول(ص) معتقد بودند عملیات والفجر5 به‌علت پیوستگی ارتفاعات، دشواری عملیات منطقه و نبود جاده، نیازمند نیروهای کیفی است؛ براین‌اساس، فرمانده لشکر27 اصرار داشت که لشکر17 به‌دلیل آشنایی با منطقه دربندیخان و داشتن نیروهای کیفی در منطقه بماند و درواقع حضور آنان را باعث تضمین بیشتر موفقیت عملیات می‌دانست. درمجموع، مباحث مطرح‌شده میان فرماندهان بیانگر این بود که استعداد مورد نیاز برای اجرای عملیات‌های دربندیخان و دهانه شیلر ممکن است به بیش از 100 گردان برسد. ازاین‌رو کمبود نیرو و محدودیت زمان، انجام این دو عملیات بزرگ را با مشکل مواجه می‌ساخت. شمخانی برای حل مشکل کمبود نیرو پیشنهاد کرد سپاه و ارتش به شکل ادغامی عمل کنند، اما همت به‌دلیل دشواری عملیات در کوهستان و نیاز به نیروی کیفی، با این پیشنهاد مخالفت کرد.[۲] در بخش دیگری از این جلسه، مسئولان قرارگاه نجف، از تردید فرماندهان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) درمورد اجرای عملیات والفجر5 اظهار ناخرسندی کردند. فرمانده لشکر27 خطاب به شمخانی و رشید گفت: «هر 24 ساعت دو بار تصمیم‌گیری عوض می‌شود. در تهران یک تصمیم، در [قرارگاه] خاتم هم تصمیم دیگری است. ... اگر نمی‌خواهید روی سد عمل کنید، عملیات را تعطیل کنید تا برویم.» اکبر زجاجی طرح و عملیات لشکر27 دراین‌باره افزود: «الآن دو سه ماه است که بچهها در منطقه (دربندیخان) کار می‌کنند. ... الآن فرمانده گردان‌های ما روی ارتفاعات و هدف‌ها رفتند و همه مناطق را شناسایی کردند.» فرماندهان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) با تأکید بر ضرورت اجرای دو عملیات، هم‌زمانی عملیات والفجر 4 و 5 را موجب کاهش فشار دشمن می‌دانستند.[۳] ابراهیم همت نیز ضمن تأیید این مطلب معتقد بود که با اجرای عملیات در دربندیخان، دشمن سرگرم شده و دیگر به شیلر پاتک نخواهد کرد، اما درعین‌حال تأکید داشت که بین دو منطقه عملیات اولویت‌بندی شود تا بر روی عملیات مهم‌تر تمرکز بیشتری صورت پذیرد. وی با اشاره به آماده‌بودن طرح عملیات دربندیخان، ضمن اصرار بر اجرای این عملیات، پیشنهاد کرد عملیات والفجر4 در شیلر زودتر آغاز شود تا بلافاصله بعد از آن عملیات والفجر5 در دربندیخان شروع شود. در پایان نشست امروز فرماندهان با مقایسه دو منطقه دهانه شیلر و دربندیخان به بررسی و ارزیابی عملیات‌های والفجر4 و 5 پرداختند. نتایج این بررسی‌ها نشان می‌داد که عملیات والفجر4 به دلایلی نظیر مناسب‌بودن زمین شیلر، کثرت جاده‌ها و معابر، جناح‌دهی کمتر نیروهای خودی به دشمن و... دارای تضمین بیشتر و اجرای آن آسان‌تر است. درحالی‌که عملیات والفجر5 باتوجه‌به کمبود نیرو، نبود جاده و عقبه، پیوستگی ارتفاعات، صعب‌العبور بودن و جنس نامناسب زمین منطقه، اتکای عملیات به هلی‌برد، نیاز به نیروی کیفی و... ضریب موفقیت کمتری داشته و انجام آن دشوارتر است.[۴]
گزارش - 197
امروز واحد اطلاعات - عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در گزارشی استعداد نیروهای ارتش عراق را در منطقه سیدصادق، شاندری و پنجوین به این شرح اعلام کرد: تیپ106 گارد مرزی، تیپ424 تابع لشکر4، تیپ504 پیاده، تیپ418 پیاده، تیپ65 پیاده، تیپ6 پیاده تابع لشکر4، تیپ20 پیاده، تیپ29 پیاده کوهستانی.[۵] براساس گزارش دیگری از منابع اطلاعاتی مریوان نیز تیپ404 و گردان کماندوی قادسیه صدام یا القعقاع مستقر در توتمان ازجمله یگان‌های حاضر در منطقه یادشده هستند.[۶]
گزارش - 198
در روز جاری که رژیم عراق آن را سالروز آغاز جنگ با ایران اعلام کرده است، صدام رئیس‌جمهور و مقامات بلندپایه این کشور کوشیدند ضمن متجاوز نشان دادن ایران، ارتش عراق را قدرتمند و درعین‌حال صلح‌طلب و نیروهای ایران را ضعیف و رو به اضمحلال جلوه دهند. دولت عراق امروز با انتشار یک اطلاعیه رسمی ضمن متهم‌کردن ایران به آغاز جنگ با عراق اعلام کرد: نیروهای ایرانی تاکنون متحمل تلفاتی بالغ‌بر 288 هزار تن شده‌اند، علاوه‌براین ایران 22 هزار خودرو، 159 کشتی و صدها هواپیمای جنگنده خود را نیز از دست داده است. به گزارش رادیو امریکا، در این اطلاعیه مطلبی درمورد تلفات و خسارات نیروهای عراقی نیامده و درعین‌حال، ایران متهم به گلوله‌باران شهرهای عراق شده است. رژیم عراق همچنین در اطلاعیه مذکور ادعا کرده است که «خواستار پایان‌دادن به خصومت‌ها و حل این بحران ازطریق مذاکرات مسالمت‌آمیز است. ... [درحالی‌که] ایران همواره طرح‌های میانجیگری و تلاش‌هایی را که در این جهت به عمل می‌آید رد کرده است. ...»[۷] از سوی دیگر، صبح امروز صدام حسین در دیدار با گروهی از اهالی استان قادسیه عراق، امروز را سالروز آغاز جنگ اعلام کرد و به‌زعم خود درپی یادآوری نحوه شروع جنگ برآمد. وی مدعی شد که ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی، تجاوز خود را شروع کرده و رفته‌رفته آن را گسترش داده تا در روز چهارم سپتامبر 1980 این تجاوزات به اوج خود رسیده است. به گفته صدام حسین، ایران در مدت مذکور یادداشت‌های رسمی عراق در اعتراض به این‌گونه اقدامات را نشانه ضعف این کشور تلقی می‌کرده است. وی در ادامه سخنان خود، مسئولیت واقعه دانشگاه المستنصریه و حمله به طارق عزیز را نیز متوجه ایران دانست. رادیو صوت الجماهیر ضمن گزارش این دیدار به نقل از صدام حسین آورده است: «کنسولگری ما در المحمره [خرمشهر] برخلاف اصول و عرف دیپلماتیک مورد تجاوز و اشغال قرار گرفت. این تجاوزات در 11 و 26 اکتبر و 1 و 7 سپتامبر 1979 صورت گرفت. از ژوئن 1979 تا سپتامبر 1980، هدف‌های غیرنظامی در داخل خاک عراق 244 بار به‌وسیله ایرانیان بمباران شده است. از فوریه 1979 تا سپتامبر 1980 هواپیماهای نظامی ایرانی 249 بار به حریم هوایی ما تجاوز کردند. قبل از جنگ، سه بار به‌سوی هواپیماهای غیرنظامی ما آتش گشودند و در یک‌بار هواپیماهای غیرنظامی ما را وادار به فرود در خاک ایران ساختند. از ژانویه تا سپتامبر 1980، هفت بار تأسیسات نفتی و اقتصادی ما را بمباران کردند. درباره تمامی اینها یادداشت‌های رسمی وجود دارد و تعداد یادداشت‌هایی که در آنها این‌گونه تجاوزات ثبت و برای دولت ایران ارسال شده به 293 یادداشت خطی رسیده است. از چهارم سپتامبر 1980 تا 22 سپتامبر 1980، این وقایع رخ داده است. البته از چهارم سپتامبر تجاوز به شهرهای مرزی آغاز و توسعه یافت و بمباران پالایشگاه الوند، میدان‌های نفتی خانقین، مندلی، زرباطیه و تأسیسات نفتی در بصره و خود شهره بصره را در برگرفت و شط‌العرب قبل از 22 سپتامبر 1980، بسته شد و ایرانیان در حمله به ارتش ما در خاک عراق نیروی هوایی خود را به کار گرفتند و با گشتی‌های مرزی ما از نیروی هوایی درگیر شدند.»[۸] در همین حال، عدنان خیرالله معاون فرمانده کل نیروهای مسلح و وزیر دفاع عراق نیز در مصاحبه‌ای که در شماره امروز روزنامه عراقی الجمهوریه منتشر شد اعلام کرد: «عراق آماده است تا پایان این قرن به جنگ با نیروهای ایرانی ادامه دهد و نیروهای عراقی آماده‌اند با پرداخت بهای جنگ، هرچند که سنگین باشد، به دفاع از مرزهای خود ادامه دهند.» به گزارش خبرگزاری خلیج از بغداد، وی همچنین مدعی شد: «به اعتراف منابع آزاد و بی‌طرف، هم‌اکنون توانایی جنگی نیروهای مسلح عراق در سطح بسیار بالاتری قرار دارد. ... تهدیدهای مستمر ایران مبنی‌بر گسترش دامنه جنگ نیز چیز تازه‌ای نیست و درچارچوب باج‌خواهی و ارعاب اعراب و دور نگه داشتن آنها از مواضع قومی و حمایت از عراق قرار دارد.» وزیر دفاع عراق با متهم‌کردن ایران به دریافت کمک‌های خارجی، تداوم کمک‌های بین‌المللی به ایران را موجب برهم‌زدن موازنه کنونی دانست و تهدید کرد که: «درصورت لزوم عراق مجبور خواهد شد بار دیگر وارد خاک ایران شود. ... نیروهای عراقی اخیراً ازاین‌رو وارد منطقه مهران شدند تا قدرت تحرک سریع خود در خاک ایران و درهم کوبیدن محل تجمع نیروهای ایرانی را به اثبات برسانند.» عدنان خیرالله در پایان ضمن دفاعی خواندن موضع‌گیری عراق گفت: «اما گاهی تعرض به طرف مقابل لازم به نظر می‌رسد.»[۹] امروز همچنین سپهبد ستاد عبدالجبار شنشل رئیس ستاد ارتش عراق، با تکرار مطالبی مشابه اظهارات صدام درمورد آغاز جنگ، آمادگی قوای مسلح عراق برای حراست از مرزهای این کشور و مقابله با نیروهای ایرانی را خاطرنشان ساخت.[۱۰] درعین‌حال، یک منبع نظامی مسئول در سازمان اطلاعات نظامی عراق در گفت‌وگو با ماهنامه حراس الوطن، که دایره توجیه سیاسی ارتش عراق آن را منتشر می‌کند، گفت: بعید است نیروهای ایرانی بتوانند عراقی‌ها را در جنگ غافلگیر کنند، زیرا «سازمان اطلاعات عراق روش‌ها و اطلاعات کافی دراختیار دارد که این امکان را مشکل می‌سازد. ... سازمان اطلاعات نظامی عراق حرکات دشمن را زیر نظر دارد و از مقاصد وی باخبر است و می‌تواند زمان حملات و قصد نیروهای ایرانی برای بمباران مواضع ما را تشخیص دهد.» وی همچنین درمورد همکاری‌های اطلاعاتی عراق با کشورهای دیگر اظهار کرد: «سازمان اطلاعات عراق این اطلاعات را از چند منبع و با هماهنگی منابع خارجی دریافت می‌کند. ... ما تجربه‌ها را با کشورهای برادر و دوست مبادله می‌کنیم.» به گفته این مسئول اطلاعاتی عراق، «نیروهای ایرانی نمی‌توانند از دیوار امنیت نظامی عراق نفوذ کنند و سازمان اطلاعات ایران نتوانسته و نخواهد توانست چنین هدفی را تحقق بخشد.»[۱۱] عبدالجبار عمرانی سفیر عراق در کویت نیز امروز در یک نشست مطبوعاتی با بیان اینکه کشورهای بزرگ قادر خواهند بود به جنگ ایران و عراق پایان دهند، مدعی شد: «کشورش جهت برقراری صلح با ایران از کلیه قوانین عربی اسلامی و بین‌المللی پیروی کرده است.» به گزارش رادیو رأس‌الخیمه، وی ضمن تکرار ادعاهای اطلاعیه‌های نظامی عراق درمورد خسارات واردشده به ایران در طول جنگ، اظهار کرد: «عراق علی‌رغم خارج‌کردن نیروهایش از خاک ایران از بیش از چند سازمان بین‌المللی اسلامی و منطقه‌ای خواستار انجام تلاش‌هایی درجهت برقراری صلح شده است.»[۱۲] رادیو بی‌بی‌سی نیز در برنامه شبانگاهی خود با اشاره به بخش‌هایی از مصاحبه عدنان خیرالله، گزارش داد: «عراق در سومین سالگرد جنگ ایران و عراق گفته است مادام‌که یک راه‌حل منصفانه‌ای دراین‌مورد تحصیل نگردد، جنگ را تا پایان قرن جاری ادامه خواهد داد.» این رادیو در ادامه افزود: «عراق تاریخ جنگ دو کشور را چهارم سپتامبر 1980 [13 شهریور 1359] اعلام کرده است؛ روزی که به گفته عراق جنگ با تجاوز ایران آغاز شد. به گفته ایران، جنگ با حمله سربازان عراقی به ایران در تاریخ 22 سپتامبر 1980 [31 شهریور 1359] آغاز شده است.»[۱۳]
گزارش - 199
با خودداری اکثر کردهای عراقی از پیوستن به ارتش عراق در جنگ علیه ایران* و همچنین وخامت اوضاع اقتصادی این کشور، رژیم عراق سعی دارد ازطریق تشدید مقررات وظیفه عمومی و نیز دریافت اجباری پول از مردم، بخشی از نیروهای نظامی و هزینه‌های جنگ را تأمین کند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، اداره بسیج و آمار جنگ وزارت دفاع عراق در اطلاعیه‌ای از سربازان وظیفه و ذخیره کرُد خواست از فردا به‌مدت سه روز خود را به مراکز سربازگیری معرفی کنند. در این اطلاعیه همچنین از مشمولانی که خارج از عراق به سر می‌برند نیز خواسته شده که ظرف پانزده روز آینده با مراجعه به نمایندگی‌های این اداره، وضعیت خدمت خود را مشخص کنند.[۱۴] از سوی دیگر، دولت عراق برای تأمین بخشی از ارز مورد نیاز خود، عراقی‌های مقیم امارات متحده عربی را وادار کرده است تا 10 درصد از حقوق خود را ازطریق بانک عراق در این کشور به حساب دولت عراق واریز کنند؛ روزنامه کیهان به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‌باره نوشت: کنسول عراق در ابوظبی ضمن اعتراف به نیاز شدید دولت متبوعش به ارز، شاغلان عراقی مقیم امارات را تهدید کرده است درصورتی‌که این مبلغ را پرداخت نکنند، گذرنامه‌هایشان تمدید نخواهد شد. وی همچنین گفته است که هر عراقی باید 50 گرم طلا به دولت عراق بدهد. به نوشته روزنامه کیهان، دولت عراق در ازای 200 گرم طلا، به هر فرد عراقی یک نشان قادسیه می‌دهد.[۱۵]
گزارش - 200
درچارچوب اقدامات نیروهای خودی برای برقراری و تحکیم امنیت در مناطق بحرانی شمال‌غرب و غرب کشور، امروز یک عملیات وسیع پاک‌سازی در محور مهاباد - سردشت آغاز و عملیات دیگری نیز در منطقه پیرانشهر با موفقیت انجام شد. قرارگاه حمزه سیدالشهدا گزارش داد از صبح امروز تیپ شهدا با همکاری توپخانه ارتش و جندالله پیرانشهر، در یک عملیات پاک‌سازی که تا ساعت 14 بعدازظهر طول کشید، 3 روستا را در منطقه پیرانشهر پاک‌سازی کردند. در یکی از این روستاها حدود 80 نفر از عناصر حزبی حضور داشتند.[۱۶] در این عملیات، از نیروهای خودی 2 نفر شهید و تعدادی زخمی شدند،[۱۷] همچنین 15 نفر از عناصر ضدانقلاب کشته و 30 نفر دیگر زخمی شدند و 3 نفر از آنان نیز به اسارت درآمدند. افراد مذکور از عناصر وابسته به حزب دمکرات بودند.[۱۸] در جریان این پاک‌سازی تعداد زیادی اسناد و مدارک درون‌گروهی و همچنین چندین قبضه سلاح‌های انفرادی و تجهیزات نظامی ازجمله یک توپ 105 میلی‌متری، یک تفنگ 106 میلی‌متری، 3 دوشکا و تیربار آ6 و تیربار برنو با مهمات مربوط به آن به دست نیروهای خودی افتاد.[۱۹] براساس گزارشی از شهربانی سقز، نیروهای سپاه و پیشمرگان کُرد امروز 4 روستا در جنوب‌شرقی سقز را پاک‌سازی کردند.[۲۰] به گزارش سپاه پاسداران مهاباد، از ساعت 22 امشب، در محور مهاباد - سردشت عملیاتی با عنوان "شهید حسینی"* با شرکت نیروهای ارتش، سپاه، بسیج و عشایر منگور، برای پاک‌سازی تعدادی از روستاهای این منطقه که از چهار سال پیش در اشغال ضدانقلاب هستند آغاز شد.[۲۱] همچنین امروز قرارگاه حمزه سیدالشهدا در گزارشی اعلام کرد که در طول هفته اخیر، در عملیات نیروهای خودی در منطقه سردشت، 75 نفر از عناصر ضدانقلاب به‌ویژه حزب دمکرات کشته شده‌اند.[۲۲]
گزارش - 201
امروز شهرهای سنندج، سقز، مهاباد، پیرانشهر و نقده، کانون اصلی تحركات و اقدامات ایذایی عوامل ضدانقلاب بود. یک تویوتای سپاه و یک خودروی ژاندارمری در محور سنندج - سقز، گرفتار کمین عناصر کومه‌له شد. به گزارش قرارگاه حمزه، در این حادثه 13 نفر از نیروهای خودی شهید و 4 نفر دیگر زخمی شدند. مهاجمان علاوه‌بر به‌غارت‌بردن 17 قبضه اسلحه ژ3، یک خودرو و یک عدد بی‌سیم را نیز منهدم ساختند.[۲۳] در درگیری نیروهای تأمین پایگاه‌های قره‌باغ و کیسالان از توابع مهاباد با افراد مسلح غیرقانونی، 5 نفر از نیروهای خودی زخمی و 7 نفر از مهاجمان نیز کشته شدند.[۲۴] عناصر ضدانقلاب امروز همچنین با سلاح‌های سنگین به پایگاه سرشیو در اطراف پیرانشهر حمله کردند، اما درنهایت با دادن 2 کشته و 6 زخمی متواری شدند.[۲۵] براساس گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا امروز، عناصر مسلح حزب دمکرات به قصد ضربه‌زدن به ژاندارمری نقده وارد این شهر شدند، اما پیش از آنکه موفق به اجرای نقشه خود شوند با نیروهای سپاه پاسداران درگیر شدند و درنتیجه با برجای گذاشتن یک قبضه اسلحه کلاشینکف و تعدادی فشنگ مجبور به ترک شهر شدند. در پایان این درگیری یکی از عناصر رده یک تشکیلات شهری این حزب دستگیر شد.[۲۶]
گزارش - 202
گروه‌های مسلح غیرقانونی با هدف ایجاد اختلال در زندگی عمومی، حمله به تأسیسات اقتصادی و صنعتی مناطق بحرانی شمال‌غرب را در دستور کار خود قرار داده‌اند. براساس گزارشی که در یک بولتن اطلاعاتی سپاه منتشر شده است، امروز عوامل حزب دمکرات بخشی از خط لوله نفت تبریز - ارومیه را در نزدیکی شهرستان نقده منفجر كردند. آتش‌سوزی ناشی‌از این انفجار پس از 10 ساعت، با تلاش مأموران آتش‌نشانی مهار شد.[۲۷] دیروز نیز عناصر مسلح غیرقانونی کارخانه آسفالت‌سازی ارومیه را به آتش کشیده بودند.[۲۸]
گزارش - 203
ارتباط استقرار گروهی از نیروهای سپاه پاسداران در جزیره لارک با تهدید ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز، موضوعی است که در تفاسیر بعضی رسانه‌های خبری از این اقدام ایران، مطرح شده است. روزنامه کویتی الوطن در شماره امروز خود ضمن انتشار خبر استقرار نیروهای سپاه پاسداران در جزیره لارک از قول ناظران سیاسی تقویت نیروهای ایران در این منطقه را با تحولات اخیر جبهه‌های جنگ ایران و عراق، مرتبط دانست و این مسئله را تهدیدی برای نفتکش‌های خارجی قلمداد کرد.[۲۹] امشب همچنین رادیو مونت کارلو در بخش عربی خود درمورد استقرار نیروهای سپاه در جزیره لارک گفت: «در خلیج [فارس] ناگهان اوضاع بحرانی شد. به‌ویژه پس از اینکه مقامات ایرانی نیروهایی از سپاه پاسداران را به جزیره لارک واقع در تنگه هرمز اعزام داشته‌اند. شایان ذکر است نظر ایران با نظر سلطنت‌نشین عمان پیرامون رفت‌وآمد کشتی‌های تجاری در تنگه هرمز تفاوت دارد.»[۳۰] رادیو امریکا نیز با پرداختن به موضوع استقرار نیروهای ایرانی در جزیره لارک اعلام کرد: «رژیم جمهوری اسلامی ایران تهدید کرده است چنانچه تأسیسات نفتی ایران ازسوی عراق در معرض خطر قرار گیرد، تنگه هرمز را به روی خطوط کشتیرانی بین‌المللی خواهد بست. رژیم جمهوری اسلامی با اعلام مستقرکردن پاسداران انقلاب اسلامی در جزیره لارک در مقابل ساحل عمان در تنگه هرمز، خطوط کشتیرانی بین‌المللی را مورد تهدید قرار داد.»[۳۱]
گزارش - 204
امام خمینی فرمانده کل قوا، در حکمی به محسن رضایى فرمانده سپاه، اجازه دادند مقررات انضباطى را در سپاه پاسداران به اجرا بگذارد. متن این حکم بدین شرح است: «بسم‌الله الرحمن الرحیم فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامى براى حفظ نظم و عدم هرج‌ومرج در سپاه پاسداران مجازند با رعایت احتیاط كامل، مقررات انضباطى متخلفین سپاهى را كه مورد تأیید نماینده اینجانب است، اجرا نماید و دراین‌رابطه با تصویب شوراى سپاه به فرماندهانى كه مطمئن هستند از این اجازه سوء‌استفاده نمى‌كنند در موارد ضرورى اجازه دهد. 13/6/62 روح‌الله الموسوی الخمینى»[۳۲]
گزارش - 205
امام خمینی امروز به مناسبت دومین سالگرد شهادت آیت‌الله قدوسی در حضور خانواده وی و طلاب مدرسه شهید قدوسی سخنانی ایراد کردند. ایشان در این سخنان ضمن هشدار درمورد صدماتی که عالمان بى‌تقوا به اسلام وارد می‌کنند به لزوم پذیرش مناصب دولتی توسط روحانیون برحسب مقتضیات زمان اشاره کرده و بر ضرورت گسترش فعالیت‌هاى حوزه‌ها در مسائل اسلامى و فقه تأکید کردند. متن سخنان رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است: «ضایعه بزرگ شهادت مرحوم آقاى «قدوسى» باعث تأسف و تأثر است. من سال‌هاى طولانى با او آشنا بودم. ایشان اهل علم و عمل بود و در راه اسلام هم فدا شد. راجع به مدرسه‌ها و حوزه‌ها كراراً عرض كرده‌ام كه علم بى‌تقوا اگر مضر نباشد، مفید هم نیست. آن مقدارى كه اسلام از عالم‌هاى بى‌تقوا صدمه دیده است، معلوم نیست از مردم عادى دیده باشد. آنچه اصل است تقواست، ولى اگر همین تقوا نزد اشخاصى جاهل باشد، گاهى ضرر مى‌زند. آدم‌هایى كه ظاهر صالح دارند ممكن است به‌واسطه ناآشنایى به مبانى اسلام، اشتباهاتى انجام دهند، اما علم و تقوا اگر در كسى جمع شد در دنیا و آخرت سعادتمند است و آقاى قدوسى هم عالم بود و هم متقى. حوزه‌هاى علمیه امروز باید بیشتر از سابق در مسائل اسلامى و فقه جدیت نمایند و مسئله فقه به همان نحوى كه مشایخ درست كرده‌اند، باید محفوظ بماند. لكن الآن كه ایران به‌واسطه گرفتارى‌ها به اهل علم احتیاج دارد، اگرچه به‌طور موقت، آقایان باید به خدمت‌هایشان ادامه دهند و درست است كه تحصیل فقه در اولویت است، اما همه اینها به‌خاطر حفظ اسلام است و امروز اگر براى حفظ اسلام احتیاج باشد كه آقایان به جبهه‌ها بروند و رزمندگان را تشویق بنمایند، باید این كار را انجام دهند و همچنین امور قضایى از باب اینكه قضاوت و یادگیرى آن از حوزه‌ها سلب شده بود و كسى هم فكر دخالت در آن نمى‌كرد و از این جهت نقیصه زیاد داشت و دارد و با‌اینكه پیش از این، من اجازه نمى‌دادم كه با تقلید، قضاوت انجام شود، لكن چون كمبود داریم افرادى كه با تقلید مى‌توانند عهده‌دار این مسئله باشند، مانعى ندارد. ... ما تكلیف داریم كه قضاوت و سایر جهات را حفظ كنیم، تا زمانى‌كه جمهورى اسلامى در سیر خود قرار بگیرد، آن‌گاه علما به پست‌هاى خودشان، كه از همه شریف‌تر است، برگردند و من از ابتدا همین مطلب را مى‌گفتم كه علما شأنشان نیست مسئولیت دولتى بپذیرند؛ خیال مى‌كردم كه بدون آنها كارها درست مى‌شود، ولى پس از مدتى دیدم كه اگر به این وضع باقى بمانیم، اصل اسلام هم در خطر مى‌افتد و از آن مبناى اول برگشتم. و تا مادامى‌كه اینها اشخاص صالح را به‌جاى خود پیدا نكرده‌اند، باید باشند. ان‌شاءالله خداوند شما را حفظ كند و بتوانید به تحصیل و خدمت خودتان ادامه دهید.»[۳۳]
گزارش - 206
پیام امام خمینی به مناسبت ایام حج، امروز در مدینه برای حجاج قرائت شد. این در حالی است که وزیر کشور عربستان درمورد هرگونه رفتار سیاسی در مناسک حج هشدار داد. به گزارش روزنامه کیهان، صبح امروز شمار زیادی از زوار ایرانی و تعدادی از زائران کشورهای دیگر در مقابل بعثه امام خمینی در مدینه تجمع کردند. پس از قرائت پیام امام خمینی به حجاج به زبان‌های فارسی و عربی، حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها نماینده امام و سرپرست حجاج ایرانی، در سخنانی ضمن اشاره به وضعیت لبنان و دخالت امریکا و رژیم اشغالگر قدس در درگیری‌های داخلی این کشور، از سکوت سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای اسلامی در قبال این امر انتقاد کرد.[۳۴] موسوی خوئینی‌ها در پایان سخنان خود با بیان اینکه «مسائل ما مسائل دنیای اسلام است و ما دشمنان بزرگی چون امریکا و شوروی داریم. ما در مکه و مدینه نسبت به مأمورین دولت سعودی و مقامات این کشور هیچ‌گونه تعرضی نداریم»، از حجاج خواست سخنی برخلاف شعارهای عمومی سر ندهند و در نماز جماعت عموم مسلمین شرکت کنند. پس از سخنان نماینده امام، حجاج به‌سمت مسجدالنبی راه‌پیمایی و سپس نماز جماعت را در صحن حرم به‌همراه سایر مسلمانان اقامه کردند.[۳۵] عصر امروز، حجت‌الاسلام خوئینی‌ها با انتشار پیامی از راه‌پیمایان تقدیر کرد.[۳۶] در همین حال، امروز خبرگزاری بین‌المللی اسلامی گزارش داد که شاهزاده نایف بن عبدالعزیز وزیر کشور عربستان سعودی، از ادارات دولتی این کشور خواسته است تا همه نوع کمک و خدمات را دراختیار حجاج قرار دهند. وی همچنین ضمن تأکید بر پذیرش همه زوار بدون توجه به رویکرد سیاسی‌شان، از حجاج خواست: «از هر اقدامی که به احساسات زائران دیگر که از اقصی نقاط جهان برای انجام فرائض به محیط مقدس می‌آیند، لطمه می‌زند اجتناب کنند.» وزیر کشور عربستان به حجاج توصیه کرد که «با بلندکردن پلاکارد شعار ندهند» و به آنان هشدار داد: «تخلف از امنیت در پادشاهی سعودی بالاتر از جرم سیاسی است.»[۳۷] نایف بن عبدالعزیز امروز همچنین در گفت‌وگو با روزنامه کویتی السیاسه اظهار کرد: «دولت سعودی در مقابله با افراد مخل امنیت و با کسانی که برخلاف اسلام رفتار می‌کنند به خود تردیدی راه نمی‌دهد.» وی درمورد رفتار حجاج ایرانی مدعی شد: «آنچه که سعودی طی سه سال اخیر، از رفتار حجاج ایرانی تحمل کرده است برای هیچ کشور دیگری قابل‌تحمل نیست.»[۳۸]
گزارش - 207
پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق، مضمون اصلی اظهارنظرهای چند تن از مقامات بلندپایه سابق انگلیس است که امروز در خبرگزاری عراق انتشار یافت. به گزارش خبرگزاری عراق از لندن، جیمز کالاهان نخست‌وزیر سابق انگلیس امروز در گفت‌وگو با خبرگزاری مذکور، از کشورهای بزرگ خواست برای توقف جنگ ایران و عراق، مجدانه تلاش کنند. وی همچنین اظهار کرد: «سازمان ملل متحد و دیگر سازمان‌های بین‌المللی در تلاش‌های کنونی خود جهت متوقف‌شدن جنگ، که سه سال از آن می‌گذرد، کوتاهی می‌کند. جنگ ایران و عراق تنها درصورت واردکردن فشارهای بین‌المللی به حکام تهران مبنی‌بر پذیرش آتش‌بس، متوقف می‌شود، به‌ویژه آنکه عراق نیروهایش را از مناطق مرزی مشترک بین‌المللی به عقب رانده است.» طبق همین گزارش، لرد کارینگتون وزیر امور خارجه سابق انگلیس نیز ضمن دعوت از کشورهای بزرگ برای افزایش تلاش‌های خود به‌منظور خاتمه‌دادن به جنگ ایران و عراق، «موضع حکام ایران را در مخالفت با پیشنهادهای بین‌المللی درمورد متوقف‌شدن جنگ عراق و ایران، محکوم کرد.» خبرگزاری عراق در ادامه گزارش خود افزود: حوم نوت وزیر دفاع سابق انگلیس نیز امروز در گفت‌وگو با این خبرگزاری، خاطرنشان کرد که انگلیس و فرانسه همراه با دیگر کشورهای اروپایی می‌توانند نقش فعال‌تری در متوقف‌شدن این جنگ ایفا کنند.[۳۹]
گزارش - 208
مسعود رجوی در مصاحبه‌ای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را سازمانی مشروع و آلترناتیو جمهوری اسلامی خواند. در همین حال، امروز روزنامه کیهان گزارشی از جلسات مناظره شماری از اعضای سابق این سازمان را با محوریت مواضع و عملکرد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) از زمان پیروزی انقلاب تا سی‌ام خردادماه 1360 منتشر کرد. مسعود رجوی سرکرده سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در گفت‌وگویی با ماهنامه هرالد (چاپ پاکستان) درمورد وضعیت کنونی ایران و جنگ ایران و عراق و همچنین راهبرد سازمان مذکور برای براندازی نظام جمهوری اسلامی مطالبی را بیان کرد. وی درخصوص وضعیت فعلی جمهوری اسلامی ایران گفت: «رژیم کنونی را مشکلات فراوانی فراگرفته است؛ دو جنگ درحال‌حاضر در ایران وجود دارد، یکی جنگ داخلی که جنگی است برعلیه مردم ایران و مجاهدین و دیگری جنگ خارجی که به‌مثابه سرپوشی برای جنگ داخلی است.» رجوی همچنین با تشریح راهبرد این سازمان برای سرنگونی جمهوری اسلامی افزود: «ما سه فاز استراتژیک داریم در فاز اول با مقاومتمان آینده و ثبات دشمن را از بین بردیم و آنها را نامشروع ساختیم، سپس آلترناتیو خود را تأسیس و معرفی نمودیم و در فاز دوم و در مسیر تدارک قیام ما بر روی مزدورانی که مستقیماً در اعدام‌ها دست داشتند تمرکز یافتیم و فاز سوم نیز قیام عمومی است.» وی همچنین مدعی شد سیاست نظام ایران «در جنگ با عراق فقط به اسرائیل سود رسانیده و قربانیان آن نه‌تنها مردم ایران، بلکه فلسطینی‌ها نیز می‌باشند؛ البته این جنگ نمی‌تواند نامحدود و تا ابد پیش رود، اما تا زمانی‌که [امام] خمینی زنده است، هیچ امیدی وجود ندارد.»[۴۰] در همین حال، روزنامه کیهان در شماره امروز خود، گزارشی از جلسات مناظره زندانیان سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در زندان اوین را منتشر کرد.* به نوشته این روزنامه، در ابتدا ابوالقاسم اثنی‌عشری یکی از زندانیان شرکت‌کننده در این مناظرات، افراد شرکت‌کننده را جمعی از «اعضا و مسئولان سابق گروهک تروریستی منافقین» معرفی و موضوع این گفت‌وگو را «افشاء خطوط، عملکرد و همچنین مواضع گروهک منافقین از بدو پیروزی انقلاب اسلامی تا زمان حاضر» ذکر کرد؛ سپس سایر شرکت‌کنندگان، که بیش از 30 نفر بودند، به معرفی خود پرداختند؛ در بین آنان رابط سیاسی شاخه خراسان و رابط تدارکات نظامی بخش شهرستان، طاهر احمدزاده استاندار سابق خراسان در دولت موقت و از کاندیداهای عضویت در شورای ملی مقاومت، نیز حضور داشتند. در ادامه، ابوالقاسم اثنی‌عشری محورهای این مناظرات را چنین برشمرد: «تحلیل منافقین از پیروزی انقلاب و برخورد آنها با رهبری انقلاب، مضمون فعالیت‌های سیاسی منافقین پس از پیروزی انقلاب تا 30 خرداد، ارتباطات منافقین با سایر گروهک‌های ضدانقلاب؛ مضمون حرکت 30 خرداد؛ موضع سازمان منافقین در قبال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و...» در شماره امروز روزنامه کیهان، متن گفت‌وگوهای انجام‌شده در دو جلسه از این مناظرات که مربوط به بخش اجتماعی و عمدتاً درخصوص مواضع، عملکرد و خطوط سازمان مجاهدین خلق (منافقین) از پیروزی انقلاب تا 30 خرداد 1360 بود، منتشر شد و قرار است دنباله این مباحث در شماره‌های آینده این روزنامه انتشار یابد.[۴۱]
گزارش - 209
خروج ارتش رژیم صهیونیستی از بخش مرکزی لبنان، به درگیری بین نیروهای داخلی لبنان برای تسلط بر این مناطق انجامیده است، در همین ارتباط نماینده ویژه امریکا در غرب آسیا به‌منظور تهیه یک موافقت‌نامه درمورد کنترل مناطق تخلیه‌شده عازم منطقه می‌شود. از سوی دیگر، خبرگزاری رویتر نیز مدعی دست‌داشتن نیروهای ایران در تصرف پادگان بعلبک شد. رژیم صهیونیستی امروز با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که به‌دنبال آغاز خروج نیروهای ارتش این رژیم از بخش مرکزی لبنان، یعنی ارتفاعات شوف و عالیه، قرار است خطوط دفاعی جدید نیروهای این رژیم در 35 کیلومتری جنوب بیروت تشکیل شود. درپی آغاز این عقب‌نشینی، ارتش فالانژ لبنان اعلام کرد که بلافاصله دست به تصرف مواضع تخلیه‌شده خواهد زد؛ از سوی دیگر، مبارزان مسلمان دروزی نیز هشدار دادند چنانچه ارتش فالانژ بدون توافق قبلی وارد مواضع شوف شود، جنگ بی‌پایانی درخواهد گرفت.[۴۲] به‌دنبال آغاز عقب‌نشینی نیروهای رژیم صهیونیستی، درگیری برای تصرف مناطق تخلیه‌شده نیز شروع شد؛ به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، این نبردها بین شبه‌نظامیان مسلمان دروزی و نیروهای ارتش فالانژ در کوهستان‌های مشرف بر شرق و جنوب بیروت درگرفته است. پس از پخش بیانیه نظامی ارتش لبنان مبنی‌بر تسلط نیروهای این ارتش بر تقاطع خلده واقع در 5 کیلومتری جنوب بیروت در درگیری‌های بعدازظهر امروز، یک سخنگوی حزب سوسیالیست ترقی‌خواه دروزی، از تداوم کنترل نیروهای دروزی بر این چهارراه خبر داد.[۴۳] واحد مرکزی خبر به نقل از خبرگزاری فرانسه گزارش داد، امروز در واشنگتن اعلام شد که مک فارلین نماینده ویژه امریکا در غرب آسیا، روز یکشنبه به‌منظور انجام یک مأموریت جدید عازم این منطقه خواهد شد؛ به گفته یک سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا، وظیفه اصلی مک فارلین، تلاش برای تهیه یک موافقت‌نامه است که طبق آن ارتش لبنان اجازه می‌یابد کنترل نقاط تخلیه‌شده توسط نیروهای رژیم صهیونیستی را به دست بگیرد.[۴۴] امروز خبرگزاری رویتر با اشاره به اقدام روز گذشته شبه‌نظامیان وابسته به حزب‌الله در تصرف کامل پادگان الشیخ عبدالله و یک مرکز ژاندارمری در شهر بعلبک*[۴۵] مدعی شد که نیروهای ایرانی در این ماجرا دست داشته‌اند، به گزارش این خبرگزاری: «یک خبرنگار رویتر در شهر تاریخی بعلبک گفت چند صد نفر پاسدار انقلاب ایران که به‌مدت یک سال در شهر مستقر بودند ازجمله هشتصد نفر افراد مسلحی می‌باشند که یک پادگان ارتش لبنان را اشغال کرده‌اند. بقیه افراد مزبور از شیعیان مسلمان محلی طرف‌دار ایران بودند. ... سال گذشته چند صد نفر از پاسداران انقلاب ایران به این منطقه آمده و گفتند که خواستار جنگیدن علیه نیروهای اشغالگر اسرائیل می‌باشند.»[۴۶]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/06/13
- ↑ سند شماره 12902/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی منطقه عملیاتی والفجر 5، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 13/6/1362، نوار شماره 12902)، صص 28 - 1.
- ↑ سند شماره 12903/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی منطقه عملیاتی والفجر 5، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 13/6/1362، نوار شماره 12903)، صص 28 - 1.
- ↑ سند شماره 12902/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 28 - 17.
- ↑ سند شماره 12903/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد2، مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش اطلاعات - عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا، 13/6/1362، ص87.
- ↑ همان، گزارش رکن2 تیپ3 لشکر28 ارتش، 13/6/1362، ص90.
- ↑ سند شماره 12902/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 28 - 17.
- ↑ همان، صص 34 و 35، به نقل از رادیو صوت الجماهیر، 13/6/1362، ساعت 20:30.
- ↑ همان، صص 3 و 4، بغداد - خبرگزاری خلیج، 13/6/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 14/6/1362، صص 6 - 4، رادیو بغداد، 13/6/1362، ساعت 21.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 169، 14/6/1362، ص5، بغداد - خبرگزاری خلیج،13/6/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 16/6/1362، ص6، رادیو راس‌الخمیه، 14/6/1362، ساعت 8.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 14/6/1362، ص9، رادیو بی‌بی‌سی، 13/6/1362، ساعت 22.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 169، 14/6/1362، ص13، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/6/1362.
- ↑ روزنامه کیهان، 13/6/1362، ص2.
- ↑ سند شماره 35443 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا (منطقه11) به فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 15/6/1362، ص1.
- ↑ سند شماره 12902/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 28 - 17.
- ↑ سند شماره 351376 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفنگرام فرماندهی قرارگاه مالک اشتر به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 16/6/1362، ص1.
- ↑ سند شماره 318367 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تیپ ویژه شهدا به طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 15/6/1362.
- ↑ سند شماره 343886 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری کردستان، 16/6/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 14/6/1362، صص 6 - 4، رادیو بغداد، 13/6/1362، ساعت 21.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 14/6/1362، ص9، رادیو بی‌بی‌سی، 13/6/1362، ساعت 22.
- ↑ سند شماره 354413 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا (منطقه11) به فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 21/6/1362، ص2.
- ↑ سند شماره 355834 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص3.
- ↑ سند شماره 35443 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.
- ↑ همان، ص3.
- ↑ سند شماره 113254 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نو‌به‌ای و اطلاعاتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (مسائل کارگری)، شماره 20، شهریورماه 1362، ص1.
- ↑ سند شماره 355834 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 169، 14/6/1362، ص10، کویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/6/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 169، 14/6/1362، ص17، به نقل از رادیو امریکا، 13/6/1362، ساعت 22:30.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 169، 14/6/1362، ص17، به نقل از رادیو امریکا، 13/6/1362، ساعت 22:30.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام(مجموعه آثار امام خمینی)، جلد18، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1386، ص99.
- ↑ همان، صص 100 و 101.
- ↑ روزنامه کیهان، 14/6/1362، ص2.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 14/6/1362، ص2.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 14/6/1362، ص3.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 169، 14/6/1362، ص14، لندن - خبرگزاری بین‌المللی اسلامی، 13/6/1362.
- ↑ همان، ص10، کویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/6/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 170، 15/6/1362، صص 2 و 3، لندن - خبرگزاری عراق، 14/6/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 14/6/1362، صص 6 و 7، رادیو بغداد، 13/6/1362، ساعت 21.
- ↑ روزنامه کیهان، 13/6/1362، صص 20 - 17 و 23.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 14/6/1362، ص3.
- ↑ روزنامه کیهان، 14/6/1362، ص24.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 14/6/1362، ص3.
- ↑ همان.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 169، 14/6/1362، صص 11 و 12، بیروت - خبرگزاری رویتر، 13/6/1362.