1362.09.17

روزشمار جنگ سال 1362 1362.09.17
نام‌های دیگر	هفده آذر
تاریخ شمسی	1362.09.17
تاریخ میلادی	8 دسامبر 1983
تاریخ قمری	3 ربیع‌الاول 1404

1359.09.17

1360.09.17

1361.09.17

1363.09.17

1364.09.17

1365.09.17

1366.09.17

گزارش- 796

از ساعت 6 بامداد امروز، عملیات اسکورت کاروان 12 فروند کشتی تجاری حامل کالا از بندر بوشهر به بندر امام خمینی و 14 فروند کشتی که بار خود را در بندر امام خمینی تخلیه کرده بودند از این بندر به بندر بوشهر آغاز شد.* به همین منظور، مسئولان امر برای عبوردادن کشتی‌ها از خور موسی که در برد هواپیماهای عراقی قرار دارد با اندیشیدن تمهیداتی 3 یدک‌کش، 3 ناوچه، 8 فروند بالگرد و چند فروند هواپیمای شکاری اف14 و اف4 را برای تأمین امنیت این کاروان در نظر گرفتند. در ساعت 9:30، اولین کشتی خروجی از خور موسی گذشت و به‌دنبال آن سایر کشتی‌ها تا ساعت 10:30 از این کانال - که منطقه اصلی خطر محسوب می‌شود - گذر کردند. سپس کشتی‌های حامل بار برای رسیدن به بندر امام خمینی وارد خور موسی شدند. در همین حال، هواپیماهای عراقی که مترصد رسیدن کشتی‌های حامل بار به این منطقه بودند، فعالیت‌های خود را افزایش دادند و در ساعت 11، یک فروند کشتی یونانی به نام "آیاپتوس" را که حامل آهن از کشور انگلستان بود با موشک هوابه‌دریا هدف قرار دادند. براثر اصابت موشک‌ بخشی از انبار کشتی خسارت دید و 2 تن از 23 خدمه آن زخمی شدند. این کشتی در ادامه مسیر به‌‌علت نقص فنی به گل نشست و سرنشینان آن توسط یدکش‌ها به بندر امام خمینی منتقل شدند.** هواپیماهای عراقی همچنین یک کشتی دیگر به نام اورهوپاو را، که در قبرس به ثبت رسیده بود، هدف قرار دادند، اما آسیب چندانی به آن نرسید. دراین‌حال، یک هواپیمای عراقی در آب‌های خور موسی به‌وسیله جنگنده‌های ایرانی هدف قرار گرفت و در دریا سقوط کرد. خلبان این هواپیما به نام سرحان عبدالله صمد که قبل از سقوط با چتر به بیرون پریده بود، پس از فرود در دریا با تلاش افراد خودی از آب گرفته شد و به بندر امام خمینی انتقال یافت. درپی این وقایع، عراق مدعی شد نیروهای دریایی و هوایی این کشور 6 هدف دریایی ایران را در آب‌های خلیج‌فارس نابود و یک فروند جنگنده را نیز سرنگون کرده‌اند. خبرگزاری رویتر به نقل از یک سخنگوی نظامی عراق اعلام کرد: تعدادی از هدف‌های دریایی ایرانی در راه خور موسی واقع در داخل بندر امام خمینی شناسایی شده‌اند و واحدهای دریایی و جنگنده‌های عراق آنها را هدف قرار داده و 6 هدف دریایی را منهدم کرده‌اند که زبانه‌های آتش و ستون‌های دود برخاسته از این هدف‌ها درحالی‌که در آب‌ها غرق می‌شدند دیده می‌شد. به گزارش رویتر، این سخنگوی عراقی همچنین افزود که یک فروند هواپیمای عراقی نیز به‌علت نقص فنی در آب‌های خلیج‌فارس سقوط کرده است. در همین حال، به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی روزنامه کتمرینی (چاپ یونان) نوشته است: «وزارت کشتیرانی دریایی یونان طی نامه محرمانه‌ای به‌عنوان اتحادیه صاحبان کشتی، خطرات افزایش‌یافته‌ای را که کشتی‌های یونانی در خلیج‌فارس با آن مواجه می‌باشند، متذکر گردیده است. طبق مفاد این یادداشت عراقی‌ها اعلام کرده‌اند که کلیه کشتی‌هایی را که عازم بارگیری نفت از خارک و بندر [امام] خمینی می‌باشند، غرق خواهند کرد.» به نوشته این روزنامه، عراقی‌ها همچنین مدعی شده‌اند که «به‌منظور جلوگیری از آلودگی آب‌های خلیج‌فارس، کشتی‌های خارجی قبل از بارگیری غرق خواهند شد.» امروز همچنین خبرگزاری رویتر از توکیو گزارش داد ناخدای یک کشتی یونانی که در 21 نوامبر گذشته (30 آبان‌ماه) براثر اصابت یک موشک عراقی در خلیج‌فارس غرق شد به خبرنگار روزنامه ژاپنی ماینچی شیمبون گفته است که «یک تأخیر 15 دقیقه‌ای در انفجار موشک، افراد وی را نجات داده است.» بر پایه این گزارش، وی افزود: «کشتی 12 هزار و 550 تنی آنتی‌گونی زمانی هدف قرار گرفت که در 48 کیلومتری جنوب بندر ایرانی بوشهر قرار داشت. این کشتی با محموله‌ای از فولاد ژاپن در بندر بوشهر، عازم مرکز نفتی در بندر (امام) خمینی بود.» رویتر در پایان گزارش خود ضمن اشاره به این مطلب که از رئیس‌جمهوری عراق در اول دسامبر (دهم آذرماه جاری) نقل شده بود که عراق هنوز از سوپراتانداردهای ساخت فرانسه که به‌تازگی تحویل گرفته، استفاده نکرده است، افزود: «موشک مزبور احتمالاً نوع جدید اگزوست با سیستم احتراق تأخیری بوده است.»

گزارش- 797

ترور یک کارگر در حومه سنندج، عملیات مین‌گذاری نیروهای خودی در مسیر افراد مسلح محارب، تسلیم‌شدن 2 تن از افراد حزب دمکرات در سلماس، تأکید فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) بر مؤثربودن اقدامات سیاسی و تبلیغی در تسلیم‌شدن افراد وابسته به گروه‌های ضدانقلاب، اقدامات حزب دمکرات و سازمان کومه‌له برای جلوگیری از تسلیم‌شدن اعضای خود و ادامه فعالیت‌های عناصر ضدانقلاب درزمینه اخاذی و زورگیری از مردم ازجمله حوادث امروز مناطق کردنشین غرب کشور بود. امروز افراد وابسته به گروه‌های مسلح ضدانقلاب در جنوب‌شرقی سنندج نگهبان اداره دامپروری این شهر را ترور کردند. گفتنی است روز گذشته نیز 2 تن از نگهبانان یک کارگاه صنعتی در همین منطقه ترور شده بودند. دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری با اشاره به ترورهای اخیر در شهر سنندج اعلام کرد که موج فزاینده ترور در این منطقه، بیانگر تقویت تشکیلات شهری گروه‌های مسلح غیرقانونی باتوجه‌به فرارسیدن فصل سرما و به تبع آن محدودشدن فعالیت این گروه‌ها در مناطق کوهستانی می‌باشد. لذا شایسته است مسئولان قضائی و اطلاعاتی منطقه به‌منظور مقابله با این اقدامات، تدابیر لازم را به عمل آورند. درپی تسلیم‌شدن افراد وابسته به حزب دمکرات کردستان در منطقه عمومی سلماس، امروز نیز 2 تن از افراد وابسته به این حزب خود را به سپاه پاسداران منطقه 11 کشوری تسلیم و درخواست امان‌نامه کردند. این افراد همچنین تعداد دیگری از افراد عضو حزب دمکرات را که در این منطقه فعالیت داشتند معرفی کردند و نیروهای سپاه سلماس اقدام به دستگیری آنان کردند. در همین حال و باتوجه‌به نتیجه‌بخش بودن اقدامات سیاسی و فرهنگی در جذب افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی و تسلیم‌شدن آنها، فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در نامه‌ای به کلیه پایگاه‌های تحت‌ امر خود اعلام کرد: یکی از مأموریت‌های مهم فرماندهان انجام اقداماتی است که افراد وابسته به گروه‌های ضدانقلاب را از ادامه همکاری با این گروه‌ها و فعالیت‌های مسلحانه باز دارد. فرماندهی این قرارگاه با مؤثرخواندن این روش یادآور شده است: در عرض دو ماه گذشته، بیش از هزار نفر از افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی اسلحه بر زمین گذاشته و تسلیم شده‌اند که در کل عملیات‌های هشت ماه گذشته از دشمن به این تعداد کشته نشده است. لذا توصیه مؤکد می‌شود که برادران در این ماه فعالیت کنند. این درحالی است که اقدامات تشکیلاتی گروه‌های مسلح غیرقانونی برای بازداشتن افراد خود از تسلیم‌شدن و ایجاد رعب در آنها همچنان ادامه دارد. دراین‌زمینه امروز نیز افراد حزب دمکرات کردستان در روستای گل در شمال‌شرق نقده، 2 نفر از اهالی این روستا را که از همکاری با این حزب سر باز زده و با تسلیم‌شدن به نیروهای خودی امان‌نامه دریافت کرده بودند، شبانه از منزلشان ربوده و با خود بردند. علاوه‌براین، در شمال محور سنندج - مریوان نیز یک گروه از افراد سازمان کومه‌له 8 تن از اهالی روستای نسل و چند تن دیگر از اعضای گروه مقاومت این روستا را ربوده و با خود بردند. از سوی دیگر، امروز نیز برخی گزارش‌های منابع خودی از اقدام عناصر ضدانقلاب به اخاذی و زورگیری از مردم حکایت داشت. به گزارش فرمانده عملیات شمال‌غرب ارتش، افراد حزب دمکرات در روستای قادرآباد در جنوب مهاباد، 6 دستگاه تراکتور اهالی را به سرقت بردند. در توضیح این خبر آمده است: گفته می‌شود حزب دمکرات کردستان به‌تازگی در روستای بیرام واقع در غرب روستای قادرآباد، مقر ثابت دایر کرده است و سرقت تراکتورهای روستائیان نیز برای تجهیز این مقر صورت گرفته است. در اقدامی دیگر گروه‌های مسلح غیرقانونی مبلغ 114500 ریال از هدایای مردم روستای دریکه در شرق پیرانشهر را که برای کمک به جبهه‌های جنگ جمع‌آوری و موقتاً در صندوق شورای ده نگهداری می‌شد، شبانه به سرقت بردند.

گزارش- 798

رئیس‌جمهور اعلام کرد شرایط جمهوری اسلامی برای پایان جنگ قطعی است و باید مورد قبول قرار گیرد. آیت‌الله خامنه‌ای امروز در تهران در دیدار با جمعی از روحانیون و مردم استان یزد و اعضای حزب جمهوری اسلامی این استان اظهار داشت: «همه افراد بصیر، بی‌غرض، اقرار و اتفاق‌نظر دارند که برای اداره انقلاب اسلامی وجود یک تشکیلات اسلامی ضروری است. شما ملاحظه کردید در هفته گذشته هم که برادران حزب جمهوری اسلامی به خدمت حضرات آیات منتظری و مشکینی رسیده بودند ایشان بر این معنی تأکید نمودند و وجود حزب و ضرورت یک تشکیلات اسلامی را لازم دانستند.» رئیس‌جمهور ضمن بیان این مطلب که دشمنان انقلاب فقط امریکا و دشمنان خارجی نیستند بلکه ایادی داخلی آنها هستند که بزرگ‌ترین ضربه‌ها را وارد می‌کنند، گفت: «در هر قلمرو و هر منطقه اجتماعی و سیاسی که حزب [جمهوری اسلامی] به‌قصد تلاش برای خدا وارد شد این دشمنان انقلاب نیز وارد شدند و بنای ضدیت با او را گذاشتند.» وی درعین‌حال افزود: «ما می‌خواهیم از کسانی نباشیم که به‌خاطر خود گروه‌گرایی‌شان ارزش‌ها را پایمال می‌کنند و بنده اعلام می‌کنم که حزب جمهوری اسلامی ارزش‌های اسلامی را بالاترین انگیزه‌ها می‌داند.» رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به تصمیم قاطع برای اثبات شکست‌ناپذیری انقلاب اسلامی، هدف از تحمیل جنگ را آسیب‌پذیرساختن انقلاب دانست و اضافه کرد: «بلندگوهای تبلیغات جهانی که سعی می‌کنند با جوسازی، عزم ما را در ادامه جنگ با متجاوز ظالمی مثل رژیم عراق سست نمایند بدانند که کار عبثی انجام می‌دهند. ما آن روزی که اعلام کردیم مصمم هستیم این بازیچه‌های دست ابرقدرت‌ها را از تجاوز خود پشیمان کنیم این حرف را محاسبه‌نشده نگفته‌ایم و دقیقا" محاسبه کرده بودیم و من به همه برادران و خواهرانی که مایل‌اند بدانند تصمیم مسئولان جمهوری اسلامی ایران دررابطه‌با جنگ و دشمن متجاوز چیست این است که بدانند ما تا آخرین گامی که منجر به پیروزی نهایی ملت ایران و انقلاب خواهد شد پیش خواهیم رفت و اجازه نخواهیم داد که دشمن از این تجاوزی که کرده خشنود و دلشاد از میدان خارج شود.» وی سپس افزود: «شرایط جمهوری اسلامی ایران شرایط قطعی است و این شرایط حتماً باید مورد قبول قرار گیرد، در غیر این صورت، جنگ تا سقوط رژیم صهیونیستی عراق - که همه دنیا امروز می‌دانند بازیچه دست ابرقدرت‌ها است - ادامه پیدا خواهد کرد و امروز خوشبختانه آمادگی ما و امکانات ما از همیشه بهتر و دل‌های ما از امید به پروردگار و آینده از همیشه سرشارتر است.»

گزارش- 799

مجلس شورای اسلامی امروز به دو وزیر از سه وزیر پیشنهادی نخست‌وزیر رأی اعتماد داد. در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی به ریاست حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی درمورد وزرای پیشنهادی نخست‌وزیر بحث و گفت‌وگو شد. در آغاز، نخست‌وزیر به تشریح سوابق تحصیلی و مشاغل و رئوس برنامه‌های کاندیداهای تصدی وزارتخانه‌های معادن و فلزات، مسکن و کشاورزی پرداخت و سپس نمایندگان مخالف و موافق درباره صلاحیت وزرای پیشنهادی و برنامه‌های آنان گفت‌وگو کردند. در ادامه، رئیس مجلس به‌عنوان موافق، راجع به کلیات بحث و همچنین آثار خالی‌ماندن کابینه دولت تذکراتی به نمایندگان داده و مطالبی را درمورد سوابق و خدمات سه وزیر پیشنهادی، قبل و بعد از انقلاب بیان کرد. پس از توضیحات وزرای پیشنهادی، موسوی نیز در سخنان کوتاهی به اظهارات نمایندگان مخالف پاسخ گفت. آن‌گاه رأی‌گیری با ورقه و به‌صورت علنی انجام شد که درنتیجه عباسعلی زالی (وزیر پیشنهادی وزارت کشاورزی) با 107 رأی موافق، 42 رأی مخالف و 21 رأی ممتنع و حسین نیلی (وزیر پیشنهادی وزارت معادن و فلزات) با 102 رأی موافق، 35 رأی مخالف و 23 رأی ممتنع از مجلس شورای اسلامی رأی اعتماد گرفتند. محمد مروت که به‌عنوان وزیر مسکن و شهرسازی معرفی شده بود رأی لازم را نیاورد. یادآور می‌شود اولین اقدام برای ترمیم کابینه در اواخر مردادماه سال جاری با معرفی 5 وزیر به مجلس صورت گرفت و در تاریخ ششم شهریور امسال حسن عابدی جعفری و ابوالقاسم سرحدی‌زاده موفق به اخذ رأی اعتماد برای تصدی وزارت بازرگانی و وزارت کار و امور اجتماعی شدند، اما 3 وزیر پیشنهادی برای وزارت‌خانه‌های مسکن، کشاورزی و معادن و فلزات (سراج‌الدین کازرونی، عیسی کلانتری، حسین ناجی) نتوانستند از مجلس رأی اعتماد بگیرند.*

گزارش- 800

رئیس مجلس شورای اسلامی در سخنانی به شرایط تثبیت حاکمیت سیاسی بعد از انقلاب، قطع رابطه سیاسی دولت لبنان با جمهوری اسلامی ایران، مسئله نفت، جنگ و اقدامات اخیر عراق علیه کشتی‌های ایران در خلیج‌فارس و نیز انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی پرداخت. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی امروز در دیدار با جمعی از اعضای واحد روحانیت حزب جمهوری اسلامی ضمن اشاره به سازمان‌های پیچیده سیاسی - نظامی که مسئولان نظام با آن سروکار دارند، گفت: «هرچه دشمن ما را بیشتر می‌شناسد و بیشتر با ما مواجه می‌شود ما بایستی ابزار هم‌زمان تهیه کنیم.» وی با یادآوری مراحل اولیه تشکیل حزب و بحثی که آن زمان درزمینه شرکت مستقیم یا غیرمستقیم روحانیت در ایفای مسئولیت‌های اجرایی مطرح بود، افزود: «در آن زمان که متخصص‌ها، معتقد بودند بایستی کار به دست آنها سپرده شده و روحانیت جلوی فشارها را بگیرد و آنها حکومت کنند. گروه‌های چپ تا منافقین و لیبرال‌ها و خیلی‌های دیگر تشکیلات زیادی داشتند مگر ما که هیچ تشکیلاتی نداشتیم.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی تشکیل حزب جمهوری اسلامی را اقدامی در این راستا ارزیابی کرد و گفت: «با تمام گرفتاری‌ها بخش اعظمی از وقت خود را صرف تشکیل حزب کردیم درحالی‌که با تمام مشکلات بعد از انقلاب ازقبیل تشکیل ارتش، کنترل تشنجات داخلی و غیره نیز مواجه بودیم. ... در آن زمان، هنوز ضرورت تشخیص داده نشده بود که روحانیت وارد کارهای اجرایی شود. همان‌طورکه حضرت امام فرمودند روحانیت رئیس‌جمهور نشود و تشخیص این بود که به‌عنوان ناظر و کنترل‌کننده باشند که ما بعداً زیان ناشی‌از این امر را دیدیم. گرچه هر ضرری یک نفع دارد و این هم خودش امر خیری شده و مردم بسیاری از مسائل را فهمیدند.» رئیس مجلس شورای اسلامی همچنین با اشاره به ایجاد تشنجاتی در کردستان و مناطق دیگر ازجمله درمورد برخی شخصیت‌ها اظهار کرد: «تمام این تشنجات به‌خاطر این بود که ما همدیگر را نمی‌شناختیم و کم‌کم برای ما این مطلب قوت گرفت که بدون تشکیلات قوی نمی‌شود حکومت را اداره کرد. زمانی‌که حضرت امام از قم دستور می‌دادند لکن اینها [مسئولان اجرایی آن وقت] گوش نمی‌کردند و از اینجا بود که احساس کردیم بایستی حضور داشته باشیم ولی بااین‌همه، ما تلاش داشتیم افراد غیرروحانی پیدا کرده و جایگزین کنیم.» وی دراین‌زمینه افزود: «خوشبختانه امام امت با مدیریت صحیح توانستند تمام مسائل را کنترل و به‌موقع حل کنند. ما در ابتدا اصلاً فکر نمی‌کردیم که بتوانیم حکومت را به دست گیریم که الحمدلله این موقعیت به دست آمد و ثابت کردیم که می‌توانیم اداره کنیم.» رئیس مجلس در ادامه سخنان خود با بیان اینکه انقلاب اسلامی با یک دنیای استکباری مواجه است، خاطرنشان کرد: «همین مسئله نفت یک امر کوچکی نیست. ما اگر دربرابر این عملکرد عربستان که 36 میلیارد [بشکه] از این فراورده را به جیب اروپا و سرمایه‌دارها بریزد، اقدام نکنیم که منافع محرومین دنیا در خطر است و اگر اقدام کنیم نیز با یک دنیای استکبار مواجه هستیم.» وی افزود: «ان‌شاءالله عراق آزاد می‌شود و این یک نقطه‌عطفی مثل پیروزی انقلاب اسلامی در منطقه و جهان خواهد بود و مردم عراق مسلمان هستند و اگر با ملت ایران متحد باشند این امر مهمی است و برای دنیا هم گران است.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در ادامه به اوضاع لبنان و تصمیم دولت این کشور به قطع روابط سیاسی با جمهوری اسلامی اشاره و تصریح کرد: «ما رابطه با لبنان را می‌خواهیم چه کنیم. چون مردم آنجا با ما هستند همه آنها سفیر ما هستند.» وی درمورد جنگ نیز گفت: «ما در شرایطی هستیم که این جنگ نابرابر را کنترل کرده‌ایم. گرچه غرب قضیه ما را در دنیا معکوس جلوه‌گر می‌کند، درحالی‌که همیشه توسط موشک‌های عراقی تهدید می‌شویم و همیشه دررابطه‌با تردد کشتی‌ها با عراق درگیر بوده و جنگ شدید هوایی داشته‌ایم و همین امروز یک هواپیمای عراقی را سرنگون کردیم.» وی در پایان ضمن اشاره به انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی گفت: «مجلس پایگاه خوبی شد که توانستیم توسط آن مشت محکمی به دهان امریکا و بنی‌صدر بکوبیم و ما امیدواریم مجلس آینده محکم‌تر از حالا تشکیل شود چون من دور دوم را حساس‌تر می‌بینم؛ چراکه سازندگی و شکل‌دهی نظام ما در دوره آینده ترسیم خواهد شد.»

گزارش- 801

در ادامه اعزام نیروهای رزمی و متخصص به مناطق جنگی در هفته جاری نیز گروه‌هایی از داوطلبان مردمی از شهرهای مختلف کشور عازم جبهه‌های جنگ شدند. روزنامه کیهان دراین‌باره گزارش داد: «هزاران رزمنده تازه‌نفس و توانمند دیگر طی چند روز گذشته از شهرها و بخش‌های مختلف کشور به‌منظور یاری‌بخشیدن و تقویت نیروهای خستگی‌ناپذیر اسلام در میان بدرقه مردم و خانواده‌ها عازم جبهه‌های جنگ شدند. ... بر پایه گزارش‌های رسیده، همچنین تیم‌های پزشکی و امدادگر به‌همراه این رزمندگان جهت امور درمانی و امدادی به مناطق جنگی جنوب و غرب کشور عزیمت کردند. همچنین اکیپ‌های فنی و متخصص در زمینه‌های مختلف برای بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده به نواحی جنوب و غرب کشور رهسپار شدند.» در ادامه این گزارش اسامی چندین شهر، بخش و روستا، تعداد گروه‌های اعزامی در قالب‌های رزمی، تخصصی و خدماتی و نیز مراکز اعزام‌کننده اعم از ارتش، سپاه، بسیج، جهاد سازندگی و ادارات دولتی درج شده است. این روزنامه در گزارش دیگری به نقل از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد: «در آستانه شکست کامل قوای صدام صهیونیست در رویارویی با دلیر رزمندگان جبهه‌های نور علیه ظلمت و به‌منظور واردآوردن آخرین ضربه‌ها بر پیکر رو به زوال رژیم بعثی عراق، صدها رزمنده پاسدار و بسیجی عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در طول هفته گذشته [جاری] از شهرهای ورامین، کرج، شهر ری، دماوند، شمیرانات، اسلام‌شهر و همچنین 5 پایگاه مالک اشتر، مقداد، ابوذر، سلمان فارسی و شهید بهشتی تهران عازم جبهه‌های نبرد حق علیه باطل شدند.»

گزارش- 802

امروز رسانه‌های خارجی به انعکاس بخش‌هایی از بیانات روز گذشته رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی به‌ویژه در انتقاد از مداخله نظامی قدرت‌های بزرگ در کشورهای اسلامی پرداختند. خبرگزاری یونایتدپرس اعلام کرد: «آیت‌الله روح‌الله خمینی روز گذشته امریکا و شوروی را به‌خاطر دخالتشان در لبنان و افغانستان "چاقوکش‌های بین‌المللی" خواند. این سخنان امام که بعد از مدت‌ها برای نخستین‌بار درمورد اوضاع سیاسی جهان ایراد شده خطاب به مقامات وزارت بهداری در تهران گفته شد و توسط خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران نیز پخش شده است.» یونایتدپرس افزود: «رهبر ایران حملات انتحاری ماه اکتبر علیه مقر نیروهای امریکایی و فرانسوی در بیروت را پاسخی ازجانب توده‌های لبنان علیه جنایات بی‌شمار خواند. [امام] خمینی گفت امریکا، فرانسه، انگلیس و ایتالیا به‌منظور حفاظت از یک به‌اصطلاح صلح وارد لبنان شدند و شما می‌بینید که آنها جنگی را در یک کشور برپا کرده‌اند که بدون آنها بسیار سریع‌تر به صلح دست می‌یابد.» خبرگزاری مذکور سپس با اشاره به سخنان امام خمینی خطاب به چهار کشور عضو نیروی حافظ صلح در لبنان به نقل از ایشان اضافه کرد: «شما نمی‌توانید انتظار داشته باشید توده‌ها در لبنان علی‌رغم فشاری که شما بر آنها وارد می‌سازید همچنان ساکت باقی بمانند. شما نمی‌توانید، انتظار داشته باشید آنها بنشینند و از شما استقبال نمایند. [امام] خمینی گفت: این انفجارات واکنش مردم لبنان نسبت به اقدامات آنها [نیروهای حافظ صلح] است.» یونایتدپرس افزود: «[رهبر انقلاب اسلامی] در چارچوب سیاست ضدشوروی رژیمش گفت از سوی دیگر شما می‌بینید که شوروی نیز قریب پنج سال است که تحت مستمسک مشابهی همین کار را در افغانستان می‌کند.» گزارش این خبرگزاری حاکی است: «[امام] خمینی همچنین صدام حسین رئیس‌جمهوری عراق را که مدت سه سال است با ایران می‌جنگد مورد حمله قرار داد. وی افزود شما صدام را یک آدم سرگردان می‌بینید و نمی‌داند که چه باید بکند. [امام] خمینی گفت ما بهتر از دیگران که او را می‌شناسند، وی را می‌شناسیم. او صلح نمی‌خواهد، بلکه خواستار سازماندهی مجدد نیروهایش برای انجام یک حمله تازه علیه ما می‌باشد. وی در پایان افزود شخصی با مشخصات وی نمی‌تواند صلح‌طلب باشد.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، خبرگزاری‌های آسوشیتدپرس و رویتر نیز در گزارش‌های جداگانه‌ای قسمت‌هایی از بیانات امام خمینی را منعکس کردند.

گزارش- 803

درحالی‌که هیچ چشم‌اندازی درباره ارائه یک راه‌حل تازه برای خاتمه‌دادن به جنگ ایران و عراق وجود ندارد، گزارش‌ها حاکی‌از افزایش تلاش‌های سیاسی دراین‌زمینه به‌ویژه در جریان برگزاری اجلاس کشورهای اسلامی در داکا است. دراین‌بین وزیر امور خارجه ایران از پیشنهاد قطعنامه‌ای به این اجلاس مبنی‌بر‌ محکومیت عراق به‌عنوان آغازگر جنگ خبر داد. به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اسلامی از داکا، محل برگزاری چهاردهمین اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای اسلامی، مختار کوسوما اتماجا وزیر امور خارجه اندونزی امروز «خواستار اتخاذ اقدامات جدیدی ازسوی سران کشورهای شرکت‌کننده در چهارمین کنفرانس سران اسلامی که قرار است در آینده نزدیک در مراکش برگزار گردد، برای پایان‌دادن به جنگ بین ایران و عراق شد.» همچنین رادیو بی‌بی‌سی گزارش داد: «در اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای اسلامی در بنگلادش، وزرای خارجه ایران و عراق بار دیگر باهم درگیری پیدا کردند.» این رادیو افزود: «دکتر ولایتی وزیر خارجه ایران، بار دیگر گفت که اگر ایرانیان از حقوق قانونی و مسلم خود محروم شوند، ایران تنگه هرمز را خواهد بست. وزیر خارجه ایران اطمینان‌خاطر داد که مادامی‌که این حقوق رعایت شوند تنگه هرمز به روی رفت‌وآمد کشتی‌ها باز خواهد بود. آقای علوان وزیر مشاور در امور خارجه عراق نیز ایران را متهم بدان کرد که با اسرای جنگی عراق بدرفتاری می‌کند. ... وزیر خارجه ایران بدون آنکه پاسخی به اتهام عراق بدهد گفت که چون عراق نتوانسته است در جنگ به پیروزی‌های نظامی دست یابد هدف‌های غیرنظامی و تأسیسات نفتی ایران را مورد حمله قرار می‌دهد.» بی‌بی‌سی در ادامه به نقل از دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی گفت که «وزرای خارجه کشورهای اسلامی می‌باید کماکان تلاش کنند تا راه‌حلی برای برقراری صلح میان ایران و عراق بیابند.» امروز علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، درحالی‌که هیئت ایرانی شرکت‌کننده در اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای اسلامی همچنان مسائل کنفرانس را دنبال می‌کند، از داکا به تهران بازگشت. وی در گفت‌وگو با خبرنگاران به تشریح مواضع و دیدگاه‌های جمهوری اسلامی در این اجلاس در قبال مسائل کشورهای اسلامی و سایر مسائل بین‌المللی ازجمله قطعنامه پیشنهادی ایران درمورد مسئله فلسطین و قطعنامه‌های دیگری که ازسوی هیئت جمهوری اسلامی ایران درزمینه مبارزه با فساد و احیای شعائر اسلامی ارائه شده است، پرداخت. ولایتی گفت: «دررابطه‌با مسئله جنگ تحمیلی طبیعی است که عراق و حامیان او نظرات خود را دنبال می‌کنند. از سوی دیگر، ما نیز اصولی داریم که هیچ‌گاه از آن عدول نخواهیم کرد. موضع ما دراین‌مورد کاملاً روشن است. در سخنرانی که داشتیم بر این اصول یک‌بار دیگر تأکید شد و دراین‌زمینه هم ما قطعنامه‌ای دادیم مبنی‌بر محکومیت عراق و اینکه عراق آغازکننده جنگ بوده است.» وی افزود: «دیگر اینکه حکومت عراق نقاط مسکونی کشور اسلامی ما را مورد حمله قرار می‌دهد و نیز عراق از سلاح‌های شیمیایی علیه مردم بی‌گناه و غیرنظامی کشور ما استفاده می‌کند و اینکه رژیم بعثی عراق کشوری است که درجهت توسعه جنگ گام برمی‌دارد که نمونه بارز آن حمله به چاه‌های نفتی در فلات قاره خلیج‌فارس است.» وزیر امور خارجه ایران سپس تأکید کرد: «بنابراین، باتوجه‌به قطعنامه، موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال مسئله جنگ روشن است.» از سوی دیگر و در چارچوب تلاش‌های اخیر شورای همکاری خلیج‌فارس برای پایان‌دادن به جنگ، رادیو رأس‌الخیمه از ارسال نامه‌ شیخ خلیفه بن حمد آل ثانی امیر قطر به دبیرکل سازمان ملل خبر داد. در این نامه که دیروز توسط عبدالله یعقوب بشاره دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس به خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل متحد، تسلیم شد از تلاش‌های دکوئیار و اولاف پالمه فرستاده ویژه وی برای پایان‌دادن به جنگ ستایش و اظهار امیدواری شده است تلاش‌های میانجیگرانه این سازمان همچنان ادامه یابد.

گزارش- 804

مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در پیامی خواستار اتخاذ موضع قاطع مجمع عمومی سازمان ملل متحد و سایر سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی درجهت دستیابی مردم عراق به آزادی و حق انتخاب حکومت شد. در این پیام خطاب به مجمع عمومی سازمان ملل ضمن اشاره به افزایش مخالفت‌ها و نیز مبارزات مسلحانه علیه دولت عراق - که در مواردی مانند انفجارهای اخیر در بغداد اعتراف مقامات عراقی را در پی داشته - آمده است: «درحال‌حاضر شمال و جنوب عراق تحت ستم، شاهد یک قیام مسلحانه حقیقی است کمااینکه بیش از نیم‌میلیون شهروند عراقی که درحال‌حاضر در خارج از کشور به سر می‌برند و همچنین پنجاه هزار اسیر عراقی که میهمان جمهوری اسلامی هستند همگی در خلال اعمال سیاسی و جهادی مخالفت علی‌الاطلاق خویش را با رژیم حاکم بر عراق ابراز داشته و عملاً در مبارزه با این رژیم شرکت دارند.» این پیام در ادامه با برشمردن مواردی از تشدید اقدامات رژیم عراق برای سرکوب مخالفت‌ها در داخل کشور؛ ازجمله اخراج و آواره‌کردن 100 هزار عراقی، تخریب روستاها و شهرها به‌ویژه در مناطق کردنشین، اعدام 15 هزار شهروند عراقی و وجود 150 هزار زندانی سیاسی در عراق، اضافه کرده است: «رژیم حاکم بر عراق با تحمیل جنگ تجاوزکارانه خود بر انقلاب اسلامی بر میزان خسارات و تلفات وارده بر ملت تحت ستم عراق افزود. چه این جنگ تجاوزکارانه تاکنون موجب کشته و مجروح‌شدن 150 هزار عراقی شده و از سوی دیگر ارتش عراق را متلاشی کرده است. مضاف بر نابسامانی‌ها و ویرانی‌های عظیم در اقتصاد و در جامعه و در دیگر زمینه‌ها و مورد تهدید واقع شدن منافع ملت‌های منطقه به‌سبب سقوط در باتلاق امضای موافقت‌نامه‌ها و معاهدات با نیروهای استکبار جهانی را موجب شده است.» بیانیه مذکور سپس خاطرنشان ساخته است: «این رژیم نه در عقاید اسلامی و نه در منافع حیاتی و نه در تحقق آرمان‌های سیاسی درجهت نیل به استقلال و آزادی، نماینده ملت عراق محسوب نمی‌شود.» و مردم عراق هیچ‌یک از قراردادها و معاهدات نظامی، اقتصادی و سیاسی دولت عراق را به رسمیت نمی‌شناسند. در پایان پیام مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق آمده است: «مجمع عمومی سازمان ملل متحد و دیگر سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی که خود را نماینده ملت‌ها و تریبونی آزاد برای انعکاس خواسته‌ها و نقطه‌نظرهای آنان می‌دانند باید موضع قاطعی درجهت دستیابی ملت عراق به آزادی انتخاب حکومت هماهنگ و منسجم با عقاید اسلامی و تاریخ پرافتخار خود و همچنین حافظ منافع جهانی خود به دور از هرگونه سلطه‌جویی و ارعاب اتخاذ نمایند.»

گزارش- 805

مشکلات مالی عراق توسعه روابط اقتصادی این کشور با آلمان‌غربی را دشوار ساخته است. رادیو کلن دراین‌باره گزارش داد: «در روابط اقتصادی جمهوری فدرال آلمان و عراق واقعه غریب و غیرمترقبه روی داده است و آن اینکه دومین گردهمایی اعضای کمیسیون اقتصادی آلمان و عراق که قرار بود در اواسط ماه نوامبر برگزار شود و طی آن مؤسسات صنعتی آلمان فدرال پیشنهادات خود را به نمایندگان عراق ارائه کنند، تصویب نخواهد شد و دولت عراق اعزام نمایندگان خود را به این اجلاس لغو کرده است. در انجمن روابط اقتصادی آلمان فدرال با کشورهای خاورمیانه [غرب آسیا] و خاور نزدیک که با کوشش و زحمت فراوان ترتیب برگزاری این گردهمایی را داده بود، طبعاً حالت یأس و عدم‌‌رضایت غیرقابل ‌انکاری به وجود آمده است، اما علت نیامدن نمایندگان به آلمان فدرال گویا این بوده است که آنها موفق به دریافت اجازه خروج از کشور خود نشدند.» گزارش رادیو کلن همچنین حاکی است: «یک علت دیگر هم برای ناراحتی مسئولین اقتصادی آلمان فدرال از رفتار مقامات عراق وجود دارد و آن این است که وزارت اقتصاد آلمان فدرال ترتیب برگزاری سمیناری درباره توسعه صادرات برای نمایندگان اقتصادی عراق داده بود که آن نیز به درخواست عراقی‌ها به تعویق افتاد، درحالی‌که به‌نظر کارشناسان موضوعات و مشکلات کافی برای طرح و تبادل‌نظر در این سمینار وجود داشته است.» رادیوی مذکور یادآور شد: «صادرات عراق به آلمان فدرال در شش ماه اول سال جاری، یعنی سال 1983 نسبت به همین مدت در سال ماقبل به نسبت 210 درصد افزایش یافت و از 170 میلیون مارک در سال 1982 به 530 میلیون مارک در سال جاری بالغ شد. عراق سومین کشور صادرکننده نفت به آلمان فدرال بعد از عربستان سعودی و ایران است.» رادیو کلن در پایان این گزارش تصریح کرد: «درحال‌حاضر، روابط اقتصادی آلمان فدرال و عراق با مشکلاتی روبه‌رو هستند که بیشتر از آنجا ناشی می‌شود که دولت عراق از مدت نسبتاً مدید به این طرف پول کافی برای پرداخت بهای واردات خود از آلمان فدرال در اختیار ندارد.»

گزارش- 806

در دومین روز برگزاری اجلاس کشورهای عضو اوپک در ژنو، گزارش‌ها همچنان از جریان مجادلات اعضای این سازمان درمورد قیمت و نحوه سهمیه‌بندی نفت حکایت دارد. در همین حال، برخی منابع مدعی شدند اوپک به‌تدریج نقش خود را درزمینه کنترل قیمت نفت از دست می‌دهد. خبرگزاری رویتر از ژنو اعلام کرد: «اختلافات اساسی در جلسه امروز مانع از آن شد که سیزده کشور عضو اوپک بر سر حفظ قیمت 29 دلار در ازای هر بشکه نفت صادراتی خود به توافق برسند.» این خبرگزاری افزود: «دکتر سوبروتو وزیر نفت اندونزی، اختلافات جلسه امروز صبح اوپک را جزئی خواند، لکن به گفته منابع کنفرانس، اختلافات بین ایران و عربستان هنوز نتیجه کار این کنفرانس را تهدید می‌کند.» بر پایه این گزارش، نمایندگان حاضر در این اجلاس از نرم‌ترشدن موضع ایران مبنی‌بر بازگشت به قیمت پایه 34 دلار برای هر بشکه خبر دادند و درعین‌حال متذکر شدند که «ایران درحال‌حاضر نظر موافق اکثریت اعضا را برای درخواستش مبنی‌بر اینکه عربستان باید تعهد کند که نسبت به سطح تعیین‌شده تولیدات اوپک همانند دیگر اعضا وفادار باشد، جلب کرده است.» رویتر همچنین اضافه کرد: «عربستان درحال‌حاضر به‌عنوان تولیدکننده متغیر عمل می‌کند و میزان تولیدات خود را براساس تقاضای جهانی برای نفت اوپک وفق می‌دهد، لکن سایر اعضا از عربستان به‌خاطر افزایش تولیدات سال جاری به خرج دیگر اعضای سازمان انتقاد کرده‌اند.» درحالی‌که اختلافات اعضای اوپک درمورد سهمیه تولید ادامه دارد، خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: اولاف لانتسکه رئیس آژانس بین‌المللی انرژی، صبح امروز اظهار کرد: «اوپک نقش حاکمیت مطلق خود را در تهیه آذوقه نفت جهانی از دست داده و به این علت نمی‌تواند بالارفتن قیمت نفت را بر دیگران تحمیل نماید.» در همین زمینه روزنامه لزکو (چاپ پاریس) نیز در مقاله‌ای با عنوان "تلاش اوپک برای نجات قیمت نفت" نوشت: «اوپک تاکنون تا این اندازه مورد تهدید قرار نگرفته است و خطراتی که این سازمان را تهدید می‌کند، رقابت کشورهای غیرعضو اوپک و وضع نامساعد بازارهای نفتی جهان می‌باشد.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از پاریس لزکو معتقد است «عصر سازمان اوپک دیگر به پایان رسیده و این سازمان درحال‌حاضر، فقط یک‌سوم نیازهای نفتی جهان را عرضه می‌کند درحالی‌که انگلیس طی سه‌ماهه سوم سال جاری، میزان تولید خود را 10 درصد و نروژ طی هشت ماه اول سال جاری [میزان تولیدش را] 22 درصد افزایش داده‌اند و در این شرایط هریک از اعضای اوپک در فکر خویش می‌باشند به‌طوری‌که ایران و عراق به دلایل مختلفی خواستار تسهیلاتی هستند.» روزنامه مذکور همچنین به نقل از اظهارات حجت‌الاسلام ‌هاشمی ‌رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، یادآور شده است: «ایران خواستار 30 درصد افزایش سهمیه تولید خود و افزایش قیمت پایه به 34 دلار می‌باشد که یک چنین مسئله‌ای هرگز مطرح نخواهد بود.» لزکو افزود: «عراق نیز خواستار افزایش سهمیه خود تا 50 درصد می‌باشد و به‌طورکلی نتیجه کار اوپک بستگی به تناسب نیروهای دو گروه تندرو و میانه‌رو باتوجه‌به نیازهای مالی‌شان خواهد بود.» روزنامه فرانسوی لیبراسیون نیز در مقاله‌ای ضمن مقایسه وضعیت کنونی اوپک با ده سال پیش و نیز جنگ دو عضو این سازمان یعنی ایران و عراق آورده است: «تاکنون تهدیدهای ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز و نیز تلاش عراق برای برهم‌زدن امنیت خلیج‌فارس و ذخیره‌سازی نفت توسط حکومت سعودی تأثیری روی قیمت‌های نفت نداشته است.» در همین حال، روزنامه وال استریت ژورنال در شماره اخیر خود در مقاله‌ای به قلم یوسف ابراهیم نوشت: «تشدید اخیر جنگ ایران و عراق همچنان یک عامل سرنوشت‌ساز می‌باشد. این جنگ احتمالاً می‌تواند به قطع‌شدن خطوط نفت‌کشی جهان بینجامد که بنا به گفته تحلیل‌گران نفتی تحت شرایط فعلی بازار نفت این تنها موردی است که می‌تواند باعث افزایش قیمت نفت شود.» همچنین روزنامه امریکایی واشنگتن پست با اشاره به پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی که حاکی‌از 8/1 درصد افزایش در میزان تقاضای نفت برای سال 1984 است، نوشت: «این بدین معنا است که میزان تقاضای نفت به آن اندازه نخواهد بود که میان کشورهای اوپک طوری تقسیم شود که آنها را راضی و خوشحال نگاه دارد و تجربه نشان داده است که هروقت اعضای اوپک از سهمیه‌های تولید خود ناراضی هستند دست به تقلب می‌زنند درنتیجه میزان کل تولید نفت اوپک در ماه‌های اخیر تا یک میلیون بشکه در روز بیشتر از حد تعیین‌شده آن یعنی 5/17 میلیون بشکه بوده است که گزارش می‌شود نیجریه، لیبی و قطر در کنار دیگران به مشتری‌های خود تخفیف‌های پنهانی می‌دهند.» واشنگتن پست در ادامه، به اختلافات سازش‌ناپذیر سه عضو بانفوذ اوپک، یعنی ایران، عراق و عربستان درمورد افزایش سهمیه هریک و به‌ویژه نظر ایران درمورد کاسته‌شدن از سهمیه تولید عربستان اشاره کرد. شبکه‌های رادیو تلویزیونی امریکا نیز امروز ضمن انعکاس اخبار اوپک به قصد ایران برای بالابردن سهمیه خود اشاره کردند. شبکه ای.بی.سی. در بخش خبری خود گفت: «ایران به درآمد این نفت نیاز دارد تا جنگ برعلیه عراق را ادامه دهد.»

گزارش- 807

امروز برخی مطبوعات غربی درمورد احتمال برهم‌خوردن موازنه قوا در جنگ ایران و عراق هشدار دادند. روزنامه نیویورک تایمز در تفسیری به قلم چارلز ویلیام مانیتس تغییر اوضاع در منطقه خلیج‌فارس را درصورت شکست و پیروزی هریک از طرفین جنگ ایران و عراق مورد بررسی قرار داده است. به نوشته این روزنامه «جنگ به مدت سه سال، بحرانی بوده که فاجعه بزرگ‌تری را جست‌وجو می‌کرده است. اگر هر طرف پیروز شود یا یکی از آنها به دام شکست بیفتد و از هم‌ بپاشد، امکان دارد که موازنه قدرت در منطقه نفت‌خیز خلیج‌فارس برای همیشه برهم ‌خورد و شاید هم نیروهای نظامی یک یا هر دو ابرقدرت به معرکه کشیده شوند. تصادفی نیست که بسیاری از بازی‌های جنگی پنتاگون که هدف آنها آمادگی برای یک نبرد جهانی است با حادثه‌ای در خلیج‌فارس آغاز شود.» مفسر روزنامه نیویورک تایمز درعین‌حال افزوده است: «راهی وجود دارد که ممکن است چندین مشکل را به یکباره آسان سازند؛ روند تهدیدآمیز جنگ، تشنج بین مسکو و واشنگتن و گرفتاری مالی کشورهای درحال رشد چون مکزیک، ونزوئلا و نیجریه. این راه، تصمیم اجباری شورای امنیت سازمان ملل متحد است که واردکردن نفت ایران و عراق را توسط تمام اعضای سازمان ملل ممنوع خواهد کرد.» به نوشته نیویورک تایمز «کمتر زمانی بهتر از زمان حال مناسب دست‌زدن به چنین اقدامی بوده است. ایران و عراق مجموعاً حدود 3 میلیون بشکه نفت در روز صادر می‌کنند. اینک که کشورهای حوزه خلیج‌فارس از میزان کمک‌های خود به عراق کاسته‌اند نه عراق و نه ایران هیچ‌کدام منبع درآمد دیگری برای تأمین هزینه‌های جنگی که تاکنون حدود 200 میلیارد دلار زیان به بار آورده است، در اختیار ندارند.» روزنامه مذکور همچنین یادآور شده است: «یک هدف این پیشنهاد واکنش احتمالی دو طرف نبرد است. ایران ممکن است کشورهای دیگر حوزه خلیج‌فارس را درصورتی‌که بخواهند درصدد به‌دست‌گرفتن سهم ایران در بازار باشند مورد حمله قرار دهد، اما جهان بدون وجود نشانی که حاکی‌از موافقت ایران و عراق با انجام گفت‌وگو باشد هم‌اینک با چنین خطری روبه‌رو است. اگر قرار باشد جهان از کشورهای حوزه خلیج‌فارس دربرابر یک حمله نظامی حفاظت کند، اجرای تصمیم شورای امنیت که با هدف برقراری صلح گرفته شده باشد، مفید خواهد بود.» مفسر نیویورک تایمز درعین‌حال خاطرنشان ساخته است: «البته باید شکایت‌های قانونی و مشروع ایران نیز در نظر گرفته شود. برقراری آتش‌بس کافی نیست. عراق باید اصل پرداخت غرامت‌های جنگی را که آغاز کرده بپذیرد.» همچنین به گزارش رادیو بی‌بی‌سی راجر ماتیوز سردبیر بخش خاورمیانه (غرب آسیا) روزنامه فایننشال تایمز (چاپ لندن) در شماره امروز این روزنامه در مقاله مفصلی درباره جنگ ایران و عراق تأکید کرد که «تبلیغات رسمی‌ دولت عراق و نیز دولت ایران در طی سه ماه گذشته مبین چیزی بوده است که او آن را خبر از شومی ‌و تاریکی آینده در جنگ ایران و عراق تعبیر می‌کند.» به عقیده ماتیوز «حتی اگر خط جدید لوله نفت که عراق در نظر دارد از خاک عربستان سعودی بگذراند و به دریای احمر برساند تا پایان سال 1985 ساخته شود و مورد بهره‌برداری قرار گیرد، چنین به نظر می‌رسد که عراق نسبت به ایران برای تحمل یک جنگ اقتصادی و نظامی طولانی و فرساینده توانایی کمتری دارد.» نویسنده روزنامه فایننشال تایمز ضمن رد احتمال اقدام عراق به یک حمله وسیع تا زمانی‌که به گفته وی «صدام حسین از حیث اوضاع داخلی عراق احساس امنیت نسبی بکند و سربازان عراقی بتوانند با حملات زمینی نیروهای ایران مقابله کنند»، می‌افزاید: «اما اگر ایران تهدید به یک پیشروی نظامی قاطع را پیش بگیرد اگر طرح خط لوله نفت به‌خوبی پیش نرود یا دریافت کمک مالی از عربستان سعودی ادامه نیابد آن‌وقت نبرد سرنوشت برای بقای عراق نبرد سنگین‌تر و هولناک‌تری خواهد بود.»

گزارش- 808

رسیدگی به اتهامات دو متهم دیگر از اعضای شبکه مخفی حزب توده در دادگاه انقلاب ارتش امروز نیز ادامه یافت. در جلسه امروز دادگاه که به ریاست حجت‌الاسلام محمدی ری‌شهری برگزار شد، سرهنگ هوشنگ عطاریان فرمانده سابق منطقه عملیاتی غرب و سرهنگ بیژن کبیری فرمانده سابق یگان‌های کماندویی ویژه به دفاع از خود دربرابر اتهامات مطرح‌شده ازجمله فعالیت در شبکه مخفی حزب توده و ارائه اطلاعات سیاسی و نظامی محرمانه به مسئولان حزب پرداختند. سرهنگ عطاریان در دفاعیه خود عضویت در شبکه مخفی را تأیید و اتهام جاسوسی و اقدام علیه امنیت کشور و براندازی را رد کرد. وی در ادامه نمونه‌هایی از اقداماتی را که در طول خدمت انجام داده برشمرد و آنها را دلیلی بر رد اتهام براندازی دانست. عطاریان افزود: «ازطرف حزب اصلاً صحبت براندازی پیش نمی‌آمد و اگر چنین مطلبی را عنوان کرده بودند من الآن در اینجا ننشسته بودم.» وی همچنین درمورد اتهام جاسوسی گفت: «من خبرها و اسنادی را افشا می‌کردم، ولی هیچ‌کدام از مواردی را که من به حزب می‌دادم به‌صورت کتبی و طبقه‌بندی‌شده نبود که به‌صورت جاسوسی باشد. مثلاً من جریان [شکست عملیات نظامی امریکا در] طبس را به عوامل حزب گفتم که شب از رادیو توسط بنی‌صدر (رئیس‌جمهور وقت) افشا شد و یا اخباری را که از رادیوهای مختلف جمع‌آوری می‌شد من به‌صورت تحلیل درمی‌آوردم. ... و در قرارها من نتایج جنگ و اخبار ستاد مشترک و همچنین چند مورد محرمانه [را ارائه کردم] ولی من این گزارشات را به‌صورت سند و مدرک ندادم و در مدتی که در کمیسیون شورای‌عالی دفاع بوده‌ام گزارشات از آن جلسات را به رابطم می‌دادم.» درمورد دفاعیه عطاریان، دادگاه از محمدمهدی پرتوی مسئول شبکه مخفی نظامی حزب توده، توضیح خواست که وی ضمن تأیید بخشی از اظهارات عطاریان، درمورد همکاری اطلاعاتی او گفت: «ایشان چون مأموریتی دررابطه‌با بررسی [ماجرای] طبس داشته‌اند رونوشت گزارش خویش را به من دادند و درمورد جنگ نیز ایشان اخبار جنگ را می‌داد و علاوه‌بر آن اگر قرار بوده حمله‌ای صورت بگیرد و اینکه از کدام نقطه باید صورت بگیرد را گاهی به‌طورکلی دراختیار ما می‌گذاشته و اصولاً از وقتی‌که در مقام مشاورت وزارت دفاع قرار گرفته دستیابی ایشان به اطلاعات بالا به‌طور سیستماتیک افزایش یافته و در هر ملاقاتی ایشان کم‌وبیش این مسائل را مطرح می‌نمودند و دیگر اینکه ایشان مدتی در یکی از کمیسیون‌های شورای‌عالی دفاع شرکت می‌کرده و مطالبی را که باید در جلسات شورای‌عالی دفاع مطرح شود را به من می‌دادند و چون ایشان با نمایندگان امور خارجه و غیره در ارتباط بودند مطالبی را که آنها مطرح می‌نمودند را نیز به من می‌دادند و سمیناری درمورد طرح دفاعی کشور تشکیل شده بود که این اطلاعات را نیز به من دادند. ...» در ادامه جلسه دادگاه، سرهنگ کبیری نیز به دفاع از خود در پاسخ به موارد کیفرخواست پرداخته و گفت از وجود تشکیلات مخفی نظامی حزب اطلاعی نداشته است. وی با تأکید بر اینکه فقط یک عضو نظامی حزب بوده است، افزود: «بنابراین من نمی‌دانستم که در مجرای جاسوسی و براندازی یک سازمان قرار گرفته‌ام.» سپس پرتوی درمورد عضویت کبیری در شبکه مخفی و همکاری وی توضیح داد: «ایشان به‌علت موقعیت خویش دسترسی به اطلاعات نظامی نداشتند که به من بدهند، ولی اگر تماس‌هایی با مقامات داشتند مطالب مطرح‌شده در ملاقات‌ها را با من در میان می‌گذاردند.» وی آن‌گاه با اشاره به آگاهی اعضای شبکه از مخفی‌بودن ارتباطات حزبی و اطلاع از ماهیت ایدئولوژیک حزب تأکید کرد: «تمام اعضای حزب جاسوسی می‌کردند چون هرکدام در تهیه خبر و در وسع توان و امکاناتشان دراین‌زمینه کوشش می‌کردند و همه اعضا فعالیت می‌کردند که هرچه بیشتر حزب قوی شود و به‌طرف به‌دست‌گرفتن قدرت سوق یابد و بنابراین همه اعضای حزب در این اتهامات شریک‌اند.» پرتوی درعین‌حال گفت: «البته من فکر می‌کنم که می‌توان بین افرادی که با چشم باز و آگاهانه این جریانات را پدید آورده بودند با افرادی که ناآگاهانه در دام افتاده بودند تفاوت قائل شد.» براساس گزارش روزنامه کیهان دادگاه انقلاب ارتش با پایان یافتن محاکمه 8 عضو شبکه مخفی حزب توده برای صدور رأی نهایی وارد شور شد.*

گزارش- 809

درحالی‌که امریکا می‌کوشد ثبات سیاسی مطلوب خود را در لبنان با محوریت دولت این کشور شکل دهد وزیر دفاع رژیم صهیونیستی اعلام کرد به‌دلیل ناتوانی این دولت، این رژیم برای ایجاد یک نیروی محلی در این کشور تلاش خواهد کرد. رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی به نقل از منابع امریکایی در واشنگتن گفت که حملات هوایی امریکا به مواضع سوریه با این هدف صورت گرفت که سوریه متقاعد شود «ایالات متحده امریکا مصمم است مسئله لبنان را به شیوه خود حل کند و تفنگ‌داران امریکایی حتی اگر حملات دیگری علیه آنها انجام گیرد از بیروت خارج نخواهند شد.» رادیوی مذکور افزود: «با چنین توجیهی که از عملیات امریکا در لبنان می‌شود به نظر می‌رسد که دولت امریکا اکنون درصدد آن است که هدف از حضور نظامی خود در لبنان را با تعریف تازه‌ای بیان کند و به‌طور ضمنی بپذیرد که نقش نیروهای امریکا در لبنان به پاسداری از صلح محدود نمی‌شود. اکنون هدف امریکا ظاهراً آن است که سوریه را تحت فشار قرار دهد تا از پافشاری خود در نگه‌داشتن نیروهایش در بخشی از لبنان دست ‌بردارد.» به گفته بی‌بی‌سی درعین‌حال «امریکا قصد دارد گروه‌های مختلف لبنانی برخوردار از حمایت سوریه را ترغیب کند که به کابینه آشتی ملی تحت رهبری امین جمیل بپیوندند.» این رادیو اضافه کرد: «ولید جنبلاط و نیز رهبران شیعه لبنان ظاهراً تا اندازه‌ای به این فکر توجه نشان دادند. به این وسیله امریکا امیدوار است که گروه‌ها و فرقه‌های افراطی‌تر لبنان را از حامی ‌خود، سوریه، دور کند و به آنها در همکاری با دولت امین جمیل امتیازهایی بدهد. اگر بعد از این مرحله توافق شود که ارتش لبنان به مناطقی که اکنون تحت کنترل دولت نیست وارد گردد، به این ترتیب موضع سوریه باز هم ضعیف‌تر خواهد شد و با گسترش تدریجی دامنه قدرت و اختیار دولت ادامه استقرار وسیع نیروهای سوریه در شمال لبنان ناموجه‌تر به نظر خواهد رسید و بالاخره اگر مرحله بعدی طرح امریکا در واگذاری اداره امور بخش جنوبی لبنان که اکنون در اشغال اسرائیل است به دولت امین جمیل عملی شود، برداشت امریکا این است که بر جنبه قانونی‌بودن دولت امین جمیل افزوده خواهد شد. اما مرحله اخیر در نظر بسیاری از ناظران عملی جلوه نمی‌کند چون مستلزم این خواهد بود که تا حد قابل‌ملاحظه‌ای میان مقامات اداری لبنان و اسرائیل همکاری هرروزه‌ای برقرار خواهد شد. و بالاخره سومین جنبه فشار امریکا بر سوریه، پافشاری امریکا در این است که اصل خروج نیروهای بیگانه در موافقت‌نامه ماه مه گذشته باید رعایت شود و بدون خروج نیروهای سوریه، نیروهای اسرائیل به عقب‌نشینی دیگری نباید بپردازند.» بی‌بی‌سی در ادامه با بیان اینکه باید منتظر ماند و دید که واکنش سوریه دربرابر فشار امریکا چه خواهد بود، افزود: «عبدالحلیم خدام وزیر خارجه سوریه، دیروز گفت که اگر دونالد رامسفلد آخرین فرستاده ویژه پرزیدنت ریگان به خاورمیانه [غرب آسیا] مایل باشد که از دمشق دیدن کند، سوریه از او استقبال خواهد کرد. وزیر خارجه سوریه افزود که به نظر او امریکا نقش یک قدرت میانجی را در خاورمیانه نباید از دست بدهد، اما درعین‌حال خط‌ مشی‌های شدید امریکا را دراین‌زمینه رد کرد.» در همین حال رادیو اسرائیل امروز در گزارشی گفت موشه آرنز وزیر دفاع این رژیم «فاش ساخت که اسرائیل می‌کوشد برای تسریع در خروج نیروهای خویش از لبنان و درعین‌حال تأمین امنیت نواحی شمالی کشور یک نیروی محلی در جنوب لبنان به وجود آورد که وظیفه جلوگیری از رخنه‌یابی خرابکاران را به عهده بگیرد.» وی افزود: «ازنظر اسرائیل بهترین راه‌حل آن است که دولت مرکزی لبنان نیروهای خود را به جنوب اعزام دارد و طی هماهنگی با واحد‌های انتظامی ‌اسرائیل امنیت آن منطقه را به عهده بگیرد، ولی باتوجه‌به آنکه دولت مرکزی درحال‌حاضر توانایی چنین اقدامی‌ را ندارد باید برای ایجاد یک نیروی محلی تلاش کرد.» وزیر دفاع اسرائیل تأکید کرد: «اسرائیل و ایالات متحده نه‌فقط هدف‌ها و منافع مشترک دارند بلکه پیرامون طرق نیل به این هدف‌ها موضع آنها به یکدیگر نزدیک است.»

گزارش- 810

امروز اعلام شد کشتی‌های یونانی برای انتقال 4 هزار فلسطینی هوادار یاسر عرفات راهی طرابلس در شمال لبنان شدند. خبرگزاری فرانسه گزارش داد 4 کشتی یونانی برای حمل حدود 4 هزار فلسطینی به خارج از لبنان، امروز یونان را ترک کردند. به گفته سخنگوی دولت یونان «کشتی‌ها با پرچم یونان و سازمان ملل حرکت خواهند کرد و عملیات تحت ‌نظر خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل، انجام خواهد گرفت و مخارج آن توسط فلسطینی‌ها پرداخت خواهد شد.» ضمیمه گزارش808: مشروح جلسه دادگاه 2 تن دیگر از اعضای سازمان مخفی حزب توده در دادگاه انقلاب ارتش مشروح دادگاه متهمان دیگری از شاخه نظامی حزب توده به نقل از روزنامه کیهان بدین شرح است: «دادگاه انقلاب ارتش در تاریخ 17/9/1362 جهت رسیدگی به اتهامات متهمین سرهنگ هوشنگ عطاریان و سرهنگ بیژن کبیری تشکیل جلسه داد. اتهامات متهمین: متهم ردیف 2 هوشنگ عطاریان؛ ... اعمال ارتکابی مشارالیه به شرح زیر است: الف) فعالیت در شبکه مخفی نظامی تشکیلات با نام مستعار حبیب و تحت مسئولیت بابک و خسرو. (به شرح مندرج در صفحات 51 و 52 پرونده) ب) اجرای قرار و تشکیل جلسات حزبی در ماشین و منزل خود در بعضی از این قرارها کیانوری هم حضور داشته است. (صص 34 و 51) ج) پرداخت حق عضویت ماهی 1000 تومان. د) دادن اطلاعات سیاسی نظامی محرمانه. (به شرح مندرج در صفحات 11 الی 20 و 25، 26، 27، 34 و 35 و 36 و 42 الی 45 و 53 پرونده) ضمناً مشارالیه تا قبل از دستگیری فعالانه مرتبط بوده است. متهم ردیف3 بیژن کبیری؛ فعالیت‌های وی از این قرار است: الف) فعالیت در شبکه مخفی نظامی تشکیلات فوق تحت مسئولیت بهرام و خسرو (به شرح مندرج در صفحات 6 و 7 و 8 و 16و 46 پرونده) و با نام مستعار رضا. ب) اجرای قرار و تشکیل جلسات حزبی در منزل خود و خیابان و اماکن عمومی که در بعضی از این قرارها کیانوری هم حضور داشته است. (صفحات 6 و 7 و 8 و 47 و 50) ج) پرداخت حق عضویت ماهانه 1000 تومان که جمع آن بیست هزار تومان می‌باشد. د) دادن اطلاعات محرمانه دررابطه‌با عملکرد خود به تشکیلات و نفوذ در نهاد انقلابی. (صفحات 10 و 11و 12 و 14 و 19 و 21 و 29 و 30 و 31 و 32) هـ) تحویل 2 قبضه سلاح یوزی و 2 قبضه سلاح رولور با استفاده از موقعیت نظامی بودن خود به تشکیلات. (ص7) و) معرفی یک نظامی به تشکیلات (7 و 47) ضمناً مشارالیه تا قبل از دستگیری فعالانه مرتبط بوده است. ق) ادامه فعالیت در زندان برای تشکیلات. با عنایت به شرح فوق رسیدگی نهایی به اتهامات نامبردگان و صدور حکم شرعی درباره هریک به‌عنوان محارب و مفسد‌فی‌الارض و به استناد ماده 199 قانون حدود و قصاص مورد تقاضاست. پس از قرائت کیفرخواست توسط دادستان، حاکم شرع از آقای عطاریان خواست که اگر دفاعی دارند از خود بنمایند.

• دفاعیات آقای عطاریان من جاسوسی و اقدام برعلیه امنیت کشور و براندازی را قبول نداشته ولی فعالیت و عضویت در شبکه مخفی را قبول دارم؛ زیرا اگر کسی هدف براندازی داشته باشد به‌خاطر این است که به چیزی و پول و مقامی برسد و درجهت تضعیف انقلاب عمل می‌نماید، ولی من از تاریخ 5 اسفند که در جمهوری اسلامی مسئولیت پذیرفتم تا روز دستگیری‌ام برای حفظ نظام جنگیده‌ام. وی در ادامه نمونه‌هایی از اقداماتی که در طول خدمت انجام داده بود برشمرد و اینها را دلیلی بر رد اتهام براندازی دانست و گفت ازطریق حزب اصلاً صحبت براندازی پیش نمی‌آمد که اگر چنین مطلبی را عنوان کرده بودند، من الآن در اینجا ننشسته بودم. نامبرده اظهار داشت طی 13 ماهی که در جبهه بوده با حزب تماس نگرفته و هر ماه با مسئولین دادگاه و سایر مسئولین در تماس بوده است برای اینکه بتواند کار خود را به نحو احسن انجام داده و روابط تشکیلاتی مانعی بر انجام این امور نباشد. 15 روز قبل از پایان مأموریتم (بابک) را به دفترم فرستادند و آئین‌نامه‌ای را از من خواست که من به ایشان ندادم. اما دررابطه‌با جاسوسی وی اظهار داشت که من خبرها و اسنادی را افشا می‌کردم ولی هیچ‌کدام از مواردی را که من به حزب می‌دادم به‌صورت کتبی و طبقه‌بندی‌شده نبوده که به‌صورت جاسوسی باشد، مثلاً من جریان طبس را به عوامل حزب گفتم که شب از رادیو توسط بنی‌صدر افشا شده و یا اخباری را که از رادیوهای مختلف جمع‌آوری می‌شد من به‌صورت تحلیل درمی‌آوردم که (خسرو) علاقه‌مند بود که این مطالب را داشته باشد و من به ایشان می‌دادم که بعداً ایشان علاقه‌ای نشان نداد و درمورد قرارها من هفته‌ای یک بار ایشان را می‌دیدم و اصولاً من دررابطه‌با قرارها تنبل بودم و فعالانه عمل نمی‌نمودم و در قرارها من نتایج جنگ و اخبار ستاد مشترک و همچنین چند مورد که محرمانه بوده ولی من این گزارشات را به‌صورت سند و مدرک ندادم و در مدتی که در کمیسیون شورای‌عالی دفاع بوده‌ام گزارشات از آن جلسات را به رابط می‌دادم. سپس حاکم شرع از آقای پرتوی خواست که دراین‌زمینه اگر مطلبی دارند بیان کنند. آقای پرتوی فعالیت‌های قبل از انقلاب ایشان را تأیید نمود و گفت بعد از انقلاب ایشان شخصاً به حزب توده مراجعه نموده و پارول ارتباطی ایشان را آقای کیانوری به من دادند و من به یکی از مسئولین تشکیلاتی به نام بابک دادم که در آن زمان آقای عطاریان فرمانده لشکر1 پیاده بودند و از اواخر 58 و یا اوایل 59 خودم با ایشان تماس می‌گرفتم که این تماس یا در خیابان بوده و یا در ماشین و کوتاه‌مدت. نامبرده اظهارات عطاریان را مورد سستی در امر ملاقات و قرار و اینکه در مدتی که در جبهه بوده و به تهران آمده علی‌رغم نظر حزب با مسئولش تماس نمی‌گرفته را تأیید نمود و گفت در این اواخر من به منزلشان می‌رفتم و چهار یا پنج بار بیشتر حق عضویت که هر بار 1000 تومان بوده نداده است و درمورد اطلاعات ایشان چون مأموریتی دررابطه‌با بررسی جریانات طبس داشته‌اند رونوشت گزارش خویش را به من دادند و درمورد جنگ نیز ایشان اخبار جنگ را می‌داده و علاوه‌برآن اگر قرار بوده حمله‌ای صورت بگیرد و اینکه از کدام نقطه باید صورت بگیرد را گاهی به‌طورکلی دراختیار ما می‌گذاشته و اصولاً از وقتی‌که در مقام مشاورت وزارت دفاع قرار گرفتند دستیابی ایشان به اطلاعات بالا به‌طور سیستماتیک افزایش یافته و در هر ملاقاتی ایشان کم‌وبیش این مسائل را مطرح می‌نمودند و دیگر اینکه ایشان مدتی در یکی از کمیسیون‌های شورای‌عالی دفاع شرکت می‌کرده و مطالبی را که باید در جلسات شورای‌عالی دفاع مطرح شود را به من می‌دادند و چون ایشان با نمایندگان امور خارجه و غیره در ارتباط بودند مطالبی را که آنها مطرح می‌نمودند را نیز به من می‌داد و سمیناری درمورد طرح دفاعی کشور تشکیل شده بود که این اطلاعات را نیز به من دادند و کلاً با شخصیت‌های مختلفی که تماس داشتند مطالب به‌دست‌آمده را به من می‌دادند و همچنین اطلاعات سری را تا آنجا که به دست می‌آوردند به من می‌داد. سپس دادستان درمورد اتهامات عطاریان مطالب زیر را بیان نمودند. ... خدماتی را که شما به‌عنوان رد براندازی برشمردید بنا بر اظهارات آقای پرتوی برای اینکه خط حزب این بوده که افسران برای تثبیت موقعیت خویش و نفوذ هرچه بیشتر فعالیت‌هایی بنمایند دقیقاً در خط حزب و برای حزب بوده نه برای تثبیت جمهوری اسلامی ... مسئله این است که برای صدق عنوان جاسوسی، دادن اطلاعاتی که متضمن تعلیمات و فوائدی است کافی است نه لزومی دارد که شما اطلاعات را بعد از وقوع بدهید درحالی‌که آقای پرتوی اظهار کردند که شما اطلاعاتی را قبل از عمل داده‌اید؛ ثانیاً شما نظامی هستید و می‌دانید که اگر در چند مرحله اگر حتی بعد از انجام عملیات نیز شما اطلاعات و چگونگی عملیات را به دشمن بدهید شگرد عملیات نظامی به دست دشمن خواهد آمد و آنها پیش‌بینی خواهند کرد که ما در برنامه‌های تدافعی و تهاجمی خویش چگونه عمل خواهیم نمود. حاکم شرع: اگر توضیحی دارید به‌عنوان آخرین دفاع بیان نمایید. عطاریان ضمن تأیید اینکه می‌دانسته با حزبی که صددرصد طرف‌دار شوروی است در ارتباط بوده بیان نمود ... من همه اتهامات را دربست می‌پذیرم و آن دفاعیات را نیز به این علت عنوان نمودم که شما بدانید در وجود من چه می‌گذشته و می‌گذرد ولی اکنون به درگاه خداوند توبه کردم از همه گناهان گذشته‌ام. توبه کرده‌ام و نذر کردم اگر خلاصی یافتم بقیه عمرم را در جبهه‌ها به سر ببرم و از شما می‌خواهم که به من فرصت داده تا بدین‌وسیله گناهانم را جبران نمایم. ... حاکم شرع از آقای بیژن کبیری خواستند که دررابطه‌با موارد اتهام خویش که توسط دادستان قرائت شد دفاعیات خودش را بیان کند. • دفاعیات بیژن کبیری من به‌هیچ‌وجه نمی‌خواهم از گذشته خویش دفاع نمایم. من اصلاً از تشکیلات مخفی و نظامی حزب اطلاعی نداشتم و خودم را عضوی از حزب توده می‌دانستم و فکر می‌کردم تنها عضو نظامی این حزب هستم. من باتوجه‌به سابقه ذهنی سال‌های 31 و 32 و اینکه می‌دیدیم که حزب علنی فعالیت می‌نماید و روزنامه و نشریاتش را علنی به فروش می‌رساند و از انقلاب حمایت می‌نماید، جلب حزب شدم، ولی متأسفانه حزبی را انتخاب کردم که رهبرانش امروز اعتراف به خیانت و وابستگی نمودند که من اصلاً اطلاع نداشتم و بعد که این اعترافات را دیده و شنیدم متوجه این قضیه شده و شدیداً محکوم می‌نمایم. اینها نه‌تنها به کشور و انقلاب و مردم خیانت کردند بلکه به من نیز خیانت نمودند. اگر انبار اسلحه داشتند من مطلع نبودم. اگر با شوروی ارتباط داشتند به من دروغ گفتند. بنابراین من نمی‌دانستم که در مجرای جاسوسی و براندازی یک سازمان قرار گرفته‌ام و درمورد تحویل سلاح‌ها نیز فقط یک یوزی و دو عدد رولور که متعلق به یگان من نبوده بلکه در جریان انقلاب به دست آورده تحویل این حزب دادم به این دلیل که حزب را حامی انقلاب می‌دانسته و فکر می‌کردم که اگر مسئله‌ای اتفاق بیفتد این حزب حامی انقلاب است و بد نیست که این اسلحه‌ها را نگهداری نماید و بعد که از مسئول اسلحه را خواستم گفت تحویل کمیته داده‌ایم و من در تمام مدتی که در جبهه‌ها بودم مطلقاً با عوامل حزب تماس نداشتم فقط یک بار (بهرام) که قبل از پرتوی مسئولم بود یک بار تماس گرفت که آن‌هم حتی دو دقیقه هم طول نکشید و مسئله‌ای نبوده که رد نمایم و دررابطه‌با خدماتی که انجام داده‌ام هیچ حرفی نمی‌زنم و معتقدم که خدا توفیق انجامش را داده و خواست خدا بوده [است.] سپس حاکم شرع از آقای پرتوی خواستند که دراین‌مورد اگر مطلبی [دارند] بیان نمایند. پرتوی توضیح داد ... که تا قبل از اواخر سال 58 (بهرام) با ایشان تماس داشته و از آن به بعد خودش با ایشان تماس داشته تا زمان دستگیری برای اینکه ایشان مطمئن‌تر برخورد نماید. وی را به ملاقات آقای کیانوری بردم ... همچنین افزود که ایشان (کبیری) به‌علت موقعیت خویش دسترسی به اطلاعات نظامی نداشتند که به من بدهند ولی اگر تماس‌هایی با مقامات داشتند مطالب مطرح‌شده در ملاقات‌ها را با من در میان می‌گذاردند. دررابطه‌با تشکیلات مخفی با متهم صحبت نشده بود ولی تأکید نموده بودم که این ارتباطات باید مخفی باشد. ... سپس دادستان مطالبی مبنی‌بر رد دفاعیات متهم بیان داشت ... سپس حاکم شرح از متهم خواست که آخرین دفاعیات خویش را بیان نماید: کبیری: من پس از انقلاب با حزب تماس گرفتم و چون فعالیتی دررابطه‌با مسائل ایدئولوژیکی نداشتم پس ازنظر تئوری بسیار ضعیف بودم. ... من اصلاً از اقدامات حزب و خودم نیز که عضوی از آن بودم دفاعی نمی‌توانم بکنم. من فقط در دلم این است که فکر نمی‌کردم جاسوس شوروی بوده و درحال براندازی بودم و قصد این اعمال را نیز نداشتم. ... با پایان‌یافتن دفاعیات متهمان عطاریان و کبیری جلسه دادگاه خاتمه یافت و به‌منظور صدور حکم نهایی وارد شور شد.»

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/09/17