1362.09.21
| روزشمار جنگ سال 1362 1362.09.21 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | بیست و یک آذر |
| تاریخ شمسی | 1362.09.21 |
| تاریخ میلادی | 12 دسامبر 1983 |
| تاریخ قمری | 7 ربیع‌الاول 1404 |
گزارش- 841
باتوجه‌به مناقشات منطقه‌ای و ادامة درگیری‌های لفظی و رسانه‌ای ایران و امریکا و افزایش احتمال بروز درگیری نظامی بین دو کشور، امروز فرماندهی کل سپاه دستورالعمل پدافندی سواحل و جزایر ایران در خلیج‌فارس و دریای عمان را ابلاغ کرد. در این ابلاغیه به سپاه منطقه 9 کشوری (استان‌های فارس و بوشهر) مأموریت داده شده است ضمن رعایت اولویت جنگ با رژیم عراق نسبت به سایر مأموریت‌ها، با هماهنگی و نظارت قرارگاه نوح و ستاد مرکزی این اقدامات را به اجرا درآورد: 1. اجرای عملیات و کنترل تنگة هرمز و تقویت جزایر ایران، بدین منظور لشکر19 فجر با سازمان تیپ در جزایر و تکاور دریایی در بندرعباس بدین شرح استقرار یابد: جزیرة لارک یک گردان با تجهیزات مربوطه؛ جزیرة بوموسی یک گروهان با تجهیزات مربوطه؛ جزیرة هرمز یک گروهان با تجهیزات مربوطه؛ جزیره هنگام یک گروهان با تجهیزات مربوطه؛ بندرعباس و جزیرة قشم 2 گردان احتیاط. 2. منطقه 9 سپاه کشوری با هماهنگی قرارگاه نوح سریعاً اقدام به راه‌اندازی تیپ تکاور دریایی بندرعباس براساس شرح وظایف و سازمان ابلاغی کرده و فرمانده و مسئولان تیپ تکاور دریایی را ظرف 15 روز معرفی کند. در ادامة این ابلاغیه، درباره پوشش هوایی و طرح‌های لازم دراین‌باره و همچنین تأمین آتش توپخانه و ادوات، راه‌اندازی و تأمین نیازهای مخابراتی، ماشین‌آلات و تجهیزات لازم برای مهندسی رزمی دستورهای لازم صادر شده است.[۱]
گزارش- 842
در گلوله‌باران امروز آبادان به بخشی از ساختمان شهرداری و اسکلة شماره 8 آسیب‌هایی وارد آمد. همچنین 9 تن از نیروهای خودی نیز در شهر و مناطق عملیاتی آبادان زخمی شدند. در منطقه عمومی خرمشهر نیز براثر اصابت گلوله‌های توپ و خمپاره خسارت‌هایی به بار آمد و 3 تن از افراد خودی زخمی شدند.[۲]
گزارش- 843
حمله به نیروهای خودی در محور صائین‌دژ - تکاب، منطقه سردشت و جنوب‌غربی ارومیه، سرقت بخشی از اموال یک مدرسه در غرب سنندج و اقدام ناموفق در زورگیری از اهالی یک روستا در شمال‌غرب تکاب از اقدامات امروز افراد گروههای مسلح غیرقانونی بود. در همین حال نیروهای خودی نیز یک روستا را در منطقة دیواندره پاک‌سازی کردند. ساعت 17 امروز، تعدادی از افراد هیز افشین حزب دمکرات کردستان به نیروهای تأمین پایگاه صائین‌بلاغ (مائین‌بلاغ) در محور صائین‌دژ به تکاب حمله کردند. در این حادثه 2 تن از افراد ژاندارمری به شهادت رسیدند و مهاجمان یک قبضه اسلحه و یک دستگاه بی‌سیم را نیز به غارت بردند.[۳] در حادثه مشابهی در منطقه سردشت، براثر حمله افراد وابسته به گروههای مسلح غیرقانونی به نیروهای ژاندارمری تأمین پایگاه مرزی آسیاب، یکی از نیروهای ژاندارمری زخمی شد.[۴] در جنوب‌غربی ارومیه هم حمله افراد حزب دمکرات به پایگاه طرزلو با مقاومت نیروهای این پایگاه ناکام ماند و مهاجمان مجبور به عقب‌نشینی و ترک منطقه شدند. در این درگیری بخشی از ساختمان این پایگاه براثر برخورد یک گلوله آر.پی.جی7 آسیب دید.[۵] علاوه‌بر حوادث فوق خدمتکار مدرسه یک روستا در غرب سنندج، بخشی از اموال مدرسه را سرقت کرده و به سازمان کومه‌له تحویل داد.[۶] در شمال‌غرب تکاب نیز تعدادی از افراد سازمان کومه‌له که به‌قصد زورگیری وارد روستای قوجه شده بودند با مقاومت و امتناع روستائیان مواجه شدند.[۷] از سوی دیگر نیروهای خودی متشکل از افراد جندالله سقز، سربازان گروهان دیواندره و نیروهای سپاه به محل تجمع افراد مسلح غیرقانونی در نزدیکی روستای گرجی در جنوب‌غربی دیواندره حمله کردند. در این اقدام تعدادی از افراد ضدانقلاب کشته یا زخمی شدند.[۸]
گزارش- 844
رئیس‌جمهور در ادامه سفر خود به استان فارس در سخنانی در مراسم صبحگاه نیروهای مسلح و نیز در دیدار با خانواده‌های شهدا، اسرا و مفقودین شیراز به تبیین آثار تحول ناشی‌از انقلاب و جنگ در کشور، قدرت و پشتوانه مردمی نیروهای مسلح ایران و توان مقابله با دخالت نظامی امریکا در منطقه پرداخت. آیت‌الله خامنه‌ای در دومین روز دیدار خود از شیراز با حضور در مراسم صبحگاه نیروهای مسلح ارتش جمهوری اسلامی وضع نیروهای نظامی را از همیشه بهتر توصیف کرد و اظهار داشت: «امروز مثل گذشته نیست که رشتۀ پیونددهنده نیروهای نظامی فقط یک حاکمیت مطلق و انضباط فقط ظاهری و نه معنوی باشد. امروز آن رشته‌ای که دل‌های شما را به هم ربط می‌دهد، شما را یکی و منسجم می‌کند و آن چیزی است که همه ملت ایران را به هم متصل کرده است، ایمان است.» وی همچنین افزود: «انقلاب همه چیزش برای ما موهبت بود، برکت. جنگی هم که ابرقدرت‌ها بر ما تحمیل کرده‌اند و انگیزه اصلی آن، بغض ابرقدرت‌ها نسبت به انقلاب ما بود نیز برای ما موهبت و برکت شد. ما را گرد هم جمع کرد، به ما توکل داد، به ما احساس استقلال و اتکاء به نفس داد. امروز ارتش ما احساس وابستگی نمی‌کند. امروز نیروی زمینی ما، نیروی هوایی ما و نیروی دریایی ما احساس می‌کنند که توانایی دارند خودشان را مستقل از ابرقدرت‌ها به کارایی لازم برسانند و بخش مهمی از این کارایی را هم نشان داده‌اند.» رئیس‌جمهور با تشریح اوضاع روزهای نخست جنگ و موقعیت کنونی ارتش عراق گفت: «ارتشی که ده‌ها هزارش اسیر شده‌اند و چند برابر این رقم کشته و مجروح داده است دیگر به حال اول بازنخواهد گشت و من تعجب می‌کنم چگونه است که قدرت‌های پشتیبان عراق هنوز همچنان از عراق پشتیبانی می‌کنند و پول و سلاح و نفت به این رژیم درحال مرگ تزریق می‌کنند و این حقیقت را نمی‌فهمند که با کدام نیرو می‌خواهند پیروزی به دست بیاورند. آن نظامیانی که عمده قواشان و زبده‌ترین نیروهاشان را در این جنگ به‌صورت اسیر از دست داده‌اند با کدام آموزش و روحیه قصد مقابله دارند.» رئیس شورای‌عالی دفاع با بیان اینکه سلاح‌ها و تجهیزات جنگی ارتش عراق زیاد است، تأکید کرد: «سلاح انسان بی‌ایمان نمی‌تواند تعیین‌کننده سرنوشت میدان جنگ باشد.» وی آن‌گاه با اشاره به وجود انسان‌های باایمان در نیروهای نظامی ایران گفت: «ارتش جمهوری اسلامی ایران نوک تیز بُرنده پیکانی است که بدنه آن را همه ملتش تشکیل می‌دهند. ارتش ما و نیروهای رزمنده ما کلاً اعم از ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مجموعاً کارآمدترین و مؤمن‌ترین نیروی انسانی ارتش دنیا را تشکیل می‌دهند.» آیت‌الله خامنه‌ای افزود: «جبهه ما فقط متشکل از نیروهای رزمنده نام و نشان‌دار ما نیست. عمق این جبهه‌ها را توده‌های عظیم مردم تشکیل می‌دهند و شما برادران به یکایک انسان‌های این مرز و بوم متکی هستند و من به‌عنوان نماینده مردم این کشور به رزمندگان دلاور و شجاع و مؤمن ارتش و سپاه و دیگر نیروهای نظامی و انتظامی اعلام می‌کنم ملت آماده همکاری با شما در همه میدان‌هاست.» رئیس‌جمهور همچنین خاطرنشان کرد: «سه سال و اندی از جنگ تحمیلی می‌گذرد. قدرت‌های جهانی پنداشته‌اند که خواهند توانست این ملت را خسته کنند. من به امریکا که علناً و رسماً پشتیبان نیروهای متجاوز علیه ماست و متحدانش در منطقه می‌گویم این جنگ، نه‌فقط مردم ما را خسته نکرده است، نه‌فقط ما را از آمدن به میدان شما پشیمان نکرده است بلکه تصمیم ما را دربرداشتن و از جا کندن موانعی که بر سر راه گسترش انقلاب اسلامی است استوارتر و راسخ‌تر کرده است.» وی سپس افزود: «ما را تهدید کردند که اگر تنگه هرمز را ببندید ممکن است امریکا وارد میدان بشود و عملاً برای اینکه این تهدید بیشتر در ذهن ما جا بیفتد ناوهای جنگی امریکایی رفت‌وآمد خود را به منطقه حول‌وحوش خلیج‌فارس بیشتر کرده‌اند. اما من اولاً می‌گویم ملت ما از این تهدیدها نمی‌ترسد. این تهدیدها در ما اثری ندارد. شما تهدیدهایتان را عمل هم کرده‌اید. مقدمۀ کودتا هم یک روزی راه انداختید و تودهنی هم خوردید. به طبس حمله کردید، تودهنی خوردید. گروهک‌های طرف‌دار خودتان را راه انداختید، تودهنی خوردید. همسایه ما را با پول و با سلاح و با نیرو تجهیز کردند و او را به‌طرف ما راه انداختید، تودهنی خوردید. حالا هم ملت ما مطمئن است که اگر شما حماقت هم بکنید، خودتان را عملاً درگیر این جنگ بکنید تودهنی خواهید خورد. آن هم تودهنی‌ای که از تودهنی‌های گذشته بسیار سخت‌تر و سهمگین‌تر باشد.» آیت‌الله خامنه‌ای تأکید کرد: «اگر کوچک‌ترین نشانه‌ای از دخالت و فضولی امریکا در این منطقه به چشم بخورد ما اولین کاری که خواهیم کرد سرانگشت‌های امریکا در این منطقه را قطع خواهیم کرد. منابع حیاتی امریکا در این منطقه را از بین خواهیم برد. اگر آنها در قصر شیشه‌ای نفت در خلیج‌فارس نشسته‌اند دل و جرئت و گستاخی مبارزه را دارند، بسم‌الله، بیایید ما یک ملت انقلابی هستیم.» امروز همچنین رئیس‌جمهور در دیدار با خانواده‌های شهدا، اسرا و مفقودین شیراز ضمن تجلیل از مقام شهیدان و تأکید بر این نکته که خانواده‌های شهدا شایسته‌ترین کسانی هستند که باید راه شهیدان را در دفاع از انقلاب و آرمان‌های اسلامی ادامه دهند، به آنان توصیه کرد در تربیت فرزندان شهدا بکوشند. وی دراین‌زمینه افزود: «فرزندان شهدا باید بدانند که مجاهدت و قدرت و استقامت پدران آنها بود که توانست به این ملت این نیروی لایزال و تمام‌نشدنی را ببخشد.» رئیس‌جمهور با اشاره به توان نظامی قدرت‌های شرق و غرب و امکانات دیپلماسی آنها گفت: «همین قدرت‌های باعظمت که ازلحاظ مادی هیچ‌چیز کم ندارند، امروز از سایه قدرت اسلام که به این ملت مسلمان فعلاً متکی است به خودشان دارند می‌لرزند.» وی اضافه کرد: «امام این امت آن‌چنان قدرت بسیجی در بطن نیروهای اسلامی در منطقه و در همه جای دنیا دارد که غرب و متحدان امریکا در این منطقه از بیداری ملت‌هایشان به خودشان می‌لرزند. در کشورهایی که زیر نفوذ رژیم‌های امریکایی اداره می‌شود مردم بیدار شده‌اند راه مبارزه با ظلم و استکبار را یاد گرفته‌اند. این همان قدرتی است که هیچ چیزی در دنیا با او معادل نیست.» آیت‌الله خامنه‌ای به تلاش قدرت‌های جهانی برای اعمال فشار از راه محاصره اقتصادی و نظامی ایران اشاره کرده و با ستایش از روحیه مقاومت مردم و خانواده‌های شهدا گفت: «آیا با یک چنین ایثاری سزاوار است که یک عده‌ای دیگر به فکر رفاه‌طلبی باشند، به فکر جمع‌وجور کردن وسایل لوکس زندگی باشند، به فکر گردآوردن پول باشند؟» وی تأکید کرد: «تا وقتی‌که رشوه‌گیری و زورگویی پوچ هرزه قدرت‌های استکباری هست مبارزه هست و ما تا آنجا که استقلال این ملت را تأمین کنیم و زندگی آباد و آزاد و توأم با شرافت و سربلندی این ملت را با قدرت کامل سیاسی نظامی و اقتصادی تأمین کنیم، به مبارزه خود ادامه خواهیم داد.» رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: «دنیا دنیایی است که اگر این ملت قدرت خودش را به رخ ابرقدرت‌ها نکشد و استقامت خودش را ثابت نکند مانند گرگ درنده‌ای او را از هم خواهند درید.»[۹]
گزارش- 845
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با صدور بیانیه‌ای، قطعنامه 540 شورای امنیت سازمان ملل را غیرسازنده، دور از واقعیت و غیرقابل اجرا اعلام کرد. سعید رجایی خراسانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نامهای به دبیرکل این سازمان متن این بیانیه را که بیانگر موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران در قبال قطعنامه شماره540 شورای امنیت سازمان ملل متحد است، ارائه کرد.* در این بیانیه به تصمیم ایران پیش از تصویب قطعنامه مذکور برای نشان‌دادن حسن‌نیت خود درصورت تلاش شورای امنیت برای تصحیح مواضع گذشته‌اش اشاره شده و آمده است: «علی‌رغم صداقت و حسن‌نیت برخی از اعضای مشخص شورا نسبت به ضرورت استقرار صلح عادلانه و پایدار، اقدام شورا در همان روش نامتوازن که از ابتدای جنگ تجاوزگرانه عراق دنبال کرده است باقی ماند.» در ادامه، وزارت امور خارجه ایران افزوده است: «قطعنامه 540 مصوبه 31 اکتبر 1983 شورای امنیت همانند قطعنامه‌های قبلی حفاظی برای عراق فراهم ساخته تا از پیامدهای جنگ تجاوزگرانه و جنایات بی‌شمارش علیه بشریت در امان ماند و این درحالی است که این قطعنامه، حق مردم ایران را که از ماجراجویی عراق متحمل صدمات زیادی شده‌اند، برای دستیابی به حقوق قانونی خود نادیده گرفته است.» بیانیه مذکور ضمن آنکه قطعنامه اخیر را غیرسازنده، به دور از حقایق و واقعیت‌های موجود و غیرقابل اجرا خوانده به تشریح دلایل این امر پرداخته است؛ ازجمله درمورد بند 2 قطعنامه که خواستار توقف فوری کلیه اقدامات نظامی علیه اهداف غیرنظامی است، اعلام می‌کند: جمهوری اسلامی ایران به‌خاطر پایبندی دقیق خود به اصول اخلاقی اسلام از این بند استقبال می‌کند، اما درعین‌حال از آنجا که عراق تنها طرفی است که حقوق بشردوستانه بین‌المللی را نقض کرده و به هدف‌های غیرنظامی حمله می‌کند مناسب‌تر بود این قطعنامه ضمن محکوم‌کردن عراق به‌خاطر نقض مقررات مذکور در گذشته، از این کشور می‌خواست تعهدات بین‌المللی خود را مراعات کرده و از هرگونه عملیات نظامی علیه غیرنظامیان اجتناب کند. بیانیه وزارت امور خارجه در ادامه با اشاره به اینکه در بند 3 قطعنامه مشخص نیست کدام خلیج مدنظر شورا می‌باشد* افزوده است: اما باتوجه‌به تصریح شورا در این بند درباره حق کشتیرانی آزاد در آب‌های بین‌المللی یادآور می‌گردد جمهوری اسلامی ایران از آغاز جنگ، آزادی کشتیرانی در خلیج‌فارس را تأمین کرده و در موقعیت‌های مختلف بر رعایت این حق در چارچوب حقوق بین‌المللی تأکید کرده است. بااین‌حال آزادی کشتیرانی فقط تحت ایجاد شرایط امنیتی امکان‌پذیر است و درمورد خلیج‌فارس امکان ندارد امنیت یک کشور ساحلی از امنیت سایر کشورها مجزا باشد. بنابراین، تهدید امنیت جمهوری اسلامی ایران در خلیج‌فارس توسط یکی از کشورهای منطقه یا خارج از منطقه خودبه‌خود امنیت کل منطقه را در معرض تهدید قرار می‌دهد. بااین‌حال ایران حداکثر خویشتن‌داری را دربرابر تحریکات عراق دراین‌زمینه نشان داده و اگر شورای امنیت واقعاً علاقه‌مند به امنیت خلیج‌فارس است می‌بایست از عراق بخواهد از هرگونه اقدامات خصمانه که می‌تواند درنهایت به قطع کشتیرانی آزاد منجر گردد، اجتناب کند. همچنین این شورا باید از حامیان عراق بخواهد سلاح‌های پیچیده‌ای که عراق با استفاده از آنها قادر باشد جسورانه منازعه ایران - عراق را بین‌المللی سازد، دراختیار این رژیم ماجراجو قرار ندهند. بیانیه همچنین تأکید کرده است موضوع آزادی کشتیرانی در آبراه شط‌العرب (اروندرود) نباید با توسعه کشتیرانی آزاد در خلیج‌فارس اشتباه شود. این آبراه درنتیجه تجاوز عمدی و مستقیم نظامی عراق و اشغال سرزمین ایران به روی کشتی‌ها بسته شد. عراق نه‌تنها به‌طور یک‌جانبه قرارداد خود با ایران و مقررات کشتیرانی در این رودخانه را فسخ کرد، بلکه تأسیسات بندری ایران در خرمشهر را در مدت اشغال از بین برد و رودخانه را برای کشتیرانی ایران بلااستفاده ساخت. ازاین‌رو بازگشایی شط‌العرب (اروندرود) برای کشتیرانی بی‌معناست مگر آنکه امکانات ایران برای استفاده از این رودخانه به وضعیت گذشته بازگردد. باید یادآور شد که تأسیسات بندری عراق در بصره بیش از یک سال است که در برد آتش ایران قرار دارد، اما به‌دلیل پایبندی دقیق به اصول اخلاقی اسلام درباره جنگ، بصره با خاک یکسان نشده است. وزارت امور خارجه درمورد بند 4 قطعنامه 540 مبنی‌بر اظهار نگرانی از ادامه مخاصمات و تأکید بر توقف آن یادآور شده است: «آنچه در منطقه می‌گذرد مخاصمات نیست بلکه دردناک‌ترین جنگ تدافعی آزادی‌بخش ازسوی جمهوری اسلامی ایران است و هدف کلی آن معکوس‌کردن پیامدهای جنگ تجاوزگرانه عراق و ازبین‌بردن مظاهر آن است.» این بیانیه ضمن اشاره به اینکه جامعه بین‌المللی مردم ایران را زمانی‌که قربانی تجاوز نظامی عراق شده بودند به فراموشی سپرده بود، اضافه کرده است: «هرگونه تلاشی ازسوی شورای امنیت جهت ایجاد مکانیسمی که عراق را از حاصل تجاوزات خائنانه خود علیه مردم جمهوری اسلامی ایران در امان نگه دارد، کاری عبث می‌باشد که ازجمله آن تشویق آشکار متجاوز با اجازه‌دادن به آن جهت گریز از مسئولیت‌های خود درمورد تجاوزاتی است که مرتکب می‌شود و این اقدامات تنها باعث می‌شود این رژیم فرصت یابد که مأیوسانه به فضای مورد نیاز دست یابد تا با تجدید سازمان و تجهیزات اقدامات تجاوزگرانه دیگری را آغاز کند. بدیهی است منشور (ملل متحد) به شورای امنیت هیچ فرمانی را جهت تحقق این امر نداده است. از همین رو، جمهوری اسلامی ایران اعتقاد دارد که بند 4، موضوع را به‌طور خیلی سطحی مورد بحث قرار داده و فاقد هرگونه عنصر مثبتی برای تحقق صلح عادلانه و پایدار است.» بیانیه مذکور باتوجه‌به اینکه بند 5 قطعنامه هیچ منطقه جغرافیایی را مشخص نکرده است، این بند را غیرمربوط دانسته و از اظهارنظر درمورد آن خودداری کرده است.* این بیانیه در ادامه با ذکر این نکته که عراق درصدد تهدید امنیت خلیج‌فارس به‌منظور ادامه حملات خود علیه اهداف غیرنظامی ایران می‌باشد، قصد عراق را استفاده از قطعنامه 540 برای توجیه اقداماتش دراین‌زمینه عنوان کرده سپس یادآور شده است: «بنابراین شورای امنیت باید مسئولیت کامل فراهم‌ساختن چنین شرایطی برای عراق را بپذیرد که به وخامت وضعیت منجر شده است.» بیانیه وزارت امور خارجه ایران از دلایل ذکرشده نتیجه گرفته است قطعنامه 540 همانند قطعنامه‌های قبلی متمایل به عراق و تهیه آن با هماهنگی کامل این دولت بوده است. این بیانیه تعجیل در تصویب قطعنامه در آخرین روز ریاست نماینده متحد اصلی عراق (اردن) و حمایت شدید یک عضو دائمی و متحد قدرتمند عراق در جنگ (فرانسه) را دلیلی برای تردید در صداقت شورای امنیت عنوان ساخته است. بیانیه در خاتمه با بی‌نتیجه خواندن دستوری که در بند 1 قطعنامه به دبیرکل سازمان ملل برای میانجیگری میان طرفین داده شده افزوده است این دستور فشار غیرقابل توجیهی را بر دبیرکل افزایش می‌دهد. درعین‌حال وزارت امور خارجه آمادگی دولت جمهوری اسلامی ایران را برای ادامه همکاری با دبیرکل سازمان ملل اعلام و اضافه کرده است: «اعتقاد راسخ دارد که هرگونه تلاش جهت میانجیگری در منازعه شانس دستیابی به نتایج مثبت را وقتی بهبود خواهد بخشید که شورای امنیت موضع متمایل خود به نفع عراق؛ یعنی متجاوز را تعدیل سازد. بنابراین دولت جمهوری اسلامی هیچ راهی جز ادامه سیاست گذشته خود و فاصله گرفتن از قطعنامه 540 (1983) شورای امنیت نخواهد داشت.»[۱۰]
گزارش- 846
هم‌زمان با دیدار معاون نخست‌وزیر آلمان‌شرقی از بغداد، گرپ گونیک معاون سیاسی وزارت امور خارجه این کشور در ملاقات با وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد جمهوری دمکراتیک آلمان آماده گسترش روابطش با ایران است. به گزارش روزنامه کیهان، معاون سیاسی وزارت امور خارجه آلمان‌شرقی در این دیدار همچنین گفت: «باوجود فاصله جغرافیایی زیاد، ما دارای مسائل مشترک و درعین‌حال ویژگی‌های خاصی هستیم. لذا می‌توانیم از تجربیات یکدیگر استفاده کنیم و این باتوجه‌به وضع بحرانی جهان ضرورت دارد.» علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران نیز ضمن تأکید بر توجه جمهوری اسلامی ایران به روابط خود با جمهوری دمکراتیک آلمان و گسترش قابل‌توجه روابط دو کشور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: «ما از اینکه روابط خارجی‌مان به یک یا چند کشور اختصاص یابد پرهیز می‌کنیم.»[۱۱] در همین حال، رادیو اسرائیل در گزارشی از سفر گونتر کلایبر معاون نخست‌وزیر آلمان‌شرقی و هیئت همراه وی به بغداد - که از روز جمعه گذشته آغاز شده است - از قول او اعلام کرد: «آن کشور آماده است کمک‌های گسترده‌ای در اجرای برنامه‌های عمرانی و پروژه‌های کشاورزی دراختیار عراق قرار دهد.» این رادیو ضمن اشاره به دیدار دیروز کلایبر با طه یاسین رمضان معاون اول نخست‌وزیر عراق و مذاکرات دوطرف درباره گسترش مناسبات دو کشور گفت: «آلمان‌شرقی با حکومت اسلامی ایران نیز مناسبات دوستانه‌ای دارد.»[۱۲] گزارش خبرگزاری آلمان‌شرقی نیز حاکی است مذاکرات رؤسای کمیته دائمی همکاری اقتصادی، علمی و تکنولوژیکی جمهوری دمکراتیک آلمان و عراق امروز نیز ادامه یافت. براساس این گزارش، معاون نخست‌وزیر آلمان‌شرقی با حسن علی وزیر بازرگانی عراق، دیدار و درخصوص گسترش همکاری سودمند متقابل درزمینه اقتصادی گفت‌وگو کرد. وی روز گذشته نیز با عبدالوهاب محمود عبدالله وزیر آبیاری عراق دیدار کرد.[۱۳]
گزارش- 847
به‌دنبال سفر چند تن از مقامات ایرانی به چین، عراق نیز درصدد گسترش روابط خود با این کشور برآمده است. به همین منظور طارق عزیز معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه عراق، امروز برای یک دیدار رسمی وارد پکن شد. به گزارش رادیو بغداد در مذاکرات طارق عزیز با مقامات چین علاوه‌بر روابط دوجانبه به «اوضاع منطقه عربی و مسائل بین‌المللی مورد توجه مشترک» نیز پرداخته خواهد شد.[۱۴] خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز ضمن اعلام خبری مشابه دراین‌زمینه یادآور شد: «چین در قبال جنگ سه‌ساله ایران و عراق موضع بی‌طرفی اتخاذ کرده است. هرچند تاکنون گزارش‌های متعددی دال بر اینکه چین اغلب به‌طور غیرمستقیم و به‌منظور دور نگه‌داشتن منطقه از کنترل شوروی سلاح دراختیار هر دو کشور قرار می‌دهد، انتشار یافته است.»[۱۵] گفتنی است چندی پیش خبرگزاری فرانسه در گزارشی ضمن اعلام سفر قریب‌الوقوع وزیر امور خارجه عراق به چین اعلام کرده بود: «این دیدار که هنوز مشخص نشده است چند روز به طول خواهد انجامید به‌دنبال سفر چندین مقام برجسته ایرانی به چین صورت می‌گیرد.» خبرگزاری مذکور از میان مقامات ایرانی که اخیراً به چین سفر کرده‌اند به دیدار علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران از این کشور در سپتامبر گذشته اشاره کرده بود.[۱۶]
گزارش- 848
با تشدید تهدیدات و حملات عراق علیه بنادر و جزایر ایران، سندیکای ملی دریانوردان انگلیس نیز خواستار آن شد تا جزیره خارک به‌عنوان منطقه جنگی شناخته شود. خبرگزاری فرانسه از لندن گزارش داد: سندیکای ملی دریانوردان انگلیس امروز از فدراسیون کشتیرانی این کشور خواست جزیره خارک به منطقه جنگی در شمال‌شرقی خلیج‌فارس اضافه شود. این درخواست به‌دنبال حمله عراق به کشتی‌ها در بنادر ایران مطرح شده است و سندیکای مذکور اعلام کرد که دراین‌رابطه درصدد تماس با شورای عمومی کشتیرانی انگلیس است. خبرگزاری فرانسه یادآور شد: «قبلاً درمورد منطقه جنگی بین فدراسیون کشتیرانی انگلیس و سندیکای دریانوردان این کشور موافقت به عمل آمده بود. براساس توافق طرفین، منطقه جنگی 150 مایل از سواحل ایران و عراق و به عرض 50 مایل تعیین گردید و کشتی‌هایی که به منطقه جنگی وارد می‌شوند دو برابر معمول دستمزد می‌گیرند، اما باید کاملاً داوطلب برای این کار باشند.» همچنین یکی از مقامات رسمی در سندیکای دریانوردان انگلیس تأکید کرد که «تقاضای آنها مبنی‌بر گسترش محدوده منطقه جنگی، درپی بروز موارد روزافزونی از حملات عراق و تهدید این کشور مبنی‌بر نابودساختن هر کشتی که به بنادر ایران نزدیک شود بدون درنظرگرفتن ملیت آن، صورت گرفته است.»[۱۷]
گزارش- 849
شامگاه امروز یک نفتکش یونانی در خلیج‌فارس پس از آنکه چهار روز در آتش می‌سوخت غرق شد. کشتی پریکلی که 46 هزار تن نفت خام را حمل می‌کرد جمعه گذشته پس از ترک قطر به‌علت نامعلومی دستخوش حریق شد. بنا به گزارش رادیو امریکا، گروههای نجات هم‌اکنون می‌کوشند نفت موجود در مخزن این نفتکش را پیش از آنکه به خارج نشت کند، تخلیه کنند.[۱۸] پیش از غرق‌شدن نفتکش مذکور رادیو بغداد ضمن گزارشی مبنی‌بر اعزام 16 کارشناس ازسوی یک شرکت شناورسازی هلندی برای برآورد زیان‌های ناشی‌از آتش‌سوزی این کشتی ادعا کرد: کشتی یونانی در حمله روز پنجشنبه نیروهای دریایی و هوایی عراق در منطقه‌ای که عراق آن را "منطقه نظامی در شمال خلیج عرب (فارس)" اعلام کرده، هدف قرار گرفته است. این رادیو همچنین مدعی شد که این نفتکش چهل هزار تن نفت خام ایران را حمل می‌کرده است.[۱۹]
گزارش- 850
شش انفجار مهیب صبح امروز، کویت را به لرزه درآورد و بلافاصله موجی از بازتاب‌ها و واکنش‌ها را برانگیخت. دراین‌بین عراق با صدور بیانیه‌ای ایران را مسئول انفجارهای کویت دانست و گفت این حملات را تلافی خواهد کرد. روزنامه کیهان به نقل از خبرگزاری کویت گزارش داد: صبح امروز، بمبی که در یک اتومبیل در پای برج مراقبت فرودگاه بین‌المللی کویت کار گذاشته شده بود منفجر و یک تن براثر انفجار کشته شد. هم‌زمان کامیون دیگری در سفارت امریکا در این کشور منفجر شد که تعداد زیادی مجروح به جای گذاشت. این انفجار موجب فروریختن شیشه‌ها و بروز آتش‌سوزی در دو ساختمان داخل سفارت گردید. چند دقیقه پس از انفجارهای سفارت امریکا و فرودگاه کویت، سفارت فرانسه، پالایشگاه نفتی الشعیبه و اداره مهاجرت کویت و همچنین مجتمع مسکونی امریکاییها در این کشور مورد حمله چند کامیون حامل بمب قرار گرفت. براساس این گزارش، شیخ صباح الاحمد وزیر امور خارجه و نایف الاحمد وزیر کشور کویت به‌همراه مقامات بلندپایه این کشور بلافاصله در محلهای انفجار حضور یافتند.[۲۰] کیهان همچنین در گزارش دیگری اعلام کرد: شیخ سعد عبدالله الصباح ولیعهد و نخست‌وزیر کویت، تأکید کرد: «دولت کویت اقدامات شدیدی را علیه کسانی که این اعمال را مرتکب شده‌اند اتخاذ خواهد کرد.» وی افزود که «دولتش همه اقدامات لازم را برای تضمین امنیت و ثبات کشور به کار خواهد برد.» در کویت همچنین اعلام شد پلیس خروج اتباع ایران، سوریه، اردن، لبنان، عراق و فلسطینی‌ها را از کویت ممنوع کرده است و بجز دیپلمات‌ها، اتباع کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس و کسانی که به دعوت دولت آمده باشند سایر اتباع خارجی که ازطریق فرودگاه کویت وارد این کشور شوند برگردانده خواهند شد. در این انفجارها دست‌کم 2 نفر کشته و 54 نفر زخمی شدند. یک مقام سفارت امریکا آمار تلفات حادثه انفجار بمب در سفارت این کشور را 2 یا 4 کشته و 15 زخمی ذکر کرد. از سوی دیگر، وزارت کشور کویت اعلام کرد تعداد بمب‌ها 6 عدد بوده و یک بمب نیز که در نزدیکی اداره گذرنامه کار گذاشته شده بود کشف و خنثی شده است. خبرگزاری کویت از قول شاهدان گزارش داد راننده کامیون حاوی مواد منفجره در حمله به سفارت امریکا زنده مانده و به بیمارستان منتقل شده است، اما این خبرگزاری هویت این شخص را فاش نکرد. همچنین خبرگزاری مذکور در آخرین گزارش خود تعداد کشته‌شدگان انفجارها را 5 نفر ازجمله یکی از دو سرنشین کامیون حامل بمب در حمله به سفارت امریکا و تعداد مجروحان را 61 تن اعلام کرد که اکثر آنها از اتباع کشورهای جنوب و غرب آسیا هستند. خبرگزاری فرانسه از بیروت نیز گزارش داد شخص ناشناسی که خود را از اعضای سازمان جهاد اسلامی معرفی کرد در تماس تلفنی با دفتر این خبرگزاری در بیروت مسئولیت انفجارهای کویت را به عهده گرفت.[۲۱] درپی وقوع این انفجارها در کویت، رادیو امریکا در گزارشی ضمن اشاره به شباهت این حادثه با انفجارهای صورت‌گرفته در مقر تفنگ‌داران دریایی امریکا و قرارگاه سربازان فرانسه در بیروت و نیز هویت گروهی که مسئولیت هر دو حادثه را به عهده گرفته است، مدعی شد: «مقام‌های تحقیق‌کننده، افراطیون ایرانی و مسلمانان شیعه لبنان را با انفجارهای بیروت مرتبط می‌دانند و این احتمال وجود دارد که بیش از یک گروه جهاد به فعالیت‌های تروریستی مشغول‌اند به‌طور نمونه در قاهره محاکمه 300 تن از اعضای گروهی افراطی که خود را "الجهاد" می‌خواند، همچنان ادامه دارد این 300 نفر متهم هستند که درپی ترور پرزیدنت انور سادات برای سرنگون‌ساختن دولت مصر توطئه کرده‌اند.» این رادیو افزود: «مقام‌های کویتی می‌گویند چندین نفر را که به شرکت در حوادث بمب‌گذاری امروز مظنون هستند، بازداشت کرده‌اند و از نام صاحبان خودروهایی که در انفجارهای امروز به کار گرفته شدند، آگاهی دارند. بااین‌همه مقامات کویتی تاکنون اسامی افراد مظنون و یا وابستگی آنان را فاش نکرده‌اند.»[۲۲] رادیو اسرائیل نیز به نقل از منابع اطلاعاتی غربی گفت: «جهاد اسلامی درحقیقت جناح نظامی سازمان انشعابی الامل‌الاسلامی به رهبری حسین موسوی می‌باشد که با حکومت اسلامی ایران همکاری نزدیکی دارد و پاسداران دولتی ایران که به بعلبک لبنان فرستاده شده‌اند تحت رهبری او قرار دارند.» این رادیو افزود: «مقامات دولتی کویت امروز تعدادی از ایرانیان و فلسطینی‌های مقیم آن امیرنشین را بازداشت کردند. کویت ماه گذشته، ده‌ها نفر ایرانی را از آن کشور اخراج کرد و سه ماه پیش نیز 74 نفر دیگر را با دست خالی به بندر بوشهر بازگردانید. مقامات انتظامی کویت درضمن در سواحل آن کشور به تدابیر امنیتی گسترده‌ای دست زدند تا از پیاده‌شدن عناصر نامطلوب جلوگیری کنند.»[۲۳] گزارش دیگری از رادیو اسرائیل حاکی است امروز «در سایر امیرنشین‌های حوزه خلیج‌فارس تدابیر امنیتی گسترده‌ای به عمل آمد. ازجمله در بحرین یک هلیکوپتر نظامی بر فراز محلهای که در آن سفارتخانه‌های خارجی قرار دارد به پرواز درآمد تا رفت‌وآمدها را زیر نظر داشته باشد. در ریاض پایتخت عربستان سعودی نیز برای دفاع از سفارتخانه‌های خارجی اقدامات امنیتی دقیقی صورت گرفته است. مقامات عربستان از افشای جزئیات این تدابیر امنیتی خودداری ورزیدند. در بحرین 40 تن از افراد نخبه پلیس امنیتی مجهز به بارهای سبک در اطراف ساختمان [سفارت] امریکا مستقر گردیدند.»[۲۴] انفجارهای امروز کویت واکنش‌هایی را درپی داشت. رادیو بغداد دراین‌باره گزارش داد: امروز صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، در تماس با شیخ جابر الاحمد الصباح امیر دولت کویت همبستگی عراق را با کویتِ برادر ابراز کرد و گفت که عراق «برای گذاشتن تمام امکانات خود در خدمت امنیت کویت» آماده است.[۲۵] همچنین به گزارش رادیو کویت، فهد عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی، امروز درباره انفجارهای کویت تلفنی با امیر دولت کویت تماس گرفت. به گفته این رادیو، امیر کویت به فهد تأکید کرد: «ملت و دولت کویت با تمام جدیت در مقابل خرابکارانی که قصد سوء به کشور امن و باثبات ما را دارند، ایستاده است.» رادیو کویت از تماس‌های دیگری میان نخست‌وزیر بحرین، ولیعهد اردن، وزیر امور خارجه عربستان و وزرای کشور دولت‌های شورای همکاری خلیج‌فارس با ولیعهد و رئیس شورای وزیران، وزیر امور خارجه، وزیر اطلاعات و وزیر کشور کویت خبر داد.[۲۶] رادیو امریکا نیز در گزارشی گفت: «ایالات متحده امریکا و فرانسه انفجارهای امروز را در سفارتخانه‌ها و دیگر تأسیسات این دو کشور در کویت محکوم کردند.»[۲۷] این رادیو در گزارش دیگری اعلام کرد: «جورج شولتز وزیر خارجه امریکا، که در پایان دیدار از پنج کشور اروپایی و افریقایی در لیسبون پایتخت پرتغال به سر می‌برد، نسبت به انفجار بمب در سفارت امریکا و دیگر تأسیسات کویت واکنش خشمگینانه‌ای نشان داده است.» شولتز انفجارهای هماهنگ‌شده کویت را یک "تراژدی و اقدامی انزجارآور" خواند و افزود: «حادثه خشونت‌بار کویت بر این نکته تأکید می‌گذارد که صلح دشمنان بسیاری دارد که باید مدافعینی نیز داشته باشد و ایالات متحده امریکا مدافع صلح است.»[۲۸] همچنین گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس از لیسبون حاکی است وزیر امور خارجه امریکا حمله امروز علیه سفارت امریکا در کویت را «چرخش شومی به‌سوی گسترش تروریسم بین‌المللی» خواند و بدون ذکر نام کشوری خاص، دولت‌های خارجی را مسئول این انفجارها دانست.[۲۹] به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس از تل‌آویو، وزیر علوم و توسعه رژیم صهیونیستی نیز ضمن محکوم‌کردن بمب‌گذاری در تأسیسات امریکایی در کویت «از امریکا و جهان غرب خواست جبهه مشترکی برعلیه تروریسم تشکیل دهند.»[۳۰] خبرگزاری یونایتدپرس از واشنگتن نیز گزارش داد: «موشه آرنز وزیر دفاع اسرائیل، امروز عرفات را مسئول حمله انتحاری به سفارت امریکا در کویت معرفی کرد و اعلام داشت اسرائیل اجازه نخواهد داد عرفات و نیروهای هوادار وی از بندر طرابلس خارج شوند.»[۳۱] به گزارش کیهان، دبیرکل سازمان ملل انفجارهای امروز کویت را «اعمال خشونت‌آمیز جنایتکارانه» توصیف کرد. از سوی دیگر، کمیته روابط امریکا و اعراب اعلام کرد: «این انفجارها واکنش مستقیم اعراب نسبت به توافق استراتژیک اخیر میان امریکا و اسرائیل و همچنین طرح امریکا درمورد تحویل بمب‌های خوشه‌ای به اسرائیل است.» وزارت امور خارجه مصر نیز در اولین واکنش رسمی خود اظهار کرد که «این سوءقصدها درستی نظر مصر درمورد حل مناقشه عراق و ایران و حل مسئله فلسطین را تأیید می‌کند.»[۳۲] در همین حال، خبرگزاری رویتر از بحرین گزارش داد: یک بانکدار بلندپایه کویتی امروز ساعتی پس از حمله به سفارت امریکا و سایر هدف‌های خارجی در کویت، از سرمایه‌گذاران عرب خواست تا از قدرت مالی خود برای تغییر سیاست امریکا درزمینه طرف‌داری از رژیم صهیونیستی به‌سوی توازن استفاده کنند. رئیس مرکز مالی کویت در همایش بانک‌ها، که در این کشور درحال برگزاری است، گفت: «امریکا احتمالاً تنها کشور جهان است که اهداف اقتصادی‌اش به اهداف سیاسی تبدیل شده است.» این مقام مالی کویت افزود: «لکن هنوز علی‌رغم میزان سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم اعراب در امریکا و علی‌رغم وابستگی غرب به نفت ما و همچنین علی‌رغم اقامت رقم عظیمی از اعراب در امریکا، ملت عرب هنوز نتوانسته است امریکا را در سیاستش تحت نفوذ قرار دهد.»[۳۳] رادیو مونت کارلو به نقل از گزارشگر خود در واشنگتن گفت: «سلسله انفجارهایی که امروز در کویت رخ داده واشنگتن را شوکه کرده، ولی دلیل کافی برای بیدارکردن پرزیدنت ریگان از خواب نداشته است. این انفجارها در زمانی رخ داده که یک هیئت بلندپایه امریکایی در سطح سیاسی، نظامی و اطلاعاتی به ریاست معاون وزیر خارجه در امور خاورمیانه در خلیج [فارس] حضور دارد تا امکان تحت فشار سیاسی و مالی قرار دادن سوریه را مورد بحث قرار دهد.» رادیو مونت کارلو افزود: «امریکاییها که منتظر وقوع چنین عملیاتی در کویت نبودند، وقوع آن را در پایتخت خود پیش‌بینی می‌کردند و درهای ورودی کاخ سفید یا وزارت خارجه کنگره بسته شد و دولت امریکا تدابیر امنیتی را برای پیشگیری از این‌گونه خطرات افزایش دادند. امروز گزارش شده که موشکهای زمین‌به‌هوا دراختیار نیروهای امنیتی محافظ کاخ سفید و پرزیدنت ریگان قرار گرفته و این اقدام از بیم اقدام هر گروه به عملیات انتحاری همانند عملیات معروف ژاپن صورت گرفته است. از سوی دیگر، شورای امنیت ملی صبح امروز برای بررسی اثرات انفجارها در کویت جلسه‌ای تشکیل داده است و امشب نیز قرار است کمیسیون سیاسی و نظامی امریکا که مسئول مشکلات منطقه خلیج [فارس] می‌باشد جلسه‌ای تشکیل دهد.»[۳۴] در عجیب‌ترین واکنش به انفجارهای امروز، دولت عراق با صدور بیانیه‌ای رسمی ضمن متهم‌کردن ایران به دست‌داشتن در این حادثه وعده تلافی آن را داد. به گزارش خبرگزاری یوگسلاوی یک سخنگوی نظامی در بغداد اعلام کرد: «ما هدف‌‌هایی را در ایران انتخاب خواهیم کرد و در مقابل آنچه در کویت اتفاق افتاد، انتقام خواهیم گرفت.» این گزارش حاکی است تلویزیون عراق امشب چندین‌بار برای پخش اظهارات سخنگوی عراقی برنامه خود را قطع کرد. این سخنگو گفت: «حتی پس از درخواست شورای امنیت برای پایان‌دادن به جنگ، ایران به عملیات جنگی و اقدامات خود برای بی‌ثبات‌کردن منطقه ادامه داده است. ... عراق برای حفاظت از امنیت کویت اقداماتی اتخاذ خواهد کرد.»[۳۵]
گزارش- 851
درپی وقوع انفجارهای کویت، گزارش‌ها و تفاسیر مختلفی در تشریح دلایل این حادثه و ادعای ارتباط آن با جنگ ایران و عراق انتشار یافت. رادیو امریکا در گزارشی درمورد دلایل انتخاب کویت برای این حملات گفت: «کویت ازلحاظ موقعیت جغرافیایی در وضعیت آسیب‌پذیری قرار دارد، در گوشه شمال‌شرقی شبه‌جزیره عربستان و در مجاورت عراق واقع شده و با ایران که متجاوز از سه سال درگیر جنگ خونینی با عراق است، فاصله کمی دارد. کویت که یک کشور عربی است در جنگ ایران و عراق حمایت خود را از آن رژیم بغداد ساخته است. حملات پیشین علیه نیروهای امریکایی و فرانسوی ظاهراً با اغتشاشات لبنان - کشوری که در آن شبه‌نظامیان شیعه درگیر جنگ‌های پراکنده با ارتش لبنان هستند - ارتباط داشته است. دراین‌حال به نظر می‌رسد که انفجارهای امروز در کویت نشانه‌ای از بالاگرفتن تشنجات در منطقه بوده است. در حملات تروریستی امروز علاوه‌بر سفارتخانه‌های امریکا و فرانسه، تأسیسات حیاتی دولت کویت نیز هدف قرار گرفت. مطمئناً این تحول تازه، دیگر کشورهای میانه‌رو عرب منطقه را هراسناک‌تر خواهد ساخت.»[۳۶] به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از پاریس، اریک رولو خبرنگار و مفسر مسائل غرب آسیا در روزنامه لوموند، امروز در برنامه اخبار نیم‌روز کانال یک تلویزیون فرانسه این بمب‌گذاری‌ها را به معنای کشانده‌شدن جنگ لبنان به خلیج‌فارس دانست و گفت: «سازمان جهاد اسلامی که مسئولیت این بمب‌گذاری‌ها را به عهده گرفته است به این ترتیب نشان می‌دهد که می‌تواند به فرانسوی‌ها و امریکاییها در محل دیگری علاوه‌بر لبنان نیز ضربه وارد آورد. این سازمان می‌توانست کشور دیگری را هم برای بمب‌گذاری انتخاب کند. این سازمان به این صورت فرانسه و امریکا را به‌خاطر سیاستشان در لبنان تنبیه می‌کند. از سوی دیگر، این سوءقصدها به‌منزله یک هشدار بسیار جدی علیه کلیه کشورهای خلیج‌فارس است که طی سه سال جنگ ایران و عراق معادل حدود 50 میلیارد دلار به عراق کمک کرده‌اند که کمک مالی قابل‌توجهی است.» مفسر لوموند ضمن تأکید براینکه هدف این بمب‌گذاری‌ها فراتر از مسئله لبنان بوده و هشداری به کویت به‌دلیل کمک‌هایش به عراق تلقی می‌شود، افزود: «این بمب‌گذاری‌ها دربرگیرنده تشدید حالت جنگی نیز هست، زیرا عراقی‌ها تهدید کرده‌اند که از سوپراتانداردها و موشکهای اگزوست که فرانسه به عراق تحویل داده استفاده خواهند کرد.» وی با اشاره به نگرانی مقامات رسمی امریکا که «البته اعتقادی به بسته‌شدن تنگه هرمز ازسوی ایران ندارند»، گفت: «آنها نگران این هستند که ایرانیان احیاناً کشورهای خلیج‌فارس را مورد حمله قرار دهند. نفت عربستان سعودی در نقاط شیعه‌نشین این کشور یافت می‌شود. [شیعیان] در بحرین و در کویت یک‌سوم جمعیت را تشکیل می‌دهند.» وی بار دیگر تأکید کرد که «این سوءقصدها جنگ لبنان و جنگ خلیج‌فارس را پیوند می‌دهد و ارتباطی بین این دو جنگ برقرار شده که البته نسبت به آتش‌کشیدن همه منطقه نگرانی وجود دارد که ازنظر من این امر یک نقطه عطف در منطقه خاورمیانه [غرب آسیا] خواهد بود.»[۳۷] رادیو بیبیسی نیز در ادامه گزارش‌های امروز خود درزمینه انفجارهای کویت با فرد هالیدی گفت‌وگو کرد. به‌گفته هالیدی 30 درصد جمعیت کویت را شیعیانی تشکیل می‌دهند که اغلب ایرانی هستند و این افراد و گروهی از اتباع کویت علاقه‌مندِ به انقلاب اسلامی از ایران حمایت می‌کنند. وی افزود: «این انفجارات به‌طورکلی رابطه نزدیکی میان حوادث لبنان و خلیج‌فارس و جنگ ایران و عراق و ترس و وحشت فراوان میان حکام عرب منطقه و حامیان غربی آنها ایجاد کرده است، اما به‌هرحال با درنظرگرفتن جنگ ایران و عراق از یک طرف و جنگ اسرائیل در لبنان از طرف دیگر، خطر جدی این است که آشفتگی گسترش پیدا نماید. همان‌طوری‌که تاکنون گسترش یافته است، توسعه این خطر هم برای حکام عرب منطقه و هم برای غرب و بازار نفت خطری جدی تلقی می‌گردد.»[۳۸] بیبیسی همچنین در گزارش دیگری تصریح کرد: «کسانی که وقایع کویت را مورد بررسی قرار می‌دهند گفته‌اند از مدت‌ها پیش، انتظار چنین مشکلاتی می‌رفته است.» این رادیو افزود: «فقط عده بسیار معدودی از ناظران ممکن است از حمله‌ای که به سفارت امریکا در کویت شده است، متعجب شوند. جهان عرب از توافق‌های میان امریکا و اسرائیل به خشم آمدند و حمله هوایی اخیر نیروهای امریکا بر مواضع سوریه در لبنان احساسات ضدامریکایی را به میزان زیاد برانگیخته است. احساسات ضدامریکایی در جهان عرب روزبه‌روز افزایش می‌یابد و اینک سؤالاتی بیشتر و با صدای بلندتر از کشورهای حوزه خلیج‌فارس پرسیده می‌شود که چگونه این کشورها هنوز به روابط دوستانه خود با امریکا ادامه می‌دهند؟ تاکنون البته کشورهای حوزه خلیج‌فارس جوابی به این سؤالات ندادند گرچه که بیش‌ازپیش ازطرف مردم خود تحت فشار قرار می‌گیرند تا عکس‌العمل نشان دهند.» بیبیسی درعین‌حال با اشاره به کمک صدها میلیون دلاری کویت به عراق و تولید نیابتی نفت به‌منظور جبران کاهش درآمد این کشور از راه فروش نفت نتیجه گرفت: «موج بمب‌گذاری‌های امروز، جنگ ایران و عراق را به کویت کشانده است.»[۳۹]
گزارش- 852
یک هفته‌نامه فرانسوی از میانجیگری اتحاد شوروی میان عراق و سوریه خبر داد. نشریه لوپوئن در شماره امروز خود اعلام کرد: «اتحاد شوروی به ابتکارات سری درجهت ایجاد روابط دوستانه میان سوریه و عراق دست زده است.» به گزارش خبرگزاری کویت «لوپوئن هیچ توضیح بیشتری درمورد آشتی میان این دو کشور نداده است.»[۴۰]
گزارش- 853
امروز درحالی‌که جلسه رسیدگی به اتهامات یک مسئول تشکیلات مخفی حزب توده و 7 عضو تحت نظر او ادامه داشت، خبرگزاری آلمان‌غربی در گزارشی مدعی شد دستگیری سران این حزب پس از آن آغاز شد که «منابع اطلاعاتی غرب انبوهی از اطلاعات دراختیار ایران گذاشتند که نشان می‌داد مسکو آماده است تا درصورتی‌که جمهوری اسلامی شروع به ازهم‌پاشیدن کند، دست به یک اقدام نیرومند بزند.» این خبرگزاری با اشاره به این نکته که جهت حرکت حزب توده، نفوذ در دستگاه‌های دولتی بوده است، اضافه کرد: «این اطلاعات محرمانه که تهران را متقاعد به نقش منافقانه حزب توده کرد توسط رئیس کا.گ.ب. در تهران که در ژوئن سال 1982 به انگلیس پناهنده شده بود، تأمین گشت. افشاگری وی همچنین باعث اخراج 18 دیپلمات روسی و حدود 400 تکنسین روسی و بلوک شرق از ایران در اوایل سال جاری [میلادی] شد.» خبرگزاری آلمان سپس به نقل از سیامک روزبه که وی را "سخنگوی حزب توده در تبعید" معرفی کرد، گفت: «این حزب تنها درحال انجام [اقدامات احتیاطی] بوده است.» وی افزود: «ما هرگز نمی‌خواستیم یک کودتا انجام دهیم و تنها خود را آماده می‌کردیم تا درصورت یک توطئه امپریالیستی ... از انقلاب دفاع کنیم.» خبرگزاری مذکور همچنین ضمن "ملایم و سنجیده" خواندن عکس‌العمل مسکو دربرابر اقدامات ایران درمورد بزرگ‌ترین حزب کمونیست طرف‌دار شوروی در غرب آسیا اعلام کرد: «ناظران اوضاع ایران عقیده دارند که حداقل یک جناح از روحانیت حاکم سعی دارد با استفاده از جو ضدکمونیستی فعلی باعث قطع رابطه با مسکو شوند. ایران برای نخستین‌بار برنامه‌های رادیویی مختلفی برای جمهوری‌های آسیایی شوروی و به زبان‌های فارسی، ترکی و ارمنی پخش می‌کند که در آنها مردم سرکوب‌شده آسیا را به گسستن از شوروی و بازیابی استقلال و شأن خود فرامی‌خواند.» این خبرگزاری در پایان گزارش خود خاطرنشان ساخت: «اما ملاهای دیگر نمی‌خواهند که این رویارویی را تا به این حد بکشانند و بدین‌ترتیب یک بار دیگر همه‌چیز بستگی به قضاوت [امام] خمینی دارد.»*[۴۱]
ضمیمه گزارش853: مشروح دومین جلسه دادگاه اعضای سازمان مخفی حزب توده مشروح جلسه دادگاه 8 تن از اعضای سازمان مخفی حزب توده به نقل از روزنامه کیهان به این شرح است: «دومین جلسه محاکمه 8 تن از اعضای سازمان مخفی حزب منحله توده دیروز [21/9/1362] به ریاست حجت‌الاسلام ری‌شهری حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب اسلامی ارتش، سرهنگ اتابکی دادستان دادگاه‌ها و با حضور جمعی از خبرنگاران داخلی آغاز شد. در این جلسه که در ساعت 10 صبح روز گذشته آغاز شد 5 تن از متهمین به دفاع از اتهامات مندرج در کیفرخواست که در جلسه قبل توسط دادستان دادگاه‌های انقلاب اسلامی ارتش قرائت شده بود پرداختند و در پایان جلسه حاکم شرع از متهمین خواست که به آخرین دفاع خود بپردازند. پس از پایان دفاعیات متهمین، دادگاه وارد شور شد. ... به گزارش خبرنگار کیهان در این جلسه ابتدا سرهنگ اتابکی از رحیم شمسی متهم ردیف هشتم خواست که به دفاع از اتهامات آمده در کیفرخواست بپردازد که متهم سخنانش را چنین شروع کرد: با درود به امام امت، برای روشن‌شدن ذهن دادگاه ابتدا علل پیوستن خود به حزب را تشریح می‌کنم من قبل از پیروزی انقلاب به‌دنبال فرمان امام مبنی‌بر ترک سربازخانه‌ها از محل کارم فرار کردم و به مردم پیوستم و در زمان انقلاب در یکی از سنگرها مجروح شدم که تحت عمل جراحی قرار گرفتم و بعد از پیروزی انقلاب درپی صدور فرمان مجدد امام به محل خدمتم بازگشتم. در این زمان شخصی که خود را مدیرعامل و نماینده امام معرفی می‌کرد در سازمان کار می‌کرد، در مدت کوتاهی متوجه شدم که عمداً یا سهواً اعمالی انجام می‌گیرد که به صلاح انقلاب اسلامی نیست برحسب اعتقاد و علاقه به انقلاب به مخالفت برخاستم و تنی چند با من هم‌صدا شده و جریان را به محضر [آیت‌الله] خامنه‌ای رساندیم که ایشان گروهی بازرس فرستادند که تمام حرف‌های ما را تأیید نمودند و با اطلاع وزیر دفاع دستور اخراج مدیرعامل سازمان صادر شد، ولی اجرا نگردید درنتیجه شخص مذکور بدون هیچ دلیلی ابتدا جلوی درجه مرا گرفت و سپس مرا بدون هیچ مدرکی و دلیلی بازنشست نمود، ولی پس از دستور بازنشستگی اجازه ترک خدمت به من داده نشد و برخلاف قانون که در پرونده اداری من موجود است مرا در محل حساس دیگر به کار شبانه‌روزی واداشت. در مدت یک سال خدمت بدون گرفتن حقوق کار کردم و نتیجه زحمات من چنان شایان بود که توسط سازمان و معاون وزارت دفاع مورد قدردانی قرار گرفتم و ازطرف هیئت‌مدیره سازمان پیشنهاد ابقاء من به‌همراه 7 نفر دیگر که سرنوشتی مثل من داشتند داده شد. وقتی‌که به این دستور ترتیب اثر داده نشد و براثر در مضیقه‌بودن در این مدت ازنظر مالی و امرارمعاش به همه مراجعه کردم ولی نتیجه‌ای نداشت. چند بار مورد حمله افراد ناشناس قرار گرفتم. در همین مواقع بود که تحت‌تأثیر شرایط و وضعیت روانی تحت‌تأثیر شعارهای عوام‌فریبانه روزنامه مردم که از دفاع از انقلاب اسلامی، خط امام و عدالت دم می‌زد قرار گرفتم و با دفتر حزب تماس برقرار کردم که بعد از چند ماه توسط شخصی به نام بهرام با من تماس گرفتند و نامبرده مرا به خسرو، پرتوی و به محمد معزز معرفی کرد و تا پایان با این شخص تماس داشتم که ابتدا قرارهایمان در خیابان اجرا می‌شد و بعد از آن به‌علت دلایل امنیتی به منزل من منتقل شد. درمورد عضویت در شبکه نظامی که در کیفرخواست آمده است به من اطلاعی در این بابت داده نشد و اصولاً نمی‌دانستم چه رده‌ای دارم آیا عضو هستم یا نیستم. درمورد معرفی افراد به حزب به یاد دارم که دو نفر به حزب معرفی کردم که یکی از این دو نفر از پیوستن به حزب خودداری نموده از دیگری اطلاعی ندارم و از وزارت دفاع هم کسی را معرفی نکرده‌ام و درمورد دخترم نیز چون ملاقات‌ها در منزل انجام می‌گرفت بهرام به من اظهار داشت که دخترت به این ملاقات‌ها شک برده بگذار که او را زیر نظر داشته باشیم که اول پذیرفتم، بعداً مخالفت کردم و دخترم سر قرارهایش حاضر نمی‌شد که بعد از مدتی محمد به من اطلاع داد که دخترم رابطه‌اش را قطع کرده و نامهای به من داد که به وی بدهم ولی دخترم به سر قرارهایش حاضر نشد و به‌کلی رابطه‌اش را قطع کرد. وی درمورد گرفتن اطلاعات و دادن آن به مسئولش گفت هنگامی که از من خواستند که از محل زندان اعضای کمیته مرکزی توسط یکی که محمد می‌دانست آشنا هستیم و اسمش در پرونده است. ازطریق نامبرده اطلاعاتی کسب کنم که این شخص شاهد است که من با ایشان تماس نگرفتم. رئیس دادگاه: آن کس که بود؟ متهم: آقای حاج علی‌اکبر پوراستاد که من هیچ اطلاعاتی از ایشان نگرفتم و حتی با کنایه و اشاره هم با ایشان صحبتی نکردم می‌توانید از خودشان سؤال کنید. متهم: درمورد کوپن بنزین چون من مصرف نداشتم هر بار کوپن 30 لیتر را به مسئولم می‌دادم، درمورد حق عضویت نمی‌دانم چقدر پرداخته‌ام و به‌طور حتم می‌دانم مبلغ پرداختی من کمتر از مقدار موجود در پرونده بوده است. متهم: درمورد اخبار اداری من بعد از پیوستن به حزب منحله چون کار اداری نداشتم هیچ اطلاعاتی نداشتم که بدهم فقط به‌طور سربسته جریان من و شخصی که گفته شد به آنها اطلاع دادم. درموقع دستگیری من خود را به ماشین سپاه رساندم و خودم را تسلیم کردم چون مأموران به منزل مراجعه کرده بودند و من منزل نبودم. ... راجع به حق عضویتم که اشاره فرمودند فقط آن اوایل توانستم مقداری به‌طور جسته‌گریخته پرداخت کنم هیچ‌وقت نتوانستم به‌طور یکنواخت و همیشگی پرداخت کنم. من می‌دانستم حزبی هستم ولی محل خودم را در حزب نمی‌دانستم یعنی قطعیت داشت که من حزبی هستم و وابسته به حزب توده‌ام. درهرحال در آن شرایط من در یک منجلابی افتاده بودم که تقریباً در آن غرق شده بودم. ... رئیس دادگاه: شما در آن قسمت اول دفاعیات خودتان فرمودید که من نمی‌دانستم که عضو هستم یا نه الآن می‌فرمایید که می‌دانستم که من حزبی هستم کدام‌یک از این حرف‌هایتان صحیح است؟ شمس: درست من نمی‌دانم عضویت چه شرایطی دارد یک‌بار سؤال کردم که من عضو هستم یا نه گفتند بلی و دلیل خواستم به من گفتند دلیلش این است که مسئول من عوض شده و من مشکوک بودم ولی می‌پذیرم که حزبی بودم. رئیس دادگاه: درمجموع شما در مدتی که بیکار بودید حزب چقدر به شما کمک کرد؟ متهم: دقیق یادم نیست ولی حدوداً 10 هزار تومان. رئیس دادگاه: پس شما دربرابر این کمک‌ها چه فعالیت‌هایی برای حزب می‌کردید؟ متهم: بنده کار خاصی نکردم. رئیس دادگاه: یعنی این کمک‌ها بلاعوض بود و شما برای حزب هیچ نقشی نداشتید؟ متهم: در آن محدوده‌ای که عرض کردم چرا. فقط ملاقاتی بوده حق عضویت و کوپن بنزین دادم. در اینجا رئیس دادگاه از امیر [محمد] معزز پرسید: آقای امیر معزز شما توضیح دهید که ایشان دررابطه‌با فعالیت‌های حزبی چه نقشی داشتند و کمک‌هایی که به ایشان می‌شد به چه منظوری بود؟ امیر معزز: ... درمورد مشخص آن رحیم شمسی که فرمودید ارتباط ایشان را آقای پرتوی طی یک قرار خیابانی دادند ایشان در قسمتی از سازمان اتکاء شاغل بودند و بعد از آن مدت پاک‌سازی شدند مدتی که در آنجا بودند و مسائل و اطلاعات و اخباری که راجع به محیط کارشان بودند به من می‌گفتند و من به حزب گزارش می‌کردم و کوپن بنزین و اینها هم از آنجا تهیه و به ما می‌دادند. قرارهای ما در منزل ایشان بود تحلیل‌های حزبی به ایشان می‌دادیم ایشان می‌دانستند عضو حزب هستند و کمک مالی که ما به ایشان کردیم به‌علت پاک‌سازی شدن و نداشتن حقوق بود. رئیس دادگاه: شما اگر فردی مفید برای حزب نباشد به او کمک می‌کنید؟ امیر [محمد] معزز: مسلماً به فرد حزبی که ازنظر مالی احتیاج داشت کمک مالی می‌کردیم و آن فرد هم مسلماً در خدمت حزب بود و برای حزب فعالیت می‌کرد. رئیس دادگاه: چه نوع اطلاعاتی ایشان برای شما می‌آورد؟ متهم: اطلاعاتی که دررابطه‌با اتکا و مسائل اتکا بود. ... رئیس دادگاه: شما برای آخرین دفاع از خود هر چه لازم می‌دانید مطرح کنید. شمس: من واگذار می‌کنم به دادگاه محترم. پس از پایان دفاعیات متهم ردیف هشتم رئیس دادگاه از صادق‌زاده خواست تا از خود دفاع کند. ... [وی] گفت: درخصوص اتهامات بنده و نیز کیفرخواست جناب دادستان محترم مطالبی فرمودند که ضرورت مبرم ایجاب می‌کند توضیحاتی دراین‌مورد به عرض برسانم. یکی درمورد پرداخت حق عضویت این حق عضویت به نام کمک مالی به حزب گرفته می‌شد. روز اولی که آقای معزز با من تماس گرفت اظهار داشت که شما می‌دانید با حزب با یکی از این 4 طریق همکاری کنید. 1. کار تمام وقت. 2. دادن اخبار و اطلاعات 3. دادن کمک مالی. که چهارم شاید نوشتن مقاله برای نشریات حزبی باشد بنده از چهار درخواست، فقط کمک مالی را انتخاب کردم. کمک مالی همان‌طورکه استحضار دارید اواسط سال 58 به این حزب داده شد. ابتدا مبلغ 10 هزار ریال در هر ماه بود به‌تدریج با اصرار مسئولم این مبلغ تا چهل هزار ریال رسید. در این موقع مجدد اصرار می‌کرد که مبلغ را اضافه کنم اصرارش این بود که می‌گفت شما صبح و بعدازظهر کار می‌کنید و باید از درآمد خود مبلغ جزیی برای یک زندگی معمولی کنار بگذارید و بقیه را تحویل حزب بدهید و می‌گفت حزب اعضای خود را در جبهه‌های جنگ از دست می‌دهد و باید کمک کنید گفت اگر اعتماد به من ندارید برنامه ملاقات با مسئول تشکیلات بگذارم که هیچ‌یک از این دو را قبول نکردم. ... مطلب دیگر جاسوسی و براندازی است که در کیفرخواست مطرح شده است و این دو کلمه را بنده در زندان از زبان جاسوسان و براندازان شنیدم و هیچ‌وقت درمورد این مسائل مسئول بنده با من صحبت نکرده است و یقیناً اگر گوشه‌ای از آن اعمال خیانت‌بار خودشان به اعضا و هواداران خود اطلاع می‌دادند اکثریت به‌اتفاق آنها را از دست می‌دادند. موضوع دیگر تشکیلات نظامی است مسئول بنده یک روز به من گفت که حزب دو شاخه شده شاخه علنی و شاخه مخفی. گفت، مسئولیت‌هایی که حزب دارد و کارهایی که باید انجام دهد به‌عهده شاخه علنی است شاخه مخفی هیچ‌گونه مسئولیتی ندارد. ما شاخه مخفی را نگه داشتیم اگر چنانچه یک روزی ازطرف ضدانقلاب به جمهوری اسلامی ایران و همین‌طور حزب لطمه‌ای وارد شد، شاخه علنی حزب زیر ضربه رفت آن‌وقت بتوانیم به‌جای شاخه علنی از شاخه مخفی استفاده کنیم. ... رئیس دادگاه: شما می‌پذیرید که دررابطه‌با خیانت‌هایی که این حزب داشته شما هم شریک هستید یا خیر؟ متهم: درمورد خیانت‌هایش نخیر بنده شریک نبوده یعنی آگاهی از خیانت‌های این حزب نداشتم. رئیس دادگاه: آقای دادستان می‌توانید اثبات کنید که ایشان خیانت کرده و از خیانت‌های حزب اطلاع داشته و آگاهانه این پول‌ها را می‌داده؟ دادستان: اگر خواسته باشیم به حرف‌هایی که مسئولین تشکیلات مخفی به‌خصوص آنچه که آقای پرتوی اشاره کردند استناد کنیم که ظاهراً استناد بدی نیست ایشان به‌عنوان فردی که مسئول تمام تشکیلات مخفی بودند و آقای معزز تحت مسئولیت ایشان فعالیت می‌کردند در جلسه اول و در جلسه دوم دررابطه‌با ناخدا افضلی و هم دررابطه‌با تمام اعضای تشکیلات مخفی این مطلب را بیان داشتند که کسانی که دراین‌رابطه فعال بودند و حق عضویت می‌پرداختند می‌دانستند که ما چه کاره‌ایم و ادعای ایشان مبنی‌بر اینکه آگاهی نداشتند ادعایی است که با مجموع تحقیقاتی که دررابطه‌با تمام افراد و مسئولین شده به‌هیچ‌وجه منطبق نیست. رئیس دادگاه: آقای صادق‌زاده شما چقدر درآمد داشتید؟ متهم: بنده از ارتش حقوق معادل 15 هزار تومان می‌گرفتم و بعدازظهر هم در همین حدود درآمد داشتم. (یعنی 30 هزار تومان).»[۴۲] در ادامه جلسه دادگاه، «رئیس دادگاه از متهم سؤال کرد منظور شما از کمکی که به حزب می‌دادید چه بود؟ متهم حرف‌های قبل خود را تکرار کرد و گفت: بنده در تمام مدت خدمتم همیشه مخالف با عملکرد‌های رژیم قبلی بودم. رئیس دادگاه: از سؤال من خارج نشوید. شما می‌فرمایید من این حزب را در خط امام و انقلاب دیدم شما انقلابی‌تر از حزب توده پیدا نکردید که این کمک‌هایتان را به آن حزب و جمعیت بکنید؛ یعنی واقعاً شما حزب توده را از همه جمعیت‌هایی که مدعی اسلام هستند و یا واقعاً هوادار اسلام هستند انقلابی‌تر می‌دانستید؟ متهم: پس از انقلاب در سال‌های 58 و 59 می‌دانید که عملکرد لیبرال‌ها خصوصاً بنی‌صدر و کسان دیگر طوری بود که چهره واقعی حزب‌الله را مخدوش می‌کردند و آنهایی که خودشان را روشنفکر حساب می‌کردند گرایش به این حزب داشتند و اگر چنان‌که برگردیم به آن سال‌ها وضع این‌طور بود. رئیس دادگاه: همان سال‌ها که حزب مخالفت با آنها نمی‌کرد؟ متهم: بله مخالفت نمی‌کرد. رئیس دادگاه: پس شما چطور گرایش به حزب پیدا کردید عملکرد آنها را تأیید می‌کرد؟ متهم: بله تأیید می‌کرد. به‌هرحال بنده با نیت خدمت به میهن انقلابی به این حزب رفتم و هیچ‌گونه نظر خیانت نداشتم و حالا هرطور که می‌فرمایید. رئیس دادگاه: شما اگر واقعاً نیت خدمت داشتید بهتر نبود این ماهی چندهزار تومان را به جبهه‌ها کمک می‌کردید؟ متهم: بنده از این بابت شرمنده هستم. عرض کردم اظهار ندامت می‌کنم و نمی‌بایست این کار را بکنم ولی سیری بود که افتاده بودم. رئیس دادگاه: شما فرمودید که از تشکیلات نظامی اطلاع نداشتم مگر شما خودتان نظامی نیستید؟ دکتر صادق‌زاده: بنده موقعی که رفتم خودم را معرفی کردم به اسم دکتر رحیم صادق‌زاده معرفی کردم بعد از محل کار من اطلاع پیدا کردند و فهمیدند که نظامی هستم. رئیس دادگاه: خودتان می‌دانستید که نظامی هستید؟ متهم: از موضوع اینکه آنها بیاورند مرا در تشکیلات نظامی بگذارند و حزب را به شاخه نظامی و علنی و مخفی تقسیم‌بندی کنند اطلاعی نداشتم. ... رئیس دادگاه: آقای معزز حرف‌ها که زدند به‌نظر شما درست است؟ معزز: من از اولی که با آقای صادق‌زاده ارتباط گرفتم گفتم که ازطرف حزب آمده‌ام. همان‌طوری‌که خودشان به دفتر حزب مراجعه کرده بودند و پارول ایشان را حزب برای من فرستاد تا رابطه بگیرم. رهنمودهای حزبی که به افراد نظامی یا غیرنظامی می‌دادم به ایشان هم گفتم حالا اگر خبری ایشان به ما ندادند به‌دلیل موقعیت شغلی‌شان بود. آنجا خبری نبود و ما تقسیم‌بندی خاصی نکرده بودیم. کمک مالی که عنوان کرده بودند که به‌علت اینکه حزب شهدایی در جبهه داده و باید کمک بشود اصلاً به این دلیل نبوده آن را به‌عنوان وظیفه حزبی برای افراد تلقی می‌کردیم. واقعیت این بوده که ما به ایشان گفتیم چون درآمد زیادی دارید چون حزب را قبول دارید باید کمک مالی بیشتر بکنید که کمک مالی ایشان به‌مرور به 4 هزار تومان رسید. از اینکه می‌گویند که کتاب‌هایی را نمی‌خواندم و با فلسفه حزب آشنا نبودم من دقیقاً کتاب‌هایی ازقبیل فلسفه ماتریالیسم، تاریخ ماتریالیسم و دیالکتیک و کتاب‌های دیگر حزبی را به ایشان می‌دادم مطالعه می‌کرد. اصلاً رابطه ما به این شکل نبود که ایشان گرایشی به حزب نداشته باشند. چرا گرایش به حزب بوده کتاب‌ها و نشریاتش را مطالعه کردند و دقیقاً می‌دانستند دررابطه‌با تشکیلات مخفی ولی بله ایشان از بقیه اعضای تشکیلات مخفی خبری نداشت. خبری هم ایشان به ما ندادند به‌دلیل اینکه موقعیت شغلی‌شان خبری نداشت. رئیس دادگاه: شما می‌دانستید مرام و اهداف حزب چیه که عضو حزب شدید یا خیر؟ متهم: هدف حزب این بود که گفته می‌شد ما مثل کشور سوریه می‌خواهیم با اینها همکاری کنیم و نمایندگانی به مجلس بفرستیم. رئیس دادگاه: شما ایدئولوژی را می‌دانستید؟ متهم: می‌دانستم. ... رئیس دادگاه: پس شما عضو حزبی شدید که ایدئولوژی آنها را قبول ندارید؟ چطور شده قبل از اینکه مقلد امام بشوید ماهی هزار تومان کمک می‌کردید بعد از اینکه مقلد امام شدید ماهی چهار هزار تومان به اینها کمک می‌کردید؟ متهم: من عرض کردم اشتباه کردم. رئیس دادگاه: بسیار خب آخرین دفاع خود را بفرمایید. متهم: تقاضای عفو و رحمت الهی را از دادگاه محترم دارم. در اینجا دادستان اتهامات افرایی با اسم مستعار زرتشت، را بار دیگر قرائت کرد: ... [متهم در دفاع از خود گفت:] درمورد جاسوسی و براندازی از آقای دادستان خواهش می‌کنم که بفرمایید که من در چه مرحله‌ای بودم آیا طرف‌دار یا عضو کادر و یا کادرهای بالاتر بودم که از مسائل شبکه نظامی مخفی اطلاع داشته باشم درمورد این اتهام من در چه حدی بودم که از آن آگاه باشم اگر فرمایشات دادستان ثابت شود من قبول دارم درمورد جاسوسی و براندازی که به من هم مربوط می‌شود آیا من چیزی نوشته یا جلسه‌ای با آقای پرتوی داشته‌ام که دال بر جاسوسی و براندازی علیه جمهوری اسلامی باشد اگر در جلسات حزبی یا پرسش و پاسخ یا روزنامه مردم به این مسئله جاسوسی و براندازی اشاره شده باشد و من هم اطلاع داشته باشم، اتهامات را قبول می‌کنم. درمورد تهیه و جمع‌آوری سلاح و مخفی‌کردن آن از آقایان رده‌بالا دراین‌مورد بگویند که من سلاح تحویل داده‌ام آن را می‌پذیرم من تا درجه سرهنگی در زندگی نظامی خود سلاحی نداشته‌ام که تحویل بدهم پرونده من در شهربانی هست پس از انقلاب هم رئیس شهربانی در شهرستان بودم بعد از انتقال به تهران سلاح نداشتم من که سلاحی نداشته‌ام تحویل بدهم آیا این مسئله درمورد من صادق است؟ من به‌عنوان هوادار یا طرف‌دار از بودن اسلحه و مخفی‌کردن اسلحه ازطرف مقامات بالا اطلاعی نداشته‌ام. درمورد شاخه نظامی نیز اطلاع نداشتم که افراد نظامی در شبکه مخفی هست اگر گفتند و نوشته‌های رده‌های بالای حزب دال بر این است همه آن را قبول دارم من حدود 2 سال که بازنشسته شده‌ام وقتی از این مسائل اطلاع نداشته‌ام چگونه می‌توانم علیه جمهوری اسلامی طرح براندازی اجرا کنم؟ امیدوارم که درمورد حرکت من و گفتار من دقت بیشتر شود و سؤال شود از آقایان بالاتر هرچه بفرمایند با کمال میل قبول دارم درمورد حق عضویت تا چند مدت که سر کار بودم ماهی هزار تومان می‌دادم و بعد از بازنشستگی به آقای معزز گفتم شش هزار و صد تومان حقوق می‌گیرم 3 هزار تومان کرایه خانه می‌دهم. هفت نفر را اداره می‌کنم. اگر دروغ است از ایشان سؤال کنید هر چه بگویند مورد قبول است، عرض دیگری ندارم و تقاضای رأی عادلانه می‌کنم. سپس آقای ری‌شهری از دادستان خواستند اگر درمورد متهم مذکور مطالبی دارند بگویند. دادستان در سخنان خود گفت: ... اینکه می‌گویید به هدف براندازی آگاهی نداشته‌اید چند سؤال مطرح است شما پذیرفتید عضو حزب شدید و حق عضویت پرداختید چرا عضو شدید؟ آیا عضو شدید برای اینکه حزب به قدرت برسد و اهدافش در جامعه تحقق پیدا کند بااینکه عضویت شما یک امر پوچ و بی‌بهره بوده است که قابل‌پذیرش نیست که شمای تحصیل‌کرده پوچ و بی‌‌ثمر عضو حزب شدید پس باید پذیرفت که عضویت را برای رسیدن حزب به اهدافش به صورتی که یک گوشه‌اش را شما تأمین کنید قبول کردید آیا فکر می‌کردید نظام اسلامی و کشوری که 98 درصد مردم به جمهوری اسلامی رأی داده‌اند. مسئله اخیر احکام اسلام مطرح بود آیا قبول دارید که 98 درصد رأی داده‌اند. متهم: بله (خود من هم رأی دادم). دادستان: آیا شما فکر می‌کردید که حزب توده که مشخص بود ضداسلام است، می‌تواند با مبارزه سیاسی به قدرت برسد؟ این بچگانه است اگر چنین تلقی داشته باشید شما مسلماً تا حدودی از هوادارها سمپات‌ها و اعضای حزب اطلاع داشتید اگر آن را با اکثریت مردم ایران مقایسه کنید پی می‌برید که ازطریق مبارزه سیاسی نمی‌تواند پشتیبانی ملت را تأمین کند. فقط یک راه باقی می‌ماند آن هم براندازی، دست‌زدن به اعمال کودتا است چگونه مدعی هستید که نمی‌دانستید اینها در مقام براندازی بودند. درصورتی‌که اسم مستعار داشتید، وارد جمعیتی شدید که اسلحه زیاد جمع کرده و اهداف ناخوانا [آن] مشخص بود. ... متهم در پاسخ افزود: شما می‌گویید من اطلاع داشتم درصورتی‌که من نه ازطریق نشریات حزبی و نه ازطریق رابط خودم که در اینجا حضور دارد از این امر اطلاع نداشتم. ... در این هنگام آقای ری‌شهری حاکم شرع ارتش از امیر [محمد] معزز رابط افرایی پرسید آیا ایشان اطلاعات محیط کار خود را می‌دادند یا نه؟ معزز پاسخ داد ایشان درمورد شرایط بافت محیط کار اطلاعات می‌دادند ولی خبر نمی‌دادند فقط درباره اوضاع و احوال آن صحبت می‌کردند. سپس رئیس دادگاه از متهم خواست آخرین دفاع خود را مطرح کند. افرایی: تقاضای من این است که اگر درمورد این سه مورد سرپرستان شبکه [که اطلاع] درمورد مسائل دارند، حال بهترین موقع است که حضوراً گفته شود که آیا من آگاه بودم یا اینها دروغ می‌گویند این سه مورد من مطرح نیست. آخرین دفاع من همان مسائلی بود که در سه مورد کیفرخواست عرض کردم اگر آنها در جلسات خود به من در آن موارد آگاهی دادند یا جرایدی به دست من رسید که آگاه بودم همه را قبول می‌کنم. در اینجا رئیس دادگاه از متهم بعدی ایران‌نژاد خواست تا به دفاع از خود پردازد. ایران‌نژاد: ... چون شغلم طبابت بود در دانشگاه تحصیل می‌کردم با محیط نظامی سروکار نداشتم ارتباط من با حزب بیشتر سیاسی بود نه نظامی به همین خاطر خبری از تشکیلات مخفی نظامی نداشتم بنابراین پی به اهمیت فرمان امام درمورد کناره‌گیری نظامیان از حزب نبردم به‌دلیل درگیری‌های آموزشی حتی قادر به مطالعه جزوات و کتب پیشنهادشده نشدم، آقای معزز هم می‌دانند درمورد حق عضویت باید بگویم که ابتدا ماهی 500 تومان بود، بعداً 500 تومان اضافه شد و این اواخر هر ماه به 1500 تومان رسید. توجیه آنها این بود که بچه‌های حزب از ادارات پاک‌سازی می‌شوند وضع خانوادگی آنها خوب نیست و درآمد ما هم خوب است لذا باید حق عضویت را اضافه دهید درمورد حاضرشدن سر قرار باید عرض کنم که غالباً به جهت گرفتاری و کشیک‌های بیمارستانی سر قرار حاضر نمی‌شدم. ... رئیس دادگاه خطاب به متهم گفت: بنابراین شما همه اتهامات مطرح‌شده را می‌پذیرید؟ متهم جواب داد اتهامات مربوط به عضویت و پرداخت حق عضویت همه مشخص است ولی از مسئله براندازی و جاسوسی هیچ خبری نداشتم و در محیط نظامی هم نبودم. رئیس دادگاه در اینجا از متهم پرسید اسم مستعار شما برای چه بود؟ متهم پاسخ داد: اسم‌های مستعار را روز اول آقای معزز گفتند داشته باشید و چون با یک فرد غیرنظامی ارتباط داشتم فکر نمی‌کردم تشکیلات نظامی هست و به خطر مخفی شدن از دید ضدانقلاب آنها توجیه می‌کردند اگر ضدانقلاب ضربه بزند به انقلاب و حزب هم ضربه بخورد افراد با اسم مستعار ناشناخته می‌مانند. رئیس دادگاه: ضدانقلاب حزب را دستگیر نمی‌کرد بلکه مسئولین انقلاب بودند که حزب را دستگیر می‌کردند گروههای ضدانقلاب اسم شما را سؤال نمی‌کنند آن کسی که سؤال می‌کند حکومت است و به این دلیل تمام اینها نشان می‌دهد که داشتن اسم مستعار کار ضدانقلابی است. متهم در پاسخ به این اظهارات گفت مسئولین برای ما توجیه کردند که چون حزب توده در معرفی ضدانقلاب نقش دارد این خطر هست که حزب و اعضای آن در خطر باشند پس اسم مستعار لازم است. رئیس دادگاه باتوجه‌به اینکه دادستان ارتش دررابطه‌با متهم سؤالی نداشت خواست تا متهم آخرین دفاع خود را مطرح کند. متهم: آخرین دفاع این است که به‌عنوان پزشک در خدمت مستضعفین جامعه باشم و حتی اگر به‌عنوان زندانی هم باشد. پس از پایان دفاعیات ایران‌نژاد رئیس دادگاه از متهم بعدی (مفیدی) خواست تا به دفاع از خود بپردازد. مفیدی در دفاع از خود گفت: ... من احساس کردم که به گمان خودم از جمهوری اسلامی حمایت می‌کنم در جلسات اولیه رابطم گفت شما تا یک سال حداقل هوادار خواهید بود درصورت موافقت حزب عضو می‌شوید خوشبختانه تا آخرین لحظه به عضویت حزب پذیرفته نشدم. درمورد معرفی سرهنگ دکتر ایران‌نژاد باید بگویم پس از آنکه رابطم پیشنهاد هواداری از حزب را به من کرد و برای جلسه بعد منتظر جواب بود موضوع را با ایشان که دوست چندین ساله بودیم و رابطه خانوادگی داشتیم در میان گذاشتم و ایشان موافقت کردند که باهم در جلسات هواداران حزبی شرکت کنیم اما در معرفی برادر زنم که در کیفرخواست آمده باید بگویم ایشان قبل از من هوادار حزب بوده ولی به‌علت بسته‌شدن دفتر حزب در اواخر 55 در مشهد مقدس، تهران موضوع را با من در میان گذاشت من هم به رابطم گفتم و بعد هم اطلاع ندارم چه شد. ... در خاتمه من از هیچ گروه و حزبی تقاضای عضویت ننمودم و حتی از هیچ کسی تقاضا نکردم بعداً در زندان متوجه شد شخصی به نام محمد انصاری مرا بدون اجازه و خواست من به حزب معرفی کرده است. رئیس دادگاه از متهم سؤال کرد که آیا شما عضو حزب بودید یا نه؟ متهم جواب داد: آقای معزز در جلسات اولیه گفت یک سال هوادار هستید، اگر حزب موافقت کند به عضویت درمی‌آیید و به مدت سه سال و نیم هوادار بودم و باوجود گذشت یک سال اول ایشان نگفتند که آیا من عضو حزب هستم یا نه. رئیس دادگاه: پس چرا شما حق عضویت می‌دادید؟ مفیدی: این چیزی بود که ایشان به ما دیکته می‌کرد و می‌گفت هوادار باید کمک کند به‌خصوص که من دو وعده کار می‌کردم. رئیس دادگاه: پس شما درحقیقت حق هواداری می‌دادید؟ مفیدی: من حتی در زمان بازجویی هم معانی هوادار و عضو را نمی‌دانستم بعدها در جلسه‌ای که آقای کیانوری در جلسات رادیو گفتند متوجه شدم ما را وسیله قرار دادند که ببینید اگر افراد جاسوسی و خائن هستند آنها را عضو حزب کنند اگر نیست راه ندهند. رئیس دادگاه از امیر [محمد] معزز مسئول متهم خواست دراین‌مورد توضیح دهد. معزز: ما با افراد ارتشی که تماس داشتیم اول اساسنامه حزب را توجیه می‌کردیم اساسنامه حزب می‌گوید هر فرد به مدت یک سال عضو آزمایشی است اگر در عرض یک سال رابطه با فرد قطع نشود او به عضویت حزب درمی‌آید، خودبه‌خود دادن حق عضویت هم دلیل عضویت است. ما این توضیح را برای اکثر این آقایان دادیم. مفیدی: آقای رئیس دادگاه باور بفرمایید با همین حرکت، دروغ سراسر زندگی آنها را نشان می‌دهد این وقاحت آنها را نشان می‌دهد، این دروغ است و او هرگز چنین حرفی را به ما نزد. رئیس دادگاه: یعنی ایشان اساسنامه را به شما نشان نداد؟ مفیدی: اساسنامه را یک بار داد و بعد گرفت، اساسنامه می‌گوید اگر کسی 2 ماه حق عضویت نداد منتفی شناخته می‌شود 3 ماه ندادم باز او آمد. چند بار سر قرار حاضر نشدم، مجدداً به مطب من آمد و مرا مجبور به ادامه همکاری کرد اینها این‌جور آدم‌هایی هستند. رئیس دادگاه: آقای معزز این‌طور هست یا نه؟ معزز: دقیقاً این‌طور نیست آقای مفیدی که می‌گوید ایشان را شکار کردیم، اصلاً ایشان را به حزب معرفی نکردیم بلکه ازطریق شخص دیگری معرفی شدند و من رفتم در مطب با ایشان تماس گرفتم و حتی یادم نیست که آیا برای ایشان در روزنامه علامت رمز زدیم یا نه. به‌هرحال وقتی سراغ ایشان رفتم ابراز تمایل کردند. اگر ابراز تمایل نمی‌کردند ارتباط را قطع می‌کردیم. توی مطب خود جلسه گذاشتند حق عضویت می‌دادند هیچ اصراری ما نکردیم مسئله شکار به زور اصلاً مطرح نبود. ... متهم در آخرین دفاع خود در پایان ضمن تکرار بعضی موضوعات قبل درمورد عضویت خود، معرفی برادرزن خود افزود جز انتظار عدل الهی و رحمت الهی ندارد و چون سه فرزند دارم که احتیاج به هدایت من دارند تقاضای رحم و عطوفت دارم. در اینجا رئیس دادگاه پایان رسیدگی به پرونده شاخه نظامی فوق را از گروه نظامی مخفی حزب توده اعلام کرد و دادگاه وارد شور شد.»[۴۳]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/09/21
- ↑ سند شماره 255428 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه، 21/9/1362.
- ↑ سند شماره 255428 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه، 21/9/1362.
- ↑ سند شماره 362684 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیات شمال‌غرب ژاجا (رکن3) به فرماندهی ژاجا (رکن3)، 22/9/1362؛ و- سند شماره 356521 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد ناحیه کردستان (اطلاعات سپاه) به اطلاعات منطقه11، 24/9/1362.
- ↑ سند شماره 362684 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا (رکن3) به فرماندهی ژاجا (رکن3)، 22/9/1362.
- ↑ سند شماره 362682 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا، 24/9/1362، ص3.
- ↑ سند شماره 38855 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه11 قرارگاه حمزه به فرماندهی کل سپاه، 29/9/1362.
- ↑ سند شماره 362670 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد سپاه ناحیه کردستان (اطلاعات) به اطلاعات منطقه11 سپاه، 23/9/1362.
- ↑ سند شماره 342942 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 23/9/1362.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 22/9/1362، ص12.
- ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، ترجمه محمدعلی خرمی، جلد2، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1387، صص 162 - 159، سند شماره S/16213.
- ↑ روزنامه کیهان، 22/9/1362، ص18.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 22/9/1362، ص12.
- ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، ترجمه محمدعلی خرمی، جلد2، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1387، صص 162 - 159، سند شماره S/16213.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 22/9/1362، ص3، رادیو بغداد، 21/9/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 21/9/1362، ص4، پکن - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 21/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 263، 17/9/1362، ص17، پکن - خبرگزاری فرانسه، 16/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 268، 22/9/1362، ص2، لندن - خبرگزاری فرانسه، 21/9/1362.
- ↑ روزنامه کیهان، 22/9/1362، ص18.
- ↑ همان، صص 3 و 4، رادیو بغداد، 21/9/1362.
- ↑ روزنامه کیهان، 21/9/1362، ص1.
- ↑ روزنامه کیهان، 22/9/1362، ص20.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 268، 22/9/1362، ص18، رادیو امریکا، 21/9/1362.
- ↑ همان، صص 26 و 27، رادیو اسرائیل، 21/9/1362.
- ↑ همان، صص 26 و 27، رادیو اسرائیل، 21/9/1362
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 22/9/1362، ص2، رادیو بغداد، 21/9/1362.
- ↑ همان، صص 6 و 7، رادیو کویت، 21/9/1362.
- ↑ همان، ص8، رادیو امریکا، 21/9/1362.
- ↑ همان، ص11، رادیو امریکا، 21/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 268، 22/9/1362، ص12، لیسبون - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 21/9/1362.
- ↑ همان، ص9، تل‌آویو - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 21/9/1362.
- ↑ همان، صص 9 و 10، واشنگتن - خبرگزاری یونایتدپرس، 21/9/1362.
- ↑ روزنامه کیهان، 22/9/1362، ص20.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 268، 22/9/1362، صص 13 و 14، بحرین - خبرگزاری رویتر، 21/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 269، 23/9/1362، صص 30 و 31، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/9/1362.
- ↑ همان، ص11، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 268، 22/9/1362، ص10، واشنگتن - خبرگزاری یونایتدپرس، 21/9/1362.
- ↑ همان، صص 10 و 11، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/9/1362.
- ↑ همان، صص 11 و 12، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/9/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 22/9/1362، صص 12 و 13، رادیو بیبیسی، 21/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 268، 22/9/1362، ص4، پاریس - خبرگزاری کویت، 21/9/1362.
- ↑ همان، صص9 - 7، پاریس - خبرگزاری آلمان‌غربی، 21/9/1362.
- ↑ روزنامه کیهان، 22/9/1362، ص3.
- ↑ روزنامه کیهان، 21/9/1362، ص7.